Nieuws en Advertentieblad voor Veenendaal en Omstreken
15e Jaargang
18 Augustus 1945
No. 774
Verschijnt 2 keer per week in: Stichts- en Geld.-Veenendaal, Amerongen, Eist, Rhenen, Achterberg, Overberg, De Haar,
Heuvelsche Steeg. Groep, Benedeneind, Kade, Maanderbuurt, Ederveen, Renswoude, Scherpenzeel
Abonnementsprijs 1.30
per kwartaal
Losse nummers 6 cent
Redactie en Administratie
Parallelweg 8, Veenendaa
Telefoon 601
Red. W. F. ter Hoeven.
VALLEI
Uitgave: Drukkerij „De Gelderdersche Vallei'
A D VERTENTIES
Gewone advertentieprijs
per m m. 15 cent.
Minimumprijs per adver
tentie f 3.—.
Vraag en aanbod f 1.30
van 1-20 woorden. Elk
woord meer 6 cent.
NIEUWE PARTIJVORMING.
Naar aanleiding van liet artikel in
Uw blad d.d. 4 dezer onder boven
staande titel, geschreven door Mr.
W. A. van Es, zij bet ons vergund
enige opmerkingen te maken.'
Zeer terecht begint de schrijver
met te stellen, dat eendrachtige sa
menwerking voor de opbouw van ons
vaderland noodzakelijk is, maar als
dan verder gezegd wordt, dat wij alle
prineipieele verschillen op zij moeten
zetten, mensen organiseren in een
eenheidsbeweging of eenheidsparty
en dat alle politieke partyen moeten
ojigelost worden in een eenheids
beweging als de Nederlandse Volks
beweging, dan menen wij, dat de
schrijver toch geen juist beeld geeft
van wat de N.V.B. wil.
De Volksbeweging stelt zich inder
daad ten doel te komen tot een radi
cale doorbraak van de oude politieke
partijverhoudingen, omdat zij van
oordeel is, dat de christelijke anti
these en de klassenstrijd voor een op
lossing der maatschappelijke vraag
stukken van heden geen vruchtbare
beginselen meer zijn. Zy is er boven
dien van overtuigd, dat ons volk een
geestelijke vernieuwing nodig heeft,
gevoed uit de levensbronnen van
Christendom en Humanisme, terwijl
fundamenteel an deze vernieuw ings-
wil behoort te zijn de eerbied en ver
antwoordelijkheid voor de mens, die
slechts in dienst aan een hechte,
rechtvaardige en bezielde gemeen
schap tot ontplooiing komt (persona
listisch socialisme). Wij kunnen uiter
aard in een artikel niet uitvoerig op
alles ingaan, maar wensen ter ver
duidelijking van het bovenstaande
nog het volgende te zeggen. Het is
in de tijd vóór Mei 1940 duidelijk ge
worden, dat ons partij leven was ver
stard, dat de grote visie, om tot op
lossing van ernstige moeilijkheden te
komen, ontbrak (het werklozenpro-
bleem), dat er gebrek aan vertrou
wen was tussen de velschillende pai'-
tijen onderling en in liet algemeen
partij- of groepsbelang pracvaleerde
boven het algemeen belang.
De N.V.B. wijt dit alles o.a. aan
het feit, dat de scheidslijnen tussen
de partyen, niet meer reëel en ver
ouderd waren. Verouderd met name,
omdat de scheiding op basis van de
antithese enerzijds geschied was, om
te komen tot emancipatie van de
„kleine luyden" resp. van het Rooms
Katholieke volksdeel, anderzijds vast
gehouden werd om tot een gelijk
stelling te geraken van Christenen
en niet Christenen ten aanzien van
het onderwijs (de schoolstrijd).
Nu zowel de emancipatie voltooid,
of althans nagenoeg voltooid, als de
schoolstrijd beëindigd is, valt daar
mede een belangrijk en destijds wel
licht gerechtvaardigd motief tot die
scheiding weg.
Bovendien is men bij de niet ker
kdijken tot de erkenning gekomen,
dat er onmiddellijk verband bestaat
tussen het Christelijk geloof en alle
terreinen van het maatschappelijk le
ven en bij de kerkdijken, dat de Kerk
een taak heeft te vervullen temidden
van het ganse volk en dat isolement
zich keert tegen een deel van dat volk
of zoals Ds. H. A. Visser schrijft in
„Hervormd Nederland" van 26 Juli
1945:
„Het (isolement) is een mis
daad, omdat 't volk, dat Christus
niet kent, daardoor zeer bewust
door de christenen aan de chaos
prijs gegeven wordt (en de tragiek
is, dat de Chr. isolationisten niet
wiillen inzien, zelfs niet na 5 jaar
terreur, dat zij dan zelf mee naai
de chaos toegaan), liet is fari
zeïsme, omdat dit isolement zich
tooit met een reeks van zeer vage
en in hun uitwerking zeer aan
vechtbare „eeuwige beginselen
waardoor men zich op een zeer
zelfverzekerd voetstuk stelt (en
ondertussen gaat Jezus bij de tol
lenaren en de zondaren op visite,
om daar zaligheid te doen geschie
den), het is ongehoorzaamheid aan
God. Die ons roept 't Evangelie te
prediken aan allen, niet alleen aan
de „Christelijke" creaturen, ter
wijl de Chr. isolationisten door
zich achter hun „eeuwige begin
selen" in eigen verenigingen en
groepen te verschansen, daarmee
voor de zoekende mens de weg
naar de kerk, die zij met deze
Christelijke verenigingen identifi-
Betekent het prijsgeven van dc
Christelijke antithese op liet terrein
van het staatkundig leven «lat wij
,,/met onze beginselen moeten mar
chanderen", zoals Mr. van Es het
uitdrukt? Natuurlijk geenszins! Het
tesamen arbeiden volgens de nonnen
waarheid, gerechtigheid en naasten
liefde, welke normen in het Evangelie
worden gestold of in ander overtui
ging zijn gegrond, laat het marchan
deren (met beginselen ten ene male
niet toe. Juist in het beginsel vindt
de Christen zijn kracht om boven be
doelde nonnen te beleven en op alle
terreinen van het maatschappelijk
leven tot uitdrukking te brengen. Het
prijsgeven van de beginselen zou be
tekenen het prijsgeven van de nor
men. En op basis van deze normen
is een samengaan van Christenen en
Humanisten mogelijk, zonder dat het
beginsel daaronder „verwaterd". In
tegendeel, wij zijn van oordcel, dat
dit beginsel aan kracht zal winnen.
En tenslotte streeft de N.V.B. naar
een eenheidspartij? De aandachtige
lezer zal al begrepen hebben, dat dit
niet het geval is. "Wij willen hen ver
enigen, die het personalistisch socia
lisme aanvaarden, hetgeen wil zeggen,
dat wij een partijgroepering wensen,
waarbij wy tegenover ons zullen vin
den hen, die niet personalistisch zijn
(de communisten, die de mens niet op
zjjn juiste waarde schatten en de
collectiviteit van de proletariërs als
hoogste norm stellen) en hen, die ons
socialisme niet aanvaarden (de con
servatieven, welke de medezeggen
schap van de arbeider op het sociale
en economische leven niet onder
schrijven of het niet eens zyn met
onze stelling, dat niet de wens van
den enkeling, maar de rechtvaardige
voorziening in de redelijke behoeften
van allen dc maatstaf moet zijn bij
opbouw van een gezonde arbeidsge
meenschap. Geen eenheidspartij der
halve (hoe zou dat met de democratie
in overeenstemming te brengen zyn?),
maar een partijgroepering welke een
gezond maatschappelijk leven waar
borgt.
Wij zyn ons ervan bewust hier
mede slechts ten dele uiteengezet te
hebben wat de Volksbeweging wil,
maar hopen althans enigermate een
indruk daarvan te hebben gegeven.
C. M. v. d. LINDE.
NEDERLAND HERRIJST.
Veenendaal als onderdeel van Ne
derland herrijst mede. Er is in die
paar maanden, dat Nederland weer
vrij is, heel wat op elk gebied gepres
teerd.
Heel veel dingen, die het dagelijkse
leven vergemakkelijken en veraan
genamen, zijn weer terug. Ze worden
echter door de meesten zo gauw als
iets vanzelfsprekends geaccepteerd.
Kijk eens oan je heen!
Je ziet de melkboeren, hoewel som
migen nog over gebrekkig vervoer-
materiaal beschikken weer van klant
tot klant de volle melk (lust U nog
tapte-?) wegbrengen. De bakker en
de kruideniers laten zich in deze niet
onbetuigd. U krijgt Uw chocolade,
-rjirp> hut'it -tifffar- {^Ucs "ch±JJ_jeficr.
netjes thuis bezorgd. Ook behoeft U
niet meer op een droogje te zitten.
Bovendien hebt U weer de beschik
king over electrische stroom en kunt
U binnenkort gas verwachten.
Wie niet over een eigen auto of
motorfiets beschikt, behoeft niet met
de benenwagen of op zijn „tank"
lange afstanden af te leggen.
Hem staan diverse bussen ter be
schikking, welke weer bijna als voor
heen rijden.
Ook het spoorwegverkeer herstelt
zich weer van zijn zware slagen. Als
men bedenkt, dat dit alles slechts
enige maanden geduurd heeft, wordt
men echt optimistisch gestemd voor
de toekomst.
WIST U DAT!
Komen een heer en een dame el
kaar tegen, dan zal de heer het eerst
groeten.
In Engeland is dit precies anders
om.
Daar moet de dame eerst groeten,
daarmede te kennen gevend, dat zij
den betrokken heer verlof tot groeten
geeft.
DE ENGELSE TAAL.
Velen kennen thans Engels of me
nen althans het te kennen. Onlangs
hoorde ik een moeder van haar 8-jarig
dochtertje zeggen: „Ze praat Engels
als een geboren Canadees". Nu zal
hierbjj wel „enige" grootspraak ko
men, maar toch zyn heel wat Engel
se woorden voor oud en jong geen
vreemde klanken meer.
Zo weet iedere jongen (en ook
meisje) wat een smoke (smook) is.
Chocolate (tsjoklit), boy (boi),
girl (keel), good bye (koed bai),
good night (koed nait) en nog veel
meer van deze woorden kent een
ieder. (Wat tussen haakjes staat is
de uitspraak).
Voor hen, die zich wat meer toe
leggen op de studie van de Engelse
taal schuilt de grootste moeilijkheid
in de uitspraak. Deze wijkt n.l. sterk
af van de schrijfwijze (zie boven).
Er is dan ook praetisch niemand,
die het Engels zonder buitenlands
accent leert spreken. Laat dit echter
niemand weerhouden talen te leren,
want ook met dat, geldt de uitspraak
van Karei V, die luidde„Zoveel ma
len ds men man, als men talen spre
ken kan".
Tevens zou ik hier de troost aan
willen toevoegen, dat er alleen al in
Engeland op zyn minst twee en twin
tig dialecten zyn.
POLITIENIEUWS.
Het Waarnemend Hoofd van Poli
tie, laat H.H. werkgevers weten dat
er met ingang van Maandag 20 Au
gustus een strenge controle zal wor
den uitgeoefend op de bepalingen
van de Arbeidswet.
De plaatselijke politie legde de
hand op twee rijwieldieven. Deze lie
den zijn, na hunne bekentenis, over
gebracht naar Utrecht en zullen zich
verder voor de Rechtbank hebben te
verantwoorden.
In verband hiermede wordt het pu
bliek gewaarschuwd hun rijwielen
niet onbeheerd te laten staan, daar
dit soort lieden nog steeds loert op
eigendommen van een ander.
P.O.D.-NIEUWS.
In samenwerking met de M.P. is
het de P.O.D. gelukt in het S.S. kamp
te Harskamp enkele oorlogs-misdadi-
gers op te sporen.
De S.S.-ers, die even voor de capi
tulatie, de bevolking op ergerlijke
wyze hebben geterroriseerd, door op
weerloze burgers te schieten, waarbij
verschillende ernstig zijn gewond en
mishandeld, hebben na een streng
verhoor een volledige bekentenis af-
gelegd.
Proces-verbaal is tegen hen opge
maakt. Een bekend Veenendaler, aan
gesloten by de S.D., bekende 9 moor
den te hebben gepleegd. Het betref
fende onderzoek is in handen van de
P.O.D. ter plaatse iwaar hy deze mis
daden heeft begaan.
De P.O.D. heeft voorts suc
ces gehad in het onderzoek
betreffende het in brand ste
ken van Hotel Berg en Bosch.
Uit dit onderzoek is n.l ge
bleken dat door een Duitse
officier aan Duitse en Holland
se SS. opdracht is gegeven ge
noemd Hotel in brand te ste
ken, waaraan maar al te grif
werd voldaan.
BURGERLIJKE STAND.
Veenendaal.
Ondertrouwd: C. van Holland en
B. R. Willigenburg. J. F. van Kooten
en A. N. Hiensch. H. J. Sennef en
