Nieuwsblad voor Veenendaal Omstreken Ingrijpende wijziging van busdiensten in onze omgeving Fa. J. F. TAK MULDER BADMUTSEN Wist Een berisping voor ds Siliginius Eist Ederveen Nieutvs uit de Omgeving 29e jaargang WOENSDAG 11 MEI 1955 No. 35 Uitgave: „De Gelderse Vallei" Veenendaal Verschijnt tweemaal per week in: Stichts en Gelders Veenendaal, Amerongen, Eist, Rhenen, Achterberg, Overberg, De Haar, Kade, Maanderbuurt, Ederveen, Renswoude, Scherpenzeel Wederom belangrijke verbetering bereikt Reünie van 3 - III - 10 R.I. Prijzen voor mooiste versiering op bevrijdingsdag --Uit de Geschiedenis van onze omgeving -- (slot) 'ASSURANTIEKANTOOR ALLE VERZEKERINGEN HyPOTHEKEN EN FINANCIERINGEN Redactie en administratie: Parallelweg 10 Veenendaal Telefoon K 8385-2023 - Girono. 563427 Redactie: W. F. ter Hoeven Advertenties en abonnementen kunnen ook worden opgegeven by de agentschappen van „De Vallei" in de plaatsen van verschyning DE VALLEI ADVERTENTIES Advertentieprijs per mm 12 cent Speciale contractprijzen op aanvraag Minimum per advertentie 3,60 Rubriek Vraag en Aanbod 110 woorden 95 cent, elk woord meer 7 cent Familieberichten 15 cent per mm Abonnementsprijs 1,55 p. kwartaal Losse nummers 10 cent Met ingang van 22 Mei a.s. zullen de autobusdiensten in onze omgeving een belangrijke wyziging ondergaan. Vooral voor wat betreft de dienstregeling en de routes van de N.V. v/h Fa. Wed. A. W. de Haas. Van grote betekenis by deze wijziging is dat de aansluitingsmogelykheden in Veenendaal en omliggende plaatsen beduidend konden worden uitgebreid, ter wijl in heel veel gevalen de vertrektijden nog weer meer aan de behoefte worden aangepast, b.v. door een frequentere dienst op de spitsuren. Een verbetering betekent ook dat met ingang van de hierboven genoemde da tum de N.B.M. en de N.V. De Haas met een gezamenlijke dienstregeling zullen uitkomen. Vermeldenswaard is verder dat de N.V. De Haas nu in het bezit is gekomen van een definitieve vergunning voor het onderhouden van haar buslynen. Zoals men zich zal herinneren werd de N.B.M. kort na de oorlog voor deze omgeving van regeringswege als streekvervoerder aangewezen. De N.V. De Haas heeft toen weten te bereiken dat de bekende rode bussen op de weg bleven, zy het dan met een voorlopige vergunning. Voor wat betreft de diensten van De Haas op Utrecht bestaan de verande ringen in hoofdzaak uit een wijziging van de vertrektijden. Op de spitsuren, d.w.z. 's morgens van 5 tot 8 uur onge veer, 's middags in de middaguren, en in de namiddag ongeveer tussen 4 en 7 uur, zal een halfuurdienst worden ge reden en gedurende de andere uren een uurdienst. Ook zullen nu, in tegenstel ling tot de thans nog geldende dienst regeling op de lijn Zeist-Utrecht passa giers kunnen worden opgenomen. Het voor dit gedeelte van de lijn Veenen daal Utrecht geldende vervoersver- bod van de N.V. De Haas wordt nu op geheven. Ook de dienst VeenendaalEist wordt gewijzigd. Met ingang van de nieuwe zomerdienst gaan de bussen op deze lijn 5 minuten na elk heel uur ver trekken van de Holleweg, terwijl men 's avonds nog later weg kan dan thans, n.l. om 23.05 uur. De lijn Veenendaal Eist wordt echter ook een onderdeel van de nieuwe rechtstreekse dienst Ede VeenendaalEist. Men behoeft dus, gaande van Ede naar Eist niet meer over te stappen. De nieuwe dienstregeling heeft ook het voordeel dat de bussen van De Haas directe aansluiting hebben op de bus sen van de N.B.M. naar Amerongen, Leersum, Driebergen en verder. Nog een voordeel van de bereiket samen werking is dat men in de bussen van beide vervoersondernemingen een kaartje kan nemen voor de aansluiten de bussen op deze lijnen. Wil men dus reizen van Ede naar b.v. Leersum of Driebergen of terug, dan kan men dit op hetzelfde buskaartje doen. De lijn VeenendaalEde zal straks in hoofdzaak via De Klomp worden ge reden, en voortaan alleen nog op de spitsuren via het Pakhuis. Een belang rijke verbetering betekent ook dat alle bussen van De Haas in Ede directe aan sluiting geven op de sneltreinen van en naar Arnhem, terwijl dit ook het geval is met een groot aantal sneltreinen van en naar Utrecht. Vermelden wij van de Lijn Veenen daalEde v.v. nog dat alle bussen ko mende van Ede directe aansluiting zul len krijgen op de bussen Utrecht. De dienst VeenendaalDe Klomp v.v. heeft eveneens een verbetering onder gaan. Is dit thans nog niet met alle trei nen het geval; per 22 Mei zal op alle treinen welke aan het station Veenen daalDe Klomp stoppen een bus rij den. Ook de route van deze lyn wordt gewijzigd. Er wordt n.l. niet meer ge reden via de Klompersteeg, maar over de Buurtlaan en Stationsstraat. Voor de lijn Veenendaal-Barneveld dat de zo prachtig geslaagde his torische optocht ook nog gedeeltelijk werd gezien door de ministers van Bin nenlandse Zaken en van Oorlog en ver schillende Staats-secretarissen? dat de auto's van het gezelschap geruime tijd werden opgehouden door dat de Kerke wijk voor de optocht voor het verkeer was gesloten? dat verschillende leden van het gezelschap, w.o. de ministers de auto verlieten om de optocht goed te kunnen zien? dat het gebouw van de voormali ge Cavansa-sigarenfabriek aan de Ker ke wijk ook al object is geworden voor het jeugd-vandalisme? dat in dit gebouw, dat binnen kort verbouwd zal worden tot bioscoop theater, nu al vrijwel geen ruit meer heel is? dat ook het nieuwste spoorboekje nog geen verbeteringen laat zien van de voor Veenendaal zo slechte spoor verbinding aan het Station Veenendaal- De Klomp? dat de gemeente Venendaal op de grote tentoonstelling E 55 in Rotter dam van de provincie Utrecht de gele genheid heeft gekregen de aandacht op Veenendaal te vestigen in de stand ruimte van deze provincie? dat van deze gelegenheid dank baar gebruik gemaakt zal worden om Veenendaal naar voren te brengen als een zeer gunstige plaats voor industrie vestiging? dat op 1 Juni a.s. het Hulppost kantoor aan het Slotemaker de Bruïne- plein officieel door de burgemeester zal worden geopend? GROTE SORTERING Hoofdstraat 106 - Telefoon 2576 VEENENDAAL zijn de wijzigingen wel zeer ingrijpend. Er zal namelijk een nieuwe lijn worden geopend tussen ScherpenzeelBarne- veld van zeven tot dertien bussen wordt uitgebreid. De bestaande lijn naar Bar- neveld via Lunteren wordt gehand haafd, met dien verstande dat in hoofd zaak nog tot Lunteren wordt gereden. Alleen op de spitsuren wordt van Lun teren nog naar Barneveld doorgereden en ook terug. De frequentere en ook kortere verbinding tussen Veenendaal en Barneveld is mogelijk doordat de nieuwe lijn tussen Scherpenzeel en Barneveld directe aansluiting geeft op de bussen VeenendaalUtrecht v.v. RENEN ACHTERBERG VEENENDAAL v.v. De N.B.M.-dienst Amersfoort Vee nendaal Rhenen Arnhem blijft vrijwel gheel ongewijzigd. Wel komt een belangrijke wijziging in de N.B.M.- dienst Rhenen Achterberg Vee nendaal. Deze bus zal namelijk niet meer naar het station De Klomp rijden en in Veenendaal zijn eindpunt hebben bij de Holleweg. Wel heeft deze bus aan de Holleweg directe aansluiting op de bussen van en naar Amersfoort. De vertrektijden van de treinen aan het station De Klomp worden vrijwel niet veranderd. De treinen naar Utrecht zullen twee minuten later en die naar Arnhem enkele minuten vroeger gaan vertrekken. A.s. Zondag 15 Mei zullen de mobili satie-bewoners van de Ger. Gem. school aan de Hoofdstraat weer hun jaarlijk se reünie in Veenendaal houden. Zoals bekend betreft het hier de afdeling 10 - III - 10 R.I. die nog altijd een stevige band bewaart met vele Veenendalers. Ook nu weer komen zij per blis welke in Haarlem start en via de Haarlem mermeerpolder en het Gooi rijdt om de diverse deelnemers voor deze reünie op te pikken. Voor hen die hun oude mobilisatie vrienden zouden willen ontmoeten of afhalen vermelden wij dat de bus om streeks 11 uur 's morgens op de Markt aan komt. Om 3 uur 's middags ver trekt de bus naar Rhenen waar men verder nog geruime tijd bijeen zal zijn. In tegenstelling tot een bericht in een ander blad, dat reeds de uitslag van de beslissing der daartoe aangewezen jury vermeldde, delen wij mede dat eerst eind deze week zal worden beslist wel ke straat of welke particulier of onder neming in aanmerking komt voor de door „Oranjedag" beschikbaar gestelde prijzen voor de mooiste versieringen op bevrijdingsdag. INLEG EN TERUGBETALING RIJKSPOSTSPAARBANK Aan het postkantoor Veenendaal en het daaronder behorende ambtsgebied werd gedurende de maand April 1955 ingelegd f 184851,70 en terugbetaald f 125356,72. RITMEESTER WANDELCLUB BEHAALDE TWEEDE PRIJS BIJ CAPITULATIE-WANDELTOCHT Bij de in de omgeving van Wagenin- gen gehouden Capitulatie-wandeltocht, waaraan door ongeveer 750 wandelaars, w.o. diverse militaire groepen, werd deelgenomen, wist Ritmeester-wandel- club de tweede prijs te behalen. Nog zo kort na de herdenking van de watersnood van 1855, herkende een ie der in deze figuur direct Koning Willem III tijdens diens bezoek aan het over stroomde Veenendaal. Ook deze wagen, verzorgd door de Chr. H.B.S., vormde een van de meest geslaagde onderdelen van de historische optocht. ORIENTERINGSRIT MOTORCLUB De Motor- en Automobielclub „Vee nendaal" organiseert a.s. Zaterdag avond weer een oriënteringsrit. Aan deze rit kan deelgenomen worden met auto, motor of bromfiets. De start vindt plaats vanaf hotel „La Montagne" aan de Kerkewljk. Voor deze ritten blijkt een toenemen de belangstelling te bestaan, want het aantal cjeelnemers is zesvoudig groter dan vorig jaar. Dit fraaie en wel zeer suggesteive on derdeel van de historische optocht sprak voor zichzelf. Links aan de tafel zien wij de bekende oud-sigarenmaker H. de Koning bezig met de tabaksbe werking zoals die in de oud-Veenen- daalse huisindustrie werd toegepast Deze wagen werd verzorgd door de Rit- meesterfabrieken. PATIËNTEN JULIANA ZIEKENHUIS WERDEN MET DE FEESTDAGEN NIET VERGETEN Op Koninginnedag werden ook de pa- tënten van het Julianaziekenhuis niet vergeten. Door de Veenendalase Veren, voor Ziekenhuisverpleging werden deze namelijk een bakje fruit aangeboden. De kinderen onder de patiënten ontvin gen nog een extra tractatei van de Vee- nendaalse Winkeleirsvereniging. Ter gelegenheid van de viering van de bevrijding ontvingen de patiënten nog eens een fustje fruit van de Ver eniging „Oranjedag" terwijl het ver plegend personeel een vrijkaart voor de verschillende attracties werd aangebo den. FIETS GESTOLEN De heer Van A. uit Veenendaal be zocht een cafe aan de Telefoonweg te Ede en liet zijn fiets zolang buiten aan de straat staan. Toen hij weer naar huis wilde gaan bleek zijn fiets te zijn verdwenen. „D.S." NEEMT DEEL AAN WANDEL TOCHT „VALKENHEIDE" Voor de vierde maal wordt op 4 Juni a.s. de „Valkenheide" wandeltocht ge organiseerd, waarvoor ook thans grote belangstelling wordt verwacht, niet in het minst van de militaire onderdelen. In het Ere-comité voor deze 4de „Val kenheide" wandeltocht hebben vele prominente figuren zitting genomen. De Kon. Scheepjeswolharmonie uit Veenendaal verleend muzikale mede werking aan deze wandeltocht. ZWEDEN HEEFT VREEMDE DIALECTEN Op een eiland nabij Gotenburg werd een oude visser onder verdenking van spionnage gearresteerd, omdat een Zweed uit Gotenburg de taal van deze oude man niet kon verstaan en veron derstelde dat de man een spion uit het buitenland was. Op het bureau van politie bleek dat de oude visser, die nog doof was ook, een Noord-Zweeds dialect had gespro ken. EXCURSIE „ZUID OOST UTRECHT" Zaterdag 7 Mei organiseerde de CNHV „Zuid Oost Utrecht" een excur sie langs de oeverwal tussen Eist en Amerongen. Veel deelnemers namen aan de prachtige tocht deel die onder de des kundige leiding stond van de heer De Leeuw uit Amerongen. Naar wij ver nemen hoopt de actieve vereniging ook deze maand weer een excursie te orga niseren naar de Leersumse plassen, waarvoor zeer zeker ook weer veel be langstelling zal bestaan. VLIEGTUIG MAAKTE NOODLANDING Een Piper-cub van de vliegbasis Dee- len, bestuurd door de leerlingvlieger sergeant A. Roetman uit Arnhem, die een proefvlucht naar Texel had ge maakt, kreeg Zaterdagmiddag om streeks half vijf boven Ederveen mo torstoring. De piloot slaagde er in het toestel keurig aan de grond te zetten in een weiland van de landbouwer van Baren aan de Meikade, vlak bij de Rijksweg Ede-Utrecht. Toen het toestel bijna uitgelopen was botste het tegen een prikkeldraadheining, waardoor de bekleding van de romp licht bescha digd en het toestel met de neus in de grond werd gedrukt. De bestuurder bleef ongedeerd. BEROEPEN Ds. C. Treure, Ned. Hervormd predi kant te Ederveen, ontving een beroep naar de kerk van Putten en naar Oude- kerk aan de IJssel. AANBESTEDING Voor rekening van het Waterschap Lunterse Beek werd door de Ned. Hei de Maatschappij in hotel De Dennen te Renswoude het leggen van 28 duikers, waarvan 2 met overlaat, aanbesteed. Er werd als volgt ingeschreven: N.V. Tanido, Geleen f 123000,—; Fa. Polman, Heilo f 121453,Fa. von Nordheim, Soesterberg f 119400,M. Postema en Zn., Wijk bij Duurstede f 118465,—; J. Merbis, Veenendaal f 116486,—. De kosten waren begroot op f 109100,- De gunning is aangehouden. De Middeleeuwen waren een tijd van tegenstellingen, veroorzaakt door de strijd in de mens tussen resterend hei dendom en beginnend Christendom, tussen het materiële en het geestelijke. Het moet niet gemakkelijk geweest zijn de krachtige naturen en de jonge be schaving dier mensen te kerstenen. Vandaar dat we naast een stralende lichtzijde van vroomheid en godsdienst zin, van geloofskracht en boetedrang, een donkere schaduwzijde waarnemen van ruwheid, wreedheid, hardheid en bijgeloof, uitingen van ongeremd im pulsief en dynamisch instincten- en driftenleven. De kunst en bovenal het lied is van deze contrasten ene zuivere weerspiegeling. Zij spitsen zich tegexr 't eind der Middeleeuwen fel toe: ener zijds heiligheid, mystieke vervoering, schone vormen, anderzijds zonde, uit gelatenheid, ruw geweld. De zeden wa ren ruw en bleven het, ook in de 17e en 18e eeuw, ja tot op onze dagen. Wordt er nu in vele dorpen minder pa nisch gefeest, gevrijd en gezopen dan toen? Als een man als de deftige Hage naar Constantijn Huygens, rechtsgeleer de, raad en secretaris van Frederik Hendrik, niet schroomde platte, Hol landse luim te schrijven, laat zich ge makkelijk begrijpen, dat de massa zich veel platter uitte en onbeschaamder ge droeg. Het verwondert ons dan ook niet te horen over het ongebreidelde passie leven in Veenendaal, berucht om de „frequentie van dootslagen" ruim 30 in 14 jaar tijds. Ook in de kerk van de 16e eeuw waren grote tekortkomingen en ergerlijke mis standen. Het bestuur was niet in orde, er waren teveel priesters, het celibaat werd geschonden. De bijzondere volks vroomheid verminderde of verdween. „Het kerkelijk-religieuze leven was in het algemeen te weinig theologisch ge fundeerd, omdat de beoefening van de theologie tot een kleine élite was be perkt. Daardoor was er onvoldoende be grip voor de betekenis der liturgische plechtigheden, die voor velen, ook voor de geestelijken, een weinig zeggende en hun religieuze gevoelens weinig beroe rende vormendienst moet zijn geweest. Vandaar zocht men van de ene kant naar een onredelijke vermenigvuldiging van Missen en plechtigheden en van de andere kant naar een aanvulling en be vrediging en men vond die in talrijke particuliere devoties, processies en be devaarten. Zeer velen moeten hierin het wezenlijke of althans het voor naamste van hun godsdienst gezien hebben" oordeelt de Katholieke Nij meegse hoogleraar dr. R. R. Post in zijn onlangs verschenen werk „Kerkelijke verhoudingen in Nederland vóór de Re formatie 15001580", die er echter voor waarschuwt het beeld niet te zwart te tekenen. Voor Veenendaal komt daar nog bij, dat men in 1590 zonder pastoor kwam te zitten en geen nieuwe kon krijgen, hoeveel moeite men zich ge troostte. „Alsoo voor dese tijt in de kereke gheen dienst ende geschiedt op sommi ge hoocgtijden soo en es daeromme daer aff nyet ontfangen, ergo nihil", zegt de rekening 1590'91 laconiek. De kerk meesters reisden naar Utrecht en Wou denberg. 25 Maart '91 kwam een pries ter uit Woudenberg, die hier een ser moen hield. Ook werd Simon van Wyck, staande aan de Dwersdijk, uitgenodigd. Beiden vielen niet in de smaak! Men trachtte toen een pastoor die „opten huyse van de Doerenweert" (Doorn- werth) resideerde, te krijgen, maar ver geefs. Deze moeilijkheden zullen het nemen van het besluit Siliginius als predikant te beroepen wel bevorderd hebben. MARKTEN EN HERBERGEN Van het begin der kerstening af was het een misbruik op Zondag markt te houden, waartegen de kerk en de vor sten (b.v. Karei de Grote) zich, vaak vergeefs, verzet hebben. Werd niet in het begin van deze eeuw nog te De Bilt op Palmzondag paardenmarkt gehou den? Het is de onwaardeerbare ver dienste van dominee P. W. J. v. d. Berg, destijds predikant te Nijeveen, van de Zondagsheiliging in de Middeleeuwen een diepgaande studie gemaakt te heb ben in zijn proefschrift „De viering van den Zondag en de feestdagen in Neder- BURGEMEESTER VAN HILVERSUM IN ENGELAND De British Council heeft in samen werking met de National Council of So cial Service een bezoekprogramma ge arrangeerd in Londen en Chelmsford voor Mr. J. J. G. Groot, de burgemees ter van Hilversum en zijn vrouw en 2 maatschappelijk werkers om hen in de gelegenheid te stellen indrukken op te doen van het sociale werk voor ouden van dagen in Groot-Brittannië. Mr. Boot is voorzitter van de Noord-Neder landse Stichting voor Sociaal Werk en zijn vrouw, mevrouw Boot-Colijn, is voorzitster van de Nederlandse WVS in Hilversum. De andere leden van het gezelschap zyn mr. C. Lijnzaad en me vrouw Srtaalman-Kremer. In Londen hebben zij onder meer een bezoek ge bracht aan Lansbury Lodge, een groot tehuis voor bejaarden en het hoofd kwartier van de WVS. Op 23 April zijn zy naar Nederland teruggekeerd. In de historische optocht ontbrak ook niet de nu toch wel tot geschiedenis ge worden hondenkar, zoals deze ook eens heeft dienst gedaan voor het vrachtver voer in onze omgeving, en zoals het bordje op de kar suggereerde tussen Veenen daal en De Klomp land vóór de Hervorming" (1914). Hij wijst er op, dat na de Hervorming de verordeningen van de Staten meestal even weinig, zo niet minder effect heb ben gehad dan die uit de Middeleeuwen. Ja, hij erkent volmondig: „Na de Her vorming bleef een goed deel van al deze gewoonten (drinken, vechten enz.) voortbestaan. Het bedenkelijke was daarbij nog, dat nu de heilige dagen waren afgeschaft, de uitbundigheid, losbandigheid en lichtzinnigheid, die het volk als het ware in het bloed zat, zich grootendeels op den Zondag, als den enigen vrijen dag, concentreerde." In het Sticht waren de accijnsen op drank hoger dan in Gelder, zodat „die herbergen meest alle optie Veenloo om trent die kereke geordonneert zouden worden." De kerk omring door estami- neekesTerwijl dominee Siliginius de dienst leidde, bezochten velen de na bije herbergen. In de .Roomse" tijd zal het wel niet beter geweest zijn. In vele plaatsen bleef men op het kerkhof staan praten en alleen ,als men die clocke tot onser here elypt", de consecratieklok dus, ging men even de kerk in en liep er dadelijk weer uit. Velen verlieten de kerk, als het ogenblik der elevatie voorbij was. HET MES FLITST Het soms fel oplaaiende impulsieve volksleven leidde dikwijls tot vechtpar tijen. Hier denken we terstond aan de Boerenbruegel, zo genoemd naar de rea listische taferelen uit het boerenleven, dat hij raak en scherp heeft geobser veerd en geschilderd; aan Adriaan (zie verder pagina 2) Aan het hoofd van een optocht, die gehouden werd in de ruimte van de Markt du Trone werd Noelle Van- craeyenest gekroond tot kermiskoning- in 1955 door Renee Dalbera, die deze titel bezat. BARNEVELD. Met ingang van 22 Mei a.s. zal een uurdienst worden onder houden tussen Barneveld en Scherpen zeel en wel door de busonderneming N.V. v/h Wed. A. W. de Haas te Vee nendaal. WAGENINGEN. De bevrijdingsfees ten duren hier nog voort tot a.s. Zater dag 14 Mei. BENNEKOM. Een luchtballon uit Brussel, die met nog vyf andere ballons Zondagmiddag was opgestegen in 's Hertogenbosch voor een sportvlucht van de Haagse ballonclub en door velen in onze mogeving in de lucht werden gezien, begon boven Bennekom te da len. Omdat men geen ballast meer aan boord had zat er niets anders op dan te trachten de begane grond te berei ken. Dit gebeurde in een weiland van de heer Haalboom aan de Krommesteeg te Bennekom, waar de mand keurig aan de grond werd gezet zonder schade op te lopen. Alleen vernielde de sleepkabel een electrische leiding. De beide inzit tenden, de gezagvoerder R. P. N. Wan- tier uit Ukkel bij Brussel en zijn passa gier Gebhard uit Meerssen, hebben daarna de ballon netjes opgevouwen en in de mand gestopt waarna zij per taxi de terugreis volbrachten. WIJZE WOORDEN DE GLIMLACH De glimlach is het woord der we reldtaal, dat door een ieder wordt verstaan. (A. Brouwer) MARKTBERICHTEN Dinsdag waren te Veenendaal op de wekelijkse eiermarkt aangevoerd 150 duizend eieren. Prijs 'van f 11,25 tot f 12,per 100 stuks. Handel vlug. Op de biggenmarkt waren 80 biggen aangevoerd. Prijs van f 35,tot f 50, per stuk. Handel matig. Ede, Maandag 9 Mei. Aanvoer 160000 stuks. Prijzen f 11,50 tot f 12,50 per 100 j stuks. Handel willig. KERKEWIJK 167 -TEL.2860 -VEENENDAAL

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1955 | | pagina 1