Wij gaan verhuizen
Wat zegje
van mijn behaaglijke warmte?
de Gruyter
DAM PO
KOLOM VOOR DE VROUW
m
fi tp
^LOapen van ^Breeck
TWEEDE BLAD „DE VALLEI'
VRIJDAG 5 FEBRUARI 1954
Een appeltje voor de dorst
EN BETERE WAAR
EN TIEN PROCENT
ALLEEN
Het naadje van de kous
Burgerlijke Stand
KOU. GRIEP,
No. 5
„Verhuizen kost bedstro", zeiden onze
grootmoeders. Tegenwoordig komt het
iets duurder; het heeft meer weg van
een faillissement.
Mensen, die inwonen, kennen geen
groter zaligheid dan een eigen huis te
hebben, een eigen huurhuis, wel te ver
staan. Mensen, die al van lang voor de
oorlog in dezelfde woning zitten en er
eigenlijk aan alle kanten uitbotten, we
ten niets mooiers te bedenken dan te
verhuizen naar een ander appartement.
Welnu, al deze genen, bezint eer gij
begint, want wij zijn verhuisd! We wa
ren niet inwonend, de ruimte was voor
ons groot genoeg, we hadden het vol
komen naar ons zin, maar, wat wilt ge,
het hoofd van het gezin kreeg een func
tie in een andere plaats en dus pakten
uw Marianne van Loon en haar dier
bare een week lang alles wat los en vast
was, in, tot ze ten slotte geen kopjes
meer overhielden om uit te drinken en
gelaten op de verhuiswagen gingen
zitten wachten.
Het was een ruiling, en om het zo
voordelig mogelijk te doen, zou de ver
huizer eerst het hebben en houden in
laden van degene, die met ons ruilde,
vervolgens zou hij naar ons rijden, het
bovengenoemde hebben en houden uit
pakken en het onze in de wagen stuwen
om daarmee snel henen te rijden. Aldus
geschiedde.
Ik zal u het verhaal besparen over
de pech, die de verhuiswagen onder
weg kreeg, waardoor hij eerst om zeven
uur 's avonds, toen het aardedonker was
geworden, arriveerde, over de electri-
ciën, die meende dat hij pas drie dagen
later was besteld en na veel moeite be
reid was om een noodverlichting aan te
brengen, zodat we de spulletjes in huis
konden brengen, die de verhuizers zo
lang op straat hadden gezet, over de
schoorsteenveger, die die dag al drie
keer was geweest en tenslotte zijn leven
in de duistere nacht op het dak waag
de, ten einde de schoorsteen te vegen.
Neen, daarvan ga ik u allemaal niets
vertellen. Het zou te eentonig en te
naargeestig worden.
Het zal voldoende zijn even te ver
melden, dat we precies een maand in
de rommel hebben gezeten, voordat er
iets ging gebeuren, want het huis moest
opgeknapt worden om de doodeenvou
dige reden, dat er sedert de bouw in 1936
niets meer aan gedaan was, afgezien dan
van de zeven soorten behangsels, die
over elkaar op de muren gekleefd zaten.
Na die maand dan kwamen de eerste
werklieden om de stand van zaken eens
op te nemen. Ze trokken bedenkelijke
gezichten, verklaarden, dat het niet zou
meevallen, verdwenen weer en kwamen
na een week terug, welke zij hadden
doorgebracht, met het becijferen, van
wat het allemaal ging kosten en hoe
lang het zou duren. Ik zal geen getallen
noemen, want die hebben ons drie sla
peloze nachten bezorgd en het zou de
moed te veel ontnemen bij degenen, die
verhuisplannen mochten hebben.
Daarna gingen ze de plafonds afbik-
ken, de muren afscheuren, de verf af
branden, de ramen inzetten, de gootsteen
vernieuwen, de bril van het closet er op
schroeven, drie lekkages maken, vier
muren repareren, de sloten van de deu
ren in orde maken, witten, grondverven,
behangen en aflakken.
Tntussen bleek de gasverwarming zeer
onvoldoende te zijn voor de kamer op
het Noordoosten met aan twee kanten
glas. De gashaard werd dus verplaatst
naar een andere kamer, waarvoor drie
vloeren moesten worden opengebroken
en er kwam een nieuwe haardkachel. De
vloerbedekknig was tot op de draad toe
versleten en tot slot van het festijn zak
ten we gezamenlijk door onze enige fau
teuil.
Verbaasd het u, dat we eenparig heb
ben besloten om nooit meer te verhui
zen, al moesten we daarvoor de functie
van president van Frankrijk afwijzen?
Verhuizen in deze tijd kun je maar één
keer in je leven doen: daarna ben je
voorgoed failliet!
Tot de gezondste vruchten, welke
wij kennen, behoort zeker de ap
pel. Het is maar net, wat u prefe
reert, een rauwe appel, zoete most
of een Elzasser appelpudding: ze
smaken alle drie lekker!
Appelen zijn een ideale fruitsoort. Een
groot gedeelte van het jaar, als alle
andere vruchten ons in de steek laten,
kan men van de appel profiteren; hij is
heerlijk van smaak, bijzonder gezond en
niet overdreven duur. Allemaal facto
ren, die meegelden in de Nederlandse
huishouding.
Appelen hebben een zeer hoog gehalte
aan vitaminen en mineralen, ze zijn uit
stekend geschikt om het evenwicht op
peil te houden tussen de zuren en de ba
sen in de voeding en wie dagelijks een
rauwe, geraspte appel eet, zal merk-
|waardig weinig darmstoornissen onder
vinden. Dit laatste schrijft men dan toe
aan de pectine, een geleiachtige stof, die
de darminhoud de vereiste samenhang
geeft.
De huisvrouw, die appels in rauwe
vorm verwerkt, zal echter ervaren, dat
ze spoedig bruin worden, hetgeen te
wijten is aan een vernietigingsproces
van de vitamine C. Om dit ten behoeve
van de gezondheid en het aanzien vay
de gerechten te voorkomen, moet men
door het rauwe-appelgerecht enkele
druppels citroen roeren, hetgeen, de
oxydatie tegengaat.
Een appelproduct, dat wel van ganser
harte kan worden aanbevolen, is de
appelmost. Deze drank wordt bereid
volgens een procédé, waarin men de
natuur volkomen de natuur heeft gela
ten. Er is dus geen suiker bij gevoegd
en men heeft niet de kleur of de smaak
opgehaald door allerlei chemische mid
delen. Het sap is niet gesteriliseerd of
gepasteuriseerd, er is geen overmatige
hitte bij te pas gekomen en de vitami
nen. die op die manier anders vernie
tigd zouden zijn, blijven volkomen in
tact. Meer nog dan klontjes suiker heeft
de zoete appelmost de eigenschap zeer
snel te verkwikken en te verfrissen bij
grote vermoeidheid. In Zwitserland, het
land van de sportieven. heeft men dat
sl lang door en het resultaat is dan ook.
dat men daar het sap niet meer in hal-
ve-literflesjes verpakt, maar in grote
mandflessen, zodat men altijd voorzien
is van de nodige hoeveelheid zoete most.
Zoals bij de meeste groenten en
vruchten is het zonneklaar, dat de appel
het best, voldoet, wat de gezondheid be
treft, in rauwe toestand, waarbij de
most eveneens als „rauw" te beschou
wen is. Dat wil echter niet zeggen, dat
men geen heerlijke gerechten kent.
waarin appels gemoesd, gekookt, in elk
Ik hoef niet op brandstof te, be
zuinigen, want ik heb ieder jaar
minstens 50 gulden kolengeld van
De Gruyter's cassabons. Zonder dat
ik er iets voor doe of iets voor
laat! Die cassabons komen vanzelf!
De Gruyter geelt korting op alle
artikelen, behalve suiker, zout, soda.
Wissel de cassabons in wanneer U
wilt. Bewaar ze zolang U wilt.
Hoe groter het bedrag wordt, des
te meer plezier hebt 0 ervan.
-540211.
geval niet rauw, voorkomen. Het vol
gende recept, dat uit de Elzas komt, le
vert hiervoor al de bewijzen:
Appelpudding
Een pond zachtzure appelen, 400 gram
suiker, yoghurt of vanillesaus, aman
delen.
De appel schillen en schoonmaken, in
kleine stukjes snijden of raspen. Daar
na voegt men de suiker er bij en laat het
mengsel een uur zachtjes koken. In het
begin, tot de brei zacht geworden is,
houdt men het deksel op de pan, daar
na neemt men dat er af en laat men de
massa indikken. Ten slotte giet men de
pudding in een vorm en laat haar koud
worden, liefst tot de volgende dag. Als
men de pudding heeft gestort, steekt
men er hier en daar amandelen irr èïi
strooit er nog wat gepelde en gehakte
noten langs. In een aparte schaal of
kom presenteert men er yoghurt of va
nillesaus bij.
Tot het tederst gekoesterd bezit van
de vrouw behoren haar kousen. Met een
oneindig geduld worden ze uitgezocht,
met onmiskenbare trots worden ze ge
toond en daarnaworden ze behan
deld, of ze van staal zijn.
Zeker, niet opzettelijk, maar des
ondanks krijgen die ragfijne zijde en de
waterdunne nylon veel meer te verdra
gen. dan goed voor hen is.
Om de elasticiteit van nylon en van
zijde te handhaven is het absoluut nood
zakelijk, dat men voor het naar bed
gaan de kousen even spoelt. Nu is er
bepaald niets zo vervelend dan, als men
een verschrikkelijke zin heeft om één,
twee, drie onder de wol te kruipen, eerst
nog allerlei karweitjes te moeten op
knappen. Ter wille van de portemon-
naie, ter besparing van onnodig stop
werk en ten gerieve van uw eigen ver
schijning (gewassen kousen spannen be
ter dan ongewassen): haalt de kousen
's avonds snel even door het water, of,
begin bij het ontkleden met de kousen
en zet ze meteen te weken in lauw wa
ter; zijn de kousen erg onfris dan in
lauw water met wat zout (ongeveer
anderhalve eetlepel op vijf liter). Voor
dat men echter één vinger uitsteekt naar
welke kous dan ook, heeft men alle rin
gen, armbanden, horloges en wat dies
meer zij afgelegd, want niets is verra
derlijker dan deze instrumenten, waar
aan altijd een haakje zit.
Met spoelen in lauw water komt men
er echter niet altijd. Als men de kousen
een paar keer heeft gedragen, moeten ze
in een lauw sopje terecht komen. Men
vöTgt'ce jüiste weg, als men eefst de
ladders vastzet, vervolgens de kousen te
weken zet (de donker gekleurde apart
van de lichtere exemplaren) en daarna
eerst de lichte soorten wast en dan de
donkere. Huishoudzeep, zeepvlokken, of
moderne wasmiddelen zijn stuk voor
stuk prima geschikt. Kousen, die te we
ken heben gestaan in zoiit water, moeten
vóór het wassen goed worden uitge
spoeld, want zeep lost niet op in zout
water.
Het is zaak het weefsel zo sporadisch
mogelijk te wrijven en te wringen.
Alleen over het vuilste gedeelte van de
voet kan men luchtig met de vlakke
Uw laatste kans is:
0 boterhammen met
„Remia" margarine
per dag.
hand wrijven; voor het overige bepale
men zich tot het knijpen van het sop
door de kous, die aan twee zijden wordt
behandeld: de binnen- en de buiten
kant.
Na het degelijke spoelen legt men de
kousen in model, d.w.z. dat de naad zich
in het midden van het oppervlak be
vindt en niet aan de zijkant, waarna ze
worden opgehangen, liefst niet aan de
waslijn, want die is te ruw, maar bij
voorbeeld over de rand van de wastafel.
Na het wassen van de binnenzijde van
de kous, heeft men haar zo gedroogd, dat
de verkeerde zijde buiten is.
Bij het opmaken maakt men een hiel
tje, anders uitgedrukt: men slaat het
teenstuk naar binnen, zodat men bij het
aantrekken van de kousen, de tenen
maar hierin behoeft te schuiven om zo
de kous verder op te trekken. Men zal
zich overigens veel kosten en veel erger
nis besparen als men van oude kousen
het tenstuk afknipt en dit eerst over de
tenen schuift, alvorens een paar goede
kousen aan te trekken. Op die manier
zal het aantal ladders en gaten op dras
tische wijze teruglopen!
MARIANNE VAN LOON
Jannetje, d. v. A. v. d. Berg en J. Spies;
Cornelia Everdina, d. F. Th. van Kooter.
en A. Cornelissen.
Overleden: Hendrik je Jongman, 28
jaar en 10 maanden, echtgen. van C.
Sjoer; Evert Veenvliet, 77 jaar, echtg
van A. Strijbis; Hendrikje van der
Steeg, 85 jaar, wed. van G. Drost; Cor
nelia Adriana van der Linden, 82 jaar,
echtg. van A. J. van den Brink.
RIIENEN
Geboren: Janna Willemina, d. van J.
W. van Tongeren en A. van Dijk, Ber-
VEENENDAAL
Ondertrouwd: Jan Kat, 23 jaar en
Jaantje Willempje van de Loosdrecht,
23 jaar; Evert Hendrik de Koning, 21
jaar en Grietje van Doorn, 20 jaar.
Getrouwd: Gerrit Achterberg, 31 jaar
en Christina Steffers, 31 jaar; Hendrik
Rebergen, 25 jaar en Antonia Gerdina
v. d. Berg, 24 jaar.
Geboren: Dorus Christiaan, z. v. J. W.
van der Laan en A. Sukkel; Gerrit, z. v.
G. van Dijk en J. Leppers; Jannetje An
tonia, d. v. D. Slotboom en C. Drost;
zware hoofd- en borstverkoud
heid, diep vastzittend slijm.snuift
en wriift U weg met
kenlaan 1; Aleida, d. van M. van dei
Garde en J. H. van der Burg, Cunera-
weg 156; Colanda, d. van G. J. Weldring
en T. A. H. Wieringa, Veenendaal; Jan-
nigje Jannetta, d. van H. Maassen en J.
C. van Engelenburg, Ede.
Ondertrouwd: Gerrit Lubout en Rein;.
Hendrika Kerseboom.
Overleden: Willemina Gijsberta Ma
ria van Ginkel, 58 jaar, ongehuwd, He
renstraat 92.
RENSWOUDE
Geboren: Lilia Esmée, d. van J. var
Kasteel en W. C. Leeuwen.
Overleden: Johannes van Kessel, 88 j
Ingekomen: J. van Plagehoef van Edi
naar Bekerweg 6.
Vertrokken: H. M. Wolswinkel vai
Barneveldsestraat 34 naar Doorn; M. W
van de Lagemaat van Utrechtseweg H
naar Canada; J. W. van de Burght vai
Hopperseweg 3 naar Barneveld; Mej. F
Hoogeweg van Dorpsstraat 65 naar Lun-
teren gem. Ede.
FEUILLETON
12)
Maak je niet kwaad. Ik maak geen
smoesjes, vertel geen verhaaltjes. Ik zeg
het misschien 'n beetje cru, maar ik
houd van recht door zee. En ik meen
het goed met je. Ik wil je uit de narig
heid helpen. Ik ben hier stamgast, ik
wil de kroeg niet aan een ander zien
gaan.
Daar is geen sprake van ant
woordde Van Vueren hooghartig. Zo
erg is het ook weer niet. Ik heb tekort
aan contant geld, ik zit met betalings
moeilijkheden, maar zo erg als u ver
onderstelt is 't niet. Hij wist dat hij
onwaarheid sprak maar hij kon het niet
over zijn hart verkrijgen deze man
opening van zaken te geven.
Zoveel te beter stemde Sartorius
opgeruimd toe, maar om zijn mond
speelde een koud glimlachje. Kan ik
je met vijf mille helpen? Voor mij is het
een krats, voor jou is het misschien een
overbrugging naar betere tijden.
Ik vind het heel aardig van u
antwoordde Korstiaan. Een gevoel van
reusachtige opluchting streed met een
diep wortelschietend wantrouwen. Wat
bezielde Sartorius? Hij zag er niet be
paald als 'n edele mensenvriend uit.
Waarom wilde deze man hem helpen?
Ik vind het aardig, zeg ik al her
haalde Korstiaan. Maar heus, me
neer Sartorius, ik zal het wel redden.
M'n leveranciers
Het slechtste wat een zakenman
kan doen, is onder z'n leverancier te
gaan zitten stelde Sartorius vast.
Dan ben je geen vrij man meer. Dan
maakt je leverancier de dienst uit en
levert je wat hij kwijt wil zijn. Dat weet
je net zo goed als ik.
Maar waarom wilt u
Omdat ik een oude vent ben, die
zich grillen kan veroorloven legde
Sartorius uit ik ben gewend aan deze
zaak, aan mijn hoekje, aan jou, aan
alles hier, en ik wil op mijn leeftijd geen
veranderingen meer.
Als jij er onder door wilt gaan,
moet je zelf weten, maar ik wil daar
de gevolgen niet van dragen. Vijf mille
is voor mij een kleinigheid, voor jou kan
het alles betekenen.
Op welke voorwaarden? Korstiaan
werd opeens kalm en zakelijk.
Een rente van twee en een half
Da's niet veel.
Nee, zeker niet zonder dekking,
want je krijgt het op schuldbekente
nis.
Korstiaan zweeg verbaasd.
Je tekent gewoon een schuldbeken
tenis met een opzegtermijn van drie
maanden. Da's toch normaal, niet? Het
gaat voor een jaar, met stilzwijgende
verlenging.
Ik vind het heel mooi aarzelde
Korstiaan en als ik nu eens niet kan
terugbetalen, wanneer U het geld
weerom vraagt?
Als de hemel valt, zijn alle mussen
dood glimlachte Sartorius ik zit
om dat geld niet te springen en ik acht
het hier goed belegd. Maak je daarover
maar geen zorgen, Van Vueren. Jij
krijgt het geld en tekent je schuldbe
kentenis en verder zullen we wel eens
zien. Zoals ik je zeg, ik heb geen haast.
Korstiaan van Vueren wankelde. Die
avond had hij reeds in zijn hart besloten
de zware gang naar Vierhouten te ma
ken, te gaan praten met de oude heer
Van Mechelen. Hij, die altijd „als de
bank" was geweest, een der oudste en
beste klanten. Alles wat hij aan trots
en zelfrespect bezat, was er tegen in
opstand gekomen. En nu werd hem op
eens een andere weg geopend. Niemand
behoefde het te weten. Sartorius mocht
wezen wat ie wou, een kletskous was
hij zeker niet. Hij zou zijn mond er wel
over houden, om de een of andere re
den wist Van Vueren dat heel zeker.
Toch aarzelde hij nog.
Mag ik er eens over denken?
vroeg hij.
Als 't maar niet te lang is zei
Sartorius als 't goed is, kom dan
morgenavond bij me thuis het geld ha
len.
Korstiaan van Vueren keek zijn be
zoeker na, toen die als 'n zwarte schim
door de deuropening verdween na een
complimenteuze groet aan Marian die
stijfjes knikte.
Van Vueren zag het.
Hij besloot er niet met Marian over te
praten. Die had het niet op Sartorius,
dat zag hij wel.
Tenslotte was hij de baas, hij alleen.
Toen hij naar bed ging, had hij zijn
besluit reeds genomen. En de volgende
avond ging hij naar Sartorius.
Waarom Korstiaan van Vueren aan
zijn dochter Marian niet vertelde van
zijn overeenkomst met Sartorius? Hij
maakte zichzelf wijs dat hij geen lust
had haar tekst en uitleg te geven, dat
zij een onredelijke antipathie jegens
Sartorius had, en met allerlei bezwaren
zou komen, die hij dan maar zou moeten
weerleggen. Zwijgen was veel makke
lijker.
In werkelijkheid maar dat durfde
hij zichzelf niet toegeven was hij niet
zo zeker dat hij juist gehandeld had
Zijn trots had hem verboden gebruik te
maken van de hulp die zijn leveran
ciers hem aanboden. Voor hen wilde hij
dezelfde blijven. Sartorius was een bui
tenstaander. Niemand zou aan de weet
komen hoe Van Vueren uit de impasse
was geraakt? Maar vertrouwde hij Sar
torius? Hij durfde daarop geen ja te
zeggen. Vanwaar die plotselinge edel
moedige hulpvaardigheid?
Tussen Sartorius en hem had nooit
zo bijzonder veel sympathie bestaan. Hij
hoorde nu eenmaal bij „de oude garde",
maar meermalen had Korstiaan zich in
stilte geëergerd aan het eigengereid en
tactloos optreden van de rijk geworden
Indischgast.
Van Vueren was over zijn daad niet
met zichzelf in 't reine en daarom zweeg
hij tegen Marian. Toen ze vroeg hoe hij
zo plotseling uit de financiële moeilijk
heden gekomen was, diste hij een
smoesje op. Maar hij vergiste zich als
hij dacht, dat Marian hem niet door
zag. Voor haar bleef het 'n raadsel wie
haar vader geholpen had. En ze was
vastbesloten dat uit te vinden.
Weldra bemerkte van Vueren dat hij
aan Sartorius een veel hoger rente moest
betalen dan twee procent, die deze be
dongen had.
Want al spoedig begon Sartorius zich
in Het Wapen te gedragen met een be-
zitters-air. Zijn toon veranderde. En dat
nam toe, toen Korstiaan van Vueren nóg
eens 'n schuldbekentenis ondertekend
had. Hij stond nu voor achtduizend gul
den bij Sartorius in 't krijt.
De Indischman nam tegenover hem
een soort vriendschappelijk-beseher-
mende houding aan, echter met een
ondertoon van dwingende superioriteit.
Hij nam vrienden mee naar Het Wa
pen gedurende de stille avonden waarop
daar bijna niemand zat, en wist Van
Vueren over te halen hem daarvoor de
„groene kamer", een kLein zaaltje voor
bestuursvergaderingen, af te staan. Van
Vueren wist zo langzamerhand wel wat
er in die groene kamer omging. Er werd,
zoals Sartorius dat uitdrukte, „een kaar
tje gelegd tussen vrienden" en hij had
er geen zin dat heel Breeck daar met de
neus boven op zat. Inderdaad zou, wan
neer de bevolking van Breeck zich tot
dit schouwspel aangetrokken had ge
voeld. ze er haar neus wellicht voor op
gehaald hebben. Want er werd daar it
de groene kamer grof, zeer grof ge
speeld. En de vrienden die Sartoriu
meebracht, mochten voor Van Vuere?
grotendeels onbekenden zijn, er ware
er een paar bij die hem voldoende in
lichtten over het gehalte van de rest va,
het gezelschap. Mensen met een alles
behalve brandschoon zakelijk verleder
een rijke makelaar, die maar net op he
nippertje aan een veroordeling wegen
oplichting was ontkomen; een fabrikan
in ruste uit Vierhouten met zulk ee
slechte reputatie, dat hij in alle établis
sementen in die plaats de deur uitge
keken werd. Dit gezelschap had er ee:
gewoonte van gemaakt tot diep in d-
nacht in de groene kamer te zitten gok
ken,, drinken cn zwetsen.
Het griefde Korstiaan Van Vueren to
in de ziel, dat hij in zijn oude, gerespec
teerde zaak zulk gezelschap moest dul
den en eens had hij al zijn moed bijeen
geraapt en Sartorius gevraagd, waaror
hij 't gezelschap niet liever bij zich thui
noodde.
De man had hem hooghartig aange
keken en gezegd, dat hij bij zich thui
noodde wie hij wilde en dat hij van nie
mand adviezen nodig had. Maar als Vai
Vueren hen liever niet meer zag, da
moest hij het maar zeggen. En dit laat
ste werd gezegd op zulk een toon, da
Van Vueren plotseling begreep dat h
voor die smerige acht mille practise!,
aan Sartorius verkocht had.
(Wordt vervolgd).