Nieuws en Advertentieblad voor Veenendaal en Omstreken
15e Jaargang
Woensdag 4 Juli 1945
No. 761
Uitgave: Drukkerij „De Geldersche Vallei".
Verschijnt 2 keer per week in: Stichts- en Geld.-Veenendaal, Amerongen, Eist, Rhenen, Achterberg, Overberg, De Haai?
Heuvelsche Steeg. Groep, Benedeneind, Kade, Maanderbuurt, Ederveen, Renswoude, Seherpenzeel
KERK EN ARBEIDERS
Jaurès heeft eens gezegd:
„Wanneer wij, sociaal-democra
ten, de heilstaat voor de arbei
ders gewonnen hebben, zullen
zij misschien te laat tot de ont
dekking- komen, dat hun ziel
leeg is gebleven."
Kerkelijke apologeten zullen
deze confessie van den Fran-
schen socialist gretig aangrijpen
als een krachtig argument tegen
het socialisme: de wijsheid der
kerk wordt door zon uitspraak
toch maar glorieus gerechtvaar
digd Zij vergeten, dat het aardse
materialisme van het 19e eeuwse
socialisme, vcor een goed
stuk deschuld van het hemelse
idealisme van het 19e eeuwse
christendom dat de arbeider
ook geestelijk liet verkommeren
omdat het de fundamentele be
tekenis van de maatschappelijke
werkelijkheid juist voor het
geestelijk bestaan van de mens
heeft miskend en in naam van
de geest en de ziel aan den mens
verraad pleegde.
De mens is door God ge
schapen. Het was de grote dwa
ling van Marx, dat hij deze
waarheid niet wilde aanvaarden,
omdat hij alle nadruk legde op
de maatschappelijke bepaald
heid van den mens. Maar het
was de grote dwaling van de
kerk, dat zij vergaf, dat geen
geestelijk bestaan op aardemo-
gelijk is, afgezien van deze maat
schappelijke bepaaldheid De
vragen van de organisatie van
het sociale leven mogen niet
van die van het zieleheil wor
den losgemaakt, maar de vragen
van de persoonlijke schuld al
evenmin van die van onzever-
vlochtenheid met het sociale
leven
Het nationaalsocialisme wilde
ons suggereren, dat het zich in
het bijzonder voor de arbeiders
inzette. De sociaaldemocraten
hebben dat inderdaad gedaan.
De suggestie v h. nation, social,
was een grove leugen. De Ne-
derl.se arbeid rs hebben deze
leugen als leugen onderkend
Ze zijn er niet ingelopen. De
enkelen, die onder suggestie
kwamen, hebben watmaterieele
voordelen ontvangen, maar hun
ziel heeft het nation, socialisme
volkomen leeg gelaten, voorzo
ver het die niet vulde met een
ideologie, die de arbeidersziel
vergiftigde.
Op de dag der bevrijding -
zowel voor de kerk als voor de
arbeiders van ons Vaderland
wel waarlijk een dag der be
vrijding - staan wij Voor de
vraag: heeft de kerk een roeping
tegenover de arbeiderswereld?
Wij kennen de schuld van de
vooroorlogse kerk en vooroor
logse sociaaldemocratie. Wij
kennen ook de schuld van het
nationaal-socialisme Zal er nu
in bevr. Nederl. een vruchtbare
ontmoeting van kerk en arbei
ders zijn? Of zullen wij nog
weer aan elkander voorbijgaan,
do kerk langs de arbeiders heen
prekend, de arbeiders aan de
kerk voorbij strijdend?
Wij zijn bevrijd!
Als kerk zeggen wij: Goddank!
Maar op de dag der bevrijding
stellen wij onszelf en heel ons
volk voor de vraag: bevrijd, ja,
maar waartoe?
Kerk en arbeiders!
De verbinding van deze twee
is de aanduiding van een con
crete schuld in het verleden.
Zij is ook de aanduiding van
een zeer concrete roeping in het
heden en de toekomst. In de
jaren van de oorlog hebben wij
bij alle mogelijke gelegenheden
deze concrete schuld van het
verleden beleden!
Zullen wij nu na de bevrij
ding onze zeer concrete roeping
heseffen en deze in Gods kracht
in bevrijd Nederland te ver
vullen.
J. J. BUSKES
Veenendaals Arrestantenkamp.
Dat zij een goede behande
ling krijgen, daarvan hebben we
ons kunnen overtuigen, bij het
bezoek dat wij aan het mannen-
en vrouwenarrestantenkamp
achter de »Newo« hebben ge
bracht.
Van verschillende kanten gaan
nog aldoor stemmen op, van,
»wat zijn dat voor manieren,
is dat landverraders aanpakken«.
Weer anderen zeggen, als zij
b.v. de arrestanten zien exer
ceren enz., »het is toch wel
zielig«.
Laten we goed voor ogen
houden, en met alle kracht stre
ven naar, het recht.
Laten zij die spreken van slap
optreden, niet vergeten, dat de
gevangenen nog niet voor het
tribunaal zijn geweest en dus
nog niet zijn veroordeeld.
Zij die het zielig vinden moe
ten bédenken dat het hier ver
dachten van collaboratie betreft,
met een vijand, over wiens da
den wij, de laatste weken meer
dan ooit, hebben gehoord, van
onze terugkerende mensen uit
concentratiekampen hier en in
Duitschland.
Het is te hopen dat spoedig
met berechting van de arrestan
ten en van »heren en dames«
die nog vrij rondlopen, begon
nen zal worden, zodat iedere
schuldige naar zijn daden zal
worden behandeld en gestraft
Wij waren aanwezig bij het
avondeten hetgeen alles even
ordelijk en op bevel ging. De
commandant de heer Bruis ver
telde ons, dat het rantsoen l1/*
ons biscuits, 1 liter warm eten
(soep of s amppot), 20 gr. vlees
en 20 gr. vet per dag is.
Op onze vraag of de bewa
kers veel moeilijkheden hadden
met de arrestanten, kon de com
mandant mededelen d&t dit nog
al ging, er wordt streng
en diciplinairgehandeld,hetgeen
ons direct opviel. Komt onge
hoorzaamheid e.d. voor, dan
wordt dit direct flink gestraft,
zodat hiervan de laatste tijd
practisch geen sprake meer is,
aldus de commandant.
De meisjes en jonge vrouwen
hebben het schoonhouden van
lokaliteiten en kantoren, als
dagtaak, ook hun eigen verblij
ven moeten zij zelf onderhou
den Wij willen hierbij nog even
vermelden, dat mej. G van Da
len als commandante en enigst
vrouwelijke bewaakster, hier
geen gemakkelijke taak heeft.
De mannelijke arrestan en
verrichten werkzaamheden op
alle gebied als voor de voed
selvoorziening, opruimingswer-
ken, enz.
Op onze opmerking over het
verschil van behandeling van
deze personen en die van onze
mensen door den vijand en zijn
handlangers, zeide de comman
dant, nooit in methoden te wil
len vervallen welke de nazi's
toepasten, al is het niet altijd
gemakkelijk, recht te doen.
Ook hadden wij een. gesprek
met den heer van Rijswijk,
welke de verhoren van ruim
100 verdachten, getuigen en
aanklagers heeft afgenomen,
alle gegevens omtrent de arres
tanten enz. zijn door hem ver
zameld, wat, zoals de heer
Rijswijk ons verzekerde geen
peulschilletje was.
De heer Rijswijk deelde ons
verder mede, dat Donderdag
j.l. 12 vrouwelijke arrestanten
met huisarrest uit het kamp zijn
ontslagen. Het betrof hier per
sonen wie omgang met Duitse
soldaten ten laste was gelegd.
Ook zijn er vorige week 34
manlijke en 8 vrouwelijke ge
vangenen naar Amersfoort over
gebracht. Deze week -volgen
nog ongeveer 20 manl. en 10
vr. arrestanten. Er blijven dan
nog 23 mannen en 10 vrouwen
over./ Zoals wij vernamen ligt
het in de bedoeling, het kamp
alhier geheel'op te heffen.
De P.O.D.
deelt ons mede, dat nog 20
peisomn uit het arrestanten
kamp alhier, naar Amersfoort
zullen worden overgebracht, de
ze zullen daar verblijven tot
hun berechting. Alleen de zwaar
dere en zwaarste „jongens" wor
den voorlopig hier gehouden,
daar het onderzoek tegen hun
nog in volle gang» is en nog
wel enige tijd zal vergen.
Indien "het publiek nog klach
ten heeft of inlichtingen kan
verstrekken omtrent deze per
sonen, worden deze gaarne in
gewacht bij de P.O.D. Markt
Abonnementsprijs f 1.3C
per kwartaal.
Losse nummers 6 cent
Redactie en Administratie
Parallelweg 8, Veenendaal
Telefoon 601
Red. W. F. ter Hoeven
DE VALLEI
A D VERTENTIES
Gewone advertentieprijs
per m m. 15 cent.
Minimumprijs per adver
tentie f 3.-.
Vraag en aanbod f 1.30
van 1-20 woorden. Elk
woord meer 6 cent.
