2e. blad
DE VALLEI
Vrijdag 27 Jan. 1950
No. 4
BEGROTING 1950 IN DE RAAD.
kasgelden. De daaropvolgende nieuw-
Algemene beschouwingen liepen
sterk uiteen.
De meerderheid is optimistisch
gestemd over het beleid van
B. en W. -
De grote verrassing: Geen VVV-
week.
Eist is een DORP.
Gisteravond kwam de gemeente
raad in openbare zitting «bijeen met
als belangrijkste punt van de agen
da: de vaststelling van de gemeente
begroting voor het* dienstjaar 1950,
annex de begroting voor het woning
bedrijf 1949/1950 en de goedkeuring
van de begroting voor sociale zorg.
De voorzitter wierp in deze eer
ste vergadering van het nieuwe jaar
een terugblik op 1949. Als belang
rijkste gebeurtenis stelde hij nog
eenmaal de geboorte van de 10.000
ste inwoner in het daglicht. Op 1 Ja-
nuarig bedroeg het aantal ingezete
nen 4957 vrouwen en 5064 mannen
of totaal 10021. Over het afgelopen
jaar waren 89 huwelijken voltrok
ken en 4 echtscheidingen ingeschre
ven. Uit zijn memoires bleek tevens
de grote werkgelegenheid die in het
afgelopen tijdvak in de gemeente was
geschapen. Spreker noemde de ves
tiging van de nieuwe bedrijven, als
Hartogs rij wielf abrieken, Beton-
fabriek „De Hoop", Tevema-veren-
fabriek, Chocoladefabriek, Potten
bakkerij, Fabronrubberfabriek, Lin
gerie Kuipers en textielfabriek Be
rends. De Chemie Fox is verhuisd
naar een nieuw gebouw aan Candia
en de NBM-remise is practisch ge
reed. Bovendien zijn nog meerdere
nieuwe vestigingen te verwachten,
aldus besloot de voorzitter, zodat de
werkgelegenheid belangrijk toege
nomen is. De woningbouw was be
vredigend met 97 nieuwe huizen. Als
belangrijkste beslissingen van de
raad tipte spr. aan gezamenlijk woon
wagenkamp met Veenendaal, ope
ning nieuwe sportpark, ingebruik
name nieuw kampeerterrein, reorga
nisatie secretarie, totstandkoming
uitbreidingsplan, reorganisatie water
leidingbedrijf, wegverbeteding Ach
terberg en de afsluiting van diverse
geldleningen ter consolidatie van
j aars wens van de voorzitter werd
beantwoord door het oudste lid van
de raad, de heer M. C. v. d. Berg
(SGP).
De voorzitter stelde vervolgens aan
de orde het ingekomen verzoek van
de vereniging voor vreemdelingen
verkeer, om in 1950 gemeentegrond
ap te staan voor het houden van
een lunapark in de VVV-week. Wij
hebben in het college de vraag ge
steld of het in verband met de hui
dige conjunctuurdaling wel verant
woord is een week kermis te hou
den, aldus spr. We zijn tot de con
clusie gekomen de raad voor te
stellen de week te beperken tot drie
dagen. Hedenochtend echter bereik
te ons een nieuw schrijven van VVV,
waarbij werd medegedeeld, dat zij het
eerder genoemde verzoek introk.
VVV hoopt uit de subsidie en de
opbrengst van parkeergelden, onge
veer dezelfde werkzaamheden te kun
nen verrichten als vorige jaren.
De voorzitter deed de raad mede
deling een schrijven te hebben ont
vangen van de minister van finan
ciën, waarin de precaire toestand van
de rijks- en gemeentefinanciën werd
uiteengezet. De minister drong aan
op uiterste zuinigheid.
Vervolgens werd de heer D. W.
Masselink te Nieuw Balinge met al
gemene stemmen benoemd tot onder
wijzer aan de o.l.s. Nieuwe Veenen-
daalseweg.
Men was hiermede gekomen aan
punt 9 van de agenda: de begrotin
gen.
De begroting voor het woning
bedrijf werd eerst onder de loupe
genomen, die een tekort aangeeft
van 5000.- ten laste van de gemeen
te en een totaal nadelig saldo van
50.000.-. Van het rijk wordt een
bijdrage ontvangen groot 45.000.-.
Zonder hoofdelijke stemming aan
genomen. De begroting voor sociale
zorg kwam in de tweede plaats aan
de beurt. De Voorzitter wees op de
oorzaak van de gestegen ramingen,
waarvan de gevolgen van de deva
luatie er één was. Hij drukte de
leden van de raad op het hart, dat
3r geen geld over de balk werd ge
smeten. Op een vraag van de heer
Klaassen of de verstrekte voorschot
ten wel behoorlijk werden terug
betaald, antwoordde Wethouder
Boelhouder, dat dit voor het groot
ste percentage het geval was. De
begroting werd goedgekeurd.
De voorzitter stelde de gemeente
begroting 1950 aan de orde en gaf
de raadsleden gelegenheid tot het
houden van de algemene beschou
wingen. (Over de begroting zelf,
hebben wij in dit blad reeds uitvoerig
geschreven aan de hand van de toe
lichting van het college van B. en
W.).
De heer J. Menting (PvdA) voerde
het eerst het woord. Zijn redevoe
ring getuigde van grote tevreden
heid over het beleid van B. en W.
Hij bracht niet alleen hulde aan het
college, maar ook aan de ambtena
ren, voor de soberheid waarin déze
begroting was gesteld en voor de
uitvoerige wijze van opmaak. Hij
noemde het overschot van bijna
10.000.- een goed teken. Spr. stond
uitvoerig stil bij de post „Publieke
werken". Hij verheelde niet, dat deze
tak van dienst veel geld kostte, doch
gelet op het uitgebreide wegennet
van de gemeente en enkele andere
belangrijke factoren, kon hij zich
met de post verenigen. Alleen gaf
hij B. en W. in overweging in het
belang van het personeel van deze
dienst zelf, meer toezicht te doen
uitoefenen, hoewel hij ervan over
tuigd was, dat de mensen van de lei
ding overstelpt waren met werk en
zelfs in de avonduren nog moesten
aanpakken om de zaak draaiende te
houden. De invoering van een bur
gerdag juichtte hij toe, evenals de
aangekondigde subsidieregeling voor
het kleuteronderwijs en de instelling
van studiebeurzen. Het stemde spr.
tot voldoening, dat het gymn. lokaal
te Eist zal worden uitgebreid. Het
speelterrein aan de Groeneweg achtte
de heer Menting van groot belang.
De heer M. C. v. d. Berg (SGP) kon
zich eveneens over het algemeen met
de grote lijnen dezer begroting ver
enigen. Zorgelijk noemde hij de grote
bijdrage uit het gem. fonds. Hij sprak
zijn voldoening erover uit, dat Eist
onder het huidige gemeentebestuur
een gelijkwaardige behandeling ge
niet als Rhenen zelf. Zuinigheid
achtte spr. geboden.
Van geheel ander genre was de
algemene beschouwing van de heer
Klaassen (CHU). De heer Klaassen
had namelijk het gevoel op een vul
kaan te leven en als voor de volgende
iaren geen of een minder gunstige
regeling voor dekking van de tekor
ten getroffen wordt, de gemeente
voor tekorten zal komen te staan,
die op geen enkele wijze te dekken
zijn, ook al nemen we, aldus de heer
Klaassen, die tijd van afschrijving
nog zó lang dat daarvan onze klein
kinderen met gerafelde broekspijpen
lopen. Want dat is het systeem dat
ook hier gevolgd wordt: schuif de
schuld maar af op het nageslacht. De
enige optimistische klank in de toe
lichting van B. en W. noemde spr.
de stijging der ondernemersbelasting.
Doch ook deze post bezag hij met
enig-wantrouwen. Ook de enorme te
korten op de woningbouw roerde spr.'
aan. Als een zakenman op een der
gelijke wijze zijn bedrijf zou voeren,
aldus spr., zou hij spoedig in staat
van faillissement verkeren. Ik stel
vast, dat het werkelijk tekort per
jaar op de woningen van de gemeen
te bedraagt 50.000. En of dit te
kort nu voor 9,0 pet. uit de broek
zak en voor 10 pet. uit het vestzak
komt, zal de belastingbetaler, die
uiteindelijk dit tekort moet opbren
gen, minder interesseren. Spr. was
het met de tevredenheid van het
eollge niet eens.
De voorzitter was verheugd klan
ken te horen van waardering aan
het personeel. Het college is zeer te
vreden over de bergen werk, die door
alle ambtenaren zijn verzet en hij
ifeloot zich gaarne aan bij de hierover
gesproken woorden. Wat de kosten
van publieke werken betrof, trok de
voorzitter een vergelijking met een
gemeente, waar ongeveer hetzelfde
uitgebreide wegennet aanwezig is als
in Rhenen. Hij kwam daarbij tot de
conclusie, dat de in die plaats ge
raamde uitgaven een veelvoud waren
van die in Rhenen, en achtte de hier
geraamde bedragen dan ook volko
men verantwoord. Het verheugde
spr. dat de heer Menting de diverse
plannen van B. en W. toejuichtte.
Ook het optimistisch woord van de
heer van den Berg verheugde de
voorzitter, evenals de opmerking, dat
Eist niet meer wordt vergeten.
Het betoog van de heer Klaassen,
aldus de voorzitter, culmineert in een
vergelijking van de balans van een
zakenman met de belans van de ge
meente. Hij wees de heer Klaassen
er echter op, dat men nooit en te
nimmer de gemeenschapszorgen mag
vergelijken met die van de zaken
man. Men kan hier zelfs geen verge
lijking trekken, daar het ten ene
male niet mogelijk is de balans van
de gemeente met die van een zaak
op één lijn te stellen. Indien de heer
Klaassen de aflossingsposten bekijkt,
zal hij opmerken, dat hierin een grote
marge zit in het voordeel van het na
geslacht. Ook het wantrouwen in de
post ondernemersbelasting kon spr.
niet delen. Mocht het Rijk die be
lasting opheffen of niet meer aan de
gemeente verstrekken, dan zal er van
overheidswege onmiddellijk een an
der belastinggebied worden geopend.
Wat de woningbouw betrof gaf de
voorzitter als één der oplossingen de
raad, de arbeidproductie in de bouw
bedrijven zoveel mogelijk op te voe
ren. Overigens was hij overtuigd, dat
de heer Klaassen de zaken te pessi
mistisch bekeek.
Wethouder Van de Steeg sprak er
zijn tevredenheid over uit, dat hi;
niet direct afkeuringen had gehoorc
over de post publieke werken. Ook
hij was ervan overtuigd, dat deze
dienst het meeste geld kostte. Hei
beleid was volgens de wethouder in
prima handen en de organisatie
noemde spr. tot in de puntjes gere
geld. Wie^aan de weg timmert, heeft
veel bekijks, aldus ging hij voort,
doch ik hoop, dat dit ertoe moge bij
dragen, dat de algemene indruk gun
stig zal zijn.
Wethouder Boelhouder was het
met het antwoord van de voorzitter
op de algemene beschouwingen roe
rend eens. Hij kon zich echter niet
indenken dat de heer Klaassen de
mening is toegedaan, dat de stijging
van de opbrengst op de onderne
mingsbelasting een tekort te zien zal
geven op de exploitatie-rekening
van de woningbouw. Spreker zag in
die verhoogde ondernemingsbelas
ting de vermeerdering van de in
dustrie en een enorme ruggesteun
voor Rhenen om de dalende con
junctuur op te vangen.
De heer Klaassen zag in zijn op
merkingen overeenkomst met de in
de aanvang van de vergadering voor
gelezen brief van de minister van
financiën. Hij gaf toe, dat de ver
gelijking van de gemeente met een
zaak inderdaad niet geheel opgaat.
Hij bleef echter een tegenstander van
het systeem: geld uitgeven, wat je
niet hebt.
De voorzitter vestigde er nog eens
de aandacht op, dat het landelijk
budget er somberder uitziet, dan dat
van de gemeente en hij wees er nog
maals op, dat het college zonder de
minste twijfel aan bezuiniging denkt.
Hierop stelde de voorzitter de be
groting hoofdstuksgewijze aan de
orde. Wij zullen ons, in verband met
de plaatsruimte, moeten beperken
tot enkele van de vóórnaamste be
sprekingen.
De heer Griffioen maakte bezwaar
tegen de uitgifte van het boekje
burgerzin, voornamelijk omdat hij
er niet van op de hoogte was gesteld.
De heer Klaassen was ervan door
drongen, dat de uitvoering wel in
orde zou zijn, doch van de uitwer
king had hij geen hoge dunk. De
heer Menting was enthousiast over
de invoering. De heer Klaassen ver
zocht erop toe te zien, dat de brand
weerauto's zouden worden gebruikt
voor het doel, waarvoor ze bestemd
zijn. De heer Menting drong weder
om aan op plaatsing van natte clo
sets in de gemeentewoningen op
Vreewijk. De Voorzitter deelde mede,
dat deze zaak in studie is. De heer
Klaassen drong aan op verwijdering
van de tramrails buiten de stad.
Wethouder v. d. Steeg kondigde aan,
dat begin Februari de rails in de
stad zullen verdwijnen en dat overi
gens door de NBM met de Rijkswa
terstaat een regeling is getroffen
voor verwijdering van de rest. De
