4-
GRADIX
GRADA
SIMON DE WIT
THINS
PRIJS-
DRUK
WERK
LUXOR THEATER
„Ook de besten
kunnen vallen"
Bittere
ervaring
„Ik sterf, omdat ik
een brood gesto
len heb"
BLOEMISTERIJ S. DROST
WONINGRUIL
Jan Jacob Berends,
VRAAG 6
AANBOD
Voor uw trouwpartij
zijn wij thans speciaal
ingericht.
Wed. A. W. de Haas
EXTRA VOORDELIGE AANBIEDING
TIEN AQUARIA
TONSPUIT
Aangifte Leerlingen Mulo A en B
Eerste Edese Avond-Mulo Ede
VERENIGING HET GROENE KRUIS
te Stichts en Gelders Veenendaal
Zit- en slaapkamer
en keuken
beter verzorgd
DRUKKER IJ
De Gelderse Vallei
SPECULAAS de LUXE
chocoladerepen
twee voor
één kwartje
vette b0erenw0rst van 33 ct voor 29 ct per 100 gr.
zuiver rundvet500 gramsbeker 48
'zoetzure augurken '/s literpot 54 a
tarwegries van 29 ct voor een kwartje
bessensap, vuurrood,
heerlijke vruchtensmaak per flesje 48 c.
4 van de beste wasmiddelen:
0M0, CASTELLAPARELS, SUNIL 42
én MO DEUN 39 ct per pak
^2 pakken voor 65 ct (voordeel 13 ct)
^^888
AVOND ULO BEUKENLAAN - EDE
De Moedercursus
K leutercurs us
MOEDERCURSUS 6 September,
KLEUTERCURSUS 8 November,
's avonds 7.30 uur.
vast-schuimend
sopkrachtig
Cf&eU eti Q&edJzcvp
De Vallei
Uw blad!
Amedeo Nazzari en Myriam Bru
in
ft
REEDS
BELANGRIJKE
OP
CORSETTEN
Mevr. van der Meijden
Rhenense jongen vond een
door knoop gegroeide
wortel
FAMILIEBERICHTEN
Heden overleed, ln de blijde zekerheid des ge-
loofs in het Evangelie, dat hij zovelen gepredikt
heeft, onze geliefde Vader, Groot- en Overgroot
vader
Emeritus Predikant van de Gereformeerde Kerk
van Veenendaal,
Ridder in de orde van Oranje-Nassau
in de ouderdom van bijna 90 jaren.
Groningen, H. W. Berends
J. A. Berends-Romijn
W. J. Berends
A. J. Berends-Mostert
B. Luteyn-Berends
P. Luteyn
D. Berends
M. I. J. Berends-
Offereins
M. H. Berends-
v. d. Kramer.
IJsselmuiden, H. P. Tom-Berends
G. Tom
A. Berends
H. Berends-Graafhuis
J. Pruijt-Berends
B. Pruijt
J. J. Berends
M. H. Berends-
Bredebachg
Klein- en achterklein
kinderen
Utrecht, 22 Augustus 1955
Rusthuis „De Wartburg", Oudenrijn
Correspondentie-adres Rusthuis „De Wartburg".
De begrafenis zal plaats hebben Donderdag 25
Augustus a.s. om 12.30 uur op de begraafplaats
„Rusthof" te Amersfoort. Aanvang Rouwdienst
in het Rusthuis „De Wartburg" om 10.30 uur.
Voorburg,
99
O.Souburg,
99
Amsterdam,
99
Delft,
Veenendaal,
99
Voorburg,
99
Schiedam,
Heden nam God plotse
ling tot Zich onze lieve
en zorgzame Vrouw,
Moeder, Behuwd- en
Grootmoeder,
DIRKJE CORNELIA
VAN BAAK
in de leeftijd van 72
jaar.
Haar rustig heengaan is
voor ons een grote
troost.
Rhenen,
W. de Ridder.
's-Gravenhage,
W. de Ridder.
E. C. de Ridder
van Aller.
Leidschendam,
J. C. de Ridder.
J. de Ridder-
Hellema.
en kleinkinderen.
Rhenen, 23 Aug. 1955.
Levendaalseweg 2.
De teraardebestelling zal
plaats vinden op Vrij
dag 26 Augustus op de
algemene begraafplaats
te Rhenen; vertrek van
het sterfhuis om 14 uur.
Geen bloemen.
95 ct. per advertentie
t.m. 10 woorden, elk
woord meer 7 cent
Te koop 2-pits electr. com-
foor. Nic. Beetsstraat 3,
Veenendaal.
Te koop z.g.a.n. kinderwa
gen, half Engels, en 2 beer-
gelten. Geerseweg 5, Vee
nendaal.
Bloeminks brillen: beter
zicht. Bloeminks glazen:
punctueel afbeeldend. Ker-
kewijk 1, Veenendaal.
Bieden zich aan twee meis
jes als hulp in de huishou
ding, liefst voor dag en
nacht. Br. onder nr. 2501
a. h. bur. v. d. blad.
Te koop andijvie- en boe-
renkoolplanten, Kwekerij
A. Loef, einde Sandbrink-
straat, Veenendaal.
Te koop 5 beste biggen. T.
de Wit, Dwarsweg 7, Over-
berg.
Gevraagd een net meisje,
liefst tot 4 uur of alleen
morgenuren. Br. onder nr.
2500 a. h. bur. v. d. blad.
Te koop Jawa motor 250
c.c., ook ruilen voor brom
fiets. Middelbuurtseweg 14,
Veenendaal.
Te koop aangeb. 4 clubs. B.
Hendriks, Pr. Bernhardlaan
253, Veenendaal.
Nieuwe 68 pers. auto's
disponibel.
Zeer voordelige tarieven.
N.V. v/h Fa.
Markt 16
Veenendaal
Van particulier te koop:
goed onderhouden Duitse
piano, zwart; zeer billijke
prijs. Tevens klein Philips
radiotoestel. Als nieuw.
Koopje. Beatrixstraat 38,
Veenendaal.
Alles zo goed als nieuw!
50 x 35 x 35 cm. per stuk I 10.-
compleet op stalen kruiwagen en rubber-
wiel I 125.-
Herenstraat 13 - RHENEN - Telefoon 430
Vóór 1 September a.s.
dagelijks aan de school na 8 Augustus.
Opleiding door H.H. examinatoren.
Stationsweg 45 - Telefoon 8293
Aangesloten bij de Ver. v. Avond-Mulo-
scholen in Nederland.
Wij verwachten de 2500 ste candidaat, die f. 100 zal
worden aangeboden, te besteden aan lesgeld op onze
school. Ook de 5 daarop volgende inschrijvers ont
vangen een aardige verrassing.
Ten behoeve van onze per 1 October a.s. benoemde
Leidster docente van ons Kraambureau, vragen wij
woongelegenheid bestaande uit:
Aanbiedingen Hoofdstraat 1 Veenendaal]
Wie wil goede woning in
Veenendaal-Zuid ruilen
voor nieuwe woning in
Veenendaal. Br. onder nr.
2503 a. h. bur. v. d. blad.
Voor hooibroeithermome-
ters MELIS Optiek, Hoofd
straat 51, Telef. 3184, Vee
nendaal.
Te koop. Op de kwekerij
Sandbrinkstraat staan nog
duizenden boerenkoolplan-
ten op regen en op u te
wachten. A. Loef, kwekerij
Sandbrinkstr., Veenendaal.
Het bestuur der Chr. Nij
verheidsschool zoekt voor
een harer leraren net kost
huis met ingang van 1 Sept.
a.s. Br.: Secr. Helling 8,
Veenendaal.
Gevraagd voor zo sp. mog.
bij bejaard echtpaar, hulp
in de huishouding, liefst in
de morgenuren van 912,
of een werkster voor enkele
dagen per week. Inlichtin
gen Stationsstraat 48, Vee
nendaal.
Te koop electr. wasmachine
met wringer. Prijs f 55,
Tevens 25 hennen, Wit
Hamps. Pr. Bernhardlaan
73, Veenendaal.
Vrij huis m. grote v.- en a.
tuin: kamer en suite; 3 sl.k.
Huur f 6.— p.w. a/d Nwe
Veenend.weg te Rhenen.
Gevraagd groter huis met
meer ruimte. Huur f 10.-
fl2.-of meer p.w. Brieven
onder nr. 2502 bur. van dit
blad.
VOOR
NAAR
Parrallelweg 10 - Tel. 2023
mei volop amandelen w a
250 gram DV ct
kloek model
echte chocolade,
verrukkelijke kwaliteit
per 500 gramspak
per pak
2 jarige opleiding voor Mulo-dipl. A
Dit jaar 10 geslaagden, o.a. J. van Ginkel, Geer
seweg 35. Veenendaal met de volgende cijfers:
6 6 7 9 10 9 10 10 9 8.
Eerste les Vrijdag 2 Sept. 7 uur.
Inlichtingen bij: J. SCHUUR
Grotestraat 110 - EDE - Telefoon 8407
Voor Mulo B wende men zich tot W. J. Rijksen-
v. Irhovenlaan 2, Ede, van wie dit jaar 3 candi-
daten slaagden.
DE VERENIGING HET GROENE KRUIS
te Stichts en Gelders Veenendaal
en de hierop aansluitende
voor jonggehuwde dames en verloofde meisjes, zal gehouden
worden op:
Opgaven voor deelname aan de Wijkverpleegsters, Kerke-
w ijk 28.
Het UNIEKE vloeibare
wasmiddel in Nederland,
dat a/?a&y i«:
c/e grote literfles met
groen etiket voor
slechts 45 Ct
Voor veilig bleken t
VEENENDAAL
Vanaf Vrijdag 26 Aug. t.e.m. Maandag 29 Aug.
Iedere dag 7.30 uur - Zondag 3 en 7.30 uur
LET OP ZATERDAG 6.45 en 9.15 uur
Van Dinsdag 30 Aug. t. e. m. Donderdag 1 Sept.
Plaatsbespreken dagelijks van 12 uur aan de
cassa, 10 ct, ook telef. 2376
Rijwielstalling naast het theater
VENDELSEWEG - VEENENDAAL - TEL. 2376
BUSTEHOUDERS
Hoofdstraat 46 - Veenendaal
Twaalf schoten knalden over de vors
tige vlakte en veroorzaakten de dood
van Eddie Slovik. De handen van de
mannen, die de executie uitvoerden,
trilden: ergens ook sloegen de kogels in
hun ziel gaten, die nooit meer zouden
helen. Eddie Slovik was een Ameri
kaans dienstplichtig soldaat, precies als
zij. Het verschil tussen hen en hem was,
dat hij welbewust uit het leger gede
serteerd was op het moment, dat zijn
legergroep wanhopig trachtte het Kerst
offensief van Von Rundstedt tot staan
te brengen. Een dodelijk verschil, want
in dit fatale, beslissende uur moest een
voorbeeld worden gesteld. Tienduizen
den andere soldaten waren vóór hem
weggelopen, maar de ongelukkige Eddie
Slovik deed het in een ogenblik, dat
letterlijk geen man kon worden gemist.
De krijgsraad, die zijn zaak behandelde,
had niet veel tijd nodig om tot een be
slissing te komen: Eddie Slovik zou zijn
desertie uit het leger moeten boeten met
een moedwillige verlating uit het le
ven
Lang geloofde de ongelukkige niet,
dat dit verschrikkelijke besluit zou
worden uitgevoerd. Maar toen hij op
een grauwe, koude Januari-morgen in
1945 uit zijn cel werd gehaald om te
midden van het executie-peloton naar
de plaats van de terechtstelling te mar
cheren, wist hij, dat hij de dood niet
ontkomen kon.
Steeg er een schreeuw op naar zijn
keel? Barstte hij in tranen uit? Was er
nu angst in hem, haat of verachting?
Verzette hij zich? Nee. Hoewel elke stap
hem dichter bracht bij de dood, had
Eddie Slovik zichzelf in zijn macht. De
sergeant, die het executie-peloton aan
voerde, vertrouwde deze onwezenlijke
rust en koelbloedigheid niet. „Probeer
je goed te houden, Eddie," vroeg hij de
ter dood veroordeelde met een stem,
die niet de zijne was. „Probeer het, voor
jezelf en voor ons!" Het antwoord
van Eddie Slovik was even onverwacht
als verrassend: „Maak je over mij maar
niet ongerust, Frank. Heus ik voel mij
best. Weet je, ze gaan mij niet dood
schieten, omdat ik uit het leger ben ge
deserteerd. Dat hebben immers duizen
den jongens gedaan en ze leven nog.
Nee, ze schieten mij dood vanwege
het brood, dat ik gestolen heb, toen ik
twaalf jaar oud was!"
Toen marcheerde Eddie Slovik verder.
Met een vaste, besliste stap en een ge
zicht, dat beter nog dan zijn woorden
uitdrukte, hoe zeer hij zich de oorzaak
van zijn dood bewust was. Een simpel
brood, dat hij stal toen hij nog een kind
was en honger had
In welk een trieste, hopeloos-ver
minkte gedachtensfeer kom je terecht,
wanneer je deze overtuiging voor ernst
moet nemen. William Bradford Huie,
die de gegevens over dit „geval" ver
zamelde en neerlegde in zijn boek „The
Execution of private Slovik" toont met
krachtige en voor onze maatschappij
tegelijk beschamende argumenten aan,
waarom wij in de getuigenis van deze
eenvoudige soldaat wel geloven moéten.
Eddie Slovik groeide onder armelijke
omstandigheden op ten tijde van de eco
nomische crisis, die sterkeren en bete
ren dan hij tot vertwijfeling bracht. De
honger kwelt hem en hij pakt een brood
weg. De maatschappij, die hem niet
voeden kon of wilde, straft hem zwaar
voor deze euveldaad. Het is Eddie's
eerste aanraking met de wrekende Jus
titie, maar niet de laatste. Met de eco
nomische crisis in zijn land stijgt de cri
sis in JCddie Sloviks innerlijk. Hij moet
leven, maar hij weet niet waarvan. In
zijn nood vergrijpt hij zich opnieuw aan
andermans eigendom. Het zijn slechts
luttele dollars, maar het antwoord «van
de beledigde maatschappij is niet zo ge
ring. Vijf lange, onbarmhartige jaren
brengt Eddie door in een „opvoedings
gesticht", waar zijn moreel nog meer
wordt geknakt en aangevreten. Is deze
Eddie Slovik een misdadiger? Nee, hij
is volgens zijn biograaf het gewillige
slachtoffer van een tijd, die verlicht
heet, maar zijn eigen kinderen niet te
voeden en te leiden weet.
Eddie ontmoet een meisje en zij is
het, die hem opheft, inspireert en leidt.
Voor het eerst in zijn jonge, moeilijke
leven is hij voluit gelukkig. Hij heeft
een baan en een vrouw gevonden en
hiermee een beschut en zinvol bestaan.
Maar dan roept het leger hem weg. Het
is oorlog en ook de jonge Slovik moet
naar het front. In de 372 dagen, dat hij
soldaat is, deelt zijn biograaf mee,
schrijft hij 376 brieven aan zijn vrouw.
Overgevoelig als hij is, kan Eddie Slo
vik niet op tegen het geweld van de
wereld, die hem nu omringt. Elk hard
geluid verschrikt hem en tast zijn toch
al geschokte zenuwen nog verder aan.
Hij moet hier vandaan, weg, ver weg
van die verschrikkingen, spanningen
en wreedheden, die tezamen een oorlog
vormen. Hij wil terug naar huis, naar
de enige plek, waar hij zich veilig en
begrepen voelt. Eddie Slovik deserteert.
Volbewust en omdat hij zonder angst
wil leven. Maar weer grijpt de maat
schappij in en nu eist zij zijn leven. Al
degenen, die de voltrekking van dit
doodvonnis bevorderden, waren op de
hoogte van Eddie Sloviks strafregister.
Er is, zo stelt Huie uitdrukkelijk, geen
redelijke twijfel mogelijk aan het feit,
dat deze wetenschap op hun beslissing
van invloed was. Had Eddie Slovik een
blanco strafregister gehad, hij zou nu
mogelijk nog hebben geleefd. Nu ligt
hij onder een steen zonder naam. Het
was de trieste geschiedenis van een
mens, die even goed onze naam had
kunnen dragen
Maar wij stalen geen brood en even
min verduisterden we ooit geld, zeggen
we misschien. Nee, maar wij hadden
waarschijnlijk ook nooit honger en
evenmin zwalkten we in hopeloze ar
moede en verlatenheid over de straat,
koud en eenzaam, zoals alleen een kind
in een grote stad eenzaam kan zijn. En
kenden we de verleidingen niet, waar
aan een mens bloot staat, die normaal
niet aan de slag kan komen en zich dan
langzaamaan, maar onweerstaanbaar
voelt wegzuigen in de poel, die „mis
daad" heet, maar in vele gevallen met
„menselijke onmacht" beter is be-
moordenaars en andere misdadigers be
graven op een stuk grond, dat door dicht
struikgewas aan het oog van de recht
vaardige onttrokken wordt. Uitgestoten
ook na zijn dood. En dit mede door een
brood, dat hij stal, toen zijn maag leeg
was en de maatschappij ook alleen maar
stenen te bieden had
Het drama van Eddie Slovik is een
van de vele, die het leven oplevert. Het
is de tragiek van een zwakke, overge
voelige natuur, die als kind al niet te
gen het bestaan met zijn vele gecompli-
1 ceerde eisen was opgewassen. Die het
Hebt u weieens een wortel gezien, een
doodgewone oranjekleurige zomervV>r-
tel? „Ja", zult u zeggen. Maar zo'n wor
teltje als de veertienjarige Frits Heu
gen, wonende aan de Prunuslaan 51 uit
zijn tuin heeft gehaald, hebt u bijna
wel zeker nog nimmer gezien.
Dat worteltje van Frits was namelijk
in de grond door een heel klein gaatje
van een benen knoop heengegroeid. De
wortel is na het passeren van dat gaatje
waar doorheen juist een naald kan
normaal doorgegroeid, met het ge
volg, dat die zwarte benen knoop nu
met die wortel één geheel is geworden.
De wortel heeft een lengte van 13 cm
terwijl de knoop die een middellijn
heeft van lVi cm zich op precies 5i/z
cm vanaf het boveneind bevindt.
Frits was erg trots op zijn vondst en
kwam hem bij ons brengen, met de me
dedeling, dat het misschien wel iets voor
de krant kon zijn.
Welnu, Frits, hier staat het dan jon
gen en knip dit stukje maar vlug uit,
want het zal je in je verdere leven
waarschijnlijk wel nooit weer gebeu
ren, dat je zo'n vreemde vondst doet.
CHINESE WASBAZEN KWAMEN
TE HULP
Toen de Chinese kolonie te New York,
het bericht bereikte, dat oneindige stre
ken van hun vaderland door de malaria
werden geteisterd, besloten ze het geld
te vergaren, dat nodig is, om 2500 kg
kinine aan te schaffen en naar China
te sturen. De Chinese wasbazen van
New York begonnen met een collecte
busje in hun winkel te plaatsen. Hun
collega's in de andere grote steden van
de V.S. volgden dit goede voorbeeld.
Met genoemde hoeveelheid is reeds
iets te bereiken, want voor een zeven
daagse behandeling zijn ongeveer 10 g.
kinine nodig. In het overstromingsge
bied van de grote rivier de Yang-Tse
stichten de malariamuggen bijzonder
veel onheil.
TELEVISIE VANUIT EEN VLIEGTUIG
De BBC zal een televisieprogramma
uit een vliegtuig uitzenden, dat enkele
duizenden voeten boven Londen zal
vliegen. Een camera zal worden opge
steld op de plaats van de tweede piloot,
terwijl de andere zich in de romp van
de machine zal bevinden. Recente proe
ven hebben uitgewezen dat men tijdens
een vlucht een ononderbroken beeld
kan uitzenden. Het vliegtuig dat voor
deze uitzending wordt gebruikt zal een
tweemotorige Vickers-Varsity zijn die
bij de R.A.F. als lesvliegtuig in gebruik
is. De programma's, die op 27, 28 en 30
Augustus zullen worden uitgezonden
zullen het opstijgen, de landing en het
vliegen op instrumenten laten zien.
MINDER AANSLAGEN IN
SINGAPORE
Wat de openlijke communistische ac
tiviteit betreft was 1954 het rustigste
jaar in de kolonie Singapore sinds in
1948 de alarmtoestand werd afgekon
digd, aldus blijkt uit het jaarverslag dat
deze week is gepubliceerd. Hoewel dit
voornamelijk te danken was aan de
politie-actie, was ook de verandering in
de internationale situatie hiertoe een
bijdrage. In de tweede helft van 1954
waren er geen communistische aansla
gen, maar het is bekend dat de partij
zich heeft geworpen op reorganisatie,
partijscholen en de geheime infiltratie
van studentenorganisaties en de vak
verenigingen.
slachtoffer was van omstandigheden,
waaraan hij zelf geen schuld had, maar
waaraan hij niettemin ondergeschikt
was.
Eddie Slovik was geen geboren mis
dadiger en toch verviel hij tot de mis
daad. Wij, u en ik en onze kinderen zijn
evenmin geboren misdadigers, maar
precies als in zijn geval houdt zulks niet
in, dat wij op het rechte pad zullen blij
ven als de omstandigheden zich eens te
gen ons keren. Het is een waarheid, die
zin, dat wij op het gebied van de mis
daad niet kunnen en mogen denken al
leen in termen van veroordeling en ver
gelding. Door het laatste te doen, nege
ren we immers hard en kortzichtig de
onvolkomenheden in onze maatschappij
en in onszelf. Staat niet waarschu
wend en bezwerend boven de eeuwen
het Evangelie-woord: „Wie zonder zon
den is, werpe de eerste steen"?
Wie zou na het bovenstaande ln alle
gemoedsrust stenen durven werpen
naar de nagedachtenis aan Eddie Slo
vik? De maatschappij in zijn gespleten
heid, willekeur en onmacht deed en doet
zulks. Maar wij? U en ik? Zouden wij
hier in de plaats van stenen niet liever
brood willen zien? Brood en begrip voor
Eddie Slovik en degenen, die zijn of
worden zoals hij?!
Maar Eddie Slovik is dood. Gedood
door de maatschappij, die hem niet te
voeden, te kleden en te leiden wist. Er
zijn evenwel anderen dicht in onze ei
gen omgeving, die dat begrip en die
steun ook behoeven, willen ze niet van
kwaad tot erger vervallen. U moest
eens kunnen praten met de vrouwen en
mannen van onze Reclasseringsinstel-
lingen, die in de misdadiger de méns
leerden zien. Midden in de harde, maar
vruchtbare practijk hebben zij geleerd
niet domwge halt te houden voor het
praedicaat „misdaad" en „misdadiger";
liever dan te veroordelen, zoeken zij
naar middelen en wegen om die ont
spoorden terug te voeren naar een eer
lijk, proper en opbouwend bestaan, en
wel in de klare, inspirerende weten
schap, dat hiermee die mens én de sa
menleving, waarin hij struikelde, het
best zijn gediend.
Dit is Christendom, dit is mensenmin in
zijn sterkste en schoonste vorm. U zou
Eddie Slovik het brood en het begrip,
dat hij nodig had, niet geweigerd heb
ben? Wel, deel het dan uit aan die an
deren, die zijn als hij was. Door een
simpele gift op de aanstaande Nationale
Reclasseringsdag. U bent er dan zeker
van, dat door u een mens wordt gehol
pen en een gelukkiger besef is er stel
lig niet!
Leo Uittenbogaard
