Nieuwsblad voor Veenendaal Omstreken
De bevrijding van Nederland
In Hotel „De Wereld gaven de
Duitsers zich over
GLORENDE VRIJHEID
tDe Vrijheid is een Assepoes'
Het openlucht
spel
BRIL
Fa. J. F. TAK
Meer dan acht maanden duurde de strijd
Het verloop der
oorlogshandelingen
Wist U
PRINS BERNHARD STAK EEN SIGARET OP
29e jaargang
WOENSDAG 4 MEI 1955
No. 35
Uitgave: „De Gelderse Vallei" Veenendaal
Verschijnt tweemaal per week in: Stichts en Gelders Veenendaal - Amerongen
Eist - Rhenen - Achterberg - Overberg - De Haar - Kade - Maanderbuurt - Ederveen - Renswoude - Scherpenzeel
TIEN JAAR GELEDEN:
Jean Kroesbergen in Ned.
Zaterdagmiddagelftal
Assurantie-, Hypotheek- en
Woningbureau BROUWER,
Water in Bergbad glashelder
Luchtlandingen
Redactie en administratie:
Parallelweg 10 Veenendaal
Telefoon K 8385-2023 - Girono. 563427
Redactie: W. F. ter Hoeven
Advertenties en abonnementen
kunnen ook worden opgegeven by
de agentschappen van „De Vallei" in
de plaatsen van verschyning
DE VALLEI
ADVERTENTIES
Advertentieprys per mm 12 cent
Speciale contractpryzen op aanvraag
Minimum per advertentie 3,0#
Rubriek Vraag en Aanbod 11#
woorden 95 cent, elk woord meer
7 cent
Familieberichten 15 cent per mm
Abonnementsprys 1,55 p. kwartaal
Losse nummers 10 cent
Tussen en op de uitlopers van het heuvelland De Veluwe en in onze directe
nabyheid, ligt Wageningen. Een stadje, bekend om zijn landbouwhogeschool, om
zyn toerisme, maar nog meer bekend door de oorlog.
Tot tweemaal toe ging het harde oorlogsgeweld ook over deze gemeente. Tot
tweemaal toe waren de bewoners genoodzaakt hun koffers te pakken en te
evacueren. De eerste maal voor vyf dagen, toen het oorlogsgeweld in 1940 los
barstte, de tweede maal voor acht maanden, toen de Duitsers hardnekkig verzet
boden tegen de geallieerde overmacht en vele Wageningers ook in Veenendaal
onderdak vonden.
Er bestond een groot verschil voor de bewoners van Wageningen bij deze
evacuaties. De eerste keer werd men, evenals zovelen in onze omgeving, ge
dwongen om in vunzige kolenschuiten plaats te nemen en aldus als brandstof uit
de steenkolengroeven te worden weggevoerd. De tweede keer ging het „op eigen
gelegenheid".
De vreugde kende ook bij deze mensen, evenals overal elders, geen grenzen
toen op Vrijdagavond 4 Mei via de Engelse zender bekend werd, dat op de
Lüneburgerheide de Duitsers hadden gecapituleerd.
„ZIJ KONDEN NIET ANDERS"
Enkele dagen voordat dit geschiedde
had Seys Inquart nog juist verzekerd,
dat Noordelijk Nederland met hand en
tand door de Duitsers verdedigd zou
worden.
De geallieerde commandanten be
grepen wel, dat slechts met zeer zware
verliezen dit door de rivieren bescherm
de gebied kon worden veroverd, maar
bovendien dreigde de hongersnood voor
al in de grote steden op een schrikwek
kende manier. Derhalve werd besloten
het Duitse leger in eigen land tot over
gave te dwingen en deze opzet gelukte
prachtig. En ondanks het feit, dat het
oorlogsleed tot tweemaal toe over hun
stad was gegaan, waren de Wageningers
er trots op, toen bekend werd, dat de
overgave van de Duitse troepen in Ne
derland in „hun" hotel De Wereld zou
plaats vinden, een plaats die intussen
meer op een puinhoop dan op een hotel
geleek.
In de ochtend van die gedenkwaardige
5de Mei gaf generaal Foulkes, bevel
hebber van het eerste Canadese leger
korps aan luitenant-generaal Reichelt,
chef van de Duitse legerstaf, opdracht
om van veldmaarschalk Blaskowitz te
eisen 's middags om vier uur in „Hotel
De Wereld" aanwezig te zijn, teneinde
te onderhandelen over de overgave van
het Duitse leger in Nederland, waarvan
Blaskowitz veldmaarschalk was.
HET TIJDSTIP DER OVERGAVE
Er heerste een begrijpelijke spanning
bij de oorlogscorrespondenten, fotogra
fen en filmoperateurs, toen het tegen
vieren liep. Een hels kabaal (waar
schijnlijk het laatste lawaai dat zij
maakten) ging aan de komst van de
Duitsers vooraf. Het geloei van sirenes,
het gedaver van de motoren uit de verte
was duidelijk hoorbaar. Voorafgegaan
door leden van de Canadese militaire
politie arriveerden de Duitsers in een
£«.r.v.iw?, -xvt :.k.leurr?»> bedekt
dat Veenendaal bij de Duitse be
zetter bekend stond als een van de be
langrijkste spionnage-centra in Neder
land?
dat het hun ook niet onbekend
was dat de belangrijkste Nederlandse
verzetsgroepen in Veenendaal hun
vertegenwoordigers hadden en dat hier
de verzetsacties werden gebundeld?
dat fn Veenendaal ook een groot
aantal geallieerde piloten werd ge-
crossd?
dat in de directe omgeving re
gelmatig wapens e.d. werden gedropt?
dat de villa „Middelwijck" op de
Kerke wijk het centrale punt was en in
de verzetswereld met „Het Witte Huis"
werd aangeduid?
dat het geld, benodigd voor het
onderhoud van de vele onderduikers in
Veenendaal en omgeving, waaronder
een groot aantal Joden, tot aan de
spoorwegstaking door Veenendaalse in
gezetenen werd bijeengebracht?
dat, na de spoorwegstaking, ook
de directeur der Ned. Spoorwegen, ir.
J. Hupkes, in Veenendaal een onder
duikadres vond?
dat deze er toen in slaagde bij de
bankier der Spoorwegen, Vlaer Kol,
hiervoor belangrijke bedragen op te
nemen?
dat het Veenendaalse verzets
groepen waren die in omliggende en
ook verderaf gelegen plaatsen distribu
tiekantoren hebben „gekraakt" voor het
bemachtigen van bonkaarten voor on
derduikers?
dat het ook een Veenendaalse
groep was welke de drukkerij van de
Schoonhovense Courant te Schoonho
ven wist te bezetten en het personeel
daar te dwingen de binnenpagina's /an
dit blad met anti-Duitse artikelen te
vullen?
dat verschillende Veenendalers en
onderduikers die hier in het verzet ac
tief waren, door de Duitsers werden
omgebracht?
dat het gedenkteken boven aan de
Berg de plaats aanwijst waar vijf ver
zetslieden zonder vorm van proces wer
den gefusilleerd?
dat onverlaten vorig jaar de
dwarsbalk van het witte kruis daar
hebben afgebroken en de marmeren
plaat welke de namen der gefusilleer-
den vermeldt, vernield?
dat een van onze plaatsgenoten
op eigen kosten een en ander weer
heeft laten vernieuwen en repareren
om de wel zeer ergerlijke schending van
deze gedenkwaardige plaats nog weer
zoveel mogelijk ongedaan te maken?
dat Veenendaal tot heden ruim
10.000 gulden per jaar heeft opgebracht
ten bate van de Stichting 19401945?
dat dit zeker een prachtig bedrag
is, maar dat Veenendaal gedurende de
maand Mei nog eens kan laten zien dat
het nog meer kan nu dan de laatste in
zamelingsactie van de Stichting is aan
gebroken?
dat u door de Stichting 19401945
te steunen de achtergebleven gezinnen
helpt van hen die in het verzet zijn ge
vallen?
dat het hier wel een bijzondere
ere-schuld voor ons allen betreft?
dat Veenendaal een van de plaat
sen is welke het laatst werden bevrijd?
dat op 9 Mei de SS hier nog heer
en meester was en af en toe nog eens
de straten „schoon" schoot?
dat de bekende verzetsleider
„Sjors" toen in Leersum hulp van het
geallieerde leger is gaan halen?
dat, nadat toen een Canadees of
ficier hier even een kijkje was komen
nemen, acht zware tanks naar Veenen
daal werden gestuurd, waarop de SS de
vlucht nam?
dat Veenendaal toen eerst op 10
Mei zijn bevrijding kon gaan vieren?
wagentje met daarop de witte vlag,
reeds een voorteken van de volledige
overgave.
In de gelagkamer van het hotel
namen zij plaats en daar werd de
overgave, gespecificeerd in een
achttiental artikelen, getekend on
der doodse stilte. Het enige incident
op dit belangryke ogenblik was het
moment, waarop generaal Foulkes
de Duitsers bekend maakte, dat
Prins Bernhard in zyn kwaliteit
van opperbevelhebber van de Bin
nenlandse Strydkrachten aanwezig
was. De Duitsers sprongen stram in
de houding en de Prins reageerde
slechts door het opsteken van een
sigaret
De Prins was 's morgens uit het Loo
het hoofdkwartier van de Binnenlandse
Strijdkrachten, naar Wageningen ver
trokken in de auto van Seyss Inquart,
die zijn mannen hadden buitgemaakt.
Precies om half vijf zette veldmaar
schalk Blaskowitz zijn handtekening
onder de documenten en was de over
gave van het Duitse leger in Nederland
een feit.
EEN SIMPELE HERINNERING
Wij dwaalden vandaag weer rond in
de door de Wageningse VVV ingerichte
capitulatiezaal. Deze zaal is niet het
vertrek, waar de overgave geschiedde,
maar nog staan daar de tafel en de acht
stoelen, waaraan de commandanten ge
zeten waren.
De zaal is zo ingericht, dat zij een
overzichtelijk beeld geeft van de gehele
oorlog. Nog vindt men er de zo gehate
bonkaarten, de met vreugde begroette
vervalste persoonsbewijzen, afschriften
van processen-verbaal, die door SS-ers
tegen goede Nederlandse burgers wer
den opgemaakt. Men vindt er de aan
plakbiljetten van de Duitsers, waar
mede zij poogden het steeds groeiend
verzet te breken en de mensen te wij
zen op de gevaren, die dreigden als de
Scrdiiccrd-r* iber.it va. het lc:!jd zouden
nemen: „Nederlanders, weet u, dat het
uw zogenaamde bondgenoten zyn, die
uw kinderen laten verhongeren?"
Nog liggen daar de foto's uit het ar
chief van Prins Bernhard, die een nauw
keurig beeld geven van de wijze, waar
op de overgave is geschied, een copie
van de overgave-artkelen, getekend
door generaal Foulkes en Generaloberst"
Blaskowitz, completeren het geheel. Als
simpele herinnering aan dit voor ons
Nederlanders heuglijke feit ligt daar de
vulpen van generaal Foulkes, waarmede
de overgave is getekend en welk instru
ment hij Wageningen schonk, toen de
stad hem tot ereburger benoemde.
WAGENINGEN HERDENKT
Nu, tien jaar na de capitulatie, her
denkt Wageningen dit grootse moment.
Zoals in het feestprogramma is aan
gekondigd zal op de avond van de Be
vrijdingsdag, vóór het ontsteken van het
grote sluitingsvuurwerk, op het feest
terrein aan de J. G. Sandbrinkstraat op
gevoerd worden het spel: „De vrijheid is
een Assepoes", welk stuk in opdracht
van de regering door Hella S. Haasse
geschreven is.
Het stuk speelt zich af kort na de
Spaanse overheersing. Men wil de ver
jaardag van de bevrijding vieren. Voor
aanstaande burgers vormen de feest
commissie. Als bijzondere attractie wil
men in de optocht de „Vrijheid" mee
voeren, welke zal worden gesymboli
seerd door een jong meisje uit de stad.
Het lot zal aanwijzen wie deze eer te
beurt valt. Toevallig is dat het armste
meisje, dat bovendien lezen noch schrij
ven kan. De feestcommissie zit met de
handen in het haar, want men was van
plan al de grieven, die men tegen het
stadsbestuur had, door haar in een
mooi opgesteld manifest te laten voor
lezen. Deze moeilijkheden komt men
echter te boven. Maar dan dreigen er
weer nieuwe complicaties, in de vorm
van meningsverschillen over het begrip
,Wat is Vrijheid" onder het inmiddels
opgekomen volk. De moeilijkheden
worden onoverkomelijk als een vluch
teling verschijnt, die, als symbool van
„de vluchteling van alle tijden", om
bescherming en hulp smeekt. Men wijst
hem af, maar het arme meisje, dat zich
plotseling van haar taak als „Vrijheid"
bewust wordt, neemt hem onder haar
hoede. De twistende menigte ontneemt
haar de kleren, die zij in de grote op
tocht als „Vrijheid" zou hebben gedra
gen. Men organiseert dan optochten,
welke uiteenvallen in verschillende,
eigenbelang dienende partijen. De no
bele houding van het arme meisje ech
ter dat, door de vluchteling in bescher
ming ter.emen, laat zien wat ware vrij
heidszin en naastenliefde is, brengt ve
len tot inkeer, die tot nu toe de „Dag
der Vrijheid" wilden misbruiken voor
eigenbelang.
Het stuk eindigt met een oproep aan
allen:
„Vrij ben ik pas, als ik erken,
dat ik mijn broeders hoede ben.
Vrij is een wereld, waar niet één
meer om of door zijn naaste weent."
De opvoering van het stuk vangt aan
om 9 uur. De spelers zijn voor het
grootste deel leden van de toneelgroe
pen van de Ritmeester, „D.S." en V.S.W.
De regie is in handen van Hans Berk.
Tot daags voor de wapenstilstand duur
de de Duitse terreur in Veenendaal
voort. Dit plaatje, genomen in de Hoofd
straat, zal stellig voor velen de herinne
ring wakker roepen aan de dryfjachten
welke eenmaal aan de orde van de dag
De DOVO-speler jean Kroesbergen,
die enige jaren geleden reeds voor het
Nederlands Zaterdagelftal uitkwam,
toen in de voorhoede, is thans als links
back opgesteld voor de interlandwed
strijd NederlandBelgië (ZMC), welke
op 7 Mei a.s. te Leiden plaats vindt.
Alle verzekeringen
Hypotheken
Verkoop vaste goederen
Woningbeheer
Taxaties
beëdigd als makelaar en taxateur
Veenendaal - Kanaalweg 2 - Tel. 2918
In Hotel „De Wereld" te Wageningen vond de ontmoeting plaats der opperbevel
hebbers. Voor de tafel links de lt.gen. Reichelt, rechts veldmaarschalk Blaskowitz;
achter de tafel v.l.n.r. de tolk (een Canadees kolonel), generaal Foulkes die tekent,
en Prins Bernhard.
Is er een betere herdenking mogelijk
dan door Het houden van een tentoon
stelling van de vele documenten, die in
Wageningen van de capitulatie aanwe
zig zijn, documenten, die een zo grote
historische waarde hebben en eventueel
nog zullen worden aangevuld met nieuw
materiaal, afkomstig van het Rijks
bureau voor Oorlogsdocumentatie?
Is er een betere herdenking denkbaar
dan een défilé van soldatencompagnieën
uit Canada, Amerika, Engeland, Frank
rijk, België en Nederland langs het ho
tel De Wereld? Hare Majesteit de Ko
ningin, de minister-president en gene
raal Foulkes zullen toespraken houden.
De middenstandsorganisatie organi
seert een historische optocht, waarin de
geschiedenis van de capitulatiestad zal
herleven, een geschiedenis, die op deze
dag haar hoogtepunt zal vinden in de
uitbeelding van de capitulatie.
Het leven in Wageningen gaat zijn
dagelijkse jachtige gang en de bezoeker
zal nog weinig of niets bemerken van
een activiteit voor een sfeervolle her
denking van de capitulatie, maar achter
de schermen wordt hard gewerkt om te
komen tot een voor ieder alleszins aan
vaardbare herdenking, die weliswaar de
verschrikkelijke tijd van 19401945 zal
doen herleven, maar desondanks toch
het zwaartepunt zal leggen op het heug
lijke feit van die Zaterdagmiddag in
Mei 1945: de capitulatie en de bevrij
ding, die een golf van blijdschap ver
oorzaakten over geheel Nederland.
(Nadruk verboden.)
MOTORRIJDER DOOR VOLKS
WAGEN GESCHEPT
Zondagavond had op de Kerkewijk,
ter hoogte van de Stationssingel, een
aanrijding plaats tussen een volkswa
gen en een motorrijder, welke buiten
gewoon goed is afgelopen.
De 29-jarige motorrijder Van D. uit
Renswoude kwam de Stationssingel af
rijden en gaf geen voorrang aan de pas
serende volkswagen, bestuurd door de
heer H. alhier. De motorrijder vloog
bovenop de auto en werd over een af
stand van 20 meter meegenomen. Hij
liep slechts wat schaafwonden aan go-
laat en handen op. De motor werd flink
beschadigd. De politie stelt een onder
zoek in.
Wij zijn ons bewust dat U in deze dure
tijd ieder dubbeltje 3 x omdraait
voor U bet uitgeeft.
DAAROM VOOR EEN
of REPARATIES natuurlijk naar
Alleen verkoop: HOOFDSTRAAT 106
Opticiën sedert 1904
Speciale verbouwde moderne paskamer.
Morgen opent het Bergbad Kaar poor
ten voüi y,et zvvemseizbfciï iyJö. 'Konden
wij in een vorig nummer reeds uitge
breid bijzonderheden geven over de
grote veranderingen in het Bergbad,
vooral ten aanzien van de nieuwe in
stallatie voor de zuivering van het 'va-
ter, thans kunnen wij berichten dat de
nieuwe installatie volledig blijkt te vol
doen. Het bestuur van de Stichting
Bergbad heeft het gestelde doel: het
water zo helder dat men de bodem kan
zien, nu bereikt. Het devies: u zwemt
in drinkwater, is zeker niet misplaatst.
Zoals bekend is morgen, Donderdag
5 Mei, het bad voor een ieder vrij toe
gankelijk en het lijdt geen twijfel of
de velen die dan het bad bezoeken zul
len verbaasd zijn over het bereikte re
sultaat.
WIELRIJDER LELIJK GEVALLEN
DOOR OVER DE WEG GESPANNEN
IJZERDRAAD
Vrijdagavond in het donker kwam de
heer Van B. uit Achterberg in de Brin-
kersteeg lelijk te vallen doordat hij op
zijn fiets tegen een ijzerdraad reed dat
over de weg gespannen was. Het slacht
offer sloeg achterover en kwam op zijn
hoofd terecht. De klap was zo hevig dat
Van B., toen hij thuisgebracht was, het
bewustzijn verloor. Uit het feit dat in
de nabijheid enige knapen van onge
veer 20 jaar om het geval stonden te
lachen wordt afgeleid dat hier een vorm
van baldadigheid gepleegd was welke
echter meer van misdadigheid weg
heeft.
UITSLAG BETROUWBAARHEIDSRIT
KONINGINNEDAG
De uitslag van de op Koninginnedag
's morgens gehouden betrouwbaarheids-
rit voor jongens en meisjes is als volgt:
1. C. van Engelenburg, 2. M. Veld
huizen, 3. H. Landman, 4. Rietje Mook,
5. J. Boers, 6. Wim Middelman, 7. KI.
Hoogeboezem, 8. Cobie Diepeveen, 9.
Marijke de Ruiter.
ONBEKEND NIGERIA
Men stelt zich meestal voor, dat
slechts de kuststrook van Nigeria door
zijn uitvoer van Palm-producten voor
de wereldhandel van betekenis is. Nige
ria is echter groter dan enige staat in
West-Europa. Dit land telt meer dan 32
millioen bewoners, hetgeen voor het in
het algemeen dun bevolkte Afrika reeds
iets zegt.
5 Mei 1955 is voor Nederland een gedenkwaardige datum,
want op die dag herdenken wij het feit, dat wy tien jaar
geleden bevryd werden van het nazi-juk, dat vyf jaar lang
ons onderdrukt had met een afschuwelijke terreur, die
menigeen tot vertwyfeling bracht.
Zoals wij weten is de bevryding van ons land niet zo vlot
gegaan als men gehoopt had. In tegenstelling tot de ver
wachting, dat de enorme geallieerde strydmacht, die in
bliksemtempo Noord-Frankrijk en België bevrydde, ook
ons kleine land snel van de tirannie zou verlossen, werd het
een lijdensweg van ruim acht maanden, een periode waarin
het grootste deel van ons land de afgryselijke oorlogswals
over zich heen voelde gaan en 'n klein deel (Noord-Holland,
Zuid-Holland en Utrecht) een verschrikkelijke hongersnood
moest doormaken. Deze tyd betekende een dieptepunt in
onze geschiedenis, doch de smaak van bevryding en over
winning was er des te zoeter om.
Het is nu de tyd om eens een blik terug te slaan en te
zien hoe de bevrijding van ons land is verlopen en welke
redenen er waren, dat het zo lang moest duren. Op het
laatste is vry snel en eenvoudig een antwoord te geven: het
was onze erfvijand het water, die ons ook bij onze bevryding
parten speelde. De oostwest lopende grote rivieren
in ons land boden de vijand een schitterende gelegenheid
tot het vormen van nieuwe natuurlijke en sterke verdedi
gingslinies, die de geallieerde opmars ernstig vertraagden.
Begin September 1944 hadden de ge
allieerden na hun fortuinlijke opmars
door Noord-Frankrijk en België een
deuk in het Duitse front veroorzaakt. De
Duitse linie liep in een boog van Nieuw-
poort over Antwerpen langs het Albert-
kanaal naar Maastricht en van hier over
Luik naar het zuiden.
In het westen bevond zich het 15de
Duitse leger, in het oosten lag langs de
Maas het 7de Duitse leger en daartussen
stond in het gebied, waar de grootste
druk werd uitgeoefend langs het Albert-
kanaal, generaal Reinhard met een
collectie bijeengeraapte troepen, waar
onder een Nederlands SS-bataljon. De
gaellieerde druk werd hier uitgeoefend
door het Engelse tweede leger en het
Amerikaanse leger. Het Albertkanaal is
de eerste linie geweest, waar de Duit
sers zich na hun overhaaste vlucht heb
ben vastgezet, waarmede de lijdensweg
voor ons land werd ingeluid.
Omstreeks half September wisten de
geallieerden het front enigszins recht te
trekken. Het Canadese eerste leger zui
verde West-Vlaanderen en trok op tot
dg Nederlandse grens, terwijl het twee
de Engelse leger de druk op het Albert
kanaal verhoogde en het Amerikaanse
eerste leger Maastricht veroverde en
een deel van Zuid-Limburg bevrijdde.
Hierna werd een nieuw offensief in
gezet met de bedoeling zo snel mogelijk
naar het Noorden door te stoten. Het
Canadese leger kreeg de moeilijke taak
zich met Zeeland bezig te houden, ter
wijl het Engelse tweede leger een on
prettige verrassing voor de Duitsers in
petto had.
Werd de wapenstilstand op de vyfde Mei getekend, eerst vyf dagen later werd
de bevryding voor Veenendaal een feit. Een speciale afdeling tanks was nodig
om de SS, die nog steeds de burgerbevolking bleef intimideren door schiet-
partyen, er van te overtuigen dat het afgelopen was.
Het tweede Engelse leger had kans
gezien het Albertkanaal te overschrij
den en bevond zich ten zuiden van
Eindhoven aan de Nederlandse grens,
als het ware een dreigende vinger naar
het noorden vormend.
Op 17 September 1944 kwam het sig
naal. De waterwegen vormden de voor-
Rijn in zware gevechten waren gewik
keld, te ontzetten.
Het heeft helaas niet mogen gelukken.
De weerstand van de Duitsers bij Nij
megen werd sterker, terwijl zij tevens
probeerden door de smalle wig te bre
ken om de vooruitgeschoven troepen
van hun basis af te snijden. Dit lukte ze
eenmaal, doch de verbinding met het
noorden, die slechts over één behoor-
iS.gc
1/.9
11.9-1.1, W
1.11 1,9 v w w w
I IJ.44 o o o o
1.1,1, vvv»
4 44 D O O O
10 4 44 JC
b«»r
luchtlanding
Overzicht van de opmars der ge
allieerde legers van het Albert
kanaal naar het noGrden met de
frontlynen op verschillende data en
in grys het gebied, dat op 5 Mei '45
capituleerde.
naamste hindernissen en daarom von
den er gelijktijdig luchtlandingen
plaats van de Amerikaanse 101ste lucht
landingsdivisie bij Son en Veghel ten
noorden van Eindhoven, om zich vast
te zetten bij de overgang van de Zuid-
Willemsvaart; van de Amerikaanse 82e
luchtlandingsdivisie ten zuiden van Nij
megen in de buurt van Groesbeek om
de Waalbruggen te bezetten en van de
Engelse 1ste luchtlandingsdivisie bij
Arnhem om de bruggen over de Rijn
voor de geallieerden te bezetten. Gelijk
tijdig stootte het Engelse tweede leger
met de garde pantserdivisie aan de
spits met alle kracht in een bliksem-
offensief naar het noorden, waarbij na
hevige gevechten Valkenswaard en
Eindhoven bevrijd en de verbinding met
de Amerikanen bij de Zuid-Willems
vaart tot stand gebracht werd. Zo snel
mogelijk drukte men door naar Nijme
gen om vervolgens te proberen Arnhem
te bereiken en de Engelse luchtlandings
troepen, die aan de overkant van de
lijke weg liep, werd hersteld. De resten
van de Engelse parachutisten bij Arn
hem moesten teruggenomen worden en
zo was de grootse operatie slechts ge
deeltelijk gelukt
NAAR HET WESTEN
Het voornaamste dat de geallieerden
nu te doen stond, was de smalle wig te
verbreden om de Duitsers geen kans te
geven deze te doorbreken. Het Canadese
tweede korps begon de strijd om de
Scheldemond. Nadat de dijken van Wal
cheren waren gebombardeerd, viel het
in de loop van de maand October Wal
cheren en Zuid-Beveland over het wa
ter aan, terwijl de Canadese tweede di
visie Zuid-Beveland van Noord-Brabant
uit binnentrok. De Canadese 4de pant
serdivisie nam Bergen op Zoom, de
Engelse 49e divisie bevrijdde Roozen-
daal, de Poolse divisie Breda. De En
gelsen bevrijdden Tilburg en 's-Her-
togenbosch, terwijl het Engelse dertigste
korps in de kop van de wig bij Nijme-
(Zie verder tweede blad.)
