Schoolartsendienst
Ritac I
kampioen
Fa. L. HEI]
BLOEMINK voor BRILLEN
Een gezin dat twee huizen
tegelijk bewoont...
de Gruyter
I
Wat Legers Schrijven
RENSWOUDE
EN BETERE WAAR
EN WA, KORTING
JAARVERSLAG 1955
Kring Vecnendaal
DE VOGELAAR IS OP PAD EEN VOGEL LOKT VOGELS
WILSTEREN IS GEEN VRIESWERK PIJNLOZE DOOD...
9n succes
in stof
snit en st(fl
Kollekte viering Koninginne
dag in Rhenen
Uitreiking getuigschriften Chr.
Nijverheidsavondschool
Jungschlaegers hoofd
De broederschap
der
bronzen draak
Verschenen is weer het jaarverslag
over 1955 van de schoolartsendienst
„Kring Veenendaal", omvattende de ge
meenten Amerongen, Doorn, Langbroek,
Leersum, Maarn, Renswoude, Rhenen,
Veenendaal en Woudenberg.
Het aantal leerlingen, dat op 31 decem
ber 1955 onder het geneeskundig school
toezicht viel bedroeg 9501 op 55 scholen
tegen 8601 leerlingen op 48 scholen op 31
december 1954. Een toeneming derhalve
van 900 leerlingen. De groei is het grootst
bij het uitgebreid lager onderwijs, nl.
16,2 °/i. Na het opmaken van het verslag
hebben zich nog twee scholen met ruim
100 leerlingen aangemeld. Dit grote aan
tal leerlingen heeft de Kringcommissie
van de dienst aanleiding gegeven om
naast de reeds in funktie zijnde school
arts, mejuffrouw F. G. S. Kruijne per 1
oktober 1955 een tweede schoolarts te be
noemen nl. mevrouw M. B. Buenk-van
Engelen te Maarn.
Dat de schoolartsendienst zich in een
ruime belangstelling mag verheugen
blijkt wel uit het feit, dat thans prak
tisch alle kleuterscholen, lagere scholen,
ulo-scholen, huishoud- en ambachtscho
len in bovengenoemde gemeenten zich bij
da dienst hebben aangesloten, hetgeen
van niet te onderschatten belang is voor
de schoolgaande jeugd in die gemeenten.
Plannen om ook de H.B.S.-en tot de
dienst toe te laten zijn in een vergevor
derd stadium van voorbereiding.
Het volledige aantal onderzochte kinde
ren bedroeg in 1955 4204 tegen 3814 in
1954. Geen afwijkingen werden gevonden
bij 3,7 van de leerlingen der lagere
scholen en bij 7 van die der nijver
heidsscholen tegen resp. 3,3 en 2,4 in
1954. Vooral bij het nijverheidsonderwijs
is een zeer belangrijke vooruitgang te be
speuren.
Afwijkingen van het gezichtsvermogen
kwam voor bij 10 van de leerlingen uit
de overige klassen. Dit ft een iets hoger
percentage dan in 1954. Asthma werd tij
dens het onderzoek gekonstateerd bij 14
kinderen.
Bij het tuberculose onderzoek in 1955
werden 2272 kinderen gepirquetteerd.
Van de 1706 leerlingen der lagere scho
len hadden 73 kinderen een duidelijke
positieve reaktie, hetgeen neerkomt op
4.28 Van de 566 gepirquetteerde leer
lingen der ulo- en nijverheidsscholen
hadden 9.72een positieve reaktie. Ge
lukkig vertonen deze getallen een zeer
sterke daling.
Het aantal kinderen, dat tegen pokken
was ingeënt bedroeg 584 of wel 50,2
Dit percentage ligt hoger dan in 1954,
toen 42,2 was ingeënt. In 1951 was
slechts 31 van de onderzochte kinderen
gevaccineerd! Een zeer gunstige vooruit
gang is hier dus te konstateren.
Tegen diphterie waren 105 kinderen in
geënt of wel 9 vorig jaar was dit
6,5 Ook hier is een gelukkige stijging
te konstateren.
Voorts vermeldt het jaarverslag nog,
dat de schoolartsendienst afgelopen Jaar
medewerking heeft verleend aan een en
quête, gehouden door de subkommissie
Lichamelijke Opvoeding van de Commis
sie tot bestudering van goede onderwijs
methoden van het algemeen vormend nij
verheidsonderwijs voor meisjes.
Door deze enquête hoopt men te kun
nen komen tot een verantwoorde en doel
matige methode van onderwijs in licha
melijke opvoeding en tevens een beter in
zicht te verkrijgen in het onwikkelings-
stadium van het meisje van 12 tot 15 jaar,
waarover in Nederland nog heel weinig
bekend is.
Aan het slot van het verslag konstate
ren de beide schoolartsen, dat sinds de
oprichting van de schoolartsendienst, nu
ruim vijf jaar geleden, zeer veel is ver
beterd aan de toestand van de schoolge
bouwen en het meubilair. Er zijn veel
nieuwe scholen gebouwd en andere zijn
verbouwd, terwijl .veel oud meubilair
werd vervangen door nieuw.
Door zaterdag het bezoekende Kr. en
Vr. 1 een nederlaag toe te brengen,
heeft Ritac 1 beslag weten te leggen
op de eretitel in de le klasse. Voor Ri
tac, dat dit jaar voor het eerst in de
le klasse uitkwam, is %it een prachtige
prestatie. Doordat Climax 4 in de 3e
klasse E een 82 nederlaag leed tegen
Ritac 4. is de achterstand die het had
op RTTV 2 zo groot geworden, dat
R.T.T.V. 2 onbereikbaar is en dus kam
pioen van de 3e klasse is geworden.
De uitsagen waren:
le klasse A.
P.M.S. 2 Treffers 3 4—6
P.T.T. 1 P.M.S. 2 4—6
2e klasse C.
R.T.T.V. 1 Swift 2 6—4
R.T.C. 1 Hollandia 6-4
Swift 2 Climax 3 2—8
3e klasse E.
Swift 3 Ritac 4 6—4
Swift 4 Z.T.T.C. 1 10—0
R.TC. 2 Ritac 4 3—7
Sorry 1 Swift 473
Swift 3 Climax 4 64
4e klasse H.
Hollandia 2 Z.T.T.C: 2 10—0
Kr. en Vr. 3 Fortissimo 1 1—9
Z.T.T.C. 2 Ritac 6 4—6
V.S.W. 2 Kr. en Vr. 3 10—0
Panter 2 Ritac 6 19
4e klasse I.
GISTEREN BESTOND DE V.V.
„RENSWOUDE" TIEN JAAR
Het was dinsdag voor de v.v. „Rens
woude" een heuglijke dag, want precies
tien jaar geleden, op 3 april 1946, werd
in Renswoude opnieuw een voetbalver
eniging opgericht, nadat er daarvoor al
een had bestaan.
Het bestuur heeft nu gemeend dit feit
niet ongemerkt voorbij te moeten laten
gaan en men heeft dan ook besloten, om
morgen een gezellige avond te organi
seren. Deze feestelijke bijeenkomst wordt
gehouden in het klubhuis bij de heer C.
Vink.
Medewerking zal deze avond worden
verleend door de akkordeonnist-huomrist
Jan Groeneveld uit Breukelen.
Verder zal het bekende spel „Trek aan
de bel" worden gedaan, alsmede hersen
gymnastiek en dergelijke.
LEDENVERGADERING V.V.
„RENSWOUDE"
De voetbalvereniging „Renswoude komt
op 23 april a.s. in ledenvergadering bij
een. O.a. zal hierbij een bestuursverkie
zing worden gehouden.
In alle maten verkrijgbaar bij
Hoofdstraat Veenendaal
(Vervolg van pagina 1)
Endie komen al spoedig aanwieken,
hoog onder een hemel van vermiljoen
en okergeel, bij deze schone zonsop
komst.
De vrije vogels zien de poppen, Teun
trekt aan het wippetouw, de lokker gaat
wild vleugelen. De vogels hebben wel
trek in een vet hapje en blijkens het
leger, daar beneden, is daar wel iets
van hun gading. Dus „roets" duiken ze
HEREN- EN JONGENSKIEDING
GEKOMBINEERDE AVOND JEUGD
VERENIGINGEN
Naar wij vernemen ligt het in de be
doeling van de Ned. Herv. Jeugdvereni
gingen ter afsluiting van he wintersei
zoen binnenkort nog een gekombineerde
avond te houden, die dan hoofdzakelijk
gevuld zal worden door leden van de
M.V. en J.V., maar waaraan ook de Jon
geren hun medewerking zullen verlenen.
Nadere bijzonderheden volgen nog.
BILJARTPROGRAMMA
Het eerste team van de biljartvereni
ging „Renswoude" speelt hedenavond de
laatste uitwedstrijd van dit seizoen, ter
wijl het tweede team vrijdagavond thuis
tegen B.V.R. uit Rhenen speelt. Ook voor
het tweede team is dit de laatste wed
strijd in dit seizoen.
neer, een korte draai, pal tegen de wind
tussen de gezellige graspolletjes.
Teun geeft een heftige ruk aan het
touw dat naar het net voert. Het vang
net scharniert om, slaat suizend snel
om. Rap opgesprongen vogels worden
met kracht neergesmakt. Wild slaan ze
met de vleugels, angstig gepiep.
De vogelaars hollen naar de buit, die
uit zeven exemplaren bestaat. De an
dere zijn ontkomen, de dans ontspron
gen. Uitstel van executie?
„Moet dat zo?" vraag ik niet zonder
afkeer, als ik zie, hoe de vogels aan
hun einde komen. Bram vat een der
slachtoffers met de oeroude handgreep
van de vogelaar aan kop en poten en
steekt de schedel tussen de kaken. Een
knauw, gekraak van beenderen, de vo
gel wordt neergeworpen. De vleugel
spieren doen nog een zwakke poging
het lichaam van de grond te heffen,
naar het hoge blauw, waar de vrijheid
lokt.... Dan ligt het vogeltje roerloos
neer.
„Hij is meteen morsdood", merkt Teun
op, als hij ziet, hoe ik met enig mede
lijden over het warme verenpakje strijk.
„Ze voelen d'r niks van, een pijnloze
dood, we bijten de hersenen in."
heb moeten overtuigen van des kluize
naars koffiezetkunst en zelf het mes
moet zetten in de zij spek, ter meubile
ring van het eigengebakken brood.
Maar Teun, die de kachel een extra
klos hout laat snoepen, verdedigt: „En
wat denk je dan van de jacht, die je zo
prachtig vond? Hoeveel aangeschoten,
maar niet goed geraakte konijnen tip
pelen op drie poten weer het bos in om
er na dagenlange marteling het hoekje
om te gaan. En dan die hengelaars, die
opsnijden over zóóóóóó'n snoek, die met
haak en al weer wegdook. Zo'n beest
zal het ook niet lekker hebben."
En Bram zweeg, want het was ge
noeg. En het wilsteren blijft toch
nu ja, je moet er van houden. Maar
opwindend is het!
Een waardige viering van Koninginne
dag in de geest van nationale saam
horigheid siert de gemeente en ge
meenschap. Om deze reden verdienen de
plannen, welke het bestuur van de Rhe-
nense Vereniging Oranjedag thans voor
de viering van de 30ste april uitwerkt,
ieders belangstelling en Ieders steun. Om
dezelfde reden ook is het nuttig en wen
selijk, dat de kollekte, welke de vereni
ging deze week ter bekostiging van haar
plannen houdt, moge welslagen. Gaarne
- geven wij hierdoor uiting aan onze hoop,
Op die dag vangen wij er vijf en der- dat a„c bewoners
van Rhenen-stad wel-
tig. Geen slechte trip, want het malse
wilsterboutje brengt goed geld op.
„Das geen arme-mensenkost", grin
nikt Teun, die heel goed weet, dat zijn
poelier de beestjes naar de keukens van
de eerste klas hotels verzendt.
„Toch wreed", moet het mij van het
hart, als ik mij tegen het vallen van de
schemering in de kluizenaarswoning
willend offervaardigheid voor het beoog
de doel zullen tonen.
Rhenen, 3 april 1956
Mr. L. Bosch ridder van Rosenthal
Burgemeester, Beschermheer
van de Vereniging;
W. A. van Hoogdalem
Ere-voorzitter.
GESLAAGD
Het getuigschrift van de primaire op
leiding van de Chr. Huishoudschool te
Veenendaal werd aan de nu volgende
plaatsgenoten uitgereikt: Gerrie Groot-
veld; Gerda Nagelmaker; Corrie Oosten-
brugge, Klara Schimmel, Netta Schimmel
Gerda Vlastuin en Mies de Vries.
Tempo 2 V.S.W. 3 3—7
Fortissimo 2 Panter, 1 0—10
Panter 1 V.S.W. 3 10—0
Res. 4e klasse C.
Ritac 7 V.S.W. 4 8—2
Ritac 8 Kr. en Vr. 4 4—6
Sorry 3 Swift 6 64
HET PROGRAMMA
Woensdag.
le k lasse A: Swift 1 Kr. en Vr. 1;
Seelbeeck 1 Treffers 3.
2e klasse C: Swift 2 Ritac 2; Ritac 3
V.S.W. 1.
3e klasse E: Swift 4 Ritac 4.
4e klasse H: Swift 5 Panter 2; Hol
landia 2 Fortissimo 1.
4e klasse H: Ritac 5 Panter 1.
Res. 4e klasse C: Ritac 7 Kr. en Vr.
4; Ritac 8 Swift 7.
Donderdag.
3e klasse E: R.T.T.V. 2 Climax 4.
4e k lasse H: R.T.T.V. 3 Panter 2.
Res. 4e klasse C: Sorry 3 V.S.W. 4.
Vrijdag.
4e klasse H: Kr. en Vr. 3 Swift 5.
Donderdagavond vond de uitreiking
der getuigschriften plaats aan de leer
lingen der Chr. Nijverheidsavondschool.
De heer C. Th. H. Kroes, direkteur der
school, opende de bijeenkomst met ge
bed, vervolgens heette hij de heren van
het bestuur welkom. In het bijzonder
begroette hij de heer T. van de Wal,
oud-direkteur van de Nijverheids
avondschool, die vele jaren van zijn
leven gegeven heeft, om de jonge men
sen technisch te vormen. Dank zij zijn
arbeid, zijn vanavond verschillende
jonge mensen in staat om het getuig
schrift in ontvangst te nemen.
Daarna richtte spreker zich tot de
leerlingen en feliciteerde hen met het
behaalde resultaat. Tevens wees hij hen
er op, dat niet alleen het behaalde re
sultaat belangrijk is, maar vooral de
toepassing van de verkregen kennis.
Namens het bestuur sprak vervolgens
de heer W. van Galen, die allereerst de
heer T. van de Wal hulde bracht voor
het vele werk door hem in het ver
leden verricht. Hierna feliciteerde hij
de jongens met het behaalde resultaat.
De direkteur der school reikte daar
na de getuigschrfiten uit aan de leer
lingen en besprak de verdere studie- i
mogelijkheden voor hen, die nu in het
bezit van een getuigschrift gesteld zijn
en hij moedigde hen aan verder te gaan
met studeren. Tevens dankte hij de le
raren voor de wijze waarop zij in de
afgelopen cursus de lessen hebben ver
zorgd.
De heer T. van de Wal feliciteerde
vervolgens de leerlingen met het be
haalde resultaat en dankte de heren
W. van Galen en C. Th. H. Kroes, voor
hun hartelijke woorden en wenste het
bestuur alle goeds toe bij de verdere
ontwikkeling van het technisch onder
wijs in Veenendaal. De heer Van Galen
sloot de bijeenkomst met dankgebed.
GESLAAGD
Bij de Nijverheidsavondschool te Wage-
ningen slaagden onze plaatsgenoten:
B. J. Hey voor het diploma sanltair-tech-
niek; C. Diepeveen, W. A. Hasselaar en
C. Boone voor autotechniek; J. Hasselaar
voor elektrotechniek; A. van de Weerd
voor instrumentmaken; W. Hendriks voor
machinebankwerken; W. van Geerenstein
voor meubelmaken; W. Breeschoten, J.
Dijksterhuis en H. Hutink voor timmeren
en T. Robbertsen voor sanitair-techniek.
MARKTBERICHTEN
Op de wekelijkse eiermarkt waren
dinsdagmorgen 144.000 eieren aange
voerd. Prijzen van 13,75 tot 14,75
per 100 stuks. Handel kalm.
Op de biggenmarkt bedroeg de aan
voer 70 biggen. Prijs van 45,tot
56,— per «tuk. Handai redelijk
Om niets minder gaat het in het mon
sterachtig schijnproces dat in Djakarta
wordt opgevoerd. Opzettelijk schrijven
wij „opgevoerd" en niet „gevoerd".
Want van het voeren van een proces,
zoals wij dat in Nederland verstaan, is
hier geen sprake. Het is wel een ge
ding, maar een rechtsgeding kunnen
wij het kwalijk noemen.
Getuigen tegen Jungschlaeger wor
den uit allerlei gespuis gerekruteerd en
hun woord wordt als waarheid erkend.
Van getuigen vóór Jungschlaeger
wordt bij voorbaat aangenomen dat ze
liegen.
Het zogenaamde proces-Jungschlae
ger is een schijnproces, dat door poli
tieke sentimenten en haatgevoelens,
door volksmenners opgezweept, wordt
gestuwd. En van deze schijnvertoning
dreigt Jungschlaeger en wellicht
meerderen de dupe te worden.
De doodstraf is geëist, niet maar door
een rechter alleen, maar door een op
gehitste massa.
En de verdachte wordt rechtsbijstand
geweigerd. Ook dit is in strijd met alle
recht.
De enige, die ginds in het voormalig
Nederlands-Indië Jungschlaeger verde
digt, is mevrouw Bouman, een vrouw,
die om haar heldenmoed de bewonde
ring verdient van tijdgenoot en nage
slacht.
Een golf van verontwaardiging gaat
door Nederland, vanouds een bolwerk
van recht.
Ook wij in Veenendaal moeten iets
doen. Een intekenlijst zal u worden ge
presenteerd voor het Jungschlaeger-
fonds.
De opbrengst is bedoeld om onze
landgenoot Jungschlaeger te helpen,
waar en wanneer dit mogelijk is, in de
uitgebreidste zin des woords; om een
huldeblijk aan te bieden aan de heldin
mevrouw Bouman, die haar leven
waagt om eens anders leven te redden
en voorts ter leniging van de nood van
eventuele slachtoffers van schijnpro
cessen.
Veenendaal heeft meermalen getoond
gevoel voor recht te hebben. Laat het
ook nu mild geven om alle aktie ten
bate van Jungschlaeger c.s. te steunen.
Het Komitee van aanbeveling:
A. Bakker, burgemeester;
A. de Ruiter, wethouder;
W. van Stempvoort, wethouder;
D. Blankespoor, gem. sekretaris;
G. Annot, arts;
A. P. van Balen, hoofd Herv. school t*
[Gelders Veenendaal;
Dr. J. Bax, direkteur Chr. H.B.S.;
Mr. H. W. A. Bergamin;
A. van den Bosch, tandarts
G. J. v. Dealen, voor*. S.G.P. Madsfr*ktie
D. Dillingh, hoofd Chr. Nat. school I;
C. P. Engel, arts;
Ds. D. van Enk, predikant Ger. Kerk;
Mr. W. A. van Es;
W. van Galen, voorz. C.H. raadsfraktie;
Ds. W. Goedhart, predikant „Sola Fide";
A. C. Harting, arts;
J. H. den Hengst, hoofd Ger. Gem. school
M. Hoogenboom, dierenarts;
J. van Kempen, voorz. besturenbond NVV
G. R. Kets, tandarts
Ds. R. Kok, predikant Ger. Gem.
C. N. van Kuyk, voorz. A.R. raadsfraktie
R. H. van de Lustgraaf, tandarts
S. de Man, hoofd Herv. school Beatrixstr.
P. W. Maris, notaris
J. v. d. Nadort, hoofd Vrije Chr. school
E. C. Ninaber, Voorg. Ned. Prot. Bond
E. Ooms, hoofd Groen v. Prinstererschool
Ds. J. Overduin, predikant Ger. Kerk
H. E. G. Pilon, arts
Ds. K. v. d. Pol, pred. Ned. Herv. Gem.
E. A. C .Reijdon, arts
N. Rodenburg, chirurg
A. C. Schilperoort, hoofd Herv. School
[Patrimoniumlaan
H. J. Scholten, hoofd O.L. sch. De Klomp
C. W. T. van Soest, hoofd R.K. school
Dr. J. G. Thoomes, hoofd Kon. Julianasch.
J. P. Vergouwen, arts
Ds. J. Vermaas, predikant N.H. Gem.
C. Visser, hoofd Chr. Nat. school II
Ds. A. Vroegindewey, pred. N.H. Gem.
J. van der Walle, hoofd O.L. school
J. M. Wels, hoofd Willenm de Zwijgersch.
Ds. A. Wisgerhof, pred. N.H. Gemeente
Ds. S. C. van Wijngaarden, em. predikant
G. Wijnmalen, hoofd Centr. V.G.L.O.-sch.
Bijdragen kunnen ook worden gestort
bij de plaatselijke bankinstellingen.
Geef ons maar de ruimte, zegt Mevrouw S.
uit Breda, want ik heb 16 gezonde kinderen, die nog
allemaal bij me rond de tafel zitten. Als de bakker komt
zeg ik ,,Toon" tegen hem, want hij is mijn 2e zoon.
Hij brengt ons iedere dag minstens 10 broden I Ik koos
25 jaar geleden De Gruyter om de buitengewone
kwaliteit en omdat ik meteen
10 s 11 broden per dag!
de 16e en een prachtstuk!
al het voordeel heb wat
ik me maar wensen kan.
In De Gruyter's winkel
aan de Haagweg lever ik ieder jaar ongeveer
2000 gulden aan cassabons in. Dat is 200 gulden
contant terug, die ik besteed voor mijn linnen
kast. Ik zou dat extra'tje niet kunnen missen.
(85) „Hoe nu?" zegt Aiglon gemelijk, terwijl hij
vragend zijn borstelige wenkbrauwen optrekt. „Gij
komt nogmaals mijn hulp inriepen? Heb ik al niet
genoeg gedaan om u op de troon van Napels te
krijgen? Ik heb Aram en zijn dienaar gevangen
genomen en naar die afgrond in het gebergte ge
voerd, opdat gij hem zoudt kunnen bevrijden en
hem aldus tot uw bondgenoot maken. Ik heb mij
deern* door u laten gevangen nemen en mi met
geketende polsen naar Napels laten slepen, om voor
de koning te getuigen, dat ik alles in opdracht van
Balthazar gedaan had. Dat was mijn rol in dit
komediestuk en ik heb hem gespeeld zoals de af
spraak was." „Luister, Aiglon," valt Prins Angelo
hem in de rede, „er is iets gebeurd waarop wij niet
gerekend hadden. Tijdens het toernooi, toea wij de
strijd al bijna gewonnen hadden, heeft zich een
vreemde snuiter Mi de partij van mijn breeder ge
schaard. Hij ziet er uit als een verklede nar, maar
hij verslaat mijn ridders stuk voor stuk alsof het
krachteloze knapen waren. Mijn plan is nu als
volgt: Gij trekt Orlando's wapenrusting aan en zet
deze helm op, zodat niemand u zal herkennen.
Eerst laat ik Aram tegen dia duivelse jonker
vachten en mocht dia hat niet kunnen winnen
«ij kunt het aekar."
(Wordt vervelgd.)
