J
Nieuwsblad voor Veenendaal Omstreken
Verdere ontsluiting van de
Veenendaalse industrie-terreinen
St.Nicolaasviering werd verboden
Dieren of planten onbetrouwbare
weervoorspellers
Hoestartikelen
Fa. J. F. T A K
MULDER
AGENDA
Uitslag Sint-Nicolaas Prijsvraag jj
26e JAARGANG
VRIJDAG 5 DECEMBER 1952
No. 49
Uitgave: Drukkerij „De Gelderse Vallei"
Verschijnt inStichts- en Geld.-Veenendaai* Amerongen, Eist, Rhenen, Achterberg, Overberg De Haar, Groep, Benedeneind, Kade, Maanderbuurt, Ederveen, Renswoude, Scherpenzeel
Een grote vijver
Ook riolering voor andere
nieuwe wegen
De nadelen van zandstrooien en
gladheid
„Vogel vlieg de wereld in"
Tentoonstelling van Zang- en
Kleurkanaries
Fa. S. BOS Hoofdstraat 91-93
534 INZENDINGEN MOESTEN WORDEN
NAGEKEKEN
1101 EN 1033 X S
Misschien de slakken
in Valkenburg
Ons Weerpraatje)
HOEST TOCH NIET!
ASSURANTIEKANTOOR
ALLE VERZEKERINGEN
EN HYPOTHEKEN
Abonnementsprijs 0.95
per kwartaal
Losse nummers 6 cent
Redactie en Administratie
Parallelw. 10, Veenendaal
Telef. 601, Giro nr. 563427
Redactie W. F. ter Hoeven
VALL
ADVERTENTIES
Advertentiepr. p. m.m. 12c.
Minimam p. advert, 3.60
Rubriek Vraag en Aanbod
en Diversen van 120
woorden ƒ1.30, elk woord
meer 6 cent.
Behalve het industrie-terrein, gelegen ten oosten van de Groeneveidselaan,
dat de SKF-fabrieken vrijwel geheel aan zich getrokken hebben, is in het uit-
breidingsplan van Veenendaal ook nog een uitgestrekt industrie-terrein gepro
jecteerd ongeveer vanaf de Kerkewijk tot aan de Groeneveidselaan, ten zuiden
van en parallel lopende aan de Wageningselaan.
De oppervlakte van dit terrein is ongeveer 49 H.A. groot.
Zoals bekend zal dit terrein moeten worden ontsloten door de geprojecteerde
Industrielaan. Binnen enkele maanden zal met het aanleggen van de Industrie
laan worden begonnen en de aanbesteding van de kapitale rioleringswerken
heeft j.l. Maandag reeds plaats gevonden.
Het ontwerp voor de Industrielaan
geeft een wegbreedte aan van niet min
der dan 12 meter, en reeds hieruit
blijkt de grote betekenis hiervan als
een volledig voor zijn doel berekende
toegangsweg voor de Veenendaalse in
dustrieterreinen.
De weg begint aan de Kerkewijk, on
geveer tegenover hotel Gerth, en komt
even voorbij de SKF-fabrieken schuin
op de Wageningselaan uit. Bij het aan
leggen van de Industrielaan wordt vol
ledig rekening gehouden met de nog
steeds bestaande plannen van de Ned.
Spoorwegen om de spoorlijn Utrecht
Arnhem over Veenendaal te verleggen,
en welke lijn ongeveer evenwijdig aan
de Industrielaan is geprojecteerd.
Wanneer wij hier spreken over kapi
tale rioleringswerken in de nieuwe weg,
dan doelen wij op de dubbele riolering
welke hier zal worden aangelegd.
Boven de grote en speciale industrie
riolering komt namelijk ook nog een
speciaal regenwaterriool. Men houdt re
kening met het feit dat door de meestal
grote oppervlakten van fabrieksdaken
vaak enorme hoeveelheden regenwater
worden opgevangen. Voor de afvoer
hiervan is dan ook dit speciale riool ge
projecteerd. Het regenwater zal worden
geloosd in een grote en langgerekte
plantsoenvijver welke tussen de In
dustrielaan en de Wageningselaan is
geprojecteerd.
Gelijktijdig met de hiervoor genoem
de rioleringswerken werd Maandag ook
de riolering voor enkele nieuwe tus
senwegen in de Industriewijk aanbe
steed. Het belangrijkste rioleringswerk
betreffende deze nieuwe tussenwegen, is
die in de geprojecteerde verbindings
weg welke de Industrielaan met de Pa
rallelweg zal gaan verbinden.
Deze weg komt op de Parallelweg uit
ongeveer in de omgeving van de Peli
kaanstraat en ook voor de Pelikaan
straat is in het Maandag aanbestede
werk een riolering begrepen.
Bij de bedoelde aanbesteding kwam
de hoogste inschrijver uit de bus met
een bedrag van 482.800.- en de laagste
met 324.000.-, en ook deze cijfers ge
ven een indruk van de omvang van de
DE GESLAAGDE AVONDEN VAN
„UNITAS"
De twee propaganda-avonden van het
Chr. Nat. Vakverbond „Unitas" j.l. Vrij
dag. en Zaterdag in gebouw „Eltheto"
gehouden, zijn buitengewoon geslaagd.
Het was vooral het Chr. Gem. Koor
„Zang en Vriendschap" dat er met zang
en ook met toneel, voor het merendeel
voor dit welslagen heeft gezorgd. Het
programma van uitstekend gekozen
stukken werd op zeer verdienstelijke
wijze uitgevoerd en steeds volgde dan
ook een daverend applaus uit de zaal.
Ook de kwaliteit van het spel der to
neelclub van „Zang en Vriendschap" was
uitstekend. Nu en dan ging het ver bo
ven amateurs-werk uit. Opgevoerd
werd „Zonsopgang", een spel in 3 be
drijven, dat in deze spelers dan ook
waardige vertolkers vond en ook door
het publiek hogelijk werd gewaar-
weerd.
INLEG EN TERUGBETALING NUTS-
SPAARBANK
Bij het kantoor Veenendaal van de
Nutsspaarbank werd in de maand No
vember 1952 ingelegd 104.854.82 en te
rugbetaald 58.447.54.
Het aantal nieuw uitgegeven spaar
bankboekjes bedroeg in deze maand 97,
het aantal geheel afbetaalde boekjes
10.
SECRETARIE-JUBILEUM
Maandag .herdacht de heer A. J. de
Leeuw, commies ter gemeente-secreta
rie, afd. sociale zaken het feit, dat hij
gedurende 25 jaar in dienst van de ge
meente Veenendaal werkzaam is.
Samengesteld in samenwerking y
g met de V.V.V. de Ver. v. Vreem-
delingenverkeer „Veenendaal" U
Zaterdag 6 December
(In geb. a.d. Eikenlaan) 's mid-
dags St. Nicolaas-kinderfeest
van de N.V.V. Bestuurders-
bond.
y Vrijdag 12 December
(In geb. Eikenlaan) 1422 uur U
grote Zang- en Kleurkanarie- p
tentoonstelling.
Zaterdag 13 December
(In geb. Eikenlaan) Opvoering
van „Vogel vlieg de wereld
in" door de V.S.W.-toneel-
groep.
(In geb. Eikenlaan) van 710
uur Zang- en Kleurkanarieten-
toonstelling.
Luxor Theater:
Van heden Vrijdag t/m. Maan
dag de film „De Raad der Go
den" en van Dinsdag t/m. Don
derdag de film „Opstand der
Gauchos".
l'i!i!IIHIi!l!ll!ll!llllll!ltH!lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllli
hier uit te voeren rioleringswerken. De
hier omschreven plannen zullen nog de
goedkeuring van verschillende over
heidsinstanties moeten krijgen maar
aangezien het aanleggen van de In
dustrielaan en ook het aansluiten van de
riolering voorwaarden zijn geweest bij
de verkoop van grond aan de SKF-fa
brieken, is toch wel te verwachten dat
zeer binnenkort met deze werken kan
\N*orden begonnen.
Een woord van lof voor de Dienst Ge
meente Werken voor de wijze waarop
in de afgelopen dagen de door het
vroege winterweer spiegelglad gewor
den wegen nog goed begaanbaar zijn ge
houden, is alleszins gerechtvaardigd.
Op vaak meest ongelegen tijden;
's avonds laat of 's morgens heel vroeg
en zelfs j.l. Zondagavond moest worden
uitgerukt om de ijslagen op de wegen
met zand te bestrooien.
Hier en daar werd wel eens de klacht
gehoord van „nu is er nog niet ge
strooid", maar men kan vanzelfspre
kend, bij soms plotseling optredende
nieuwe gladheid, niet overal te gelijk
zijn.
Het is wel interessant om te weten dat
voor één keer bestrooien van de Vee
nendaalse straten ongeveer 50 kubieke
meter zand nodig is. Het strooien ge
schiedt in de regel met een aan een
auto-gekoppelde automatische zand-
strooier.
Het voor dit apparaat te gebruiken
zand moet echter gezeefd en schoonge
maakt zijn. In het verleden is het na
melijk wel voorgekomen dat ruiten
vernield of voetgangers verwond wer
den door stenen of glas die zich in het
zand bevonden en door de strooier met
grote kracht in het rond geslingerd
werd.
Dient op\een bepaald moment zoveel
gestrooid té worden dat niet voldoende
gereinigd zand meer overblijft, dan
moet met de hand gestrooid, hetgeen
natuurlijk niet die gelijkmatige verde
ling geeft van de automatische strooier,
zoals we ook in de afgelopen dagen wel
hebben kunnen constateren.
Het zandstrooien heeft echter één
groot nadeel, zo werd ons verzekerd.
Bij het intreden van de dooi komt het
zand allemaal in de rioleringen terecht.
Zand vormt een van de grootste vijan
den van de riolering, en veroorzaakt ge
makkelijk verstopping. Ook bij het uit
zuigen van de rioleringsputten krijgt
men het zand er niet uit. Bij het ver
stopt raken van riolering zijn het leed
en de financiële gevolgen niet te over
zien.
Zo zien we, dat ook het vaak uitkomst
brengende zand op gladde wegen, zijn
niet te verwaarlozen keerzijde heeft.
COMMISSIE WERING SCHOOL
VERZUIM BENOEMD
Voor de komende 3 jaar werden in de
Commissie tot wering van Schoolver
zuim in de gemeente Veenendaal door
de Gemeenteraad benoemd de heren:
J. van Hardeveld, Helling 8; J. J. de
Vries, Sav. Lohmanstr. 22; C. van Ame
rongen, J. van der Walle, S. de Man, A.
C. Schilperoort, H. Wels en S. Kroes-
bergen.
SINT NICOLAAS OP DE MARKT
St. Nicolaas-heeft vergezeld van zijn
zwarte knecht Dinsdagmiddag een offi
cieel bezoek aan de Veenendaalse markt
gebracht. Nadat zijne goedheid een
tocht door het dorp had gemaakt, arri
veerde hij op het Marktplein, waar
burgemeester Bakker en de Gemeen
telijke marktcommissie reeds ter ver
welkoming klaar stonden. Burgemeester
Bakker heette de eerwaarde voor de
tweede maal in deze week welkom, nu
speciaal op de bloeiende weekmarkt van
Veenendaal.
Zwarte Piet gooide intussen handen
vol pepernoten tussen het publiek.
Sinterklaas dankte allen voor deze har
telijke ontvangst. Daarna maakte Sint
Nicolaas, vergezeld van burgemeester
Bakker en de marktcommissie een rond
wandeling over de markt, waar zeer
veel publiek tussen de kramen Sint Ni
colaas van nabij kon groeten.
Daarna hield St. Nicolaas in Hotel
„De Korenbeurs" zitting, waar hij alle
bezoekers van de markt met een ge
schenk verrastte. Enige honderden kin
deren kregen versnaperingen en pre
sentjes.
OPBRENGST KLAPROOSDAG
De collecte voor het Ned. Oorlogs
graven Comité (Klaproosdag) heeft dank
zij de medewerking van het Padvinders-
gilde en de leerlingen der Chr. Huis
houdschool 570.20 opgeleverd.
Alle verzekeringen
Hypotheken
Verkoop vaste goederen
Woningbeheer
Taxaties
BROUWER
Veenendaal - Kanaalweg - Tel. 290
Assurantie - Hypotheek
en Woningbureau
Het toneelspel „Vogel vlieg de we
reld in", waarmee de V.S.W.-toneel-
groep enige weken geleden zo'n groot
succes oogstte, zal Zaterdagavond 13
December aanstaande in het gebouw
aan de Eikenlaan worden opgevoerd.
Stellig zal deze opvoering een talrijk
publiek weten te trekken.
Als Afd. van de Algem. Bond voor
Kanarieteelt en Vogelbescherming
wordt door de Kanariefokkers-vereni
ging „De Geldersche Vallei" te Vee
nendaal een Tentoonstelling georgani
seerd van Zang- en Kleurkanaries.
Een grote verscheidenheid van vogels
zal geëxposeerd worden. De tentoon
stelling, die gehouden zal worden in het
Verenigingsgebouw aan de Eikenlaan is
voor het publiek opengesteld op Vrijdag
12 Dec. van 710 uur n.m. en Zater
dag 13 Dec. van 210 uur n.m. Een be
zoek aan deze tentoonstelling zal leek
zowel als kenner volop te genieten ge
ven op gebied van zang- en kleurkana
ries.
DE GEZINSVERZORGING VAN HET
GROENE KRUIS
Naar aanleiding van het toekennen
van een gemeentelijke subsidie voor de
afdeling Gezinsverzorging van het Vee
nendaalse Groene Kruis, werd in een
vorig nummer een en ander medege
deeld over de activiteit van deze in
April j.l. ingestelde afdeling.
De daarbij gegeven cijfers blijken in
tussen enige nadere aanvulling te be
hoeven wegens gewekt misverstand.
Het gaat n.l. om het volgende: De
Gezinsverzorging heeft van 15 April tot
31 October j.l. in totaal 495 verzorgings-
dagen hulp verleend.
De gezinnen betalen voor deze hulp
0.90 tot 3.50 per verzorgingsdag. Een
verzorgingsdag wil echter zeggen dat
men eigenlijk maar gedurende een hal
ve dag werkelijke gezinshulp geniet èn
dus niet een hele dag. Dit nu heeft be
grijpelijk aanleiding gegeven tot enig
misverstand.
Vermeldenswaard is nog dat de Ge
zinshulp thans werkt met drie verzorg
sters welke men kan herkennen aan hun
lichtgroene uniform.
1000STE PATIENT IN JULIANA
ZIEKENHUIS
Dinsdag werd in het Juliana Zieken
huis de duizendste patiënt van dii'jaai
opgenomen. Vorig jaar was dat eind
December het geval en ook hieruit kan
geconcludeerd worden dat de betekenis
van dit ziekenhuis steeds toeneemt.
Het zijn ook nog andere cijfers die een
ander bevestigen. Zo werden in No
vember 250 ligdagen meer geteld dan in
October en 300 meer dan vorig jaar No
vember.
De duizendste was geen ernstige pa
tiënt. Woensdag kon zij het ziekenhuis
al weer verlaten en daarbij werd haar
door het ziekenhuisbestuur een aanden
ken aangeboden.
VOOR BETERE UURWERKEN
Veenendaal.
GOUD - ZILVER - UURWERKEN
SINT NICOLAAS STREMDE HET
VERKEER
Duizenden en duizenden mensen heb
ben Zaterdagmiddag Sint Nicolaas bij
zijn aankomst in Veenendaal verwel
komd.
Reeds aan de grens van de gemeente,
bij de Bergweg, had zich een menigte
gevormd en het was hier dat even werd
gestopt en „Caecilia" de grijze Span
jaard met muziek ontving.
Met „Caecilia" voorop ging het ver
volgens in optocht naar het gemeente
huis waar Sint door de burgemeester
zou worden toegesproken.
De Hoofdstraat was afgezet om de dui
zenden belangstellenden getuige te doen
zijn van de officiële verwelkoming door
burgemeester Bakker. Het werd weel
een buitengewoon aardige gebeurtenis
en overal zag men glundere gezich
ten die een groot genoegen in het altijd
weer nieuwe Sinterklaasfeest verraad
den. Veel minder glunder stonden echter
de gezichten van de chauffeurs van
verschillende autobussen.
Terwijl burgemeester de Sint toe
sprak en Sint op zijn beurt uit het rij
tuig stapte om vanaf het gemeente
huisbordes o.a. te verklaren dat hij het
toch maar goed voor heeft met Veenen
daal; een nieuwe ambtswoning voor de
burgemeester en ook het nieuwe raad
huis had hij bijna klaar...., stond het
autoverkeer maar stil.
Meegerekend het oponthoud door de
optocht en dan nog door de tijd welke
de ontvangst voor het gemeentehuis
duurde, hadden de bussen gauw een
half uur vertraging.
Behalve dat het tijdsschema van de
busdiensten in de war gegooid werd is
een dergelijk oponthoud wel het ergste
voor de buspassagiers welke in een
andere plaats een trein of busaanslui
ting moeten halen. De bisschop hebben
we vandaag nog in Veenendaal gesig
naleerd en misschien bereikt hem nog
deze late wens: n.l. of zijne goedheid
ook zo goed wil zijn om eens te bekij
ken of hij het volgend jaar niet zo kan
inkleden dat hij bij zijn intocht niet
meer in die mate het verkeer belem
merd.
Ofschoon niet met zekerheid is te zeggen, hoe en wanneer precies de
Sint Nicolaasviering in ons land ingang heeft gevonden, toch kan worden
aangenomen, dat de Kruisvaarders en later ook zeelieden, die in Klein-
Azië waren geweest, de verering van Sint Nicolaas als patroon over
namen en overbrachten.
De eerste gegevens van de volksviering in ons land dateren reeds uit
1360. In de oude rekeningboeken van het archief van Dordrecht wordt
vermeld, dat de schoolkinderen er op de 6de December vrijaf kregen en
dat hun „teerpenningen" werden verstrekt.
De kinderviering in de Middeleeuwen wordt in het algemeen zo be
schreven, dat de kinderen op „Sinther Nicolaesdacg" vrijaf kregen om te
spelen met hun geschenken en versnaperingen en dat toen de suiker
noten en gebak, boeken als van „Floris ende Blancefloer", „De Vier
Heemskinderen", „Fortanus beursje" e.a. de jeugd werden gegeven.
Over de St. Nicolaasviering te Amsterdam bezitten wij een reeks
aardige bijzonderheden. Zoals wij reeds zeiden, was Sint schutsheilige van
de schippers. Vandaar, dat zij en de vreemde varensgezellen de ijverigste
en luidruchtigste in het vieren van dit feest konden worden genoemd.
Met hun pronkende vrouwen of meisjes ging het herberg in, herberg uit,
joelend en schreeuwend dat horen en zien verging.
Op 5 December werd de strooiavond
in ere gehouden, de volgende dag was
het volop kermis. De „Zwarte Klazen"
gingen onder veel lawaai de buurten
rond, bonzend op de deuren, ramme
lend met kettingen en roepende: Syn-
der ook quaje keyren (kinderen)?"
Heel deze tam-tam kon in de ogen
van velen geen genade vinden. Zekere
steden konden het niet aanzien, dat ter
ere van hem, die eenmaal de voornaam
ste heilige van de Griekse kerk was,
zulk een feest werd aangericht.
De 5de December van het jaar 1613
werd van het stadhuis te Amsterdam
een verordening of „keur" afgekondigd,
waarin werd bekend gemaakt, dat het
verboden was op de Dam kraampjes
neer te zetten. De overwegingen, welke
tot dit verbod hadden geleid, waren
„dat d'r in de kramen vercoft ver-
scheyde goederen, die men den cleynen
kinderen dyets maakte, dat Nicolaas
hunluyden gaf", hetgeen „een sotte en
ongehesondeerde maniere" was!
Om een geheel andere reden werd
nog een keur uitgevaardigd. De straat
verlichting was in de 17e eeuw n.l.
zeer slecht. Wel werd de Dam met
kaarsen verlicht, maar dit was ten enen
|:n»nnn;::n;«:a::«8::ainmtn»na::tim»m«:H:::K::;::n«:ma:t«at»Kaa«i»in»imuiniiiiniiimiiiiiam:Kaa:::a::::;aKi
Het zal de lezers vergaan zijn als ons; in een kwartier of een half uurtje jj
jj kwam men niet klaar met het vinden van het juiste aantal letters S. jj
jj Eigenlijk was het maar een kwestie van tellen en een kind kon de was ji
jj doen...'. Maar de opgave van deze SinteHdaas-prijsvraag bleek er in
jj werkelijkheid een die de grootste nauwkeurigheid en oplettendheid vergt, jj
jj O zo gauw kijkt men een letter over 't hoofd en dan heus niet alleen de jj
kleintjes. Toen wij de letters S geteld hadden en onszelf nog eens con- p
jj troleerden, bleek dat wij evenmin het juiste aantal bij de eerste keer jj
jj geteld hadden. Slechts na uiterst secure hertellingen kwamen wij bij het jj
jj juiste aantal. jj
Er waren verschillende inzenders die, op enkele letters na, het juiste jj
jj aantal gevonden hadden, maar er bleek niet één getal bij te zijn dat precies jj
jj goed was en ongeveer 95 procent van de inzendingen vertoonde ver-
jj schillen van 50 en meer letters.
Het juiste aantal letters S, voorkomende in de bedoelde advertentie jj
jj in het nummer van#21 November was 1101 en die in het nummer van 28 jj
jj November 1033.
Bij het nakijken van alle 534 inzendingen kwamen wij ook aantallen
tegen die veel en veel hoger waren, maar dan had men o.a. de letters
jj S in de rubriek Voor de Jeugd, de Agenda en de aankondigingen van de
jj prijsvraag zelf mee geteld.
Dit waren beslist geen advertenties en deze telden dus niet mee.
De inzenders welke het dichtst bij het juiste aantal kwamen waren in
jj volgorde:
R. Versteeg, Davidsstraat 1, Veenendaal, Prys 15.
Mej. H. P. Willemsen, Herenstraat 76, Rhenen, prys 10.
J. H. Mol, Oosteinde C 59, Scherpenzeel, prys 5.
J. C. Labree, W. C. Beeremanstr. 31, Veenendaal, Prys 5.
D. Meyer, Vendelseweg 43, Veenendaal, prys 5.
jj 5
Voor de namen van verdere pryswinn aars zie pag. 2.
(Van onze weerkundige medewerker)
Nu wy weer aan de vooravond van de
winter staan, het heeft er trouwens veel
van weg dat wy er al middenin zitten,
kunnen wg, evenals dit ieder jaar het
geval is, horen spreken over wilde gan
zen, eikels enz. die een zachte of strenge
winter voorspellen.
Heel vroeger, en daarvoor behoeven
wy heus niet zo lang terug te gaan, wist
men van hoge- en lagedrukgebieden
nog niets af, evenmin beschikte men
als byv. Rusland enz., om een koude
golf te kunnen zien aankomen. Een
weerinstituut, zoals in ons land het
K.N.M.I. te De Bilt, was evenmin be
kend, maar toch waren er mensen, en
zy zyn er heden ten dage nog, die be
langstelling hadden voor het weersver-
loop. Enkelen van hen, met name onder
de boerenbevolking en onder de schip
pers, konden uit de draaiing van de
wind, soort van wolken enz. met vry
grote kans van slagen vertellen wat
voor weer er zou komen. In de achter
ons liggende eeuwen zyn dan ook ver
schillende begrippen ontstaan, waarvan
enkele in de vorm van weerrympjes, die
thans door de wetenschap worden ach
terhaald.
Vele van deze begrippen zitten zo
diep geworteld dat men er zelfs in onze
moderne wereld van heden nog in blijft
geloven, ook al kan aan de hand van
jarenlange waarnemingen worden be
wezen, dat ze onbetrouwbaar zijn. Wij
noemen hier enkele rijmpjes, die op de
winter betrekking hebben. „Draagt het
hazeken lang zijn zomerkleed, Dan is
de winter nog niet gereed". Dit is een
rijmpje, afgeleid van de gedragingen
van een dier.
In Duitsland heeft men een rijmpje,
dat zegt, wanneer de muizen diep in de
grond graven, de winter streng zal zijn.
Ook in Frankrijk, Engeland en' vermoe
delijk wel in alle landen, kent men
dergelijke rijmpjes.
Tot op heden moet worden gezegd,
dat, voorzover de wetenschap bekend,
er nog geen enkel dier is, dat betrouw
bare gedragingen voor een zachte of
strenge winter te zien geeft.
In de laatste jaren is een zekere Flo-
rack in Valkenburg (L.) naar voren ge
komen. Hij beweert, dat, wanneer zijn
wijngaardslakken in de late herfst diep
wegkruipen in de grond, een koude
winter is te verwachten. Vanaf 1942
bleek hij hiermede inderdaad enig
succes te hebben geboekt, maar de laat
ste paar jaren waren de voorspellingen
minder betrouwbaar. Hoe deze dieren
zich thans gedragen, hebben wij nog
niet vernomen. Mogelijk dat de heer
Florack nog een voorspelling doet. Wan
neer het voorkomt, dat er enkele keren
inderdaad na b.v. veel overvliegende
ganzen, diep wegkruipende wijngaard
slakken, vroeg vertrekkende spreeuwen,
winterlijsters enz., een koude winter
volgt, maar een volgende keer juist een
zachte winter (hetgeen helaas voor
komt) kunnen wij deze gedragingen niet
anders dan onbetrouwbaar voor een
winterverwachting noemen. Ook uit de
planten- en bomenwereld treffen wij
rijmpjes aan.
In Frankrijk zegt men: Wanneer de
uien drie rokken hebben, duidt dit op
een koude winter. Wanneer er veel no
ten eikels, beukennootjes enz. zijn, zou
ook een koude winter zijn te verwach
ten. Ook hiervan, ik mag wel zeggen
helaas, is het tegendeel gebleken, want
op deze verschijnselen zijn zowel zach
te als koude winters gevolgd. Was het
BENOEMING BESTUUR
MAATSCHAPPELIJKE ZORG
Het bestuur der Burgerlijke instelling
voor Maatschappelijke zorg bij Veenen
daal wordt gevormd door de heer C.
Versteeg, Zandstr. 129; mejuffrouw zr.
H. C. van Leeuwen en de heer J. van
Kooten, Stationssingel 8.
De heer Versteeg was aftredend, en
werd Dinsdagavond door de Gemeente
raad weder voor 6 jaar als zodanig be
noemd.
BENOEMING
AMBTENAAR GEMEENTEWERKEN
Door de Gemeenteraad werd benoemd
tot technisch ambtenaar bij de dienst
Gemeentewerken, de heer J. Snaterse te
Emmen.
maar waar, dat er in deze tijd van het
jaar dieren, planten of andere ver
schijnselen in de natuur zijn waar te
nemen, waarvan men met zekerheid
kon zeggen, dat zij voorafgingen aan
een zachte of strenge winter. Een ieder,
ook de wetenschap, zou hiermee ge
diend zijn.
Wij hebben b.v. ook nog een rijmpje:
„Houden de bomen hun bladeren lang,
Wees voor een lange winter bang". Een
heel aardig rijmpje, maar dat is ook het
enige wat wij er van kunnen zeggen,
want maar zelden zaten de bladeren zo
lang aan de bomen als in de herfst 1949
ende winter verliep zacht.
Er zijn enkele rijmpjes, die ook we
tenschappelijk juist blijken te zijn,
maar hierover een volgende keer.
Zijn er onder de lezers, die menen
werkelijk betrouwbare gegevens, over
een lange reeks van jaren waargeno
men, te kunnen leveren, dan houd ik
mij hiervoor aanbevolen.
Wij blijven van mening, dat een sla
gen van weervoorspellingen op langere
termijn, langs wetenschappelijke weg
zal moeten worden verkregen, daar de
natuur, met al haar spelingen, ons hier
in de steek laat.
J. H. P.
(Nadruk verboden)
male onvoldoende. In de duisternis, wel
ke gewoonlijk heerste, wisten zakken
rollers te midden van de drukte hun
slag te slaan. Om aan deze wandaden
een einde te maken, werd 4 December
1663 verordend, dat de St. Nicolaasvie
ring vóór het luiden van de poortklok
moest worden beëindigd. Ook dit hielp
niet, de feestviering duurde voort tot het
middernachtelijk uur.
Dat de R.K. Kerk zich aanvankelijk
tegen de invoering van het heidense
feest verzet heeft, laat zich horen. Er
was echter geen vechten tegen en men
koos de wijste partij, toen men Sent her
Claes (Sanctus dominus Nicolaus) tot
hoofdpersoon van het onsterfelijke
volksfeest maakte. Vreemder is dat
toen Jan Steen reeds zijn (niet minder
onsterfelijke) Sinterklaasviering geschil
derd had, de Calvinisten zich nog altijd
tegen het feest verzetten.
De predikanten drongen er bij de
Amsterdamse burgemeesters op aan,
de openbare St. Nicolaasviering geheel
uit te bannen. Zij verzochten aan „Hun
ne Edelachtbaren om de superstitueuse
insolectiën en grote exorbitantiën afgo
dische abuyzen en verderfelycke stou-
ticheden, dewelcke op Sint Nicolaidach
en -avond pleegen te geschieden, tegen
te gaan en redres in de ydelheden van
genoemden dach en avond te nemen".
VERBODEN DE SCHOEN
TE ZETTEN
De burgemeesters ontvingen de jaar
lijks herhaalde verzoeken der predikan
ten zeer welwillend en vaardigden dan
ook menige verordening uit, zonder dat
het evenwel mogelijk was de openbare
viering af te schaffen.
Nog in 1679 schreef de Hoornse pre
dikant Jac. Hondius heftig tegen
„seeckere paepsche Sanct, ghenaemt
Sint her Claes". De dominees preekten
op de Zondag vóór 6 December tegen de
„tumultueuse" feestviering en de kerke
raden rekestreerden daarover bij de
overheid.
In Tiel verscheen in 1618 zelfs een
verbod aan de kinderen, om hun schoen
te zetten. Bakkers, die poppen van
taai-taai verkochten, werden beboet;
die poppen, dat was beeldendienst, dus
rooms. Ja, het was nog altijd oorlogs
tijd, waarin ook symbolen gevaarlijk
waren.
Dat het echter zo erg kon worden, dat
men goedheiligman voor „oproermaker"
ging uitmaken, zullen niet velen weten.
Het was in de Residentie in 1782. Den
Haag was boven tot onder en van bin-
JUIST IN
ZIJN WIJ RUIM GESORTEERD
IN DIVERSE PRIJZEN!
Hoofdstraat 106
DROGISTERIJ
Telefoon 632
nen en buiten politiek. En de Hagenaars
waren door de politiek lelijk van de
kook gebracht.
De Patriotten deelden de lakens uit,
hetgeen de Prinsgezinden natuurlijk
alles behalve konden zetten. Maar om
eens te tonen, dat zij er ook nog wa
ren, namen zij de vrolijkheid van de St.
Nicolaasavond te baat, sierden zich op
met Oranje, „Oranje boven"! De Pa
triotten schrokken hiervan natuurlijk
vreselijk en zagen in dit alles niets meer
of minder dan een oproer van onge
hoorde afmetingen, aangestookt door de
onschuldige Sinterklaas. De heren Pa
triotten, wel wetend, dat zij machtig en
sterk waren, verklaarden St. Nicolaas
van zijn rang vervallen en zetten enige
Prinsgezinden de stad uit. Dit is de „be
ruchte Haagse Sinterklaas".
Het klinkt haast ongelofelijk, dat men
nog in de kinderjaren van dr Eelco
Verwijs, die in 1863 een boekje over
Sinterklaas schreef, de goede Sint ge
bruikte om de kinderen schrik aan te
jagen.
Ook thans nog gaat de Sinterklaas
viering op de Waddeneilanden met
groot lawaai en bangmakerij gepaard.
Bij de meer tot bezadiging gekomen
stedelingen is het karakter van een be
straffende gerechtigheid overgegaan op
des Sinten „tegendeel", zijn zwarte
knecht met als wapen de gard of roede,
die oudtijds daarentegen een weldoend
werktuig was.
KERKEWIJK 167 TEL.ÖÓO VEENENDAAL