Nieuws en Advertentieblad voor Veenendaal en Omstreken
15e Jaargang
Zaterdag 27 October 1945
No. 793
Verschijnt 2 keer per week in: Stichts- en Geld.-Veenendaal, Amerongen, Eist, Rhenen, Achterberg, Overberg, De Haar.
Heuvelsche Steeg. Groep, Benedeneind, Kade, Maanderbuurt, Ederveen, Renswoude, Scherpenzeel
Waar gaan wij heen?
Abonnementsprijs 1.30
per kwartaal
Losse nummers 6 cent
Redactie en Administratie
Parallelweg 8, Veenendaal
Telefoon 601
Red. W. F. ter Hoeven.
VALLEI
Uitgave: Drukkerij „De Geldersche Vallei'
A D VERTENTIES
Gewone advertentieprijs
per m.in. 15 cent.
Minimumprijs per adver
tentie f 3.-.
Vraag en aanbod f 1.30
van 1-20 woorden. Elk
woord meer 6 cent.
Tot 1940 hebben de volken een pro-
dustieapparaat doen groeien dat zo in
genieus en zo ingewikkeld was, dat het
slechts weinigen was vergund, een deel
ervan volkomen te beheersen. Het mach
tige apparaat, dat tot zegen van de
mensheid had kunnen werken, groeide
ons over de kop en vervolgde zijn weg,
zonder dat de mens, zijn maker, er noe
menswaardige invloed op kon oefenen.
Hoe machtig dit productieapparaat ook
was, het was tevens teer. Stagnering in
de aanvoer van grondstoffen, stagnering
in de afzet van producten betekende
werkloosheid voor velen, gemis van ren
te der belegde kapitalen voor anderen.
Het gevolg was, dat de staten er op uit
trokken om de markten die ze hadden
veilig te stellen voor hun productieappa
raat en dat zij zich de ongestoorde aan
voer van grondstoffen zo veel mogelijk
verzekerden. De tactiek van het schep
pen van invoedssferen was hiermede ge
boren; strategische punten moesten daar
toe worden bezet ten einde als vloot-
en vliegtuigbasis te dienen om de ver
overde gebieden te beschermen. De wed
loop in.bewapening ontstond en de wa
pens hadden nog slechts een aanleiding
nodig om „vanzelf" af te gaan.
Keren we nu tot het oude terug en zal
hetzelfde spel opnieuw worden gespeeld,
ofzijn we werkelijk wijzer geworden
en zal deze ontwikkeling tot staan wor-
uen yeoracnl:
„Wanneer we niet hadden saamge-
werkt, zouden millioenen mensen die nu
nog leven, hebben moeten sterven; wan
neer we ni£t blijven^samenwerken, zullen
millioenen mensen, die nu nog leven,
straks moeten sterven", aldus ongeveer
sprak president Truman ter gelegenheid
van de opening van het congres van
San Francisco.
Verwachtingen zijn er genoeg gewekt:
het Atlantic Charter; illusies werden
geboren: de overeenstemming van Yalta
en Potsdam en hoop bezielde de mens
heid want er was saamhorigheid gegroeid
tussen de onderdrukten die zich met hun
bevrijders verbonden gevoelden.
Maar de bevrijders kwamen en lang
zaam kwamen de berichten doordruppe
len die melding maakten van spanning
tussen de bondgenoten van wrijvin
gen, over het elkaar betwisten van in
vloedssferen. En het schijnt, dat het oude
spel, dat vroeg of laat tot nieuwe oor
logen moet leiden, opnieuw is begonnen.
Oost-Europa levert ons het schouwspel
van een schijnbaar vreedzame en tame
lijk geruisloze penetratie van Rusland in
de Donaulanden; we zien de machinaties
in de Balkanlanden om invloed op de
regeringen te krijgen; we merken de
spanningen in de Arabische wereld rond
om Palestina; we horen van het door
dringen van Amerikaanse trusts in Abes-
sinië; we lezen van manipulaties in Zuid-
Amerika, waar de V.S. enorme bedragen
hebben geïnvesteerd en van overeenkom
sten, tussen China en de Sovjet-Unie
aangegaan. Japan is een nog te verdelen
buit, doch welke krachten spelen er ach
ter de schermen van het drama, dat thans
in Indonesië „gaat"?
En terwijl dit spel wordt gespeeld ach
ter het nog neergelaten toneelgordijn
treedt Truman daarvóór op, jonglerend
met atoomsplitsende bommen en hij doet
de verbijsterde wereld kond, dat zijn land
vliegtuigen produceert met een nagenoeg
de aardbol omspannende actieradius, ter-
wel Rusland het atoomwerk voortzet,
dat de Duitsers op Bornholm onvoltooid
achterlieten.
Waar gaan we heen?. Dezer dagen
brachten we nog eens een bezoek aan
ons onderduikadres, waar we ééns .bon
den hoorden met een kristalontvangertje.
Het toestelletje stond nog op z'n verbor
gen plaats, ondankbaar verlaten, nu, be-
beneden in de huiskamer, de „echte"
radio weer speelde. De koptelefoon die
ons eens deed horen van het Atlantic
Charter, van Dumbarten Oaks en nog
meer mooie zaken, lag ernaast. Het ding
was wat stoffig geworden en een spin
had er z'n rag over gespannen
Een symbool
Volgende week zal er in de café's
een nieuwe symbolische bevrijding zijn:
het tijdperk van gedwongen limonade
drinken wordt Maandag afgesloten.
De restaurant- en caféhouders krijgen
voor het eerst een toewijzing van
koffie, met suiker en melk.
:rijgen
échte
VOOR DE ZONDAG.
De mens zal bij brood alleen
niet leven Matth. 4 4a.
Een stukje voor de Zondag. Sym-
pahthieke gedachte van den Uitgever. In
onze lekst lees ik de bijbelse rechtvaar
diging. „De mens zal bij brood alleen
niet leven
In onze situatie zou ik dit woord al
dus kunnen parafraseren, concret 'kunnen
maken. In een blad als dit met adver
tenties, familieberichten, distributie-mede
delingen, plaatselijke gebeurtenissen, be
kendmaking van godsdienstoefeningen
enz. enz. klopt het leven, zoals dat ge
leefd wordt in de Vallei. Alles zeer be
langrijk. Zoals brood ons dagelijks
brood belangrijk is. Of zijn we de waar
dering van de boterham van vorig jaar
alweer kwijt? Toen deze, opgebedeld op
het platteland, in de stad voor f 1.50
per stuk verkocht werd! En toch is nog
iets veel belangrijkers. Zoals trouwens
dat drukke zakelijke leven dat zich in
dit blaadje weerspiegelt nog niet het
echte ware leven is. Tenslotte is dat met
of zonder cultuur nog niets meer dan
vegetatie, zoals de bloemen en de die
ren vegeteren. Leven doen we eerst als
we God kennen. En Jezus Christus dien
Hij gezonden heeft. Dat is het eeuwige
leven. Onze Zondagstekst is ontleend
aan het bekende verhaal van de verzoe
king in de woestijn. Het is de afwijzing
van de satanische, demonische verzoe
king door den Heiland. Welnu, dat is de
grote verzoeking in het leven van ieder
mens, dat wij menen, dat wij bij brood
alleen wel zouden kunnen leven. Dat wij
genoegen nemen met. het bonte, drukke
werkzame leven. Zonder God en zonder
Christus nodig te hebben. Dan blijft de
mens beneden peil, beneden zijn godde
lijke roeping. Als schepsel Gods, Zijn
beelddrager. Opdat we onzen Schepper
recht zouden kennen, Hem van harte
liefhebben en met Hem in de eeuwige
zaligheid leven zouden. iMe dunkt, deze
verzoeking is er in deze dagen meer dan
ooit. De materiele nood is zo ontzag
wekkend ik denk aan: nieuwe schoe
nen, kleren, huizen enz., enz. Zo groot
dat we aan onze geestelijke nood niet
toe komen. De tekst roept ons toe, om
toch niet te bekommeren en verontrusten
over vele dingen én het ene nodig te
vergeten. Het ene nodige, dat hier om
schreven wordt: leven bij alle woord
dat uit Gods woord uitgaat. Dat is le
ven bij Gods wonder, bij Gods genade,
bij de gratie Gods. Dat is leven in Zijn
gemeenschap, zoals Henoch wandelde
met God. Ootmoedig wandelen met
uwen God. Dat is na een week van
drukke werkzaamheden, de dag van
morgen. Zondag zien als een grote ge
nade van God. Waarop wij niet thuis
blijven, maar gaan naar Gods huis.
Waar uitgereikt wordt de spijs, die niet
vergaat, maar blijft tot in het eeuwige
leven. En wanneer wij ons biddend
voorbereiden doen we dat nog wel?
dan zal het onze ervaring zijn dat
waarlijk hongerigen met goederen wor
den vervuld. Tegen deze grote satanische
demonische verzoeking valt slechts te
schuilen bij Hem, die in alle verzoekin
gen is staande gebleven onze Heere,
Jezus Christus.
Eist (U.) VAN GALEN.
BINNENLANDS OVERZICHT.
In de bezettingstijd kon het nog wor
den goedgepraat: goederen, die in
de zwarte handel
waren, vielen niet in handen van den
gehaten bezetter, maar het deed ook toen
al zonderling aan, als je hoorde, dat de
ene goede Nederlander een anderen
goeden vaderlander in figuurlijke zin een
been uitdraaide en bijvoorbeeld aard
appelen verkocht voor f 600.- een mud.
Dat vele zwarte handelaren die vader
landsliefde als dekmantel vo'or hun sme
rige praktijkérf gebruikten, is na de be
vrijding wel gebleken, toen deze sluik
handel bleef bestaan. Na de geldzuive-
ring, die voor vele zwarte handelaren
een geduchte klap betekende, heeft de
regering thans maatregelen in voorbe
reiding, welke, naar wij hopen, aan het
hele zwarte gedoe een einde zal maken.
Half November zullen de voorbereidin
gen gereed zijn. Laten we helpen, dcor
niets zwart te kopen! Als tweede punt
der agenda zal
de smokkelhandel
tussen (België en Nederland scherper
onder toezicht worden genomen.
We hadden het hierboven over „zwarte
aardappelen In de Vebena, de orga-
satie van aardappelhandelaren, heerst
onrust en ontevredenheid, omdat men
bestuurderen dier organisatie gevangen
nam op beschuldiging van colaboratie.
Zelfs werd er met een staking gedreigd,
maar wat er precies aan de hand is, werd
pit d» .herj/.-hfen ni.e* duidelijk.
Deze week waren er weer enige
aangrijpende doodsberichten.
De bekende vlieger Van Weerden
Poelman, de man die in 1924 de eerste
vlucht naar Indië meemaakte, werd te
Laren (Gld.), toen hij de weg overstak,
door ene auto aangereden en gedood.
Ook in menig vissershuisje heerst weer
rouw: de stoomtreiler Sch. 161 is ter
hoogte van Noordwijk waarschijnlijk op
een drijvende mijn gelopen en vergaan.
Van de negen opvarenden is geen man
gered.
Het plotseling overlijden van den toe
gewezen verdediger van Mussert, zal
misschien ten gevolge hebben, dat het
proces van den „leider" dat op 13 No
vember was vastgesteld, wordt uitge
steld.
Uit Indonesië kwam
geen verontrustend nieuws
ofschoon er nog steeds verwarring heerst.
Soekarno zou zijn afgezet volgens
anderen zou hjj met vacantie zijn, doch
bevestiging van deze berichten, waarvan
inzonderheid het laatste nogal vreemd
aandoet, werd niet ontvangen. Bij de
Indonesiërs is voorts de geneigdheid ae-
constateerd, besprekingen te voeren. De
onbaatzuchtige Nationalisten schijnen
naar een spoedige oplossing van het con
flict te verlangen. Dat doen wij hier in
Nederland ook!
De oplossing van de moeilijkheden
die wij met het gevangen houden der
lichte N. S. B.- en collaboratiegevallen
hadden, is eveneens in zicht. Daar zullen,
na de rede van dc minister van justitie
enige K.B.'s over verschijnen. Het zal
mogelijk worden gemaakt, de lichte ge
vallen weer in de maatschappij op te
nemen en er worden daartoe doorgangs
kampen ingericht.
De minister van Onderwijs, kunsten
en wetenschappen heeft te zijnen depar-
temente
de Pcrsraad
geïnstalleerd. Kort tevoren werd bekend
gemaakt, dat enige schrijvers o.w. Jan H.
Eekhout, tot 1 April 1953 van publicatie
van enig werk zijn uitgesloten en dat de
Stichting Radio in Overgangstijd een
nationaal omroepblad „Radio Nederland"
genaamd, zal uitgeven. Om nog even bij
de radio te blijven: Paulus de Ruyter,
de man van het beruchte Radio-Zondag-
middag-cabaret werd gearresteerd, even
als Ceesje Speenhoff, die bij die uitvoe
ringen als Klessebes optrad.
BUITENLANDS OVERZICHT.
In Denemarken gaat alles dikwijls an
ders dan in „gewone" landen. Men her
innert zich nog wel, dat er door dit land
geen noemenswaardige tegenstand werd
geboden, toen Duitsland het -overviel,
waardoor de Deense Oorlog nog geen
tien mensenlevens kostte kort gele
den vernamen we, dat de Denen volop
in het vlees zaten, terwijl in alle andere
Europese landen daar een schromelijk
gebrek aan was en nuwrijven we
onze ogen uit, als we lezen, dat de
Deense Nazi-partij zal mogen deelnemen
aan
de verkiezingen
die daar op 30 October zullen worden
gehouden. Het is volgens de Deense
grondwet onmogelijk, een partij uit te
sluiten, die bij de vorige verkiezingen
een vertegenwoordiging kreeg in het
parlement. Het mankeert er nog maar
aan. dat er candidaten komen!
In de Chinese wateren, waar voor de
oorlog, ja, eigenlijk door de eeuwen heen
veel last werd ondervonden van piraten,
zijn
de zeerovers weer aan het werk.
Een boot met 300 passagiers werd
overvallen. Negen mannen en even zo
veel vrouwen ontpopten zich als piraten
boten met andere rovers kwam het
stel te hulp de boot werd geplunderd
en 10 passagiers werden als gijzelaar
meegevoerd. Een leuke geschiedenis!
Betuwe. H. K.H. Prinses Juliana bezocht als Presidente van Nederlands
Volksherstel de geteisterde Dorpen in de Betuwe, en stelde zich tevens
op de hoogte van de wederopbouw. - H K.H. Prinses Juliana brengt een
bezoek aan een der zwaar geteisterde arbeiderswoningen in Ophemert.
