Nieuws en Advertentieblad voor Veenendaai en Omstreken 15e Jaargang Woensdag 1 Augustus 1945 No. 769 Orgelbespeling Feike Asma Abonnementsprijs f 1.3C per kwartaal. Losse nummers 6 cent Redactie en Administratie Parallelweg 8, Veenendaal Telefoon 601 Red. W. F. ter Hoeven VALLEI A D VERTENTIES Gewone advertentieprijs per mm. 15 cent. Minimumprijs per adver tentie f 3.—. Vraag en aanbod f 1.30 van 1-20 woorden. Elk woord meer 6 cent. Uitgave: Drukkerij „De Geldersche Vallei". Verschijnt 2 keer per week in: Stichts- en Geld.-Veenendaal, Amerongen, Eist, Rhenen, Achterberg, Overberg, De Haar, Heuvelsche Steeg. Groep, Benedeneind, Kade, Maanderbuurr, Ederveen, Renswoude, Scherpenzeel DE WEG NAAR HERSTEL LEIDT OVER BURGERDIENSTPLICHT. Zo nodig dwang voor arbeidsschuwen Rationele verdeling van de arbeids' kracht noodzakelijk. De wederopbouw eist de arbeids kracht van elke Nederlander, die tot werken in staat is, voor' zich op. Slechts indien iedereen zonder uitzon dering, de handen uit de mouw steekt, is herstel binnen afzienbare tijd mo gelijk. Van de noodzaak van het na tionale belang dezer krachtsinspan ning door het gehele Nederlandse volk, zijn helaas, velen nog niet over tuigd. Zij vormen het legertje van de arbeidsschuwen, die in de jaren van bezc ng manieren genoeg vonden om zon.. werken aan de kost te ko men die ook na de bevrijding deze methode willen voortzetten, of, in dien hun dat onmogelijk werdge maakt, liever ten koste van de ge meenschap leven dan productieve ar beid verrichten. Hun houding 'kan bij zondere maatregelen van de overheid eisen. Bij zondere overheidsmaatregelen worden echter ook geëischt op andere gronden. Een rationele verdeling van arbeiders over bedrijven, die voorlo pig van het meeste belang zijn, is al even noodzakelijk als uitsluiting van vrijwillige .dienstneming van hen, die voor de indirecte oorlogsvoering of voor de volkshuishouding onmisbaar zijn. Algemeene registratieplicht. ge \vk%tigr roderen drf. leiden tot een burgerdienstplicht. In dien wij de werkweigeraars, die tot het vervullen van hun sociale plicht moeten kunnen gedwongen worden, verder buiten beschouwing laten, doet zich op de twede plaats de eis voor, dat ten dienste van de weder opbouw de vitale bedrijven moeten kunnen beschikken over de nodige arbeidskrachten. Men moet dus arbei ders kunnen overhevelen van minder vitale of nog niet ingeschakelde be drijven naar fabrieken en werkob- jecten, waar men- hen nodig heeft. Dat is ook in het belang van de ar beiders zelf; op deze wijze immers kan men voorkomen, dat bepaalde werknemers in vitale bedrijven over belast worden. En ten slotte moet er op gëlet worden, dat het nieuwe le ger, dat geformeerd wordt voor de bevrijding van onze gebiedsdelen in Indië, geen mensen aan het particu liere bedrijfsleven onttrekt, die daar onmisbaar zijn. Deze moeten op hun post blijven en dus uitgesloten of vrij r gesteld worden van dienstneming. De eerste stap op de weg naar zulk een burgerdienstplicht heeft de Over heid reeds gedaan, toen zij de ver plichte registratie van mannelijke en vrouwelijke arbeidskrachten mogelijk maakte. Zij kan alleen op deze wijze een volledig overzicht verkrijgen van aantal en soort der beschikbare ar beiders. De leeftijdsgrenzen zijn voor mannen gesteld op 16 en 50 en voor vrouwen op 25 en 40 jaar. Wil de registratie effect sorteren, dan dient zij allen te omvatten; van daar, dat met liet oog op de kwaad- willenden de zwarte handelaars, de beroepswerklozen, de arbeids schuwen dwang kan worden toe gepast in dier voege, dat men even tueel aan hen, die zich niet willen laten registreren, de distributiebe scheiden zullen worden onthouden. Tegen deze dwangmaatregel is verzet gekomen van een groep intellectuelen, lie hem immoreel noemden, omdat hij in uiterste consequentie de hongerdood zou betekenen. Doch het behoeft wei geen betoog, dat deze maatregel met de meeste voorzichtigheid zal worden gehanteerd, terwjjl het aan de andere kant toch mogelijk moet zijn, dat de Overheid in dit geval haar wil door zet. „Man power board". De burgerdienstplicht is op .zich zelf niets nieuws. Indië kende haar reeds sinds 1940. Tijdens zijn kort bezoek aan ons land werd hierop nog gewezen door vice-admiraal Helfrich, bevelhebber van de strijdkrachten in het Oosten, toen hij in een perscon ferentie verklaarde, dat hem het groote aantal „nietsdoeners" hier te lande was opgevallen. In Engeland bestaat ten «behoeve van de oorlogvoering de „Man Power BoardEen overeenkomstige instel ling zal hier moeten beslissen over de vraag, hoe de Thirgerdienstplicht ten behoeve van het economische leven zal worden toegepast. Zij dient te worden samengesteld uit vertegen woordigers van de Departementen van Oorlog en Marine, Economische Zaken, uit de Arbeidsinspecties, en leden van de; Stichting van de Ar beid en moet kunnen beschikken over een aantal economen ter zijde gestaan door locale adviesinstanties van werk gevers en werknemers. Deze M.P.B. zal tot taak hebben na te gaan uit welke bedrijven arbei ders gemist kunnen worden, welke bedrijven als vitaal dienen te worden aangemerkt, welke de percentages van de sleutelposities, de geschoolde en de ongeschoolde arbeidskrachten in de ondernemingen zijn. Bv sscth" Arbeidszaken van het Militair Gezag heeft in overleg met het Centraal Bureau voor Vrijwilli gers in Eindhoven richtlijnen voor uitsluiting van oorlogsvrijwilligers ontwórpen, welke door den Minister van Oorlog voorlopig zijn erkend en als gedragslijn mogen worden ge volgd. Daarbij zijn als prioriteitsbe- drijven van welke dus bepaalde functionarissen niet aangenomen wor den als vrijwilliger, resp. vrijstelling van dienstplicht zullen verkrijgen o.nr. aangemerkt spoorwegen, P.T.T., mijnen, politie en als vitale bedrij ven scheepsbouw, landbouw, levens middelenindustrie, textielindustrie, enz. Slechts op deze wijze zal Neder lands arbeidskracht zo officiënt mo gelijk kunnen worden benut. En voor liet herstel van het economische leven van het moederland, èn voor de be vrijding van Indië, èn voor de her- opbouAv van de Nederlanden. N. T. C. VERJAARDAG PRINSES IRENE. Vereniging Oranjedag deelt ons mede; dat ter gelegenheid van de verjaardag van Prinses Irene op Zon dag 5 Aug. a.s., het muziekgezelschap „Caecilia", alhier, in de gemeente- muziektent op de markt een uitvoe ring' zal geven op Zaterdag 4 Aug. 's avonds om 8 uur. INGEZONDEN MEDEDELING. „Is er oorzaak?" In de Vallei van j.l. Woensdag neemt een goede vriend van Ds. Koolhaas, zonder zich nader bekend te maken, het voor deze op. Ds. Kool haas zou in zijn rede van Maandag 16 Juli over Kerk en Volksleven zijn misverstaan. Als ik er ook wat over zeggen mag, dan vraag ik: is er oorzaak? Tyl Uilenspiegel zei: „alle mensen heb ben een hekel aan mij, maarik heb het er naar gemaakt". Ik bedoel: waren er misschien uitspraken, ge- dachtengangen in het betoog van mijn collega, die dit misverstand in de hand .hebben gewerkt? M.i., ja. Ds. Koolhaas heeft zelf tegen bedoeld misverstand gewaar schuwd, als zou hij zjjn voor neutrale I voorschriften. organisaties, en tegen Christelijke. Maar wat heeft hij gedaan? Zijn ge hele rede was toch hierop ingesteld om aan te tonen, dat onze voortrek kers de verhouding van kerk en volksleven foutief hebben gezien. In plaats van te getuigen, hebben zij zich in eigen kring (chr. organisaties) teruggetrokken. Die goede vriend van Ds. Koolhaas zegt wel: „wat zouden wij b.v. moe ten beginnen zonder onze Christelijke zangverenigingen, enz." Maar dat is zijn mening, niet die van Ds. Kool haas. Integendeel,, ik herinner mij juist hoe mijn collega heel scherp hekelde, dat wanneer er ergens oen zangvereniging opgericht werd, dit een christelijke moest worden! Een chr. zangvereniging is volgens Ds. Koolhaas niet meer dan een ver. van geestverwanten (letterlijk!). Tot het principiële gezichtspunt kwam hij niet. En evenzo ds het met een chris telijke partij. Alweer die goeie vriend wil ons suggereren, dat er ook. bin nen de gedaclrtengang van Ds. Kool haas ruimte was voor een Chr. partij. Maar die was er principiëel eigenlijk niet. Ds. Koolhaas liet zich bij de dis cussie over een Chr. partij dan ook zeer vaag uit. Het is dus zo, dat coll. Koolhaas zelf aanleiding gaf tot dit misver stand. Integendeel, die goeie vriend van-Ds. Koolhaas heeft hem misver staan! Hoe iemand ter wereld in diens rede nog een pleidooi kon horen vair chr. zangverenigingen en- een christelijke partij Ds. Koolhaas zou zelf grote ogen opzetten wat zijn vriend hem laat zeggen. Tenslotte: ik acht de rede van Ds. Koolhaas zeer gevaarlijk. Juist van wege haar vaagheid. Zijn rede ein digde dan ook practisch met een vraagteken. Ik geloof niet, dat mijn collega deze gevaarlijke consequènties ziet. Ds. K. zegt wel zelf voorzitter te zijn van het bestuur der Chr. school zijner gemeente, maar intussen heeft hij in zijn betoog stelselmatig het fundament van ons christelijke onder was, gelijk als iedere christelijke or ganisatie staan ondermijnen, staan weggraven. Ook dit is Nihilisme! Ds. P. M. VAN GALEN. VOETBALNIEUWS VAN „VEENENDAAL". Stand Zomeravond Competitie. V 'daal West 7 5 2 0 27— 9 12 Ritmeester 7 5 2 0 18— 4 12 Bouwvakken 7 4 3 0 12— 4 11 Stormvogels 7 5 0 2 10— 8 10 V'daal Zuid 6 4 1 1 20— 3 9 Politie 7 4 1 2 13— 9 9 V'daal Noord 7 4 0 3 11—10 8 Panter 7 3 1 3 16—11 7 Bergzoom 7 3 1 3 15—22 7 Neringdoenden 6 2 2 2 8— 9 6 Grashoppers 7 3 0 4 1416 6 Hollandia 8 2 2 4 15—18 6 Para Boys 7 13 3 7—14 5 D. S. 7 10 6 8—25 2 Grossiiers 8 0 2 6 3—13 2 Geel Blauw 7 0 0 7 4—26 0 POLITIENIEUWS. Naar wij vernemen zijn door tus senkomst van de Politie Veenendaal, 30 bewakers van het Arrestanten- kamp alhier, overgeplaatst naar het Kamp Amersfoort. De overplaatsing van nog een der tigtal ds in behandeling. Rijden zonder licht. Vorige week werd een tiental per sonen bekeurd voor het rijden zonder licht. Men zij gewaarschuwd. C. v. d. B., J. C. v. H., G. v. d. K M. E. H., A. M., O. de G, N. V.- en J. W. werden verbaliseerd wegens liet niet nakomen van de verkeers- C. R., M. A. en R. M. hadden geen persoonsbewijs bij zich. GEWESTELIJK ARBEIDS BUREAU UTRECHT, bijkantoor Veenendaal. Het blijkt nodig nogmaals de aan dacht der werkgevers te vestigen op de bekendmaking van den Milita-iren Commissaris in de Provincie Utrecht, gepubliceerd in „De Vallei" van 14 Juli 1945. Alinea 2 van genoemde bekendma king luidt aldus: „Werkgevers zijn verplicht, van de in hun dienst zijnde en van de in hun dienst tredende werknemers, alsmede van beëindiging van elke door hen met een werknemer aangegane •dienst betrekking schriftelijk kennis te. ge ven aan den Directeur van het Ge westelijk Arbeidsbureau, tenzij van dezen reeds toestemming voor deze beëindiging was verkregen." Dit houdt dus in, dat elke werk gever een lijst van het momenteel in zijn dienst zijnde personeel dient in te sturen naar het Arbeidsbureau en dat in het vervolg iedere mutatie (ontslag of aanstelling) schriftelijk aan genoemd bureau worden mede gedeeld. ARBEIDSBEURS. Er worden gevraagdStucadoors (voor Rhenen), 1 machine houtbewer ker, 1 timmerman,- 2 zagenvijlers, kappers, kleermakers, automonteurs, sniedeli, loodgieters, nank. schoen maker, stobbenrooiers, los arbeiders, minderjT" ongesch. fabrieksarbeiders (mnl. en vr.), kapster, minderj. on gesch. mnl, en vr. kant. bedienden, dienstboden, werksters. "Er bieden zich aanSteenfabr. arbeiders, div, bouwvakarbeiders, div. metaalbewerkers, textielarbei ders, sig. fabr. arbeiders, meubel makers, winkelbedienden, transport arbeiders. DISTRIBUTIEKRING EDE. De Tweede Distributiestamkaart en Inwisselingsbon moeten worden overgelegd. Daar de uit te reiken noodkaarten eerst laat werden ontvangen, moet de uitreiking helaas op korte termijn geschieden, zodat enig wachten niet uitgesloten is. Uitreiking aanvraagformulieren Brandstof fenkaart. Gelijk met de uitreiking van extra noodkaarten zal per zelfstandig ge zin een aanvraagformulier voor brandstoffen worden verstrekt. Dit formulier moet nauwkeurig worden ingevuld. Tevens dienen de bonnen A 575, B 575, C 575, D 575, E 575 van de vijfde noodkaart van alle gezinsleden, in voorzoverre deze geen evacuee zijn, onderaan op het aanvraagformulier te worden geplakt. De datum van in levering dezer formulieren zal nader bekend worde gemaakt. Uitreiking extra noodkaarten. In de week van 30 Juli t/m 3 Au gustus 1945 zullen extra noodkaar ten worden uitgereikt tegen inleve ring van de Inwisselingsbon van de noodkaart V volgens onderstaand schema Personen geboren in 1926 of vroe ger ontvangen een noodkaart A; Personen geboren in 1927 t/m 1930 ontvangen een noodkaart B; Personen geboren in 1931 t/m 1940 ontvangen een noodkaart C; Personen geboren in 1941 en later ontvangen een noodkaart D. De uitreiking heeft plaats: Geld.-Veenendaal Woensdag 1 Augustus van 9.30 tot 15.30 uur in de Openbare School. Ederveen. 'Donderdag 2 Augustus van 9.30 tot 15.00 uur dn café v. d. Linden. De Burgemeester der gemeente Ede brengt ter algemeene kennis, dat de verschillende categorieën van levens middelen-winkeliers hunnerzijds alles in het werk stellen, om weder zo spoedig mogelijk over te gaan tot het aan huis bezorgen van de winkel waren. Het is echter gebleken, dat wegens gebrek aan personeel en ma teriaal niet alle winkeliers tegelijk kunnen beginnen met het weder in voeren van deze maatregel. Ter voor koming van een niet-oorbare concur rentie worden de ingezetenen drin gend uitgenodigd de door hen beno digde waren zoveel mogelijk weder te betrekken van die winkeliers, welke hen bedienden in de verleden tijd, toen alle waren thuis werden bezorgd, ook al zou deze of gene winkelier vooralsnog moeite hebben met het thuisbezorgen. Anderzijds wordt van de midden standers verwacht, dat zij geen mis bruik zullen maken van anders moei lijkheden, door te trachten elkaar klanten te ontnemen. Ede, 19 Juli 1945. De Burgemeester voornoemd, MIDDELBERG. Rhenen. WIJZIGING STRAATNAAM. Burgemeester en Wethouders van Rhenen, brengen ter openbare kennis, dat de fctraaLiaam „Schoolstraatis gewijzigd in „Wilhelminastraat Burgemeester en Wethouders van Rhenen, Buroerlijke St^nd Rhenen Geboren: Steven Jan, z. van Jan Baars en Petronella Haast. Judith, d. van Huibert Hovestad en Maria Brouwer. Katrinus, z. van Johan Wil helmus Snijders en Grieta Maria Scholtus. Theodorus Marinus Pieter, z. van Pieter Marinus van Gaaien en Janna Hiensch. OndertrouwdAntonie Albertus Reede, 23 jaar en Johanna van Soe- len, 22 jaar. Pieter de Kruijf, 40 jaar en Wilhelmina Elisabeth Nab, 35 jaar. Kafel Pleijler, 27 jaar en Gijs- bertka Weijman, 27 jaar. Evert van de Scheur, 29 jaar en Luitje Wallet, 36 jaar. Pleun Doolaard, 29 jaar en Deentje van der Ree Doolaard, 24 jr. Adrianus Gerrit Kwint, 27 jaar, Mau- rik en Dirkje Rijkse, 21 jaar. Overleden: Dimmen Arend Jan Kievit, 7 maanden. Hendrika Brink man, 3 maanden. Cornelia Opperman, 5 maanden. Binnenkort hoopt de Haagse organist Feike Asma, wiens naam ook in Veenendaal een bekende klank heeft, wederom een orgelbespeling te geven in de Oude Kerk aan de Ma kt. Ditmaal zal het programma in populaire vorm worden opge dist, aangezien het de bedoeling is een bevrijdingsprog'amma ien gehore te brengen. Een orgel avond dus met een nationaal karakter, waarbij het oor wordt gestreeld door bewerkingen van bekende vaderlandse liederen, koralen, enz. Wil men deze aantrekkelijke muziekavond niet missen, dan houde men vrij Maandagavond 6 Augustus a.s. Tevens heeft men d^n gele genheid een steentje bij te dra gen tot het herstel van de zo zwaar gehavende Julianakerk, waartoe bij de uitgang een col lecte wordt gehouden.

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1945 | | pagina 1