Rond de Ronde Tafel Tussen Sticht en Gelre Uier Eeuwen irun KiEEFsmans boekhuis H. BROUWER Nieuwsblad voor Veenendaal en Omstreken r TkeclifUieukten SeptembeR Fa. J. F. TAK BOEKHEL 6. LEQEMflAÏ s 23e JAARGANG VRIJDAG 2 September 1949 No. 34 UITGAVE: DRUKKERIJ „DE GE1DERSE VALLEI" ADVERTENTIES Verschijnt 1 keer per week inSTICHTS- en GELD.-VEENENDAAL, AMERONGEN, ËLST, RHENEN. ACHTERBERG, OVERBERG, DE HAAR, HEUVELSE STEEG, GROEP, BENEDENEIND, KADE MAANDERBUURT, EDERVEEN, RENSWOUDE, SCHERPENZEEL ARTIS toont ons deze week een mooie primeur. Links op de foto de pas aangekomen reuzen landschildpad van de Seychellen, rechts ter vergelijking een gewone Griekse landschildpad. Dr. THOOMES Ing. f2.90 Geb. f4.25 Uit voorraad leverbaar door De R is in de maand. Geeft nu Uw kinderen weer, TAK's Levertraan Rijk aan Vitamine. Verzekeringen Taxatie'* Be- Veenendaal Kanaalweg 2, Abonnementsprijs F 0.85 per kwartaal Losse nummers 6 cent Redactie en Administratie Parallelweg 8, Veenendaal Telefoon 601 Redactie W. F» tér Hoeven V A P, Gewone advertentieprijs per m.m, 12 cent. Minimumprijs per advertentie F. 3.- Vraag en aanbod F. 1.30 van 1-20 woorden. Elk woord meer 6 cent. De opening van de Ronde Tafel conferentie in de Ridderzaal te 's-Gravenhage. (Van 'n speciale N.N.P.-verslaggever) De „kelen Liebaart" van Holland er* cle spitsruilen van Beyeren, hoog tegen de wanden van de Grafelijke Ridder zaal, herinneren aan de dagen toen Floris de Vijfde daar banketteerde te midden van een kleurig uitgedoste schaar ridders en edelvrouwen en zich waarschijnlijk verbeeldde dat niemand op heel/ de wereld zoveel zorgen aan 't hoofd had als hij, die altijd moest proberen het evenwicht te bewaren tussen zijn ridders en zijn „keerlen". Bij lange na niet zulk een roman tische aanblik biedt de statige zaal onder het hoge spitsboogdak en de stralende kroonluchters, nu daar de afgevaardigden van Oost en West bij een zijn om in een wekenlange con ferentie te beslissen over de toekomst van Nederland en Indonesië. Hoe gewichtig de bijeenkomst ook mag zijn, hoe plechtig ook de gele genheid, plechtstatigheid is niet het in het oog-springend kenmerk van de openingszitting der Ronde Tafelconfe rentie. De mensen, die hier zitten, zijn gekomen om „zaken te doen" en on willekeurig beïnvloedt dit de sfeer, waarin deze zitting wordt gehouden. Daar troont Minister-president Drees, helemaal alleen op z'n hoogge- rugde staatsiezetel. Hij is plechtig in jacquet, maar hij is één der weinigen. Oost en West. Als een solide, strijdbaar blok zit daar aan zijn rechterhand de Repu blikeinse delegatie, met Dr Mohammed walrussnor valt op naast de intelli gente kop van de Indische specialist der Vrijzinnigen, Joekes, het markante profiel van Minister Van Kleffens, nuchter en waakzaam; en Mr. van Schaick, nimmer te miskennen, zit on aandoenlijk en volkomen beheerst, als een Westerse Boeddha, in stemmig zwart vooraan. Aan de andere kant van het podium valt de Patriarchen- kop van de Amerikaanse Ambassadeur Mr. Baruch, op. De zaal is nu geheel gevuld. Een le ger persfotografen schaart zich rond om Hatta, die vriendelijk opstaat, het papier met zijn rede in de hand, en geduldig wacht of er nog meer lief hebbers komen. Maar dan klinken ha merslagen: de Ronde Tafelconferentie is begonnen. Minister-President Drees leest zijn rede voor, effen en gelijkmatig. Dan rijst Mohammed Hatta van zijn zetel. Even is de algemene aandacht gecon centreerd op de kampioen der Repu bliek, maar al spoedig verslapt ze. Bladzij na bladzij wordt voorgelezen zonder enige stemverheffing, in vloei end-rad Maleis. De Sultan van Pontinak is de volgen de spreker. Zijn woorden zijn scher per gearticuleerd, hij spreekt het Su- matraans-Maleis, harder, minder vloei end van klank. De Indonesische afge vaardigden waaieren zich koelte toe met hun papieren, aan de overkant, tussen de Nederlandse delegatie, wap pert zo hier en daar ook iets wits. Een dame in het „parlementaire blok" kijkt, als bij een spannende detective, tersluiks in het boekje, dat de tekst der redevoeringen (in het Nederlands het Maleis en het Engels) bevat, hoe lang het nog duren kan. Dan rijst, aan de andere zijde van de Hatta in het midden. Bijna zonder uit- tafel' de lange gestalte van Minister v. zondering zijn de leden in donker blauw colbertcostuum gekleed en de t enige fleurige noot daartussen vormt het goudgele gewaad van Mevrouw Mr Maria Ulfah, oud-minister van Sociale Zaken der Republiek en secretaresse van de minister-president. Links zitten in rijen de Nederland se afgevaardigden met de „Negen mannen", Mr. van Maarsseveen, de voorzitter, eveneens in plechtig zwart in het midden, daarnaast,als om het contrast te vergroten, Mr. Stikker, de Minister van Buitenlandse Zaken, in een gewoon colbertje en getooid met een rode das. Wat khaki van officiers uniformen en een zwakke sterren- glans, het goud op de mouwen van 'n marine-uniform, zetten een weinig luister bij aan dit wel zeer businesslike gezelschap. Het centrum van de delegatie der Bijeenkomst Federaal Overleg, de af gevaardigden der verschillende deel staten, vormt Zijne Hoogheid Hamid II, Sultan van Pontinak. In tegenstel ling met Hatta, de typische Aziaat, ge sloten, ondoorgrondelijk en toch om geven door een sfeer van strijdbare activiteit, is deze vorst van het land op de evenaar een veel meer Wester se figuur. Zijn uiterlijk neigt naar het Semietische (zijn moeder was een Ara bische), hij heeft een aantrekkelijk, open en vriendelijk gezicht. Hij spreekt het Maleis ook niet vloeiend en mono toon als Hatta, maar stotend en min der goed gearticuleerd, als iemand die de taal van zijn land maar weinig ge bruikt. Achter de zetel van de Minister president, als werd hun positie daar door officieel bepaald, zitten de min derheden, die op deze conferentie ook hun stem zullen mogen verheffen, de vertegenwoordigers van Nieuw-Guinea, van de Protestants-Christelijken en de P^atholieken en van de Indische Neder landers. En schuin tegenover de pre sidentszetel is het „eilandje" van de UNCI, en daar zitten ze, de corpulen te, goedig uitziende Belg Herremans, de Amerikaan Cochran en de Austra liër Critchley. En achter hen hun res pectieve secretaressen, met lege plicht gezichten. De lange tafel met de zorgvuldig af geronde hoeken staat daar in het mid den van de lichtovergoten Ridderzaal. En terzijde van het thans met palmen opgevulde podium, onder de troonhe mel, zitten de genodigden. Leden der Staten-Generaal en andere regerings personen, Professor Anema met z'n Maarsseveen. En terstond verandert de min of meer slaperige aandacht. Want deze Minister spreekt niet alleen met een onmiskenbaar „haegs" accent, maar ook duidelijk geaccentueerd en met ge voel. Hij is de enige, die niet de in druk wekt, dat hij zijn rede voorleest. Hij spreekt kort; Hatta luistert aan dachtig? Zijn gezicht verraadt niets. Sultan Hamid zit voorovergebogen over de tekst van de rede en streept nu en dan met potlood een gedeelte aan. Het valt op, dat deze Oosterse Vorst en de Nederlandse Minister de eni gen zijn, die uitdrukking geven aan de overtuiging, dat Hoger Bijstand no dig is om deze conferentie te doen slagen Minister v. Maarsseveen is gaan zitten. De laatste spreker is Critchley, de Australiër, het lid van de Commissie der Verenigde Naties; het drieman schap heeft in de Nederlandse pers niet minder onverdeeld gunstige cri- tieken op zijn werkzaamheden gekre gen en vooral de vroegere bondgenoot Australië scheen het verleden vergeten te zijn. Daar staat Crichley, het donkere, scherp besneden gezicht gewend naar Minister Drees, die vaderlijk zetelt op zijn eregestoelte. Daar staat hij, tus sen de Nederlanders en de Indonesi ërs, tussen Oost en West. En onwille keurig rijst de vraag: waar staat Critchley? Ook zijn woorden zijn verklonken. De voorzitter geeft het sein, dat de vergadering een korte poos zal wor den verdaagd, zodat de regeling der verdere werkzaamheden daarna kan worden besproken. De filmoperateurs, die gedurende de ganse zitting in actie zijn geweest en hun apparaten lieten snorren, de fotografen, die de aanwe zigen telkens weer opschrikten door het geflits hunner lampen, de jour nalisten, die hoog van de perstribune neergezien hebben op die mensen, die daar beneden geschiedenis gaan ma ken hun werk is gedaan. De geno digden zoeken hun auto's op. Slechts enkele belangstellenden blijven op het zonnige plein vóór de Ridderzaal een ogenblik toeven om een glimp van een bekende persoonlijkheid op te vangen. Buiten de poort raast .het veriteer, gaat het leven zijn gang. De grote strij d-zonder-wapenen om de toekomst van millioenen in Oost er» West is begonnen. Door gebrek aan plaatsruimte eerst nu geplaatst. DE REUZENLANDSCHILDPADDEN nemen onder deze relicten (d.i. over blijfselen van een oude fauna) een be langrijke plaats in. Zoals te verwach ten is, vindt men dergelijke oude vor men op plaatsen waar zij niet door „moderne" dieren verdrongen kon den worden, zoals de Galapagos-eilan- den en Madagaskar met omliggende eilanden. Deze eilanden zijn reeds zeer lang door zee van het vaste land ge scheiden. Tengevolge van deze isolatie hebben hoger-ontwikkelde diergroepen deze eilanden niet kunnen bereiken, zodat vele primitieve dieren zich hier vrij van concurrentie hebben kunnen handhaven. Op deze eilanden vinden we dan ook de reuzenlandschildpadden, die daar tot voor enige eeuwen in zeer grote getale leefden. Met de komst van de Europe- t se zeevaarders was het echter met hun rust gedaan. Zij werden soms met hon derden tegelijk gevangen om de voed selvoorraden van de schepen aan te vullen. De reuzenlandschildpadden van Mauritius, Seychellen, Aldabra en andere eilanden in de Indische Oce aan zijn dan ook practisch geheel uit geroeid, terwijl zij op de Galapagos eilanden steeds zeldzamer worden. De Reuzenlandschildpadden, die men in dierentuinen regelmatig kan zien, behoren bijna altijd tot soorten, die op de Galapos-eilanden voorkomen, de enige thans nog levende soort van de eilanden in de Indische Oceaan is ui terst zeldzaam. Sinds enige weken be zit „Ariis", dank zij de K.L.M., een 150 kg wegend examplaar van deze zeld zame dieren. Op een der laatste vluch ten via Mauritius van onze luchtvaart maatschappij werd het dier als ge schenk „Artis"- meegebracht. V^öTgëns betrouwbar e gegevens Min nen deze schildpadden minstens 150 jaar oud en tot 200 kg zwaar worden. „Tussen Slicht en Gelre" is de-titel van het openluchtspel, dat ter gele genheid van het vierde eeuwfeest van Veenendaal opgevoerd zal worden op 15, 16 en 17 September a.s., op het terrein van de heer Epskamp achter de Chr. ULO-school. Geestelijk vader van dit openlucht spel-idee is de heer Thijs, die reeds maanden geleden deze zaak aan het rollen bracht. De regie van dit open luchtspel is in handen gesteld van de heer Tom Ros, de bekende regisseur van de Gooise Wagenspelers. Tijdens een persconferentie, welke vorige week Vrijdag in hotel „De Ko renbeurs" gehouden werd, heeft de heer Ros enkele nadere bijzonderhe den over dit openluchtspel medege deeld en zelfs een gedeelte van de in houd ten gehore gebracht, teneinde aan te tonen, dat ook de tekst op een hoog cultureel peil staat. Moeilijkheden heeft de regisseur ge had, omdat de Veenendaalse historie maar enkele schokkende gebeurtenis sen kent en bovendien een geschikt terrein voor de opvoering zeer moei lijk te vinden was. Om met dit terrein te beginnen: na veel overwegen is men tenslotte bij de oude feestweide terecht gekomen. Nu stond de heer Ros voor de moei lijkheid, dit vlakke terrein geschikt te maken voor een openluchtspel. De voorbereidingen, die thans in koorts achtige haast genomen worden, wet tigen volkomen de gedachte, dat de heer Ros hierin alleszins zal slagen. Het terrein heeft bovendien nog het voordeel, dat b.v. een ruiterstoet van 60 meter afstand naar het middenveld kan opmarcheren, hetgeen bij een goe de verlichting een fantastisch schouw spel zal zijn. Een openluchtspel moet het publiek boeien van het begin tot het einde, terwijl het tevens begrijpelijk moei zijn. En wat de heer Ros in dit op zicht de pers ten gehore heeft gebracht koestert de verwachting, dat ook dit volkomen verantwoord is. Drama's, ro mantiek, pantomime en klucht zal het publiek van de eerste tot de laatste minuut bezighouden. „Tussen Sticht en Gelre" bestaat' uit 12 tafrelen. De geschiedenis van Veenendaal is als „kijkspel" onvol doende, hetgeen de regisseur naar de „dichterlijke vrijheid" heeft doen grij pen, zodat de Veenendaalse geschie denis ingelast wordt bij de Nederland se historie, waardoor het spel aan in houd en diepte sterk zal winnen. De décor-vorming op dit vlakke ter rein geeft de grootste moeilijkheid. De heer Ros tracht dit op vernuftige wijze op te lossen, waarbij de duisternis de helpende hand zal moeten bieden. Op het middenterrein worden n.l. ver schillende décors opgesteld, die dooi de duisternis onzichtbaar zullen zijn en alleen dan zichtbaar worden, in dien zij in het volle licht van de schijnwerpers komen. Behalve een goede weersgesteldheid is men dus bovendien voor een groot deel afhan kelijk van diepe duisternis. De muzikale omlijsting van dit open luchtspel is in handen van de heer Gijs van Zanten. Door hem is een Veenendaalse Cantate gecomponeerd, op tekst van de heer Thijs, welke door verschillende zangverenigingen zal worden uitgevoerd, begeleid door een instrumentaal orkest, bestaande uit strijkers en hoornblazers. Aan dit openluchtspel, het eerste dat in Veenendaal opgevoerd wordt, wer ken ongeveer 200 Veenendalers mee, terwijl de hoofdrollen vertolkl zijlen worden door enkele leden van de Gooise Wagenspelers. De tribunes welke op het terrein geplaatst worden kunnen in totaal 2400 bezoekers bevatten. In verband met de onontbeerlijke duisternis, kan dit openluchtspel niet overdag opge voerd worden en is de aanvang voor de drie avonden gesteld op 8.15 uur s avonds. ZANDSTR. 8 - PATRIMONIUMLAAN 3 f voor Zondag 4 September 1949. VEENENDAAL. Ned. Herv. Kerk. Markt, 9.30 uur Ds Vroegindewey, 5 uur Ds v. d. Pol. Julianakerk 9.30 uur Ds v. d. Pol, 5 uur Ds De Graaf van Nijkerk. Vredeskerk 9 en 10.30 uur Ds v. d. Wijngaarden, 5 uur Ds Vroeg indewey. Veeneind 3 uur Ds Hop van Renswoude. Dijkstraat 2.45 uur Ds v. d. Pol. Sola Fide Ger. Kerk. 9, 10.30 en 5 uur Ds v. Enk. Ger. Kerk, ,onderh. art. 31 K.O. Openb. lag school, Pr. Bernhardlaan, 9 en 5 uur Stud. A. de Jager van Kampen. Chr. Ger. Kerk. 9.30 en 5 uur Ds Slofstra. 10 u. Dr, J. G. Thoomes, 5 u. Ds. C. van Endt van Utrecht Ger. Gem. 9.30 en 5 uur Ds Kok. Leger des Heils. Zaterdagavond 7 uur straatzang. Zondagmorgen 10 uur Heiligingsdienst, 7 uur Openluchtsa- menkömst, 8 uur Verlossingssamen komst. Ned. Prot. Bond. 10.30 uur Ds C. P. Hoekema van Haarlem. RHENEN. Ned. Herv. Kerk. Ned. Herv. Ger. Evang. 10 en 6 uur Ds P. Zandt van Delft. Oud Ger. Gem. 10 en 6 uur leesd. Ned. Prot. Bond. 10.30 uur Ds Nij- holt van Tiel. ELST. Ned. Herv. Kerk. uur Ds Vlasblom. Oud Ger. Gem. leesdienst. 10 en 6 Hoofdstraat 118 Drogist, Apoth, Aes» Ing. med. en ZANDSTRAAT 43 (Ing. med.) Feestweek Veenendaal. Tocht Ouden van Dagen. Naar wij van welingelichte zijde vernemen, belooft deze autotochl iets aparts te worden. De commissie, be last met de verzorging van dit onder deel der feestelijkheden, heeft de vol gende, bijzonder mooie route uitge stippeld: Allereerst zal gereden wor den via Barneveld, Voorthuizen, Put ten naar Harderwijk, waar langs de haven en het IJsselmeer zal worden gereden en een uurtje rust zal wor den gehouden. Voor diegenen der deelnemers, die daaraan wensen deel te nemen, bestaat er in die tussentijd gelegenheid met „Het Kasteel van Sta- verden" één der grootste plezier boten, waarop ruimte voor 1700 pas sagiers een tochtje te maken op, het IJsselmeer. Na deze rust gaat de tocht verder via Kasteel Staverden, Uddel, naar Apeldoorn, waar in de Uitspanning „Prins-Bernharddal" opnieuw wordt halt gehouden. Daar zal de inwendige mens worden versterkt en bevinden er zich tevens diverse attracties, die wél in de smaak zullen vallen! Vandaar wordt de terugtocht aan vaard en hopfen de organisatoren om 8 uur in Veenendaal terug te zijn, waar, voorafgegaan door de muziek VQXX „Caeeilia", de zich naar het S^ationseraplacemenf zal begevenN te worden onlbondefï. Reeds zeer velen hebben zich voor dit tochtje opgegeven. Voor wie zulks nog niet deed, bestaat er nog gelegen heid tot en met Woensdag 7 Septem ber a.s., bij de bekende adressen. Ook H.H. autobezitters, die hun medewerking willen verlenen en nog verzuimden zich op te geven, kunnen zulks nog doen bij de H.H. D. de Ruiter, telefoon 545 en J. H. Slik, tele foon 710. Laat Veenendaal ook hiermede nu eens goed voor de dag komen! Bondsfeest van Mondaccordeonvereni gingen te Veenendaal. Op Zaterdag 10 September, de dag waarop Veenendaal een begin maakt met de viering van haar 400 jarig bestaan, komen een aantal mondac cordeon verenigingen naar Veenen daal, om daar hun Bondsfeest te vie ren van de Stichting Ned. Bond van Mondaccordeonverenigingen. Aan dit Bondsfeest is een defile verbonden en uitgebreide mars-, tamboer- en maitre- wedstrijden, waarbij gestreden wordt om de Bondswisselprijzen. Aan het defile nemen de volgende verenigingen in haar geheel deel: I fjeer vaste goederen Hypotheken „Oost-Indië" Amsterdam, „Tubantia" Amsterdam, „De Nachtegaal" De Bilt, „De Echo" De Bilt, „Mondolia" Beekbergen, E.G.M.V. Gorkum, „Cres cendo" Gouda, „Concordia" Maartens dijk, „Kunst en Vriendschap" Rhenen, „Excelsior" Renkum, „The Music Boys" Papendrecht, „Bravo" Scher- penzeel, „Juliana" Heerde, „De Nach tegaal" Hilversum en „Kunst Na Ar beid" Schoonrewoerd. Bovendien zullen nog verschillende verenigingen met hun vlaggen of vaandels een deputatie zenden. De stoet vertrekt te 3 uur vanaf het Stationsplein en zal daarna in de Hoofdstraat voor het Gemeentehuis de fileren voor het Bondsbestuur, het Gemeentebestuur van Veenendaal en de heer Rooswinkel, die het Ministe rie van Onderwys, Kunsten en We tenschappen zal vertegenwoordigen. Na het défilé volgen de wedstrijden in de stationswijk. Het terrein is zo danig, dat het publiek de wedstrijden vanaf het beginpunt tot de finish zul len kunnen volgen, terwijl door ge luidsversterkers nadere bijzonderheden over de wedstrijden zullen worden medegedeeld. Aan de wedstrijden wordt deelge nomen door 10 verenigingen, 9 tam boerkorpsen en 5 maitres. Ger. Gem. 9.30 en 6 uur leesdienst. Woensdag 7 Sept. 7.30 uur Ds Heer schap van Wageningen. Zaterdag 10 Sepf. 7.30 uur dhr Gilst van Den Haag. ACHTERBERG. Ned. Herv. Kerk. 10 en 6 uur dhr v^Viegen. OVERBEZET. NedVtp^rv- Kerk/ io en 7 uur S*-NooW.y j Oud Get. Gëm. "To^én 6 uur lees dienst. Donderdag 8 Sept. 7 uur Ds BI. Toes van Kinderdijk. RENSWOUDE. Ned. Herv. Kerk. 9.30 en 6.30 uur Ds Hop. Ger. Kerk. 10 en 6.30 uur onbekend. EDERVEEN. Ned. Herv. Kerk. 10 en 6.30 uur Ds Vlasblom. VEENENDAAL. Zondagsdienst doktoren. Van Zaterdagmiddag 2 uur lot Maandagmorgen 8 uur alleen voor zeer dringende gevallen dokter J. H. Kets, Hoofdstraat, telefoon 628. EDERVEEN. Van Zaterdagmiddag 6 uur tot Zon dagavond 12 uur dokter De Waard, De Klomp, telefoon 200. ELST-AMERONGEN. Van Zaterdagmiddag 2 uur tot Maandagmorgen 10 uur alleen voor zeer dringende gevailen dokter Kars te Amerongen. Beëdigd makelaar en taxateur (Ing. Med.) De Bondswisselbeker, die thans in het bezit is van de Mondaccordeon- vereniging „Oost-Indië" te Amsterdam zal toegekend worden aan de vereni ging, die het hoogst aantal punten be haalt in de mars- en tamboerwedstrijd samen. De wisseldraagmedaille voor de tamboermaitre, is thans in het be zit van de heer J. Kroen, tamboer maitre van „Oost-Indië". Bovendien heeft het gemeentebestuur van Vee nendaal een extra prijs beschikbaar gesteld voor de vereniging die het hoogst aantal punten behaalt in de mars wedstrijd, terwijl ook voor het hoogst aantal punten in de tamboer- wedstrijd een extra prijs beschikbaar is gesteld door een Hilversumse goud smid, die een speciaal vervaardigde krans op een voetstuk, met trommel en stokken incluis, heeft vervaardigd. Deze mars wedstrijden vangen te 4 uur aan. Het publiek kan het con coursterrein uitsluitend betreden door

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1949 | | pagina 1