Nieuws en Advertentieblad voor Veenendaal en Omstreken
15e Jaargang
Zaterdag 15 December 1945
No. 807
Verschijnt 2 keer per week in: Stichts- en Geld.-Veenendaal, Amerongen, Eist, Rhenen. Achterberg, Overberg, De Haar.
Heuvelsche Steeg. Groep, Benedeneind, Kade, Maanderbuurt, Ederveen, Renswoude, Scherpenzeel
Abonnementsprijs 1.30 B9RB tSft RÊ M KSE |9Bi ADVEKTENTIES
per kwartaal rrr X8 fflK IH Gewone advertentieprijs
Losse nummers 6 cent '^fvk H P" mm. 15 cent.
Redactie en Administratie M P£f .7.^ fM$y ^0 JS H Minimumprijs per «dver-
Veenendaal W É^^k, V,".« I
Telefoon 601 W» «35» 55S3SM m M van 20 woorden. Elk
Red. W. F. ter Hoeven. Uitgave: Drukkerij „De Geldersche Vallei woord meer 6 cent.
VERTROUWEN INDE ATOOM-
BOM.
De grote Drie komen weer bij elkaar.
Dezen keer in Moskou. In Londen sloegen
bij de vorige gelegenheid de Ministers met
de vuisten op tafel. Zullen ze dat in Mos
kou weer doen? Het is altijd beter, dat er
binnenkamers op de tafel wordt geslagen,
dan daarbuiten op iets anders. Op de grote
trom bij voorbeeld om stemming te ma
ken vóór of tégen ietsals de massa moet
worden opgewarmd de publieke opinie
rijp gemaakt.
Misschien zal er ook in Moskou nog wel
eens op de tafel worden geslagen. De man
die resideert in 10 Downingstreet heeft dat
recht „par droit de naissancc". Molotoff
kan op dat geboorterecht niet bogen. Hij
komt slechts uit de kringen van de gegoede
middenstand. Het is echter waar, dat in de
Sovjet-Unie het droit de naissance niet
wordt erkend
Maar al zal er tijdens de conferentie dan
wel op de tafel worden geslagen daarna
niet op de grote trom. Want de grote Drie
hebben elkaar nodig. Weliswaar hebben ze
alle drie iets wat zuur is voor de anderen
zij zullen aan die zure smaak moeten
wennen om gezamenlijk het zoet der over
winning te kunnen proeven!
Rusland heeft een vreedzame periode no
dig om zijn verwoeste gebieden
weer op te bouwen
en om de verworven invloedssferen in te
voegen in zijn nationale productie.
Engeland heeft een periode van rust no
dig om weer een exporterend land te kun
nen worden en Amerika eveneens om de
oorlogsindustrie om te schakelen op die van
de vrede om het apparaat op te bouwen
voor de exploitatie van die gebieden, waar
ua bei ei lier. va:; de vrede zijn Invloed als
de invloed zal worden erkend.
De daarvoor benodigde energie heeft een
rustige sfeer nodig om tot „full employ
ment", tot volledige ontwikkeling, te komen.
Dit te meer, omdat aan die energie een
nieuw element is toegevoegd,
die der atomen. De wetenschap der atoom
splitsing is geen geheimzinnig bezit van de
U.S. en Canada maar van de grote mogend
heden en niet eens van haar alleen, naar
wij ervoeren, toen de Amerikaanse profes
soren de Philips fabrieken bezochten.
De nieuwe uitvinding zal de wereld klein
maken. Zij zal afstanden doen verdwijnen,
zoals eens de vliegmachine de afstanden
deed ineenschrompelen afstanden, die nog
slechts een ruim honderd jaar geleden per
paard of zeilschip moesten worden over
wonnen.
Zij zal krachtbronnen scheppen, honder
den malen groter dan de ongelukkige stoom
machine. die onze grootvaders bejubelden
als de bevrijdster uit de periode van het
handwerk.
In een wereld, die door de atoomenergie
zo klein zal worden, dat New York en Mos
kou even dicht bij elkaar komen te liggen
als Utrecht en 's-Gravenhage. is voor een
gewelddadige aanwending daarvan geen
plaats meer. Evenmin als het mogelijk zou
zijn geweest, dat de bisschoppen van Utrecht
en de graven van Holland elkaar met de
V 1-wapenen te lijf gingen.
Daarom hebben wij vertrouwen in de
atoombom!
Hoe viert gij Uw Kerstfeest?
Onder de titel van „Jeugd van Veenen
daal hoe viert gij Uw Kerstfeest" kondigt
de Centrale Jeugdraad weer een van de
mooie, door haar georganiseerde avonden,
aan.
Nu is het een wijdingsavond, met als
spreker de bekende Ds. J. de Groot van
Driebergen.
Verder zal op deze avond „Het Weih-
□achts Oratorium" van Barth door het Her
vormde Evangelisatie koor worden uitge
voerd met medewerking van bekende so
listen.
Het geheel onder leiding van den Heer
G. van Zanten.
De avond van ^Voensdag 19 December
in de Ned. Herv. Kerk aan de Markt be
looft leerzaam en prachtig te worden.
In Veenendaal een Ziekenhuis.
Gelukkig!
Het is zo ver.
We hebben een ziekenhuis.
Dat lijkt op een Sinterklaas-verrassing.
Inderdaad, want ook hier geldt het: Wie
te veel verwacht, wordt teleurgesteld, en
wie niets verwacht of weinig, dien valt het
meer.
Een ziekenhuis! Ja, maar voorlopig niets
meer en dan een huis. En dan nog wel
een huis, dat we niet in eigendom, maar in
huur hebben, en dat bovendien grondig en
radicaal gerestaureerd moet worden. Meer
hebben we thans nog niet. Maar het begig
is er. En daar kunnen we blij mee zijn.
Nu moeten we dus van een huis een zie
kenhuis maken. De stichting „Algemeen Zie
kenhuis Veenendaal" wil beginnen met de
verklaring, dat het bestuur van mening is,
daarin te zullen slagen, mits het kan reke
nen op de medewerking der gehele bevol
king. De stichting is in het leven geroepen,
wijl zeer duidelijk uit de bevolking de wens
naar voren kwam om hier in Veenendaal
een ziekenhuis te hebben.
Het bestuur heeft reeds verscheidene ma
len vergaderd en overleg gepleegd. Het wil
door deze mededelingen in de courant u op
de hoogte brengen en houden van de stand
van zaken.
Dat moet u weten. Daar heeft u recht
op.
Wellicht komt er vanuit de bevolking op
bouwende critiek.
En zo -allemaal tezamen, bevolking en
stichting, gemeentebestuur en medici, wij
allen gaan aan het werk.
Want met het geven van wat geld, met
een kapitaal zonder meer, sticht en exploi
teert men geen ziekenhuis en zeker niet in
een plaats als Veenendaal. En dan in deze
moeilijke tijd!
Dat is alleen mogelijk indien de gehele
bevolking er achter staat en er achter blijft
staan.
Elke dag kan men de verzuchting horen
slaken: hadden we hier maar een zieken
huis!
Welnu, hier hebt ge de kans. Indien u
meehelpt. Dan krijgt ge hier uw ziekenhuis.
Tenminste, we noemen het nu maar een
ziekenhuis. Beter ware te zeggen een ziekeif-
verpleeginrichting.
Want met aller medewerking moeten we
ons voorlopig niet verbeelden een zieken
huis te kunnen exploiteren. Daarvoor komt
nog heel wat meer kijken. Maar dan moet
het een inrichting worden die klinkt als een
klok. Dat is van belang voor de plaats on
zer inwoning. Met enige trots moet ge straks
kunnen zeggen:
Zie, hier staat ons ziekenhuis!
Maar het kan ook zijn, dat het uw per
soonlijk belang is, of het belang van uw
vrouw of uw kind. Zelfs zal het in de toe
komst uw levensbelang kunnen zijn. God
geve, dat het nooit zo ver komt. Maar het
zou toch kunnen.
Daarom moogt ge dit werk niet aan en
kelen overlaten, maar moet ge allen uw
verantwoordelijkheid gevoelen en uw steen
tje bijdragen.
Eendracht maakt macht.
C. P. E.
„Ars Musica"-avonden.
Maandagavond hebben we van het 4e
abonnementsconcert van „Ars Musica zo
mogelijk nog meer genoten dan van de vo
rige avonden.
Van deze avond ging een ontroering uit.
Het spel van Piet van den Hurk was be
toverend.
De sopraan Han Later-Gouwe had een
mooi programma. Haar muzikaliteit is bo
ven alle lof.
Harold de Sterke toonde zich een pracht
cellist zoals we maar zelden horen. Zowel
in Bach als in Diepenbrock wist hij het beste
te geven.
Karei Borgers (een leraar van de muziek
school), ontpopte zich als een begeleider
van de eerste rang.
Het was een mooie .avond.
Alleen moest Veenendaal deze avonden
meer waarderen, de belangstelling laat nog
te wensen over.
N.V.H. H.A.R.K.
Dat was een mooie tocht naar Rhenen.
Om nooit te vergeten. Deze mooie ervaring
hebben wij te danken aan onze Veenendaal-
se schooljeugd. U begrijpt het al. Het op-
haalfeest van speelgoed voor de kinderen
in de geteisterde gebieden is uitnemend ge
slaagd. Een vrachtauto, heus een vracht
auto vol kon Zaterdagmorgen, 1 Dec. naar
Rhenen worden gebracht. Eveneens kon een
grote partij speelgoed voor Zeeland en Rens
woude beschikbaar worden gesteld. Geweldig
Je had de gezichten eens moeten zien van
die pl.m. 800 kinderen, die in het centrum
daar in Rhenen bij elkaar waren. Sinterklaas
met Zwarte Piet werden met donderend ap
plaus ontvangen. Eveneens 25 jongens en
meisjes uit Veenendaal, die de aanbieding
mochten meemaken. Dat was een mooi mo
ment, toen Bertha Schoeman en Henk de
Ruiter uit Veenendaal op het podium kwa
men en namens heel de Veense jeugd het
speelgoed aanboden en verklaarden, dat ze
zo biij waren iets van hun eigen speelgoed
te mogen afstaan. „En we hopen, dat jullie
er veel lol mee hebt". Daarna hebben twee
meisjes uit Rhenen, Joop Baars en Suus
Smit, bedankt.
Er wordt wel eens gezegd: er komt maar
geen eind aan het gevraag en gecollecteer.
Nu weer voor Indië. Tussen twee haakjes:
hebt U daarvoor al ruim gegeven? Denk
aan het voorbeeld van LIw kinderen! En
hoe meer we geven, des te meer ervaren
we, dat het veel, veel zaliger is te geven
dan te ontvangen. Iets daarvan hebben we
weer ervaren op het bovengenoemd Rhe-
nens kinderfeest.
Uitvoering recitcerclub „Het Centrum".
Genoemd gezelschap hoopt Donderdag 20
December a.i. jn gebouw Fltheto" in de
Fluiterstraat een uitvoering te geven.
Op deze avond zullen twee toneelstukken
worden opgevoerd en wel het drama in twee
bedrijven „Kerstavond". Het tweede stuk is
getiteld „Een spoedoperatie" een dol ko
misch spel in één bedrijf. Het muzikale ge
deelte zal worden verzorgd door het Ha
waiian-Ensemble „De Hilo's".
Politienieuws.
Tijdens huiszoeking bij een inwoner de
zer gemeente werd boter en vlees in beslag
genomen, hetwelk kennelijk door zwarte
handel verkregen was. Proces-verbaal werd
opgemaakt.
Aangifte werd gedaan terzake van oplich
ting. Verwacht wordt dat zich nog enkele
slachtoffers zullen komen beklagen. Een on
derzoek wordt ingesteld.
Meerdere ouders werden gewezen op hun
plicht hun leerplichtige kinderen naar de
school te zenden.
Enkele personen werden op aanwijzing
der politie van een naburige Gemeente ge
arresteerd en naar elders overgebracht.
Vele personen gaan slordig om met hun
distributiebescheiden, wat wei blijkt uit de
talloze malen dat aangifte gedaan wordt
van de vermissing van bovengenoemde be
scheiden.
Proces-verbaal werd verschillende perso
nen aangezegd, die de verkeersvoorscbrif-
ten overtraden.
Beneden 16-jarige leeftijd mag men vol
gens het Arbeidsbesluit 1920, nu eenmaal
geen bakfiets berijden. Een persoon, welke
in overtreding was, werd deswege gever
baliseerd.
De Burgemeester der gemeente Veenen
daal
maakt bekend:
dat de kosten wegens levering van gas,
water en electriciteit in gebouwen, die door
de Canadezen gevorderd zijn geweest, door
de gemeente bij voorschot worden vergoed.
De betreffende rekeningen moeten daar
toe in duplo worden ingeleverd ter gemeente
secretarie, afd. Financiën en wel vóór 1
Januari a.s.
Rekeningen die na die datum worden in
gediend, kunnen niet meer in behandeling
worden genomen.
Veenendaal, 11 December 1945.
De Burgemeester voornoemd,
J. H. VAN SCHUPPEN. plv.
BINNENLANDS OVERZICHT.
„Er zit schot in! De slagzin, die dank
zij de radio in Nederland populair is gewor
den en die ook wel eens spottenderwijs
wordt gebruikt om het tegendeel te kennen
te geven, kon de afgelopen periode weer
meermalen met vreugde en met klem worden
gezegd. Voor kleine dingen, maar ook voor
grote gebeurtenissen.
De Wieringermeer is nu weer droog. De
noodgemalen, welke nu vrij komen, zullen
waarschijnlijk naar V^Icheren worden ge
bracht, waar ze goed kunnen worden ge
bruikt, omdat men, om nu eens een Am
sterdamse uitdrukking te gebruiken, daar,
bij het laatste gat van fort Rammekens
„Pecht hebben gehad". Maar ook hier zal
het in orde komen. De Rijnbrug bij Ooster
beek werd hersteld en weer in gebruik ge
nomen, waardoor de rechtstreekse verbin
ding ArohèmNijmegen weer werd her
steld. Van Oosterbeek naar Oosterhout
dat is, op papier, maar een pasje. Ooster
hout krijgt
een nieuwe industrie,
een schoenenfabriek, welke begin Januari in
bedrijf zal worden gesteld. Voor deze fa
briek zal een vrij aanzienlijk aantal arbeids
krachten nodig zijn, zodat de werkgelegen
heid te Oosterhout e.o. daarmede zeer is
gebaat. Meer dingen die de moeite waard
zijn?... Op 18 December wordt de vlieg-
dienst AmsterdamBatavia drie maal per
week. Van die datum af zullen er elke
Dinsdag, Donderdag en Zaterdag vliegtuigen
van Schiphol naar Batavia vertrekken. Van
25 December af komen er op diezelfde da
gen ook vliegtuigen van Batavia naar Ne
derland. De gewone burger kan de vlieg-
post niet z'n schrijverij niet meer bijhouden!
Dat Wageningen weer zijn telefooncentrale
heeft en dat er weer een paar honderd men
sen daar een telefoon hebben teruggekregen,
kan u, gezien in het grote geheel, een klei
nigheid noemen, maar het is ei het bewijs
voor, dat Nederland zich herstelt. Het is
zeker géén kleinigheid, dat de Boskoopse
kweekerijen binnenkort weer naar Engeland
gaan exporteren. Klein of groot het is
maar uit welke hoek men de zaken bekijkt.
Dat er, om maar weer eens een ander voor
beeld te noemen, te Geldermaisen een fa
briek van vuurvaste steen weer aan de slag
kan gaan, zal de een zonder meer voor
kennisgeving aannemen, terwijl een ander er
zich demonstratief voor in de handen wrijft
en zal zeggen: het gaat weer goed in Ne
derland. Ja, er zijn gelukkig heel wat goede
dingen waar de aandacht op kan worden
gevestigd. Jammer genoeg is dat
met Indië nog steeds niet
het geval. Wij schijnen daar inderdaad den
weg van het geweld op te gaan gedwon
gen of gedrongen. De Indonesische premier,
Sharir, heeft te Batavia reeds verklaard, dat
er geen vreedzame besprekingen kunnen
worden gevoerd, als men in Indonesië bloed
laat vloeien. Intussen heeft generaal Chris-
tison te Singapore nieuwe orders ontvangen
tot herstel van wet en orde op Java en deze
handhaving wordt krachtig ter hand geno
men.
Reeds heeft de R.A.F. met een bombar
dement op Tjibadak, ten Zuiden van Bui
tenzorg daaraan medegewerkt. Voor nieuwe
orders in elk geval om met de regering
overleg te plegen, komt dr. Van Mook tóch
naar Nederland.
Hij zou de 12de dezer vertrekken en het
bezoek zou slechts kort duren.
Een bezoek van geheel andere aard zal
door den gewezen „General der Flieger"
Christiansen aan ons land worden gebracht.
De man, wiens naam wij zo menigmaal
onder de gehate aanplakbiljetten zagen
staan, zal zich als oorlogsmisdadiger ook in
óns land hebben te verantwoorden.
En dan was er nog wat „klein goed": de
bekende bond van Nederlandse onderwij
zers besloot een fusie aan te gaan met het
N.O.G., het Nederlands onderwijzers Ge
nootschap en de eenheid tussen N.V.V. en
E.V.C. werd nog steeds niet bereikt. Klein
goed?In vakverenigingskringen be
schouwt men dit alles als het belangrijkste
van de gehele week. Och ja, wat is klein
en wat is groot?
