Nieuwsblad voor Veenendaal Omstreken
Vliegende schotels cirkelden
rond boven Renswoude
Velen hebben schouwspel gade geslagen
I
De vestiging van het Christendom
in Nederland
de VALLEI-riks?
Bethlehem „Broodhuis" en
Koningsstad van Israël
L 1
Het U/onder
Wist
AGENDA
700 Kinderen
zien jeugd-revue
Waar is
EEN VAN DE TWEE
Nieuws uit de
Omgeving
28e jaargang
DONDERDAG 23 DECEMBER 1954
No. 61
Uitgave „De Gelderse Vallei" Veenendaal
Verschijnt tweemaal per week in: Stichts en Gelders Veenendaal - Amerongen
Eist - Rhenen - Achterberg - Overberg - De Haar - Kade - Maanderbuurt - Ederveen - Renswoude - Scherpenzeel
De schotels maakten
een vreemd geluid
Dank zij Pepernootactie
Oorzaak brand aan de Vendel
nu opgelost
Kerstsamenkomst
Geref* Kerk
EEN LANGE, ZWARE STRIJD
TEGEN BIJGELOOF EN WANBEGRIP
SCeróttnió 1954
Kerstnachtdienst
Hij isfl2.50tvaard
Vele malen plaats van hevige strijd
KEN PAAR GEWONE
HANDSCHOENEN
OP ZO N PAAR PRACHTIGE
HANDSCHOENEN
mkmw
Assurantie-, Hypotheek- en
Woningbureau BROUWER,
EEN VAN DE TWEE
EEN GEWOON VEST
OF ZO N WARM-
W0LLEN-VEST
VAN VAN DERZEE
Redactie en administratie:
Parallelweg 10 Veenendaal
Telefoon K 8385-2023 - Girono. 563427
Redactie: W. F. ter Hoeven
Advertenties en abonnementen
kunnen ook worden opgegeven by
de agentschappen van „De Vallei" in
de plaatsen van verschoning
VALL
ADVERTENTIES
Advertentieprijs per mm 12 cent
Speciale contractprijzen op aanvraag
Minimum per advertentie 3,60
Rubriek Vraag en Aanbod 110
woorden 95 cent, elk woord meer
7 cent
Familieberichten 15 cent per mm
a
Abonnementsprijs 1,55 p. kwartaal
Losse nummers 10 cent
Hoorden wij de laatste weken weinig
meer van de vliegende schotels, deze
hebben de afgelopen week in Renswou
de heel wat stof doen opwaaien. Tal van
mensen hebben gezien hoe de schotels
zich boven Renswoude in het luchtruim
bevonden.
Maandagavond tussen half zes en zes
uur, zagen de heren T. Meter en J. Vink
toen zij van hun werk kwamen en in
Renswoude arriveerden, plotseling een
grote eivormige vuurbol, boven gebouw
Rehoboth, zich met vrij grote snelheid
voortbewegen, een grote cirkel beschrij
vende. Genoemde heren stapten van hun
fiets en sloegen de twee vliegende scho
tels aandachtig gade.
Door de mist was het zicht echter
slecht, waardoor een nauwkeurige ob
servatie volgens de heer Vink onmo
gelijk was.
De heer Meter had de vliegende scho
tels het eerst ontdekt en maakte de heer
Vink hierop attent. Deze keek echter
niet eens daar hij dacht voor de gek
gehouden te worden. Volgens de heer
Vink hoorde hij echter plotseling een
vreemd geluid. Hij keek op en zag tot
zijn verbazing ook de vuurbollen.
De vliegende schotels werden echter
niet alleen door de heren Meter en
Vink waargenomen. Ook de heer J.
Spijkers merkte de schotels op. De heer
Spijkers zou juist zijn kippen gaan voe
ren toen ook hij dat vreemde sissende
geluid hoorde en de vuurbollen zag.
Volgens de verklaringen van de heer
Spijkers cirkelden de schotels zeven tot
acht maal over Renswoude en vertrok
ken daarna in zuidelijke richting en
verwenenen via Veenendaal, Overberg.
Vele mensen in Renswoude, die nooit
in vliegende schotels hadden willen ge
loven hebben nu echter met eigen ogen
de vliegende schotels kunnen bekijken.
DE VUILNISOPHAALDIENST EN DE
KERSTDAGEN
In verband met de a.s. Kerstdagen zal,
in die straten waar gewoonlijk het huis
vuil op Zaterdag wordt opgehaald, de
vuilnisophaaldienst nu op a.s. Vrijdag
24 December komen, en wel 's. morgens
van 9 tot 12 uur.
Deze regeling is ook getroffen voor de
volgende week in verband met het feit
dat dan Nieuwsjaardag op Zaterdag
valt.
Voor de overige wijken werkt de op
haaldienst als normaal.
dat de list van een inwoner die
zonder in het bezit te zijn van een jacht-
acte wat Kerstboutjes wilde schieten,
mislukte?
dat hij het geweer namelijk „ge
broken" om zijn hals onder zijn overjas
vervoerde?
dat ook de twee man voorposten
die voor hem uitreden en zouden waar
schuwen in geval van onraad, niet kon
den voorkomen dat op de Spoorlaan het
geweer in beslag genomen werd?
dat een winkelier in de Hoofd
straat dezer dagen 200 gulden kreeg toe
gestuurd van een inwoner van Wage-
ningen?
dat de inwoner van Wageningen
in de oorlog bij genoemde winkelier ge-
evacueerd is geweest en na zijn vertrek
uit Veenendaal nooit meer iets van zich
had laten horen?
dat het geld een vergoeding was
voor wat de toenmalige evacué nu on
geveer 10 jaar geleden hier had ont
vangen?
dat uit deze sympathieke daad
waarschijnlijk ook blijkt dat toch niet
alle Wageningers het eens zijn ten aan
zien van hun opinie over de Veenen-
dalers
dat sinds j.l. Vrijdag niet minder
dan 50 personen werden bekeurd we
gens het niet branden van de rijwiel
verlichting?
dat dit hoge cijfer mede een ge
volg is van de verscherpte controle van
de politie?
dat in de nacht van Vrijdag op
Zaterdag een luxe auto uit Naarden uit
de Hoofdstraat komende in plaats van
linksaf de bocht te nemen de Nieuwe-
weg op, rechtuit reed tegen een stenen
tuinmuurtje?
dat de straatverlichting hier dan
ook wel wat te wensen overlaat?
HiiHiiiiiiiimimiillllllHliiiiiiiiiiiiiiliiiaiiiifl
3
Heden, Donderdag 23 December.
Tot 21 uur koopavond Veenen-
daalse winkeliers.
(In geb. „Eltheto") 8 uur, uit
voering Kerst-oratorium „Het
Licht der Wereld" door Herv.
Evang. Zangk. „Con Amore".
(In geb. Eikenlaan) „Zingt al
len tezamen", Kerstzangavond
Veenendaals Meisjes- en Kna
penkoor o.l.v. Gijsbert van
Zanten.
Vrijdag 24 December
(In geb. Eikenlaan) 23 uur,
Kerstnachtdienst, voorganger
ds. J. Overduin.
Woensdag 29 December
(In tijd. raadszaal voorm. post
kant.) 7.30 uur, openbare ver
gadering van de gemeenteraad.
(In geb. Eikenlaan) 3 uur, Kin
dervoorstelling van de Vee-
nendaalse Winkeliers ver.
Eerste Kerstdag
(In Ger. Kerk) 5 uur, Kerst-
samenk., liturg ds. D. van Enk
Luxor Theater
Heden, Donderdag, de film
„Bittere Rijst", Vrijdag en 1ste
Kerstdag 's middags „Jungle
Jim en de tij ger af god", 1ste
Kerstdag 's avonds en Maan
dag en Dinsdag „Alarm in Ma
rokko", Woensdag en Donder
dag „De wraak van de Woud
loper".
Uit nog andere bron vernamen wij,
dat zich omstreeks 4 uur reeds enige
vuurballen echter niet duidelijk te
onderscheiden in het luchtruim be
vonden. Hier kan men dus niet met
volle zekerheid zeggen of het werkelijk j
vliegende schotels waren.
Zoals bekend zou de Veenendaalse
Winkeliers Vereniging in de Kerstva-
cantie een kindervoorstelling organise-
ren waarvoor de toegangskaarten be-
schikbaar werden gesteld voor hen die
200 pepernoten en meer van de laatst
gehouden Sint-Nicolaasactie hebben in
geleverd.
Naar wij vernemen zijn er zoveel pe
pernoten ingeleverd dat niet minder dan
700 kinderen van de kindervoorstelling
zullen kunnen genieten.
De middag wordt verzorgd door Van
Meurs' Theaterbureau dat de Jeugd-
revue „Kindervreugd", een gevarieerd
en kleurrijk feestprogramma, zal bren
gen. De voorstelling wordt gegeven- op
Woensdagmiddag .29 December in het
gebouw aan de Eikenlaan, aanvang
3 uur.
Een 27-jarige gehuwde inwoner van
Veenendaal bevond zich in arrest we
gens het plegen van twee diefstallen,
namelijk voor het ontvreemden van een
bromfiets in Zeist en voor eenzelfde
delict gepleegd in Ede.
Toen men een onderzoek instelde naar
de plaats waar deze arrestant de nacht
van Dinsdag op Woensdag had doorge
bracht, bekendp deze meteen de brand
in de hooiberg van de heer Vonk aan de
Vendelseweg te hebben veroorzaakt. Hij
had onenigheid met zijn vrouw en was
daarom niet naar huis gegaan. Tenslotte
had hij een plekje gezocht in genoemde
hooiberg. Na een sigaret te hebben op
gestoken is hij in slaap gevallen. Door
het knetterende vuur werd hij nog tijdig
gewekt en heeft daarop nog al het mo
gelijke gedaan het vuur te blussen.
Toen hem dit niet meer lukte is hij op
de loop gegaan.
Eerste Kerstdag, om 5 uur 's middags,
wordt in de Gereformeerde Kek aan de
Vaartbug een Kerstsamenkomst ge
houden.
De liturg voor deze samenkomst is
ds. D. van Enk, terwijl hieraan ook zal
medewerken het Geref. Kerkkoor onder
leiding van de heer Kor Dijkstra. Orga
nist is de heer Leo van Stempvoort.
Reeds honderden jaren had het christeiyk geloof zich in het zuiden van Europa
verbreid en hecht wortel geschoten in de volkeren, maar in het noorden lagen de
Nederlanden nog als een bastion van het heidendom. Pas zes eeuwen na Christus'
geboorte werden hier de eerste pogingen tot bekering gedaan. Dat vond zijn
oorzaak in de staatkundige ontwikkeling, waardoor het werk van de grote
predikers mogelyk werd. Wy moeten hiertoe teruggaan tot het jaar 496. In dat
jaar werd de grondslag voor onze kerstening gelegd.
Evenals voorgaande jaren zal ook nu
weer op Vrijdag 24 December, 's avonds
om 11 uur een Kerstnachtdienst wor
den gehouden in het gebouw aan de
Eikenlaan. De deuren worden om half
elf geopend, terwijl de liturgie van deze
dienst aan de ingang wordt uitgereikt.
Voorganger is ds. J. Overduin, terwijl
medewerking wordt verleend door het
Geref. Kerkkoor o.l.v. de heer Kor
Dijkstra. Het orgel wordt bespeeld door
Gijsbert van Zanten.
De V'ALLEI-riks van de vorige keer
werd uitgegeven by de Fa. Pauk in
de Hoofdstraat te Veenendaal. Deze
werd echter niet gevonden en zo is
de riks van deze keer f 12,50 waard
geworden.
Ook dezer dagen wordt in het ver
spreidingsgebied van ons blad weer
een ryksdaalder met een rood num
mer uitgegeven. De vinder die hem
vóór a.s. Donderdagmiddag 12 uur
kan tonen ontvangt dan een premie
van 10 gulden. Het nummer van de
VALLEI-riks van deze keer zal zijn:
Y 729496.
GEKERSTENDE FEESTEN
Ten einde de heidenen door het ver
werpen van hun meermalen onschuldi
ge gebruiken niet af te schrikken,
streefde de Christelijke geestelijkheid
er naar, deze rituele feestelijkheden om
te buigen. Daaraan is het toe te schrij
ven, dat van vele zogenaamde kerst
gebruiken de heidense oorsprong nu
nog is na te gaan.
Zo is het een traditie op de avond
voor het Kerstfeest een maaltijd aan te
richten. Ook deze gewoonte stamt uit
de grijze oudheid. Zij was reeds in
zwang, toen de volken nog in stammen
leefden. Op aanwijzingen van de oudste
kwam men dan op gezette tijden bijeen
om gemeenschappelijk feest te vieren.
Bij een begrafenis werd bij voorbeeld
gezamenlijk gegeten. Hetzelfde gebeur
de op de sterfdag, van een familielid.
Zij waren bedoeld om de doden te tonen
dat zij door de levenden niet waren
vergeten.
Aan dergelijke begrafenis- en her
denkingsmaaltijden het te danken
of te wijten! d t in onze tijd de
i-Ct.lJiurar.vS nog «r „Reserveert-
tijdig uw kersttafel"
Bethlehem, een onaanzieniyk dorpje
in Judéa, ongeveer tien kilometer van
Jeruzalem verwyderd, kreeg wereld
vermaardheid doordat Christus daar
geboren werd. En het was geen toeval
dat die geboorte daar plaats had, want
Bethlehem was van ouds „de stad van
David".
Een mijlpaal in de geschiedenis van
Israël is geweest de opkomst van de
dynastie van David. Vóór die tijd was
Israël niet meer dan een conglomeraat
van stammen. Politiek was er geen een
heid. Nadat de grote leiders, Mozes en
Jozua overleden waren, was het een
kolos met voeten van ijzer en leem.
Meermalen waren de Joden niet meer
dan schatting betalende satellieten van
de Palestijnse koningen. Werd de on
derdrukking te zwaar, dan traden de
„richters" op, die zich meestal onder
scheidden door moedige krijgsdaden en
daarna nog als leidende figuren beperkt
gezag uitoefenden.
Het centrale heiligdom was de zoge
naamde „Ark des Verbonds" in het
stadje Silo, waar de officiële priesters
de dienst van Jahweh waarnamen. Maar
daarnaast waren er nog tal van plaatse
lijke heiligdommen en slopen allerlei
ketterijen in. De geschiedenis geeft tal
van voorbeelden van zulke stam- en
familie-heiligdommen. Beth-el (Huis
Gods) was zo'n heilige plaats, en wan
neer later het rijk wordt gescheurd in
twee koninkrijken, Israël en Juda, zijn
de koningen van Israël er direct bij om
Beth-el als centrum van religie te gaan
exploiteren.
Als eindelijk de Israëlieten een ko
ning wensen, zoals al de volken rondom,
wordt Saul uit de stam Benjamin als zo
danig gekozen, maar reeds tijdens zijn
koningschap zalft de profeet Samuel de
jonge herdersknaap David tot zijn op
volger. En daarmee treedt Bethlehem
(d.i. „Broodhuis") in de geschiedenis.
STAD VAN DAVID
Wel komen we in de Bijbelse historie
Bethlehem reeds vroeger tegen. Jakob,
de aartsvader, heeft er zijn lievelings
vrouw Rachel begraven. Daarom dicht
Vondel dan ook in zijn „O Kerstnacht,
schoner dan de dagen" dat het geschrei
der kinderen, te Bethlehem vermoord,
de „geest van Rachel wakker maakt".
En de romantische geschiedenis van
Ruth speelt ook in dit dorp, maar Ruth
is dan ook de stam-moeder van het huis
van David!
David neemt een unieke plaats in in
Israëls geschiedenis, doordat in hem het
z.g. theocratisch koningschap gestalte
kreeg, waarbij staatkunde en religie ten
nauwste met elkaar waren verbonden.
Het volle accent valt nadien op Jeruza
lem. De plannen voor de bouw van een
grootse tempel worden door Davids
zoon Salomo voltooid.
Maar ook in later dagen, wanneer de
dynastie van David langzaam ten onder
gaat, klinken steeds weer profetische
stemmen die heenwijzen naar Bethle
hem. Voor de gelovige Joden stond dan
ook vast dat de Messias die zij ver
wachtten in Bethlehme zou worden ge
boren.
(zie verder pag. 4)
VAN VAN DER AEE
Clovis, koning der Franken en vesti-
ger van het machtige frankische rijk,
was in een verwoede veldslag gewik
keld met de stam der Allemannen, die
langs de Rijn woonden. Alles stond in
vuur en gloed en de onoverwinnelijke
Clovis werd zich voor de eerste maal
bewust van het feit, dat hij hier een
flinke nederlaag te incasseren kreeg.
In de kerstnacht van het jaar 496,
toen de strijd op zijn hevigst was, had
Clovis al zijn zelfvertrouwen verloren
en in zijn diepste nood herinnerde hij
zich de God der Christenen, die zijn ge
malin Clotilde beléfcd. In diepe oot
moed beloofde hij zichzelf en al zijn
onderdanen tot het christendom te be
keren, wanneer hij deze ogenschijnlijk
verloren veldslag zou winnen en zie, het
wonder geschiedde, Clovis kwam als
overwinnaar uit de strijd. Hij keerde
huiswaarts en hield woord. Zo werd het
frankische rijk een christelijk rijk.
De bovengenoemde gebeurtenis is de
grondslag geweest voor de verbreiding
van het christendom in Nederland, want
na Clovis kwamen zijn opvolgers en
deze, w.o. Pepijn en Karei Martel,
trachtten hun gebied steeds verder naar
het noorden uit te breiden. Gelijk hier
mede schreed het christendom voort.
Het waren zeker niet de koning of zijn
woeste strijders, die het geloof brach
ten, maar de predikers, die onder hun
bescherming stonden. Hun grootste
vijand vonden zij in de Friese koning
Radboud, die trouw aan het geloof
zijner voorvaderen zich met man en
macht verzette tegen de veroverings
zucht van de Franken, die steeds weer
trachtten een stuk van zijn rijk af te
knabbelen.
YVILLIBRORD
In ongeveer 658 werd te Northumbrië,
Engeland, een kind geboren, dat voor
bestemd zou zijn, de grootste apostel der
lage landen te worden. Het was Willi-
brord, die reeds op jeugdige leeftijd
Benedictijner monnik werd. De abt van
een Iers klooster,
waar Willibrord
verbleef, wist hem
geestdriftig te ma
ken voor de pre
diking van het ge
loof onder de hei
denen.
Toen Pepijn bij
Wijk bij Duurste
de de Friese ko
ning Radboud
versloeg, was voor
Willibrord de tijd
gekomen. Pepijn
wees hem het
Willibrord F7ese 8eb'ed ?ls
missiegebied toe
en dadelijk ging
Willibrord aan het werk. In 695 werd
hij door de paus tot aartsbisschop der
Friezen gewijd. De strijd was zwaar,
want slechts gewapend met het woord
drong Willibrord door tot diep in het
heidense gebied. Maar door de verkon
diging van het Evangelie, zijn zachtheid
en goedheid, won hij heidense mannen,
vrouwen en kinderen voor het chris
telijk geloof.
Zijn werk dreigde echter vergeefs ge
weest te zijn, want in 714 overleed
Pepijn en van de ontstane toestand
maakte de Friese koning Radboud ge
bruik, in opstand te komen tegen de
Franken en zijn verloren gebied terug
te veroveren. Kerken werden verwoest
en alles wat christelijk was uitgeroeid.
Willibrord moest vluchten.
Pepijns opvolger, Karei Martel, beter
bekend als Karei de Grote, was de man
die het Frankische rijk weer tot een
heid en macht bracht Deze bracht het
gebied ten zuiden van de Zuiderzee
weer onder Frankisch bewind en Willi
brord kon terugkeren. Na een werk
zaamheid van bijna vijftig jaar, waarbij
Willibrord geen teleurstellingen werden
bespaard, overleed hij op 7 November
van het jaar 739 en werd in het Bene
dictijner klooster te Echternach begra
ven.
EEN JONGE PREDIKER
Als tweede grote apostel mogen wij
Bonifacius noemen. Hij was bijna 22
jaar jonger, dan Willibrord, geboren te
Devonshire (Engeland) en ook een Be
nedictijner monnik. Hij wenste zich on
der de leiding van Willibrord te scharen
om het geloof onder de heidenen te ver
kondigen.
In 716 kwam hij met drie gezellen te
Wijk bij Duurstede aan, doch moest ver
nemen, dat Willibrord voor de Friezen
had moeten wijken en te Echternach
verbleef. Teleurgesteld keerde hij naar
Engeland terug. Enige jaren later, toen
Willibrord weer te Utrecht zetelde,
schaarde hij zich aan zijn zijde en drie
jaar hebben deze grote apostelen sa
mengewerkt. Toen verlegde Bonifacius
zijn missiegebied meer naar Duitsland
en hij werkte in Hessen, Beieren, Thü-
ringen en onder de Friezen. Te Fulda
stichtte hij een abdij, waar hij later
ook begraven werd.
Te Geismar verkondigde hij het ge
loof, doch de heidenen hielden kramp
achtig vast aan de goden hunner voor
vaderen. Als krachtproef velde Bonifa
cius de heilige eik aldaar en toen de
verwachte wraak der goden uitbleef,
bekeerden velen zich tot het Christen
dom. Uit dergelijke kleine voorvallen
constateren wij, dat deze predikers dap
pere mannen waren, met een groot psy
chologisch inzicht.
NAAR
Op vergevorderde leeftijd voelde Bo-
OM TE TROUWEN
Op Kerstavond plaatst men in Bohe-
men jonge meisjes geblinddoekt voor
een tafel. Op die tafel staan drie bor
den, respectievelijk gevuld met water,
met geld en een boek.
Als het huwbare meisje het bord met
water aanraakt, betekent dit, dat haar
toekomstige echtgenoot niet met aardse
goederen gezegend zal zijn. Het geld
voorspelt een rijk huwelijk, het boek,
dat zij met een ontwikkeld man zal
trouwen
I d
r'
d
Zo was het en zo zal het worden. Bovenstaande afdruk van
een tekening van Gunther Jr. geeft u een beeld hoe de
entree er uit zag in het voormalige raadhuis op de Vis
markt te Rhenen. We zouden by na zeggen: luisterryk. Zó
was het ook in de dagen, dat hier nog recht werd ge
sproken. Destijds werd het gebouw door het gemeente
bestuur verkocht (incluis interieur) aan een sigaren
fabrikant, die er zyn fabriek in onderbracht. „Het kan
verkeren", zei Bredero, onlangs heeft het Rhenense ge
meentebestuur het teruggekocht. Het streekmuseum zal er
nu in gevestigd worden en boven afgebeelde entree zal
weer terugkeren, in alle luister, gelyfc op dit plaatje!
De herders fluisterden met elkaar
over de nood des tijds, die zwaar
drukte op allenhet gevaar
dreigend voor volk en land.
Lang was de hoop reeds weggevlucht
voor veler wapenen gerucht,
't bidden verstorven tot een zucht
krachteloos aller hand
Een klamme, dodelijke rust
had al 't geloof in slaap gesust.
Waren de sterren uitgeblust?
Daalde al lang niet de zon
die Israël beschenen had
In gouden glans van 't vuur gevat
fluisterden zij gelaten, dat
slechts 't Wonder redden kon
Plots staat daar, hoog boven Bethlehem,
stralend de Ster! Een engelenstem
verkondigt hun mei blijde klem
God is met UVreest niet!
God zélf kwam tot de mensen neer!
Nu geen vervaarde wanhoop meer!
Hoort toch daar zingt het eng'lenheer!
Het Wonder is geschied
en de staag-jammerende klacht
En de wanhopig-duit're nacht
wijken vaneen voor klare pracht
van hemels-heerlijk licht!
De herders gaan, en laten 'r al.
aarzelend knielen ze in de stal.
als was 't een hoge, heilige hal,
biddend bij 't schamel Wicht
Ieder jaar wéér, als deze nacht
zicht vleit over de velden zacht
verdwijnt de vrees, verstomt de klacht,
verlaat de wacht zijn post
en khnkt de boodschap: Komt en ziet!
Brengt hier Uw zorgen, uw verdriet!
Omdat reeds 't wonder is geschied
en 't mensdom wérd verlost!
Tom Lodewijk.
Bonifacius
nifacius wederom de drang in zich op
komen, uit te trekken en het geloof te
verkondigen in het Friese gebied. Met
een aantal gezellen begaf hij zich naar
Dokkum en aanvankelijk had hij succes.
de weerstand onder
de Friezen werd ech
ter steeds groter en
het gevolg er van
was, dat zijn volge
lingen zich niet me_r
in het openbaar
durfden vertonen.
Op een slechte dag
overvielen afgoden
dienaars het kamp
van Bonifacius en
zonder vorm van
proces werden allen
gedood. Christen-
Friezen namen ech
ter dadelijk daarop
bloedig wraak en
wisten de lichamen
der vermoorden le
bemachtigen en hen
op waardige wijze ter aarde te bestellen.
De grote Bonifacius werd naar Fulda
gebracht, waar zijn stoffelijk overschot
i in de abdij werd bijgezet.
Van Wulfram, die tezamen met Adel-
bert in West-Friesland, de huidige kop
van Noord-Holland, werkte, wordt ver-
teld, dat het hem bijna gelukte de
Friese koning Radboud (welke ook in
onze omgeving, met name n Rhenen,
veel invloed heeft gehad) tot het Chris
tendom te bekeren. De vorst wilde zich
laten dopen en reeds stond hij met één
voet in het doopvont, toen hij Wulfram
j de vraag stelde: „Waar zijn mijn voor
vaderen gekomen, bij de zaligen in de
hemel, of bij de veroordeelden in de
hel?" De heilige Wulfram antwoordde
daarop: „Het waren heidenen en hun
zielen zijn dus verloren." Toen trok
Radboud snel zijn voet uit het doopvont
terug en sprak: „Ik zou hun gezelschap
na mijn dood niet graag willen missen.
Liever ben ik verdoemd bij hen in de
hel, dan zalig zonder hen in het rijk
der hemelen." Zo zag de apostel Wulfran
zijn grote en zware werk, waarvoor hij
zo lang had geijverd, in minder dan
geen tijd teniet gedaan door het wan
begrip en bijgeloof van deze heiden.
ADELBERT EN LEBUINES
De apostel Adelbert, waarmede Wul
fram samenwerkte, was een Benedic
tijner monnik, die Willibrord als diaken
vergezelde en die werkte in Kennemer-
land, waar hij later werd begraven in
de oude Frankische burcht te Egmond.
Hij overleed in 740 en
wordt de apostel der
West-Friezen ge
noemd.
Rest ons nog te
vermelden Lebuinus,
de grote prediker in
Overijssel. Hij was
vermoedelijk van
Ierse of Schotse af
komst en nam het
oostelijk deel van
ons land voor zijn re
kening. Vermoedelijk
.1 -
vigd worden met Li--
vinus, die meer zui
delijk in de buurt van
Gent predikte. De
stad Deventer was
zijn centrum, alwaar hij na zijn dood in
780 werd begraven.
Zo zien wij, dat de kerstening van
ons land eerst in de zevende eeuw be
gon en geruime tijd heeft geduurd al
vorens van een christelijk Nederland
sprake was.
De strijd van de Friezen tegen het
christelijk geloof, waardoor de kerste
ning van ons land zo lang heeft ge
duurd, dient niet in eerste instantie ge
zien te worden als een weerzin tegen
het christelijk geloof als zodanig, het
geen moge volgen uit het feit, dat Rad
boud zich bijna liet bekeren, doch meer
als een angst voor de Frankische ver
overaars. Hun strijd voor vrijheid en
onafhankelijkheid baeht volgens hun
primitieve opvattingen tevens een strijd
tegen het christendom met zich mee.
Het valt op, dat bijna alle predikers
Angelsaksen waren, afkomstig uit het
huidige Engeland, Schotland en Ierland
en dat wij bijna geen Frankische predi
ker aantreffen.
Het is een lange en zware gang ge
weest, die het christendom in onze lage
landen heeft moeten gaan, maar het
Woord heeft gezegevierd.
Adelbert
Alle verzekeringen
Hypotheken
Verkoop vaste goederen
Woningbeheer
Taxaties
beëdigd als makelaar en taxatenr
Veenendaal - Kanaalweg 2 - Tel. 2918
BARNEVELD. In Barnevekf zouden
reeds plannen worden uitgewerkt om in
1955 op grootse en feestelijke wijze de
500ste geboortedag van Jan van Schaf-
felaar te herdenken.
BENNEKOM. Zondag 9 Januari a.s.
om half drie zal ds. B. N. B. Bouthoorn,
aan wie wegens het bereiken van de
leeftijd emiritaat werd verleend, af
scheid nemen als predikant van de Ned.
Herv. Gemeente van Bennekom. Ds.
Bouthoorn blijft in Bennekom en gaat
zich als voorzitter van deze instelling
geheel wijden aan het Prot, Chr. Streek
ziekenhuis.
RHENEN. Van de destijds door een
Rhenense firma uitgeschreven ballon
wedstrijd blijken er nu een tweetal in
Finland terechtgekomen te zijn en een
in Zweden. De vinders in genoemde lan
den hebben de aan de ballons gehechte
labels naar Rhenen opgezonden.
EDE. Zaterdag 1 Januari houdt de
Kyn. Club Neder Veluwe een kleine
hondententoonstelling in Hotel „Welge
legen" alhier, waarbij ook niet-leden
met hun honden aanwezig zullen zijn.