De Zuid-Molukken in verzet Union Vulpenhouders Nieuwsblad voor Veenendaal en Omstreken CARBOVITfes Kteefrbman'l Rae&Puiti ReAanq Fa. J. F. T A K PINKSTEREN Hagebak van DIJKSTRA UeenendaaC PledLkfawiteri 24e JAARGANG VRIJDAG 19 Mei 1950 No. 20 Abonnementiprijs F 0.85 per kwa rtaal lojie nummer) 6 een! Redactie en Administratie Parallelweg 8, Veenendoal Telefoon 601 Redactie W. F. ter Hoeven UITGAVE: DRUKKERIJ „DE GELDERSE VALLEI" AÖVERTE NTIES Gewone advertentieprijs per num. 12 cent. Minimumprijs per advertentie F. 3- Vraag en aanbod F. 1.30 van 1-20 woorden. Elk woord meer 6 cent Verschijnt 1 keer per week inSTICHTS- en GELD.-VEENENDAAL, AMERONGEN, ELST, RHENEN, ACHTERBERG, OVERBERG, DE HAAR, HEUVELSE STEEG, GROEP, BENEDENEIND, KADE MAANDERBUURT, EDERVEEN, RENSWOUDE, SCHERPENZEEL Na de actie van Westerling op Java, volgde de opstand van Abdoel Aziz op Celebes. Beide opstandige bewegingen tegen het gezag van de i\ publiek Indonesia liepen op niets uit. Westerling wist naar Malakka tc ontsnappen, maar niemand weet nog wat er verder meti hem ge beuren zal. Hij zit gevangen en de republiek heeft zijn uitlevering ge vraagd. Abdoel Aziz werd naar Ja- carta ontboden om zich te verant woorden over zijn revolutionnair op treden. Men beloofde hem een vrij geleide, maar zodra hij op Java voet aan land zette, :werd hij gearres teerd en opgesloten. Hij vertrouwde op het woord van mensen, die do ervaring heeft het ons maar al te bitter geleerd in het minst geen vertrouwen verdienen. Nu is er weer het verzet van de Zuid-Molukken. Het hart van deze opstandige beweging is het eiland Ambon. Ook deze beweging is ont staan uit afkeer van de bevolking tegen de republiek Indonesia. Ze wenst niet overheerst te worden door Soekarno en de zijnen, maar wil een volkomen zelfstandig be staan. Ze meent daarop ook recht te hebben, want in het statuut, dat de souvereiniteitsoverdracht regel de, werd uitdrukkelijk vastgelegd, dat de volkën van Indonesië het zelfbeschikkingsrecht ongerept zou den hebben. De regering van de re publiek gaf daarvoor haar woord en onze regering schonk mede onder die voorwaarde haar fiat aan het be sluit van de Ronde Tafel Conferentie in Den Haag. We herinneren ons nog de smeek bede van de Indonesische minder heden om toch geen geloof te hech ten aan de toezegging van de repu bliek Indonesië inzake het zelfbe schikkingsrecht, maar onze regering stopte haar oren voor deze bede en stelde voor de zoveelste maal ver trouwen in het woord van trouwe- lozen. Van het zelfbeschikkingsrecht komt letterlijk niets terecht. Alle volkeren van Indonesië moeten zich vrijwillig of gedwongen buigen onder het juk van de republiek. Zo ook de Zuid-Molukken en de Minahassa. Daar echter komt alles in verzet en bereidt men zich voor op een bittere strijd. Het zal een strijd worden, die deze dapperen alleen moeten uitvechten. Nederland heeft hen diep teleurgesteld. De be volking van den eilanden van Indo nesië was zeer gehecht aan ons land en aan ons Vorstenhuis, en zij voelde zich veilig onder onze driekleur. In de strijd tegen Japan vocht ze met niet minder moed dan onze eigen landszonen. Na de capitulatie was er maar één verlangen: als voorheen leven en werken in de nauwe ver bondenheid met Nederland. Hoe hebben wij die trouw en ge hechtheid der Ambonezen beant woord? We hebben alleen oog en oor gehad voor de onbetrouwbare leiders van een republiek op Mid den-Java, zonder met de belangen van andere volksgroepen rekening te houden. Het zijn deze volksgroe pen, die zich nu geheel verlaten ge voelen, vooral door Nederland, dat allereerst zich hun lot behoorde aan te trekken. Nu is het zover gekomen, dat overal de Nederlandse driekleur in de Zuid-Molukken wordt neerge haald, terwijl juist daar, wanneer wij onze roeping jegens dit deel van Indonesië hadden verstaan, die drie kleur zou hebben blijven wapperen. Opnieuw moeten we ervaren hoe ongelukkig de regeringspolitiek is geweest met betrekking tot Indone sië. Ze heeft in het uitgestrekte eilandenrijk met zijn vele volkeren allen van ons vervreemd. Het is hoogst merkwaardig hoeveel door verkocht worden, ondanks alle aan lokkelijke aanbiedingen, die met an dere merken vergezeld gaan. Ing. Med. OOK MOEDER HEEFT RECHT OP VACANTIE. Eindelijk begint het dan toch op voorjaar te lijken! De laatste dagen is het weer veel zachter geworden en het lijkt wel, of het jonge groen plotse ling aan bomen en struiken is geto verd of het nooit is wèg geweest. Merkwaardig hoe deze verschijnselen van een werkelijke lente, verlangens opwekken om er eens heerlijk tussen uit te trekken. Vooral de huisvrouwen hebben er zo'n grote behoefte aan. Dat wij die behoefte niet allen even sterk voelen, is zeker. Heel veel vrouwen zijn er onder ons, die zó gebonden zijn aan het sleurleventje van alle dag, dat zelfs niet de gedachte bij haar opkomt, eens te genieten van de heerlijke na tuur. En toch, welk een weldadige in vloed kan er van uitgaan op onze ge moedstoestand, die in deze enerveren de tijden meer geschokt is, dan wij soms zelf vermoeden. We merken het doorgaans pas, als we uit die sleur zijn en in een andere omgeving verkeren dan gewoonlijk. Als we eindelijk tot rust komen. Spreken we van er „tussenuit" gaan, dan denken we al dadelijk aan de va- canties. Nu het zo laat voorjaar is ge worden, is de vacantieperiode al dich ter genaderd, dan de pas ontluikende natuur doet geloven. Vacantie. Er zijn tegenwoordig maar weinig mannen, die geen vacantie hebben. Op z'n minst krijgen ze een paar dagen. Zolang echter niet tevens de finan ciële kant van het vacantie-vraagstuk is geregeld, betekent vacantie nog niet veel meer dan dat de man enige dagen niet naar zijn werk hoeft. Werkelijke vacantie heeft men pas, als men ge durende die vrije dagen ook kan ge nieten. Voor velen is de enige afwis seling, welke voor hen overblijft, dat de man gaat vissen Op zich zelf is dat voor de man een uitstekend middel om weer wat op verhaal te komen en nieuwe arbeids kracht te vergaren. Maar.de vrou wen van deze mannen hebben aan zo'n vacantie niets. Ze hebben zelfs nog meer te doen dan gewoonlijk, omdat ze, als de vacantie van vader samen valt met die van de kinderen, ook nog de hele dag de kleuters om zich heen hebben. Hoeveel vrouwen hunkeren dan niet naar het uur, waarop de schooldeuren weer opengaan Vacantie voor de huisvrouw is ech ter even noodzakelijk als voor dc man. Maar hoe? Die vraag beantwoorden is niet zo eenvoudig, temeer, omdat wij zelf reeds op de financiële bezwaren de aandacht hebben gevestigd. Wie geen hand heeft, kan geen vuist maken. Inderdaad. Maar met een beetje goede wil zal het toch mpgelijk zijn er een paar dagen of desnoods één dag op uit te gaan. Wanneer wij, vrouwen, gedurende de tijd, welke ons nog rest eens iedere week een paar kwartjes opzij leggen. Als vader dan ook nog zijn deel bij draagt, een pakje sigaretten minder rookt en aldus meespaart, komt er nog een aardig sommetje bijeen om er een gezellig vacantiedagje van te maken. Eén dag naar bos of zee en met volle teugen genieten het kan ons o zo goed doen. We nemen natuurlijk ook de kinde ren mee. Moeder zou toch niet écht genieten als ze de kinderen thuis moest laten. Bovendien hebben ook onze kleuters recht op wat anders. Reeds een bus- of treinreisje van en kele kilometers, betekent voor de klei- Omwisseling Oude Bankbiljetten van f. 10.en van f. 100. Per 1 JUNI a.s. worden de oude bank biljetten van f. 10.en van f. 100. (met datum 7 Mei 1945) ingetrokken. Denkt 'J er vooral aan de in Uw bezit zijnde biljetten TIJDIG om te wisselen, of beter nog, ze te plaatsen op een spaarbankboekje bij de SPAARBANK VEENENDAAL EN OMSTREKEN („Polderhuis"). U hoeft er dan geen zorgen meer over te hebben, want Uw geld is daar veilig en rente-gevend belegd, terwijl U er toch steeds direct over kunt be schikken. Ing. Med. ncn al een geweldige gebeurtenis in hun leven. Denk maar eens aan Uw eigen kinderjaren. En als de kinderen genieten, zullen vader en moeder er dubbele vreugde van hebben, dat zij zich enkele weken kleine opofferingen getroostten om deze enkele vacantie- dag mogelijk te maken. DE REGERING ACHT AARDAPPEL PRIJZEN TE HOOG. Een door de Regering ingesteld on derzoek heeft, naar het Ministerie van Landbouw, Visserij en Voedselvoorzie ning mededeelt, aangetoond, dat de handel voor kosten van vervoer en op slag van consumptieaardappelen en te vens voor de winstmarge veelal een hoger bedrag berekent dan redelijk is. Zelfs is in meerdere gevallen gecon stateerd, dat het verschil tussen telers- prijs en consumentenprijs ongeveer het dubbele bedraagt van een redelijk te noemen marge van ongeveer f 0,04 per kg. Het bleek, dat in Amsterdam onge veer 80 van de aardappelen door de huisvrouw in de winkel wordt ge kocht voor 18 cent per kg, terwijl deze aardappelen op grond van kwaliteit en soort voor 10 a 11 cent per kg van de teler kunnen worden gekocht. Aangezien de telersprijzen reeds ge ruime tijd een daling vertonen, had verwacht kunnen worden, dat ook de consumentenprijzen naar omlaag zou den gaan. Dit is echter niet geschied; in vele gevallen is er zelfs van stijging sprake. Bovendien is gebleken, dat vele kleinhandelaren misbruik maken van het vertrouwen, dat de huisvrouwen in hen stellen, door bijvoorbeeld Zeeuwse Blauwe en -Bonte, Blauwput- ten en dergelijke onjuiste kwaliteits aanduidingen, te vermelden, ondanks het feit, dat deze sporten in het ge heel niet op de markt komen. Mede met het oog op dit verschijnsel acht de Regering het volkomen gerecht vaardigd zonodig krachtige maatrege len te nemen om aan deze toestand een einde te maken. De Minister van Landbouw, Visserij en Voedselvoorzie ning heeft dan ook besloten tot de op richting van verkoopplaatsen van aardappelen van de Overheid over te gaan, indien de prijzen, die door de consumenten moeten worden betaald, niet op korte termijn belangrijk dalen. Er bestaat geen enkele aanleiding meer voor een aardappeltekort te vre zen. In de kring van de handel is men zelfs de mening toegedaan, dat er van een overschot sprake is en dat daarom de export van aardappelen weer zou moeten worden toegestaan. Zolang de prijzen voor de consumenten echter niet tot een redelijk peil zijn gedaald, en niet met zekerheid een overschot bestaal, zal van hervatting van de ex port geen sprake kunnen zijn. VERHOGING TARIEVEN PAKKET- POST BUITENLAND. Met ingang van 15 Mei a.s. zullen Ae tarieven voor postpakketten naar vele landen worden verhoogd. LEGBATTERIJEN. Kippen in het pakhuis. Is de zaak de wereld uit, als de bombarie zwijgt? Geen gunstige omstandig heden voor proefnemingen. Als wij de geestdriftige voorstanders van het stelsel mogen geloven, dan staan onze pluimveehouderij in de toe komst grote veranderingen te wach ten. Evenals men een kikker in een flesje kan opkweken, zodat het dier van de buitenwereld eenvoudig geen weet meer heeft, zo kan men ook een kip kouden in een uiterst kleine, me talen kooi. En men kan zoveel kooien boven elkaar plaatsen als men wil. De toevoer van voeder en drinkwater moet natuurlijk zijn verzekerd, de afvoer van mest en de ontsmetting van een en ander natuurlijk ook, maar voor het overige behoeft men de eieren maar op te rapen. Zo ongeveer luidt de inhoud van tal rijke geestdriftige artikelen in onze pers. Voor kippen houden is geen grond meer nodig, alleen pakhuis voor de legbatterijen. Wat is hier van waar en wat is overdreven Voorop sta, dat de legbatterij niets nieuws is. Reeds vóór de oorlog, mid den in de crisis zelf, had men het er druk over, maar resultaten boekte de ze Amerikaanse „vinding" niet. Het ging er mee als met de kwekerij op water: alles kon men kweken zonder grond. Ook dit was opzienbarend, hoe wel wij al een halve eeuw konden we ten, dat waterculturen mogelijk zijn. In de practijk lopen zulke nieuwighe den echter vaak op niets uit. De bom barie zwijgt na verloop van tijd en de zaak is de wereld uit. Voor- en nadelen. Intussen zou men wel zot zijn, wan neer men iets nieuws niet ernstig on derzocht. Tot heden is dat met de leg batterij te onzent nog niet geschied. De voordelen zijn natuurlijk, dat de kip geen energie meer „verspilt" aan heen en weer rennen, gekakel, enz., zodat alle voeder tot zijn recht kan ko men. Het gebrek aan cultuurgrond is ook weer een factor. Men zou thans kippen kunnen houden zonder uitloop, desnoods op zolder of in een schuur. Het grote voordeel is natuurlijk, dat men de dieren prachtig kan selecteren en de slechte legsters verwijderen. Juist deze maken de kostprijs der eie ren onnodig duur, dat weet ieder. De nadelen zijn natuurlijk, dat stad bewoners met voldoende handigheid zelf ook wel zo'n legbatterij zouden kunnen bouwen. De binnenlandse eier- afzet zou daaronder zeker lijden. Ove rigens zijn de voeder-voordelen niet zo groot als lijkt, omdat een loslopende kip zelf heel wat afval, groenvoeder, gras e.d. productief maakt. Verder is de kip in de legbatterij geheel aange wezen op krachtvoeder, dat onvoldoen de aanwezig is. Ook de omstandigheden zijn niet gunstig. De regering wil de vorming van grote hoenderparken tegengaan, dus de eierindustrie zeer zeker, en wel door middel van kuiken- en voedertoe wijzingen. De kippen zijn thuis op de kleine zandbedrijven. Ieder mag wel kippen houden zoveel hij wil, maar dan moet hij maar jonge hennen opkopen, hetgeen de zaak nog duurder maakt. Een en ander maakt het toekomstige eier-industriëlen onmogelijk thans reeds aan de slag te gaan. Of men daarom de zaak maar moet laten rusten? Het komt ons voor van niet. Proeven op flinke schaal, waaraan de practijk houvast kan hebben, ook wat de kostprijs betreft, zijn o.i. wel wenselijk. Dat het heden voor deze industrie niet gunstig is, mag geen doorslag geven. De toekomst kan ver andering brengen en het is altijd goed, daarop te zijn ingesteld. Men neme die proeven daarom, ondanks alle hinder nissen. Regeren is ook in deze vooruit zien. Overigens behoeven onze pluim veehouders zich nog niet bezorgd te maken, eer de zaak werkelijk actueel wordt. INWISSELING BANKBILJETTEN VAN TIEN EN HONDERD GULDEN. In tegenstelling met de lopende ge ruchten wordt medegedeeld, dat de in wisseling der, per 1 Juni waardeloos wordende bankbiljetten van f 10,- en f 100,-, niet op de postkantoren kan geschieden. Tot déze inwisseling zijn uitsluitend aangewezen: de Nederlandse Bank, met haar bijbank te Rotterdam, haar agentschappen en haar correspon dentschappen. uit voorraad leverbaar BUSSEN VERF diverse kleuren GLORIA WATERVERF voor de muren, geeft niet af. VLINDER WR IJ FW AS Drogist - Apoth. Ass. Hoofdstr. 118 - Tel. 632 - Veenendaal Ing. Med. Met zulke dagen mag je toch wel iets extra's hebben. Onze slagroom- en gesorteer de Gebakjes, en Taarten zijn bij uitstek geschikt om de Feest stemming te verhogen. Onze jongens komen thuis. Naar ons werd medegedeeld zullen met het troepentransportschip „Gene ral B. M. Stewart" op 26 Mei a.s. uit Indië naar Nederland terugkeren de Militairen G. v. Manen, A. Leenheer en J. Braafhart te Geld. Veenendaal. Wij wensen hen een we1 kom thuis toe. De Veenruiters. Alhier is opgericht een landelijke rijvereniging „De Veenruiters" met 20 leden en evenzoveel paarden. A.s. Woensdag begint men met de training onder leiding van een erkende instruc teur van de Kon. Ned. Fed. van Land. Rij verenigingen. De manage is in de nabijheid van het Industrieterrein aan de Goeneveldselaan en Wageningse- laan. 30 Jarig jubileum. Het was Maandag 8 Mei j.l. 30 jaar geleden, dat de heer W. van Schuppen, Hoofdstraat, zich vestigde in Veenen daal. Natuurlijk is dit geen dag om ongemerkt voorbij te laten gaan. Dit was dan ook merkbaar voor diegene die deze bekende firma voorbij kwam. De anders goed gevulde etalage en winkel met electrische artikelen, leek wel een bloemenmagazijn. Het heeft Wout van Schuppen (zoals wij allen hem kennen) op die dag aan belang stelling niet ontbroken. Al vroeg in de morgen kwamen de belangstellenden hem feliciteren met dit heugelijk feit. Ook voor de klanten was er verleden week een aardige verrassing door het oplossen van een prijsvraag waaraan voor de gelukkigen mooie prijzen wa ren verbonden. Wij wensen de heer Van Schuppen nog vele jaren van voorspoed toe met zijn onderneming. Marktberichten. Op de eiermarkt waren Dinsdag morgen aangevoerd 92.000 stuks. De handel was vlug. Prijzen varieerden van f 12,- tot f 12,75 per 100 stuks. Aanvoer biggen: 60 stuks. Handel vlug. Prijzen van f 30,- tot f 45,- per stuk. De aanvoer op de paardenmarkt was gering. De handel was vlot. Prijzen van f 400,- tot f 600,- per stuk. De door de Marktcommissie beschik baar gestelde prijzen voor de mooiste exemplaren en de grootste aanvoer, werd als volgt verdeeld: eerste prijs: J. Hardeman, Geld. Veenendaal; 2e prijs H. Bos en 3e prijs C. van Capelle, beiden te Veenendaal. Brandjes. Vorige week Vrijdag werd de Vee- nendaalse brandweer tweemaal gealar meerd. In beide gevallen was het een brandje aan de Patrimoniumlaan. Ge lukkig was het ingrijpen van de brand weer niet nodig, 's Morgens brak brand uit in een schuurtje van kapper H. dat voor Zondag 21 Mei 1950. VEENENDAAL. Ned. Herv. Kerk. 9-30 uur Ds. v. d. Pol. 5 uur Ds. v. Wijn gaarden. Julianakerk 9-30 uur Ds. van Wijngaarden. 5 uur Ds. Vróegindewey. Vredeskerk 9 en 10.30 uur Ds. Vroeg- indewey. 5 uur Ds. v. d. Pol. Dijkstraat 2.45 uur Ds. Hop van Renswoude. Veeneind 3 uur Ds. v. d. Linden van Rhenen. Sola Fide 10 uur Ds. Ph. Barners van Utrecht. 5-30 uur Ds. Joh. Gerritsen van Rotterdam. Geref. Kerk 9 en 10.30 en 5 uur Ds. v. d. Brink. Geref. Kerk onderh. art 31 K.O. Openb. lag Sch. Pr. Bernhardlaan 8.45 en 5 uur. Ds. Goris van Wezep. Chr. Ger. Kerk. 9-30 en 5 uur Ds. Slofstra. Ger. Gem. Hoofdstraat 9-30 en 5 uur Ds. Kok. Ger. Gem. Kerke- wijk 9-30 en 5 uur leesdienst. Donder dag 25 Mei 7.30 uur Ds. v. Ginst van Elspeet. Leger des Heils. Zaterdag avond 7 uur straatzang. Zondagmorgen 10 uur Heiligingsdienst. 7 uur Open luchtsamenkomst. 8 uur Verlossingssa menkomst. Ned. Prot. Bond. 10.30 uur Ds. Noorman van Zaandam. RHENEN. Ned. Herv. Kerk. 10 uur Ds. v. d. Linden. 6 uur Ds. Kooreman. Ned. Herv. Ger. Evang. 10 en 6 uur dhr. Meel van Leiden. Oud Ger. Gem. 10 en 6 uur Ds. W. H. Blaak van Gel- dermalsen. ELST. Ned. Herv. Kerk. 10 en 6 uur Ds. Vlasblom. Ger. Gem. Dinsdag 23 Mei n.m. 7.15 uur Ds. Stuivenberg van Nunspeet. ACHTERBERG. Ned. Herv. Kerk. 9-30 uur dhr. v. Viegen. 6 uur dhr. Meijer van Veenendaal. OVERBERG. Ned. Herv. Kerk. 10 en 6 uur dhr. v. Noort. Oud Ger. Gem. Woensdag 24 Mei n.m. 7 uur dhr. de Jong van Kralingscheveer. AMERONGEN. Ned. FHerv. KeikF 10.30 en 6 uur Ds. de Groot. Geref. Kerk (N.H. Kerkgebouw) 9 en 4.30 uur Ds. L. Zwaan. Ned. Prot. Bond. 10.30 uur Ds. B. Dufour van Wage- ningen. EDERVEEN. Ned. Herv. Kerk. 10 en 6 uur Ds. Bieshaar. Ger. Gem. 9.30 en 6.30 uur leesdienst. Woensdag 24 Mei nam. 7.30 uur Ds. v. d. Woes- tijne van Barneveld. ZONDAGSDIENST DOKTOREN VEENENDAAL. Van Zaterdagmiddag 2 uur tot Maan dagmorgen 8 uur alleen voor zeer drin gende gevallen dokter Engel Sandbrink- straat, Tel. 425. EDERVEEN. Van Zaterdagmiddag 6 uur tot Zon dagavond 12 uur dokter Ringelestijn te Ederveen, Tel. 201. ELST-AMERONGEN. Van Zaterdagmiddag 2 uur tot Maan dagmorgen 10 uur alleen voor zeer drin gende gevallen dokter van Ommeren te Eist. door omwonende spoedig geblust werd, zodat het alarm ingetrokken kon wor den. 's Avonds rukte de brandweer uit voor een brand in de woning van de heer U. aan de Patrimoniumlaan 96. Hier waren kinderen vermoedelijk met lucifers aan het spelen geweest op bed, waardoor het bedje in brand geraakte. Snel ingrijpen van de bewoners, waar bij het bedje uit het raam werd ge worpen, had tot gevolg, dat de brand weer geen dienst behoefde te doen. Onderscheidingen. Onze vroegere plaatsgenoot, de heer A. J. de la Mar, Hoofdagent van Poli tie te Curacao, ontving het oorlogs- herinneringskruis met de gesp. Op 5 Mei herdacht het Politiekorps te Cura- gao de algehele bevrijding van Neder land, tijdens deze herdenking reikte hoofdcommissaris E. L. Venema, nadat de inspecteur H. Willemse de bekend making van de minister van Over zeese gebiedsdelen had voorgelezen, onder het spelen van het Wilhelmus, de eervolle onderscheiding aan de heer de la Mar uit. In zijn toespraak me moreerde de hoofdcommissaris de vele verdiensten van de onderscheidene als politie-man en vooral als verzetsstrij der gedurende de bezettingsjaren. ACUEVE KOOL DRAGEES ^oosuoctenigid. (Ing. Med.)

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1950 | | pagina 1