Oorsprong en betekenis Pinksteren van Nieuwsblad voor Veenendaal en Omstreken Haa..... gebak uan dijkstra Prinses Wilhelminaschool geopend Brutale inbraak in de Hoogstraat zimmERman zn. Bezinning De komende Rode Kruis-actie Massale inenting op Gelders tegen pokken lak- en brannuerf S>8 'Z 25e JAARGANG VRIJDAG 11 MEI 1951 No. 19 Schitterend gebouw met uitstekende uitrusting Voorjaars-excursie op 2e Pinksterdag Ronde Midden Neder land door Veenendaal Veenendaalse politie slaat goede slag Gevallenen herdenking CDRsnimEum Abonnementsprijs F 0.95 per kwartaal losse nummers 6 cent Redactie en Administratie Parallelweg 8, Veenendaal Telefoon 601 Redactie W. Fi ter Hoeven VALLEI UITGAVE: DRUKKERIJ „DE GELDERSCHE VALLEI,, ADVERTENT IES Gewone advertentieprijs per mim. 12 cent. Minimumprijs per advertentie F. 3.60 Vraag en aanbod en Di versen. F 1.30 van 1-20 woorden Elk woord meer 6 cent. Verschijnt 1 per week inSTICHTS- en GELD.-VEENENDAAL, AMERONGEN, ELST, RHENEN, ACHT MAANDERBUURT, EDERVEEN, RENSWO EME UPS, RG, OVERBERG, DE HAAR, HEUVELSE* STEEG, GROEP, BENEDENEIND, KADE SCHERPENZEEL Achter ons liggen weer de herden kingsdag en het bevrijdingsfeest. We hebben herdacht de helden van het verzet, die hun leven gaven in de strijd tegen de wrede vijand en we hebben gevierd de dag van de verlos sing van de gehate onderdrukker. We hebben dat nu reeds een aantal jaren achtereen gedaan en we zullen het wellicht nog vaak doen, al zullen met de jaren de indrukken gaan vervagen, de bewogenheid minder diep worden. Dit laatste is niet vreemd, want de voortjagende tijd vraagt telkens de aandacht voor nieuw opduikende ge beurtenissen en voor nieuw opkomen de problemen. Het leven gaat door en wat in het verleden werd doorge maakt, verbleekt en begint ons hoe langer hoe minder toe te spreken. Over dit normaal verschijnsel kla gen we niet. Geeft het zelfs niet enige troost, dat de tijd wonden kan helen, die diep waren ingeslagen. Maar wel valt het te betreuren, dat een vrijheid, die gekocht werd met een zee van bloed en tranen, vandaag niet bij machte is de volkeren aaneen te sme den voor het behoud van deze zo duur betaalde schat. Wat voor zin heeft een bevrijdingsfeest, waarop met muziek en zang en knallend vuurwerk de her wonnen vrijheid wordt herdacht, wan neer niet tevens grimmig wordt be proefd die verkregen vrijheid te ver dedigen tegenover ieder, die nogmaals zou willen proberen haar te roven, waar dan ook en van wie dan ook. In Korea woedt nu reeds maanden lang een felle strijd om de vrijheid van een volk, dat die vrijheid bedreigt zag door een brutale aanrander. Ame rika zond bij duizenden zijn jonge man nen om in die vrijheidskamp te strij den zij aan zij met het belaagde volk, maar het moet klagen, dat de overige vrije volken niet of slechts in geringe mate deelnemen aan de worsteling om het behoud der vrijheid tegen een overmachtige vijand. We weten niet hoe de uitslag van de Koreaanse oor log zal zijn, maar als hij mocht ein digen in een nederlaag van de ver bonden legers, dan zal dit noodlottig einde goeddeels te wijten zijn aan de onwil van zo menige natie, die niet be reid bleek een offer te brengen voor de vrijheid. Dat is dan Korea, maar hoe staat het in ons eigen werelddeel? Is daar de bereidheid om zich vast aaneen te sluiten ter _verdediging van de vrijheid, die- pas luttele jaren ge leden na onnoemlijk veel lijden werd bevochten op een eer- en Godverge ten vijand? De feiten spreken een andere taal. Eindeloos is het geharrewar over de juiste plaats van een Duitse militaire macht in het kader van een West-Eu ropees leger. Als het gaat om het ver geven van de oppercommando's, dan voelt Engeland zich op de tenen ge trapt, want het kan zich niet losmaken van het verleden, toen het de wereld macht bezat. En als Eisenhower niet vloog van het ene land naar het an dere om hun weermacht te inspecte ren, maar ook om achter de gesloten deuren de trage regeringen aan te por ren tot grotere militaire activiteit, wat zou er dan terecht komen van een Eu ropees leger om de communistische vloedgolf te keren? Vrijheid is een kostelijk goed en om haar bezit mogen we feesten, maar verspelen zullen we haar, indien we niet bereid zijn voor haar behoud of fers, zware offers te brengen. VEENENDAAL MOET NOGMAALS TEGEN RITMEESTER SPELEN. Enige weken geleden speelde de plaatselijke schaakverenigingen „Vee nendaal" en „Ritmeester" om het kam pioenschap van de Oostelijke Schaak bond 3e klasse A, welke wedstrijd in een 55 gelijk spel eindigde. Hoewel eerst het vermoeden was, dat de Schaakclub Veenendaal door een beter bordgemiddelde promotie wedstrijden mocht spelen, blijkt dit niet het geval te zijn, daar van het Da gelijks Bestuur der Oostelijke Schaak bond bericht is ontvangen, dat zij nog maals, een beslissings-wedstrijd moe ten spelen. Mocht deze 2e beslissingswedstrijd ook weer gelijk eindigen, dan zal het lot moeten beslissen wie uiteindelijk promotie-wedstrijden mag spelen. Dat het weer een spannende wed strijd zal worden tussen Ritmeester en Veenendaal is wel te verwachten, daar het krachtsverschil miniem is. De ene artist pnaakt van wat verf een klad schildery De ander maakt er een prachtig kunstwerk van. Zo is het ook met eieren,/suiker, meel ende banketbakker. Hebt U de taarten van DIJ KSTR& al eens geproefd? Dan merkt U onmiddellijk het verschil. P.S. Vxafagt ons speciaal Moedezdag- brood. 4. In Veenendaal kan alles, zo beweerden meerdere sprekers van buiten onze gemeente, Woensdagmiddag in „Eltheto" tijdens een bijeenkomst welke werd gehouden bij gelegenheid van de officiële opening der Prinses ^Wil helminaschool. En zij uitten dan woorden van lof en bewondering ovtfl ét tot stand komen van het hoogst aantrekkelijke en modern ingerichte nieu we schoolgebouw aan de Geerseweg. Zeer talrijk waren de belangstellenden die deze middag hebben kunnen zien met welk een belangrijke en zeker noodzakelijke instelling onze ge meente en zijn omgeving is verrijkt geworden en ook wat hier door ruime samenwerking en dank zij de bizon dere medewerking van het gemeente bestuur werd bereikt. Het buitengewoon lager onderwijs n.l. Wordt nog niet geholpen door wet telijke regelingen en ook het feit dat het hier een school betreft voor ver standelijk misdeelde kinderen, kinde ren die met leren op de gewone school niet mee kunnen (kortgeleden hebben wij hierover nog uitvoerig kunnen schrijven) zegt voor zich zelf al wel dat grote inspanning en veel doorzet tingsvermogen zijn nodig geweest om de Prinses Wilhelminaschool te doen verrijzen. Groot was dan ook de voldoening toen Woensdagmiddag officieel de deu ren konden worden geopend en een trots schoolbestuur de belangstellenden het prachtige gebouw resultaat van jarenlange arbeid kon laten bewon deren. Het schoolgebouw bevat 5 lokalen en er is o.a. ook een flinke en moderne keuken in ondergebracht waar de meisjes-leerlingen zich zullen kunnen bgkwamen in de kookkunst en het ver richten van alle andere huishoudelijke werkzaamheden. Een uitgebreide sor tering gereedschap en andere middelen behoren tot de inventaris, Waaripee de leerlingen zich verschillende soorten van handenarbeid kunnen leren, een onderdeel van het buitengewoon on derwijs waaraan veel aandacht besteed wordt. Ook het eigenlijke schoolmateriaal, de meubilering enz., is uiterst prak tisch en modern. Het gebouw zelf geeft het daglicht volop gelegenheid de les lokalen binnen te komen. Het geheel is ruim en fris. Bij de bouw is volle dig rekening gehouden met de speciale eisen die het buitengewoon onderwijs stelt. De school biedt thans plaats aan 90 leerlingen, waarvoor het werkelijk aantrekkelijk moet zijn om er te ver blijven. 35 Kinderen hebben er reeds de eerste lessen ontvangen. De archi tect van het gebouw, de heer A. P. Dekker, ambtenaar van de gemeente lijke dienst voor bouw- en woning toezicht, en de bouwer, de firma J. Boers, hebben dan ook veel waarde ring voor hun prachtig werk mogen ondervinden en dat vooral bij monde van de voorzitter van het schoolbe stuur, de heer C. Goote, tijdens de openingssamenkomst in „Eltheto". VOORZIEN IN EEN GROTE BEHOEFTE. Het was hier ook dat de heer Goote er op wees hoe reeds lang voor de oorlog in Veenendaal en omgeving een grote behoefe werd gevoeld aan een dergelijke onderwijsinstelling. Ook gaf hij een indruk van de talrijke en grote moeilijkheden die het tot stand komen hiervan in de weg stonden In het bizonder betrok, spreker het gemeente bestuur in zijn dank voor de wijze waarop de bouw van de school werd mogelijk gemaakt. Het buitengewoon onderwijs is ook zeer kostbaar, want b.v. deze school heeft 100.000,- ge kost aan de openbare kassen. Wat voor het gezin in engere zin geldt, dat geldt ook voor de maatschap pij, het is juist dat misdeelde kind wat van de ouders de meeste zorg en hulp ontvangt. Ook de misdeelden zijn schepselen Gods die tot zegen kunnen zijn, omdat zij in ons wakker kunnen roepen wat de ware adeldom van de mens uitmaakt, n.l. de liefde, het ce- 2e Pinksterdag houdt de Veenen- daalse Veldbioloog Adriaan de Kleu- ver weer een excursie naar het prach tige vogelreservaat „De Leersumse Plassen". De toegang tot deze bezitting /fan Staatsbosbeheer is streng verbo den. Maar door het deelnemen aan deze excursie kan men het terrein be zoeken. De belangstelling voor deze excursies was in 1950 enorm groot en de vele nieuwe aanvragen voor dit seizoen zijn weer zo groot dat de heer De Kleuver, daartoe door Staatsbos beheer in de gelegenheid gesteld, ook dit seizoen een aantal fietstochten zal organiseren. Dit jaar treft men het wel bizonder omdat het aantal broedende kapmeeuwen de 10.000 verre te boven gaat. Verder broeden er nog de zwarte Stern, de stern, het visdiefje, de meer koet, de zeldzame geaarde fuut, veel eenden en zomertalingen. Het land schap is prachtig daar de plassen door een gordel van berken- en dennenbos omzoomd zijn. Een dergelijk prachtig landschap treft men in ons land ner gens elders aan. Er groeien zeer zeld zame planten, die thuishoren in Japan en de Poolstreken. De heer De Kleu ver zal daar ook de aandacht op ves tigen. De excursie van 2e Pinksterdag vangt aan om 2 uur. Vertrek per fiets vanaf de Julianabank einde Zandstraat. Inlichtingen voor deelname worden verstrekt ten huize van de heer De Kleuver, Zandstraat 43, Veenendaal. Liefhebbers van natuurschoon kunnen we adviseren deze tocht mee te maken. ment van iedere samenleving. In dit licht zien wij de opening van de Prin ses Wilhelminaschool, aldus sprak de heer Goote en hij wees er nog op dat het jammer is dat de school nog ge sloten moet blijven voor de kinderen die in erge mate zwakzinnig zijn en behoren tot de imbecielen, maar dat het bestuur in deze niet berust en dat ook hiervoor van de zijde van het ge meentebestuur volle medewerking zal worden verkregen. Namens het gemeentebestuur vervolgens burgemeester Bakker en deze zei dat ook B. en W. ervan over tuigd zijn dat het misdeelde kind extra goede zorg nodig heeft. Ongetwijfeld zullen dan ook de ouders van de leer lingen het meest dankbaar zijn voor het tot stand komen van deze school. Voor de burgemeester was het hoofd van de nieuwe school geen onbekende en hij wenste het bestuur geluk met het feit de keuze voor dit moeilijke en mooie werk te hebben laten vallen op de heer Ten Kate, waarin hij zeer vertrouwen heeft. Hierna spreekt no taris Maris als ouderling namens de kerken. De kerk verheugt zich altijd weer wanneer een christelijke school geopend wordt en dan hier wel in het bizonder, omdat het een school voor misdeelde kinderen betreft, kinderen die toch eigenlijk zorgenkinderen zijn. De heer Van de Nadprt sprak namens de Veenendaalse scholen. Deze spreker wees op het feit dat het aantal kinde ren dat voor deze school in aanmerking komt 2 der leerlingen bedraagt. De ze nieuwe school telt thans 35 leerlin gen, maar gaan we af op het gemiddeld percentage dan zou voor Veenendaal dit aantal verdubbeld moeten worden. Er zijn nog ouders die het moeilijke en; harde maar "töCn het meest verstandi ge besluit moeten nemen hun kind naar deze school te sturen, een school waar het moeilijke leven voor deze kinderen verlicht wordt en waar ze zich kunnen opheffen uit hun sombere en zich achter gesteld voelende staat. IN VEENENDAAL KAN ALLES De heer B. v. d. Kolk, lid van het hoofdbestuur der Ver. voor Christelijk buitengewoon onderwijs, vertelde dat het de taak van het bestuur is overal te helpen bij het tot stand komen van scholen en bezoeken afleggen bij ge meentebesturen om de medewerking van die zijde te verkrijgen. In Vee nendaal was dat niet nodig. Hier heb ben wij niet geholpen en dat is wer kelijk zeer zeldzaam. WAAROM JUIST CHR. SCHOOL Waarom er juist een Christelijke school van. gemaakt, zo stelt spreker de vraag, blijf met de geloofsmoeilijk- heden bij deze kinderen weg. In zijn antwoord zei de heer Van de Kolk dat het toch altijd mogelijk is, dat ook deze kinderen de genade Gods leren ken nen. De heer Baars, het hoofd van de B.L.O. School in Herenveen had het (Vevrolg op pag- 2) Evenals vorig jaar, zal ook dit jaar op tweede Pinksterdag de renners, die dcelijem/^~~ ^n de Ronde van Midden- NTrderlanv ^Snze gemeente passeren. Meer dan 200 renners, uit tal van landen, nemen aan deze Ronde deel. Zij starten te 12 uur te Utrecht en ko men dan via Woudenberg, Scherpen- zeel en De Klomp onze plaats binnen om daarna naar Eist door te rijden. Vermoedelijk zullen de renners tegen 1 uur onze plaats passeren. Voor de stoet uit rijdt een auto, die de deelnemerslijsten en rugnummers uitstrooien, zodat de toeschouwers langs de wegen precies na kunnen gaan wie er passeren. VEENENDAALSE GROTE VOOR JAARSPAARDENMARKT. A-s. Dinsdag 15 Mei, wordt op het terrein bij Veldhuizen in de Achter kerkstraat weer de grote Veenendaalse Voorjaarspaardenmarkt gehouden. LIEFDADIGHEIDSVLUCHT DER GEZAMENLIJKE POSTDUIVENVER. Door der^tie plaatselijke postduiven- verenigin' werd op Hemelvaartsdag een liefdadigheidsvlucht georganiseerd onder auspiciën van de V.V.V. Onge veer 700 duiven werden 's morgens om 7 uur te Maastricht aan de Maas los gelaten en omstreeks 9 uur kwamen de eerste binnen. Het bestuur van de V.V.V. heeft een wisselbeker beschik baar gesteld voor de winnaars van de ze en de volgende vluchten, want het ligt in de bedoeling in de toekomst steeds op Hemelvaartsdag een derge lijke vlucht te organiseren. Winnaar van vorige week was een duif van de heren J. van de Heuvel en zoon, en deze komen dan ook als eer sten in het bezit van de beker. Verder werden voor deze vlucht ook prijzen, w.o. een fiets, beschikbaar ge steld, welke 2e Pinksterdag 's morgens zullen worden uitgereikt. Het batig saldo van deze eerste ge zamenlijke vlucht is bestemd voor het Juliana-ziekenhuis. De oorsprong van het Pinksterfeest is in de schemering van een ver verleden teloor gegaan. Maar er zijn vele aanwijzingen, dat het Pinksterfeest oorspronkelijk een oogstfeest is geweest. Hiermee is tevens gezegd, dat het, vóór het zijn huidige wijding en betekenis verkreeg, gevierd moet zijn in andere luchtstreken, in landen met een warmer klimaat, waar men met Pink steren reeds kon oogsten. Niemand weet wanneer dit óogst- feest het eerst werd gevierd, maar het is wel zeker aan te nemen, dat in die verre dagen ons land voor het grootste gedeelte nog moest worden aangeslibt door het water van de Rijn, de Maas en de Schelde. Of er toen reeds men sen in ons vaderland leefden weet nie mand met zekerheid, het land moet in die dagen wel bijna geheel uit moeras en oerwoud hebben bestaan, waar wil de dieren toen nog onbeperkt de baas waren. In elk geval staat het wel met ze kerheid vast, dat in de tijd toen de vroegste bewoners van onze landstre ken nog halfwilde barbaren waren, er in de meer oostelijk en zuidelijk gelegen landen van Europa en Azië reeds hoge beschavingen tot onwikke- ling waren gekomen. En men neemt algemeen aan, dat ons huidige Pink sterfeest ontleend is aan de oogstfees ten van die oude volkeren. PINKSTEREN BETEKENT „VIJFTIG". Als dit oogstfeest in de eerste schrif telijk neergelegde overleveringen tot ons komt, heet het in het Oude Tes tament het „feest der weken", omdat het de zeven oogstweken, die met het Paasfeest werden geopend, afsloot. Reeds met Pasen was het, dat, volgens voorschrift (zie Leviticus 23-10) de kinderen Israëls bij het oogsten „eene garf van de eerstelingen" van hun oogst aan de priester moesten bren gen, die deze dan „voor het aangezicht des Heeren" moest bewegen. En ver- Gistermorgen werd Veenendaal opgeschrikt door het bekend worden van de inbraak van groot formaat welke 's nachts plaats vond in de zaak van de firma Erven De Ruiter aan de Hoogstraat. Het betrof hier dan ook een inbraak welke Veenendaal, zowel door op zet als door de waarde van het ontvreemde goed, die 6500,- beloopt, in lange tijd niet heeft gekend. Bewoners schrokken wakker door het lawaai van een aantal pistoolscho ten welke werden gelost door de Vee nendaalse politie toen een in actie zijn de inbreker werd betrapt. De „heren" hadden reeds kans ge zien een rijke buit goed op straat op te stapelen om deze daarna per luxe wa gen te vervoeren. Te voren echter was in de Hoofd straat een verdachte luxe wagen aan gehouden waarin zich inbrekerswerk tuigen bevonden en zo konden zij niet meer aan het vervoer van het ont vreemde toe komen. De politie heeft beslag gelegd op de wagen en zelfs een van de drie da ders in de kraag weten te pakken. Al spoedig bleek dat men hier te doen had met zware jongens waarvoor ook de poiltie uit andere plaatsen, De afd. Veenendaal van het Ned* Rode Kruis kwam Woensdagavond in een buitengewone ledenvergadering bijeen, teneinde voorbereidingen te treffen voor de komende Inzamelings actie en enige bestuursleden te kie zen, nodig geworden door het perio diek aftreden van de heer J. v. d. Bosch en een voorgestelde bestuurs- uitbreiding. De heer v. d. Bosch werd herkozen, terwijl als nieuw bestuurs lid door de vergadering werd gestemd de heer S. Kroesbergen, die deze be noeming aanvaardde. Wat de komende actie betreft: sa mengesteld is een plaatselijk Comité van aanbeveling uit de burgerij, waar in een groot aantal vooraanstaande personen uit onze gemeente zitting hebben genomen. Deze zullen mede hun steun verlenen, teneinde de op brengst der inzameling zo groot mo gelijk te doen zijn. Hoewel het aantal aanwezigen weer enorm groot was Vrijdagavond tijdens de herdenking van de in de oorlog ge vallenen, de stilte om 8 uur bij het ge denkteken in het stationsplantsoen, was volkomen en indrukwekkend. Het werd een waardige ering van hen die betaalden met hun leven voor de vrijheid die wij in deze dagen van dreiging weer beter weten te waarde ren en beseffen. Nadat een grote menigte zich aan het station verzameld had en ook de stille stoet, welke zich had geformeerd in de Hoofdstraat, was aangekomen, werden door tal van verenigingen, in stellingen en particulieren gebruik ge maakt van de gelegenheid de doden te eren met het brengen van bloemen en kransen bij het herdenkingskruis. Met het plechtig verklinken van het Beatie Mortui van de Veenzangers werd de herdengking voor dit jaar beëindigd. Als inleiding voor dez actie zal op Dinsdag 15 Mei a.s. in Eltheto voor ge nodigden, leden en donors 2 buiten gewoon mooie films worden vertoond, n.l.: „Reddend bloed" en „Wat Leni Rosner beleefde". Tot slot wekte de voorzitter, dr J. P. Vergouwen, alle aanwezigen op tot een zo volledig mogelijke medewer king, teneinde de actie, die gehouden zal worden van 21 Mei tot 3 Juni, in alle opzichten te doen slagen. RAADSVERGADERING. De Raad dezer gemeente hoopt Vrijdagavond 18 Mei a.s in een openbare vergadering onder voor zitterschap van burgemeester A. Bakker, bijeen te komen. WEER RIJWIELDIEFSTAL. De bezitters van rijwielen kunnen zich aarschuwd weten, want deze week^kwam voor het eerst sinds lange tijd weer een rijwieldiefstal voor. Het betrof hier een damesrijwiel en de ontvreemding vond plaats in de om geving van 't Spoor. KINDEREN OP RIJWIEL TEGEN AUTO. Woensdagavond, toen de Heer v. L. onder aan het Marktplein met zijn auto reed, kwamen twee kinde ren op een rijwiel van de Markt af rijden. Een aanrijding was het ge volg. De kinderen kwamen tegen de rijdende wagen terecht en moes ten onder heelkundige behandeling worden gesteld. De verwondingen waren gelukkig niet van ernstige aard, zodat zij naar hun woningen overgebracht konden worden. MARKTBERICHTEN Eiermarkt. Op de wekelijkse eier markt waren Dinsdagmorgen te Vee nendaal aangevoerd 124.000 eieren. De prijzen varieerden van 11,- tot 12,- per 100 stuks en 1,80 per kg. w.o. Amsterdam, grote interesse heeft. Uiteraard is het onderzoek dat in deze zaak nog in volle gang is, vrij uitgebreid en in het belang hiervan konden nog geen nadere bizonderhe- den worden verstrekt. Vast staat even wel dat de Veenendaalse politie hier groot succes heeft gehad, want de ge volgen van de vangst van gisternacht zijn, wat betreft het ophelderen van andere duistere zaken, nog niet te overzien. ORIëNTERINGSRIT VOOR AUTO'S EN MOTOREN. Zaterdagmiddag zal door de MIC. „Veenendaal" een oriënteringsrit worden georganiseerd over een lengte van ongeveer 90 k.m. De ge middelde snelheid zal 36 km. per uur bedragen. De deelname is opengesteld voor motorrijders en automobilisten. Twee wisselbekers worden weer beschik baar gesteld. Start en finish vinden plaats bij café „La Campagne" aan de Nieuweweg te Veenendaal. KOSTELOZE INENTING TEGEN POKKEN. De Burgemeester der gemeente Vee nendaal maakt bekend dat op Woens dag 6 Juni a.s. van 14.00 tot 14.30 uur de gelegenheid tot kosteloze inenting zal worden gegeven ten huize van Dr J. H. Kets, Hoofdstraat 26 te Veenen daal. Het is gewenst, alvorens de kinderen tegen pokken in te laten enten, de huisarts te raadplegen. Het medebren gen van trouwboekjes is noodzakelijk. volgens kwam het voorschrift, dat aan ons Pinksterfeest pas zijn preciese tijdsaanduiding gaf, (in Lev. 32-15): „Daarna zult gij u tellen van des an deren daags na den sabbat, van den dag dat gij de garf des beweegoffers zult gebracht hebben: het zullen zeven volkomen sabatten zijn". Dit komt er op neer, dat er precies vijftig dagen moesten verstreken zijn nadat deze eerstelingsgave aan de priester werd gegeven. De naam „Pinksteren" heeft het feest pas vele eeuwen later gekre gen, hetgeen trouwens wel blijkt uit het feit, dat deze benaming ontstond uit een samentrekking van de Griekse woorden „pentekoste" en „nemera", die letterlijk „vijftigste dag" beteke nen. HET PINKSTERFEEST BIJ DE JODEN. Na de verwoesting van de tempel te Jeruzalem door de zegevierende Baby- loniërs in het jaar 586 v. Chr., toen de bloem van het volk van Israël naar Babyion werd weggevoerd, verloor het feest zijn betekenis als oogstfeest. Want de kinderen Israëls in balling schap, moesten het land van vreemden bewerken, de oogst, die werd binnen gehaald was niet hün oogst, maar be hoorde aan de bezitters van de vreem de grond. Zij, die in Palestina achter bleven, worden sindsdien als Joden aangeduid, een benaming die een ver bastering is van het Latijnse Judaei en het Hebreeuwse Jehoedim. Na vijf tig jaar in ballingschap te hebben ge leefd, kreeg, in 536, een deel der bal lingen van de Perzische heerser Cyrus verlof naar het vaderland terug te keren en de tempel te herbouwen. In middels echter had men aan het oor spronkelijke oogstfeest een volkomen andere betekenis gegeven: men bracht het in verband met de wetgeving op de berg Sinaï, waar Mozes veertig da gen en veertig naciuew vei'bléef, vóór dat hij de twee tafelen der Wet naai beneden droeg. (Exodus 34-29). Men nam aan, dat dit voor het volk van Israël zo gewichtige feit, zich in deze zelfde maand zou hebben afgespeeld. Maar de herinnering aan de oorspron kelijke betekenis bleef nog bewaard in het ook thans nog bestaande gebruik der Joden om met Pinksteren de syna gogen en de huizen met bloemkran sen te versieren, alsook door bij voor keur het boek Ruth te lezen. ONS HUIDIGE PINKSTER FEEST. Voor de Christenen verkreeg de Pinksterviering een nieuwe betekenis, doordat op het desbetreffende tijdstip, (als beschreven in het tweede hoofd stuk der Handelingen der heilige Apostelen) de Heilige Geest-over Jezus jongeren kwam, uit welke uitstorting des Heiligen Geestes toen de eerste christelijke kerkgemeente ontstond. Oorspronkelijk werden alle zeven we ken tussen Pasen en Pinksteren als een tijd van feest en blijdschap aan geduid. Maar tegen het begin van de 3e eeuw was de bijzondere viering van de dag, die deze zeven weken afsloot, reeds algemeen gebruik geworden. Sindsdien is het altijd de vijftigste dag van de meegetelde eerste Paasdag af geweest, waarop de Christenheid het feest van de uitstorting van de Heilige Geest heeft gevierd. Paus Urbanus H had oorspronkelijk voor Pinksteren drie feestdagen vastgesteld. In sommi ge streken van ons land speciaal in de Zaanstreek wordt aan die der de Pinksterdag nog vastgehouden („Pinksterdrie"), maar over het alge meen viert men in de Christelijke we reld slechts nog twee Pinksterdagen. Naast Kerstmis en Pasen is Pinksteren een groot Christelijk feest. En omdat het in de schoonste tijd van het jaar valt, zijn de herinneringen er aan al tijd met vreugde en zonneschijn ver bonden. Nu pokken gevallen zijn geconsta teerd in Tilburg, Zwolle, Voorburg en andere gemeenten en de epidemie zich dreigt uit te breiden over Nederland, acht de Inspectie van de Volksgezond heid en het Gemeentebestuur van Ede het dringend gewenst ten spoedigste over te gaan tot inenting en herinen ting tegen de pokken. In verband daarmede zal gelegen heid worden gegeven, kinderen bene den 2 jaar, die nog nimmer zjjn inge ënt, te laten inenten; alle personen, die drie jaar of langer geleden zijn in geënt, met uitzondering van hen die nog nimmer zijn ingeënt, te laten in enten. Het gemeentebestuur dringt er met klem op aan van de geboden gelegen heid gebruik te maken. De gelegenheid tot kosteloze inen ting bestaat te: GELD. VEENENDAAL, op Dinsdag 15 Mei a.s. des middags half drie in het gebouw der hulpsecretarie; EDERVEEN, op Woensdag 16 Mei a.s. des middags half drie in de voor malige O.L. school. BENNEKOM, op Vrijdag 11 Me/a.s. des middags drie uur in de O.L. s«riool; in 1 en bussen vaten /an 200 en 100 kgr/Ook los. CarDoiineum GlanscarDoiineum idelsvereniging 1NSTR. 1-VEENENDAAL ?e>

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1951 | | pagina 1