J Nieuwsblad voor Veenendaal Omstreken Verdere ontsluiting van de Veenendaalse industrie-terreinen St.Nicolaasviering werd verboden Dieren of planten onbetrouwbare weervoorspellers Hoestartikelen Fa. J. F. T A K MULDER AGENDA Uitslag Sint-Nicolaas Prijsvraag jj 26e JAARGANG VRIJDAG 5 DECEMBER 1952 No. 49 Uitgave: Drukkerij „De Gelderse Vallei" Verschijnt inStichts- en Geld.-Veenendaai* Amerongen, Eist, Rhenen, Achterberg, Overberg De Haar, Groep, Benedeneind, Kade, Maanderbuurt, Ederveen, Renswoude, Scherpenzeel Een grote vijver Ook riolering voor andere nieuwe wegen De nadelen van zandstrooien en gladheid „Vogel vlieg de wereld in" Tentoonstelling van Zang- en Kleurkanaries Fa. S. BOS Hoofdstraat 91-93 534 INZENDINGEN MOESTEN WORDEN NAGEKEKEN 1101 EN 1033 X S Misschien de slakken in Valkenburg Ons Weerpraatje) HOEST TOCH NIET! ASSURANTIEKANTOOR ALLE VERZEKERINGEN EN HYPOTHEKEN Abonnementsprijs 0.95 per kwartaal Losse nummers 6 cent Redactie en Administratie Parallelw. 10, Veenendaal Telef. 601, Giro nr. 563427 Redactie W. F. ter Hoeven VALL ADVERTENTIES Advertentiepr. p. m.m. 12c. Minimam p. advert, 3.60 Rubriek Vraag en Aanbod en Diversen van 120 woorden ƒ1.30, elk woord meer 6 cent. Behalve het industrie-terrein, gelegen ten oosten van de Groeneveidselaan, dat de SKF-fabrieken vrijwel geheel aan zich getrokken hebben, is in het uit- breidingsplan van Veenendaal ook nog een uitgestrekt industrie-terrein gepro jecteerd ongeveer vanaf de Kerkewijk tot aan de Groeneveidselaan, ten zuiden van en parallel lopende aan de Wageningselaan. De oppervlakte van dit terrein is ongeveer 49 H.A. groot. Zoals bekend zal dit terrein moeten worden ontsloten door de geprojecteerde Industrielaan. Binnen enkele maanden zal met het aanleggen van de Industrie laan worden begonnen en de aanbesteding van de kapitale rioleringswerken heeft j.l. Maandag reeds plaats gevonden. Het ontwerp voor de Industrielaan geeft een wegbreedte aan van niet min der dan 12 meter, en reeds hieruit blijkt de grote betekenis hiervan als een volledig voor zijn doel berekende toegangsweg voor de Veenendaalse in dustrieterreinen. De weg begint aan de Kerkewijk, on geveer tegenover hotel Gerth, en komt even voorbij de SKF-fabrieken schuin op de Wageningselaan uit. Bij het aan leggen van de Industrielaan wordt vol ledig rekening gehouden met de nog steeds bestaande plannen van de Ned. Spoorwegen om de spoorlijn Utrecht Arnhem over Veenendaal te verleggen, en welke lijn ongeveer evenwijdig aan de Industrielaan is geprojecteerd. Wanneer wij hier spreken over kapi tale rioleringswerken in de nieuwe weg, dan doelen wij op de dubbele riolering welke hier zal worden aangelegd. Boven de grote en speciale industrie riolering komt namelijk ook nog een speciaal regenwaterriool. Men houdt re kening met het feit dat door de meestal grote oppervlakten van fabrieksdaken vaak enorme hoeveelheden regenwater worden opgevangen. Voor de afvoer hiervan is dan ook dit speciale riool ge projecteerd. Het regenwater zal worden geloosd in een grote en langgerekte plantsoenvijver welke tussen de In dustrielaan en de Wageningselaan is geprojecteerd. Gelijktijdig met de hiervoor genoem de rioleringswerken werd Maandag ook de riolering voor enkele nieuwe tus senwegen in de Industriewijk aanbe steed. Het belangrijkste rioleringswerk betreffende deze nieuwe tussenwegen, is die in de geprojecteerde verbindings weg welke de Industrielaan met de Pa rallelweg zal gaan verbinden. Deze weg komt op de Parallelweg uit ongeveer in de omgeving van de Peli kaanstraat en ook voor de Pelikaan straat is in het Maandag aanbestede werk een riolering begrepen. Bij de bedoelde aanbesteding kwam de hoogste inschrijver uit de bus met een bedrag van 482.800.- en de laagste met 324.000.-, en ook deze cijfers ge ven een indruk van de omvang van de DE GESLAAGDE AVONDEN VAN „UNITAS" De twee propaganda-avonden van het Chr. Nat. Vakverbond „Unitas" j.l. Vrij dag. en Zaterdag in gebouw „Eltheto" gehouden, zijn buitengewoon geslaagd. Het was vooral het Chr. Gem. Koor „Zang en Vriendschap" dat er met zang en ook met toneel, voor het merendeel voor dit welslagen heeft gezorgd. Het programma van uitstekend gekozen stukken werd op zeer verdienstelijke wijze uitgevoerd en steeds volgde dan ook een daverend applaus uit de zaal. Ook de kwaliteit van het spel der to neelclub van „Zang en Vriendschap" was uitstekend. Nu en dan ging het ver bo ven amateurs-werk uit. Opgevoerd werd „Zonsopgang", een spel in 3 be drijven, dat in deze spelers dan ook waardige vertolkers vond en ook door het publiek hogelijk werd gewaar- weerd. INLEG EN TERUGBETALING NUTS- SPAARBANK Bij het kantoor Veenendaal van de Nutsspaarbank werd in de maand No vember 1952 ingelegd 104.854.82 en te rugbetaald 58.447.54. Het aantal nieuw uitgegeven spaar bankboekjes bedroeg in deze maand 97, het aantal geheel afbetaalde boekjes 10. SECRETARIE-JUBILEUM Maandag .herdacht de heer A. J. de Leeuw, commies ter gemeente-secreta rie, afd. sociale zaken het feit, dat hij gedurende 25 jaar in dienst van de ge meente Veenendaal werkzaam is. Samengesteld in samenwerking y g met de V.V.V. de Ver. v. Vreem- delingenverkeer „Veenendaal" U Zaterdag 6 December (In geb. a.d. Eikenlaan) 's mid- dags St. Nicolaas-kinderfeest van de N.V.V. Bestuurders- bond. y Vrijdag 12 December (In geb. Eikenlaan) 1422 uur U grote Zang- en Kleurkanarie- p tentoonstelling. Zaterdag 13 December (In geb. Eikenlaan) Opvoering van „Vogel vlieg de wereld in" door de V.S.W.-toneel- groep. (In geb. Eikenlaan) van 710 uur Zang- en Kleurkanarieten- toonstelling. Luxor Theater: Van heden Vrijdag t/m. Maan dag de film „De Raad der Go den" en van Dinsdag t/m. Don derdag de film „Opstand der Gauchos". l'i!i!IIHIi!l!ll!ll!llllll!ltH!lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllli hier uit te voeren rioleringswerken. De hier omschreven plannen zullen nog de goedkeuring van verschillende over heidsinstanties moeten krijgen maar aangezien het aanleggen van de In dustrielaan en ook het aansluiten van de riolering voorwaarden zijn geweest bij de verkoop van grond aan de SKF-fa brieken, is toch wel te verwachten dat zeer binnenkort met deze werken kan \N*orden begonnen. Een woord van lof voor de Dienst Ge meente Werken voor de wijze waarop in de afgelopen dagen de door het vroege winterweer spiegelglad gewor den wegen nog goed begaanbaar zijn ge houden, is alleszins gerechtvaardigd. Op vaak meest ongelegen tijden; 's avonds laat of 's morgens heel vroeg en zelfs j.l. Zondagavond moest worden uitgerukt om de ijslagen op de wegen met zand te bestrooien. Hier en daar werd wel eens de klacht gehoord van „nu is er nog niet ge strooid", maar men kan vanzelfspre kend, bij soms plotseling optredende nieuwe gladheid, niet overal te gelijk zijn. Het is wel interessant om te weten dat voor één keer bestrooien van de Vee nendaalse straten ongeveer 50 kubieke meter zand nodig is. Het strooien ge schiedt in de regel met een aan een auto-gekoppelde automatische zand- strooier. Het voor dit apparaat te gebruiken zand moet echter gezeefd en schoonge maakt zijn. In het verleden is het na melijk wel voorgekomen dat ruiten vernield of voetgangers verwond wer den door stenen of glas die zich in het zand bevonden en door de strooier met grote kracht in het rond geslingerd werd. Dient op\een bepaald moment zoveel gestrooid té worden dat niet voldoende gereinigd zand meer overblijft, dan moet met de hand gestrooid, hetgeen natuurlijk niet die gelijkmatige verde ling geeft van de automatische strooier, zoals we ook in de afgelopen dagen wel hebben kunnen constateren. Het zandstrooien heeft echter één groot nadeel, zo werd ons verzekerd. Bij het intreden van de dooi komt het zand allemaal in de rioleringen terecht. Zand vormt een van de grootste vijan den van de riolering, en veroorzaakt ge makkelijk verstopping. Ook bij het uit zuigen van de rioleringsputten krijgt men het zand er niet uit. Bij het ver stopt raken van riolering zijn het leed en de financiële gevolgen niet te over zien. Zo zien we, dat ook het vaak uitkomst brengende zand op gladde wegen, zijn niet te verwaarlozen keerzijde heeft. COMMISSIE WERING SCHOOL VERZUIM BENOEMD Voor de komende 3 jaar werden in de Commissie tot wering van Schoolver zuim in de gemeente Veenendaal door de Gemeenteraad benoemd de heren: J. van Hardeveld, Helling 8; J. J. de Vries, Sav. Lohmanstr. 22; C. van Ame rongen, J. van der Walle, S. de Man, A. C. Schilperoort, H. Wels en S. Kroes- bergen. SINT NICOLAAS OP DE MARKT St. Nicolaas-heeft vergezeld van zijn zwarte knecht Dinsdagmiddag een offi cieel bezoek aan de Veenendaalse markt gebracht. Nadat zijne goedheid een tocht door het dorp had gemaakt, arri veerde hij op het Marktplein, waar burgemeester Bakker en de Gemeen telijke marktcommissie reeds ter ver welkoming klaar stonden. Burgemeester Bakker heette de eerwaarde voor de tweede maal in deze week welkom, nu speciaal op de bloeiende weekmarkt van Veenendaal. Zwarte Piet gooide intussen handen vol pepernoten tussen het publiek. Sinterklaas dankte allen voor deze har telijke ontvangst. Daarna maakte Sint Nicolaas, vergezeld van burgemeester Bakker en de marktcommissie een rond wandeling over de markt, waar zeer veel publiek tussen de kramen Sint Ni colaas van nabij kon groeten. Daarna hield St. Nicolaas in Hotel „De Korenbeurs" zitting, waar hij alle bezoekers van de markt met een ge schenk verrastte. Enige honderden kin deren kregen versnaperingen en pre sentjes. OPBRENGST KLAPROOSDAG De collecte voor het Ned. Oorlogs graven Comité (Klaproosdag) heeft dank zij de medewerking van het Padvinders- gilde en de leerlingen der Chr. Huis houdschool 570.20 opgeleverd. Alle verzekeringen Hypotheken Verkoop vaste goederen Woningbeheer Taxaties BROUWER Veenendaal - Kanaalweg - Tel. 290 Assurantie - Hypotheek en Woningbureau Het toneelspel „Vogel vlieg de we reld in", waarmee de V.S.W.-toneel- groep enige weken geleden zo'n groot succes oogstte, zal Zaterdagavond 13 December aanstaande in het gebouw aan de Eikenlaan worden opgevoerd. Stellig zal deze opvoering een talrijk publiek weten te trekken. Als Afd. van de Algem. Bond voor Kanarieteelt en Vogelbescherming wordt door de Kanariefokkers-vereni ging „De Geldersche Vallei" te Vee nendaal een Tentoonstelling georgani seerd van Zang- en Kleurkanaries. Een grote verscheidenheid van vogels zal geëxposeerd worden. De tentoon stelling, die gehouden zal worden in het Verenigingsgebouw aan de Eikenlaan is voor het publiek opengesteld op Vrijdag 12 Dec. van 710 uur n.m. en Zater dag 13 Dec. van 210 uur n.m. Een be zoek aan deze tentoonstelling zal leek zowel als kenner volop te genieten ge ven op gebied van zang- en kleurkana ries. DE GEZINSVERZORGING VAN HET GROENE KRUIS Naar aanleiding van het toekennen van een gemeentelijke subsidie voor de afdeling Gezinsverzorging van het Vee nendaalse Groene Kruis, werd in een vorig nummer een en ander medege deeld over de activiteit van deze in April j.l. ingestelde afdeling. De daarbij gegeven cijfers blijken in tussen enige nadere aanvulling te be hoeven wegens gewekt misverstand. Het gaat n.l. om het volgende: De Gezinsverzorging heeft van 15 April tot 31 October j.l. in totaal 495 verzorgings- dagen hulp verleend. De gezinnen betalen voor deze hulp 0.90 tot 3.50 per verzorgingsdag. Een verzorgingsdag wil echter zeggen dat men eigenlijk maar gedurende een hal ve dag werkelijke gezinshulp geniet èn dus niet een hele dag. Dit nu heeft be grijpelijk aanleiding gegeven tot enig misverstand. Vermeldenswaard is nog dat de Ge zinshulp thans werkt met drie verzorg sters welke men kan herkennen aan hun lichtgroene uniform. 1000STE PATIENT IN JULIANA ZIEKENHUIS Dinsdag werd in het Juliana Zieken huis de duizendste patiënt van dii'jaai opgenomen. Vorig jaar was dat eind December het geval en ook hieruit kan geconcludeerd worden dat de betekenis van dit ziekenhuis steeds toeneemt. Het zijn ook nog andere cijfers die een ander bevestigen. Zo werden in No vember 250 ligdagen meer geteld dan in October en 300 meer dan vorig jaar No vember. De duizendste was geen ernstige pa tiënt. Woensdag kon zij het ziekenhuis al weer verlaten en daarbij werd haar door het ziekenhuisbestuur een aanden ken aangeboden. VOOR BETERE UURWERKEN Veenendaal. GOUD - ZILVER - UURWERKEN SINT NICOLAAS STREMDE HET VERKEER Duizenden en duizenden mensen heb ben Zaterdagmiddag Sint Nicolaas bij zijn aankomst in Veenendaal verwel komd. Reeds aan de grens van de gemeente, bij de Bergweg, had zich een menigte gevormd en het was hier dat even werd gestopt en „Caecilia" de grijze Span jaard met muziek ontving. Met „Caecilia" voorop ging het ver volgens in optocht naar het gemeente huis waar Sint door de burgemeester zou worden toegesproken. De Hoofdstraat was afgezet om de dui zenden belangstellenden getuige te doen zijn van de officiële verwelkoming door burgemeester Bakker. Het werd weel een buitengewoon aardige gebeurtenis en overal zag men glundere gezich ten die een groot genoegen in het altijd weer nieuwe Sinterklaasfeest verraad den. Veel minder glunder stonden echter de gezichten van de chauffeurs van verschillende autobussen. Terwijl burgemeester de Sint toe sprak en Sint op zijn beurt uit het rij tuig stapte om vanaf het gemeente huisbordes o.a. te verklaren dat hij het toch maar goed voor heeft met Veenen daal; een nieuwe ambtswoning voor de burgemeester en ook het nieuwe raad huis had hij bijna klaar...., stond het autoverkeer maar stil. Meegerekend het oponthoud door de optocht en dan nog door de tijd welke de ontvangst voor het gemeentehuis duurde, hadden de bussen gauw een half uur vertraging. Behalve dat het tijdsschema van de busdiensten in de war gegooid werd is een dergelijk oponthoud wel het ergste voor de buspassagiers welke in een andere plaats een trein of busaanslui ting moeten halen. De bisschop hebben we vandaag nog in Veenendaal gesig naleerd en misschien bereikt hem nog deze late wens: n.l. of zijne goedheid ook zo goed wil zijn om eens te bekij ken of hij het volgend jaar niet zo kan inkleden dat hij bij zijn intocht niet meer in die mate het verkeer belem merd. Ofschoon niet met zekerheid is te zeggen, hoe en wanneer precies de Sint Nicolaasviering in ons land ingang heeft gevonden, toch kan worden aangenomen, dat de Kruisvaarders en later ook zeelieden, die in Klein- Azië waren geweest, de verering van Sint Nicolaas als patroon over namen en overbrachten. De eerste gegevens van de volksviering in ons land dateren reeds uit 1360. In de oude rekeningboeken van het archief van Dordrecht wordt vermeld, dat de schoolkinderen er op de 6de December vrijaf kregen en dat hun „teerpenningen" werden verstrekt. De kinderviering in de Middeleeuwen wordt in het algemeen zo be schreven, dat de kinderen op „Sinther Nicolaesdacg" vrijaf kregen om te spelen met hun geschenken en versnaperingen en dat toen de suiker noten en gebak, boeken als van „Floris ende Blancefloer", „De Vier Heemskinderen", „Fortanus beursje" e.a. de jeugd werden gegeven. Over de St. Nicolaasviering te Amsterdam bezitten wij een reeks aardige bijzonderheden. Zoals wij reeds zeiden, was Sint schutsheilige van de schippers. Vandaar, dat zij en de vreemde varensgezellen de ijverigste en luidruchtigste in het vieren van dit feest konden worden genoemd. Met hun pronkende vrouwen of meisjes ging het herberg in, herberg uit, joelend en schreeuwend dat horen en zien verging. Op 5 December werd de strooiavond in ere gehouden, de volgende dag was het volop kermis. De „Zwarte Klazen" gingen onder veel lawaai de buurten rond, bonzend op de deuren, ramme lend met kettingen en roepende: Syn- der ook quaje keyren (kinderen)?" Heel deze tam-tam kon in de ogen van velen geen genade vinden. Zekere steden konden het niet aanzien, dat ter ere van hem, die eenmaal de voornaam ste heilige van de Griekse kerk was, zulk een feest werd aangericht. De 5de December van het jaar 1613 werd van het stadhuis te Amsterdam een verordening of „keur" afgekondigd, waarin werd bekend gemaakt, dat het verboden was op de Dam kraampjes neer te zetten. De overwegingen, welke tot dit verbod hadden geleid, waren „dat d'r in de kramen vercoft ver- scheyde goederen, die men den cleynen kinderen dyets maakte, dat Nicolaas hunluyden gaf", hetgeen „een sotte en ongehesondeerde maniere" was! Om een geheel andere reden werd nog een keur uitgevaardigd. De straat verlichting was in de 17e eeuw n.l. zeer slecht. Wel werd de Dam met kaarsen verlicht, maar dit was ten enen |:n»nnn;::n;«:a::«8::ainmtn»na::tim»m«:H:::K::;::n«:ma:t«at»Kaa«i»in»imuiniiiiniiimiiiiiam:Kaa:::a::::;aKi Het zal de lezers vergaan zijn als ons; in een kwartier of een half uurtje jj jj kwam men niet klaar met het vinden van het juiste aantal letters S. jj jj Eigenlijk was het maar een kwestie van tellen en een kind kon de was ji jj doen...'. Maar de opgave van deze SinteHdaas-prijsvraag bleek er in jj werkelijkheid een die de grootste nauwkeurigheid en oplettendheid vergt, jj jj O zo gauw kijkt men een letter over 't hoofd en dan heus niet alleen de jj kleintjes. Toen wij de letters S geteld hadden en onszelf nog eens con- p jj troleerden, bleek dat wij evenmin het juiste aantal bij de eerste keer jj jj geteld hadden. Slechts na uiterst secure hertellingen kwamen wij bij het jj jj juiste aantal. jj Er waren verschillende inzenders die, op enkele letters na, het juiste jj jj aantal gevonden hadden, maar er bleek niet één getal bij te zijn dat precies jj jj goed was en ongeveer 95 procent van de inzendingen vertoonde ver- jj schillen van 50 en meer letters. Het juiste aantal letters S, voorkomende in de bedoelde advertentie jj jj in het nummer van#21 November was 1101 en die in het nummer van 28 jj jj November 1033. Bij het nakijken van alle 534 inzendingen kwamen wij ook aantallen tegen die veel en veel hoger waren, maar dan had men o.a. de letters jj S in de rubriek Voor de Jeugd, de Agenda en de aankondigingen van de jj prijsvraag zelf mee geteld. Dit waren beslist geen advertenties en deze telden dus niet mee. De inzenders welke het dichtst bij het juiste aantal kwamen waren in jj volgorde: R. Versteeg, Davidsstraat 1, Veenendaal, Prys 15. Mej. H. P. Willemsen, Herenstraat 76, Rhenen, prys 10. J. H. Mol, Oosteinde C 59, Scherpenzeel, prys 5. J. C. Labree, W. C. Beeremanstr. 31, Veenendaal, Prys 5. D. Meyer, Vendelseweg 43, Veenendaal, prys 5. jj 5 Voor de namen van verdere pryswinn aars zie pag. 2. (Van onze weerkundige medewerker) Nu wy weer aan de vooravond van de winter staan, het heeft er trouwens veel van weg dat wy er al middenin zitten, kunnen wg, evenals dit ieder jaar het geval is, horen spreken over wilde gan zen, eikels enz. die een zachte of strenge winter voorspellen. Heel vroeger, en daarvoor behoeven wy heus niet zo lang terug te gaan, wist men van hoge- en lagedrukgebieden nog niets af, evenmin beschikte men als byv. Rusland enz., om een koude golf te kunnen zien aankomen. Een weerinstituut, zoals in ons land het K.N.M.I. te De Bilt, was evenmin be kend, maar toch waren er mensen, en zy zyn er heden ten dage nog, die be langstelling hadden voor het weersver- loop. Enkelen van hen, met name onder de boerenbevolking en onder de schip pers, konden uit de draaiing van de wind, soort van wolken enz. met vry grote kans van slagen vertellen wat voor weer er zou komen. In de achter ons liggende eeuwen zyn dan ook ver schillende begrippen ontstaan, waarvan enkele in de vorm van weerrympjes, die thans door de wetenschap worden ach terhaald. Vele van deze begrippen zitten zo diep geworteld dat men er zelfs in onze moderne wereld van heden nog in blijft geloven, ook al kan aan de hand van jarenlange waarnemingen worden be wezen, dat ze onbetrouwbaar zijn. Wij noemen hier enkele rijmpjes, die op de winter betrekking hebben. „Draagt het hazeken lang zijn zomerkleed, Dan is de winter nog niet gereed". Dit is een rijmpje, afgeleid van de gedragingen van een dier. In Duitsland heeft men een rijmpje, dat zegt, wanneer de muizen diep in de grond graven, de winter streng zal zijn. Ook in Frankrijk, Engeland en' vermoe delijk wel in alle landen, kent men dergelijke rijmpjes. Tot op heden moet worden gezegd, dat, voorzover de wetenschap bekend, er nog geen enkel dier is, dat betrouw bare gedragingen voor een zachte of strenge winter te zien geeft. In de laatste jaren is een zekere Flo- rack in Valkenburg (L.) naar voren ge komen. Hij beweert, dat, wanneer zijn wijngaardslakken in de late herfst diep wegkruipen in de grond, een koude winter is te verwachten. Vanaf 1942 bleek hij hiermede inderdaad enig succes te hebben geboekt, maar de laat ste paar jaren waren de voorspellingen minder betrouwbaar. Hoe deze dieren zich thans gedragen, hebben wij nog niet vernomen. Mogelijk dat de heer Florack nog een voorspelling doet. Wan neer het voorkomt, dat er enkele keren inderdaad na b.v. veel overvliegende ganzen, diep wegkruipende wijngaard slakken, vroeg vertrekkende spreeuwen, winterlijsters enz., een koude winter volgt, maar een volgende keer juist een zachte winter (hetgeen helaas voor komt) kunnen wij deze gedragingen niet anders dan onbetrouwbaar voor een winterverwachting noemen. Ook uit de planten- en bomenwereld treffen wij rijmpjes aan. In Frankrijk zegt men: Wanneer de uien drie rokken hebben, duidt dit op een koude winter. Wanneer er veel no ten eikels, beukennootjes enz. zijn, zou ook een koude winter zijn te verwach ten. Ook hiervan, ik mag wel zeggen helaas, is het tegendeel gebleken, want op deze verschijnselen zijn zowel zach te als koude winters gevolgd. Was het BENOEMING BESTUUR MAATSCHAPPELIJKE ZORG Het bestuur der Burgerlijke instelling voor Maatschappelijke zorg bij Veenen daal wordt gevormd door de heer C. Versteeg, Zandstr. 129; mejuffrouw zr. H. C. van Leeuwen en de heer J. van Kooten, Stationssingel 8. De heer Versteeg was aftredend, en werd Dinsdagavond door de Gemeente raad weder voor 6 jaar als zodanig be noemd. BENOEMING AMBTENAAR GEMEENTEWERKEN Door de Gemeenteraad werd benoemd tot technisch ambtenaar bij de dienst Gemeentewerken, de heer J. Snaterse te Emmen. maar waar, dat er in deze tijd van het jaar dieren, planten of andere ver schijnselen in de natuur zijn waar te nemen, waarvan men met zekerheid kon zeggen, dat zij voorafgingen aan een zachte of strenge winter. Een ieder, ook de wetenschap, zou hiermee ge diend zijn. Wij hebben b.v. ook nog een rijmpje: „Houden de bomen hun bladeren lang, Wees voor een lange winter bang". Een heel aardig rijmpje, maar dat is ook het enige wat wij er van kunnen zeggen, want maar zelden zaten de bladeren zo lang aan de bomen als in de herfst 1949 ende winter verliep zacht. Er zijn enkele rijmpjes, die ook we tenschappelijk juist blijken te zijn, maar hierover een volgende keer. Zijn er onder de lezers, die menen werkelijk betrouwbare gegevens, over een lange reeks van jaren waargeno men, te kunnen leveren, dan houd ik mij hiervoor aanbevolen. Wij blijven van mening, dat een sla gen van weervoorspellingen op langere termijn, langs wetenschappelijke weg zal moeten worden verkregen, daar de natuur, met al haar spelingen, ons hier in de steek laat. J. H. P. (Nadruk verboden) male onvoldoende. In de duisternis, wel ke gewoonlijk heerste, wisten zakken rollers te midden van de drukte hun slag te slaan. Om aan deze wandaden een einde te maken, werd 4 December 1663 verordend, dat de St. Nicolaasvie ring vóór het luiden van de poortklok moest worden beëindigd. Ook dit hielp niet, de feestviering duurde voort tot het middernachtelijk uur. Dat de R.K. Kerk zich aanvankelijk tegen de invoering van het heidense feest verzet heeft, laat zich horen. Er was echter geen vechten tegen en men koos de wijste partij, toen men Sent her Claes (Sanctus dominus Nicolaus) tot hoofdpersoon van het onsterfelijke volksfeest maakte. Vreemder is dat toen Jan Steen reeds zijn (niet minder onsterfelijke) Sinterklaasviering geschil derd had, de Calvinisten zich nog altijd tegen het feest verzetten. De predikanten drongen er bij de Amsterdamse burgemeesters op aan, de openbare St. Nicolaasviering geheel uit te bannen. Zij verzochten aan „Hun ne Edelachtbaren om de superstitueuse insolectiën en grote exorbitantiën afgo dische abuyzen en verderfelycke stou- ticheden, dewelcke op Sint Nicolaidach en -avond pleegen te geschieden, tegen te gaan en redres in de ydelheden van genoemden dach en avond te nemen". VERBODEN DE SCHOEN TE ZETTEN De burgemeesters ontvingen de jaar lijks herhaalde verzoeken der predikan ten zeer welwillend en vaardigden dan ook menige verordening uit, zonder dat het evenwel mogelijk was de openbare viering af te schaffen. Nog in 1679 schreef de Hoornse pre dikant Jac. Hondius heftig tegen „seeckere paepsche Sanct, ghenaemt Sint her Claes". De dominees preekten op de Zondag vóór 6 December tegen de „tumultueuse" feestviering en de kerke raden rekestreerden daarover bij de overheid. In Tiel verscheen in 1618 zelfs een verbod aan de kinderen, om hun schoen te zetten. Bakkers, die poppen van taai-taai verkochten, werden beboet; die poppen, dat was beeldendienst, dus rooms. Ja, het was nog altijd oorlogs tijd, waarin ook symbolen gevaarlijk waren. Dat het echter zo erg kon worden, dat men goedheiligman voor „oproermaker" ging uitmaken, zullen niet velen weten. Het was in de Residentie in 1782. Den Haag was boven tot onder en van bin- JUIST IN ZIJN WIJ RUIM GESORTEERD IN DIVERSE PRIJZEN! Hoofdstraat 106 DROGISTERIJ Telefoon 632 nen en buiten politiek. En de Hagenaars waren door de politiek lelijk van de kook gebracht. De Patriotten deelden de lakens uit, hetgeen de Prinsgezinden natuurlijk alles behalve konden zetten. Maar om eens te tonen, dat zij er ook nog wa ren, namen zij de vrolijkheid van de St. Nicolaasavond te baat, sierden zich op met Oranje, „Oranje boven"! De Pa triotten schrokken hiervan natuurlijk vreselijk en zagen in dit alles niets meer of minder dan een oproer van onge hoorde afmetingen, aangestookt door de onschuldige Sinterklaas. De heren Pa triotten, wel wetend, dat zij machtig en sterk waren, verklaarden St. Nicolaas van zijn rang vervallen en zetten enige Prinsgezinden de stad uit. Dit is de „be ruchte Haagse Sinterklaas". Het klinkt haast ongelofelijk, dat men nog in de kinderjaren van dr Eelco Verwijs, die in 1863 een boekje over Sinterklaas schreef, de goede Sint ge bruikte om de kinderen schrik aan te jagen. Ook thans nog gaat de Sinterklaas viering op de Waddeneilanden met groot lawaai en bangmakerij gepaard. Bij de meer tot bezadiging gekomen stedelingen is het karakter van een be straffende gerechtigheid overgegaan op des Sinten „tegendeel", zijn zwarte knecht met als wapen de gard of roede, die oudtijds daarentegen een weldoend werktuig was. KERKEWIJK 167 TEL.ÖÓO VEENENDAAL

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1952 | | pagina 1