Nieuwsblad voor Veenendaal Omstreken
In tFranse Gat' thans 201 woningen
gelijktijdig in aanbouw
DE WIND WAKKERT AAN BIJ
HET STIJGEN VAN DE ZON
90 Jaar
LEGER DES HEILS
JH.
de VALLEI-riks
Ook draait de wind wel
met de zon mee
SUIKERZIEKEN en hun moeilijkheden
Wist U
Waar is
Rhenen
BRIL
Fa. J. F. TAK
Nieuws uit de
Omgeving
Over ongeveer twee maanden
kunnen er 62 worden betrokken
29e jaargang
VRIJDAG 1 JULI
No. 49
Uitgave: „De Gelderse Vallei" Veenendaal
Verschijnt tweemaal per week in: Stichts en Gelders Veenendaal - Amerongen Eist - Rhenen - Achterberg - Overberg - De Haar - Kade - Maanderbuurt - Ederveen - Renswoude - Scherpenzeel
Huis-aan-huis collecte
tocht Ouden
van dagen
Assurantie-, Hypotheek- en
Woningbureau BROUWER,
DOVO won van Mariniers
RITMEESTER
WATERPOLOTOURNOOI
Auto uit de bocht en totaal
vernield
CHAUFFEUR BEKNELD DOCH
WONDERLIJK GERED
Hy isf 12.50 waurd
Athletiek
streekontmoeting
Christus voor dc Wereld - dc Wereld voor Christus
Redactie en administratie:
Parallelweg 10 Veenendaal
Telefoon K 8385-2023 - Girono. 563427
Redactie: W. F. ter Hoeven
Advertenties en abonnementen
kunnen ook worden opgegeven bij
de agentschappen van „De Vallei" in
de plaatsen van verschijning
DE VALLEI
ADVERTENTIES
Advertentieprijs per mm 12 cent
Speciale contractprijzen op aanvraag
Minimum per advertentie 3,60
Rubriek Vraag en Aanbod 110
woorden 95 cent, elk woord meer
7 cent
Familieberichten 15 cent per mm
Abonnementsprijs 1,55 p. kwartaal
Losse nummers 10 cent
Het is zeker de moeite waard thans eens een kijkje te gaan nemen in het
complex „Het Franse Gat".
Aan vrijwel alle nieuw aangelegde straten en wegen gelijktijdig schieten
de woningen als paddestoelen omhoog of verkeren ze reeds in het stadium van
afwerking. Men komt werkelijk onder de indruk van de enorme bouwactiviteit
hier. Op het moment zijn er niet minder dan tweehonderd en één woningen in
aanbouw, en wel honderd zeven en veertig ééngezinswoningen en ook nog drie
blokken van achttien flatwoningen.
Was de situatie voor de buitenstaander kortgeleden hier nog absoluut onover
zichtelijk, thans begint er dan toch enige tekening in te komen en kan men zich
reeds met enige moeite een voorstelling maken van hoe deze geheel nieuwe
Veenendaalse woonwijk er straks zal uitzien.
Van de ééngezinswoningen zijn er
twee en zestig al zover dat ze waar
schijnlijk reeds over ongeveer twee
maanden kunnen worden betrokken.
Deze woningen zijn gelegen respectie
velijk aan de Frans Halslaan, Jan Ver
meerstraat, Jan Steenlaan en Paulus
Potterstraat.
Het bestuur van de vereniging
„Oranjedag" verzoekt ons er de aan
dacht op te vestigen, dat in de maand
Juli in de gehele gemeente de huis-
aan-huis-collecte zal worden gehouden,
ten bate van de tocht ouden van dagen.
Het is de bedoeling deze tocht weder
op het eind van de maand Augustus te
houden.
Waarheen de tocht zal gaan is nog
niet bekend.
Vaststaat, dat het aantal deelnemers
(sters) ieder jaar groter wordt en dit
jaar met de dames en heren chauffeurs
de 700 zeker weer zal overschrijden.
Dat hiervoor enorme kosten moeten
worden gemaakt, behoeft nauwelijks te
worden vermeld. Denk alleen maar
even aan de meer dan drie duizend be
boterde en belegde broodjes, de kopjes
koffie, enz.
Het lijkt ons dan ook haast onnodig
deze collecte bij u aan te bevelen.
Geef gul voor dit mooie doel.
De oudjes zijn er u dankbaar voor en
ook het bestuur van „Oranjedag'', dat
alles doet om die tocht ieder jaar weer
te doen slagen.
9> C
dat zich op het politiebureau vier
rijwielen en twee autopeds bevinden
welke onbeheerd werden aangetroffen?
dat de eigenaars van deze von
delingen nog steeds niet zijn komen
opdagen en dus waarschijnlijk deze
spullen nog niet hebben gemist?
dat men voor deelneming aan de
Jeugd-voetbalcompetitie, waarover wij
in ons Woensdagnummer van deze week
uitvoerig hebben bericht, zich van Vrij
dag 1 t.m. Zaterdag 9 Juli dient op te
geven aan het politiebureau in de
Hoofdstraat?
dat naar verwachting deze deel
neming groot en algemeen zal zijn?
dat zij die van plan zijn de lei
ding te nemen bij de vorming van de
jeugdelftallen in de verschillende stra
ten en wijken, er goed aan doen dit tij
dig op te geven?
IN SPRANG (N.-B.) STAAT HEEL DE
JEUGD OP ROLSCHAATSEN
Hoewel de rolschaats al in 1790 werd
uitgevonden door een Parijse graveur,
Vanlede, die hem „Patin terre"
noemde, nam deze pas na de laatste
oorlog zijn grootste vlucht. In 1951 im
porteerden we 7000 paar, maar in het
afgelopen jaar kregen in ons land on
geveer honderdduizend jongens en
T- m -
meisjes nieuwe rolschaatsen. Tot voor
enkele jaren kwamen deze alle uit het
buitenland, maar daarin begint ver
andering te komen. In het Brabantse
dorp Sprang ontwikkelt zich namelijk
een jong, levenskrachtig bedrijf, waar
men goede rolschaatsen maakt. De
grote kracht is hier, dat de oprichter
een prima vakman is, die in staat is
het moeilijkste werk, het maken van de
stempels, in eigen bedrijf te verrichten.
Grote series verlaten deze fabriek, die
men allemaal levenslang garandeert.
Buitenlandse aanvragen komen los,
maar de Nederlandse jeugd gaat voor.
Wanneer u in het Brabantse land een
aantal stoere, jonge kerels tegenkomt,
die per rolschaats van dorp naar dorp
rijden, zijn dat de inrijders van de fa
briek, die op hun ongeveer 25 km lange
tochten de nieuwe modellen testen.
Wie in zijn jeugd plezier beleeft van
goede Nederlandse producten, zal ook
later meer begrip hebben voor de pres
taties van de eigen industrie. De woor
den „Made inkan de jeugd tegen
woordig al heel gauw spellen.
Alle verzekeringen
Hypotheken
Verkoop vaste goederen
Woningbeheer
Taxaties
beëdigd als makelaar en taxateur
Veenendaal - Kanaalweg 2 - Tel. 2918
Wanneer de andere honderd negen
en dertig woningen, waaronder ook de
flatwoningen, welke laatste zullen ver
rijzen aan de Meindert Hobbemastraat,
Jac. van Ruysdaalstraat en de Frans
Halslaan zullen kunnen worden be
trokken, is nog niet te zeggen, maar in
ieder geval zal dit toch binnen afzien
bare tijd het geval zijn.
Een en ander is weer hoopgevend
voor een deel van de vele woningzoe
kenden in Veenendaal. Minder prettig
om te weten is dat met de bouw van al
deze woningen het bouwvolume voor
dit jaar en volgend jaar totaal is op
gebruikt en er dus nog geen uitzicht is
op de bouw van nog meer broodnodige
woningen.
Logischerwijze mag verwacht wor
den, en dat is dan ook de enige hoop,
dat Veenendaal als uitgesproken en bij.
zonder snel groeiende industrieplaats en
als gemeente waar de woningnood wel
zeer groot is, een flinke extra toewijzing
woningen van hogerhand krijgt toege
wezen. Maar hoewel het gemeentebe
stuur zich inspant extra bouwvolume
toegewezen te krijgen, zekerheid hier
omtrent bestaat nog steeds niet.
De Woensdagavond op het DOVO-
terrein gespeelde wedstrijd DOVO
Mariniers werd door DOVO gewonnen
met 21. Het werd een zeer aantrek
kelijke wedstrijd waarvan een herha
ling zal volgen, eveneens op het DOVO-
terrein op Woensdagavond 13 Juli als
de Mariniers revanche komen nemen.
Onvoorziene omstandigheden voor
behouden woi'dt het jaarlijkse Ritmees
ter Waterpolotournooi dit jaar georga
niseerd op Zaterdag 8 Jali a.s. in hor
„Bergbad". De namen van de deelne
mende ploegen zijn nog niet bekend,
aangezien alle inschrijvingen nog niet
binnen zijn.
Op deze dag zal in de pauze een de
monstratie schoonspringen gegeven
worden door de heer Van Dongen, met
medewerking van enkele VZC-ers, die
hij hiervoor heeft opgeleid.
HET VICTORIA-CROSS
Deze hoge, slechts zelden verleende
onderscheiding geeft ook in het maat
schappelijk leven, althans in Engeland,
zekere voorrechten. Omstreeks 1946
kon het b.v. nog gebeuren dat een
Britse generaal, die in het privé leven
absoluut niet met militairen beneden de
rang van officier wenste om te gaan,
aan een sergeant een golfpartijtje van
9 holes toestond, nadat hij te weten was
gekomen dat deze man ridder van het
V.C. was.
Zulk een Victoria-Cross werd dit jaar
op een der vermaarde veilingen van
Sotheby voor liefst 3000 gulden ver
kocht. De decoratie was afkomstig uit
de nalatenschap van een beroemde me
dicus (met de rang van kolonel) en was
in 1879 verworven in de gevechten
tegen de Basuto's.
Woensdagochtend omstreeks half zes
is de Veenendaalse chauffeur van de
Veenendaalse Melkinrichting, komende
vanuit de richting Amerongen, op de
Utrechtsestraatweg onder de gemeente
Rhenen, met zijn Citroën uit de bocht
gevlogen.
De wagen reed in de berm van de
weg, ramde een drietal ter plaatse
staande bomen, sloeg daarna over de
kop en kwam op de rijweg tot stil
stand.
Daar er practisch nog niemand op de
weg was in dit vroege uur, heeft het
ruim twintig minuten geduurd, voor
dat de chauffeur,' die bekneld zat, uit
zijn benarde positie kon worden be
vrijd.
De wagen was zwaar beschadigd en
de ravage was enorm. De weg lag be
zaaid met melk en pap, glasscherven en
brokstukken. De chauffeur, de heer J.
M. G. uit Veenendaal, mag van geluk
spreken dat de auto niet in brand is
geraakt, want dan was hij doordat
hij bekneld zat op jammerlijke wijze
in de vlammen omgekomen. Nu kon hij
worden bevrijd met slechts vlees- en
snijwonden en besmeurd met pap.
Dr. Stegeman verleende de eerste hulp.
De politie uit Rhenen maakte proces
verbaal op van het gebeurde, waarna
een kraanwagen van Garage Van Om
men het wrak naar de steenfabriek in
de buurt sleepte, vanwaar het is over
gebracht naar Garage Vonk te Veenen
daal.
Omtrent de oorzaak van dit ongeval
tast men in het duister.
De VALLEI-riks van de vorige week
werd uitgegeven by Horlogerie S.
Bos in de Hoofdstraat te Veenendaal.
Deze werd echter niet gevonden
waardoor de VALLEI-riks van deze
week een rijksdaalder meer en dus
f 12,50 waard geworden is.
De riks welke dezer dagen in het
verspreidingsgebied van ons blad
zal worden uitgegeven heeft het
nummer 2 AU 374985. Het is voor
het gemak weer een rood gedrukt
nummer en een rijksdaalder van de
oude serie.
Als u een rijksdaalder ontvangt kykt
u dus goed uit of het niet de rijks
daalder is met het rode nummer
2 AU 374985. Indien u deze rijks
daalder vóór a.s. Donderdagmiddag
12 uur aan het bureau van DE
VALLEI kunt tonen ontvangt u de
vinderspremie, welke thans dus 10
gulden bedraagt, direct in contanten
uitbetaald.
FAMILIE-EER
In het jaar 1826 ging te Leeds een
lakenfabrikant failliet. Zijn vier zoons
die tijdens het faillissement 13 tot 19
jaar waren, hadden het in de loop van
17 jaar door hard werken tot een goede
positie in de wereld gebracht en be
sloten gezamenlijk de schulden van hun
vader, die 5600 pond Sterling bedroe
gen, aan de schuldeisers te betalen.
In 1843 konden de zoons reeds met de
aflossing beginnen. De crediteuren, die
de schadepost reeds hadden afgeschre
ven, waren aangenaam verrast. Zij lie
ten zich evenmin .onbetuigd en be
steedden 5% van het bedrag om vier
zilverwerken te kopen, die elk der
broers ten geschenke kreeg om in hun
familie als aandenken te bewaren.
Zou iets dergelijks in onze tijd nog
gebeuren?
BACH'S „CHACONNE" VOOR PIANO
Als men het over de „Chaconne" van
Bach heeft, dan weet iedere violist, dat
daarmede Bach's grootste vioolconcert
wordt bedoeld. Het is een stuk vol tech
nische moeilijkheden, dat uitsluitend
voor de viool is geschreven. Daarom
schijnt het uitgesloten, deze muziek op
een ander instrument ten gehore te
brengen. Een van de grootste pianisten,
Ferruccio Busoni, leerling van Liszt,
heeft van de Chaconne een pianobe
werking gemaakt, een waagstuk, dat
volkomen is gelukt.
De bijzondere mogelijkheden, die de
piano door zijn veelstemmige accoor-
den biedt, heeft Busoni ten volle recht
doen wedervaren, zodat Bach's mees
terwerk nieuwe glans is gegeven.
Voor het hooien is het tot begin deze
week ideaal weer geweest, waarvan op
het land van 's morgens vroeg tot
's avonds laat een druk gebruik werd
gemaakt om het hooi binnen te halen.
DE PYRAMIDEN IN EGYPTE EN
IN MEXICO
Enkele jaren geleden waren de ge
leerde specialisten nog van mening, dat
er een principieel verschil bestond tus
sen de Pyramiden in Egypte en die in
Mexico. De Egyptische bouwwerken
waren in de eerste plaats graftomben.
Van recente datum is echter de vast
stelling dat de Maya-Pyramide bij Pa-
lenque in Zuid-Mexico een sarkophaag
met een lijk bevat.
(Van onze weerkundige medewerker.)
Een vry groot aantal dagen van de zomer wordt in ons land bedorven door de
wind. Er zyn dagen, waarop men in de vroege ochtenduren tamelijk hoopvol
gestemd is met betrekking tot het weer van de komende dag. De atmosfeer is
nog rustig en er is weinig bewolking. Het zonnetje geeft fleur aan het pas ont
waakte landschap. Toch wordt het optimisme van de vacantieganger zo omstreeks
een uur of tien al getemperd door een uit het zuidwesten opgestoken windje, dat
allengs aan kracht wint bij het hoger komen van de zon. Om 11 uur waait het
al zo, dat moeder de vrouw moeite heeft het kleedje van de Zondagse koffietafel
gesteld, dat men een plaatsje buiten heeft opgezocht in het rechte spoor te
houden en meestal eindigt het korte avontuur in de heerlijke buitenlucht ten
slotte met een haastig retireren onder de verzuchting: „Hè, die vervelende wind!"
We stelden in het bovenstaande reeds
vast, dat het weer in toenemende mate
tegenviel bij het hoger komen van de
zon. Hiertussen bestaat verband. In de
nachtelijke uren is de onderste lucht
laag tot rust gekomen en ook in de
vroege ochtend duurt het „slaapje" nog
voort. Wanneer de zonnestraling even
wel van uur tot uur in kracht wint,
wordt de onderste luchtlaag verwarmd
en geraakt ze in opwaartse beweging.
Lucht uit hogere lagen neemt de plaats
van de opgestegen hoeveelheid in. Door
de geringere wrijving op grotere hoogte
heeft de lucht uit hogere lagen meer
snelheid. Op ondubbelzinnege wijze
merken wij deze uitwisseling van hoe
veelheden lucht aan het aanhalen van
de wind.
Resumerend: het verschijnsel van
de grotere windsnelheid overdag
houdt dus nauw verband met de
verwarming door de zon.
ZEEWIND CONTRA ZOMER
HITTE
In ons land zijn hete dagen vrij zeld
zaam (jaarlijks in Maastricht 6 tropische
dagen Winterswijk 4, Groningen 2) en
wanneer zij voorkomen, duurt de warm
te meestal niet lang. Vooral in de noord
westelijke en westelijke helft van Ne
derland is menigeen bekend met de in
vallende zeewind, die een hittegebied
spoedig landinwaarts kan terugdruk
ken. De toestand voor invallende zee
wind, soms gepaard gaande met dam
pen, is het gunstigst wanneer de lucht-
drukverschillen niet groot zijn. Ia, de
loop van de dag mag men dan verwach
ten, dat de barometerstand boven land
geringer zal zijn dan boven zee, wat
tot gevolg heeft, dat maritiem van
zee) luchttransport inzet. Een mooi
voorbeeld van een invallende zeewind
hebben wij gehad in de afgelopen
maand Juni. Deze week Zondag en
Maandag heeft men in het binnenland
in de namiddag de afkoelende werking
van de zeewind kunnen constateren.
De luchtdrukverschillen waren ten ge
volge van het over ons land liggen van
een rug van hoge druk (AzorenScan
dinavië) klein.
Bij stabiele situaties zien wij ook
meermalen de wind binnen 24 uur een
zwenking maken van 360 graden. Ze
draait dan van oost, via zuid en west,
met de zon mee naar het noorden om
vandaar opnieuw in de oosthoek te
recht te komen. Bij standvastig weer
herhaalt zich dat verschijnsel de vol
gende dag prompt.
Deze zeelandcirculatie is in vele
opzichten vergelijkbaar met de z.g.
„kleine moesson", voorkomende in In
donesië.
TOCH ZOMER?
Na op vele dagen wisselvallig weer
heeft Juni „met de jaren" toch blyk-
baar zyn wilde haren verloren. Nadat
Zaterdagmorgen naby Delfzijl een
stortbui nog 21 mm neerslag had ge
bracht en er in de loop van de middag
50 mm hemelwater viel op de Lüne-
burgerheide, is de atmosfeer tot rust
gekomen en kregen wij enkele dagen
met fraai vacantieweer. Over de Noord
zee trokken wel af en toe storingen,
maar deze slaagden er niet in, het in
het overgrote deel van Nederland heer
sende droge weertype te doen eindigen.
Zal Juli doorgaan met het de vacantie-
gangers en hooiers naar de zin te
maken?
Tropische dag: max. temperatuur
boven 30 gr. C.
MONTMARTRE
Deze naam is bijna even bekend bij
de vreemdelingen als Parijs zelf. Dit
woord wekt, al of net terecht, bij hen
de gedachte op aan het vrolijkste en
meest fantastische wat de Franse hoofd
stad te bieden heeft, het beeld van het
bohemien-leven met al zijn wanorde
lijks of, toch op z'n minst met wat het
aam ordeloosheid bezit.
Om de waarhied te zeggen is niets zo
ingewikkeld als het aanzien van deze
stadswijk van Parijs.
Zijn historie lijkt in tegenstelling met
de plaats welke deze in de stad in
neemt, want voor velen is deze wijk het
centrum en het hart hoewel hij er nog
geen eeuw deel van uitmaakt.
Een meer dan honderd meter hoogte
die boven de stad uitsteekt aan de
noordzijde ervan, was dit deel geduren
de twee duizend jaar een soort heilige
plaats waarop zich een tempel verhief,
gewijd aan Mercurius. Vervolgens werd
deze plaats aangeduid als degene waar
de terechtstelling van Saint-Denis en
zijn mede-slachtoffers moet hebben
plaatsgevonden, wat de dubbele etyolo-
gie verklaren zou van Mons Mercore,
d.w.z. berg van Mercurius en Mons
martyrium, d.i. berg der martelaren.
Een zeer oude kapel, en daarna een
klooster dat in de Xle eeuw gesticht
werd en pas tijdens de Revolutie ver
dween, bewaarden daar een x-elegieus
karakter, dat nog op het einde der vo
rige eeuw, bijdroeg tot het bouwen van
de Basiliek van de Sacré Coeur.
TWEEDE TUINFEEST
IN OUWEHANDS DIERENPARK
Een vuurwerk van sterren wordt het
tweede avondtuinfeest in het feestelijk
verlichte Ouwehands Dierenpark op
Donderdag 7 Juli.
De grote variatie van artisten op
deze Bonte Avond elk wat wils.
Wij noemen slechts enkele namen,
die bij het publiek zeer geliefd zijn.
Namen, bekend van de radio, bonte
avonden, showboats, televisie enz. Als
no 1 is het Frans Vrolijk (de naam zegt
het reeds) die als conferencier het ge
hele programma op een amusante ma
nier aan elkaar zal knopen. Dan na
tuurlijk Tom Erich met „Oud en nieuw,
van alles wat" en Johnny Meyer als
accordeonvirtuozen. Max van Praag,
de charmante dikkerd, wie kent hem
niet van de Nederlandse en Vlaamse
radio met het Nederlandse lied.
Naast deze bekende artisten prijken
voorts nog op het programma de fa
meuze jongleur Gino Manelli en de
Deense Dun ja Sisters met hun onge
looflijke spring-acrobatiek, die het pu
bliek zullen weten te boeien met een
gratie en souplesse, die volledig spot
ten met de wetten der zwaartekracht.
Last but not least Carlo Pietro, de
befaamde bassist en imitator om wiens
imitaties, o.a. Franky Lane en Johnny
Ray, men zal kunnen lachen tot de tra
nen in de ogen komen.
Deze bonte avond biedt zoveel afwis
seling en is dermate groots opgezet, dat
men hem moet zien. Deze gelegenheid
is enig en mag men niet voorbij laten
gaan.
De Rhenense Athletiek Vereniging
heeft voor dit seizoen nog verschillen
de programmapunten te verwerken.
Zaterdagavond om half zeven vindt er
op Candia een onderlinge streekont
moeting plaats. RAV neemt zelf met
veertig leden deel. Olympia uit Ochten
komt met 14 deelnemers, VAV uit Vee
nendaal met 15 en VEAC uit Ede met
tien. Door HBS uit Wageningen is van
de uitnodiging geen gebruik gemaakt.
Het programma is gevuld met zeer aan
trekkelijke nummers. Verder is vast
gesteld, dat eind Juli een dualmeet zal
plaats hebben tussen de Valleiploeg en
Apeldoorn. Zaterdag 27 Augustus zul
len de traditionele Grebbe-athletiek-
wedstrijden worden gehouden. Zater
dag 3 September de jaarlijkse jeugd-
athletiekwedstrijden voor niet-KNAU-
leden. RAV sluit het seizoen met haar
eigen clubkampioenschappen. Op Za
terdag 8 October volgt dan nog de Ron
de van Rhenen. We vernemen tevens,
dat Van Hoften en Verkerk Zondag
van de districtsploeg deel zullen uitma-
kexPm ae vxjx aiSirictenontmoetingen
op de sintelbaan te Sleen in Drente. Zij
starten resp. op de 1500 en de 5000 m.
NED. HERV. GEMEENTE HEEFT
PREDIKANT BEROEPEN
De Ned. Herv. Gemeente van Rhenen
heeft een beroep uitgebracht op ds. A.
J. Jorissen van Wilsum bij Kampen.
Genoemde predikant heeft het beroep
nog niet aangenomen. Ds. Jorissen
heeft eerder bedankt voor Ridderkerk
en Bolnes.
FINNEN OP DE PANORAMAMOLEN
Een gezelschap Finnen, zakenrelaties
van Tollens verffabrieken in Nederland,
bracht een bezoek aan de Panorama
molen te Rhenen. Het gezelschap arri
veerde met twee toeringcars, terwijl
enkele tolken zorgden dat deze vreem
delingen zich verstaanbaar konden ma
ken. Enthousiast over deze beziens
waardigheid vertrok het gezelschap
enkele uren later in de beste stemming.
EEN MUZIKAAL GEZIN
Dezer dagen slaagde de heer Henk
van Ingen te Rhenen als hoornist na
gedurende zes jaar het conservatorium
in Utrecht te hebben bezocht.
De heer Van Ingen heeft deze studie
volbracht in zijn vrije tijd.
Vermeldenswaard is ook dat hij de
oudste zoon is van het gezin Van Ingen
dat bestaat uit man, vrouw en acht
zoons. Het betreft hier een wel zeer
muzikaal gezin dat een band heeft ge
vormd en hier en daar zelfs in het
openbaar optreedt. Ieder bespeelt zijn
eigen instrument.
Tenslotte vermelden wij nog dat de
heer Henk van Ingen verbonden is aan
het Philharmonisch Orkest van de
AVRO in Hilversum.
Op 2 Juli van het jaar 1865, predikte in de straten van Oost-Londen een man,
met alle kracht die in hem was, de blijde boodschap van verlossing door het
bloed van Christus.
Om hem heen waren de onverschillige scharen van Oost-Londen, dat ln die
dagen één poel van armoede, misdaad en goddeloosheid was. Met enkelen van
zyn helpers en medewerkers is William Booth daar het werk begonnen van de
„Christelijke Zending", een organisatie, die zich ten doel stelde om vooral de
diepst gezonkenen met de boodschap van het Evangelie in aanraking te brengen.
Zyn vrouw, Catherine Mumford, stond hem hierin dapper terzijde. En dit werk
was niet gemakkelijk. In zalen en in de open lucht predikten William Booth en
zyn medewerkers het Evangelie en vaak ontmoetten zy daarbij grote tegenstand.
men al spoedig aan dit nachtasyl een
houtjeshakkerij en een timmerwinkel,
zodat de daklozen door te werken zelf
hun kost konden verdienen. Zo ont
stond wat men in het Leger des Heils
een industriële inrichting noemt. Der
gelijke inrichtingen zijn momenteel in
ons land te Amsterdam, Den Haag, Rot
terdam, Dordrecht en Utrecht. Uit dit
kleine begin is het sociale werk van het
Leger des Heils hier te lande gegroeid.
Een verheugend kenmerk van dit werk
is, det het in zijn ontwikkeling niet is
Maar er was ook zegen op dit werk:
mannen en vrouwen werden bekeerd en
begonnen in de kracht van God een
nieuw leven. Langzaam maar zeker
werd de kleine beweging een machtige
organisatie, die in 1878 de naam „The
Salvation Army": „Het leger des Heils"
aannam. Dit Leger des Heils had als
boodschap: „Christus voor de wereld
de wereld voor Christus". Spoedig had
het Leger des Heils in geheel Engeland
tal van korpsen en niet lang daarna
breidde het werk zich uit naar Amerika,
Australië, Frankrijk, Zwitserland, In
dia, Canada.... en naar een lange rij
van andere landen, tot het in 1887 ook
in Holland begon.
Het eerste korps werd op Zondag 8
Mei 1887 geopend in een zaal in de
Gerard Doustraat te Amsterdam, in
welke zaal nu nog steeds de bijeen
komsten van het Amsterdamse moeder
korps worden gehouden.
EEN HONGERIGE MAAG
HEEFT GEEN OREN
In zijn arbeid voor de redding van
de zielen der mensen kwam William
Booth, de stichter van het Leger des
Heils, telkens weer te staan voor de
sociale problemen van zijn tijd. En al
heel spoedig was het zijn ervaring, dat
als men de mensen wilde bereiken met
de boodschap van het Evangelie, men
ook iets moest doen voor de maat
schappelijke nood, waarin velen van
hen verkeerden. Op zijn eigen kern
achtige wijze vatte hij deze ervaring
samen in de uitspraak: „Een hongerige
maag heeft geen oren.") d.w.z. tegen
iemand, die honger heeft, moet je niet
gaan praten, maar je moet hem te eten
geven. Als hij gegeten heeft, kun je
met hem praten.
In zekere zin zouden wij kunnen
zeggen, dat met deze uitspraak de ba
sis gegeven is van het maatschappelijk
werk van het Leger: de mens in stof
felijke nood moet eerst geholpen wor
den en pas daarna kan men trachten
iets voor hem te betekenen in geestelijk
opzicht. Terwijl deze geestelijke hulp
dus het einddoel blijft van het maat-
setui'uaeliik F^rk. staat om prar-tf^
redenen de Stoffelijke hulp voorop.
Al spoedig had het Leger des Heils
een wijdvertakt sociaal werk, dat voor
al in omvang toenam, nadat William
Booth in 1890 zijn beroemde boek „In
Engelands donkerste wildernissen en de
weg ter ontkoming" had gepubliceerd,
dat een plan inhield tot bestrijding van
de sociale nood in Engeland. Door de
invloed van dit boek en het daaruit
voortgekomen sociale werk van het
Leger des Heils is de ontwikkeling op
het gebied van de sociale wetgeving in
Engeland in de negentiende eeuw en
in het begin der twintigste eeuw be
langrijk beïnvloed.
DE BARRE WINTER VAN
1890
Ook in Nederland heeft men spoedig
na het ontstaan van de eerste korpsen
(evangelisatieposten) ingezien, dat men
iets moest doen in de sociale nood hier
te lande.
Het eerste begin van het maatschap
pelijk werk van het Leger des Heils in
Nederland valt in de „barre winter
van 1890".
In deze winter moesten vele zwer
vers buiten overnachten en werden
dan 's morgens doodgevroren aange
troffen op de banken in de stadsparken,
onder de viaducten of in handkarren,
waar zij de nacht hadden doorgebracht.
Het Leger des Heils besloot hier iets aan
te doen en begon dat is karakteris
tiek voor het Leger met te doen „wat
zijn hand vond om te doen", het stelde
nl. zijn goed verwarmde bijeenkomst
zalen aan de Lijnbaansgracht en op het
Rapenburg te Amsterdam alsnachtver-
blijven voor deze zwervers beschikbaar.
Dit was echter een noodmaatregel en
bracht geen oplossing. Vandaar dat men
in October 1391 in de Haarlemmerhout
tuinen het eerste permanente nachtasyl
voor zwervers opende, waatf deze men
sen niet alleen kosteloos onderdak voor
de nacht, maar des morgens ook koffie
en brood ontvingen. Daar het Leger des
Heils de mensen niet alleen wil helpen,
maar hen ook zo mogelijk in staat wil
stellen voor zichzelf te zorgen, verbond
De lijder aan suikerziekte is een
merkwaardig iemand. Hij is patiënt en
hij is geen patiënt. Hij is niet gezond en
hij is ook niet ziek. En er zijn nogal wat
lijders aan suikerziekte. Een stad als
Amsterdam herbergt er al vijfduizend.
In ons land lijden er op iedere 1000
personen vermoedelijk zes aan diabetes.
Genezen kunnen deze mensen eigen
lijk niet, maar wanneer ze zich stipt
aan de hun voorgeschreven regels
houden, voelen zij zich niet ziek en
merken zij meestal niets bijzonders. Zij
kunnen dan zonder enig gevaar een be
roep uitoefenen. Ook lichamelijk werk
kunnen zij dan doorgaans zonder be
zwaar verrichten.
In ieder geval is het overgrote deel
der suikerzieken in staat voor zichzelf
en voor hun gezin de kost te verdienen
en ook in het verdere levensonderhoud
te voorzien.
GROTE VERLEIDINGEN
Wanneer de leider aan suikerziekte
zich niet stipt aan de hem gegeven
voorschriften houdt, heeft dat in de
regel geen directe gevolgen. Op de duur
berokkenen zij zich daarmee echter
grote schade, die allerlei zeer onaan
gename gevolgen kan hebben.
Dit is voor deze patiënten nu juist
het verraderlijke. Ze leven tussen ge
zonde mensen, die op voedingsgebied
kunnen doen en laten wat ze willen.
Zelf voelen ze zich in geen enkel op
zicht ziek en onmiddellijke gevolgen
heeft het meestal niet, wanneer ze het
knellende juk van het vaak eentonige
dieet eens afwerpen.
Wie hier even over nadenkt, begrijpt
aan welke verleidingen zulke mensen
voortdurend bloot staan.
BESPOT PIONIERSWERK
In de Verenigde Staten van Noord-
Amerika had men voor de laatste we
reldoorlog al begrepen, dat hier proble
men lagen, die om een oplossing vroe
gen. Door de wetenschappelijke wereld
werden aldaar toen al kampen georga
niseerd, waar suikerpatiënten hun va-
cantie konden doorbrengen.
En dit niet alleen voor de gezelligheid
of om deze mensen eens een pleziertje
te gunnen, maar om hen in de gelegen
heid te stellen hun gemeenschappelijke
moeilijkheden te bespreken en weten
schappelijke voordrachten over hun
ziekte te kunnen volgen.
Er is hierom destijds nogal eens
schouderophalend gelachen. Men vond
het gek. Thans is echter wel gebleken,
dat de Amerikanen dit netelige vraag
stuk met élan en op voortreffelijke
wijze hebben aangepakt. Trouwens,
„men" is er al weer aan gewend en nu
het nieuwtje er al lang weer af is, gaat
men er gewoon aan voorbij.
In ons land kennen we de Nederland
se Vereniging voor Suikerzieken, die na
de bevrijding de voorlichting op dit ge
bied met kracht ter hand genomen
heeft. Door deze activiteit zullen meer
en meer suikerpatiënten zich bewust
worden van de gevaren, waaraan zij
zich bootstellen, wanneer zij de hand
gaan lichten met het voor hen opgestel
de dieet en wanneer zij de mogelijk
eveneens voorgeschreven insuline-
inspuitingen gaan verwaarlozen.
(Nadr. verb.) dr. H. G. v. d. Klaauw.
blijven stil staan, maar met de noden
van de tijd is meegegroeid. Het Leger
des Heils in Nederland beschikt over
jongenshuizen, meisjeshuizen, kinder
huizen, tehuizen voor bejaarde dames
en heren, chronische zieken en invali
den, enz.
In Rotterdam is een tehuis voor on
gehuwde moeders, waar deze ook na de
bevalling geruime tijd met hun kind
kunnen verblijven en waar de kinderen
eventueel tot hun vierde jaar kunnen
zijn.
Vanuit de barmhartigheidsposten
gaan heilsofficieren uit voor hulp in de
gezinnen. Ook is het Leger des Heils
CO'.l vax" uv.' £.r<ji!C -t~oclaan^.i trcgïyii\a4fcllln.-
gen.
VOOR CHRISTUS EN DE
MENSEN
Op 2 Juli a.s. begint het Leger des
Heils over de gehele wereld met een
bijzondere campagne „Voor Christus en
de mensen". Deze campagne wordt in
gezet met openluchtacties in alle plaat
sen ter wereld, waar Leger-korpsen zijn
gevestigd. In die campagne zal in het
bijzonder aandacht geschonken worden
aan het gezin en de jeugd en ook zal
meer dan ooit de nadruk worden gelegd
op de prediking van het Evangelie op
straat. Deze wijze van jubileumviering
is karakteristiek voor het Leger des
Heils, dat daardoor toont trouw te zijn
aan zijn oorspronkelijke roeping, die
het bij al zijn sociale arbeid nooit uit
het oog heeft verloren. Het zoekt achter
elke nood in de eerste plaats de mens
en tracht die mens te winnen voor het
Koninkrijk van God.
Wij zijn ons bewnst dat U in deze dure
tijd ieder dnbbeltje 3 x omdraait
voor U het uitgeeft.
DAAROM VOOR EEN
of REPARATIE's natuurlijk naar
Alleen verkoop: HOOFDSTRAAT 106
Opticiën sedert 1904
Speciale verbouwde moderne paskamer.
WAGENINGEN. Om de aandacht van
het publiek te trekken en in het kader
van een z.g. tientjes-actie had de N.V.
H. van Schuppen te Wageningen minia
tuur vliegtuigjes in de etalages opge
hangen die echte bankbiljetten van 10
gulden uitstrooien. Deze bankbiljetten
bleven ook 's avonds en 's nachts in
de etalage uitgestald liggen en dit trok
Zaterdag een passerende jongeman der
mate aan dat hij aan de achterzijde de
winkel binnendrong en zelfs kans zag
17 van de bankbiljetten uit de etalage
weg te halen. Iemand had hem echter
in de winkel zien lopen en ook dat hij
de tientjes weghaalde was niet onop
gemerkt gebleven. De inmiddels ge
waarschuwde politie kon zich toen de
insluiper de winkel weer verliet, over
hem ontfermen.
BARNEVELD. Het bekende corps van
de Huzaren van Boreel uit Amersfoort
zal Dinsdagavond a.s. op de nieuwe
markt alhier een uitvoering geven. De
gymnastiekvereniging DOVES zal hier
bij medewerking verlenen.
BENNEKOM. De stichting Oud-
Bennekom is van plan een oudheid
kamer in te richten in het oude huisje
aan de Hullenberglaan. Omdat de mid
delen daartoe niet toereikend zijn is
aan het gemeentebestuur verzocht een
subsidie van f 750,per jaar te mogen
ontvangen. B. en W. stellen de Raad
voor deze subsidie te bepalen op f 500,
per jaar, hetzelfde bedrag, dat ook de
vereniging Oud-Ede elk jaar uit de ge
meentekas ontvangt.
WIJZE WOORDEN
GENIE EN TALENT
Het genie is de hoogste graad
van het talent; het is het
scheppende talent.
(Ampère.)