De Annexatie-plannen zullen tot uitvoering komen Nieuwsblad voor Veenendaal en Omstreken Ged. Staten van Gelderland en Utrecht zijn het eens geworden Wageningse Raad tegen mede werking aan Streekziekenhuis Gemeente dreigt in geldnood te geraken Inmaakt ijd Fa. J. F. TAK Dinsdag weer de Veenendaalse Bijenmarkt FINALE Bewaar Uw geld niet thuis, Rhenen en Veenendaal weer onder Kantongerecht Wageningen? 25e JAARGANG VRIJDAG 6 JULI 1951 No. *27 ADVERTENT IES Verschijnt 1 keer p«r week int STICHTS- en GELD.-VEENENDAAL, AMERONGEN, ELST, RHENEN, ACHTERBERG, OVERBERG, DE HAAR, HEUVELSE STEEG, GROEP, BENEDENEIND, KADE Bij het jubileum van Ds Van Wijngaarden maar profiteert van de voordelen, die de Nutsspaarbank reeds meer dan 100 jaar aan haar spaarders biedt. »Polderhuie« - Hoogstraat 19 Geopend: dagelijks 9—12Vs u. en 2-4 uur. Zaterdag 9-12% uur. Vrijdagavond 7-8 uur. Opbrengst Rode Kruis- collecte hoger dan vorig jaar Landsteinerpenning voor 110 Veenendalers Een verklaring van het S. Z.- bestuur Veenendaal betaalt aan tunnel aan De Klomp Sterke drank In beslag genomen Een stuk Veenendaalse geschiedenis WPIIrt mT, mu/F** Dina van Eek, met de pijp aan KN.V.B -Z.M.C -BEKER Zaterdag 7 Juli spelen „DE ZWALUWEN" W. V. F. Op het D.O.V.O.-terrein. Abonnementsprijs F 0.95 per kwartaal Losse nummers 6 cent Redactie en Administratie Parallelweg 8, Veenendaal Telefoon 601 Redactie W. F. ter Hoeven VALLEI UITGAVE: DRUKKERIJ „DE GELDERSCHE VALLEI.. Gewone advertentieprijs per m.m. 12 cent. Minimumprijs per advertentie F. 3.60 Vraag en aanbod en Di versen. F 1.30 van 1-20 woorden Elk woord meer 6 cent MAANDERBUURT, EDERVEEN, RÈNSWOUDE, SCHERPENZEEL f Nor heden morgen vernamen wij. dat Ged. Staten van de provincies Utrecht en Gelderland dezer dagen tot overeenstemming zijn gekomen in zake een drastische wijziging van de provinciale- en gemeentegrenzen in en hij de gemeente Veenendaal. Ook vernamen wij dat deze grenswijzigingen zelfs reeds voor of om streeks Januari 1953 tot stand zullen komen. Een al of niet verwezenlijken van de zoveel besproken en ingrijpende annexatie-plannen, hing in hoofdzaak af van een vergelijk tussen beide ge noemde colleges en het is thans zover dat een betreffend voorstel aan de Kamerleden zal kunnen worden voorbereid. Wat betreft het standpunt van de Kamer ten opzichte van dit komende wetsontwerp, mag worden aangeno men dat deze zal zijn voor een uitvoering van de annexatie-plannen. Intussen staat dus een maatregel voor de deur, zo verstrekkend, dat de invloed en de gevolgen hiervan, vooral voor de gemeente Veenendaal, zich nog niet laten overzien. Het gaat hier om het opheffen van een grenzen-situatie die werkelijk een unicum vormt in ons land en welker aanwezigheid, naarmate de bevol king van Veenendaal toenam, steeds sterker werd gevoeld. 't Is nu al minstens 40 jaren dat men met deze zeer moeilijke en soms' gevoelige aangelegenheid bezig is. Tijdens de afgelopen oorlogsjaren was er ook sprake van een tot standi komen van de nu voorgenomen grenswijzigingen, want daarvoor was toen maar alleen een handtekening nodig van een provinciaal hoofd der Duitse bezetting. Gelukkig is het toen niet zover gekomen en zal een en ander thans op legale wijze kunnen worden geregeld. Omtrent de plaatsen waar de pro vinciale en gemeentegrenzen nu ge legd zullen worden is nog niets be kend. Indertijd is gesproken over het verleggen van de grenzen met de ge meenten Ede en Renswoude tot aan de spoorlijn Utrecht-Arnhem en die met de gemeente Rhenen tot aan de oude Rhenense grintweg en de Cune- raweg, ongeveer ter hoogte van het Ju li maziekenhuis. Het is zeer goed mogelijk dat dooi de komende grenswijzigingen, metter tijd ongeveer 6500 mensen van ge meente veranderen en inwoner der ge meente Veenendaal gaan worden. Aangenomen wordt, dat ook de on mogelijke gemeente- en provincie grenzen van Scherpenzeel en Wouden berg tijdens het hiervoor genoemde overleg door Ged. Staten zijn gewij zigd. Het werd een bizondere dienst Zon dagmorgen in de Oude Kerk aan de Markt. De Voorganger, Ds S. C. van Wijngaarden, herdacht hierin met de gemeente dat hij 25 jaar geleden als predikant van de Ned. Herv. Gemeente te Veenendaal werd bevestigd. Ds Van Wijngaarden memoreerde hoe hij in 1941 toen het 25 jaar ge leden was dat hij in zijn eerste gemeen te, n.l. te Wijngaarden, werd beves tigd daar nog eens voorging op ver zoek van die gemeente, herinnerd had aan de tekst waarmee hij was ingeleid: Job. 42 5 ,,Met het gehoor des oors heb ik van U gehoord". Mijn beves tiger legde er toen nog de nadruk op dat een voorganger niet verder kan gaan de grote boodschap van Gods ge nade in Christus brengen tot aan het oor der gemeente. Zal het zover ko men, dat de kennisse Gods zaligma kend aan een ziel wordt toegepast, dan moet de Heere God zelf door de ver borgen werking des Geestes, welke de kracht des Woords genoemd is, het ge hoorde zó verlevendigen aan het hart, dat gestameld wordt: „Nu ziet U mijn oog", zo sprak Ds Van Wijngaarden. Als tekst voor de dienst van Zon dagmorgen had Ds Van Wijngaarden gekozen 1 Timotheus 1 15. Dit is een getrouw woord en alle aanneming waardig, dat Jezus Christus in de we reld is gekomen om de zondaren zalig te maken, van welke ik de voornaam ste ben". Aan het slot van de prediking sprak de jubilerende predikant nog enkele persoonlijke woorden. Ook vroeg hij de gemeente hem niet te willen toe spreken of toezingen, omdat het niet gaat om de mens maar om het Woord De opbrengst der Inzamelingsweek, hier gehouden, heeft veler verwachtin gen overtroffen. Dank zij aller mede werking werd bijeengebracht de som van 4686,58 tegen 4378,19 in 1950. Vorig jaar behaalde Veenendaal het hoogste gemiddelde in de provincie Utrecht en als blijk van waardering werd aan de Afdeling daarvoor door het Hoofdbestuur een fraai wandbord uitgereikt. Dit bord zal in de komende weken te bezichtigen zijn in één der etalages der firma J. v. d. Bosch, Hoofdstraat. HOND VINDT VERLOREN HORLOGE TERUG. De hier logerende Mevr. v. d. B., af komstig uit Rotterdam, verloor tijdens een wandeling in de tuin van haar fa milie een waardevolle gouden draag- speld. Hoe ook gezocht werd, de speld was niet te vinden. Teneinde raad wendde men zich tot de fabrieksnacht- wacht v. d. H. alhier, om met zijn po litiehond hulp te verlenen bij het zoe ken. Inderdaad mocht het deze hond na enig zoeken gelukken het verloren voorwerp te voorschijn te brengen. Deze hond heeft hiermede weer een uitstekend staaltje van speuren ten beste gegeven. Onlangs spoorde deze hond n.l. ook een verloren gouden da meshorloge op. De hond is afgericht door de Vee- nendaalse Dresseerclub en kan dus voor deze club met recht een succes nummer genoemd worden. VEENENDAALSE RODE KRUIS- PLOEGEN NAAR ZEIST. Op Zaterdag 7 Juli a.s. zullen onze R.K.K. helpsters- en helpersploegen in Zeist uitkomen in een vreedzame pro vinciale kamp. Doel is: de beste ploe gen uit de provincie af te vaardigen naar de komende Nationale wedstrij den. Wij wensen onze Veenendaalse Rode Kruis helpsters en helpers veel succes toe en een eerste plaats. van God. De dienst werd beëindigd met het staande zingen van Psalm 72 11. Deze bizondere dienst werd officieel bijgewoond door het voltallig college van Burgemeester en Wethouders en de gemeentesecretaris van Veenendaal. Ook waren er meerdere leden van de gemeente Linschoten de plaats van waar Ds Van Wijngaarden naar Vee nendaal kwam onder het gehoor van de jubilerende predikant en waar uit een 25 jaar oude vriendschapsband trouw bewaard bleek. STILLE HULDIGING. Heeft Ds Van Wijngaarden niet of ficieel willen jubileren, toch hebben zeer velen het niet kunnen nalaten de jubilaris op de jubileumdag zelf per soonlijk van hun dankbaarheid te la ten blijken en hem gelukwensen aan te bieden. Een onafgebroken stroom van vrienden ging deze dag naar de pastorie waar ook een schat van prach tige bloemstukken steeds maar aan groeide. Door een comité konden de jubilaris ook nog waardevolle cadeaux worden aangeboden waarin velen uit de ge meente spontaan hun deel hebben bij gedragen. TWEEDE GEVAL VAN PSEUDO- VOGELPEST GECONSTATEERD. Dezer dagen werd bij de landbouwer v. A. aan het Panhuis, alhier, pseudo- vogelpest geconstateerd. Op last van de keuringsdienst werden ruim 130 kippen en hennen afgemaakt en van gemeentewege zijn de nodige maatre gelen tegen uitbreiding van de ziekte genomen. Het betreft hier het tweede geval in Veenendaal binnen enkele weken. A.s. Dinsdagavond 10 Juli is er een belangrijke bijeenkomst in de Kegel baan. De Kringcommissaris uit Utrecht zal dan aan 110 Veenendaalse donors de „Landsteiner Penning" uitreiken, als waardering voor het feit, dat zij reeds 5 x bloed hebben afgestaan voor dit menslievende doel: het redden van mensenlevens. Steeds groter wordt de vraag naar bloed en plasma. Aanmel dingen van nieuwe donors zijn dan ook altijd welkom. INLEG EN TERUGBETALING SPAARBANK VEENENDAAL EN OMSTREKEN. Bij het kantoor Veenendaal van de Nutsspaarbank werd in de maand Juni ingelegd 54.372,88 en terugbetaald 20.284,56. Het aantal nieuw uitgegeven spaar bankboekjes bedroeg deze maand 60. De gemeenteraad van Wageningen heeft Dinsdag het voorstel van B. en W. dier gemeente om voor 45.000,- garant te zijn voor de exploitatie van het te bouwen Streekziekenhuis te Bennnekom, met negen tegen acht stemmen verworpen. Tijdens de discussies werd het S.Z.- plan een avontuur en financieel onver antwoord genoemd. De degradatie van „Ziekenzorg" te Wageningen tot ver pleeghuis werd als een groot offer ge zien. De toezegging aan Veenendaal in zake het handhaven van het Juliana- ziekenhuis, werd in strijd geacht met de gemaakte afspraken. In dit verband werd ook gesproken over chauvinisme. Dat Veenendaal een dergelijke over eenkomst kon bereiken is de schuld van Wageningen zelf, omdat het zo lang gewacht heeft met de behande ling van deze aangelegenheid, werd ex- gezegd. Hoewel nog even voor de'stemimVig, nadrukkelijk was gewezen op de toe stand die in Wageningen zal ontstaan wanneer het Streekziekenhuis werke lijkheid wordt en dat dan de voox-de- len die deze gemeente hiervan zou kunnen gaan genieten, gemist zullen moeten worden, kwam het toch tot de hiervoor genoemde stemmenverhou ding. STREEKZIEKENHUIS WERKT DOOR. Van het bestuur der Stichting Pro testants Christelijk Streekziekenhuis te Bennekom ontvingen wij het verzoek de volgende verklaring te publiceren: De Gemeenteraad van Wageningen heeft het voorstel, om garantie te ver lenen aan het Streekziekenhuis, ver worpen. Wij kunnen ons voorstellen, dat vele vrienden en voorstanders zich afvragen of het Streekziekenhuis nu toch nog tot stand zal komen. Wij kunnen op deze vraag het vol gende antwoorden: Het Bestuur heeft zich, dat spreekt vanzelf, reeds lang bezig gehouden met de vraag, wat er zou moeten ge beuren, als één van de Gemeenteraden ons verzoek om garant te blijven, niet zou inwilligen en dienaangaande heeft het zijn maatregelen genomen. Met de meeste stelligheid kan dan ook het bestuur alle geruchten, als zou nu de zaak van de baan zijn, tegenspre ken. Door het bestuur wordt gewoon doorgewerkt; alle samenwerkende ker ken zullen t.z.t., dat is zeer binnenkort, volledig op de hoogte worden gesteld. Di de Raadsvergadering van Vrijdag j.l. stuitten B. en W. op een zeker ver zet tegen hun voorstel om voor 19.000,- bij te dragen In de kosten «an de voorgenomen tunnelbouw aan De Klomp en eerst na breedvoerige discussie en een goed geargumenteerde verdediging van de Voorzitter, werd besloten de door de Gemeente Ede gevraagde medewerking te verlenen. Tijdens de rondvraag vroeg de heer Van Hardeveld naar de stand van zaken in het uitvoeren van verharding en verbetering in het z.g. Geerplan en dan. in het bizonder die aangaande de toegangsweg naar de Dijkstraat welke nu al bijna een jaar lang onhoudbaar geweest is. Wethouder Middelhoven deelde daarop mede dat een beginnen aan de werkzaamheden zal afhangen van de mogelijkheid om voor dit werk benodigde kapitaal van 400.000,- te kun nen aantrekken. Tot heden bleven alle pogingen om een geldlening tot stand te brengen zonder resultaat. Door deze situatie moet de gemeente de thans in gang zijnde woningbouw reeds met kasgeld financieren en dit stelt zo hoge! eisen aan de kasmiddelen, dat het gevaar niet denkbeeldig is, dat de gemeente reeds binnen enkele maanden in grote geldnood zal komen. De nestor van de Raad, de heer De Gooyer, vond de 57.000,- waarvoor de gemeenten Ede en Veenendaal zullen moeten bijdragen in de tunnelbouw, veel te hoog. Ook vond hij deze tun nel niet meer noodzakelijk sinds Rijks weg 12 tot Veenendaal wex-d doorge trokken. Verder meende hij dat het hier een zuiver Edese aangelegenheid betrof. We kunnen die f 19.000 beter besteden aan het verbeteren van we gen in eigen gemeente. De heer Slok was van mening dat de bijkomende kosten van de tunnel, zoals die voor de riolering en de installatie voor hei. drooghouden van de tunnel, dan toch minstens wel uitsluitend voor rekening van de gemeente Ede gesteld moeten worden. Het gaat hier in de eerste plaats om een N.S. belang zo zeide de heer Van Hardeveld en hij vond de 19.000 veel te veel. MEER TREINEN AAN DE KLOMP. De heer Bastmeyer sprak in dit ver band over het aantal treinen dat aan De Klomp stopt en vroeg of B. en W. niet hun invloed kunnen aanwenden bij de N.S. om te bereiken dat meer treinen aan het station De Klomp zul len stoppen. De Voorzitter kon mede delen dat reeds stappen in deze rich- In de Memorie van Antwoord van de Minister van Justitie aan de Tweede Kamer der Staten-Generaal, betref fende het Wetsontwerp tot nieuwe vaststelling van het rechtsgebied en de zetels der rechtbanken en kanton gerechten, lezen wij onder meer, dat de Minister van mening is, dat het aanbeveling verdient om de gemeen ten Rhenen on Veenendaal evenals vóór 1941 het geval was, in te delen bij het Kanton Wageningen. Hierbij wordt door de Minister opge merkt: „De omstandigheid, dat de gemeen te Veenendaal (prov. Utrecht) en Gel- ders-Veenendaal (gemeente Ede) in feite één aaneengebouwd bevolkings centrum vormen, heeft herhaaldelijk tot moeilijkheden aanleiding gegeven nu Stichts- en Gelders Veenendaal tot verschillende kantons en arrondisse menten behoren. Dit vormt een grond om de gemeente Veenendaal wederom evenals de gemeente Ede, in te delen bij het kanton Wageningen. Het ligt dan ook geografisch voor de hand ook gelijk in het Voorlopig Verslag reeds als mogelijkheid gesug gereerd de gemeente Rhenen we derom bij Wageningen in te delen. Zowel in Veenendaal als in Rhenen leeft de wens, dat in dit opzicht over de gehele linie de toestand van vóór 1941 zal worden hersteld." De Staten-Generaal moeten er nog hun goedkeuring aan geven, maar wij hopen, dat ook zij de mening van de Minister zullen delen, zodat wij spoe dig onze juridische aangelegenheden wat dichterbij en aan de Kantonrech ter te Wageningen kunnen toevertrou wen. ting ondernomen waren en men hoopt dat binnen niet te lange tijd verbete ring in deze gebracht zal worden. De heer Van Galen had ook niet enthou siast kunnen worden voor het B. en W.-voorstel inzake de tunnelbouw, maar de noodzaak zag hij wel in. De Voorzitter voerde aan dat deze tunnel bouw vooral voor de middenstand van zeer groot belang zal blijken te zijn, Wanneer niet de gemeenten de ge vraagde bijdrage leveren, zcruden de N.S. de tunnel geheel kunnen laten verdwijnen, met alle gevolgen van dien. Het voorstel kwam er ongewijzigd en zonder stemming door met de aan tekening dat de heer De Gooyer tegen was. Ook de andere voorstellen die wij in ons vorig nummer hebben omschre ven, werden door de Raad aanvaard. Afgelopen week werd in meerdere zaken alhier sterke drank in beslag ge nomen, wegens het in voorraad hebben en verkopen zonder vergunning. In nog drie andere gevallen werd beslag gelegd bij personen die geen enkele vergunning bezaten, wegwis de zelfde strafbare feiten. De totale in beslag genomen hoe veelheid drank beliep 60 liter. KOOPT UW Peojel, Opekta, Feria Droppels Feria Tabletten Inmaakvlies Perkament Zwavel Flessenlak Parafine Kurken enz., enz. DROGIST OPTICIEN Hoofdstraat 118 Telefoon 632 VAN BIJENKERMIS, BIJENMENU, WIJNKOOP EN OSSENMARKT. De eeuwenoude en grootste bijenmarkt van Europa nog niet zo heel lang geleden trok de markt nog tal van buitenlandse kooplieden en aanvoerders zal ook in het jaar 1951 gehouden worden en wel op Dinsdag 10 Juli a.s. voor de driehonderdzoveelste maal. Evenals zijn vader, grootvader, overgrootvader en voorouders van nog vroe ger, zal de 86 jarige Johan van Kessel, welke er trouwens zelf ook al tien tallen jaren heeft opzitten in deze hoedanigheid, als marktmeester optreden. Er is de laatste jaren al heel wat geschreven over die bizondere Veenen daalse bijenmarkt en er zijn al veel gissingen gedaan naar het jaartal waarbij deze markt werd ingesteld. Hoewel niet bij benadering is vast te stellen hoe oud de Veenendaalse bijenmarkt wel is, toch is nog het een en ander van de geschiedenis er van bewaard gebleven. Er zijn b.v. gegevens die aantonen dat het marktmeesters geslacht Van Kessel ai sinds voor 1643 aan de bijenmarkt verbonden geweest moet zijn. Zo is ook bekend dat de markt niet steeds het terrein vlak bij het oude fort Jufferswijk als plaats gehad heeft en dat deze omstreeks het jaar 1650 zelfs nog bij Emmikhuizen gehouden werd. derden op dezelfde rij, met achter elke rij een lang scherm van stro. Deze schermen worden x-eeds een paar da gen van te voren ter plaatse gevloch ten om de korven vooral tegen een mogelijke slechte weersgesteldheid te beschermen. Langs deze rijen korven drentelen de boeren en imkers, de kij ker-s en kopers, op en neer. Hier en daar hebben zich groepjes gevox-md om een paar kooplustigen die bij handslag en over en weer loven en bieden een koop afsluiten. Hun ogen tintelen en de handen gloeien van het kletsen in elkaax-, maar wat nog warmer is, dat is hun hart wat met liefde en kennis van zaken voor het nijvere bijenvolkje vervuld is. Een heel aantrekkelijke Er liep toen ongeveer waar nu de Rijksweg Utrecht-Arnhem ligt een oer oude hessenweg, welke over Ede en het tegenwoordige De Klomp ging en even voor Renswoude afboog naar Emmikhuizen en vex-der over de Mun- nikenweg, de Vendelseweg en Veenen daal tot Rhenen en ook naar Ameron- gen ging. Bij Rhenen was een overzet veer, waarna de hessenweg steeds Zui delijker ging. Deze weg gingen de Ve- luwse imkers in het voorjaar als de bloeiende boomgaarden de bijen een heerlijke buit en de imker een goed gewin beloofden. In die tijd was dat geen kleinigheid. BIJENKERMIS. We zagen i'eeds dat de herberg van Van Kessel de pleisterplaats was en daaruit groeide de eigenlijke bijen markt. Het jaar waarin voor de eexste maal van een markt gesproken kan worden is niet met zekerheid te zeg gen. Eén ding wijst echter op een eer biedwaardige ouderdom: de z.g. Bijen- kermis, een gebruik dat naar de Mid deleeuwen terugwijst en geheel ver dwenen is. BUENMARKTMENU. Wanneer in vroeger tijd de bijen boeren bij de oude herberg vertoefden, moest de dag al pratende doorgebracht worden. Het menigvuldig gebruik van spiritualiën en menig glas bier (men schonk vroeger in dit café het „dub bele blonde" en ,,Tappisten"-bier) zal de stemming zeker verhoogd hebben en als de middag dan aanbrak kwam steeds het vaste Bijenmarkr-menu ter ta fel: peultjes en wortel tjes, aaxdappelen (die iedere imker zelf mee moest brengen) en Gel derse ham. Deze maaltijd op Bij enmarkt werd een vaste traditie en als met zo vele van deze gebrui ken: ze is vergleden in de bodemloze put der histox-ie nu het moderne vervoer de imker in staat stelt in enkele uren de korven en kas ten ter markt te bren gen. De mooie oude bij enwagens met prachtig snijwerk versierd zijn in ongebruik geraakt, waarmede ook alweer een oude traditie van het toneel verdween. EEUWENOUDE MARKTINDELING. Wel handhaaft zich nog steeds de indeling van de markt. Zoals ze nu is, was ze voor eeu wen ook! Nog steeds lange rijen korven, hon- Jtf in- "'M koop wordt hartstochtelijk gesloten en de wijze van handelen heeft niets ge- fox'ceerds. Een goede korf waar men pleizier aan kan beleven is een bege renswaardig bezit en zo maar cadeau geven doet de imker z'n waar niet. DE GROENE WILGENTAK. Is de koop tot stand gekomen, dan wordt de marktmeester gewaarschuwd. Het is nu zijn tijd om in functie te tre den. Met een nog bebladerde groene wilgentak merkt hij de verhandelde waar. Dit merken is al even oud als de markt zelf. De oude heer Van Kessel doet het z'n leven lang zo en voor hem zijn vader en grootvader eveneens, ja, zelfs daarvoor hebben vele geslachten met groene wilgentakjes de verkochte waar gemerkt. De wilg is vanouds een heel bijzondere boom geweest, welke reeds bij de oudste bewoners van ons land bij de rechtspleging een belang rijke rol vervuld heeft. Nog steeds ge bruikt de wichelroedeloper een wil gentak. Reeds bü de Batavieren en de Hunen gold de wilg als een heilige boom. Geen wonder, dan ook, dat het juist hier, waar het een oud folkloris tisch gebruik is, een wilgentak is, die als merkteken aangewend wordt. DE „WIJNKOOP". Eexi eveneens aan de vergetelheid prijsgegeven gebruik is de wijnkoop. De marktmeester had het recht 2^ cent cijns per verkochte korf van de koper te vergen boven de bedongen prijs. In vroeger tijd was dat een hele „cent" en een drukke markt met en kele duizenden aangevoerde korven (Vervolg pag. 2) OM DE uit Vlaardingen TEGEN uit Zwolle Aanvang 6.30 uur. Het Bestuur.

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1951 | | pagina 1