Nieuwsblad
voor Veenendaal Omstreken
Veenendaal in het jaar 1954
B6W overwegen stichting
V olks-credietbank
Twee zware stormen binnen
6 Mir? een zeldzaamheid
Fa. J. F. TAK
UIT VEENENDAALS RAADSZAAL
Heftige debatten over subsidie
aanvraag Herv. scholen
28e jaargang
VRIJDAG 31 DECEMBER 1954
No 63
Uitgave: „De Gelderse Vallei" Veenendaal
Verschijnt tweemaal per week in: Stichts en Gelders Veenendaal - Amerongen - Eist - Rhenen - Achterberg - Overberg - De Haar - Kade - Maanderbuurt - Ederveen - Renswoude - Scherpenzeel
WAT DOET VEENENDAAL'
TEGEN ,MAARSSEN'?
750 kinderen
bij „Kindervreugd"
Bent U bij de Oogarts
geweest?
BRILMONTUREN
Assurantie-, Hypotheek- en
Woningbureau BROUWER,
Rondvraag
"3b
Redactie en administratie:
Parallelweg 10 Veenendaal
Telefoon K 8385-2023 - Girono. 563427
Redactie: W. F. ter Hoeven
Advertenties en abonnementen
kunnen ook worden opgegeven by
de agentschappen van „De Vallei" in
de plaatsen van verschijning
VALL
ADVERTENTIES
Advertentieprijs per mm 12 cent
Speciale contractprijzen op aanvraag
Minimum per advertentie 3,60
Rubriek Vraag en Aanbod 110
woorden 95 cent, elk woord meer
7 cent
Familieberichten 15 cent per mm
Abonnementsprijs 1,55 p. kwartaal
Losse nummers 10 cent
Van het jaar 1954, dat vandaag ten einde loopt, kunnen wij zonder overdrijving
zeggen dat het voor Veenendaal weer een zeer goed jaar is geweest.
Van een van de belangrijkste dingen welke het wel en wee van een plaatselijke
gemeenschap bepalen; n.l. van de werkgelegenheid, kan gezegd worden dat Vee
nendaal geen werklozen heeft gehad. Het Veenendaalse bedrijfsleven heeft in het
achterliggende jaar weer een enorme productie kunnen maken en het was zelfs
een groot probleem voldoende werkkrachten te kunnen aantrekken. De be
drijven werden veelal overstelpt met orders.
Veenendaal is een bloeiende en groeiende gemeente gebleven. Als wü denken
aan groeien gaan onze gedachten onwillekeurig het eerst uit naar de woning
complexen welke dit jaar gereed kwamen en dan kunnen wij constateren dat
1954 dan wel niet die vorderingen op het gebied van de woningbouw heeft kunnen
maken als wel gewenst zou zijn, maar er kwamen toch nog wel een 165 woningen
gereed of vrijwel gereed, terwijl intussen kon worden overgegaan tot de bouw
van nog een 170 nieuwe woningen.
Ook in ander opzicht werd er wel gebouwd. De SKF-fabriek kwam gereed en
werd officieel in bedrijf gesteld. Het kapitale gebouw van de Huishoudschool, de
nieuwe Katholieke kerk en een Katholieke school en het gebouw van het Aposto
lisch Genootschap kwamen gereed en werden in gebruik genomen.
Denkende aan de groei van Veenendaal gaan onze gedachten ook uit naar de
annexatieplannen welke in 1954 althans geen tastbare vorderingen hebben te
zien gegeven. Ook van de raadhuisplannen en de zozeer gewenste verbeteringen
van de spoorwegverbindingen werd in het afgelopen jaar niets meer gehoord.
Op deze laatste dag van het jaar lijkt het ons verder de moeite waard het
Veenendaals gebeuren in 1954 in grote trekken hieronder nog eens de revue te
laten passeren.
was, werd het Veenendaals station door
een aantal straaljagers aangevallen.
13 October. De plannen van Rijkswa
terstaat tot verbreding en verbetering
van de Nieuweweg van de Hoofdstraat
tot het „Hazenpad" zullen worden uit
gevoerd. De hiervoor benodigde gron
den zijn intussen aangekocht.
1 November: De afdeling Veenendaal
van 't Nederlandsche Roode Kruis her
dacht haar 25-jarig bestaan.
EEN HITLERHcTEL WORDT
SANATORIUM
Voor de vele gasten, die op bezoek bij
Hitler aan de Obersalzberg kwamen,
werd het hotel „Platterhof' gebouwd.
Toen het met al zijn verbouwingen in
1914 gereed kwam, hadden de verbou-
wingskosten ruim 30 millioen Mark be
dragen. Bij het hotel behoorde een ga
rage voor 600 auto's. In de laatste oor
logstijden werd een groot gedeelte van
het hotel door bommen vernield. De
Beierse staat is bezig, het geheel aan de
ex-eigenaar van het beroemde sanato
rium „Weisser Hirsesh" bij Dresden,
consul Lahman, te eerkopen. Hij wil
van het vroegere Hinerhotel een sana
torium maken.
4 Januari. B en W delen mede een
huurprijs-nivellering in voorbereiding
te hebben.
5 Januari. Veenendaal krijgt uit het
provinciaal bouwvolume voor drie jaar
212 woningen toegewezen.
6 Januari. Bij het opmaken van het
jaarlijks bevolkingsoverzicht blijkt dat
Veenendaal nog steeds een overschot
heeft van 114 mannen.
9 Januari. De Veenendaalse afdeling
van de Alg. Bond van Textiel- en kle-
dingsarbeiders „De Eendracht viert
haar 35-jarig bestaan en huldigt de
heer Joh. van Harde veld die evenzo-
vele jaren bestuurslid van deze afdeling
was.
11 Januari. De Veenendaalse Philate-
listen Club werd opgericht.
19 Januari. De Commissaris der Ko
ningin in de provincie Utrecht opende
de fraaie nieuwe Chr. Huishoudschool.
20 Januari. Tijdens een vergadering
onder voorzitterschap van Burgemees
ter A. Bakker werd de Veenendaalse
Jeugdnatuurwacht opgericht.
21 Januari. Na een 64-jarig bestaan
werd de Coöp. „De Volharding" in de
Zandstraat geliquideerd.
25 Januari. De gepubliceerde gemeen
te-begroting 1954 blijkt een aanmerke
lijk tekort te geven. 80.000 Gulden van
de algemene reserve moest worden
aangewend om deze sluitend te maken.
De invoering van uniforme vuilnisem
mers; een Aula voor de begraafplaats;
een Ambachtsschool en de bouw van
een nieuw raadruis werden deels in de
ze begroting verwerkt.
.u jaHCVi. itf&t-r t
vereniging van grondeigenaren „Het
Stichts Grondbezit" genaamd, een en
ander in verband met in Veenendaal te
verwachten onteigeningen door de ge
meente.
1 Februari. Veenendaal werd in de
prille ochtendstond opgeschrikt door
een hevige explosie welke het oude ge
bouw van de gasfabriek aan de Kerke-
wijk met één slag tot een ruïne maakte.
5 Februari. Plechtige inwijding en in
gebruikneming van R.K. Salvatorschool
aan de Patrimoniumlaan.
26 Februari. De Gemeenteraad ver
gaderde voor het eerst in de veel grote
re tijdelijke raadszaal in het gebouw
van het voormalige postkantoor aan de
Kerkewijk.
5 Maart. Niet minder dan 475 Vee
nendaalse donors ontvingen de Land-
„Veenendaal" speelt a.s. Zondagmid
dag aan de Bergweg tegen Maarssen.
De wedstrijd Maarssen-Veenendaal ein
digde in de eerste helft met een 3—0
overwinning voor Veenendaal. Deze drie
doelpunten werden in de laatste phase
van de wedstrijd achter elkaar gemaakt,
zonder dat Veenendaal kans had gezien
een groot overwicht te vertonen. De
grote vraag zal nu wederom zijn, wat de
Veenendaalse voorhoede er van terecht
zal brengen. Maarssen heeft een prima
verdediging en het is niet gezegd, dat
deze club nu op het laatst een inzinking
zal krijgen. Eerlijk gezegd, verwachten
wij de uitslag weer niet ver van een
gelijk spel af. Gaat Veenendaal haar
tegenstander onderschatten, r/an zal dit
de eerste nederlaag betekenen. En dat
zou al wel een heel sleeht begin zijn in
Bijna 750 kinderen hebben Woensdag
middag in het Verenigingsgebouw aan
de Eikenlaan een kostelijke middag ge
had, die hun werd aangeboden door
de Veenendaalse Winkeliersvereniging
„Handel en Nijverheid". Deze middag
had nog betrekking op de Sint-Nico-
laasactie en de ingeleverde bonnetjes.
Het programmabureau Van Meurs uit
Haarlem presenteerde deze middag „De
3 Franelly's" met hun revue „Kinder
vreugd". Het was inderdaad een vreug
de voor de kinderen. Wat hebben ze ge
lachen en wat hebben ze genoten.
Het programma werd gebracht in een
vlotte afwisseling van acrobatiek, pop
penkast, goochelen, jongleren en tot
slot hield de clown UP KIKI de kinder
schaar geruime tijd bezig. Het slotnum
mer was letterlijk en figuurlijk een
knalnummer, toen tante Els op bezoek
kwam bij de fotograaf UP KIKI.
Wanneer U een zeer voordelige
BRIL wilt hebben, kom dan eerst
eens bij ons kijken I
En maak een keus uit onze grote sor
tering
U slaagt dan zeker GOEDKOPER dan
U denkt.
REPARATIES VLUG EN BILLIJK
BIJ aankoop nieuwe BRIL, etui GRATIS
OPTICIËN
Hoofdstr. 106-Tel. 2576 - Veenendaal
steinerpenning nadat zij vijf maal van
hun bloed hadden afgestaan.
27 Maart. Het Ritmeester Schaak-
tournooi telt 160 deelnemers, welk aan
tal nog niet werd bereikt.
29 Maart. 40-Jarig bestaan van de
Teekenschool herdacht.
1 Mei: Aartsbisschop monseigneur dr.
B. J. Alfrink consacreerde de nieuwge
bouwde Salvatorkerk aan de Patrimo
niumlaan.
21 Mei. De Gemeenteraad besluit tot
medewerking aan het invoeren van
zwemles voor de Veenendaalse school
jeugd.
9 Juni. Prins Bertil van Zweden stelt,
in aanwezigheid van o.a. Prins Bern-
hard, de ministers Zijlstra en Luns en
de Commissaris der Koningin, de Ne
derlandse SKF-fabriek te Veenendaal
in bedrijf.
7 Juni. Ter gelegenheid van het gou
den jubileum van de Veenendaalse
Harmonie „Caecilia" werd in Veenen
daal een Nat. Federatief Muziek-con-
cours gehouden.
25 Juni. Bij een in Veenendaal ge-
DE EERSTE-HULPWAGEN8 IN DE
SAHARA
De automobilisten die zich in de Sa
hara in moeilijkheden mochten bevin
den, kunnen voortaan rekenen op snelle
hulp. De twee eerste-hulpwagens zijn in
Algiers aan de vertegenwoordiger van
het Gouvernement-Generaal aangebo
den. Over de verschillende filialen in de
Sahara zal een grotere hoeveelheid
worden verdeeld.
APOLOGISCHE SPREEKWOORDEN
De vraag: „Wat zijn apologische
spreekwoorden?" klinkt misschien iet of
wat geleerd. Het zijn echter, heel een
voudig, aardige gezegden, vol van echte
volkshumor. Apologische spreekwoor
den zijn van het type „Alles met mate,
zei de snijder en hijsloeg zijn ega
met deel. Een andere luidt: alle
beetjes helpen en alle vrachtjes lich
ten, zei de schipper en hij zette zijn
vrouw overboord.
Een zeer vlijtig auteur, Dr. Kruys-
kamp, heeft ruim 600 van deze spreek
woorden bij elkaar weten te brengen.
Bovendien heeft hij nog de equivalente
Engelse en Duitse spreekwoorden er bij
gehaald.
SEinmniQ
De plannen voor de bouw van een nieuw Veenendaals raadhuis kwamen ook in
1954 nog niet veel verder dan een voorlopig ontwerp.
15 November. Voor het eerst een for
matie van vijf vliegende schotels boven
Veenendaal waargenomen.
19 November. Veenendaal wordt ver
blijd met de geboorte van een drieling.
30 November: De Veenendaalse Be-
drijfs Geneeskundige Dienst in bedrijf
gesteld.
27 November. Sint Nicolaas landt per
helicopter in Veenendaal.
5 December: Prinses Margriet was als
Zwarte Piet bij de vluchtelingen uit
Triëst in Veenendaal. BE ORDERING BIJ DE POLITIE
De agent G. van Binsbergen te Vee
nendaal is door de Burgemeester van
Veenendaal met ingang van 1 Januari
a.s. bevorder-1 tot hoofdagent van
politie.
OPENSTELLING IJKKANTOOR
Burgemeester en wethouders van
Veenendaal maken bekend dat het IJk-
kantoor te Utrecht, gevestigd Spring
weg 7, né 1 Januari 1955 voor de her
keuring van maten, gewichten en meet
werktuigen zal zijn opengesteld:
iedere Woensdag van 13.30 tot 16.30 en
iedere Donderdag van 9.00 tot 12.00 en
13.30 tot 16.30 uur.
NIET ALLEEN VOOR ZIEKEN
Radio met koptelefoon vinden vele
mensen minder prettig. Daarentegen
kan men best begrijpen dat niet alle
huisgenoten steeds dol op de radio zijn,
wanneer men zelf zin heeft te luisteren.
Voor het gebruik van radio in zieken
kamers heeft men in Duitsland een vin
ding gedaan: men krijgt de klanken via
het hoofdkussen. Dat is ook iets voor de
gemeenschappelijke slaapkamer van
echtgenoten, die niet beiden van het
zelfde slaapmiddel zijn gediend!
Naar aanleiding van een suggestie in deze van het raadslid de heer Verkuyi
(PvdA) deelde wethouder Van Stempvoort (AR) ln de Woensdagavond gehouden
raadsvergadering mede dat B. en W., gezien de steeds toenemende behoefte aan
credieten bU de Veenendaalse bevolking, het stichten van een gemeentelijke
Volkscredietbank in overweging hebben.
Verder werd in deze vergadering nogmaals een langdurig en vry scherp debat
gevoerd in verband met de aanvraag om financiële medewerking van de Ned.
Herv. Kerkeraad voor het aanstellen van een leerkracht handwerken voor de
Patrimoniumschool, welke medewerking aanvankelijk door B. en W. werd af
gewezen. De heer Van Ojik (CH) vroeg bewijzen of terugneming van de be
schuldigingen aan het adres van genoemd schoolbestuur geuit.
De voorzitter, burgemeester Bakker, stond aan het einde van de vergadering
even stil bü het feit dat dit fle laatste raadsbijeenkomst was in het jaar 1954, en
herdacht hierbij o.m. het verscheiden in het afgelopen jaar van wethouder Mid
delhoven als een buitengewoon bekwaam gemeentebestuurder.
DE CARRIERE VAN DE ZANGER
MARIO LANZA
Toen de transportarbeider Mario
Lanza op 20-jarige leeftijd een gramo-
foonplaat van Caruso in handen kreeg,
trachtte hij die stem te imiteren. Een
concertmanager was het met hem eens,
dat hij een zeer behoorlijke stem had.
Er was echter geen geld voor de nodige
opleiding beschikbaar. Toen eens bij een
beroemd concertmeester een vleugel
werd bezorgd, waarbij Lanza meehielp,
maakte hij van de gelegenheid gebruik,
om in een nabij gelegen kamer een aria
te zingen. De grote dirigent was verrukt
over de stemmiddelen van Lanza. Hij
zorgde er voor dat hij van de beste
zangleraren zijn opleiding kreeg. Bin
nen 15 maanden werd Lanza een ster
van de eerste rang, die optrad in de
opera en voor- film en radio zong.
H - JeinN 6 voor de Kustbewakk.^
Qp 9 Juni werd de Nederlandse fabriek van het SKF-concern in Veenendaai
officieel en o.m. in het bijzijn van Prins Bernhard en enkele ministers, door Prins
Bertil van Zweden in bedrijf gesteld. Op de foto o.a. Prins Bertil en Prins Bern
hard in de fraaie hal van het kantoorgebouw der fabriek.
(Van onze weerkundige medewerker)
De Decembermaand van dit jaar stemt
in vele opzichten overeen met die van
het vorige jaar. Ook'toen was er van
vriezend winterweer, behalve op Oude
jaarsdag, geen sprake, maar wel van
hoge temperaturen.
Vorige week heeft Nederland weer
paraat gestaan en moeten vechten te
gen zijn erfvijand, toen in 36 uur twee
zware stormen over ons land bliezen.
Het gebeurt zelden, dat binnen 48 uur
twee depressies van IJsland met zware
stormen over en langs ons land trekken
Vooral tijdens de koufrontpassage van
vorige week Dinsdagavond, waarbij
zware hagelval en onweer voorkwamen,
werden windstoten van 145 kilometer
per uur waargenomen. Dit op het vlieg
veld Leeuwarden.
Wanneer de meteorologen in de weer
kamer van het KNMI te De Bilt na ver
houden controle op luistervergunningen
werd in 300 gevallen proces verbaal op
gemaakt.
26 Juni. Burgemeester en Wethouders
besluiten de Hoofdstraat en de Kerke
wijk tot voorrangswegen te verklaren.
2 Juli. De heer J. B. Westland te Wa-
geningen kocht het gebouw van de
voormalige sigarenfabriek „Cavansa"
om er een bioscoop te vestigen.
5 Juli. Na een grondige restauratie
werd „De Nieuwe Molen" aan de Nieu
weweg weer officieel in bedrijf gesteld.
20 Juli. De gemeente Veenendaal ont
vangt een extra toewijzing van 126 zgn.
migratie-woningen.
14 Augustus. Het fraaie nieuwe ge
bouw voor het Apostolisch Genootschap
aan de Acacialaan werd in' gebruik ge
nomen.
3 September. De N.V. v/h Fa. Wed.
A. W. de Haas herdenkt 75-jarig be
staan en opent een indrukwekkend ga-
rage-complex.
23 September. De fractie-leider van
de A.R., de heer W. van Stempvoort,
wordt door de gemeenteraad benoemd
tot wethouder in de vacature, ontstaan
door het overlijden van wethouder A.
Middelhoven.
2 October. Bij een grote oefening van
de Nationale Reserve, waarbij overi
gens het geknetter en geknal van ver
schillende wapens niet van de lucht
In de vroege ochtend van de eerste Februari werd Veenendaal opgeschrikt door
een hevige ontploffing. Het vertrouwde oude gebouw van de Veenendaalse gas
fabriek werd, hoewel het aanzicht hiervan vaak als een zwarte plek aan de
Kerkewyk werd aangemerkt, in één slag vernield. Veenendaal, Rhenen, Eist,
Amerongen en Leersum zaten enkele dagen zonder gas.
DE KRANTEN IN INDIA
volking van India zelf zijn de meeste
Ook volgens de begrippen van de be-
bewoners zeer arm. Ze kunnen zich
slechts bij wijze van uitzondering een
abonnement op een krant permitteren
of een losse krant kopen, meestal nog
in combinatie met kennissen of familie
leden. Dit verklaart dat de Zondags
edities er veel grotere oplagen hebben
dan de bladen die op werkdagen ver
schijnen.
scheidene berekeningen aanwijzingen
hebben, dat het zeewater langs onze
kust een verhoging gaat vertonen, zoals
die langs statistische weg berekend
maar eens in de 10 jaren voorkomt, ko
men de diverse diensten, die met de
kustbewaking te maken hebben, in
actie. Deze verwachte verhogingen zijn
niet voor alle kustplaatsen gelijk. Wordt
een stand verwacht, welke voor de
meeste plaatsen meer dan twee meter
hoger dan normaal bedraagt, dan wordt
door de Rijkswaterstaat het sein A ge
geven, dat een beperkte dijkbewaking
inhoudt.
Wordt een verhoging van 2.50 tot 3
meter verwacht, zoals dit vorige week
Donderdag het geval was, dan wordt
het sein B gegeven, waarbij ook mili
taire onderdelen en andere hulptroepen
naar verschillende punten worden ge
dirigeerd. Wanneer de zware storm
blijft voortwoeden en er een opzet wordt
verwacht van meer dan 3.5 meter en
voor Delfzijl 3.80 meter, dan kan het
6ein C worden gegeven. In dit geval mag
van een noodtoestand worden gespro
ken, waarvan dus vorige week nog geen
sprake was.
Zodra de gemiddelde windsnelheid
boven de 72 kilometer per uur komt,
wordt gesproken van storm, boven 87
kilometer per uur van zware storm en
bij een gemiddelde van meer dan 100
kilometer per uur, zoals dat vorige
week vele uren op de lichtschepen voor
onze kust werd waargenomen, van or-
kaanwind.
RUST TERUG
Op Eerste Kerstdag was de rust te
ruggekeerd, zodat in ons land toch
Kerstfeest kon worden gevierd, zonder
dat wij ons met angst en vrees moesten
afvragen of de dijken het wel zouden
houden. In het oosten en noorden van
ons land viel in de voormiddag van le
Kerstdag sneeuw maar deze dooide snel
weer weg.
Nieuwe oceaandepressies verdreven
de koude lucht naar Oost-Europa. In
het begin van de week was het weer
zeer zacht en het leek er niet op dat
Koning Winter dit jaar nog kans zou
krijgen om toe te slaan.
Maar laten wij nog niet menen dat de
winter voorbij is. Verleden jaar was in
December alleen Oudejaarsdag een ijs
dag, dat wil zeggen, de gehele dag vorst
op het vliegveld Twente tot 7 graden.
Het is best mogelijk, dat het nog een
koude winter wordt; een lange winter
wordt het niet meer, want December is,
de Enkhuizer almanak ten spijt, geen
koude maand geweest. Ook in Noord
en Oost-Europa was het in het begin
van deze week niet erg koud, in Moskou
vroor het niet meer dan 2 tot 5 graden
en dat is in deze tijd van de winter van
geen betekenis.
In 1954 kreeg de Veenendaalse gemeenteraad een nieuwe en veel grotere verga
derzaal in het gebouw van het voormalig postkantoor aan de Kcrkewyk. Deze
raadszaal is echter tydeiyk bedoeld in afwachting van de bouw van een nieuw
raadhuis. Door de uitbreiding van de gemeenteraad met twee leden was de oude
raadszaal in het gemeentehuis absoluut te klein geworden.
EEN ADVERTENTIE-CAMPAGNE IN
DE V.S.
De exploitanten van een nieuw haar
verfmiddel „Tintair" belegden in hun
advertentie-campagne bijna vijf mil
lioen dollars. Binnen een half jaar had
den ze het geld terug. Daarna maakten
zij zeer hoge winsten. Mocht men er in
slagen, ook de heren der schepping tot
trouwe gebruikers van „Tintair" te ma
ken, zo rekende men met een verhoging
van de omzet met liefst 75 millioen dol
lars, enkel en alleen in de V.S.
Alle verzekeringen
Hypotheken
Verkoop vaste goederen
Woningbeheer
Taxaties
beëdigd als makelaar en taxateur
Veenendaal - Kanaalweg 2 - Tel. 2918
NIEUWE BEHANDELING MET GAS
Dr. George A. Silver experimenteert aan
de Duke Universiteit in de V.S. met een
gasmengsel van 70 °/o zuurstof en 30
kool-dioxyde. Door het inademen van
dit gas gedurende zes maanden werden
asthma en bepaalde andere alergische
ziekten in 86 der gevallen genezen.
GRONDPRIJS IN COMPLEX
„DE GEER" GESTEGEN VAN
6,50 TOT 9,25 PER M2
Bij het aan de orde komen van het
voorstel tot verkoop van grond, gelegen
aan de Van Hoogendorpstraat, aan de
heer D. alhier, vroeg de heer Van der
Woerd (PvdA) of het nu wel juist was
dat aan deze koper een prijs was toe
gezegd van 6,50 per m2 waar deze
prijs veel hoger ligt. De voorzitter deel
de mede dat deze prijs intussen was op
gelopen tot 9,25, maar dat enige tijd
geleden de heer D. een prijs van f 6,50
was toegezegd en dat het niet juist is nu
de hogere prijs in rekening te brengen.
De heer Van Galen (CH) vond het ver
schil wel wat erg groot en achtte het
beter om tussentijds de prijzen vaker te
herzien en zodoende dergelijke gevallen
te voorkomen. Tenslotte gaat de raad
er mee accoord.
In een van de voorgaande vergaderin
gen besloot de Raad aan de R.K. school
aan de Patrimoniumlaan een financiële
bijdrage te verlenen voor het aanstellen
van een leerkracht voor nuttige hand
werken. Dit op grond van het feit dat
het aanwezige personeel niet bevoegd
was dit vak op de school te onderwij
zen. De heer Van Ojik (CH) was toen fel
tegen het verlenen van deze vergoeding
en zei daarbij
er voor in te
staan, dat in
dien de Raad
deze uitkering
toch aan de
R.K. school zou
verlenen, spoe-
dig ook andere
scholen om een
dergelijke aan
vraag zouden
komen, en dat
dit de gemeen
te "4^" 1 Vetkuyl een Volks-
Jn er kwam
deri - dergelijke credietbank.
aanvraag van de Centrale Kerkeraad
der Ned. Herv. Gemeente. B. en W. ad
viseerden de Raad echter afwijzend op
deze aanvraag te beschikken aangezien
zij van mening waren dat op de scholen
waarvoor deze gemeentelijke bijdrage
werd gevraagd, n.l. de Patrimonium-
school, de Prinses Beatrixschool en de
Groen van Prinstererschool, voldoende
leerkrachten bevoegd voor het geven
van onderwijs nuttige handwerken,
aanwezig waren.
De voorzitter, die deze aanvraag van
de kerkeraad toen in verband bracht
met de woorden van het raadslid Van
Ojik, maakte de opmerking een derge
lijke handelwijze onbehoorlijk te vin
den. Een meerderheid in de Gemeente
raad (behalve de PvdA) verzocht B. en
W. het afwijzende advies nog eens terug
te nemen voor nadere bestudering.
In de vergadering van Woensdag
avond nu kwamen B. en W. met een
nader prae-advies, waarin zij o.m. het
volgende zeggen: Wij hebben over deze
aangelegenheid een bespreking gehad
met een deputatie uit de kerkeraad.
Deze bespreking heeft op meerdere
punten verhelderend gewerkt, waarna
wij eveneens nader mondeling zijn voor
gelicht door de Inspecteur van het La
ger Onderwijs in de Inspecctie Amers
foort. Daarna hebben wij deze aange
legenheid opnieuw in studie genomen.
Wij zijn tenslotte tot het standpunt ge
komen, dat het, teneinde ongelijkheid in
de subsidiëring van het vakonderwijs
aan de bijzondere lagere scholen tegen
te gaan, aanbeveling verdient vakon
derwijs te doen geven aan de openbare
lagere school. Afgezien van de wettelij
ke norm die wij hierdoor verkrijgen
voor een billijke vergoeding van het
vakonderwijs aan alle scholen voor
lager onderwijs, zal ook het onderwijs
aan de openbare lagere school hierdoor
gebaat zijn. Ook de Inspecteur van het
lager onderwijs stemde hiermede niet
alleen in maar toonde zich van deze
gang van zaken een warm voorstander.
Na afloop van vooromschreven proce
dure kunnen de besturen der bij2ondere
lagere scholen voor gewoon lager on
derwijs verzoeken indienen om wette
lijk geregelde vergoedingen voor de kos
ten van het vakonderwijs.
In afwachting van het vorenstaande
hebben wij het vakonderwijs aan de drie
genoemde scholen opnieuw bestudeerd,
hetwelk tot resultaat heeft gehad, dat
wij de conclusie handhaven, volgens
welke op geen der drie scholen sprake
is van een noodtoestand met betrek
king tot het vakonderwijs. Wanneer op
3 leerkrachten 1 vrouwelijke en 1 man
nelijke voorkomen kan niet gesproken
worden van een noodtoestand. Wel be
kleedt de Patrimoniumschool ter zake
een uitzonderingspositie, daar slechts 2
van de 4 onderwijzeressen in het bezit
zijn van de acte van nuttige handwer
ken. Wij hebben er bij nader inzien dan
ook geen bezwaar tegen, wanneer aan
deze school de gevraagde vergoeding
wordt toegekend. Als salaris voor vak-,
onderwijs is over 1954 door het bestuur
van de Patrimoniumschool uitbetaald
een bedrag van f 791,70, het bedrag der
sociale lasten is nog niet bekend.
Bij het ter tafel komen van dit prae-
advies in de vergadering is het de heer
Van Ojik die uitvoerig op de vocfrge-
schiedenis van de zaak terugkomt. Ten
onrechte naar hij zegt werden zijn
waarschuwende woorden indertijd uit
gelegd als een bedreiging voor het ge
meentebestuur en met verheffing van
stem vraagt hij nu de beschuldiging aan
het adres van de kerkeraad te bewijzen
of terug te nemen als zou de kerkeraad
van de gemeente willen plukken. De
heer Van Ojik wil ieder in zijn rechten
laten en geen bevoorrechting van een
bepaalde bevolkingsgroep.
De voorzitter zegt dan op de woorden
van de heer Van Ojik niet te willen in
gaan. De heer Van Ojik wil het onderste
uit de kan hebben en op deze manier
zal hij dan nog niet het lid op de neus
krijgen.
Een kat in 't nauw doet rare sprongen
is de opmerking van de heer Van Har-
develd (PvdA). De heer Van Ojik heeft
indertijd niet gesproken als raadslid
maar als lid van het schoolbestuur toen
hij met die bedreiging kwam. Maar ook
de heer Van Hardeveld heeft grieven
tegen deze voordracht. De wettelijke
regeling is dan wel zo, dat de Patrimo
niumschool deze vergoeding kan krij
gen, als ook de openbare school deze
ontvangt. Maar de openbare school
heeft deze niet nodig. Het aanwezige
personeel kan het zelf wel. Er behoeft
geen extra leerkracht te worden aan
getrokken. Als er aan de Patrimonium
school niet voldoende leerkrachten voor
handwerken zijn is dat de schuld van
het schoolbestuur omdat men sollicitan
ten heeft afgewezen die niet geheel in
de richting van het bestuur lagen. De
vorige keer was het de mening van de
Inspecteur van het lager onderwijs dat
ook de Patrimoniumschool geen recht
had op een vergoeding van de gemeen-
-te. Nu is hij warm voorstander van deze
geforceerde oplossing. Ook B. en W.
hadden bij hun oorspronkelijk stand
punt moeten blijven. Door deze oplos
sing wordt een deel van de bevolking
bevoorrecht.
Als wij een bepaalde groep zouden
willen bevoorrechten, aldus de voorzit
ter, dan zouden wij toch zeker niet ge
pleit hebben voor financiële medewer
king voor een R.K. school, en het ver
zoek van de Ned. Herv. Kerkeraad
hebben afgewezen, waar de laatste ons
maar in het minst van partijdigheid zal
kunnen beschuldigen. Alle bevolkings
groepen gelijkelijk kunnen hiérvan pro
fiteren.
De heer Slok (AR) is er *nog niet zo
zeker van of de Patrimoniumschool sol
licitanten heeft afgewezen. De heer
Bastmeüer merkt op dat de keuze van
leerkrachten een zaak is van het school
bestuur. B. en W. zijn een beetje ver
warrend geweest in hun prae-advies.
Zij hadden ronduit moeten zeggen dat
zij bij nader inzien wel een vergoeding
voor een leerkracht aan de Patrimo
niumschool noodzakelijk achten. Wij
hebben toch ook goed gevonden dat de
R.K. school een vergoeding kreeg, dus
waarom deze school niet.
Dit laatste is ook de mening van de
heer Van Kuük (AR). Men maakt het
veel te gecompliceerd zegt hij. De heer
Van Hardeveld zegt dat door deze rege
ling in de hand gewerkt wordt dat leer
krachten worden aangenomen die niet
in het bezit zijn van de acte handwer
ken, iets wat de Inspecteur die hij
overigens niet kan volgen in zijn rede
nering juist niet wil. De heer Van
Ojik kende de situaties op de verschil
lende scholen en heeft daarom indertijd
voor een en ander gewaarschuwd. Als
de voorzitter beweert dat ik het onder
ste uit de kan wil hebben, dan wil ik
nogmaals verklaren dat ik geen enkele
groep wil bevoordelen.
Voorzitter: Het is intussen uiterst
moeilijk geble
ken een grens
te trekken en
daarom heb
ben wij deze
oplossing geko- t
zen. Spr. sluit g;
de discussie en
brengt 't voor-
stel in stem-
ming. De PvdA
fractie stemt in
zijn geheel te
gen en 't voor-
stel werd aan
genomen.
Als rappor- Van Ojik wilde onderste
teur van de Un de kan
Commissie tot
het nazien van de gemeenterekening
1951 en 1952 merkt de heer Kroesbergen
op dat het toch wel zeer noodzakelijk
wordt een ambtenaar voor de buiten
dienst te benoemen. De achterstand
.wordt steeds groter. Wethouder V an
Stempvoort deelt hierop mede dat er
grote stagnatie bij een en ander is opge
treden door het overlijden van wethou
der Middelhoven, maar dat dezer dagen
nog een oproep voor sollicitanten uit
gaat De heer Van Hardeveld zegt nog
even met nadruk dat het vooral een
goede kracht dient te zijn.
De heer Van Hardeveld weet niet of
Veenendaal in een ongunstige positie
verkeert, maar de ene ambtenaar na de
andere vertrekt van de secretarie. Is er
iets niet in orde? Hoe is het met de voor
waarden? Zijn de verhoudingen niet
goed? Hij zou graag zien dat een onder
zoek werd ingesteld. Het kan zo niet
doorgaan.
Voorzitter merkt op dat het vertrek
meestal verband hield met positiever
betering. Wij hebben nu eenmaal veel
jonge ambtenaren. Verder is reeds be
sproken om eens na te gaan of er geen
andere oorzaken zijn.
De heer Scholten vraagt of de Vee
nendaalse brandweer wel over spring-
zeilen beschikt. Dit in geval van brand
in de flatwoningen. En indien ze aan
wezig zijn, zo is zijn vraag, wordt er dan
mee geoefend?
Voorzitter meent dat er wel zeilen
zijn, maar die zijn zo slecht dat hij er
(Zie verder pagina 2.)
is intussen uiter
tv
r0
A
t
