De herdenkingsdienst in gebouw Ei Nieuwsblad voor Veenendaal Omstreken „Ondergrondse" in Achterkerk alleen maar een fabel? De Turnkringdag in Veenendaal op 2e Pinksterdag IJsheiligen waren vroeg dit jaar KLEEFSKiairs BOEKHUIS AGENDA Denkt U aan de Mei actie Stichting 1940-1945 27e JAARGANG VRIJDAG 8 MEI 1953 No. 18 Uitgave: Drukkerij ,,De Gelderse Vallei" Verschijnt in: Stichts- en Geld.-Veenendaal, Amerongen, Eist, Rhenen, Achterberg, Overberg, De Haar, Groep, Benedeneind, Kade, Maanderbuurt, Ederveen, Renswoude, Scherpenzeel Ds Van Wijngaarden: „Hoe het was" Pastoor Beckers: „Hoe het is" Ds Van Enk: „Hoe het zijn zal" Assurantie-, Hypotheek- en Woningbureau BROUWER, Uit de Veenendaaise Politie-verordening Interessante ruiter- demonstratie Voetbalprogramma Motorkozakken in Veenendaal Het Bergbad gaat open QOns Weerpraatje Geeft MOEDER op MOEDERDAG een BOEK van Fa S. BOS Hoofdstraat 91-93 Gloria Waterverf Vlinder Wrijfwas Behang Bussen Verf Zeemleer en Sponsen Fa. J. F. T A K Deelnemer Winkelweek Abonnementsprijs 0.95 per kwartaal Losse nummers 6 cent Redactie en Administratie Parallelw. 10, Veenendaal Telef. 601, Giro nr. 563427 Redactie W. F. ter Hoeven VALL ADVERTENTIES Advertentiepr. p. m.m. 12c. Minimum p. advert, 3.60 Rubriek Vraag en Aanbod en Diversen van 120 woorden 1.30, elk woord meer 6 cent. Na de indrukwekkende herdenkings plechtigheid Maandagavond bjj het ge vallenen-monument op het Stations plein, stroomde het gebouw aan de Eikenlaan tot de laatste plaats vol toen daar een bijzondere herdenkingsdienst werd gehouden. In deze dienst spraken ds Van Wijn gaarden, pastoor Beckers en ds Van Enk respectievelijk met als onderwerpen: „Hoe het was", Hoe het is" en „Hoe het zijn zal". De dienst werd begonnen met het zingen van „Een Naam is onze hope" en na in gebed te zijn voorgegaan, be gon ds Van Wijngaarden met er aan te herinneren hoe direct na de bevrijding de kerken vol waren en iedereen God kon danken. Het is een singuliere ge nade, zo ging hij verder, dat wij nu 8 jaar later op deze herdenkingsavond nog kunnen danken. Spreker gaf daar na een overzicht van de gebeurtenissen tijdens de bezettingsjaren. Hoe het Nat. Socialisme de politieke leiding in Nederland over nam en systematisch het volksleven trachtte om te vormen. De vijand hechtte er bijzonder veel waarde aan om juist het Nederlandse volk voor zijn nazistische ideologie te winnen. Het optreden van de S.S. ech ter doorkruiste meermalen dit streven. De kerken hebben zich tijdens de bezet ting verre van passief getoond. Nog geen half jaar na de overval op ons land had de kerk reeds het eerste conflict met de bezetter. Herhaaldelijk heeft de Ned. Herv. Kerk protesten doen horen en soms nog met resultaat. Het verzet van het Nederlandse volk verbreidde zich steeds meer. In de diepe nood van 1944 wisten de protestantse en katholieke kerken elkaar te vinden en gemeen schappelijke protesten zijn toen tot de vreemde overheerser gericht en samen werd een bezoek gebracht aan de Rijks commissaris. Regelmatig had overleg plaats. Toen de kansen van de oorlog gingen keren trad de ideologische strijd op de achtergrond. De economische plundering en mensenroof woedde in alle hevigheid. In de plaats van de kui tuurkamer, winterhulp, de jeugdstorm, arbeidsdienst en de partij kwam de mi litaire terreur. Tegen het opdringen van üa naziovtcicfra ideologie kor. men zich geestelijk te weer stellen, maar te gen een militair apparaat stonden wij machteloos. Het verzet groeide in steeds bredere lagen der bevolking, maar ook het aantal slachtoffers van dit verzet nam toe. De hongerwinter: geen voedsel, geen warmte, geen licht. Ook in deze nood waren de kerken gemeenschappelijk actief. Gesticht werd het Centr. Interk. Bureau voor Voedselvoorziening en de 4 millioen hongerenden in het westen heben allemaal wel eens I.K.B. bijvoe ding ontvangen. Laten wij nu vanavond vooral weer God danken voor de be vrijding van toen, aldus ds Van Wijn gaarden. Nadat het Mannenkoor „de Veenzan- gers" o.l.v. Gijsbert van Zanten twee liederen had gezongen, beklom pastoor Beckers het spreekgestoelte. „HOE HET IS" Deze avond, nu wij de doden geden ken, kunnen wij ons afvragen: is die dood haast voorbij? Want hoe lang zal het nog duren dat wij aan hèn denken, zo begon pastoor Beckers. Onze dier baren zijn niet gestorven uit trots en bravour, maar uit liefde. Hun sterven was liefde en christendom. Ze zijn niet gestorven voor ons vaderland, voor de grond waarop wij leven, maar voor ons, voor onze familie en voor onze kinde ren. Naar het voorbeeld van Christus brachten zij tot het laatste de liefde. Wij mensen zijn ledematen van Chris tus. Zo is hun dood eigenlijk weer de dood van Christus geweest. Wij kunnen zo in hun dood het sterven van Chris- tus herdenken. En Zijn dood herdenken wij het beste door het geven van lief de, vooral liefde tot elkander. Het brood van het Avondmaal was het middel; liefde het doel. Zijn de lichamen van onze gevallenen niet de tarwekorrels geweest waaruit de halmen der liefde zullen groeien. Hun dood was niet, maar is heden. Evenals de liefde heden is. Al wie haat, scheldt en verdacht maakt, vertrapt het christendom. Al wie strijdt tegen zijn medemens, strijdt tegen Christus en de nagedachtenis van hen. Iedereen zal op de Laatste dag het schaamrood voelen als hij bemerkt dat hij geleefd heeft zonder liefde tot zijn medemens. Als de dood van onze gevallenen een daad moet wezen, laten wij elkander dan weer eens liefhebben gaan, zo sprak pastoor Beckers. „HOE HET ZIJN ZAL" Hoe zal het zijn. Een moeilijk onder werp. Een vraag die altijd wel zijn vraagteken zal behouden. Al spreken we er een uur over; het vraagteken blijft. Slaan wij onze bijbel open, dan nog blijft het vaag. De toekomst blijft voor ons verborgen. Slechts heel vaag zien wij iets, aldus ds Van Enk. In de vorige eeuw waren de mensen optimisten. De toekomst van de techniek en de algemene vooruitgang hield schone beloften in. De mensheid van heden heeft dit optimisme wel heel goed afgeleerd. Twee vreselijke we reldoorlogen waren het resultaat van deze vooruitgang. Vandaag weet men het niet meer met de toekomst. Wat zal er komen? Toch blijven er nog zoveel mensen die het zelf willen doen. Die zonder God de tocht der mensheid mee reizen. Mens, die uzelf wilt verlossen, hebt gij nu nog niet gezien dat het niet gaat. Gij met uw moeite, zorgen en verdriet. Vervolgen wij na vanavond onze le- venstocht toch met Hem. Ds Van Enk ging voor in gebed en de samenkomst werd beëindigd met het zingen van het Wilhelmus. Alle verzekeringen Hypotheken Verkoop vaste goederen Woningbeheer Taxaties beëdigd als makelaar en taxateur Veenendaal - Kanaalweg 2 - Tel. 290 VOLLEYBALTOURNOOI TEN BATE VAN HET RAMPENFONDS Op het voetbalterrein van „De Me- rinólsaah ae Wagenmgselaan zal cfp Zaterdag 16 Mei een volleybal-tournooi worden georganiseerd door de perso- neelsver. van de Scheepjeswolfabrie- ken. Aan dit tournooi zullen deelnemen een team van de Chr. H.B.S., een team van de Koningin Julianaschool, een team van de gymnastiekvereniging Sparta en een team van de Ambtenaren Sportvereniging. Dit tournooi begint 's middags te 4 uur. De opbrengst zal in zijn geheel ten goede komen aan het Nationale Ram penfonds. Samengesteld in samenwerking met de V.V.V. de Ver. v. Vreem delingenverkeer „Veenendaal" Heden Vrydag 8 Mei (In Grote kerk Markt) 8 uur. Dr Lekkerkerker uit Utrecht spreekt over „Wie is onze bis schop". Zaterdag 9 Mei (Op terrein Sandbrinkstraat) 3 uur Ruiterdemonstraties. (Op de Markt) 8 uur, Zanguit voering Koorver. „Hosanna" uit Bunschoten met 140 leden in klederdracht. Hemelvaartsdag (Op sportterreinen a. d. Berg weg) 2.30 uur, optreden van de Motor Kozakken. Luxor Theater: Van heden Vrijdag t/m. Maan- dag de film „De vlucht van ll Kapitein Blood" en van Dins- dag t/m. Donderdag „De ge- vangene van Mandorra". Artikel 71 Het is verboden op de openbare weg sterke drank te gebruiken, te schenken of ten gebruike aan te bie den. Artikel 71a Het is verboden op de openbare weg, ballen of andere voorwerpen voort te schoppen. Artikel 72 Het is verboden over de tot het voetpad dienende gedeelten van openbare wegen te paard te rijden, met rijtuigen, motorrijtuigen, rij wielen, hand- of andere wagens te rijden of daarover vee te leiden. Van dit verbod zijn kinder- en ziekenwagens uitgezonderd. Artikel 76 Bij ontmoeting van een in bewe ging zijnde lijkstoet, die naar de be graafplaats gaat, moet men zich met zijn voertuig, motorrijwiel of andere vervoermiddelen, ter zijde van de weg plaatsen, de nodige ruimte openlaten en stilhouden. Artikel 78 Niemand mag paarden of ander vee op de openbare weg laten staan zonder toezicht van een daartoe ge schikt persoon. Artikel 79a Het is aan personen, beneden de leeftijd van 16 jaren verboden op de openbare weg in de bebouwde kom een paard te besturen. Artikel 87 Het is verboden in de openbare wateren, bedoeld in art. 2 dezer ver ordening of op het ijs, haardas, vuilnis of enige andere zinkende of drijvende stoffen uitgezonderd sneeuw, te werpen. Artikel 89 Zonder vergunning van Burge meester en Wethouders is het ver boden op het ijs in openbare wate ren bedoeld in art. 2 dezer verorde ning, kramen of tenten op te slaan, banen te vegen of iets te strooien, neer te leggen of daar te stellen, wat voor het gebruik er van voor schaat senrijders of sleden hinderlijk kan zijn. Artikel 90 Het is verboden, zonder vergun ning van Burgemeester en Wethou ders, vlotten, balken, bomen, plan ken of wat ook in-, op- of over de openbare wateren in de gemeente te leggen of te plaatsen. Artikel 93 Het is verboden op enige openbare plaats baldadig geraas te maken, on matig op te dringen of wanorde te veroorzaken. ZOMERDIENST TREIN- EN BUS VERBINDINGEN Geen aanleiding voor meer treinen aan de Klomp Zondag 17 Mei aanstaande gaan de nieuwe zomerdienstregelingen in voor spoorwegen en bus-ondernemingen. In de vertrektijden voor onze omge ving zijn vrijwel geen wijzigingen ge komen en voor wat de busdiensten be treft was dit ook niet te verwachten, omdat de frequentie vrij hoog en vol doende is. Wel werd gehoopt op een uitbreiding van het aantal treinen aan het station Veenendaal-De Klomp. Door de bedrijven en door de Gemeenteraad werd herhaalde malen om meer treinen gevraagd. Blijkens de nieuwe zomer dienstregeling van de spoorwegen zal deze wens echter nog niet in vervulling gaan. Bij informatie bij de Spoorwegen werd ons medegedeeld dat men in de gedane verzoeken geen aanleiding vindt om meer treinen aan De Klomp te laten stoppen. De wijzigingen in de vertrektijden aan De Klomp zijn nog niet definitief vastgesteld, maar deze zullen zich waar schijnlijk beperken tot een verandering met enkele minuten. De zomerdienst van de rode bussen van de firma De Haas zullen geheel on gewijzigd blijven, terwijl de vertrek tijden van de N.B.M. op enkele uitzon deringen na evenmin veranderingen te zien geven. Op de laatste dag van de Klokjesweek, morgen Zaterdagmiddag, zullen op het sportterrein aan de J. G. Sandbrink straat ruiterwedstrijden worden gehou den door de Landelijke Rijvereniging „De Valouwe" uit Ede. De ruiters ma ken er deze middag onderlinge wedstrij den van, zodat er inderdaad spanning zal zijn. Bovendien zal het publiek bij deze wedstrijden ingeschakeld worden. Ne gen paarden zullen aan het „Geluk- springen" meedoen. Het publiek kan formulieren invullen waarop zij kan vermelden welk paard deze springwed- strijd zal winnen. De paarden zullen eerst de hindernissen enkele malen voorspringen, zodat men zich een idee kan vormen welk paard de beste kans op de eerste prijs maakt. Hiervoor zijn aardige prijzen beschikbaar gesteld. De formulieren worden op het terrein ten verkoop aangeboden en de opbrengst is bestemd voor het Rampenfonds. Daar de toegang deze middag geheel gratis is, wordt verwacht, dat iedere toeschou- werd toch zeker ook nog een kans wil wagen op een- üij utount daar- mede het Rampenfonds en heeft zelf ook nog een kans op een prijsje. A.s. Zondag krijgt Veenendaal bezoek van S.M.L. uit Arnhem. Deze wedstrijd zal zeker weer volop spanning bren gen, want al hebben de gasten geen groot belang meer bij de uitslag, de Arn hemmers beschikken over een uitste kende ploeg en zij zullen het zeker als een eer beschouwen de leiders in eigen huis een nederlaag toe te brengen. Een belangrijk voordeel voor de gas ten is, dat zij rustig kunnen spelen. Veenendaal, dat deze wedstrijd moet winnen en ook zeker kan winnen, heeft dus een heel wat moeilijker opdracht deze middag. Eigen terrein en eigen pu bliek zullen waarschijnlijk voor de geel- blauwen wel voldoende tegenhangers zijn, om een onaangename verrassing te voorkomen. Maar dat weer alles ge vraagd zal worden van de elf Veenen- dalers staat bij voorbaat vast. Morgenmiddag speelt DOVO haar laatste competitie-wedstrijd tegen Apel doorn; de ontmoeting in Apeldoorn leverde de Veenendalers een 3—0 over winning op. Apeldoorn dat de 2e plaats op de ranglijst inneemt is hier geen on bekende en beschikt over een goed spelende en snelle ploeg. Bovendien zint zij op revanche voor de geleden nederlaag, zodat het Zaterdag zal span nen aan het Panhuis. Op Hemelvaartsdag zal op het voet balterrein van „Veenendaal" voor mo torsportliefhebbers te genieten zijn van motor-acrobatiek. De motorkozakken uit Zenderen komen deze middag n.l. nun adembenemende acrobatiek de monstreren. Wat deze groep, met de athleet Harry Kroeze aan het hoofd, op dit gebied brengen, doet inderdaad den ken aan de prestaties van de oude Ko zakken. De motor heeft het paard ver drongen, maar de acrobatiek is geble- yen. Na de voorstellingsronde van de kunstrijders en voetballers, zullen twee kunstrijders optreden. Daarna komt de kunstrijder Harry Kroeze eerst alleen, daarna met zijn dochter Thea, vervol gens met zijn dochter Ria en met zijn vrouw op motor met zijspan. Nadat een levende brug gemaakt zal zijn wordt nog voor de pauze de eerste helft van de voetbalwedstrijd op moto ren verreden. Na de pauze volgt dan de tweede helft van deze voetbalwedstrijd. Daarna zullen de demonstraties nog adembenemender worden door een kruiser, 6 man op één motor, kopbuite- lingen over de motor, een stoutmoedige sprong in het onbekende met motor over 12 personen en tenslotte de sprong door de brandende hoepel. Sensatie en spanning zullen deze Mo torkozakken zeker brengen. Tot de jaarlijks terugkerende tekenen van een naderende nieuwe zomer be hoort ook de opening van de zwembaden en zo is het op aanstaande Donderdag dat ook het Bergbad weer haar poorten opent. Door de koude van de afgelopen da gen zal de temperatuur van het water nog wel verre van lauw zijn, maar toch stellen wij ons voor dat menige zwem- liefhebber op de eerste dag al van deze gelegenheid zal gaan profiteren. ROUTE „PRINS BERNHARD" De route welke het Pijperscorps „Prins Bernhard" morgenmiddag om half vier zal nemen voor haar mars door de gemeente, is als volgt: Repeti tielokaal Pr. Bernhardlaan naar Hoog straat, Hoofdstraat, Kerkewijk, Eiken laan, Lindenlaan links, Kastanjelaan, Kanaalweg, Kerkewijk, Hoofdstraat, Zandstraat, Beatrixstraat, Achterkerk straat, Markt, Hoofdstraat, Hoogstraat -lokoul. ~i - Dezer dagen kwam een btyna tachtig-jarige vroegere inwoner van Veenen daal een speciale reis naar hier maken om ons eens precies de plaats te wjjzen waar we dan maar een diep gat hebben te graven om de veel besproken onder aardse gang van het Achterkerk bloot te leggen. Deze bejaarde oud-plaatsgenoot gaf een uitvoerige beschrijving van de tunnel zoals hy deze vroeger eens met eigen ogen heeft gezien. De doorloopruimte van de gang is een kleine 80 cm. breed en manshoog, zodat men er net door kan. Met eigen ogen gezien. Graaf maar vooraan in de 1ste Achterkerkdwars- straat, zo ongeveer daar waar nu een putje zit, en naast het trottoir van de Ach terkerkstraat, en u zult ontdekken hoe de gang hier onder het huls van boek handel Mark verder gaat. moment. Wij wezen hem er nog op, dat de laatste 60 jaar dan toch maar niets meer is gezien van de tunnel, hoewel er in die tijd op meerdere plaatsen in de omgeving werd gegraven, en hij zegt dan dat het dak van de gang op de plaats waar hij deze gezien heeft wel 2 meter diep zat. De overtuiging waarmee deze bewe ring werd gedaan en de moeite welke onze man heeft genomen om ons in te lichten zou ons er haast toe brengen om op de aangegeven plaats in de 1ste Ach- terkerkdwarsstraat te gaan graven. Ge stel echter dat de grondeigenaar toe stemming zou geven, dan nog lijkt het ons geen kleinigheid om hier te graven, gezien de geringe breedte van het straatje en de moeilijkheden welke de muren van de beide aangrenzende hui zij zullen opleveren. Wel werd deze week een diepe sleuf gegraven in de directe nabijheid van de veelbesproken en geheimzinnige kelder in het huis van de familie Van Veld huizen aan de Achterkerkstraat. Maar de onderaardse gang, waarvan men be weert dat hij uit deze kelder naar de kerk moet lopen, werd niet gevonden en het is niet waarschijnlijk dat op deze plaats ooit nog eens iets als een „onder grondse" gevonden zal worden; als er ooit wel eens zo'n bouwwerk geweest is. Na de graverij van deze week, is dat vrijwel uitgesloten te achten. Aangevoerd kan worden dat al die verhalen van de onderaardse gangen in het Achterkerk toch ergens vandaan moeten komen, en dan blijft er inder daad over de pertinente bewering van de bejaarde oud-Veenendaler die dit nog steeds diep verborgen Veenendaaise mi rakel zelf aanschouwde en er een spe ciale reis voqr maakte om ons te ver tellen waar en hoe. Mogelijk doet zich nog eens de gele genheid voor om deze bewering op de aangegeven plaats door opgraven te controleren. Wij vroegen de bijzonder krasse oud- Veenendaler of het ook hem niet eigen aardig voorkwam dat er nooit eerder eens een onderzoek naar de gang is in gesteld geworden, terwijl de verhalen van de gang toch wel minstens 100 jaar oud zijn. Ach, zegt hij dan, in mijn jonge tijd en vooral in de tijd van mijn ouders, moesten de Veense men sen hard en lang werken, en dan nog voor een paar centen, zodat zij niet meer de fut en de belangstelling kon den opbrengen om eens naar die be weerde gang te gaan zoeken. Ook heeft men het toen nooit aangedurfd omdat er spoken in zouden zitten. Er werd altijd beweerd dat de gang loopt van het vroegere Chelet naar de kerk, maar dat heb ik nooit gezien. Maar de tunnel zelf heeft hij wel gezien. Aan het bestaan daarvan twijfelt hij geen TRANSPORTFIETS- EN BAKFIETS RACE WERD SUCCES De door de Winkeliersvereniging „Handel en Nijverheid" georganiseerde race voor bakkers-, slagers- en kruide niersbedienden voor transportfietsen en bakfietsen is een succes geworden. De deelname was wel niet zo bijzonder groot, maar de spanning was volop aan wezig en het publiek, dat in zeer grote getale opgekomen was rond het par cours in de Stationswijk, heeft met le vendige belangstelling deze race ge volgd. Een dergelijke race is voor her haling zeker vatbaar. De transportfietsen-berijders startten in 2 series, elk van 12 ronden. De 3 eerstaankomenden van elke serie kwa men in de finale van 7 ronden. Vooral deze finale was zeer spannend en snel. Als eerste klasseerde zich de kruide niersbediende J. Stomphorst, Panhuis 57, nummer 2 werd J. van de Poel, Dijk- straat 162 en no. 3 J. van Schuppen, Vendelseweg 67. Ook de bakfietsrace bracht spanning. Hier werd J. van de Pol, Buurtlaan 44 de winnaar, gevolgd door H. van de .LoosdfëChk Achterkerkstraat 10. In de komende weken zal men in Vee nendaal en omgeving by herhaling at tent worden gemaakt op een Turnfeest van de Stichtse Turnkring, dat door Sparta wordt voorbereid en dat men in gymnasten-kringen pleegt aan te dui den met het begrip „Kringdag". Het is daarom aan te nemen, dat de belang stellende burgerij gediend is met een uiteenzetting over de betekenis daar van. Men herinnere zich dan dat er sinds 1868 in ons land een Nederlandsch Gymnastiek Verbond bestaat. Dit Ver bond werd door een achttal plaatselijke gymnastiek-verenigingen te Amsterdam opgericht met het doel, de lichamelijke opvoeding en -oefening door middel van gymnastiek of turnen te bevorderen en dit alles met kracht te propageren. Slechts zeer moeizaam in het begin, maar gaandeweg beter vermocht men in zijn pogen te slagen. Reeds in de tach tiger jaren van de vorige eeuw was het aantal aangesloten gymnastiek-vereni gingen zo groot geworden, dat men het Ned. Gymnastiek Verbond ging onder verdelen in een vijftal gewestelijke or ganisaties. Steeds meer won men de sympathie van volk en overheid. Een Elk jaar zien wij de bloeimaand Mei met vreugde tegemoet! De natuur laat zich dan van haar mooiste kant zien en ook is het juist de Meimaand, die ge middeld het grootste aantal uren zonne schijn van het gehele jaar brengt. Dit alles kan niet anders dan tot vreugde stemmen, wanneer de beruchte „IJs heiligen" hierop niet enigszins de dom per zetten. In de land- en tuinbouw kunnen deze n.l. grote schade aanrichten en hoeveel bezitters van volkstuintjes, waarin met zorg vroege aardappelen, aardbeien en jonge groenten gekweekt worden, hebben dit euvel ook niet ondexwonden? Laat ons thans iets meer vertellen van de „IJsheiligen". Deze Doorluchtigheden maken volgens overlevering hun opwachting op de data 11/13 Mei. De elfde Mei is de naamdag van Sint Mamortius, de twaalfde van Sint Pancraas, de der tiende van Sint Servaas. Op deze data plegen volgens de volksweerkunde de gevreesde nachtvorsten voor te komen. In de practijk houdt de natuur zich evenwel niet strikt aan deze tijdstippen. Zo richtten b.v. in 1952 de nachtvorsten pas van 10, 20 en 21 Mei grote scha de aan. In de streek tussen Veendam en Vlagtwedde, alsook in Oost-Groningen bevroren de aardappelen en bieten voor vrijwel 100 pCt Dezelfde verschijnselen werden geconstateerd in Noordwest- Duitsland. Het komt soms voor dat de „IJsheili gen" een beetje te vroeg komen en zelfs zijn er jaren geweest, dat er van een kou-inval van betekenis in het geheel niet gesproken kon worden. Maar dit is toch wel uitzondering. De wetenschap heeft eens nagegaan of de „IJsheiligen" ook hun stempel drukten op de statis tieken, samengesteld aan de hand van waarnemings-reksen over een groot aantal jaren. Dit bleek wel degelijk het geval te zijn. Over een tijdvak van 33 jaar bleek, dat gemiddeld genomen de meeste nachtvorsten voorkomen tussen 11 en 15 Mei, n.l. op 36 dagen. Onmiddellijk hierna sprong 6 tot 10 Mei naar voren als „gevoelige periode" (35 dagen). Uit deze onderzoekingen mag vastgesteld worden, dat gemiddeld genomen de drie heiligen op 11, 12 en 13 Mei inderdaad wel hun betiteling „IJsheiligen" hebben verdiend. Niet over het hoofd gezien mag wor den, dat plaatselijke factoren bij nacht vorst een grote rol spelen. Dicht aan zee, o.a. langs de Waddekunst en in Zeeland, is op enkele plaatselijke uit zonderingen na (b.v. vlak achter de duinen) de kans op nachtvorst veel kleiner dan boven de zandgronden van Brabant, Limburg, de Veluwe en Dren the. Ook het uitgestrekte grasgebied rondom Zwolle en de droge grasgronden van Drente blijken in April en Mei lage temperaturen op te leveren. De belangrijkste voorwaarden voor het Zandstraat 3 Patrimoniumlaan 22 duidelijk bewijs daarvan was de aan vaarding van de bescherming van dit Verbond door het Koninklijk Paar reeds in het begin dezer eeuw. In het jaar 1919 verkreeg het N.G.V. het praedicaat „Koninklijk" en heette het voortaan Ko ninklijk Nederlandsch Gymnastiek Ver bond, kortweg K.N.G.V. Maar in dat zelfde jaar 1919 gebeurde er nog iets. Want het K.N.G.V. was dusdanig in groei toegenomen, dat verdere decen tralisatie gewenst bleek. Men stelde toen de Turnkringen van het K.N.G.V. in en wel een dertigtal over het gehele land verdeeld en één daarvan is de Stichtse Turnkring, omvattende de ge hele provincie Utrecht, het Gooi en Noordwest Gelderland, waartoe ook de plaatselijke gymnastiek-vereniging te Veenendaal, „Sparta", behoort. Er zijn weinig besluiten van het K.N.G.V. te noemen, welke voor onze contreien, ja, voor het gehele Stichtse gebied en de daarin wonende gymnas ten van ingrijpender betekenis zijn ge weest. Nog in 1919 waren er enkele verenigingen en dan meestal in de gro tere bevolk ings-cen tra. Vandaag de dag echter is er geen gemeente van enige betekenis in het Stichtse of er is een K.N.G.V.-vereniging gevestigd. Nu is het een gewoonte van de Bonds- turners om eenmaal per jaar met een zo groot mogelijk aantal leden in Turn kring-verband bijeen te zijn. Gewoon lijk kiest men als tijdstip daartoe een Hemelvaartsdag of een 2e Pinksterdag uit. Dit jaar zal het een 2e Pinksterdag zijn en naar bekend is zal Veenendaal de plaats van ontmoeting zijn en „Spar ta" aldaar de gastvrouwe. Een groot percentage van de Kring- turners en -turnsters zal present zijn. Men moet daar niet gering over den ken, want het Kringgebied is uitge strekt en de reiskosten zijn soms bedui dend groot. Er zijn zelfs verenigingen, die door verplichtingen elders, zich DOVO-JUBILEUM-TOURNOOI Ter gelegenheid van haar 20-jarig bestaan organiseert DOVO van II tot en mte 30 Mei 1953 op haar terreinen een jubileumtournooi, waaraan alle Vee nendaaise Zaterdagclubs en RKVUV hun medewerking hebben toegezegd. De deelnemende elftallen zijn onder gebracht in. twee groepen, te weten in groep A: Matjan I, NVV I, GVVV I en Merino's I en in groep B: Triangel Bovs I, RKVUV I, Geel Blauw 2 en DOVO 2. Bovendien worden een aantal vriend schappelijke wedstrijden gespeeld tus sen een elftal van het Korps Mariniers uit Doorn, een elftal van de Luchtdoel- artillerieschool uit Ede, Geel Blauw I en DOVO I. Het programma voor de komende week luidt als volgt: Maandag 11 Mei: Korps Mariniers Luchtdoelartillerieschool Dinsdag 12 Mei: Geel Blauw 2Trian gel Boys en RKVUV^-DOVO 2. Woensdag 13 Mei: Merino'sGVVV en MatjanNVV. Vrijdag 15 Mei: Luchtdoelartillerie schoolDO V O. ontstaan van nachtvorst we hadden ze eigenlijk eerst moeten noemen zijn natuurlijk de weerkundige omstan digheden. Zo maken: 1. koude en droge lucht; 2. heldere hemel en 3. windstilte de kans op nachtvorst in het voorjaar heel groot! Het K.N.M.I. te De Bilt waarschuwt in perioden, waarin nachtvorst dreigt te zullen voorkomen, gewoonlijk al in de radio-uitzending voor land- en tuin bouw om half één 's middags. Het is wellicht goed er nog eens aan te herinneren, dat de verwachte mini mum-temperaturen, in deze uitzending genoemd, betrekking hebben op de nor male waarnemingshoogte van 2.20 m en niet bedoeld zyn voor het luchtlaagje vlak by de grond. In heldere, windstille nachten kan het kwik dicht bij de grond wel eens 2 a 3, soms zelfs 4 a 5 graden lager zijn dan op 2 meter hoogte. Dat hangt ook al weer af van de weersomstandig heden en plaatselijke factoren als: aard van de grondsoort (boven zand kouder dan boven klei), grondwaterstand, het al dan niet beschut zijn van een plaats enz. Het kan voorkomen, dat het kwik op normale waarnemingshoogte 1 a 2 graden boven nul blijft, terwijl toch vlak bij de grond lichte nachtvorst optreedt. VOOR BETERE UURWERKEN GOUD - ZILVER - UURWERKEN Veenendaal. extra grote offers moeten getroosten, anderen worstelen met moeilijkheden, doordat men belangen heeft bij grote nationale wedstrijden, welke men ook al weer op de 2e Pinksterdag georgani seerd heeft. Dat desondanks nagenoeg alle vaandels zullen worden gepresen teerd en vele honderden aan de tur ners-invasie te Veenendaal straks zul len deelnemen, bewijst wederom, hoe veel betekenis ook de turners en turn sters van deze tijd nog hechten aan de propaganda. En bovendien, elkeen in de Stichtse Turnkring weet, dat hij of zij op de 2e Pinksterdag te gast zal zijn in een plaats, waar de ganse burgerij het mooie werk van haar eigen vereniging „Sparta" mogelijk weet te waarderen en waar men de turnbeweging in het algemeen een warm hart toedraagt. VOOR DE MUREN N 55 cent of 1.05 per doos. Ook los verkrijgbaar. STALEN 1953 vanaf 55 ct. Uit voorraad leverbaar. 54 kleuren. Ponds of Kilo's bus DIVERSE MATEN DROGISTERIJ Hoofdstraat 106 Telefoon 632

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1953 | | pagina 1