Nieuwsblad voor Veenendaal Omstreken
f
MULDER
Incident te Emmikhuijsen (II)
KONING KOOS DE VRIJHEID
v
Behang 1955
Fa. J. F. TAK
F 110.000.- voor gemeentelijk
gymnastieklokaal
-.Wet voor tandheelkundige praktijken
BRIL
Fa. J. F. TAK
AGENDA
r
SCHOONMAAK
WATERVERF
29e jaargang
WOENSDAG 23 MAART 1955
No. 23
Uitgave: „De Gelderse Vallei" Veenendaal
Verschijnt tweemaal per week in: Stichts en Gelders Veenendaal, Amerongen, Eist, Rhenen, Achterberg, Overberg, De Haar, Kade, Maanderbuurt, Ederveen, Renswoude, Scherpenzeel
UIT DE RAADSVERGADERING
Bouw van nog meer gymnastiek ruimte nodig
"ASSURANTIEKANTOOR
ALLE VERZEKERINGEN
HYPOTHEKEN EN
FINANCIERINGEN
1000 Gulden voor
geschenk Geertekerk
Wederom uitbreiding van Kon.
Julianaschool
Tijdrede S.G.P.
- - Uit de Geschiedenis van onze omgeving
Een grootmoeder
pleit
NIEUWE STALEN
Redactie en administratie:
Parallelweg 10 Veenendaal
Telefoon K 8385-2023 - Girono. 563427
Redactie: W. F. ter Hoeven
Advertenties en abonnementen
kunnen ook worden opgegeven by
de agentschappen van „De Vallei" in
de plaatsen van verschyning
DE VALLEI
ADVERTENTIES
Advertentieprijs per mm 12 cent
Speciale contractprijzen op aanvraag
Minimum per advertentie 3,60
Rubriek Vraag en Aanbod 110
woorden 95 cent, elk woord meer
7 cent
Familieberichten 15 cent per mm
Abonnementsprijs 1,55 p. kwartaal
Losse nummers 10 cent
Maandagavond was de gemeenteraad
van Veenendaal in openbare vergade
ring bijeen. De agenda bevatte slechts
enkele punten en de vergadering was
dan ook van korte duur.
De voorzitter, burgemeester A. Bak
ker, sprak bij de opening er zijn blijd
schap over uit dat de gemeente-secre
taris, de heer D. Blankespoor, die we
gens een oogziekte geruime tijd in een
ziekenhuis moest worden opgenomen,
herstellende is en over enkele weken
weer zijn werk zal kunnen hervatten.
De secretaris-zetel werd in deze ver
gadering bezet door de waarnemend
secretaris, de heer A. Berends.
Bij het aan de orde komen van het
verzoek om ontslag van de technisch
ambtenaar bij gemeentewerken, de heer
J. Snaterse, vroeg de heer Slok (AR) het
college van B. en W. maatregelen te
overwegen inzake het sterke verloop
van ambtenaren in deze gemeente en
gaf als mogelijkheid een hogere sala
riëring door middel van bevordering
van de ambtenaren naar een hogere
klasse. Voorzitter zei dat het verloop
grotendeels een gevolg is van het feit
dat de secretarie veelal bevolkt wordt
door jonge mensen die, als zij zich elders
kunnen verbeteren toch niet kunnen
worden vastgehouden. Promotie moet op
een bepaald moment redelijk mogelijk
zijn en dat was in het onderhavige ge
val zeker niet mogelijk. De heer Sna
terse werd het ontslag dan ook eervol
verleend.
Aan de inwoners, de heren G. H. van
Dam en J. A. H. de Haas werd vervol
gens wederom voor de tijd van een jaar
de tuin achter de voormalige woning
van de heer Burck aan de Kerkewijk
verhuurd, aangezien deze grond dit jaar
toch nog niet voor andere doeleinden in
gebruik zal komen. Eveneens voor de
tijd van een jaar werden weer aan de
tegenwoordige huurders verhuurd de
percelen grond gelegen tussen de wo
ningen van de KI. Katerstraat en de De
Sav. Lohmanstraat.
ONBEWOONBAAR VER
KLAARDE WONING
OPNIEUW BEWOOND
In -de Zandstraat is het voorgekomen
_det een onbewoonbaar verklaarde en
inmiddels ontruimde woning opnieuw
door een gezin werd betrokken. Het is
de heer Van Eden (PvdA) die vroeg of
de gemeente hiermee niet op de ver
keerde weg is. Wethouder Van Stemp-
voort deed het geval echter uit de doe
ken door te verklaren dat het hier een
onbewoonbaar verklaarde woning be
treft van een blok dat gedeeltelijk moet
worden afgebroken voor nieuwbouw.
Het gedeelte dat moest worden afge
broken werd echter nog bewoond ter
wijl het andere deel leeg stond.
Op diens eigen verzoek werd toen de
betrokken bewoner vergunning gegeven
te verhuizen naar een woning van het
leeggekomen gedeelte van het blok. Dat
was ook in het belang van de hier ge
projecteerde nieuwbouw.
De heer Van Hardeveld (PvdA) had
echter liever gezien dat B W dit ge
val even met de Raad hadden bespro
ken, hetgeen door het college werd toe
gegeven.
De opmerking van de heer Van Eden
werd gemaakt naar aanleiding van het
voorstel om de ontruimingstermijn van
de onbewoonbaar verklaarde woningen
Achterkerkstraat 38 en 52; Gortstraat
54; Middelbuurtseweg 1; Middellaan
127; Tuinstraat 3 en 5; Vendelseweg 11
en Zandstraat 21 met zes maanden te
verlengen, welk voorstel werd aangeno
men.
GRONDAANKOOP
ONGEDAAN GEMAAKT
Door de heren J. M. en J. P. alhier
werd in September vorig jaar van de
gemeente aangekocht een perceel grond
gelegen aan de J. P. C. Leinweberstraat
met de bedoeling er een dubbel woon
huis op te bouwen. Deze bouwplannen
konden echter geen doorgang vinden en
genoemde personen verzochten het ge
meentebestuur de koop ongedaan te
willen maken. B W stelden nu de
Raad voor aan dit verzoek te voldoen,
temeer waar de firma Gebr. Nieboer de
ss
li
iMmUU!!"!!.!
Heden, Woensdag 23 Maart
(In geb. Groene Kruis) 8 uur,
algemene jaarvergadering ver.
„Het Groene Kruis" voor St.
en Geld. Veenendaal.
Donderdag 24 Maart
(In geb. 't Trefpunt) 8 uur, le
zing Anne de Vries over eigen
werk, onder ausp. van Openb.
Leeszaal en Bibliotheek.
(In geb. Eben Haëzer) 7.30 uur,
ds. A. J. Wijnmalen van Maar
tensdijk houdt Tij4rede voor
de S.G.P.
(In geb. Eltheto) drs. C. van der
Zwet spreekt over Chr. Voor
lichting bij school- en beroeps
keuze.
I Vrydag 25 Maart
(In cantine Ritmeester fabrie-
ii
ken) Ritmeester
Schaaktour- 1|
Zaterdag 26 Maart
(In geb. Eltheto) 7.30 uur, op- i|
treden van „The Kiholo Ha- ff
waiians" m.m.v. Toneelver. II
TIP.
Luxor Theater
Heden Woensdag en morgen
Donderdag de film „Nacht-
ruiters van de Wolvenkreek".
grond van de gemeente wilde kopen. De
heer Verkuijl (PvdA) waarschuwde te
gen een dergelijke handelwijze. Deze
dingen kunnen op de duur nadelig wer
ken voor de gemeente. De Voorzitter
was het hiermee eens en wilde dit geval
als een uitzondering beschouwen. De
betrokken kopers zouden echter gedu
peerd zijn als wij er niet op ingaan. De
heer Van Hardeveld zou voortaan in de
koopvoorwaarden willen zien opgeno
men dat de koper, indien hij gekochte
grond weer aan de gemeente wil terug
geven dan een lagere prijs zal worden
betaald, hetgeen de voorzitter juridisch
minder juist vond. De heer Van Kuük
(AR) had geen bezwaar tegen het onge
daan maken van de koop gezien het feit
dat de gemeente er geen schade van on
dervindt. Het voorstel werd aangeno
men.
Het voorstel van B &"W om aan de
heer Chr. van de Pol alhier grond in de
industriewijk te verkopen voor vesti
ging daar van de Eerste Veenendaalse
Las Industrie, was voor de heer Van
Hardeveld aanleiding de opmerking te
maken dat de gemeente bij de onder
handelingen voor de grondverkoop een
slechte beurt had gemaakt. Voorzitter
noemde het een misverstand tussen een
gemeente-ambtenaar en de koper, ter
wijl er ook nog een misverstand ont
stond tussen B W en de koper. Het
speet hem erg maar hij veronderstelde
van geen der partijen kwade trouw. De
raad ging met de grondverkoop accoord.
Het beschikbaar stellen van een cre-
diet van 1000 gulden voor het aanbieden
van een blijvend aandenken aan de ge
restaureerde Geertekerk te Utrecht
werd zonder op- of aanmerking aan
vaard.
Het was de heer Van Ojik (CH) die
vroeg door welke school het nieuwe
gymnastieklokaal dat achter de Kon.
Julianaschool wordt gebouwd gebruikt
zal worden en welk schoolbestuur het
lokaal zal beheren.
De heer Scholten (CH) zag het liefst
dat indien de Kon. Julianaschool het
niet steeds nodig heeft, ook andere
scholen hiervan gebruik maken. Het is
een duur gebouw, f 110.000,het dient
dan ook Wf?l uiterst productief gemaakt
te worden. De heer Van der Woerd (P.v.
d.A.) had ontdekt dat in het bestek voor
de aanbesteding de electrische installa
tie was vergeten.
De Voorzitter beantwoordde deze vra
gen door mede te delen dat de electri
sche installatie inderdaad nog niet in de
begroting van f 110.000,is opgenomen
omdat van de Inspectie hiervoor nog
nadere richtlijnen moeten komen. Het
gymnastiaklokaal zou heel wat goed
koper geworden zijn als wij het zonder
de voorschriften van het Departement
hadden kunnen doen, voegde spr. hier
aan toe. Het lokaal blijft in beheer van
de gemeente en het zal zoveel mogelijk
productief gemaakt worden. De Kon.
Julianaschool zal het waarschijnlijk het
meest gebruiken omdat deze school er
zo dicht bij gelegen is. De heer Van Ojik
was blij te horen dat het beheer in han
den van de gemeente blijft. Ingeval het
beheer in handen kwam van het be
stuur der Kon. Julianaschool zou hij
complicaties hebben verwacht welke de
gemeente geld zouden kosten.
WAAR BLIJVEN
DE OVERSTEEKPLAATSEN?
De heer Bastmeyer (CH) bracht in
herinnering dat het besluit om meer
oversteekplaatsen te doen aanbrengen.
Hoe lang is dat nu al geleden. Zowel de
Voorzitter als wethouder De Ruiter ver
zekeren dat deze inderdaad zullen ko
men. Een en ander werd uitgesteld in
verband met de reconstructie 'van de
Kerkewijk en wordt nu nog weer opge
houden door andere plannen waarover
de Raad bij gelegenheid zal worden in
gelicht.
De heer Van Hardeveld was het die
hierna B W op enigszins verwijtende
toon vroeg nu eens spoedig, liefst in de
eerstvolgende vergadering en niet op de
lange baan, zoals wel vaker gebeurt, een
uiteenzetting te geven van de toedracht
van de kwestie inzake het bouwen van
een woning aan de Molenstraat. Er is
hier naast een nieuwgebouwde woning
een stuk grond open gebleven. De ver
gunning voor het bouwen van genoem
de nieuwe woning werd verleend met
o.m. als voorwaarde dat de eigenaar van
het opengebleven stuk grond straks, als
er een koper voor kwam opdagen die
het zou willen bebouwen, te verkopen.
Die bouwer is inmiddels komen opdagen
in de persoon van iemand die al 9 jaar
als woningzoekende staat ingeschreven.
De eigenaar geeft nu geen gevolg aan de
eertijds gestelde voorwaarde en wil nu
de grond niet verkopen. De gemeente
heeft deze voorwaarde namelijk niet
zwart op wit. De heer Van Hardeveld
vond het erg dat iemand die van zijn
spaarcentjes een woning wil bouwen
om aan een huis te komen hiervan de
dupe wordt. Hier moet iets gebeuren.
De Voorzitter zag als mogelijkheid de
weg van onteigening.
Niets meer aan de orde zijnde sloot
hij daarop de vergadering.
=1
%l!!ilS,1!iiiiilli!!
KERKEWIJK 167 -TE L .2860 -VEENENDAAL
Toen enige weken geleden de officiële
herdenking plaats vond van de Water
snood 1855, werd verschillende malen
het feit in herinnering gebracht, dat een
deel van de bevolking dezer gemeente
in die tijd een gastvrij onderkomen vond
in de Geertekerk te Utrecht.
Reeds bij de voorbereiding van de
plannen voor deze herdenking werd het
idee geopperd om uit erkentelijkheid
voor de destijds ontvangen hulp een
blijvend aandenken aan de Geertekerk
aan te bieden. Daartoe is juist op het
ogenblik te meer aanleiding, omdat deze
kerk, die in de loop der jaren in ernstig
verval was geraakt, geheel wordt ge
restaureerd.
De gemeenteraad heeft nu besloten om
voor het genoemde doel een bijdrage ad.
f 1000,uit de gemeentekas beschikbaar
te stellen. Aan deze bijdrage zal, in over
leg met de Restauratiecommissie-Geer-
tekerk een nadere bestemming worden
gegeven. Ditzelfde zal het geval zijn
met de opbrengst van de openbare in
zameling na afloop van de herdenkings
bijeenkomst op 5 Maart j.l., welke op
brengst f 256.67 heeft bedragen.
Het bestuur van de Koningin Juliana
school alhier heeft het gemeentebestuur
gevraagd om financiële medewerking
ingevolge de Lager-onderwijswet 1920
tot het uitbreiden van deze school met
vier nieuwe leslokalen en tot de inrich
ting daarvan.
Zoals men zich zal herinneren was
het nog in November 1952 dat het
nieuwgebouwde gedeelte van deze
school in gebruik werd genomen. Het
aantal leerlingen van de ULO en van de
Opleidingsschool is in die tijd echter
weer dermate toegenomen dat het nood-
lokaal op de zolder van de school weer
ingeschakeld moest worden. De beide
genoemde afdelingen van de Kon. Ju
lianaschool tellen thans respectievelijk
300 en 240 leerlingen, terwijl in de
naaste toekomst nog een belangrijke uit
breiding hiervan wordt verwacht, voor
al voor de afdeling ULO.
Het schoollokaal bevat thans reeds
niet minder dan 24 leslokalen.
Morgen, Donderdag 24 Maart, spreekt
ds. A. J. van Wijnmalen van Maartens
dijk in het gebouw Eben Haëzer aan he
Veeneind voor de Staatkundig Gerefor
meerde Partij. Deze avond begint om
half acht.
TEGELTROTTOIRS IN
MR. HEEMSKERKSTRAAT
Volgens het uitbreidingsplan heeft de
strook grond van 1.50 meter breed langs
de westzijde van de mr. Heemskerk
straat de bestemming van groenstrook
en deze strook moest nog steeds worden
voorzien van beplanting.
Intussen echter werd door het ge
meentebestuur een verzoekschrift van
de bewoners ontvangen waarbij wordt
gevraagd genoemde strook niet tot
plantsoen te bestemmen doch er een
tegelpad aan te leggen. Te meer daar
verwacht wordt dat straks ook de be
woners van de flats aan de Westersin
gel veelal door de mr. Heemskerkstraat
zullen gaan heeft de gemeenteraad op
advies van B. en W. nu besloten aan
genoemd verzoek te voldoen en een be
drag van f 1200,uit te trekken voor
betegeling.
VAC ANTIEBESTEDING VAN DE
NEDERLANDSE BEVOLKING
IN 1954
Uit de voorlopige resultaten van een
recent onderzoek, ingesteld door het
Centraal Bureau voor de Statistiek, naar
de wijze van vacantiebesteding der Ne
derlandse bevolking in 1954, blijkt, dat
van de naar schatting 3.7 millioen wer
kenden van 19 jaar en ouder ongeveer
45°/o, of wel 1.7 millioen zijn vacantie
buiten de eigen woonplaats doorbracht.
Ongeveer 32% bracht de vacantie in
eigen land door, terwijl 13% naar het
buitenland ging.
Voor de diverse maatschappelijke
groepen blijken deze percentages echter
zeer verschillend te zijn. Van de arbei
ders ging 33% met vacantie buiten de
eigen woonplaats (5% naar het buiten
land en 28% in eigen land). Voor de
zelfstandigen was het percentage onge
veer gelijk aan dat voor de arbeiders,
doch van deze categorie ging 16% naar
het buitenland, terwijl 18% de vacantie
in Nederland zelf doorbracht.
Bij de employé's was het percentage,
dat met vacantie buiten de woonplaats
ging aanmerkelijk hoger dan bij de ar
beiders en zelfstandigen. Het percentage
bedroeg ongeveer 68 (22% buitenland en
46% Nederland). Van de employé's met
een inkomen van minder dan f 5000 ging
63% met vacantie (buitenland 18% en
eigen land 45%); van de employé's met
een inkomen van f 5000 tot f 10.000 75%
(27% buitenland en 48% eigen land). De
employé's met een inkomen van f 10.000
of meer gingen zelfs voor 85% met va
cantie (50% buitenland en 35% eigen
land).
FEESTAVOND ALGEM. BOND
TABAKSVERWERKERS
De afdeling Veenendaal van de Alg.
Ned. Bedrijfsbond van de Tabakverwer
kende Industrieën hield haar jaarlijkse
propagandafeestavond in het vereni
gingsgebouw aan de Eikenlaan. De avond
werd door de afdelingsvoorzitter ge
opend, waarna het propagandawoord
werd gesproken door de tweede bonds
voorzitter, de heer G. H. Gorter. Deze
spreker gaf een beknopt overzicht van
de huidige gang van zaken en de daar
aan vastzittende problemen.
De avond werd verder verzorgd door
het cabaretgezelschap Charles Aerts.
Het werd een prachtige avond, waarop
men met voldoening kan terugzien.
Twee dagen nadat Philips, Baron van
Hamel de door ons reeds gepubliceerde
brief schreef, waarin hij zich beklaag
de over het gedrag van de dronken tol
gaarder die hem de doortocht belette, en
over het uitgraven van de heerweg van
Rijnswoude, waarvoor passeren in de
richting Amerongen onmogelijk werd;
waarin hij ook herinnerde aan de tol
vrijdom voor „die van Emmickhuysen,"
dus z.i. ook voor zijn grootmoeder Mar
guerite van Culemborch, twee dagen
daarna nam de laatste de pen op en
schreef een brief aan de „Eersame,
voorsichtighe ende seer discrete Frede
rick van Beeck, Rentmeester van de
Cathusersgoderen" te Utrecht, luidend:
Heer Rentmeester,
lek hebbe U.L. schrijvens van den
XXVen deses op staenden voet alhier
ontfangen. Ende also mijn soen (klein
zoon) van Rynswoude al over etlicke
daghen geleden verstaen hadde, dat de
pachters van den Draeyboom over hem
aen U.L. enighe dachten gedaen soude
hebben, hadde aireets tot sijn excuse
derhalven geschreven aen mijn heer
van Hermalen desen hiermede gaende,
(hierbygevoegd) begerende U.L. gelieve
sijn Ed. den selven te behandighen (te
overhandigen). Waerinne mijn soen is
verhalende tgunt (hetgeen) den be-
waerder van den voornoemden Draey
boom is wederfaren, sonder dat U.L.
sal hebben te letten opt onwaerachtich
aengeven van de voornoemde pachters.
Soe veel de betalinghe vant wechgelt
belangt, verhope, dat mijn Ed. Heeren
Staten mij ende mijne familie daervan
mede sal gelieven vrij ende exempt (uit
gezonderd) te houden, als tegenwoer-
dich alhier tot Emmickhuysen mijne
residentie houdende, behalven dat ick
alhier hebbende d' ambochsheerlicheyt,
bevonden woerdt, dat den heerwech van
Rynswoude deur de pachters van de
Cathusers veenen nu onlanx geleden
uutgegraven is, nyet wetende, ofte sulx
deur expressen laste van mijn Ed. Hee
ren Staten geschiet is, dan ofte sijluyden
hun meer onderwonden hebben uut te
graven als hun verpacht was. Tgene
voorseit is, streckende tot een groot on-
De wet tot bestriding van ongewenste
praktyken in de tandheelkunde is dezer
dagen met grote eenstemmigheid door
de Tweede Kamer aangenomen.
Het zal nu denkeiyk niet lang meer
duren of het grote offensief van de over
heid tegen de zogenaamde tandheelkun
dige inrichtingen zal in volle hevigheid
ontbranden.
Volgens minister Suurhof zit de in
spectie van de volksgezondheid er als
het ware om te springen eindelyk te
kunnen ingrijpen. Het lijdt geen twyfel
of ze zal toeslaan waar ze maar kan.
De affaire met de tandheelkundige in
stituten is nu al jaren slepende. Pas toen
er in 1953 van Belgische zijde ernstige
protesten binnenkwamen over de acti
viteit van de ronselaars, die de mensen
voor een kunstgebit naar Nederland
trachtten te lokken, is men bij ons te
lande wakker geschrokken.
Niet alleen binnen onze grenzen en in
België wordt door bedoelde inrichtingen
een meer dan intensieve propaganda ge
voerd voor het „in één dag trekken on-
De sympathieke Norodom Sihanoek
is niet de eerste koning in Zuid-Azië die
de vrijheid heeft gekozen. Bao-Dai b.v.
heeft in feite al lang geleden afstand
gedaan zonder het woord genoemd te
hebben en speelt nu tennis in Cannes
met Ali Kahn en knappe filmsterren.
Zo af en toe gaat hy nog eens even naar
Saigon, maar daarmee is dan ook alles
gezegd. Het voorbeeld van Norodom
kan aanstekeiyk werken, want voor de
Oosterse sprookjesprinsessen zün Zuid-
Frankrijk en Californië beslist rusttiger
en aantrekkelijker dan hun eigen, ru
moerige hoofdsteden, waarboven voort
durend het zwaard van de rode Damo
cles hangt
300 DANSERESSEN
Tussen Annam, Cambodga en Siam
heeft het nooit geboterd. Vooral Siam
en Annam geselden Cambodga op een
vreselijke wijze. Er was altijd oorlog
tussen de koningshuizen. Pas onder
Frans protectoraat kwam er enige rust,
nadat Parijs de door Annam en Siam
geroofde provincies aan Cambodga had
terug gegeven en de kroonjuwelen, die
naar Bangkok waren overgebracht weer
veilig naar het land der Emehrs had ge
bracht. De voorvaderen van Norodom
waren de Fransen heel dankbaar.
Om deze dankbaarheid te tonen arri
veerde er in de prille lente van het jaar
1906 drie honderd beeldschone Kmehrr-
danseresjes in Marseille. Ieder meisje
was een unicum van schoonheid en oos
terse bevalligheid. De fotoverslaggevers
legden aan; een kleine, ronde, dikke
man, die in haar midden stond moest
een stap naar voren treden om duidelij
ker op te vallen. Dat was de koning van
Cambodga Majesteit Sisowat. De toen
malige president van de Franse repu
bliek, Armand Fallières, hoe enthousi
ast hij over deze massale, vrouwelijke
schoonheid ook was heeft kans gezien
het geschenk zonder diplomatieke ver
wikkelingen af te staan. Marianne had
toen al voldoende knappe dochters.
NAPOLEON
KREEG EEN ANDER HOOFD
Zijn opvolger, Koning Moniwong be
zocht de Franse presidenten reeds in
westerse klederdracht en zonder danse
ressen. En om zijn onderdanen te tonen
hoe westers en democratisch hij was
liet hij vaklieden uit Frankrijk komen,
die met volledige goedkeuring van de
Franse president het ruiterstandbeeld
van Napoleon III in de hoofdstad Pnom
Penh vakkundig onthoofden en voorza
gen van een authentieke Moniwong-kop.
Nauwelijks was Norodom, nog scholier
op het gymnasium van Saigon, op de
troon gekomen of zijn ministers ver
zochten hem het ruiterstandbeeld weer
een andere kop te geven, maar Norodom
vond, dat het hoofdenverwisselen niet
kon blijven duren.
Norodom is een modern mens, een
westers democraat en een oosters den
ker. Hij houdt van Boedha en Molière.
Voltaire kent hij uit zijn hoofd en hij
kan urenlang citeren uit de „Britani-
cus". Na het gymnasium bezocht hij de
school voor ruiterofficieren in het Fran
se Saumur, waarna hij benoemd werd
tot generaal, hetgeen hem niet bekoor,
de, omdat hij als „zwarte ruiter" wist
hoe weinig zijn mede-officieren gediend
waren van titel-generaals zonder oor-
logsakademie.
VOLBLOEDPAARDEN EN
DURE AUTO'S
Intussen werden de schaduwen le
vend. De Franse Unie kraakte in al haar
gelederen, opstand in Madagaskar, oor
log in Indo-China, moeilijkheden in
Marokko, Tunis en Algiers. Met de re
gelmaat van een klok drongen de Vieth-
mins naar het Zuiden. Ook voor koning
Norodom zag er de toekomst zorgvol uit.
Al in 1947 waarschuwde hij de Fransen,
daarbij geen gebruik makende van de
honingzoete taal der diplomaten, doch
van die der officieren van het Cadre
Noir. Georges Duhamel van de Acadé
mie Francaise heeft deze scènes uitvoe
rig weergegeven.
Norodom hield van moderniseringen.
De heilige olifanten van zijn koninklijke
stallen werden vervangen door vol
bloedpaarden. Het paleis kreeg koelka-
mers en ijskasten en aan de muren han
gen tussen oosterse schilderstukken
meesterwerken van Franse tijdgenoten,
waaronder Picasso. Zijn doeken van van
Gogh hebben een ereplaats gekregen in
zijn studeerkamer. Naast de stallen
werden garages gebouwd, want de ko-
der narcose en meteen een Amerikaans
plastic kunstgebit".
Ook in Noord-Frankrijk en West-
Duitsland (gratis vervoer van en naar
uw woonplaats!) doet men veel moeite
om klanten te werven, speciaal onder de
boerenbevolking. Bij onze oosterburen
spreekt men daarom reeds van „Bauern-
fanger".
DE VERANTWOORDING
Het trekken onder narcose en het on
middellijk plaatsen van een prothese is
een handelwijze, die door vrijwel de ge
hele tandheelkundige wereld wordt ge
laakt.
Doch hiertegen wil of kan de wetge
ver blijkbaar niet optreden. Aan de in
stituten in kwestie zijn artsen en tand
artsen verbonden en wanneer die deze
handelingen juist achten, ze uitvoeren
en er de verantwoording voor willen
dragen, is dat een zaak waar moeilijk
aan te tornen valt.
Toch wordt het voortbestaan van deze
tandheelkundige inrichtingen, althans in
de oude vorm (er is er één, die 72 be-
handelstoelen nodig schijnt te hebben),
vrijwel onmogelijk wanneer deze wet
van kracht wordt.
Aan tandartsen en artsen wordt ver
boden te werken in tandheelkundige
instituten waarvoor reclame wordt ge
maakt of acquisitiemethoden worden
toegepast. Zij mogen in dergelijke in
stituten geen praktijk uitoefenen wan
neer er in de behandelruimte meer pa
tiënten aanwezig zijn dan mensen die
wettelijk bevoegd zijn tot uitoefening
van de tandheelkunst.
PRAKTISCH ONDOENLIJK
Door deze laatste bepaling wordt het
onmogelijk, dat een groot aantal onbe
voegden tegelijkertijd ingrepen verricht
onder de supervisie van één enkele arts
of tandarts.
Met nog andere bepalingen, die van
meer administratieve aard zijn, wordt
het voor de directies van de bedoelde
inrichtingen praktisch ondoenlijk de
zaak op dezelfde wijze voort te zetten.
(Nadr. verb.) Dr. H. G. v. d. Klaauw.
gerief van de passagiers, die van Ny-
kereken, Harderwick, Barnevelt ende
andere omliggende steden ende dorpen
nae Rhenen, Betuwe ende elders willen
passeren, want men nu verre moet om-
ryden, mitszdyen den voorsz. heerwech
op verscheyden plaetsen uutgegraven
is, dat men met gheen wagens noch
peerden, jae qualick te voet passeren
mach. Als U.L. eens hier compt, suit de
plaetse wel eens gaen besichtigen.
Sulx dat ick verhope mijn Ed. Heeren
Staten meer oorsaecke (reden) sullen
hebben ons van de betalinge vant voorsz.
wechgelt exempt te houden. 1st noot
rnach U.L. mijn Heeren voorsz. dit te
kennen geven, bevelende deselve hier
mede in protectie des Almachtigen.
Uut Emmickhuysen desen 29en Junii
1604.
U.L. goede vrindinne
(w.g.) Marguerite van Culenborch.
De juridische kwestie waarover het
hier gaat is eigenlijk weinig belangrijk.
Waardevol is de brief echter, omdat hij
wijst op het verkeer in onze omgeving.
Wellicht met een tikje overdrijving
schrijft Marguerite, dat reizigers van de
West-Veluwe Renswoude passeerden in
de richting Rhenen en Betuwe. Het feit,
dat de Utrechtse Staten een tolhek op
de heerweg, de huidige Emmikhuizer-
laan, lieten plaatsen, wijst wel op enig
verkeer. De weg voerde om de Emmik-
huizerberg naar de Roode Haan, een
herberg, om zich daar te splitsen. West
waarts voerde de Dwarsweg naar Ame
rongen, oostwaarts de Munnikenweg
over Veenendaal naar het zuiden.
Zowel Philips van Hamal als Margue
rite spreekt van een heerweg. Vele
oude wegen worden aldus betiteld. „Het
is niet waarschijnlijk," aldus Mr. L. Ph.
C. van den Bergh in zijn Handboek der
Middelnederlandse Geographie (3e dr.
1949) „dat al deze wegen van oorsprong
koningswegen waren. Een deel deed
dienst voor het verkeer over grote af
standen, maar andere herenwegen wa
ren van jonger datum, van plaatselijke
betekenis en dikwijls genoemd naar een
geestelijke of ambachtsheer." Vermoe
delijk is het laatste ook van toepassing
op genoemde Renswoudse heerweg, dus
genoemd naar de Heren van Renswou
de. De oudste zijn Robbert en Jan van
Arkel pl.m. 1350. Van een koningsweg
zal hier dan ook geen sprake kunnen
zijn. De koningswegen dateren uit de
Karolingische tijd. Op de Van Arkels
volgden Robbert van Renswoude, Jan
van Rijnenstein, vervolgens de Van Se-
venders en de Kuilenburgs. Philips Ba
ron van Hamal verkocht in 1623 de rid
derhofstad Renswoude aan Johan van
Reede. (Hooge en vrije Heerlijkheid van
Renswoude en Emmickhuysen door M.
J. L. Baron Taets van Amerongen, 1914).
Veenendaal. D. PHILIPS.
Rectificatie: In het vorige stuk
gelieve men inplaats van Heren van
Renswoude te lezen: Heren en Vrouwen
van Renswoude.
ning bezit thans 12 moderne auto's,
waaronder een Lancia met speciale car
rosserie, die meer dan honderd duizend
gulden heeft gekost. Hij doet aan water
polo, korfbal en tennis. Nog liever raast
hij in één zijner wagens over de enkele,
moderne wegen die hij zelf in Cambod
ga heeft laten aanleggen. Een ander
liefhebberij is toneelspelen. Hij heeft
zelfs een stuk geschreven, waarin hij
zelf de hoofdrol speelde.
ALS BEDELMONNIK DOOR
HET LAND
Norodom wilde vooruitstrevend zijn
om in het westen onbeperkt vertrouwen
te krijgen en hierdoor zijn volk een oor
log met Vietminh te besparen. Door zijn
moderniseringen en westerse houding
kreeg hij in de invloedrijke kringen, die
een sterke hang naar de traditie bezit
ten, de wind van voren. Hij wist, dat
zijn gezag in deze kringen daalde en
aangezien juist deze milieus het volk
beïnvloeden, stond het ergste te vrezen.
Op een goede dag wisselde hij zijn uni
form voor de pij van de bedelmonnik.
Drie maanden trok hij zich terug in een
boedhistisch klooster. Voor de eerste
maal in de geschiedenis zag men in
Cambodga een koning met een kaal ge
schoren hoofd in het citroengele kleed
van de bonzen gehuld. Incognito ging hij
(Vervolg op pag. 2)
Wij zijn ons bewust dat U in deze dure
tijd ieder dubbeltje 3 x omdraait
voor U het uitgeeft.
DAAROM VOOR EEN
of REPARATIE's natuurlijk naar
Alleen verkoop: HOOFSTRAAT 106
Opticien sedert 1904
Speciale verbouwde moderne paskamer.
VOLGEND JAAR RIJWIELPAD
LANGS RIJKSWEG TUSSEN
LEERSUM EN AMERONGEN
Onlangs heeft de ANWB aan de Rijks
waterstaat verzocht een vrijliggend rij
wielpad aan te leggen langs de rijksweg
LeersumAmerongen, daar de huidige
toestand voor de wielrijders zeer ge
vaarlijk is. Bij zware regenval worden
de wielrijders gedwongen in plaats van
het tegenwoordige aanliggende pad, van
de hoofdrijbaan voor het snelverkeer
gebruik te maken.
De ANWB bericht thans, dat in de
loop van 1956 een nieuw rijwielpad ach
ter de noordelijke bomenrij op dit traject
zal worden aangelegd.
WIJZE WOORDEN
DIE RAAKT HEM NIET
Op een man van eer heeft smaad
geen vat.
(Publilius Syrus.)
25 kleuren - GEEFT NIET AF
Bussen Glans- en Grondverf.
Borstelwerk, Zeemleer, Spon
zen enz. enz.
Hoofdstraat 106 - Telef. 2576
