Nieuws en Advertentieblad voor Veenendaal en Omstreken
15e Jaargang
29 September 1945
No. 785
Verschijnt 2 keer per week in: Stichts- en Geld.-Veenendaal, Amerongen, Eist, Rhenen, Achterberg, Overberg, De Haar,
Heuvelsche Steeg. Groep, Benedeneind, Kade, Maanderbuurt, Ederveen, Renswoude, Scherpenzeel
Abonnementsprijs S A HB ABB B ADVERTENTIES
per kwartaal Mg ^SaBpk KH Gewone advertentieprijs
Losse nummers 6 cent B BA W PB Wt BI— B per m.m. 15 cent.
Redactie en Administratie B^^V jg^* BB ||j B g|™ B Minimumprijs per adver-
Parallelweg 8, Veenenda. JP^ BB 5Éll H Vr"aag i
Telefoon 601 van 1-20 woorden. Elk
Red. W. F. ter Hoeven. Uitgave: Drukkerij „De Gelderdersche Vallei". woord meer 6 centi
WEERSPIEGEL.
Het is al weer de K.L.M. Maan
dag 24 September opende de K.L.M.
een lijndienst AmsterdamParijs.
Nieuwe noodgemeenteraden. De
noodgemeenteraden moeten op 22
October zijn samengesteld. Er is
méér surrogaat!
Nog in 1945 zuiver. Minister dr.
L. J. M. van Beel sprak -voor de
radio over de zuivering van het over
heidspersoneel. Voor bet einde van
het jaar moeten de eindbeslissingen
zijn genomen.
Vinden zij elkaar? ITet partij
bestuur der S.D.A.P. besloot de be
sprekingen met de N.Y.B. voort te
zetten.
Ons hart weer gerust. Na 2 Oc
tober zullen spoedig weer week- en
maandsalarissen worden betaald.
Blokkade van kleine rekeningen zal
spoedig worden opgeheven.
Om bij te komen. Vijfduizend
Nederlandse vrouwen en kinderen uit
Indische kampen bevrjjd, gaan naar
Australië om weer op krachten te
komen. Enige duizenden zullen daar
toe naar Nieuw Zeeland gaan.
De „buit'" komt terug. Neder
landse verbindingsofficieren zullen
in het door Frankrijk bezette gedeel
te van Duitsland onze geroofde goe
deren mogen opsporen.
Hulp voor herstelwerk. "Voor het
herstelwerk in de geteisterde gebie
den kunnen arbeiders uit niet-getrof-
fen streken worden aangewezen.
Geen zinkputten! Het oppoMtèn
van zinken geld is verboden. Ten
hoogste mag men f 10.- aan kwartjes
en dubbeltjes, f 1.- aan stuivers en
f 0.25 aan „plakken" en centen be
zitten.
Moffengriet stond terecht. Te
gen een Nederlands meisje dat in
vreemden krijgsdienst ging (bij de
Duitse Luftwaffe) werd vijf jaar
gevangenisstraf geëist.
Vliegende post. Tn ons land zul
len luchtpostverbindingen van het
Westen naar de Noordelijke provin
cies worden onderhouden.
Dag klesebes! De leden van bet
zogenaamde Zondagmiddag-cabaret
van Paulus de Ruiter (Jacques van
Tol) zullen nimer meer als kleinkun
stenaars mogen optreden.
Maaaarze komen niet terug
De Ramblers zullen in drie jaar niet
terugkomen. Theo Uden Masman, de
leider van deze band, mag gedurende
twee jaar niet optreden; de overige
leden zijn voor een jaar uitgesloten.
De garde sterft. Te Haarlem is
de toneelspeelster Anna Sablairollcs,
84 jaar oud, overleden.
Ze kunnen er niet van komen.
De afd. Amsterdam van de Nederl.
Kappersbond protesteerde tegen de
voorgeschreven prijsverlaging.
Wacht op het Avondblad! De
Ochtend-Post is door den Militairen
Commissaris in Noord-Holland ten
twede male verboden.
Vijf dagen zult gij arbeiden
In een vergadering der S.D.A.P. te
Hilversum zeide minister Drees, dat
hij de in de toekomst de invoering
van een vijfdaagse werk werk wense
lijk en uitvoerbaar achtte.
Nieuwe deken van Amsterdam.
De Zeereerwaarde Heer G. P.
J. v. d. Burg werd in de kerk aan het
Begijnhof als deken van Amsterdam
plechtig geïnstalleerd. Zijn afgetreden
voorganger, Mgr. dr. G. C. van Noort,
verrichtte de ceremoniën.
Deining over feesten. Tn gevan
genkampen van N.S.B.-ers te Harder
wijk en te Voorburg werden feest
avonden georganiseerd. De comman
dant van Harderwijk, die met zijn
familie en met de gedetineerden op
het refrein van een populair liedje
meedeinde, werd na bet feest ontsla
gen.
We krijgen weer meer. De rege
ring heeft aan bet Rijksbureau voor
tabak opgedragen, er naar te streven,
dat er zo spoedig mogelijk drie rant
soenen tabak per week kunnen wor
den gedistribueerd.
We doen er goed aan, de
prijzen van tegenwoordig
niet te veel met die van vroeger te
Vergelijken. Wie dat doet. beeft nog
wel eens reden tot ergernis. Bloemen
bijvoorbeeld zijn ondanks prijsbe-
heersingsinstanties schreeuwend
duurYn ook de „gewone" sigaretfen-
prijzen zijn niet met die voor de oor
log te vergelijken. Dit is een gevolg
Van de prijsverhoging van ruwe ta
bak. Nu zijn de sigaretten van Neder
lands fabrikaat in prijs verlaagd
doordat de belasting erop is vermin
derd. Toch is drie cent voor een siga
retje meer dan het dubbele van vroe
ger en zes cent voor een Engelse si
garet is niet' bepaald goedkoop. f?e
zijn echter tegenwoordig
los van geld.
Dat blijkt verheugend bij de col
lectes die voor een of ander goed doel
worden gehouden. Zo bracht de
straatcollecte van het Rode Kruis te
Amsterdam ruim 150.000 gulden op.
Om even bij bet geld te blijven: Mi
nister Lieftinck kwam prompt zijn
belofte na om, dadelijk nadat ons pa
piergeld zijn waarde had verloren
over de
deblokkering der gestorte gelden
te spreken. Reeds Woensdagavond
kwam zijne Excellentie voor de
Radio.
Het bijzondere gerechtshof te
's-Gravenhage heeft Max Blokzijl
ter dood veroordeeld
overwegende, dat hij op hoogst per
fide wijze propaganda voor de vijand
heeft gemaakt. Jhr. de Blocq van
Scheltinga, tegen wien eveneens de
doodstraf was geëist kreeg levens
lange gevangenisstraf. Beide veroor
deelden mogen binnen acht dagen be
roep in cassatie aantekenen.
Mr. R. van Genecbten, die tal van
hoge functies in de bezettingstijd
heeft vervuld, zal zich 3 October te
verantwoorden hebben. De ten laste
legging vermeldt een groot aantal fei
ten, o.m. partijdig optreden als pro
cureur-generaal bij het Vrcdesge-
rechtshof, het houden van anti-semi
tische redevoeringen, enz. Wc zouden
zo zeggenmeneer kan voort
In verscheidene steden in
het Zuiden van ons land
zijn of worden nu de éénjarige be
vrijdingsfeesten gevierd. Te Nijmegen
is liet feest alweer voorbij Breda
zal er iets bijzonders van maken.
Voor dit feest dat van 2729 Octo
ber wordt gevierd, zullen de Polen die
thans in Duitsland zijn, terugkomen.
Te Oosterbeek werd, een jaar na de
grote slag 'het grote geallieerde sol-
datenkerkhof ingewijd. In een R.-K.
Kerkdienst werd een plechtige re
quiemmis opgedragen, waarna een
Anglicaanse kerkdienst volgde. Vele
militaire autoriteiten woonden de
plechtigheid bij. Veertienhonderd ge
allieerden strijders hebben te Ooster
beek hun laatste rustplaats gevonden.
Op elk der graven legden schoolkin
deren een veldbouquet.
Op Banka, Sinkep en Billiton zal
de tinwinning
zo spoedig mogelijk ter hand worden
genomen. Zes baggermolens zijn daar
toe in Nederland besteld twee zul
len er door Amerika worden geleverd,
ïïèi'i'p'
genoemde eilanden in niet al te deso-
laten staat zal worden aangetroffen.
De wil om weder te bouwen aan het
geen verloren ging, is er. Daarom is
het eigenlijk beschamend, dat Ir.
Groothof, de beheerder van de Lim
burgse mijnen erop moest wjjzen, dat
er
meer gepresteerd moet worden
om de kolenvoorziening op peil te
brengen. Wordt de productie niet ho
ger, dan zullen de geallieerde autori
teiten Nederland geen kolen meer wil
len zenden. In het mijndistrict is nog
plaats voor 2000 nieuwe arbeids
krachten. Komen die niet, dan zal
men Polen dienen te nemen.
In de nieuwe serie radioeauserieën
heeft minister S. J. Mansbolt een rede
gebonden over de moeilijkbeden in de
landbouw.
Dat regen bot enthousiasme niet
behoeft te doden, hebben Zaterdag de
Rotterdammers bewezen, toen de Ko
ningin een bezoek aan hun stad
bracht. Een grote menigte was op de
been om Hare Majesteit toe te jui
chen.
Een geniaal man herdacht.
Het is 28 September 1945 vijftig
jaar geleden, dat te V illeneuve
l'Etang, Frankrijk, een dienaar der
wetenschap overleed, die reeds tijdens
zijn leven de eerbewijzen ontving,
welke hem toekwamen. Nog geen drie
jaar voor zijn dood was Louis Pas
teur ter gelegenheid van zijn 70ste
verjaardag een grootse huldiging ten
deel gevallen: in het amphitheater
van de Sorbonne kwamen honderden
professoren, studenten en bewonde
raars uit alle delen der wereld bij
een, om de groten meester bun eer
biedige hulde te betuigen. Zijn begra
fenis was een grootse, nationale hul
diging van een geheel volk.
Ook dezer dagen zal ongetwijfeld
worden herdacht, van hoe grote bete
kenis
Louis Pasteur voor de wetenschap
en voor de mensheid is geweest. Want
door zijn werk, door zijn onderzoe
kingen, proefnemingen en ontdekkin
gen werd de medische wetenschap
langs nieuwe banen geleid. Een van
zijn intieme medewerkers, dr. E.
Roux, getuigde van den groten mees
ter, dat bij een methode volgde, die
op wetenschappelijke grondslagen
rustend, elke moeilijkheid wist te
overwinnen door een eenvoudig te
verklaren experiment.
Reeds de onderzoekingen over
melkzuurgisting, over alcoholische
gisting en over de gisting van wijn
steenzuur (.1858) waaruit de leer der
kiemen zegevierend tevoorschijn trad,
bracht de geneeskundige wereld dier
dagen in beroering. Wij willen hier
geen wetenschappelijke verhandeling
geven, doch er slechts, een halve
eeuw na zijn dood, op wijzen, van
welk een
practische betekenis
vele onderzoekingen van Pasteur wa
ren. Wij kennen allen bet begrip pas
teuriseren, inzonderheid van melk,
>tu&l'auU5ï.-L' OiVu .Ik
meer nodig is. De pasteurisatie
de naam zegt bet reeds danken
wij aan Pasteur. Hij was het voorts,
die de oorzaak van het miltvuur bij
het vee ontdekte en deze gevreesde
ziekte met succes bestreed; hij vond
ook een vaccin tegen de vlekziekte
der varkens en hij bestreed de ziek
ten der zijdewormen, waardoor de
zijde-industrie, welke in Frankrijk
ten onder dreigde te gaan, werd be
houden.
Op velerlei gebied strekten de bac
teriologische onderzoekingen van Pas
teur zich uit. Niet alleen dat de leer
der besmettelijke ziekten in andere
banen werd geleid, doch ook voor de
heelkunden werd een nieuw tijdperk
ingeluidde leer der anti-septiek.
Mede daardoor mag gezegd worden,
dat dank zij Pasteurs wetenschappe
lijk werk vele duizenden mensen aan
dezen groten geleerde hun leven heb
ben te danken.
Bekend is, dat zijn proefnemingen
om de hondsdolheid te bestrijden tot
een groot succes werden ook voor
den mens. De ontdekking van het
voorbehoedmiddel tegen hondsdolheid
heeft overal groot enthousiasme te
weeg gebracht. liet publiek wilde
voor deze weldaad zijn dankbaarheid
tonen en zo ontstond uit vrijwillig
bijeengebrachte bedragen „bet insti
tuut Pasteur".
Doch ook op ander gebied beeft
Pasteur baanbrekend werk
verricht. Wij herinneren slechts aan
zijn bacteriologisch onderzoek van
bet drinkwater, wat eveneens van
onberekenbaar nut voor de mensheid
is geworden; aan zijn studie over het
bereiden van bier en het bewaren van
wijn.
Veel van wat deze geleerde meer
dan een halve eeuw geleden ontdekte,
wordt thans nog toegepast en ge
volgd de mensheid ten zege
