Grenspaal Rhenen-Veenendaal door onbekenden „ontvoerd" Weer nieuw licht op de onderaardse gangen in het Achterkerk Nieuwsblad voor Veenendaal Omstreken Het Wonder van Pasen De paal was juist weer op zijn oude plaats neer gezet Rhenen deed vannacht de tegenzet 4 GF,1%DA Fa. S. BOS Hoofdstraat 91-93 Fa. J. F. T A K 27c JAARGANG DONDERDAG 2 APRIL 1953 No. 13 Abonnementsprijs 0.95 per kwartaal l.nsse nummers fi cent Redactie en Administratie Parallelw. 10. Veenendaal Telef. 601, Giro nr. 563427 Redactie W. F. ter Hoeven VALLEI Uitgave: Drukkerij „De Gelderse Vallei" ADVERTENTIES Advertentiepr. p. m.m. 12c. Minimum p. advert, 3.60 Rubriek Vraag en Aanbod en Diversen van 120 woorden 1.30, elk woord meer 6 cent. Verschijnt in: Stichts- en Geld.-Veenendaal, Amerongen, Eist, Rhenen, Achterberg. Overberg De Haar, Groep, Benedeneind, Kade, Maanderbuurt, Ederveen, Renswoude, Scherpenzeel Zoals wij in een vorig nummer berichtten, zou de grote stenen paal op de Kerkewijk welke daar de grens tussen de gemeenten Rhenen en Veenendaal aangeeft, weer op zün plaats gezet worden, nadat deze daar ongeveer een jaar lang onttroond aan de kant van de weg heeft gelegen. Maandag werd de grenspaal vanwege de Provinciale Waterstaat dan ook weer in ere hersteld en op zijn plaats gezet. Gisternacht echter, dus nog geen twee dagen later hebben tot nog toe onbekend gebleven personen de zware paal weer uit de grond getrokken en boven op de Berg nabij de Oude Grintweg neergezet. Men heeft kennelijk de bedoeling gehad om de paal neer te zetten op de plaats waar de gemeente Vee nendaal in de toekomst graag de grens met Rhenen wil zien, maar men is dan niet ver genoeg gegaan, want deze plaats ligt nog even verder de straatweg op. Dc „ontvoerders" van de grenspaal hadden niet de moeite genomen om deze on de Berg in te graven, en zo werd gisterochtend de paal daar staande op zijn grote voetstuk, verlaten en in zijn volle lengte aangetroffen. GEEN APRIL GRAP Toch is het haast onbegrijpelijk hoe men de zware paal, welke toch wel on geveer een ton zal wegen, heeft weten weg te krijgen en het zal ons dan ook niet verwonderen als zou blijken dat hier een takelwagen of een ander kracht-instrument bij gebruikt is. Omtrent de daders is nog absoluut nietS bekend. Toen we gistermiddag omstreeks 1 uur de politie in Rhenen vroegen om inlichtingen bleek men hier nog amper iets van het voorgevallene te weten. We weten niet precies hoe men in Rhenen op deze „grensschending" heeft gereageerd. Stellig zal dit met gemeng de gevoelens geweest zijn in verband met de thans in behandeling zijnde grenswijzigingen. In Veenendaal ging het nieuws als een lopend vuurtje rond en de eerste „Het Woord" van Kaj Munk door Ned. Volkstoneel Op 4 Januari 1044 knalde in het Deense plaatsje Silkeborg het verrade- lijke schot, waarmee de Duitsers een einde maakten aan het leven van een goede dominee en een dapper verzet strijder. Kaj Munk, die op 13 Januari 1898 endm' dc naam Kaj Harald-Leininger Petersen in Maribo het levenslicht aan schouwde, heeft een aantal toneelstuk ken geschreven, waarvan „Ordet" (Het Woord), dat in 1932 ontstond, wel het bekendste is geworden. Dit drama, dat tot centrale gedachte heeft het wonder, de tot leven wekkende kracht van het geloof, maakt op de toe schouwer een diepe indruk. Het Woord is een toneelstuk in 4 be drijven. Het is een stuk zonder hoofd rollen. Want elke rol is een hoofdrol. De oude trotse boer Mikkel Borgen is een vertegenwoordiger van het mense lij k-zelf bewuste Christendom, zoals Grundtvig dat predikte, de levende te genstelling van de nederige, ai-me Peter de kleermaker, de piëtistische „oefe naar". Twee vaders, die hun kinderen, die elkaar liefhebben, niet aan elkaar gunnen. Die tegenstelling alleen al kon een heel toneelstuk vullen. Maar er zijn nog meer hoofdfiguren. De stralende liefdevolle Inger, de schoondochter van de oude Mikkel, is de mooiste vrouwenfiguur, door Munk geschapen. Haar plotselinge dood in het kraambed is in dit stuk het grote ge beuren, dat de aanschouwer te verwer ken gegeven wordt. De krankzinnige Johannes heeft beloofd, dat hij haar, mocht zij sterven, zou opwekken. Gebeuren er nog wel wonderen? Neen zegt de dokter. Neen zegt de predikant. Ja zegt het kind, de kleine Maren, op wier aandrang Johannes.... is hij weer genezen? is hij nog krankzinnig? het wonder verricht. Een opvoering van dit fenomenale stuk zal worden gegeven door het Ne derlands Volkstoneel op Zaterdag 11 April in het Verenigingsgebouw aan de Eikenlaan onder auspiciën van de Vee- nendaalse afdeling van het N.V.V. Het Ned. Volkstoneel komt nu jaar- lijks in Veenendaal een opvoering geven en velen hebben al weer naar dit onder hand traditioneel geworden tonelistische hoogtepunt uitgezien. Zonder twijfel zal ook nu weer door zeer velen deze gelegenheid, om in eigen plaats goed en beroepstoneel te kunnen zien, worden aangegrepen. De opvoering van „Het Woord" zal worden ingeleid met een voorwoord van ds P. G. de Vey Mesdagh van Ede. E= Samengesteld in samenwerking f: met de V.V.V. de Ver. v. Vreem- delingenverkeer „Veenendaal" Hedenavond (In geb. Eikenlaan) 7.30 uur uitvoering van Johannes Pas sion door C.O.V., solisten en H Utr. Stedelijk Orkest o.lv. Gijs- II bert van Zanten. M Donderdag 9 April (In geb. Eltheto) 8 uur Film- concert. |1 Zaterdag 11 April (In geb. Eikenlaan) 7.30 uur |l Opvoering door Ned. Volks- toneel van „Het Woord" van ff Kaj Munk. |1 Luxor Theater: |l Van heden Vrijdag t/m. Zon dag (le Paasdag) de film Let's Dance. Maandag (2e Paasdag) en Dinsdag de film Vader is 11 Vrijgezel. Woensdag en Don derdag de film De Vrijbuiter. 'mhllllllllllllllHllllllllllllllllllllillllllllllllllillll'IIMIIIIIIUiUI llllllllllllllll II ^HJiiiii.iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMitwiHHWiiiniiiiiimniiiiiiiiiiiiiiiiiii reactie hier was dat men meende met een 1 April-grap te doen te hebben. Menigeen brandde van nieuwsgierig heid, maar men ging niet kijken om er toch maar niet in te lopen. Tenslotte echter bleek het dan toch waar te zijn, en algemeen was men het er toen wel over eens dat de grenspaal wel niet door Rhenenaren op de Berg zal zijn neergezet. De grenspaal is eigendom van de Provinciale Waterstaat en deze zal stel lig maatregelen nemen om deze weer spoedig op de grenslijn aan de Kerke wijk te plaatsen. Alleen is het dan altijd nog mogelijk dat men straks op een goede morgen de grenspaal ergens midden op de Veen en- daalse Markt zal vinden Mocht het zover nog eens komen dan willen we nu alvast in overweging ge ven om Rhenen voor te stellen een ge zamenlijke Veenendaalse-Rhenense be waking van de grenspaal te vormen. DE MUZIEKFILMS IN „ELTHETO" Omtrent de Muziekfilmavond voor volgende week Donderdag in Eltheto deelt men ons mede, dat men in de ver onderstelling verkeert dat deze films uitsluitend voor kinderen zijn. Het te gendeel is echter waar. Daar deze films in de eerste plaats bedoeld zijn om ouderen en ook jongeren hiervan te doen genieten werd de leeftijdsgrens om tot dit film-concert toegelaten te kun nen worden gesteld vanaf 14 jaar. GEMEENTERAADS-CANDIDATEN VOOR DE S.G.P. Dezer dagen werd ook de candidaten- lijst van de S.G.P. voor de aanstaande gemeenteraadsverkiezingen samenge steld. De candidaten zijn: 1. G. J. van Deelen, 2. A. Budding, 3. T. M. van Beek, 4. B. van Hunnik, 5. J. van de Haar, 6. E. Valkenburg, 7. D. van Kam pen, 8. A. Hardeman. U.S.O.-Concert andermaal uit gesteld Het tweede Concert in Veenendaal van het Utrechts Stedelijk Orkest, dat eerst was aangekondigd voor Vrydag 10 April a.s. en dat later werd uitgesteld tot 24 April, is wegens het bezet zijn van het gebouw aan de Eikenlaan, op laatst genoemde datum, wederom uitgesteld moeten worden. Er is geen twijfel aan of het zijn Rhenenaren geweestdie in de afgelopen nacht op Veenendaals gebied zijn doorgedrongen: met zich voerend de ontvoerde grenspaal welke gister ochtend boven aan de Berg werd terug gevonden. Zij slaagden er in de paal helemaal op het Zwaaiplein neer te zetten en er stond bij geschreven: „RHENENS GE BIED TIJDELIJK AFGESTAAN AAN VEENENDAAL". Ock het bord aan de Kerkewijk dat aangeeft waar de kom der gemeente Veenendaal begint werd door de nach telijke bezoekers niet onaangeroerd gelaten, want er was over heen geplakt de regel „Kom Rhenen". OPENEN NIEUW TROEPHUIS Zaterdag de 11e April is voor de Vee- nendaalse padvinders een belangrijke dag. Op die dag zal namelijk hun ge reed gekomen troephuis aan de Oude Grintweg bij het. Juliana Ziekenhuis officieël worden geopend. Wij staan voor Pasen voor de herdenking van de Opstanding. Straks zullen de Paasklokken beieren. In woord en geschrift en in stemmingsvol uit gevoerde oratoria zal de gekerstende wereld het grootse en grootste gebeuren der eeuwen weer herdenken: de overwinning op de Dood. Wat lijken die feiten ons oneindig lang geleden. Ja, wij kunnen ze ons nog wel indenken wij kunnen, gesteund door hetgeen schilders, tekenaars en dichters ons over dit machtige onderwerp brachten of nalieten, in onze fantasie de vrouwen volgen, op weg naar het graf. Er moeten toch wel degelijk ondergrondse gangen te vinden z\jn in het Achterkerk. Naar aanleiding van het betreffende artikel in ons blad zijn het de laatste weken meerdere lezers geweest die ons, van hetgeen zij omtrent de gan gen weten, hebben verteld en ook waardevolle aanwijzingen hebben gegeven. Steeds weer vormde de kelder van het bewuste en nu geheel verbouwde oude „spookhuis" aan de Achterkerkstraat het uitgangspunt. De kelder dus vanwaar dan een onderaardse gang moet lopen naar de kerk aan de Markt. Dezer dagen echter ontvingen wij een schrijven van een bejaarde oud- Veenendaler welke thans in Utrecht woont en deze werpt weer een geheel nieuw licht op de gangen-geschiedenis. Deze oud-Veenendaler weet namelijk te ver tellen dat de onderaardse gang reeds begint bij het blok huizen dat staat tussen boekhandel Mark en Bakker van Ojik. De onderaardse gang werd hier ongeveer 80 jaar geleden en dat heeft de Veenendaalse Utrechtenaar alles met eigen ogen gezien tot aan het huis van boekhandel Mark afgebroken en de voor gevel van het blok huizen is op de fundamenten van dit stuk gang gebouwd. En wat de Veenendaler in Utrecht verder weet te vertellen, konden andere Veenendalers ons bevestigen, namelijk dat op de plaats waar het hiervoor be doelde blok huizen gebouwd is, vroeger dat is dus ongeveer 80 jaar geleden nog een aantal klooster-huisjes heb ben gestaan. Kleine huisjes, die slechts één kamertje of eigenlijk meer een cel bevatten. De oud-Veenendaler spreekt hier van een klooster en hij weet zelfs de naam van dit klooster te noemen n.l. ..Cheleth". Van dit klooster loopt dan de door hemzelf aanschouwde gang naar de Grote kerk. Hij weet niet of de kelder van het huis van Veldhuizen op deze kloostergang is aangesloten geweest, maar hij adviseert om ter hoogte van het gangetje bij boekhandel Mark eens diep te gaan graven. Daar kan het be gin van het nog bestaande tunnelge deelte dat naar de kerk loopt bloot ge legd worden. Waar komt de tunnel in de kerk uit? Een belangrijke vraag is ook waar de kloostergang dan wel in de kerk moet uitkomen. Er is niets met zekerheid van te zeggen maar er bestaan wel sterke vermoedens, namelijk onder het kerk portaal achter de preekstoel. Als men op de grote vloer-tegels in *het portaal klopt, klinkt het hol. Het is alsof er een grote ruimte onder verbor gen zit. Het portaal behoort tot het oudste ge deelte van de kerk, maar het is toch niet uitgesloten, en zelfs zeer aanneme lijk dat de onderaardse gangen al da teren van voor het bouwen van de eigen lijke kerk. Zoals bekend heeft op de heuvel van de Rode Haan eens een klooster ge staan. En het is niet onmogelijk dat, nog voor dat Veenendaal werd gesticht, er ook een klooster-nederzetting op de heuvel van de Achterkerkstraat, welke een schitterende en veilige terp vormde temidden van een waterrijk en herhaal delijk overstroomd gebied is geweest. Wel is bekend dat voor de bouw van de kerk in het jaar 1570 de benodigde grond moest worden gekocht van een klooster in Rhenen, waarschijnlijk het z.g. Agnieten-klooster. Indien het lukken zou althans een gedeelte van de onderaardse gangen in het Achterkerk bloot te leggen en in dien er aanwijzingen gevonden zouden worden die duiden op een hoge ouder dom van deze gangen, dan zal de Rijks dienst voor Oudheidkundig bodem onderzoek, gevestigd in Amersfoort, zich er stellig voor interesseren en een des kundig onderzoek doen instellen. Met betrekking tot het eventueel blootleggen van de gangen vernemen wij nog dat midden volgende week in de Achterkerkstraat graafwerk -ver richt moet worden, juist op een plaats waarvan er sterke vermoedens zijn dat de gang er onder door loopt. „Stijn de Poker" Het is de moeite waard nog even te rug te komen op de brief van de oud- Veenendaler uit Utrecht. Deze vertelt daarin nog van wat hij het klooster „Cheleth" noemt, dat dit klooster betre den kon worden door een grote poort met een deur. Men moest een trap op om deze poort binnen te kunnen gaan. In zijn jeugdjaren woonde daar Stijn de Poker (een andere naam kent hij niet). Daar binnen kon men weer 6en heel diepe trap af. Daar woonde een oude parapluiemaker of krammer en lijmer van gebroken aardewerk. Gedenksteen in de Van de Pollstraat Ook weet hij nog te vertellen dat in de „Brede gang", zoals vroeger de Van de Pollstraat heette, een weverij Bennik Ifesi'aan heefr"Dezë Weverij werd door een hevige orkaan geheel verwoest. Later zijn daar de thans bestaande drie rijen huizen gebouwd en hij wist er op dat in de zijgevel van de onderste rij huizen hier een steen gemetseld zit welke aan deze orkaan herinnert. De in deze steen gebeitelde datum kon hij zich niet meer herinneren, maar wij zijn de steen eens gaan bekijken en inderdaad staat daarop vermeldt: „OR KAAN. 28 MEI I860". Alle verzekeringen Hypotheken Verkoop vaste goederen Woningbeheer Taxaties Assurantie-, Hypotheek- en Woningbureau BROUWER, beëdigd als makelaar en taxateur Veenendaal - Kanaal weg 2 - Tel. 290 25 JAAR KOSTER IN JULIANAKERK Dezer dagen is het 25 jaar geleden dat de Julianakerk in gebruik genomen werd. De heer T. Sehoeman heeft al die jaren het ambt van koster van deze kerk vervuld en naar aanleiding van dit feit werd de heer Schoeman dooi de kerkvoogdij een envelop met inhoud aangeboden. Terugkeer Evacuees gemeente Brouwershaven De Burgemeester van Brouwershaven maakt bekend, dat door de Commis saris der Koningin in de Provincie Zee land toestemming is verleend tot terug keer van de bevolking OP EIGEN RISICO, niettegenstaande het feit, dat de algemene situatie niet zonder gevaar kan worden genoemd, met uitzondering van de zieken, de gebrekkigen en de ouden van dagen, waarvan de terug keer nog ernstig wordt ontraden en met inachtneming van het navolgende: 1. Dringend wordt aangeraden alleen te slapen op de bovenverdiepingen der woningen; 2. Het is verboden zonder toestemming van B. en W. de woning van een ander gezin te betrekken, dan wel met een ander gezin samen te wo nen; 3. De woning van het terugkerende gezin moet naar het oordeel van B. en W. redelijk bewoonbaar zijn; 4. De werkzoekenden hebben alleen het recht op vestiging, wanneer zij een werkvergunning bezitten van het Gewestelijk Arbeidsbureau, bij kantoor Zierikzee, Klokstraat B 399; 5. Het normaal functioneren van de gemeentelijke taken en diensten kan niet worden gegarandeerd, o.m.: a. drinkwatervoorziening; b. riolering functioneert onvoldoen de; c. het ophalen van vuilnis vindt on regelmatig plaats. 6. Bij dreigend watergevaar zal ZO MOGELIJK een alarmsignaal wor den gegeven, bestaande uit sirene brandweer en andere dienstige mid delen 7. Er bstaat geen zekerheid, dat met de a.s. herfst weder geen evacuatie zal moeten volgen, wanneer het gat in de Schelphoek niet is gedicht. De scholen zullen weder aanvangen met ingang van Dinsdag 14 April 1953. Het stoffelijk overschot van wijlen Koningin Mary werd in een stoet van haar woonplaats Marlborough naar de Westminster Hall gebracht waar zÜ opgebaard werd. Foto: de stoet langs een haag van de Horse Guards Parade op weg naar Westminster. De vier Koninklijke hertogen, Edinburgh, Windsor, Clou- cester en Kent z|jn vlak achter de koets. „Ze gaan nog hangt in hun oren 't Gejoel en het verre geruis En of ze het „Kruisigt hem!" horen, Weerom voor Pilatus' huis, Zo duiken ze stil in hun mantels En spreken zacht voor zich heen Doch de weg ligt daar stil en eenzaam En de vrouwen gaan daar... alleen"... -H- Het is lang geleden, dat wij dit vers moesten memoriseren. Wij herinneren ons helaas de dichter niet, doch hij was een der vele kunstenaars, die ons de Paasgeschiedenis duidelijk voor ogen stelde, hoe lang zij ook naar ons tijds begrip reeds tot het verleden behoort. Is dat Paaswonder werkelijk zo lang geleden?zó lang, dat wij in onze eigenwaan met recht kunnen zeggen: al die wonderen, al die verschijningen van Christus na zijn opstanding behoren tot het verleden en: dat komt in onze tijd niet meer voor? Lang geleden... Zet minder dan 40 mensen van middelbare leeftijd naast elkaar denk u in, dat elk dier men sen één geslacht vertegenwoordigt en dan.dan zijn wij reeds in de tijd van Christus' omwandeling op aarde. Wij willen nog wel aannemen, dat in die tijd al die wonderen" zijn gebeurd. Wij staan er misschien verwonderd over, dat Thomas de verhalen van zijn mede-discipelen niet voetstoots kon aan nemen en nu nog gewagen wij van een „ongelovige Thomas". Wij aanvaarden die oude tiid der wonderen zonder er veel bij na te denken. De verschijning van Christus aan de Emausgangers. Dat is geschiedenis een heel oude ge schiedenis, die wij aanvaarden en ge loven misschien ook wel op dezelf de manier, waarop wij aannemen, dat in 1500 Karei de Vijfde werd ge boren. Dat wordt ons zo geleerd waarom zouden wij het niet aannemen? Het zal wel zo zijn geweest. In onze moderne en verlichte tijd is echter alles anders. Tegenwoordig kan er maar weinig gebeuren, dat wij met ons men selijk vernuft niet kunen vatten. O, al dagverhalen ovc. z'n^fpde engelen ovei' engelen, die de zware steen van het graf zouden hebben verwijderd, het zijn allemaal mooie verhalen die passen in die zo lang verleden tijd. Maar wij, met onze moderne begrippen? Er is nu toch zeker geen plaats meer voor engelen in onze wereld van de straaljagers? Stel 2 x 3000 stenen sjouwen Louter en alleen voor hun plezier en om eens wat kattekwaad uit te halen, waren jongelui, 15 in getal in de leef tijd van 17 tot 20 jaar, Zondagavond bezig om een stapel van 3000 stenen welke aan de Nieuweweg stonden op getast naar de andere zijde van de weg te sjouwen. Toen zij hiermee al aardig gevorderd waren hadden ze pech in de vorm van een naderende politieagent. De agent slaagde erin een paar van de sjouwers in de kraag te pakken, en toen kwam het. Hij liet de knapen de stenen weer naar de overkant van de weg terug brengen en netjes opstapelen. Ondertussen hadden de „zwoegers" de nodige rake opmerkingen en plage rijen van het voorkomende publiek te verwerken en na afloop verklaarden zij er niet meer over te denken iets derge lijks nog eens uit te halen, want het was erger geweest dan een bekeuring. VOOR BETERE UURWERKEN Veenendaal. GOUD - ZILVER - UURWERKEN Uit de Veenendaalse Politie verordening Na de artikelen uit de Veenendaal se Politie-verordening gegeven in ons vorig nummer, volgen hier dan weer de volgende: SCHOONHOUDEN VAN OPEN BARE WEG Artikel 19 zegt: In de kom der ge meente moet de hoofdbewoner van een gebouw; de gebruiker van een erf; de eigenaar of beheerder van enig onbewoond gebouwd eigendom of enig ongebruikt ongebouwd erf, de openbare weg voor, terzijde en achter het pand gelegen, behoorlijk schoon houden. Waar geen overburen zijn geheel, waar overburen zijn tot op de helft, op pleinen tot 5 meter uit de stoep en daar waar de straatweg door de gemeente loopt tot aan de goten. Het zijn steeds de bewoners van de bene den-verdieping welke deze verplich ting hebben. Men is verplicht een maal in de week, en wel des Vrijdags of Zater dags voor 2 uur te vegen. Wanneer de bestrating is ver nieuwd of hersteld, is het verboden de eerste 6 weken te schrobben of te vegen. Art. 23a verbiedt het afspuiten of met water reinigen van een 2-, 3- of 4-wielig rijtuig in de Hoofdstraat of Hoogstraat. Art 25 stamt kennelük uit de goe de oude tijd: Des Zaterdags na 3 uur is het ook verboden vuilnis of mest- speciën van welke aard ook, in de kom der gemeente bij de bomen langs de straten te werpen of te ve gen. Nog nooit verouderd is artikel 26, waarbij het verboden is in de kom der gemeente op of terzijde van de openbare weg te wateren of aan een andere natuurlijke behoefte te vol doen. je voor! Kunnen we niet alle natuur wonderen verklaren? Kunnen wij niet jaren van tevoren een zons- of maans verduistering aankondigen. Nu ja, er is nog wel zo een en ander tussen hemel en aarde waar wij het rechte nog niet van door hebben, maar wij komen steeds verder. Was er niet laatst iemand, die verzekerde, dat wij over zo'n jaar of dertig reeds in letterlijke zin naar de maan zouden kunnen vlie gen? De wetenschap gaat ver tegen woordig zo ver, dat er in feite geen ruimte meer is voor een Paasgebeuren, dat wij in kinderlijk geloof kunnen aanvaarden. Para-psychologisch willen wij de als wonderlijk erkende dingen zien ver klaard wij geloven niet zo gauw meer aan „het wonder" bewijzen willen wij hebbennet als Thomas. Wij willen onderzoeken en verklaren. Nóg zijn wij niet zo ver, dat wij de Op standing van Christus wetenschappelijk kunnen bewijzen zoals het verschijn sel der televisie technisch nauwkeurig in leerboeken kunnen duidelijk maken. Misschien komen de geleerden nog wel eens met zo'n wetenschappelijke verklaring. Doch ook dan zullen wij het houden bij de mening van de eenvoudige, die zegt: hoe het precies was, weet ik niet. Ik weet alleen, dat Christus ook voor mij de Dood overwon.... PAASFEEST IN RUSLAND Het IJzeren Gordijn is te zwaar om betrouwbare berichten over de Paas feestviering in het tegenwoordige Rus land te kunnen doorgeven. Bekend is evenwel, dat van alle Christelijke fees ten het Paasfeest in Rusland het popu lairst was geworden. Dit blijkt uit het enige woord, dat de Russen voor Zon dag en voor Opstanding hebben: Wos- kressenjo. In een plechtige paasdienst was het de gewoonte, dat de priester uit de don kere altaarruimte in het licht van de kerk verscheen. Hij had een brandende kaars bij zich, waarvan het vuur werd doorgegeven aan de kerkgangers op de voorste rijen, die op hun beurt de ach ter Tïbn zltteirden ^uur dooi gaven. De massale kerkzang werd afgewisseld door de roep Christus waskrosse (Chris tus is opgestaan), waarop ten antwoord werd gegeven: Woistinio woskresse (Hij is waarlijk opgestaan). Ook buiten de kerk werd van het Paasfeest veel werk gemaakt. Tot in het midden der vorige eeuw werden versierde eieren naar de kerk gebracht, waar deze werden gezegend. VROEGSTE EN LAATSTE PAAS Het Paasfeest kan nooit vallen vóór 22 Maart en nooit na 25 April, doordat het concilie van Nicea in het jaar 325 besloot, dat het Christelijke Paasfeest zou worden gevierd op de eerste Zon dag na de eerste volle maan na 21 Maart. In 1886 viel Pasen op eerstgenoemde datum; in 1943 was het op 25 April Paasfeest. PASEN IN ROME In de Paasweek wordt te Rome een merkwaardige ceremonie voltrokken. Op Witte Donderdag worden de z.g. Agnes Dei gewijd kleine stukjes was, waarop een afbeelding van het Agnus Dei, het Lam Gods, is ingedrukt. De Paus deelt deze „lammeren Gods" uit op de Zaterdag vóór „Beloken Pasen", de 'eerste Zondag na Pasen. De hoge waardering van deze voorwerpen bij de gelovigen berust op de genade, welke de Paus afbidt voor allen, die aannemen de heilzame werking van het Agnus Dei, recta fide ac vera pietate, d.i. met zuiver geloof en ware vroomheid. PAASSPELEN EN DRINKGELAGEN Reeds in de middeleeuwen werden er tijdens de paasdagen spelen opgevoerd. Ook in ons land was dit in sommige streken gewoonte. Zo voerde bij voor beeld in het jaar 1464 de school-mees- ter in Venlo met een gezelschap op de oude markt aldaar een spel op, dat de titel -droeg: „De Verrijsenis van Chris tus". Als beloning daarvoor ontving hij van ae stad drie „Rhijnsche guldens". Ook verenigde zich de Venlose ma gistraat met de burgers tot een drink gelag. In een oude kroniek vindt men hierover het volgende geschreven. Het betreft een gebeurtenis uit het jaar 1553, dus precies vierhonderd jaar ge leden. „Stem um paesdaels nae de Vesperen. der Rait mit 124 gelaichtsluyde te wijn geweest, yder gegolden 3 stuver cur rent, ind is verdroncken 160 quarten; affgetaegen die gelaeger bliefft dat rest 33 guld. 8 st." Gloria Waterverf VOOR DE MUREN Geeft niet af 30 Kleuren Vlinder Wrtjfwas 55 cent of 1.05 per doos Ook los verkrijgbaar. Behang STALEN 1953 vanaf 55 ct. Uit voorraad leverbaar Bussen Verf 52 kleuren. Ponds of Kilo's bus Zeemleer en Sponsen DIVERSE MATEN DROGISTERIJ Hoofdstraat 106 Telefoon 632

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1953 | | pagina 1