nUTSSPAARBAftK
Nieuwsblad voor Veenendaal en Omstreken
J. F. TAK
't Is jammer
óijkstRA
Om de éénwording
van Europa
Waarheen en hoe?
Ha gebak van
24e JAARGANG
VRIJDAG 28 Juli 1950
No 29
Emigreren
Huize Schuuring
dat ze zo gauw op zijn. Kunt U de
gebakjes niet zo maken, dat het net
zo lang duurt van opeten als van
klaarmaken
Wat ze ons al niet vragen. I
Predikbeurten
Voor Zondag 30 Juli
Abwnnamanuprlji F O.ttó pai
kwartaal
lotta nummtri 6 cant
ftadactla an Administratie
Parollalwag 8. Vaanandaol
Talafoon 601
Redactie W. F. tar Huc««r
VALLEI
UITGAVE: DRUKKERIJ „DE GELDERSE VALLEI"
ADVERTENTIES
Gaworva advartantlaprljs par
■n.m. 12 cant.
Minimumprijs par
advartantla F. 3 60
Vraag an aanbod «n Di-
varsan F. 1.30 »on 1-20
woordan. Elk woord ma ut 6
cant.
Verschijnt 1 keer per week inSTICHTS- en GELD.-VEENENDAAL, AMERONGEN, ELST, RHENEN, ACHTERBERG, OVERBERG, DE HAAR, HEUVELSE STEEG, GROEP, BENEDENEIND, KADE
MAANDERBUURT, EDERVEEN, RENSWOUDE, SCHERPENZEEL
Het Marshall-plan stelde en stelt
nog milliarden Amerikaanse dollars
beschikbaar om Europa, dat door de
tweede wereldoorlog geruïneerd was,
te behoeden voor een economische en
sociale ineenstorting. Van meetat' is
echter door Amerika gezegd, dat deze
hulp slechts voor enkele jaren zou
gelden. Ze bedoelde de zwaar getrof
fen landen op de been te helpen, maar
werd verleend op voorwaarde, dat
deze landen inmiddels alle krachten
zouden inspannen om straks zonder
de Amerikaanse krukken hun weg te
gaan.
We mogen nu wel zeggen, dat dit
doel met het Marshall-plan voor een
belangrijk deel is bereikt. De landen,
die de hulp van dit plan hebben aan
vaard, wisten het hoofd boven water
te houden. Om dit echter te kunnen
blijven doen, ook wanneer straks
Amerika de stroom van dollars naar
West-Europa afdampt, is het thans
hoog tijd, dat in dit deel van Europa
gezonnen wordt op middelen en we
gen om zonder vreemde hulp een eigen
samenleving in stand te houden.
In dit licht moet zowel het plan-
Schuman als het plan-Stikker gezien
worden.
Het eerste plan is genoemd naar de
Franse minister van Buitenlandse za
ken. Het bedoelt in het kort de Duitse
en de Franse kolen- en staalindustrie
samen te smelten. Kolen en staal spe
len in elke oorlog een voorname rol.
Zowel Duitsland als Frankrijk beschik
ken over beide, maar het eei"ste land
heeft de rijkste mijnen en dit feit is
oorzaak van het Franse wantrouwen
jegens Duitsland. Mocht het gelukken
deze industrieën van beide landen, te
gelijk met die van Italië, België, Ne
derland, Engeland en Zweden tot een
eenheid samen te smeden, dan zou
daarmede de grondslag zijn gelegd
voor een samenwerking, die in eco
nomisch en politiek opzicht rijke pers
pectieven opent. Te betreuren valt,
dat Engeland en Zweden besloten nog
niet mee te doen. De andere genoem
de landen verklaarden zich vóór het
plan-Schuman.
Wanneer dit plan tot werkelijkheid
wordt, dan komen al de kolenmijnen
en de ijzer- en staalbedrijven onder
één hoofd-directie, dan zullen al deze
bedrijven gelijke prijzen vaststellen,
één enkële markt maken, dan zal er
van onderlinge concurrentie geen spra
ke meer zijn.
Het plan-Stikker gaat in feite ver
der dan het plan-Schuman. Onze mi
nister Stikker wil de productie in Eu
ropa zo hoog mogelij k> opvoeren en als
middel daartoe ziet hij een zo nauw
mogelijke samenwerking tussen de
volken van West-Europa.
Het plan-Stikker beoogt het goede
renverkeer tussen de deelnemende
landen vrij te maken van in- en uit
voerrechten en van beperkende tarie
ven.
Het wil bevorderen de vestiging van
industrieën in die landen, waar zij het
goedkoopste kunnen produceren. Nu
is het vaak zo, dat industrieën zijn
opgebouwd, die niet anders dan duur
kunnen werken en daarom alleen door
beschermende tariefmuren in leven
kunnen blijven. Zouden diezelfde in
dustrieën in andere landen gevestigd
zijn, dan hadden ze goedkoper kunnen
produceren en hadden ze geen be
scherming nodig. Het plan-Stikker
wil nu, dat op de duur alleen daar in
dustrieën worden gevestigd, waar zij
tegen de laagste prijzen kunnen pro
duceren. Dit betekent dus in feite een
aanslag op het leven van de bescherm
de industrieën. Inderdaad bedoelt hel
plan-Stikker een eind te maken aan
de steun, die nu zoveel industrieën in
de verschillende landen ontvangen.
Het is echter niet het voornemen
deze industrieën zonder meer om
koud te helpen. Landen, die zulke
duur werkende industrieën bezitten,
moeten geholpen worden en daarom
zal er een fonds gevormd worden,
waarin alle deelnemende staten een
evenredig bedrag zullen storten. Uit
dit fonds dan zullen de landen, die
ernstig getroffen worden door de af
schaffing der beschermende rechten,
schadeloos worden gesteld.
Dit plan-Stikker heeft algemeen
grote waardering ontmoet, maar er
zal zeker nog heel wat gewikt en ge
wogen moeten worden alvorens ook
dit plan zijn beslag zal krijgen.
Dit i6 echter zeker, dat hier plan
nen aan de orde zijn gesteld, die niet
alleen diep ingrijpen in het leven van
de volken van West-Europa, maar die
ook als ze slagen mogen van zeer grote
betekenis zijn voor de vrede en de
welvaart der volkeren.
TOEWIJZINGEN VOOR NEDER
LAND UIT HET PLAN-MARSHALL.
Op 15 Juli 1950 had Nederland van
de E.C.A. te Washington toewijzingen
(procurement authorizations) ontvan
gen tot een bedrag van, afgerond,
765.810.000 (per 1 Juli 755.511.000).
Dit bedrag is als volgt verdeeld (in
duizenden dollars):
1 Juli
15 Juli
Broodgraan
101.514
101.514
Tarwebloem
24.169
24.161
Voedergranen
32.055
36.493
Oliën en vetten
46.210
46.209
Veevoeder
5.420
5.420
Vlees
4.422
4.421
Suiker
30.077
30.025
Melk
1.868
1.868
Zaden
2.020
2.018
Tabak
18.202
18.166
Kunstmest
7.446
7.441
Kolen
16.345
16.336
Petroleumproducten
54.097
56.228
IJzer en staal (inclu
sief blik)
56.091
57.206
Koper
24.061
24.050
Aluminium
2.929
3.627
Nikkel
246
246
Lood
12.074
12.054
3.203
3.191
Diverse non - ferro
metalen
3.050
2.998
Textielgrondstoffen
(inclusief katoen)
75.689
75.362
Chemicaliën (incl.
medicijnen)
32.594
32.690
Optisch, tandtechnisch
en medisch mate
riaal
1.981
1.933
Huiden en leder
12.098
11.634
Hout
7.207
7.133
Papier en papierpro
ducten
810
808
Electrisch materiaal
7.772
7.738
Machines en onder
delen
63.609
63.025
Landbouwmachine?
15.860
15444
Mijnbouwuitrusting 4.839 4.801
Houtbewerkingsmate
riaal 50 50
Handgereedsehappen 160 160
Automobielen (en
onderdelen) 34.244 36.040
Banden 882 882
Spoorwegmateriaal 2.836 2.815
Motorrijwielen 100 100
Vliegtuigen (en on
derdelen) 28.396 28.255
Vrachten 20.837 20.837
Technische bijstand 48 2.432
Totaal 755.511 765.810
Samengevat in groepen geven deze
cijfers het volgende beeld (in millioe-
nen dollars):
Voedsel en 1 Juli 15 Juli
landbouwproducten
Broodgraan (incl. bloem) 125,7 125,7
Voedergranen 32,1 36,5
Oliën en vetten 46,2 46,2
Veevoeder 5,4 5,4
Diversen 64,0 64,0
Totaal voedsel en land
bouwproducten 273,4 277,8
Industriële producten
Kolen 16,3 16,3
Petroleumproducten 54,1 56,2
Ijzer en staal (inclusief
blik) 56,1 57,2
Non-ferro metalen 45,6 46,2
Textielgrondstoffen
(inclusief katoen) 75,7 75,4
Chemicaliën (incl. medi
cijnen en dergelijke) 34,6 34,6
Andere grondstoffen 20,1 19,6
Productiemiddelen -92,3 91,2
Verkeersmiddelen 66,5 68,1
Totaal industriële pro
ducten 461,3 465,8
Vrachten 20,8 20,8
Technische bijstand 2,4
Totaal-generaal 755,5 765,8
Koningin bij de Verkenners.
H.M. de Koningin zal 2 Augustus het
Nationale kamp van de Nederlandse
Verkenners te Ommen bezoeken,
waar meer dan 7000 verkenners uit
binnen- en buitenland voor Haar
zullen defileren.
tegen overgeven, Lucht-, Zee-
en Wagenziekte.
Per buisje van 75 ct. en i 1.-
Ook los verkrijgbaar.
Drogist
Hoofdstraat 118
Apoth. Ass.
Tel. 632
Ing. Med.
IDENTITEIT EN TERUGBETALING
OP BOEKJES VAN DE RIJKS
POSTSPAARBANK
Houders van spaarbankboekjes, die
geen geldig identiteitsbewijs bezitten,
kunnen toch rechtstreekse terugbeta
ling krijgen aan de post inrichting, al
waar hun handtekening berust.
Voorts bestaat de mogelijkheid om
aan een 2e postkantoor, op een spe
ciaal formulier (stamkaart), zijn hand
tekening te deponeren. Hieraan zijn
geen kosten verbonden.
Nadat die handtekening door de
Rijkspostspaarbank is gecontroleerd
kan de inlegger ook aan dat 2e kan
toor zonder identiteitsbewijs Ie tonen,
rechtstreeks terugbetaling verkrijgen.
Premieregeling Woningbouw.
Voor de premieregeling Woning
bouw keurde de Tweede Kamer een
uitgave van 24 millioen goed.
Emigratie staat op het ogen
blik in het brandpunt van de
belangslelling. Nu mag men niet
denken, dat dil een verschijnsel
is van na de oorlog, want ook
vroeger emigreerden er mensen
uit Nederland. Hun aantal was
echter betrekkelijk gering. Ook
in 1945 gingen er nog slechts
weinigen voorgoed naar het bui
tenland. Maar in 1946 waren er
al 700, in 1947 vertienvoudigde
dit tot 7000 en dit aantal verdub
belde weer in 1948 tot 14.000.
Er was dus een sterk opgaande
lijn. In 1949 echter bleef dit aan
tal constant: wederom 14.000.
En in de eerste drie maanden
van 1950 vertrokken 2800 Neder
landers. om in hel buitenland
een nieuw bestaan op te bouwen.
Hoe komt het dat de stijgende
lijn zich niet heeft voortgezet?
Ligt de oorzaak hiervan in Ne
derland?
Niet alleen, want men moet beden
ken dat er bij emigratie altijd twee
partijen zijn: het land van herkomst
der emigranten en hel land van be
stemming. Men is er niet mee klaar
door vast te stellen dat er Nederlan
ders willen emigreren, als niet levens
vaststaat dat landen als Canada, Bra
zilië e.a. emigranten kunnen opnemen.
Want elk land, dat immigranten toe
laat, zal er toch voor moeten zorgen,
dat deze mensen een dak boven het
hoofd krijgen en een werkkring met
toekomstmogelijkheden wordt geboden.
Wat de huisvesting betreft is er ook
in die landen in de oorlogsjaren een
grote achterstand ontstaan, die ^elfs
thans, 5 jaar na het einde van de oor
log, nog niet is ingehaald. Bovendien
is in die jaren de wereldbevolking
met ettelijke millioenen toegenomen.
Een ander rechtstreeks gevol» van de
oorlog, dal een remmende invloed op
de emigratie uitoefent, is, dat er nog
altijd niet voldoende schepen met pas-
sagiersaccomodatie zijn, die cie wereld
zeeën bevaren.
Een verdere moeilijkheid wordt ge
vormd door het beperkte en gecom
pliceerde internationale geldverkeer.
Het gevolg hiervan is, dat men geld,
dat men in Nederland bezit, op een
klein bedrag na, niet mee naar het
buitenland mag nemen. Dit betekent
dus, dat men dadelijk na aankomst in
het nieuwe land in loondienst zal moe
ten gaan werken. Hel is daarom voor
de meeste landen noodzakelijk dat
men niet eerder vertrekt vóórdat men
een arbeidscontract in zijn zak heeft.
In vroeger tijden werd een emigrant
aan zijn lot overgelaten. Hij moest
toen zelf maar zien, op welke manier
hij het klaarspeelde. Tegenwoordig
hebben de Nederlandse overheid en
diverse stands- en vakorganisaties de
handen ineen geslagen om hem over
de moeilijkheden heen te helpen. Het
zijn de Gewestelijke Arbeidsbureaux
en de kantoren der zo juist genoemde
organisaties, die voor de voorlichting
en het vervullen van de benodigde
formaliteiten zorgdragen. De Stichting
Landverhuizing Nederland neemt de
papieren dan in ontvangst, legt deze,
tezamen met de ingewonnen inlichtin
gen, voor aan en bespreekt ze met de
vertegenwoordigers van de betrokken
immigratielanden, verleent naar mede
werking bij het vinden van werk, re
gelt de scheepspassage, de aankoop
van deviezen, enz. Het is hierbij een
groot voordeel, dat Nederland in de
belangrijkste immigratielanden over
eigen emigratie-attaché's beschikt, die,
al voor het vertrek van de emigrant,
in het land zijner bestemming ver
schillende zaken regelen en in het al-
genreen de behulpzame hand kunnen
bieden, in het bijzonder bij het ver
krijgen van een arbeidscontract als
hierboven genoemd.
De meeste landen nemen alleen maar
boeren, landarbeiders en technische
vaklieden op. Alleen Australië heeft
plaats voor belangrijke aantallen on
geschoolde krachten. Emigranten uit
administratieve en intellectuele beroe
pen zijn moeilijk te plaatsen.
Vrijwel steeds zal men zijn emigra
tie zelf moeten betalen en dit doet
velen, die eigenlijk wel zouden willen
emigreren, tenslotte toch van emigra
tie afzien. Evenwel is er nog een mo
gelijkheid dat in bepaalde gevallen
van overheidswege subsidie wordt ver
strekt.
Men mag en moet zich van
emigratie geen al te gemakke
lijke voorstelling maken. Het
besluit daartoe moet wel goed
worden overwogen. Daarbij
dient men te bedenken, dat emi
gratie van gehuwden niet alleen
een zaak van de man is, doch
dat hierbij het gehele gezin
en met name de vrouw in
belangrijke mate is betrokken.
DE TALENKENNIS.
De hulp van de overheid en de
reeds genoemde organisaties strekt
zich ook uil tot de voorbereiding van
de emigrant, opdat hij zich zo goed en
zo snel mogelijk bij de taal, gewoon
ten en arbeidsmethoden in het nieuwe
land kan aanpassen. Dat dit niet over
bodig is, blijkt o.a. uit het feit, dat
reeds vaak de klacht is vernomen, dat
de Nederlandse immigranten zo slecht
met de taal van het land hunner be
stemming op de hoogte zijn, waardoor
lal van moeilijkheden ontstaan. Op
het ogenblik worden onder auspiciën
van de emigratie-organisaties cursus
sen gegeven in het Engels. Daarnaast
worden cursussen gegeven in motor
kennis, de bediening van landbouw
machines en tractoren, benevens in
electrisch melken. Ook op het terrein
van de godsdienst en het maatschap
pelijk leven worden richtlijnen ver
strekt. Als men emigreert moet men
er wel aan denken, dat men in het
Bij de
is Uw geld VEILIG en RENTEGEVEND
belegd, terwijl U er, indien nodig,
DIRECT over kunt beschikken.
»POLDERHUIS« HOOGSTRAAT 19
GEOPEND: van 9-12van 2-4 u.
Vrijdagsavonds van 7-8 uur
(Zaterdagmiddags gesloten)
(Ing. Med.)
Bij Uw bezoek aan Veenendaal
even een kijkje nemen in
Lunchroom Restaurant
PRIMA CONSUMPTIE
POPULAIRE PRIJZEN
DE ZAAK VOOR FIJNPROEVERS
HOOFDSTRAAT 87
Ing. Med.
nieuwe land niet in alle opzichten als
Nederlander zal kunnen blijven leven.
Dit wil niet zeggen, dat men onmid
dellijk al het vreemde moet overne
men en de in Nederland verworven
waardevolle beginselen overboord
moet zetten. Men dient er naar te stre
ven alle goede eigenschappen te be
waren en die van het nieuwe vader
land er aan toe te voegen. Slechts op
deze manier zal men met succes wor
den opgenomen in de samenleving,
waarin men een toekomst gaat opbou
wen.
Ook als men geëmigreerd is wordt
men niet door Nederland aan zijn lot
overgelaten, want voor de nazorg van
de emigranten beschikken de emigra
tie-instanties over eigen contactpunten
in het buitenland en/of werken zij
samen met de aldaar bestaande immi
gratie-organisaties. Natuurlijk berust
de verantwoordelijkheid voor de emi
gratie te allen tijde bij de emigrant
zelf. Het toezicht op de emigratie en
op de uitvoering daarvan behoort tot
de competentie van de Minister van
Sociale Zaken. De geestelijke verzor
ging der emigranten aan boord der
emigrantenschepen wordt in onderling
overleg door de bij de emigratie be
trokken instanties geregeld.
NAAR HET WESTELIJK
HALFROND.
Hieronder laten wij enkele emigratie-
landen op het westelijk halfrond de
revue passeren.
Suriname behoort tol de overzeese
rijksdelen van het Koninkrijk. Het is
4 x zo groot als Nederland. Op het
ogenblik worden krachtige pogingen
aangewend om het land meer dan
tot nu toe het geval was in de eco
nomische wereldactiviteit te betrek
ken.
Hiertoe werd o.a. een Welvaarts
fonds ingesteld met het doel om te
onderzoeken, welke natuurlijke rijk
dommen het land bezit, en hoe deze
op de beste wijze kunnen worden be
nut.
(Zie vervolg pag. 2)
Ing. Med.
AMSTERDAM ONTVANGT
WERELDCONGRES VOOR TABAK.
Z.K.H. Prins Bernhard heeft zich
bereid verklaard, het Beschermheer
schap te aanvaarden van het in Sep
tember 1951 te Amsterdam onder
auspiciën van de Nederlandse Minis
teries van Economische Zaken èn van
Landbouw, Visserij en Voedselvoor
ziening te houden Wereldcongres voor
Tabak.
Reeds zijn aan alle regeringen uit
nodigingen verzonden voor dit con
gres, dat het gehele terrein van de
cultuur, de wetenschap, de handel en
de verwerking van de tabak zal be
strijden met het doel een coördinatie
tot stand te brengen van alle instan
ties, welke op dit gebied werkzaam
zijn. Het ligt voorts in het voornemen
aan dit congres een tentoonstelling te
verbinden, waar de tabak van de ver
schillende deelnemende landen kan
worden getoond en een beeld van de
tabakscultuur kan worden gegeven.
De deelneming van het congres staat
open zowel voor vertegenwoordigers
van de Regeringen en afgevaardigden
van Overheidsmonopolies als voor
particulieren en organisaties, die zich
met tabaksaangelegenheden bezig hou
den.
GROOT PERSONEEL TEKORT.
Een der ernstigste en besmettelijk-
sle ziekten is wel de nog steeds voor
komende t.b.c.
De strijd ertegen wordt reeds lange
jaren gevoerd en practisch algemeen
worden plaatselijke en landelijke ver
enigingen tot behartiging der belan
gen van t.b.c.-patiënten geldelijk ge
steund.
Een ernstige belemmering voor het
werk echter is het grote tekort aan
verplegend en huishoudelijk personeel
in de Sanatoria, een euvel waarvan de
gevolgen zeer ernstig kunnen zijn.
Hoort slechts wat een sociaal werk
ster in een door haar uitgebracht rap
port vermeldt;
„Ik kom nog veel bij arbei
dersgezinnen in verband met het
werk wat ik doe. De laatste twee
weken heb ik veel gezinnen be
zocht waar een van de gezins
leden aan t.b.c. lijdt. Het is af
schuwelijk welke toestanden je
dan vindt en ik vraag me af of
„men" daarvan wel voldoende
op de hoogte is. Natuurlijk ho
ren we dikwijls dat er zoveel
patiënten op opname liggen te
wachten, maar ik zou wel willen
dat al de meisjes, die nog twij
felen of zij wel of niet in de
verpleging willen gaan, eens
middagje mee konden om met
eigen ogen te zien, hoe wanho
pig de toestand in vele gezinnen
is. En dan te weten, dat er frisse
bedden in ruime ziekenzalen
leeg staan, wegens gebrek aan
personeel. Ik, en zeker velen
met mij, vragen ons af of dit
nog langer kan doorgaan. Dit
gaat om de gezondheid van ge-
hèel ons volk en zal ook gedra
gen moeien worden door geheel
ons volk."
Met de schrijfster van dit rapport
zeggen wij:
„Het gaat om de gezondheid
van geheel ons volk, waarvoor
ons gehele volk ook paraat moet
zijn."
Ieder van ons kan hiertoe bijdragen.
Gij, vaders en moeders, door uw doch
ters die de roeping in zich gevoelen
om verpleegster of verzorgster in zie
kenhuizen of sanatoria te worden, u
hiertegen niet te verzetten, doch dit
veeleer in het belang van uw mede
mensen, uw land en uw volk aan te
moedigen.
VEENENDAAL. Ned. Herv. Kerk.
Markt, 9.30 uur Ds van Wijngaarden,
5 uur Ds Vroegindewey. Julianakerk,
9.30 uur Ds Vroegindewey, 5 uur Ds
v. d. Pol. Vredeskerk, 9 en 10.30 uur
Ds v. d. Pol, 5 uur Ds v. Wijngaar
den. Dijkstraat, 2.45 uur Ds Vroegin
dewey. Veeneind, 3 uur Ds Hop van
Renswoude.
Gebouw Sola Fide, 10 uur Ds A. C.
den Hertog van Rotterdam, 5.30 uur Ds
Offringa van Wageningen.
Ger. Kerk, 9, 10.30 en 5 uur Ds Schee-
Ie. Ger. Kerk, onderh. art. 31, Openb.
school, Pr. Bernhardlaan, 8,45 en 5
uur Ds Plooy van Uithuizen. Chr. Ger.
Kerk, 9.30 en 5 uur Ds H. Visser van
Sassenheim. Ger. Gem. Hoofdstraat,
9.30 en 5 uur Ds Kok. Ger. Gem. Ker-
kewijk, 9.30 en 5 uur leesdienst. Don
derdag 3 Aug. 7 uur n.m. Ds Rijksen
van Leiden. Leger des Heils, Zater
dagavond 7 uur Straatzang, Zondag
morgen 10 uur Heiligingsdienst, 7 uur
Openluchtsamenkomst, 8 uur Verlos
singssamenkomst. Ned. Prot. Bond,
10.30 uur Ds Hoenderdaal van Arn
hem.
RHENEN. Ned. Herv. Kerk, 10 uur
Ds Preure van Zegveld, 6 uur Ds Koo
reman. Ned. Herv. Ger. Evang. 10 en
6 uur Ds Goedhart van Middelharnis.
Oud Ger. Gem. Leesdienst. Dinsdag
avond 7 uur Ds W. H. Blaak van Gel-
dermalsen..
ELST. Ned. Herv. Kerk, 10 en 6 uur
Ds Vlasblom. Ger. Gem. Leesdienst.
Oud Ger. Gem. Leesdienst.
OVERBERG. Ned. Herv. Kerk, 10
uur de heer G. S. Schinkel van Scher-
penzeel. Oud Ger. Gem. 10 en 6.30 uur
Leesdienst.
ACHTERBERG. Ned. Herv. Kerk,
9.30 en 5 uur de heer v. Viegen.
EDERVEEN Ned. Herv. Kerk, 10 en
6 uur Ds Bieshaar. Ger. Gem. 9.30 en
6.30 uur Leesdienst.
