DE ATOOMBOM
Nieuwsblad voor Veenendaal en Omstreken
Ritmeester Sigarenfabrieken
na tien jaar weer terug.
KiEEFsmon s - Boekhuis
Fa. J. F. T A K
24 e JAARGANG
VRIJDAG 20 Januari 1f50
HOOFDPIJN?
Hoesten
DAMPO-PASTILLES
Veewndaal
f 1.- per 250 gram
Cocosgaletters
62 ct. per 250 gr. zeer
voordelig.
Banketbakkerij
Hoest gij?
Santel siroop
Voor een
P>iecU&&euAten
No. 3
Abonn®m«ntspriJ» F 0.85 par
kwartaal
Lossa nummers 6 cent
Redactie en Administratie
Parallelweg 8, Veenendaal
Telefoon 601
Redactie W. Fi ter Hoeven
VALLEI
UITGAVE: DRUKKERIJ „DE GELDERSE VALLEI"
AD VERTE N TIES,
Gewone advertentieprijs per
num. 12 cent.
Minimumprijs per
advertentie F. 3 -
Vraag en aanbod F. 1.30
van 1-20 woorden. Elk woord
meer 6 cent
Verschijnt 1 keer per week inSTICHTS- en GELD-VEENENDAAL, AMERONGEN, ELST, RHENEN, ACHTERBERG, OVERBERG, DE HAAR, HEUVELSE STEEG, GROEP, BENEDENEIND, KADE
MAANDERBUURT, EDERVEEN, RENSWOUDE, SCHERPENZEEL
Deze week werk bekend gemaakt,
dal geleerde in Amerika thans in staat
zijn een atoombom te vervaardigen,
die een uitwerking heeft duizend
maal groter dan de tot dusver be
kende.
Duizendmaal verschrikkelijker! Hoe
vreselijk moet dat dan wel niet zijn!
Duizendmaal! Men is geneigd te
denken aan Amerikaanse bluf. Maar
als men bedenkt, dat nog maar
enkele jaren terug niemand zou ge
loofd hebben aan de mogelijkheid met
één bom, en die dan nog kleiner dan
een voetbal, een stad van meer dan
300.000 zielen in een ogenblik vol
komen in puin te leggen dan moet de
twijfel wel wijken.
Het vrijmaken van atoom-energie
door splitsing van uranium heeft
duizelingwekkende mogelijkheden ge
opend, zowel ten goede als ten kwade.
Tot nog toe hebben we echter haar
alleen leren kennen in haar vernie
lende kracht.
Met twee van die luttele bommen
werden twee grote steden van Japan
in een paar minuten weggevaagd
van de aarde en moest het trotse rijk
van de vergoddelijkte Mikado om
vrede smeken.
Het waren de steden Hiroshima en
Nagasaki, de eerste viel 6 Aug. 1945,
de laatste 3 dagen later als slacht
offer van het nieuwe helse strijd
middel.
Nu nog moeten we er niet aan den
ken wat er van de wereld zou ge
worden zijn, wanneer niet Amerika
maar Hitier de beschikking over dit
moderne wapen gehad had.
Toch heeft het niet zoveel gescheeld,
want het waren Duitse geleerden,
n.l. Hahn en Strassmann, die in Jan.
1939 de ontdekking deden, die uit
eindelijk leidde tot de fabricatie van
de atoombom. En in 1942 was de Duit
se prestatie op het gebied van de
atoom-energie gelijk aan die in Ame
rika. Bovendien gaven deskundigen
in dat jaar Hitier de verzekering, dat
binnen twee jaar atoombommen voor
het gebruik gereed zouden zijn.
Maar Hitler had haast en daarom
kon hij geen twee jaar wachten. Had
den de geleerden een tijdslimiet van
6 maanden gesteld, dan hadden zij
hem voor hun plannen gewonnen.
Er is veel geschreven en gesproken
over het geheim van de atoombom.
Wc mogen wel aannemen, dat aan
vankelijk dit geheim het eigendom
was van Amerika, maar thans zijn
er ook andere landen, die over dit ge
heim beschikken, o.a. Rusland.
Men moet echter niet menen, dat
een fabriek voor de vervaardiging van
atoombommen even gemakkelijk wordt
opgericht als bijv. een fabriek voor de
fabricatie van granaten of landmijnen.
Het eerste project, dat in Amerika ge
reed kwam, kostte niet minder dan 2
milliard dollar. Voor het vervaardi
gen van atoombommen zijn grote, in
gewikkelde en zeer kostbare instal
laties nodig.
Het is geen wonder, dat er naar een
middel wordt gezocht om voor de toe
komst het gebruik van dit helse wapen
in oorlogstijd uit te schakelen, maar
tot nog toe is er tevergeefs naar een
bevredigende oplossing gezocht. Ook
inzake deze materie staan Amerika en
de Sovjet-Unie tegenover elkaar.
Maar nu is daar het opzienbarend
bericht van Amerika over een bom
van zulk een explosieve, vernielende,
dodende kracht, dat de ramp van Hiro
shima en Nagasaki hierbij vergeleken,
minder dan kinderspel is. Zou hei
misschien mogelijk zijn, dat deze we
tenschap thans het halsstarrige Mos
kou meer handelbaar zal maken? Dit
staat toch wel vast, dat het alleen
zwicht voor overmacht, doch ongevoelig
blijft voor motieven ontleend aan men
selijkheid of naastenliefde.
Duizendvoudige kracht! Dat betekent
niet de vernietiging op eenmaal van
wereldsteden rrianr het in één slag
wegvagen van gehele volken uit de"
rij der naties.
Duizendvoudige kracht! Maar dat
houdt in, dat er niet zoveel atoom
bommen meer nodig zijn om een we
relddeel van de kaart te doen verdwij
nen.
Duizendvoudige kracht! Gelukkig
weten we, dat het lot van deze wereld
rust in de hand van Eén, die alle macht
heeft in hemel en op aarde en voor
Wie een atoombom met duizend maal
duizendvoudige explosieve kracht
minder is dan een sissende voetzoeker.
INTREKKING TWEEDE
DISTRIBUTIESTAMKAARTEN -
BESCHIKKING.
Het Centraal Distributiekantoor
deelt mede, dat in verband met de
intrekking van de Tweede Distri-
butiestamkaartenbeschikking 1946
geen uitgifte van nieuwe stamkaar
ten meer zal plaats hebben.
Inlevering van stamkaarten be
hoeft voortaan eveneens niet meer te
geschieden.
De aandacht van het publiek wordt
er op gevestigd, dat de geldende bon
kaarten van kracht blijven en dus
moeten worden bewaard. De distri
butie van koffie en kolen geschiedt
thans zonder gebruikmaking van de
Tweede Distributiestamkaart.
OOK EEN NEDERLANDSE FILM.
Ook het te Amsterdam gevestigde
International Wool Secretariat laat
een „wol-film" vervaardigen. Deze
documentaire zal een volkomen Ne
derlands karakter hebben. Zij wordt
in kleur opgenomen, met gesproken
commentaar, op Texel en in Leiden,
Tilburg en andere plaatsen.
Het scenario werd geschreven door
Bob Wallagh, die ook de regie heeft.
Met de opnamen voor deze film,
,.De Weg van de Wol", wordt bin
nenkort begonnen.
EEN INTERNATIONALE TEXTIEL-
TENTOONSTELLING IN RIJSSEL,
van 28 April tot 20 Mei 1951.
De oude Vlaamse hoofdstad Rijs-
sel gaat getuigenis afleggen van haar
na-oorlogse textiel-herleving door
een zeer groot opgezette internatio
nale textiel-tentoonstelling, die van
28 April tot 20 Mei 1951 gehouden
wordt.
In de zeer fraai uitgevoerde bro
chure, aan deze tentoonstelling ge
wijd, schreef Edouard Herriot een
voorwoord, waarin hij er o.m. op
wees, dat hij geen beter middel tot
handhaving van de wereldvrede zag,
dan de bevordering van de inter
nationale handelsbetrekkingen. In
dat licht gezien krijgt deze tentoon
stelling, waarvan de President van
Frankrijk beschermheer is, een bij
zondere betekenis.
De tentoonstelling, waaraan tal
van landen deelnemen, wordt gehou
den in het „Pare des Expositions".
Het secretariaat is gevestigd in Pa
rijs, 10 Rue d'Anjou.
-«6
Mijnhardt Hoofdpijnpoeders. Doos 45 ct.
Münhardt Hoofdpijntabletten. Koker 75 ct.
DE BELGEN EN DE NOODWET
OUDERDOMSVOORZIENING.
In het kader van het Wederkerig
heidsverdrag Sociale Verzekering
tussen België en Nederland zijn
thans de Belgen ten aanzien van de
Noodwet Ouderdomsvoorziening ge
lijkgesteld met Nederlanders. Gold
voor hen tot dusverre, dat zij, ten
einde voor een ouderdomsuitkering
in aanmerking te kunnen komen,
sedert het bereiken van de 45-jarige
leeftijd onafgebroken hier te lande
moesten hebben gewoond, thans moe
ten zij in Nederland hun woonplaats
hebben en evenals Nederlanders ge
durende de zes aan de dag van de
indiening der aanvrage onmiddellijk
voorafgaande jaren in Nederland,
Indonesië. Suriname of de Neder
landse Antillen hebben gewoond.
Vanzelfsprekend zullen betrokkenen
ook aan de overige eisen voor het
recht op ouderdomsuitkering dienen
te voldoen, zoals bijvoorbeeld wat
betreft de leeftijd en de inkomens
grens.
Zij, die menen op grond van de
nieuwe regeling thans voor ouder
domsuitkering in aanmerking te ko
men, doen er goed aan zich zo spoe
dig mogelijk met de Raad van Ar
beid in verbinding te stellen.
SCHOLING
VAN GEREPATRIEERDE
MILITAIREN.
Gedurende ruim 1 jaar zullen on
geveer 7000 militairen per maand
uit Indonesië terugkeren en hier te
lande demobiliseren. De ervaring
heeft geleerd, dat ongeveer 15 pCt.
van de gedemobiliseerden voor scho
ling op de Rijkswerkplaatsen voor
Vakontwikkeling in aanmerking
komt. De Rijkswerkplaatsen zullen
derhalve ruim 1000 gegadigden per
maand moeten kunnen opnemen. De
gemiddelde scholing duurt 6 maan
den. Een eenvoudig rekensommetje
leert, dat de Rijkswerkplaatsen na
verloop van enkele maanden gelijk
tijdig 6000 gedemobiliseerden in
scholing moeten kunnen hebben.
Het spreekt vanzelf, dat deze te
verwachten toevloed niet door het
bestaande scholingsapparaat kan
worden verwerkt. Bij het samen
stellen van de begroting voor 1950
heeft de Minister van Sociale Zaken
rekening gehouden met de mogelijk
heid tot uitbreiding van dit apparaat,
met nieuwe werkplaatsen en met het
toevoegen van metaal- en andere
cursussen aan reeds bestaande werk
plaatsen.
nchter bovengenoemde aan
tallen geaerm, bi liseerden zo snel
mogelijk te kunne., ^pnemen zullen
deze uitbreidingsplannen tijut.
andere wijze worden uitgevoerd na
melijk door de beschikbare bedragen
grotendeels te bestemmen voor het
opvoeren van de opname-capaciteit
der bestaande Rijkswerkplaatsen.
Het uitbreiden van de capaciteit
door de beschikbare gebouwen tot
het uiterste te benutten vergt name
lijk minder tijd dan het oprichten
van nieuwe werkplaatsen c.q. het
inrichten van nieuwe metaalcursus
sen. De uitbreiding van het appa
raat zal zich beperken tot een nieuwe
Rijkswerkplaats Heerenveen en toe
voeging van metaelcursussen aan de
bestaande werkplaatsen van Leeu
warden, Zwolle en Hoorn. Er zullen
dan 37 Rijkswerkplaatsen voor Vak
ontwikkeling zijn. Twintig met een
metaal- en een bouwvakafdeling, 3
uitsluitend met een metaal- en 14
uitsluitend met een bouwvakafdeling.
Na al deze uitbreidingen van het
apparaat zal het mogelijk zijn 6000
man gelijktijdig te scholen tegen
thans pl.m. 4000.
Verwacht wordt, dat genoemde
uitbreiding van het apparaat de to
tale behoefte niet dekt, speciaal voor
de metaalvakken. De Minister van
Sociale Zaken heeft daarom besloten
zo nodig een twee-ploegenstelsel in
to voeren, waardoor de capaciteit
eventueel tot 10.000 man kan wor
den opgevoerd. Hierdoor blijft waar-
schijnlijk nog mogelijkheid bestaan
voor niet-gedemobiliseerden om
voornamelijk in de bouwvakken
een -scholing te ontvangen.
BEROEPSKEUZE VOORLICHTING
DOOR DE ARBEIDSBUREAUX.
Het is wenselijk gebleken de situ
atie, waarbij de bureaux voor be
roepskeuze van de Gewestelijke Ar-
beidsbureaux in tegenstelling tot de
particuliere instellingen voor be
roepskeuze geen vergoeding vi^agro
'voor de verstrekte adviezen,* niéfTe
continueren. Daarom heeft de Minis
ter van Sociale Zaken besloten, dat
met ingang van 16 Januari aanstaan
de voor de door het arbeidsbureau
gegeven adviezen bij de keuze van
een beroep of een studierichting in
het algemeen een vergoeding ver
schuldigd is.
De vergoeding, welke afhankelijk
is gesteld van de financiële draag
kracht van degene die advies vraagt,
of van diens wettelijke vertegen
woordiger, bedraagt minimaal f 1.-
en maximaal f 25.-.
Voor degenen die niet tot betalen
in stgat zijn, bestaat de mogelijkheid
Van kosteloze voorlichting. Gok wordt
kosteloos advies verstrekt, indien
de betrokkenen als werkzoekend bij
het Gewestelijk Arbeidsbureau staan
ingeschreven en de ambtenaar van
het arbeidsbureau een beroepskeuze
advies wenselijk acht voor een doel
treffende arbeidsbemiddeling.
De 1000 ste Werknemer ingeschreven
Maandag 16 Januari was het voor
de Directie en werknemers der Rit
meester Sigarenfabrieken een vreug
devolle dag, want toen werd de
1000e arbeider ingeschreven. Deze
vreugde werd nog verdubbeld daar
de 1000e een gerepatrieerde bleek te
zijn van de 7 Dec. Divisie. Dit is niet
de eerste keer dat het getal 1000 be
reikt werd, daar de Ritmeester fa
brieken bij het uitbreken van de oor
log in Mei 1940 reeds 1700 werk
nemers telden. Evenals bijna alle
takken van industrie moest ook de
productie der Sigarenfabrieken ver
minderd worden door het steeds toe
nemend tekort aan grondstoffen zodat
het aantal personeels-leden in 1945
teruggelopen was tot 150 man. Ook
na de oorlog bleef de toestand verre
van rooskleurig, daar de grondstoffen
voor de Sigarenindustrie bijna geheel
uit het buitenland moeten komen
(Tabak, hout, blik enz.).
Tot Juli 1949 kreeg deze industrie
slechts aan grondstoffen toegewezen
40 pet. van het verbruik van 1939,
zodat natuurlgk de vraag verre het
aanbod overtrof. Niettegenstaande al
deze moeilijkheden, want nog steeds
is er een grondstoffen tekort, kon het
personeel langzamerhand weer wor
den uitgebreid. Er was daarom alle
reden voor om de vlag in top te hij
sen. Ritmeester, op naar het volgende
duizend-tal!
Gouden echtpaar.
Het echtpaar R. SchoemanVink,
Zandstraat 187, hoopt op 27 Januari
a.s. hun 50-jarig huwelijksfeest te
vieren. De bruidegom is 72 jaar en
de bruid 68 jaar.
Steekparty.
Twee arbeiders, werkzaam aan de
Klaas Katerstraat kregen woorden
twist, die zo hoog liep, dat een Rhe-
nense arbeider zijn mes trok en daar
mede zijn Veenendaalse collega bloe
dend verwondde. De dader werd door
Cocosmacroontjes
Grote Cocosmacronen
12 ct. per stuk.
de politie gearresteerd en in verze
kerde bewaring gesteld, terwijl het
mes in beslag genomen werd. De ver
wondingen bleken niet van ernstige
aard te zijn.
Mede-arbeider bestolen.
Een fabrieksarbeider vermiste een
dezer dagen op zijn werk zijn porte-
monnaie. Hij deed onmiddellijk aan
gifte van deze ontvreemding bij de
politie. Een onmiddellijk ingesteld
onderzoek wees uit, dat een mede
arbeider deze diefstal had gepleegd.
De portemonnaie werd gevonden en
de dader werd, na opgemaakt proces
verbaal. weer op vrije voeten gesteld.
Denk om <le plantsoenen.
Nu de Valleistraat, waar enkele
jaren lang een grote chaos was ont
staan door de demping van de Grift,
geheel gereed is en ook de beplan
ting in de plantsoenen is aangebracht,
is een waarschuwing voor de ouders
niet overbodig, om er vooral op toe
te zien, dat hun kinderen de plant
soenen niet onnodig vernielen.
Diefstal van bouwmaterialen.
Ten nadele van de aannemer van
de montage-woningen aan de Klaas
Katerstraat, worden de laatste tijd
vele bouwmaterialen, o.a. tegels en
planken ontvreemd. Dezer dagen
maakte de politie procesverbaal op
tegen een bewoner in de omgeving
van deze straat. Het ontvreemde
materiaal werd in beslag genomen.
Onze jongens komen thuis.
Naar men ons mededeelde zal ver
moedelijk met het troepentransport
schip „Camaronia" op 24 Januari
a.s. uit Indië naar Nederland terug
keren, onze plaatsgenoot militair J.
Budding. Wij wensen hem een wel
kom thuis toe.
PER GROTE FLACON F. 1.25
Ing. Med.
Looddiefstal berecht.
In de periode 1 Mei5 November
van het vorig jaar ontvreemdde de
27-jarige opperman C. v. V. alhier
in samenwerking met zekere v. B.
herhaalde malen hoeveelheden lood
uit de opslagplaats van D. de R. al
hier.
Niet minder dan zeven maal namen
zij een hoeveelheid weg, welke door
v. V. bij diverse opkopers aan de
man gebracht werd; naar schatting
rond 385 kilogram. Eigenlijk waren
zu er reeds yót'y ivjei aaq begonnen,
zodat de totaal door hen verduisterde
hoeveel op rond 500 kilo kan worden
geschat.
Ter zake van deze misdrijven had
de opperman zich Woensdag voor de
Utrechtse Politierechter te verant
woorden. Naar zijn zeggen was hij
door v. B. tot de gepleegde onregel
matigheden overgehaald. Moeilijke
huiselijke omstandigheden tengevolge
van de ziekte van zijn vrouw hadden
hier de doorslag gegeven.
Waar verdachte nog een blanco
strafregister had en als een ijverig
werker bekend staat, meende de Of
ficier van Justitie een clemente straf
te kunnen eisen, n.l. zes maanden
gevangenisstraf met aftrek van voor
arrest, waarvan twee maanden voor
waardelijk.
De Politierechter maakte er vier
maanden met aftrek van, waarvan
twee voorwaardelijk.
fioecie Uulp,en
Naar
Gratis Uw naam erin
(klaar terwijl U wacht).
(Ingez. Med.)
Betrouwbaarheidsrit.
Zaterdagmiddag organiseerde de
Motorclub Veenendaal een betrouw-1
baarheidsrit voor auto's en motoren,
over een afstand van 72 km., waarbij
gereden moest worden met een ge
middelde snelheid van 38 km. per
uur.
In de auto-klasse eindigde N. van
de Haar met Chevrolet met 3 straf-
pnt. gelijk met R. Vonk. Na loting
•werd eerstgenoemde eerste. Van
Spijshoven met Ford werd met 4
strafpunten derde.
Ook in de motor-klasse moest lo
ting de winnaar aanwijzen, daar J.
Jansen op Triumph en H. Honders
met Jawa eveneens met 3 strafpunten
gelijk eindigden. De Heer Jansen
werd eerste, H. Honders tweede en
W. Waayenberg derde.
Leden van de M.C. „Veenendaal'
déden in de nacht van Zaterdag op
Zondag mee aan de nachtrit, uitge
schreven door de Motorclub „Soest".
Het werd een Veenendaals succes,
daar de twee eerste plaatsen door
Veenendalers bezet werden. De Heer
A. van Dolderen eindigde met zijn
A.J.S. als eerste deze rit, gevolgd
door W. Burggraaf op D.M.W.
voor Zondag 22 Januari.
VEENENDAAL.
Ned. Herv. Kerk Markt 9.30 uur
Ds Vroegindewey, 5 uur Ds v. d. Pol.
Julianakerk 9.30 uur Ds. v. d. Pol.
5 uur Ds. v. Wijngaarden.
Vredeskerk 9.00 en 10.30 uur Ds.
v. Wijngaarden. 5 uur Ds. Vroegin
dewey.
Veeneind 3 uur Ds Vroegindewey.
Dijkstraat 2.45 uur dhr. J. Meijer.
Sola Fide 10 uur Ds W. S. v. Leeu
wen van Rotterdam, 5.30 uur Ds P.
W. Spruyt van Leiden.
Geref. Kerk. 9, 10.30 en 5 uur Ds
v. Enk.
Geref. Kerk onderh. art. 31 K.O.
Openbare Lagere School, Prins Bern-
hardlaan. 8.45 en 5 uur Ds Rouke-
ma.
Chr. Geref. Kerk 9.30 en 5 uur Ds
Slofstra.
Geref. Gem. 9.30 en 5 uur lees-
Ned Prot. Bond 10.30 uur Mej.
Revelman van Lunteren.
dienst.
Leger des Heils, Zaterdagavond 7
uur Straatzang, Zondagmorgen 10 u.
Heiligingsdienst, 7 uur Openluchtsa
menkomst, 8 uur Verlossingssamen
komst.
RHENEN.
Ned. Herv. Geref. Evangelisatie 10
en 6 uur dhr. G. J. Edelman van
Dordrecht.
Geref. Gem. leesdienst.
ELST.
Ned. Herv. Kerk 10 en 6 uur Ds
Vlasblom.
Geref. Gem. leesdienst.
ACHTERBERG.
Ned. Herv. Kerk 10 en 6 uur dhr.
v. Viegen.
.fag-zé
nam. 7.30 uur dhr. Blankespoor van
Barneveld.
RENSWOUDE.
Ned. Herv. Kerk 10 uur en 6.30 u.
Ds. W. Hop.
Geref. Kerk 10 en 3 uur Ds Mole
naar (bed. H.A.)
OVERBERG.
Ned. Herv. Kerk 10 en 7 uur dhr.
v. Noort.
Oud Geref. Gem. Dinsdag 24 Jan.
nam. 7 uur Ds B. Toes van Kinder
dijk.
EDERVEEN.
Ned. Herv. Kerk 10 en 6 uur Ds
Bieshaar.
Zondagsdienst Doktoren.
VEENENDAAL.
Van Zaterdagmiddag 2 uur tot
Maandagmorgen 8 uur alleen voor
zeer dringende gevallen doktei
W. Remme, Markt. Tel. 572.
EDERVEEN.
Van Zaterdagmiddag 6 uur tot
Zondagavond 12 u. dokter De Waard,
Tel. 200, De Klomp.
ELST—AMERONGEN.
Van Zaterdagmiddag 2 uur tot
Maandagmorgen 10 uur alleen voor
zeer dringende gevallen dokter Van
Ommeren te Eist.
Overzicht van inschrijving wegge
deelte Woudenberg Spoorlijn Amers
foort Kesteren.
Op de d.d. 10 Januari j.l. te Den
Haag namens de Rijkswaterstaat ge
houden aanbesteding voor de aanleg
van de cementbetonweg op weg no.
12 traject Woudenberg-Spoorlijn
Amersfoort-Kesteren (het z.g. Ha
zenpad was de laagste inschrijver
het Aannemers- en Wegenbouwbe
drijf Gebr. D. J. en F. J. Bruil te Ede
voor 356.800.
Als hoogste D.. v. d. Steen. Nieu-
werbrug 475.000.
Spreekuur ten Gemeentehuize
De Burgemeester dezer gemeen
te zal voortaan, te beginnen met 23
Januari a.s., spreekuur houden iede
re Maandag van 10.30 uur tot 12.00
uur ten gemeentehuize, Hoofdstraat
34.
De Wethouder van Openbare Wer
ken, de heer Ant. de Ruiter, houdt
spreekuur ten gemeentehuizei iede
re Maandag van 11.00 uur tot 12.30
uur en des avonds van 7.00 tot 7.30
uur.
