Paasvernieuwing
Nieuwsblad voor Veenendaal en Omstreken
Fa. J./F. TAK
1
Pilatus en het
Paasfeest
De uitbreidingen van de Veenendaalse Textiel-lndustrie
25e JAARGANG
DONDERDAG 22 MAART 1951
Na. 12
Betalen voor onze vrijheid
Behan
Gloria Watervei
Busjesverf Kc/.iKg.
Vlinder Wrijfwas
Borstelwerk, Sponzen,
Zeemleer, Ammoniak,
Zoutzuur enz. enz.
Circus "Boltini* komt naar Veenendaal
Op boerderijen vanaf 3%
op woonhuizen én zaken
panden vanaf 3'/t
MAKELAARSKANTOOR
BROUWER
Abonnementsprijs F 0.95 per
kwartaal
Losse nummers 6 cent
Redactie en Administratie
Parallelweg 8, Veenendaal
Telefoon 601
Redactie W. F. ter Hoeven
VALLEI
UITGAVE: DRUKKERIJ „DE GELDERSCHE VALLEI,.
ADVERTEN TIES
Gewone advertentieprijs per
imm. 12 cent.
Minimumprijs per
advertentie F 3 60
Vraag en aanbod en Di
versen. F 1.30 von 1-20
woorden Elk woord meer 6
cent.
Verschijnt 1 lever per week in x STICHTS- en GELD.-VEENENDAAL, AMERONGEN, ELST, RHENEN,' ACHTERBERG, OVERBERG, DE HAAR, HEUVELSE STEEG, GROEP, BENEDENEIND, KADE
MAANDERBUURT, EDERVEEN. RENSWOUDE, SCHERPENZEEL
De mens vergeet snel. Wat zouden
wij er in de jaren '40-'45 niet voor
over hebben gehad, indien wij toen
onze veelbesproken vrijheid plotseling
weer terug hadden! Geen last zou ons
te zwaar geen moeite zou ons te
veel zijn geweest. En nu? De vrijheid
waar zo lang naar uit was gezien,
kwam dan eindelijk. Helaas werd zij
vrijwel op de voet gevolgd door nieuwe
bedreigingenDe mensheid had
nog niets geleerd en wederom moet
het kostelijkste goed der mensheid, de
vrijheid, worden verdedigd.
Het is met onze vrijheid echter pre
cies zo als met onze gezondheid. Als
wij gezond zijn, waarderen wij die
niet wij denken er zelfs niet aan,
dat het ook wel eens anders was
dat wij duistere tijden hebben mee
gemaakt
De leidende figuren in ons staats
bestel hebben echter hun keuze be
paald: vóór de vrijheid en tegen de
dictatuur. Dat deze keuze grote op
offeringen van onze gehele bevolking
zal vergen, is oris in de regeringsver
klaring, welke minister-president
Drees aflegde, wel heel duidelijk ge
worden. De lasten, die ons worden op
gelegd zijn zeer zeker zwaar en wij
kunnen ons voorstellen, dat sommigen
die al te zwaar zullen vinden. Vier jaar
lang zal de uitbreiding van ons leger
op vijf divisies, 1500 millioen gulden
per jaar kosten daarna 1000 milli
oen gulden per jaar. Er moet meer
worden betaald en nauwelijks had dr.
Drees z'n verklaring voor behoud van
de vrijheid dan ook afgelegd, of de
wetsontwerpen, die een aantal belas
tingverzwaringen inhouden, volgden
op de voet. De vrijheid moet worden
betaald, opdat men later niet zal zeg
gen: hadden we maar
Meer echter dan de aangekondigde
belastingen spreekt tot de massa van
ons volk, dat de subsidies op levens
middelen moeten worden verminderd,
met het directe gevolg, dat „moeder-
de-vrouw" voor eerste levensbehoef
ten als brood, margarine en vet reeds
deze week heel wat meer moest beta
len.
Het huishoudbudget ging omhoog!
Hebben we in ons vorige overzicht
te veel gezegd, toen wij constateerden
dat wij er met elkaar niet bijster best
voorstaan? De regeringsverklaring
hield ons de spiegel voor en wat
belangrijker is de regering heeft da
delijk daarop de koe bij de horens ge-
- vat- en die maatregelen genomen, die
zij nodig achtte.
Reeds vóór de regeringsverklaring
werd afgelegd, maakten de vier cen
trale werkgeversorganisaties bekend,
dat zij bereid zijn, offers te brengen.
Zij willen delen in de offers, die van
het Nederlandse volk worden gevraagd.
Extra-winst moet aan de gemeenschap
ten goede komen, aldus werd gezegd.
Moge het gebaar van deze onderne
mers niet bij een gebaar alleen blij
ven. Voor de arbeiders kwamen da
delijk de Vakcentrales op en met de
Interdepartementale commissie voor
de lonen en prijzen werden de bespre
kingen reeds geopend. Maar ja, de ver
hogingen gingen direct in de ver
hoogde lonen zullen slechts schoorvoe
tend mogen volgen. De kleine man
en ook de kleine ondernemer, die geen
extra-winst kan maken, moet in elk
geval de eerste klappen opvangen.
Versoberenbetalen voor onze
vrijheid!
TAFELTENNISTOURNOOI.
Op Zaterdag 31 Maart a.s. orga
niseert de tafeltennisclub Climax,
zoals reeds eerder aangekondigd,
een tafeltennistournooi om de kam
pioenschappen van de Gelderse Val
lei. 68 deelnemers hebben zich aan
gemeld voor dit tournooi. Voor de
volgende clubs werd ingeschreven:
Ping-Penicy, Pit (Renswoude), Vi
se Versa (Scherpenzeel), R.T.C.
(Ede), Tempo, Simson, V.S.W. en
Climax, allen Veenendaal.
De wedstrijden vangen te half
twee aan. Des avonds te half acht
wordt aan de kwart finales begon
nen. Er werd aan zeven tafels ge
speeld in Eltheto.
BEEN GEBROKEN BIJ VAL VAN
TRAP.
De 60-jarige Mevr. N. brak een
been, doordat zij van de trap viel.
Zij werd naar k het Julianaziekenhuis
overgebracht.
Nieuwe stalen 1931
Oude prijzen, uit Voorraad leverb/ar
28 kleuren, geeft niet af.
Doosjes van 45 en 90 cent,
(Wit, Geel, Bruin en Rood.)
Hoofdatr. 118 JTel 632 - Veeriendaal
WEER GROTE BELANGSTELLING
VOOR DE PALMPAAS OPTOCHT.
Ook al was het weer Zaterdag
middag zo slecht met die plensbuien,
dat het erop ging lijken dat de Palm-
paasoptocht in 't water zou vallen;
toch hebben nog een 550 kinderen
dit jaar weer de belevenis van die
optocht meegemaakt. Was het weer
beter geweest, dan zou de deelname
ongetwijfeld nog veel groter ge
weest zijn. Ondanks het weer was
ook de belangstelling langs de route
nog zeer groot. Opvallend was dit
keer dat er nogal wat kinderen van
buiten Veenendaal aan de tocht heb
ben deelgenomen.
Bij de Eierhal was al ruim voor
drie uur een grote schare kinderen
gevormd die trots en voorzichtig
met hun fraaiversierde stokken lie
pen te flaneren.
Omstreeks 3 uur zette de stoet
^ich in beweging met voorop het
Tamboer- en Pijpercorps „Prins
Bernhard".
Tijdens de optocht was het geluk
kig droog. De stoet werd op de Markt
ontbonden en het was hier dat de
deelnemende kinderen op een aar
dige paasverrassing werden ont
haald, beschikbaar gesteld door de
Veenendaalse Winkeliers Vereni
ging.
Het geheel werd, hoewel de weers
omstandigheden zo sterk tegen wa
ren, toch weer een geslaagde voort
zetting van een eeuwenoude tradi
tie.
IIET«eUDE FEEST.
De viering van het Paasfeest is
ouder dan het Christendom, hoe
wel reeds in de Apostolische tijd
de opstanding van Christus fegt
lijk werd herdacht.
Met hun Pascha, (Hebreews
Pasen) hetgeen voorbijgaan bete
kent, herdachten de Israëlieten hun
uittocht uit Egypte en meer in het
bijzonder het voorbijgaan van de
engel des doods, dat aan die uittocht
voorafging. In de eerste tijd van
het Christendom werd het Paas
feest onmiddellijk volgend op het
Joodse Pascha gevierd, doch omdat
er later grote verscheidenheid in de
viering ontstond, stelde het concilie
van Nicea in 325 na Chr. een pro
cedure voor de datum van het
Christelijke feest vast.
BEZOEKUREN JULIANA
ZIEKENHUIS.
Aangezien gebleken is dat heel velen
niet bekend zijn met de bezoekuren
van het Veenendaalse Juliana-Zie-
kenhuis laten wij deze hier volgen:
Iedere dag van 2.30 tot 3.30 uur en
's avonds van 7 tot 8 uur. r
De middagbezoekuren vervallei jh-
ter op Maandag en Dinsdag. De kin
derzalen kunnen bezocht worden elke
dag van 6.30 tot 7 uur.
Voor a.s. Maandag, 2e Paasdag, zal
's middags een uitzondering worden
gemaakt en op dezelfde tijd wel ge
legenheid gegeven worden patiënten te
bezoeken.
„PAARDENSPUL" EN SENSATIE.
Het behoort tot de zeldzaamheden
dat een circus Veenendaal aandoet
en dan vooral door die van het for
maat als van het bekende viermas-
tencircus Boltini, dat voor a.s.
Woensdag en Donderdag zijn tenten
gaat opslaan op het terrein nabij het
Luxor Theater.
Komende week zal Veenendaal
weer eens kennis maken met de min
of meer opwindende sfeer welke
een circus nu eenmaal met zich
brengt. Alleen al het door de stra
ten trekken van de transportwagens
en de dieren, brengt de nodige op
schudding. Ook het vliegensvlug op
bouwen van de grote tent - die van
circus E^oltini biedt plaats aan dui
zenden personen vormt op zich
zelf al een attracie die altijd veel
publiek trekt.
Het Circus Boltini beschikt over
een buitengewoon uitgebreid wagen
park en het is volledig gemotori
seerd.
Zo bezoekt Circus Boltini vaak
drie plaatsen per week.
Komend van Zeist, waar de avond
te voren nog een voorstelling zal
worden gegeven, zal het geheel
waarschijnlijk via de Kerkewijk en
Hoofdstraat naar het terrein rijden.
De liefhebbers van het „paarden
spul" zullen bij Boltini hun hart
kunnen ophalen, want het program
ma geeft grote ruimte aan de paar-
dendressuur. Wat betreft het pro
gramma kan nog gezegd worden dat
t zelfde is als waarmee Boltini in
Juni a.s. in Amsterdam gaat draaien.
Nader vernemen wij nog dat het
circus Boltini a.s. Vrijdag en Zaterdag,
30 en 31 Maart, zal draaien in
RHENEN, De tenten zullen dan wor
den opgeslagen op de wei van stal
houderij Van Daalen.
„DE LOFSTEM" GEEFT EEN
JTTTVOFRING- y
Het Chr. Dameskoor „De Lofstem"
hoopt a.s. Woensdag 28 Maart in ge
bouw „Eltheto" een uitvoering te ge
ven.
Hieraan werken mee een Veenen-
daals Meisjeskoor en een strijkorkest
welke uitsluitend gevormd is uit Vee
nendaalse krachten.
Vofgens programma wordt dit een
avond vol afwisseling. Hoewel dit da
meskoor al enige jaren bestaat, is dit
haar eerste uitvoering. De heer A. van
Manen zal met zijn viool-solo's zijn
medewerking verlenen, terwijl de
pianobegeleiding wordt verzorgd door
de heer A. Achterberg en de directeur
de heer C. Budding.
Van de talrijke personen, die een rol
spelen in de rechtzaak tegen Jezus,
vernemen we na de opstanding van de
Heer niets meer. Figuren als de hoge
priester Ka j af as, de landvoogd Pila
tus, de koning Herodes en de moor
denaar Bar-Abbas verdwijnen voor
goed van het toneel.
Hebben zij later gehoord van Chris
tus' verrijzenis? En hoe is hun reactie
hierop geweest? Wij zouden dat graag
weten, maar de Bijbel zwijgt er over.
Jezus heeft er geen behoefte aan ge
had zich na Zijn opstanding te ver
tonen aan degenen zonder wie zijn
lijdensgeschiedenis niet compleet is.
Inzonderheid de figuur van Pilatus
heeft velen tot nadenken gebracht.
Hoe verliep het leven van de man, die
er rechtstreeks de schuld van was, dat
Christus aan het kruis werd genageld?
De man, die als rechter moest optre
den om de Heer te veroordelen; wes
halve zijn naam nog altijd voorkomt
in het door alle christenen aanvaarde
credo.
Het optreden van Pilatus is niet uit
sluitend onsympathiek. In de eerste
plaats omdat hij de romeinse stelregel
„niemand worde veroordeeld zonder
verhoord te zijn" in practijk bracht en
ten tweede omdat hij de enige geweest
is, die trachtte Christus te verdedigen.
Deze gunstige kanten van Pilatus
werden echter overschaduwd door zijn
minder goede eigenschappen. We ken
nen ze; ten diepste was hij toch een
onrechtvaardige rechter. Op grond van
de tekening welke het Evangelie van
hem geeft, lijken de gegevens die we
reldlijke en kerkelijke geschiedschrij
vers van later tijd over hem bieden,
aannemelijk.
Pilatus zou zich kort na het proces
tegen Jezus geweldig gehaat gemaakt
hebben bij de Joden. Er gingen klach
ten over hem naar zijn superieuren,
met gevolg dat hij zich moest verant
woorden bij de romeinse keizer. Zeker
is, dat Pilatus' landvoogdij over Judea
snel eindigde, namelijk in het jaar 36.
Sommigen beweren, dat hij verban
nen werd naar Vienne in Zuid-Frank
rijk en dat hij daar onder de regering
van keizer Caligula zelfmoord pleegde.
Anderen veronderstellen, dat hij onder
Nero geëxecuteerd werd. Bij zijn ver
oordeling zou hij zich gestoken hebben
in de kleren van Christus, een reden
waarom het de keizer niet mogelijk
was toornig op hem te worden. Niet
temin onderging Pilatus een geweld
dadige dood.
Ook wordt beweerd, dat Pilatus door
de duivel verdronken werd in een
meertje bij Zürich. Daarvandaan
de naam van de nabijzijnde berg
latus" wezen. De werkelijkheid is, dat
deze berg aanvankelijk „mons pilaeus"
genoemd werd, d.i. de berg met de
(witte) hoed; Pilatus staat daar dus
buiten.
Het kan zijn, dat Pilatus in zijn ver
dere leven helemaal niet meer gedacht
heeft aan de procedure tegen Jezus.
Natuurlijk had hij in zijn ambtsprac-
tijk onder de Joden telkens met eigen
aardige zaakjes te doen. Het gerucht
van Christus' opstanding indien het
hem al ter ore is gekomen zal hem
een belachelijke dwaasheid geschenen
hebben.
Groter is evenwel de kans, dat Pila
tus wel degelijk ook gedurende zijn
latere loopbaan de figuur van de ver
oordeelde Galileër voor zich heeft ge
zien. Kwam het door de merkwaardige
houding van de Heer, door Zijn onge
wone antwoorden en Zijn stilzwijgen?
Kwam het door zijn vrouw Claudia
Procula (in de griekse kerk als heilige
vereerd), die hem waarschuwde
zaak contra Christus niet voort te Zv_>
ten? Of kwam het door het optreden
van Jezus' leerlingen en navolgers in
later jaren?
Wij kunnen slechts gissen. Het paas
feest der Joden, dat hij te Jeruzalem
meemaakte, was voor hem niet het
feest der opstanding. De waarheid van
Christus' woorden tegen Pilatus „Mijn
Rijk is niet van deze aarde" bleek
toen. Slechts een kleine groep vrien
den hebben op de paasmorgen het rijk
van Christus zien komen. Aan alle an
deren ook voorzover ze, gelijk Pila
tus, er zeer nauw bij betrokken waren
is dat Godsrijk van Pasen volledig
voorbijgegaan.
GEMEENTELIJKE BUREAUX
GESLOTEN.
Burgemeester en wethouders van
Vtenendaal maken bekend, dat alle
gemeentelijke bureaux op Vrijdag
23 Maart (Goede Vrijdag) en de
daarop volgende Zaterdag 24 Maart
1951, J?lp!h zijn gesloten.
Het - ireau van de Burgerlijke
Stand, Hoofdstraat 100, zal op Za
terdag 24 Maart a.s., des voormid
dags van 9.00 tot 10.00 uur, uitslui
tend voor het doen van aangiften,
geopend zijn.
CHR. VROUWENBOND HIELD
JAARVERGADERING.
In de keurige versierde „Kegel
baan" hield de afdeling Veenendaal
van de Ned. Christen Vrouwenbond
haar jaarvergadering, onder leiding
van de presidente Mevr. C. E. Engel-
Bakker.
Uit de jaarverslagen van de secre
taresse en penningmeesteresse bleek,
dat de afdeling zich in een grote
bloei mag verheugen, en dat de ac
tiviteit in het afgelopen jaar groot
geweest was.
De agenda-punten werden afge
wisseld door een zangkoortje onder
leiding van Mevr. S. Vergouwen-
Boot.
f MANEGES VOOR
,&E VEENRUITERS".
De laatste werkzaamheden worden
thans verricht aan de twee maneges
gelegen aan de Stationssingel, bestemd
voor de „Veenruiters". De verlichting
is reeds klaar.
De officiële opening vindt vermoe
delijk plaats op 31 Maart a.s. Twee
maneges zijn geen overbodige luxe,
aangezien het ledenaantal zeer gesta
dig toeneemt, zodat de lessen verdeeld
worden over gevorderden en beginne
lingen. Het is bekend, dat het bestuur
van „De Veenruiters" met grootse en
interessante plannen rondloopt voor
de a.s. zomer.
PAASFEEST IN RUSLAND.
Het IJzeren Gordijn is te zwaar
om betrouwbare berichten over de
paasfeestviering in het tegenwoor
dige Rusland te kunnen doorgeven.
Bekend is evenwel, dat van alle
Christelijke feesten het Paasfeest
in Rusland het populairst was ge
worden. Dit blijkt uit het enige
woord, dat de Russen voor Zondag
en voor Opstanding hebben: Wos-
n^gsenje.
fn een~plëchtige paasdienst was
het de gewoonte, dat de priester uit
de donkere altaarruimte in het
licht van de kerk verscheen. Hij
had dan een brandende kaars bij
zich, waarvan het vuur werd door
gegeven aan de kerkgangers op de
voorste rijen, die op hun beurt de
achter hen zittenden het vuur door
gaven. De massale kerkzang werd
afgewisseld door de roep Christos
woskresse (Christus is opgestaan),
waarop ten antwoord werd gege
ven: Woistinio woskresse (Hij is
waarlijk opgestaan).
Ook buiten de kerk werd van het
Paasfeest veel werk gemaakt.
Tot in het midden der vorige
eeuw werden versierde eieren naar
de kerk gebracht, waar deze wer
den gezegend.
Elk Paasfeest, of dit nu vroeg of
laat in het voorjaar wordt gevierd,
vervult ons met vreugde over de ko
mende vernieuwing. Reeds in zeer
oude tijden werd de herkomst van het
leven in planten- en dierenwereld met
grote feesten herdacht. Enkele dagen
rusten de handen terwijl wij ademloos
en verwonderd kijken naar een zich
verjongende wereld. We zijn dankbaar
voor de nooit eindigende cirkelgang in
de natuur, die zich ieder jaar opnieuw
in ongekende pracht ontvouwt uit nest
en knop.
Meer nog dan hetgeen hem omringt
wordt de mens zelf door dit feest ver
nieuwd. Hij viert de opstanding van
Christus en acht zich daarin verwin
naar van de dood. Dat is van grote
betekenis, want alleen daarin schuilt
de zin van het leven. De mens, die
sterfelijk is, wordt door Christus' ver
rijzenis tot een nieuw en nooit eindi
gend leven geroepen. Het is dit won
der, dat ons werk inhoud geeft, ons
steeds weer moed geeft bij alle zor
gen van de moderne tijd. Voor de op
standing uit dit zwoegende in een
nieuw leven voeren wij de strijd om
het bestaan en om de eenheid der
wereld. Wij zijn niet tevreden met het
geen we tot nu toe hebben, anders
zouden we geen feest vieren van ver
nieuwing of opstanding.
We moeten ons tot de tanden wape
nen in Nederland want we willen
klaar zijn om mee te vechten voor een
vrije wereld zonder slavernij. We
zwoegen voor een examen of diploma,
want we willen vooruit komen. De
positie, die we nu hebben, voldoet
eigenlijk maar matig. We kopen een
nieuw mantelpak of costuum omdat
we er anders beter willen uit
zien. In dit alles zoeken we verbete
ring, vernieuwing.
Op sociaal gebied worden er con
gressen gehouden, misstanden aan de
kaak gesteld en andere wetten aange
nomen. De economische positie van
land en volk mishaagt ons. Het wereld
beeld staat in het teken van de wor
steling om vrijheid en recht. We ver
oordelen de Chinese agressor en het
IN IEDERE WIJK EEN
E.H.Ö.O.-KOFFER.
Zoals reeds werd gemeld zijn er in
Veenendaal koffertjes geplaatst door
de E.H.B.O. Het aantal is gedurende
de afgelopen week uitgebreid tot ruim
twintig, zodat in iedere wijk thans wat
verbandmateriaal voor ieder ongeval
gereed staat.
Het aantal koffertjes is echter nog
te gering, ook het andere hulpverle
ningsmateriaal is voor Veenendaal bij
lange na niet toereikend. Om echter
voldoend materiaal aan te kopen is
veel geld nodig. Daarom organiseert
de afd. Veenendaal van de E.H.B.O.
een huis aan huiscollecte om deze
nood te lenigen onder het motto „Voor
geheel Veenendaal voldoende hulp bij
ongelukken".
Met materiaal alleen is de bevolking
niet gebaat, er moeten ook personen
zijn, die hulp kunnen verlenen. Ieder
een kan de brigade-avonden of een
cursus bezoeken. Voor inlichtingen, op
gave als lid etc. kan men zich ver
voegen op Kerkewijk 11, Veenendaal
russische gevaar. Onontwikkelde lan
den worden gecultiveerd en nieuwe
staten verrijzen. Grote legers worden
in de brandpunten van het wereldge
beuren in de strijd geworpen om een
nieuwe wereld te bouwen. In verleden
en heden hebben zich millioenen op
geofferd voor het grote ideaal: een ge
lukkige wereld, waar niemand ver
drukking zal kennen. Op de slagvel
den voltrekt zich op de meest gruwe
lijke wijze de strijd der vernieuwing.
Wij eren de gevallenen op de oorlogs
kerkhoven van Verdun tot de Java-
zee en van Oosterbeek en Grebbeberg
tot Korea, waar de kruisen staan, bij
duizenden.
Geheel ons leven strijden wij voor
opstanding uit het oude en wij ver
wachten een nieuw leven. In het kruis
op het soldatengraf en dat van de bur
ger geven wij voor het laatst blijk van
onze verwachting. Wanneer zal onze
grootste wens in vervulling gaan?
Nu breekt weldra het licht van de
paasmorgen weer door. Pasen is een
feest van de vervulling onzer vernieu-
wingswens. Het kruis is verdwenen en
heeft plaats gemaakt voor het lege
graf. De opstanding, de vernieuwing
is gekomen.
Nog al te veel heerst er twijfel over
het paaswonder. Hoewel in de natuur
zich elk jaar een groot wonder vol
trekt, is er niemand die het niet aan
vaardt. Ook van de kruisen op de
slagvelden is het wonder voltrokken
op paasmorgen. Dat trekt de christe
lijke wereld van nu en morgen even
min in twijfel, anders zouden de oor-
logskruisen niet bestaan.
Het kruis van Christus vindt, zijn
schaduw in de strijd van het christen
dom om zijn bestaan. Die strijd is zin
vol omdat de vernieuwing zeker is ge
steld in de opstanding van Christus op
de paasmorgen. Daarom ligt in het
paasfeest het geheim geborgen van al
onze inspanning en strijd, die niet te
vergeefs zal zijn. Wij kunnen er de
kracht in vinden om voort te gaan en
een teken van de komende zegepraal.
In het verarmde Europa en het strij
dende westen breekt de paaszon ook
dit jaar weer door. Dood en verderf,
kommer en zc^. zijn verleden gewor
den. Het oude is voorbijgegaan en
alles is nieuw geworden.
VROLIJK PAASFEEST.
Tót diep in de Middeleeuwen be
schouwde men het Paasfeest als de
vrolijkste tijd van het gehele jaar.
In de Goede Week, ook wel Stille
Week genaamd, die aan het feest
voorafging, werd het werk vroeger
dan anders neergelegd en met Pa
sen dacht men er slechts aan, vro
lijk te zijn.
Wie zich voor een minder ernstig
vergrijp voor de rechter moest ver
antwoorden, kreeg vaak vrijstelling
van straf; slaven werden vrijgela
ten en het was de gewoonte, dat de
rijken aan de armen op Pasen een
gave schonken.
In die dagen stond de kerk in
het middenpunt der belangstelling
en bij de diensten, die in de Goede
Week werden gehouden, zou geen
gelovige ontbreken.
MARKTBERICHTEN.
Dinsdagmorgen waren op de eier
markt te Veenendaal aangevoerd
120.000 eieren. De prijzen waren
van 13.- tot 14.- per 100 st. en
per kilo 2.20.
DE NIEUWE ENORME STOOM
KETEL BIJ DE D.S.
't Is vaak met verbazing dat we zien
hoe ge Jdig de verschillende fabrie
ken in öris Veenendaal zich uitbreiden
en dan vooral de textielbedrijven.
Enorme complexen verrijzen, de een
na de andere. Ook de ingrijpende in
terne moderniseringen hier en daar,
zeggen ons dat het goed gaat in deze
industrie en dat de productie zeer be
langrijk is opgevoerd in de laatste ja
ren.
De Veenendaler ontgaat dat alles
niet. Met grote voldoening constateert
hij dat 't Veen blijft vooruitgaan, want
hü weet dat uiteindelijk de voordelen
daarvan ook voor hem merkbaar zul
len worden. En dan is er ook nog het
feit dat wij Veenendalers er heus wel
een beetje trots op gaan dat dergelijke
belangrijke reuze bedrijven, Veenen
daalse bedrijven zijn en dat Veenen
daal daardoor wordt gerekend tot de
vooraanstaande industrieplaatsen.
We zeiden 't al, we slaan de uitbrei
dingen van de fabrieken met intense
belangstelling en voldoening gade.
Maar ~h weten we wanneer we
er ni 'direct bij betrokken zijn
nog brtter weinig af van wat in de
laatste jaren tot stand gekomen is.
Zo waren we van de week in het
nieuwe en geweldige ketelhuis van de
N.V. Koninklijke Sajet- en Vijf-
schachtfabriek v.h. Wed. D. S. van
Schuppen en Zn. waarin een nieuwe
stoomketel is geplaatst van een om
vang, zo groot, dat we werkelijk per
plex stonden toen we hem voor 't
eerst zagen. Ook de andere ketel is
een exemplaar dat er in grootte zijn
mag en we beseften weer dat we eigen
lijk niets weten van wat er op in
dustrieel gebied in ons Veenendaal te
vinden is.
Niet minder dan 15% meter hoog is
de ketel en 8 x 8 meter in doorsnee.
De oude ketel gaf een productie van
ongeveer 7 ton met een maximum
Van 10 ton. De nieuwe ketel is, even
als de oude een z.g. waterpijpketel,
de Engelse La Mont-ketel die in licen
tie wordt vervaardigd bij de firma
Bakker en Rub in Breda en deze kan
15 ton stoom produceren. Van deze
enorme ketels zijn er slechts een tien
tal in ons land te vinden en wel voor
namelijk in de suikerindustrie. De
nieuwste vindingen op gebied van
stoomproductie zijn er in verwerkt.
60 TON KOLEN PER WEEK.
Zo is de verbrandingssnelheid en
daardoor de productie met een mini
mum met deze ketel geweldig opge
voerd kunnen worden en dat met een
minimum aan brandstofverlies. Het is
vooral het geforceerde watercireula-
tiesysteem en de geweldige „blaas
balg" onder de vuren die dit mogelijk
maken. In tijd van een uur kan deze
ketel stoom geven van 6 atmosfeer,
waar andere ketels 10 en meer uren
voor nodig hebben. Verder is de ketel
uitgerust met een automatisch ketting-
rooster. De kolen worden door een
transportband van buiten van de ko-
lenstortplaats gehaald en op dat ket-
tingrooster gebracht. Vanzelfsprekend
gaat deze bewegende bodem langzaam
door de ketel heen maar toch is het
gebruik nog een 60 ton kolen per
week. De as komt automatisch weer
in een gesloten verzamelruimte.
Met dit systeem is ook bereikt dat
er in het ketelhuis zo goed als geen
kolenstof te vinden is. Opmerkelijk is
dan ook dat de wanden van de ketel
en ook de ketel en zijn leiding zelf
wit geschilderd zijn, iets wat men daar
toch niet verwacht. De ketel heeft
drie omgangen. Via deze drie etages
is de ketel met zijn 15% meter hoogte
bereikbaar. Het is dan ook een hele
klim, voor men aan het bovenste ge
deelte van de ketel gekomen is. De
stoomhouder met zijn wanddikte van
32 mm kan een druk van 60 atmosfeer
hebben. Vermeldenswaard is ook dat
het machtige gevaarte eigenlijk door
één man bediend kan worden, doordat
de controlemeters, de productierege
ling en andere bedieningsapparaten op
één punt geconcentreerd zijn. Interes
sant om te weten is ook, dat alleen in
het ketelhuis een kleine 1200 meter
buisleiding verwerkt is en daaronder
zijn buizen van een paar centimeter,
tot die van 40 cm dikte. Indrukwek
kend hier zijn de enorme afsluitkra-
nen aan de grote transportleiding die
de verschillende fabrieksafdelingen
voorzien. Het waterverbruik van de
nieuwe ketel is ongeveer 10.000 liter
per uur.
In het nieuwe ketelhuis zijn ook
ondergebracht twee accumulatoren die
alleen al respectabel zijn. Hun gewicht
per stuk is b.v. 100 ton en de hoogte
11 meter.
Hierin wordt het condenswater en
het stoomoverschot verzameld. Met de
stoom voorraad gaat men binnenkort
de fabriek en de kantoren verwarmen,
waar dat thans nog met warm water
geschiedt. Zonder deze accumulatore
zou men het stoomteveel moeten laten
vliegen. Ook in ander opzicht is dit
ketelhuis er op ingesteld, om zo weinig
mogelijk energie verloren te laten
gaan.
Tijdens de bouw van de enorme ke
tel en het nieuwe ketelhuis, moest de
oude ketel die met olie gestookt wordt,
volop dienst blijven doen. Toen het
zover was dat het nieuwe gebouw, dat
een hoogte heeft van 17 meter, gezet
kon worden, heeft men het oude ke
telhuis moeten inbouwen voor het kon
worden afgebroken.
Gedurende de maanden dat men een
en ander onder handen heeft, heeft de
staf van technische medewerkers van
de „D.S." getoond waartoe deze in
staat is, want een belangrijk gedeelte
van dit grote werk werd door eigen
krachten uitgevoerd en het is met een
woord bewondering voor deze „D.S."-
ers dat wij deze regels over de wel
bizondere en enorme aanwinst van de
Scheepjes wolf abrieken sluiten.
HiiDotheeHoelden DescnihDaar:
Beëdigd makelaar en Taxateur
KANAALWEG 2 VEENENDAAL
