Nieuwsblad
voor Veenendaal Omstreken
Fa. J. F. TAK
de VALLEI-riks?
KALENDER
Een volle zaal voor de
CNV» November-avond
NICOLAAS van Myra
en de overlevering
AGENDA
Waar is
Hij isf 12.50 waard
Eist
cAllerlielót
Renswoude
EEN VAN DE TWEE
EEN VAN DE TWEE
EENVANDETWEE
28e jaargang
VRIJDAG 26 NOVEMBER 1954
No 54
Uitgave: „De Gelderse Vallei" Veenendaal
Verschijnt tweemaal per week in: Stichts en Gelders Veenendaal - Amerongen Eist - Rhenen - Achterberg - Overberg - De Haar - Kade - Maanderbuurt - Ederveen - Renswoude - Scherpenzeel
Onteigening van gronden aan
het Panhuis
WAT DOEN DE
VEENENDAALSE CLUBS?
Groeiende belangstelling voor
Chr. Openbare Leeszaal en
Bibliotheek
St. Nicolaas cadeaux
De plannen van de
Arbeiders Kunstkring
Assurantie-, Hypotheek- en
Woningbureau BROUWER,
EEN GEWOON OVERHEMD
OF ZO'N PRACHT
OVERHEMD
VAN VAN DERZEE
DE ARBEIDSMARKT
EEN GEWONE SHAWL
OF ZO'N PRACHTIGE
WOLLEN SHAWL
VAN VAN DER ZEE
EEN PAAR GEWONE
HANDSCHOENEN
OF ZO N PAAR PRACHTIGE
HANDSCHOENEN
Meester in de letteren
DIJKSTRA
Redactie en administratie:
Parallelweg 10 Veenendaal
Telefoon K 8385-2023 - Girono. 563427
Redactie: W. F. ter Hoeven
Advertenties en abonnementen
kunnen ook worden opgegeven bij
de agentschappen van „De Vallei" in
de plaatsen van verschijning
VALL
ADVERTENTIES
Advertentieprijs per mm 12 cent
Speciale contractprijzen op aanvraag
Minimum per advertentie 3,60
Rubriek Vraag en Aanbod 110
woorden 95 cent, elk woord meer
7 cent
Familieberichten 15 cent per mm
Abonnementsprijs 1,55 p. kwartaal
Losse nummers 10 cent
De Veenendaalse Chr. Besturenbond
hield Dinsdagavond haar November-
propaganda-vergadering in het Vereni
gingsgebouw aan de Eikenlaan. Na ope
ning door de voorzitter van de CBB,
de heer G. J. Vunderink, en samenzang
en gebed sprak de heer Vunderink over
de verbreking der samenwerking tussen
de drie vakcentralen door het NVV.
Het CNV is nog steeds tot samenwer
king bereid, omdat de samenwerking na'
de oorlog belangrijke resultaten voor de
werknemers, ja voor heel het Neder
landse volk heeft opgeleverd. Maar als
samenwerking alleen mogelijk is ten
koste van het uitdragen van onze begin
selen en als wij niet meer mogen zeg
gen wat wij als Christelijke vakbewe
ging menen te moeten zeggen, dan heb
ben wij liever geen samenwerking.
Spr. wekte de aanwezigen op tot ac
tiviteit voor het werk van de Christelijke
vakbeweging.
Hierna sprak de heer A. de Bloeme,
hoofdbestuurder van de Chr. Houtbe-
werkersbond over het onderwerp „Onze
weg ons doel". Spreker wees op de
weg die de Chr. vakbeweging in haar
beginperiode onder vaak moeilijke om
standigheden had moeten gaan. De
strijd tegen socialisme en liberalisme
was hard en ook was er menig misver
stand in eigen kring. Niettegenstaande
dat heeft de Chr. vakbeweging steeds
haar weg bewandeld, de weg van het
overleg.
Dat niet de klassenstrijd-gedachte en
niet de liberale theorieën het gewonnen
hebben, maar de gedachte van het over
leg danken wij, aldus spreker, aan de
trouw en volharding van de pioniers der
Christelijk-socialè beweging, die in bid
dend opzien tot God hebben volgehou
den. Het ontstaan van collectieve ar
beidsovereenkomsten, vakraden, Stich
ting van de Arbeid, Sociaal Economi
sche Raad e.d. zijn vruchten van de weg
die het CNV steeds gewezen heeft.
Maar wij moeten, aldus de heer Bloe
me, verder; wij moeten via onze weg
komen bij het doel, n.l. dat er op het
terrein van de arbeid verhoudingen
moeten komen, die beantwoorden aan
de eis van het Evangelie.
In zijn vergadering van 21 Mei 1954
besloot de gemeenteraad van Veenen
daal, niettegenstaande alle eigenaren'
bezwaren hadden ingediend, over te
gaan tot onteigening van enige perce
len grond in de omgeving van het Pan
huis. Deze gronden waren nodig voor
de aanleg van een sportcomplex en een
toegangsweg tot dit complex.
Het blijkt nu dat de Kroon het met de
zienswijze van de Raad eens was, want
bij Koninklijk Besluit van 8 November
1954 (dus nog binnen zes maanden na de
datum, waarop het raadsbesluit werd
genomen) werd deze onteigening door
de Kroon goedgekeurd.
De wedstrijd tussen Hilversum en
Veenendaal a.s. Zondag zal beslissen
over de voorlopige bezetting van de bo
venste plaats in de derde klasse D. Een
Veenendaalse overwinning zal beteke
nen, dat de geel-blauwen de leiding ste
vig in handen nemen. Hilversum, dat
een wedstrijd minder gespeeld heeft,
zal echter bij een overwinning 1 punt
meer kunnen krijgen dan Veenendaal.
Waar twee gelijkwaardige ploegen
elkaar ontmoeten en dergelijke grote be
langen op het spel staan, is moeilijk een
voorspelling te wagen. Het is 'n feit, dat
de Veenendaalse voorhoede in de laat
ste wedstrijden veel minder doelpunten
scoren dan in het begin. In de laatste
wedstrijden kwamen de doelpunten al
leen van linksbuiten Muller. Vooral in
deze wedstrijd zal de Veenendaalse
voorhoede wat schotvaardiger moeten
zijn, wil men de eerste nederlaag voor-1
komen.
Zaterdagmiddag gaat DOVO naar
Apeldoorn. Apeldoorn bevindt zich in de
kopgroep, maar toch nemen we aan, dat
DOVO zich niet zonder meer een neder
laag zal laten welgevallen.
Matjan gaat op bezoek bij Edo (U.) en
zal wel alles in het werk moeten stellen
om een nederlaag te ontgaan. In de 2e
klasse krijgt GVVV bezoek van Sport
club Rhenen, dat vorige maand in eigen
huis een 1—0 nederlaag van GVVV
kreeg te incasseren. Wij achten GVVV
thans wederom in staat om de volle
winst uit deze wedstrijd te halen.
Triangelboys gaat op bezoek bij
PUEM en kan eveneens met de beide
punten huiswaarts keren.
In de reserve-klassen is het program
ma voor Zaterdagmiddag: DOVO 3
VRC 2; De Merino's 2Sportclub Rhe
nen 2; Musketiers 2VRC 3; De Meri
no's 3Tr. boys 3; Matjan 2VRC 4.
„DE BLOEMENFEE EN DE PRINSES"
Zo luidt de titel van de kinderoperette
welke Woensdagavond 8 December zal
worden opgevoerd onder leiding van de
heer C. Budding. Enkele jaren geleden
is deze operette al eens opgevoerd en
dit werd toen zo'n groot succes, dat er
door velen een herhaling werd gevraagd.
Deze operette bestaat uit vier bedrijven
en de dirigent geeft voor elk bedrijf een
korte toelichting. Wij twijfelen er niet
aan of „Eltheto" zal bij deze operette
weer tot de laatste plaats bezet zijn.
Heden, Vrijdag 26 November
(In geb. ,,'t Trefpunt" lezing
met filmvoorstelling van de
heer Lode van Gent over „Ber
bers en Arabieren".
Zaterdag 27 November
(Terrein J. G. Sandbrinkstr.)
2.30 uur, aankomst per helicop
ter van Sint Nicolaes.
(In geb. Eikenlaan) uitvoering
van „Ballet der Lage Landen".
Maandag 29 November
(In tijd. raadszaal voormalig
postkantoor) 7.30 uur open
bare vergadering van de ge
meenteraad.
Luxor Theater
Van heden Vrijdag t.m. Zondag
de film „Sans of Iwo Jima",
van Dinsdag t.m. Woensdag
.Lights of old Santa Fe" en
Donderdag „Zo begint het le
ven".
Wij zullen ook nu nog veel strijd kun
nen verwachten, maar als wij het ons
gestelde doel zi$n als een ons van God
gegeven opdracht, dan gaan wij voor
waarts achter de vaan van recht en
plicht totdat eens ,,d' arbeid bloeien zal
in vrijheid overal", zo besloot spreker.
Vervolgens kwam het Chr. Toneel
gezelschap „DESTO" uit Utrecht voor
het voetlicht, met het toneelstuk in drie
bedrijven „De beste jaren van ons le
ven", geschreven door Richard Person.
Dit stuk voerde de zaal terug naar de
jaren, onmiddellijk na de jongste we
reldoorlog ert gaf een beeld van het le
ven van de militairen die gedemobili
seerd zijn en weer een werkkring moe
ten zoeken. We zagen o.a. hoe deze man
nen gedesillusioneerd werden door hun
na-oorlogse ervaringen, zodat zij on
danks alle hulp, die -zij tenslotte nood
gedwongen moeten accepteren, blijven
zeggen: „Het waren de beste jaren van
ons leven".
Na het zingen van het Avondlied
sloot de voorzitter deze zeer geslaagde
propaganda-bijeenkomst met gebed.
Sedert haar oprichting in 1952 mag de
bibliotheek zich in een steeds toenemen
de belangstelling verheugen.
Er is een grote vraag naar goede ro
mans en studielectuur en mede door de
royale medewerking van het gemeen
tebestuur is de Stichting in staat aan
deze vraag te voldoen. Bij de opbouw
der bibliotheek wordt niet alleen ge
dacht aan romans en jeugdboeken van
de beste binnen- en buitenlandse schrij
vers, doch speciale aandacht geschonken
aan de uitbreiding van de afdeling stu
diewerken.
De zo juist uitgekomen catalogus
geeft op overzichtelijke wijze een beeld
van de vele en veelzijdige werken,
waaruit men een keuze kan doen. Men
vindt daarin de volgende rubrieken:
romans algemene werken, wijsbegeerte,
godsdienst, levensbeschrijvingen, ge
schiedenis, aardrijkskunde, sociale we
tenschappen, opvoeding, verkeerswezen,
wis- en natuurkunde, natuurlijke his
torie, geneeskunde, landbouw en vee
teelt, huishoudkunde, technische weten
schappen, sport en spel, kunst, taal en
letteren, romans in vreemde talen en
jeugdboeken. Deze rubrieken worden
doorlopend aangevuld met de nieuwste
werken.
De uitlening op Vrijdagavond wordt
dermate druk bezocht, dat het nodig is
gebleken ook op Woensdagavond de bi
bliotheek open te stellen.
De vele nieuw ingekomen inwoners
maken wij gaarne attent op deze instel
ling en voor nadere inlichtingen raad
plege men de in dit blad voorkomende
advertentie.
PRACHTIGE PRESTATIE
LEIDSTER VAN „SPARTA"
Dezer dagen zijn door het Koninklijk
Nederlands Gymnastiek Verbond de se
lectiewedstrijden gehouden voor het
persoonlijk Nederlands Kampioenschap
voor dames. Bovendien wordt tijdens
deze wedstrijd het Nederlands dames
keurkorps samengesteld.
Onze plaatsgenote mej. Cor van Bar-
neveld, leidster van de gymnastiekver
eniging „Sparta" heeft ook aan deze
wedstrijd deelgenomen en wist daarbij
beslag te leggen op de vierde plaats.
Een pracht prestatie, waarmede we
haar van harte feliciteren.
Mej. Van Barneveld is hierdoor lid
van het Nederlands dameskeurkorps ge
worden.
VERGADERING GEPENSIONNEERDE
AMBTENAREN
De afdeling Veenendaal van de Bond
voor Gepensionneerden in Overheids
dienst, zal op Maandagmiddag 6 Decem
ber a.s. om 3 uur bijeenkomen in Hotel
\De Korenbeurs" te Veenendaal. De
heer J. H. Groen, lid van het hoofdbe
stuur, zal spreken over de onvoldoende
aanpassingstoeslagwet en de daartegen
te voeren actie.
flacons EAU DE COLOGNE
PARFUMS o.a.
Boldoot 4711 Tosca Maja
Sois de Paris Yardley
LUXE DOZEN ZEEP met en zonder
EAU DE COLOGNE
WARMWATERZAKKEN f 2,50
POEDERS (Ponds, 4711, Maja)
LIPSTICK
OORWARMERS
Hoofdstraat 106 Telefoon 2576
Zoals in ons vorig nummer aangekon
digd, geeft het „Ballet der Lage Lan
den" a.s. Zaterdagavond in het gebouw
aan de Eikenlaan een uitvoering onder
auspiciën van de Arbeiders Kunstkring
van de N.V.V. Besturenbond Veenen
daal.
Het optreden van het Ballet der Lage
Landen is de eerste culturele ontspan
ningsavond van de drie welke in het
programma van de Kunstkring voor dit
seizoen zijn opgenomen. Na de ballet
voorstelling volgt namelijk op 8 Januari
weer een voorstelling van „Toneelver
eniging" (Ned. Volkstoneel) en op 22 Fe
bruari een cabaretavond van het gezel
schap Adri van Oorschot.
J Zonder twijfel zullen velen zich af
vragen hoe toch de Arbeiders Kunst
kring kans ziet en het aandurft gezel
schappen van naam als hierboven ge
noemd, naar Veenendaal te laten komen.
Vorig seizoen is de Kunstkring1 met een
enkele voorstelling gestart en het werd
een groot succes. Ook financieel, zo ver
klaarde het bestuur van de Kunstkring
tijdens een Maandagavond gehouden
persconferentie.
Maandagavond zijn wij echter nog
De VALL EI-riks van vorige week
werd uitgegeven bij Banketbakker
Bep van Resteren, Pr. Bernhardlaan
175 te Veenendaal. Hjj werd niet ge
vonden en zo is de riks van deze
week f 12,50 waard geworden. Het
nummer van de VALLEI-riks welke
deze keer in het verspreidingsgebied
van ons blad zal worden uitgegeven
is Y 729496. Dit nummer is wederom
om het zoeken te vergemakkelijken,
rood gedrukt.
Zoals bekend is het de bedoeling dat
de vinder van de rijksdaalder met dit
rode nummer deze vóór a.s. Donder
dagmiddag 12 uur op ons bureau
komt tonen en de premie, welke nu
dus tot 10 gulden is opgelopen, in
ontvangst te nemen.
Kijkt u dus goed uit naar de rijks
daalder met het rode nummer
SINT NICOLAAS NADERT In vele steden en dorpen van ons land is Sint
Nicolaas reeds gearriveerd om zijn geschenken aan jong en oud te kunnen
brengen. De Zwarte Pieten zullen hem daarbij weer behulpzaam zijn.
meer aan de weet gekomen over de
wijze waarop de Arbeiders Kunstkring
te werk gaat. De grote krach^ en de
basis waarop het werk van de Kunst
kring drijft is namelijk het spaarsysteem
dat hier wordt toegepast. De Kunst
kring heeft ongeveer 350 leden die
iedere week een dubbeltje sparen
Het doel van de Kunstkring is tegen
zo laag mogelijke entree-prijs cultureel
verantwoorde en goede ontspanning te
brengen en wel speciaal voor hen die
tot de gedachtensfeer van het NVV be
horen.
De 350 spaarders van de Kunstkring
nu hebben het met hun dubbeltje per
week mogelijk gemaakt het financiële
risico van de hoge kosten verbonden aan
het optreden van gezelschappen van
naam te aanvaarden omdat het organi
serende bestuur zich verzekerd weet van
tenminste 350 verkochte plaatsen, ter
wijl de Kunstkring verder bij het con
tracteren van de gezelschappen de be
middeling geniet van het hoofdbestuur
van het NVV, dat door het contracteren
van voorstellingen in het gehele land
een belangrijke verlaging van de kosten
kan bereiken.
Dat men er bij de voorstellingen in
het vorig seizoen ook financieel goed
uitgesprongen is, is mede te danken aan
het feit dat de grote zaal van gebouw
Eikenlaan steeds vrijwel geheel bezet
was. Dus buiten de 350 spaarders waren
er nog de vele andere bezoekers, niet-
spaarders, die een en ander hebben mo
gelijk gemaakt. Het bestuur van de
Kunstkring juicht dit uiteraard toe en
meent dan ook dat gezocht moet wor
den naar de mogelijkheid om dit belang
rijke culturele werk in de toekomst op
bredere basis te brengen. Ten aanzien
hiervan wil men graag overleg plegen
met belangstellende verenigingen en or
ganisaties.
Het aantal spaarders van de Kunst
kring groeit gestadig en mocht deze
groei doorzetten, of mocht het werk op
bredere basis gebracht kunnen worden,
dan acht het bestuur het zeer goed mo
gelijk om het programma uit te breiden
en meer te variëren, b.v. met concerten,
waarvoor in Veenendaal grote belang
stelling blijkt te bestaan. Het bestuur
heeft dan ook reeds plannen in deze
richting.
Met grote belangstelling is het dat wij
de ontwikkeling van het streven naar
het door de Veenendaalse Arbeiders
Kunstkring gestelde doel, om door mid
del van een spaarsysteem voor een ieder
bereikbare goede culturele ontspanning
te brengen, zullen volgen.
OLIEBOLLENDAG VOOR E.H.B.O.
Morgen Zaterdag 27 November orga
niseert de Kon. ^Jed. Ver. EHBO, afd.
Eist (U.), evenals vorig jaar weer een
oliebollendag.
Gezien het grote succes en de erva
ring verleden jaar opgedaan,, zal de
EHBO een nog1 groter aantal bollen en
een nog beter product maken om heel
Eist in de gelegenheid te stellen mee
te smullen ten bate van de EHBO-kas.
De EHBO helpt iedereen als het nodig
is en laat een ieder de EHBO nu helpen.
H.M. de Koningin en
Z.K.H. de Prins der
Nederlanden hebben
dertien exclusieve fo
to's van de vier Prin
sessen bestemd voor
de Prinsessenkalen-
der 1955 van „Pro Ju-
ventute".
De foto's zijn gemaakt
door Z. K. H. Prins
Bcrnhard en enkele
Zijner vrienden.
Allerliefst zijn de fo
to's. De kunstdruk
kalender ziet er op
vallend aantrekkelijk
uit en dient het sym
pathieke werk van
„Pro Juventute":
kinderen-
in -moeilijkheden
beschermen en
steunen.
U bestelt toch deze
kalender? Dit kunt u
doen bij alle Vereni
gingen en Afdelingen
„Pro Juventute".
Waar niet verkrijg
baar volgt franco
toezending na ont-
VROUWENBOND VERGADERDE
Donderdag jl. hield de afdeling Rens
woude van de Ned. Christenvrouwen
bond haar maandelijkse vergadering. De
presidente, mevr. Hosang, opende de
vergadering en gaf meteen het woord
aan ds. Grolle uit Utrecht. Ds. Grolle
sprak allereerst een inleidend woord,
waarna hij enige lichtbeelden uit Israël,
waar hij zelf enige jaren geweest is,
liet zien. Diepe indruk op de aanwezi
gen maakte b.v. de Zee van Tiberias.
Aan het einde van de avond sloot ds.
Grolle met dankgebed.
SCHIETNIEUWS
Voor de onderlinge competitie van de
schietvereniging „Renswoude" werden
de volgende resultaten behaald:
1. F. v. d. Fliert 116 p.; 2. W. Veld
huizen 113 p.; 3. H. Vermeulen 113 p.;
4. J. Vermeer 109 p.; 5. J van: Raay 109
p.; 6. W. Bruggink 108 p.; 7. H. School-
derman 103 p.
1. D. de Fluiter 115 p.; 2. W. Veld
huizen 114 p.; 3. W. Bruggink 114 p.; 4.
H. Schoolderman 114 p.; 5. H. Vermeu
len 113 p.; 6. F. v. d. Fliert 113 p.; 7. G,
van Doorn 113 p.; 8. J. van Raay 110 p.
PRACHTIGE PRESTATIE
Dinsdag j.l. moest het eerste team van
de biljartvereniging „Renswoude" thuis
de strijd aanbinden tegen de leiders van
Alle verzekeringen
Hypotheken
Verkoop vaste goederen
Wonlngbeheer
Taxaties
beëdigd als makelaar en taxateur
Veenendaal - Kanaalweg 2 - Tel. 2918
vangst van f 2,75 per kalender op postgiro nr. 51.74.00 (of per postwissel)
t.n.v. de Kalenderactie „Pro Juventute", Van Lennepkade 46 Soest Zuid.
hun afdeling „De Vink I" uit Lunteren.
Reeds in de eerste partij, tussen de
heren J. Vink en G. Biezebosch, bleek
dat Renswoude zich tot het uiterste zou
verdedigen. Nadat de heer Vink met
grote cijfers had achtergestaan, was hij
toch nog fraai.
De tweede partij ging tussen de heren
C. Vink en H. Klomp. De heer Vink had
weinig moeite met zijn tegenstander en
won gemakkelijk. Nu werd de partij
tussen de heren G. v. d. Kaa en J. Barth
gespeeld. Van de Kaa won met enkele
fraaie series eveneens waardoor de over
winning een feit was.
De persoonlijke uitslagen luiden:
J. VinkG. Biezebosch20
C. VinkH. Klomp20
C. de FluiterG. J. Hendriksen 02
G. v. d. KaaJ. Barth20
Het tweede team van „Renswoude"
moest uit de strijd aanbinden tegen „La
Campagne II" uit Veenendaal. Het werd
hier een gelijke uitslag (44).
A.N.W.B.-RIVIERNAAMBORDEN
IN DE BETUWE BIJ DE VEREN
OVER DE GROTE RIVIEREN
Dezer dagen zal de A.N.W.B. ook in
de Betuwe een aantal riviernaamborden
plaatsen. Dit zijn de reeds bekende wit
te borden met blauw opschrift, welke
de Bond bij rivier- en kanaalovergangen
plaatst. Dit voorjaar zijn er een hon
derdtal aangebracht en deze week zijn
er aan dit aantal een vijftig toegevoegd.
Hiervan zullen er op zeven plaatsen aan
de grote rivieren komen te staan en wel
met het opschrift „Nederrijn" bij de ve
ren Opheusden-Grebbeberg en Eek en
Wiel-Amerongen. De Waal krijgt zijn
naamborden bij de veren Druten-Dode-
waard en Tiel-Wamel. Bij het veer Wijk
bij Duurstede-Rijswijk (N.B.) en dat bij
Beusichem komen borden met het op
schrift. „Lek", terwijl ook het veer bij
C*yen de Maas een tweetal naamborden
zal krijgen. Tevens zullen borden „Lek"
worden geplaatst bij het veer Schoon-
hoven-Gelkenes.
DROOGSTRALERS ALS
WARMTEBRON
In een van de ontspanningslokalen
van het parochiehuis te Nieuw-Namen
(Zeeuwsch-Vlaanderen) is een moderne
verwarmingsinstallatie aangebracht, ge
baseerd op het warmte-stralingsprinci-
pe. In het plafond werden 30 droogstra-
lers van 250 Watt in speciale armaturen
ingebouwd.
Onmiddellijk na inschakeling van de
installatie ondervindt men de warmte
straling, welke in intensiteit overeen
komt met de warmte van de zon medio
Februari.
Het systeem van stralende warmte kan
een dankbare toepassing vinden op
plaatsen, waar men tijdelijk en onregel
matig vertoeft: in keukens, badkamers,
douche-cellen, onverwarmde werkplaat
sen zoals in kelders, schuren en op zol
ders. Ook voor verwarming van kerk
gebouwen komen de droogstralers in
aanmerking. In de kerk van Nieuw-
Namen heeft men ze trouwens al in ge
bruik. Het hangt van de plaatselijke
omstandigheden (omgevingstempera
tuur) af, in welk aantal de droogstralers
moeten worden gebruikt. Binnen de
warmtekegel van deze lampen zal men
geen hinder ondervinden van open ra
men of telkens opengaande deuren.
Proefondervindelijk is bewezen, dat dit
systeem van tijdelijke verwarming uit
stekend voldoet.
POSTDUIVEN MET EEN FLUITJE
Als levende boden gebruikten de Chi
nezen van oudsher postduiven. Deze
droegen behalve de boodschap aan een
der poten een bamboefluitje om door het
schelle gefluit de roofvogels af te
schrikken.
HOE VERKNOEIT MEN ECHTE
KOFFIE?
Sommige fabrikanten van merkarti
kelen zijn een tijd geleden op hol gesla
gen mat hun koffiem-plange.
Van de veronderstelling uitgaande dat
bij een merkartikel a. de smaak liefst
door de eeuwen heen onveranderd moet
blijven; b. de grondstoffen zo goedkoop
mogelijk beschikbaar moeten zijn, is men
in de V.S. tot het kunstmatig aromati
seren van de koffie overgegaan. Nu zijn
de Amerikanen in deze 100 kinderen,
ondanks hun schranderheid als specia
listen van bijna alles, wat op deze we
reld te koop is. Ze vinden de koffie met
het aroma dè echte koffie.
De fabrikanten lachen, want ze kun
nen steeds de goedkoopste koffiesoort,
die aan de markt komt, voor het groot
ste gedeelte van hun melange gebrui
ken, daar het kunstmatig aroma voor de
stabiliteit van de geur en de smaak van
de „overheerlijke" koffie, merk A of B
zorgt.
We moeten echter niet al tè hard met
onze ironische opmerkingen van wal
steken, want wij gebruiken de „onna
tuurlijke" Amerikaanse tabak en de
daaruit vervaardigde tabaksproducten,
wetend, dat opium en prikkelende schei
kundige producten beter niet in de ta
bak kunnen worden verwerkt.
En wie weet, of we niet in ons land
met enkele producten ook iets dergelijks
doen? Is er feitelijk een verschil tussen
het zintuig van, de smaak en de andere
zintuigen? We gebruiken in ons land
flinke hoeveelheden kaaskleursel. Boter
in de winter, margarine enz. krijgen ook
een kleurtje. Als er in de macaroni geen
eieren verwerkt worden, dan zorgt de
fabrikant wel voor een lekker eigeel
tintje.
PRAAT MET DE AAP
In de speciale handleiding, die de KLM
voor haar personeel heeft samengesteld
voor het vervoer van dieren door de
lucht, wordt geadviseerd onrustige apen
toe te spreken, waardoor ze weer op
hun gemak komen. Sedert dit feit in
Engeland werd gepubliceerd, heeft de
KLM-vertegenwoordiger in Londen
reeds verschillende briefjes gekregen
van ongeveer 10-jarige jongens die zich
aanbieden als vliegende apenoppasser,
al dan niet met medeweten van de
ouders. De KLM moest deze enthousiaste
aanbiedingen afwijzen, omdat ook het
Britse Ministerie van Arbeid geen werk
vergunning verschaft aan zulke jeugdi
ge personen.
NEDERLANDS VLOOTBEZOEK AAN
SCHOTLAND
Een Nederlands marine-opleidings
eskader zal van 20 November tot 2 De-
cember een bezoek brengen aan Schotse j
wateren. Het eskader, dat uit een car- I
rier, twee torpedobootjagers, een fregat j
en een onderzeeër bestaat, zal oefenin-
gen in Moray Firth houden. Na een j
weekeinde in Invergorden te hebben j
doorgebracht zal het eskader Leith,
Aberdeen en Dundee bezoeken.
Nicolaas van Myra in de volks- en
vooral in de kindermond beter bekend
onder de naam Sinterklaas wiens ver
jaardag op 6 December we ieder jaar
met Oudhollandse hardnekkigheid op 5
December vieren, is een van de heiligen
die zowel niet- als welgelovigen iets te
zeggen heeft. Een van die belangrijke
heiligenfiguren tevens waarover zich
begrijpelijkerwijs een ware legenden-
schat heeft ontwikkeld, legenden waar
van we in dit kort bestek zullen trach
ten enige merkwaardige kanten te be
lichten.
Er is namelijk uit de diverse over
leveringen gebleken dat de symbolen
waarmee de figuur van Nicolaas van
Myra omringd en afgebeeld wordt, aan
leiding hebben gegeven tot totaal ver
schillende uitleg. Om tot een beter be
grip van de persoon van Sint Nicolaas
te komen, is het goed ons te verdiepen in
de ons ter beschikking staande (spaar
zame) biografische gegevens.
Deze volksheilige, bisschop van het
kleinaziatische Myra, die zowel in het
oosten als in het westen vermaardheid
geniet, leefde naar alle waarschijnlijk
heid in de 4de eeuw en wordt vaak ver
eenzelvigd met de bisschop van het na
bij Myra gelegen Pindara, die eveneens
Nicolaas heette en in 564 overleed. Prac-
tisch niets is
historisch te
boekstaven
over het le
ven van Ni
colaas van
Myra en
men helt
daarom al
gemeen over
tot de me
ning dat de
levensbij-
zonderhe
den, aan de bisschop van Myra toege
schreven, een samenvatting zijn van de
bekend zijnde feiten uit het leven van
beide genoemde bisschoppen.
VERERING EN LEGENDE
Sinds de uit Zuid-Italië afkomstige
zeelieden in 1087 zijn relieken uit Myra
naar Bari (It.) overbrachten, begon de
verering van Sint Nicolaas, die reeds in
het oosten een hoge vlucht had geno
men, ook in het westen. Door de han
delsvloot der Hanze werd het noorden
bereikt, waar Amsterdam Sint Nicolaas
als beschermheilige verhief.
Het merkwaardige is, dat vrijwel on
middellijk is de hier verbreide Nicolaas-
legenden Spanje de plaats innam van
Italië. Hierin moeten we ook de ver
klaring zien van het optreden van een
zwarte (Moorse) knecht. In de figuur
van deze „Zwarte Piet" ziet men wel de
figuur van de (zwarte) duivel, door de
heilige tot dienstbare gemaakt. Op di
verse afbeeldingen staat de knecht toe
gerust met T
ketenen: ,de
in boeien ge
slagen boze'.
Het rijden
te paard
over de da
ken kan be
schouwd
worden als
een kerste-,
ning van de
sage over de
germaanse
god Wodan, die zich op zijn schimmel
Sleipnir door de lucht bewoog. Ook in
de diverse gewoonten om een schoentje
met hooi te zetten en hiervoor een (al
of niet) smakelijke surprise terug te
ontvangen, bemerkt men het ritueel van
de goden gunstig te stemmen, het aan
vaarden van het offer en de uiteindelijk
verkregen gunst.
IN DE BEELDENDE KUNST
In de kunst nu vinden we de bisschop
afgebeeld met diverse attributen als: het
anker, drie gouden ballen op een boek
of een kuipje met drie kinderen er in.
Het anker duidt op zijn patroonschap
van matrozen en schippers.
In verband met dit patronage verhaalt
een der oudste legenden over Nicolaas
van Myra dat hij eens drie schipbreu
kelingen, die onschuldig ter dood ver
oordeeld waren, zou hebben gered.
Deze drie
zeelieden
worden ook
vaak aan z'n
voeten afge
beeld, zit
tend in een
klein bootje.
Men ziet
direct hoe
zeer deze le
gende doet
denken aan
die welke in
omloop is omtrent het wonder dat hij
verricht zou hebben t.a.v. drie knapen,
welke door een misdadige herbergier
onthalsd en ingezouten waren en welke
door de bisschop weer tot leven werden
gebracht. Het is zeer wel waarschijnlijk
dat de knapenlegende een variatie is
van de zeeliedenlegende of wel dat hier
een sterke wisselwerking van motieven
heeft plaats gehad.
BEURZEN WERDEN BRODEN
Nu is het eigenaardig te constateren
dat een dergelijke gang van zaken even
eens is te bespeuren bij de overige sym
bolen. De drie gouden ballen nl. worden
algemeen aangezien als symbool voor
de huwelijksgift, welke de bisschop aan
drie dochters van een edelman deed toe
komen. De-;
ze edelman'
nl. was zó
arm, dat hij
persoonlijk
het voor een
huwelijk be
nodigde geld
niet kon op
brengen en
dit beduidde
in die dagen
nog steeds
een schande
voor het uit te huwen, meisje. Gelukkig
bracht Nicolaas van Myra ook hier uit
komst door een beurs met goudstukken
door het raam naar binnen te werpen.
De kunstenaar die voor het eerst de
bisschop met voornoemde drie beurzen
heeft afgebeeld, is er echter waarschijn
lijk niet geheel in geslaagd om tot een
ideale stofuitdrukking te komen, d.w.z.
de drie bollen werden prompt voor bro
den aangezien en van dat ogenblik af
werd Sint Nicolaas vrijwel automatisch
schutspatroon der bakkers
Dit alles werkt er aan mee om van
Sint Nicolaas de populaire kindervriend
bij uitstek te maken. Immers: een bis
schop komt per schip uit een vreemd
land (vergelijk: patronage over zeelie
den en herinnering aan het overbrengen
van zijn relieken van Myra naar Bari),
hij is een vriend van de jeugd van bei
derlei kunne, (vgl.: de knapen in het vat
de dochters van de berooide edelman),
hij gooit voor hen geschenken en lek
kers te grab-i
bel (vgl. het
door het
raam wer
pen van de
goudstuk
ken), hii be
loont de bra
ven (de on
schuldige
zeelui) en
straft de
kwaden (de
duivel tot
knecht). Kortom: ondanks alle verwar
ring en verwisseling bij de symbolen en
de verschillende légenden, zelfs bij alle
twijfel die bestaat omtrent de'RJÏ \iic
Nicolaas van Myra bij dit alles gespeeld
zou hebben, geloven wij niet dat deze
heilige ooit ook maar iets aan zijn popu
lariteit zal inboeten, hetgeen maar goed
is ook, want wat voor excuus tot jaar
lijkse verlanglijstjes zouden we anders
hebben? G. DU VIEUX RHIN.
NIEUW INSTRUMENT WIJST PILOOT
DE WEG NAAR HUIS
Een nieuw Brits radio-kompas, dat de
piloot van een straalvliegtuig in staat
stelt om zijn basis bij hoge snelheid te
rug te vinden, zelfs onder slechte weers
omstandigheden, is thans ook beschik
baar voor burgervliegtuigen. Het instru
ment, dat door de General Electric
Company in samenwerking met de
Royal Aircraft Establishment is ontwik
keld werkt in conjunctie met een radio
zender op de grond. Het radiokompas
kan de positie van de piloot vaststellen
en hem een koers geven die hem veilig
naar zijn bestemming zal brengen. Er
zijn twee veiligheidssystemen in aan
gebracht. Een piloot die vliegt op een
peiling die hem door het instrument is
verschaft wordt onmiddellijk gewaar
schuwd als de zender uit de lucht gaat;
in de tweede plaats kan de piloot door
middel van een druk op de knop nagaan
of hij nog steeds in de goede richting
vliegt.
Gewestelijk Arbeidsbureau Veenendaal
MANNEN
Bieden zich aan: glasmaker, grond
werkers, betonijzervlechters, opperlie
den, steenhouwer, schilders, landarbei
ders, vertegenwoordigers, chauffeurs,
kellners, kantoorbedienden, los arbei
ders, mag. knecht, telefoonmonteur,
WERELDZUIVELPRODUCTIE STIJGT
NOG STEEDS
De algemene stijging in de wereld
productie van zuivelproducten, die in
1953 inzette, duurt nog steeds voort, al
dus blijkt uit een overzicht dat de Eco
nomische Commissie van het Gemene
best in Londen heeft gepubliceerd. In
dit rapport, „Dairy Produce 1954" ge
titeld, wordt gezegd dat de stijging
voornamelijk toe te schrijven is aan de
toegenomen melkopbrengst per koe. In
het Verenigd Koninkrijk werden bij
voorbeeld in 1953 620 gallons melk per
koe verkregen, tegen 599 in 1950 en 542
in 1938. De productie van boter was in
de voornaamste boterproducerende lan
den in 1953 ongeveer negen procent ho
ger dan in 1952 en voor dit jaar wordt
VAN VAN DER AEE
een nog grotere opbrengst voorspeld.
Ook de wereldkaasproductie bleef in
1953 stijgen: de boterproductie van het
Verenigd Koninkrijk bereikte het re-
cordpeil van bijna 90.000 ton. De con
sumptie van boter in Engeland per hoofd
van de bevolking wordt, wat het jaar
1953 betreft, geschat op 13 lbs tegen 11
lbs in 1952 en 24 lbs voor de oorlog,
Voor enkele andere landen worden deze
cijfers respectievelijk als volgt geschat:
Nieuw Zeeland 44 lbs, 43 lbs en 43 lbs;
Nederland 6 lbs, 6 lbs en 12 lbs; West-
Duitsland 14 lbs, 14 lbs en 19 lbs; Ver
enigde Staten 9 lbs, 9 lbs en 16 lbs. Wat
de consumptie van margarine betreft,
liggen de cijfers als volgt: Verenigd
Koninkrijk: 18 lbs in 1953, 19 lbs in 1952
en 4 lbs voor de oorlog. Nederland 41
lbs, 39 lbs en 16 lbs; West-Duitsland 26
lbs, 24 lbs en 13 lbs; Verenigde Staten 8
lbs, 8 lbs en 3 lbs.
montagewerker, bouwk. opzichter.
Worden gveraagd: text.fabr.arb., sig.
fabr.arb., mach. reparateur, mach. poet
sers, knopendraaiers, knopenboorders,
grondwerkers, kantoorbedienden, bank
werker, wagenmager, san. mont., ver-
warmingsmont., banketbakker, metaal
perser, boekhouder, orgelbouwer, fabr.
timmerlieden, meubelmaker loopjongen,
fabr. betonwerkers.
VROUWEN
Bieden zich aan: kinderverzorgster,
ass. kinderverzorgster, kinderjuffrouw,
meisje voor huishuding, kantoorbedien
de voor halve dagen, idem voor avond
uren, winkelbediende, 1.1. verkoopster,
ziekenverzorgster.
Worden gevraagd: ateliermeisjes, text,
arb., sig.fabr.arb., werkster, dienstbo
den, arb. bemiddelaarster, kantoorbe
diende, laborante.
NIEUWE APPARATEN IN STRIJD
TEGEN KANKER
Volgend jaar zal in het Christie Hos
pital en Holt Radium Institute te Man
chester een nieuwe bestralingsafdeling
voor de behandeling van kankerpatiën
ten worden geopend. De Medische On-
derzoekingsraad heeft een nieuw ge
bouw ter beschikking gesteld, waarvan
de kosten 65.000 bedragen; met de in
richting en apparatuur mee kost het
nieuwe centrum 150.000.
DIJKSTRA is in
derdaad een mees
ter in het maken
van Roomboter-
letters.
Je zou haast op 't
verlanglijstje zet
ten. dat er iedere
maand maar een
Sinterklaas moest
komen.
En de letters van
Enthousiast roept iedereen:
Ha gebak van DIJKSTRA!
