SHERLOCK HOLMES
,IS' VIJFENZESTIG IA AR
VOOR SCHOOL
KOFFIE en THEE
10% goedkoper
20°
col
WIJNBERGH CO
GRATIS SPAARZEGELS
KRUIDENIERS
WECO KOFFIE en THEE
r
De Scheepsdokter van de Kortenaer
nze RECLAME VAN DE WEEK
door dubbele spaarzegels
Bij aankoop van
„Speciaal"
VRAAGT JONGEMAN
<0
BOEKBINDER of
DRUKKERIJBINDER
Karei Bielen
kantoorbedienden
Een herinnering aan het drama op 27 febr. 1942
in de Java Zee
MIDDENSTANDS
WONING
ADVERTEREN
Nieuwsblad
DE VALLEI
ontvangt U deze week spaarzegels tot een waarde van
korting
10% korting
BIJ ALLE ARTIKELEN
Bezoekt het
^PannelzoelzUuió
MODERNE SPEELTUIN!
H. F. VAN BEEK
voor magazijn en expeditie
VOOR U
is er plaats bij
DE WEGENWACHT!
KON. NED. TOERISTENBOND A.N.W.B.
Affd. Wegenwacht, Parkstr. 18*26, Den Haag
GOUD- EN ZILVERINDUSTRIE
HANDIGE MEISJES
ENKELE MEISJES
JONGENS
leerling drukkerij-binder
KOM TOCH DOOR DE VOORDEUR!
Nieuwsblad DE VALLEI
yelen worden vergeten, maar Sherlock Holmes, de geniale, de aartsvader en de
meester aller detectives, schqnt het eeuwige leven te hebben. Zelfs de jongere
generaties, verwend door meesterspeurders van andere klasse, hebben zo niet
over hem gelezen, toch zeker van hem gehoord. In het jaar 1891 deed Sir Arthur
Conan Doyle de grote speurder geboren worden.
De mens wikt, maar hij beschikt dik
wijls niet.
Zo verging het ook de beroemde Engel
se schrijver Sir Arthur Conan Doyle. Hij
was een man van grote literaire begaafd
heid. Hij had een ernstige en een minder
ernstige bezigheid. De eerste bestond uit
het bestuderen en beschrijven van het
Napoleontische tijdperk en van de ge
schiedenis van de Britse kolonisatie de
tweede uit het fantaseren en schrijven
van detective-romans.
Met de eerste arbeid dacht Conan Doyle
zijn ruim bij het nageslacht te vestigen
even solide als de beeltenis van Nel
son, die op het Trafalgar Square in Lon
den over de krioelende mensenmassa's
heen kijkt.
Het zijn niét de historisch-wetenschap-
pelijke werken geweest, die Conan Doy
le's naam voor de vergetelheid behoed
hebben behalve een enkele vakman
neemt geen sterveling er meer notitie
van maar juist de detective-verhalen,
die hijzelf niet anders dan als een spel,
een liefhebberij beschouwde.
ONFEILBAAR
ONTMASKERAAR
En dan zijn het goed bekeken nog
niet eens de detective-boeken, die Conan
Doyle aan een wereldnaam geholpen heb
ben, maar één door hem geschapen fi
guur: Sherlock Holmes!
De speurder bij de gratie van Conan
Doyle en bij de gratie van die wonder
baarlijke macht, welke men met de uit
drukking „intuïtief vernuft" pleegt aan te
duiden. Sherlock Holmes, de vrees en de
schrik van de onderwereld der gehele
aarde! Sherlock Holmes, de onfeilbare
ontmaskeraar! Sherlock Holmes, de man
met het combinatie-vermogen zonder
weerga
De tijden zijn voorbij gegaan.
Tronen hebben gewankeld en zijn ge
kanteld. Grote reputaties zijn te niet ge
daan. Grenzen werden weggevaagd. Lan
den zijn van de kaart verdwenen. Maar
de figuur van Sherlock Holmes heeft,
dwars tegen alle ruïneuze stormen in,
stand gehouden. Ook al kwamen er en
wij spreken thans uitsluitend voor Neder
landers mededingers. Het is denkbaar,
dat er tussen Maastricht en Groningen en
tussen Zandvoort en Winterswijk nooit
iemand van Paul Vlaanderen gehoord
heeft, maar het is niet denkbaar, dat er
iemand binnen hetzelfde traject de naam
Sherlock Holmes niet kent.
Er zijn meer figuren dan Paul Vlaan
deren. De Schaduw, Simon Templar en
Peter Cheney, om enkele te noemen.
Mannen van het internationale plan. De
fiim heeft soms hun gezichten en daden
vereeuwigd. Maar wat betekenen zij te
genover Sherlock Holmes? Niets! In zijn
glorie verbleken allen.
Waar dat aan toe te schrijven is*-
Dat weet niemand.
Evenmin als men weet waarom de ene
historische held wél tot de verbeelding
der massa blijft spreken en de andere,
die misschien veel meer gedaan heeft,
niet. Sherlock Holmes heeft de verbeel
ding der menigte ontzaglijk geprikkeld.
En hij doet dat nog. De twee woorden
„Sherlock Holmes" vormen nog steeds
een magische formule, die de gedachten
der mensen op een of andere wijze elec-
triseert.
VOORBEELD: Dr. BELL
Conan Doyle is de schepper van Sher
lock Holmes en hij heeft hem een, men
zou bijne zeggen, onverwoestbaar leven
ingeblazen.
Het ontstaan van de Sherlock Holmes
figuur bezit enige merkwaardige aspec
ten. Conan Doyle, die Ier van geboorte
was, studeerde in de medicijnen aan de
universiteit van Edinburgh. Daar had hij
een leermeester, die dr. Bell heette en
een enigszins vreemde verschijning was.
De man was lang, had een mager, ietwat
gelig gezicht met holle wangen, bezat een
geweldige intuïtieve kracht en was in de
omgang uiterst charmant.
Toen Conan Doyle, onder de indruk ge
komen van het werk van Edgar Allan
Poe, het plan opvatte „de" geniale detec
tive te scheppen, herinnerde hij zich on
middellijk zijn vroegere mentor en boots
te deze in zekere zin na. In Sherlock
Holmes heeft dus ook een brave Ierse
professor, die anders vermoedelijk reeds
lang vergeten zou zijn, de aardse onster
felijkheid gekregen.
En nu is het zeer opmerkelijk, dat de
Sherlock Holmes, zoals Conan Doyle deze
gecreëerd en beschreven heeft, zich tot
heden onveranderd heeft weten te hand
haven. Tekenaars en caricaturisten heb
ben zich herhaaldelijk met de Sherlock
Holmes-figuur bezig gehouden, maar zij
zijn nooit van de oorspronkelijke gege
vens van Conan Doyle afgeweken.
HIJ MOCHT NIET DOOD...
Tussen het scheppen en het sterven van
Sherlock Holmes ligt een wereld en tus
sen het herleven van Sherlock Holmes en
de dag van vandaag ligt opnieuw een
wereld. Conan Doyle introduceerde in z'n
roman „A study in Scarlet" voor het eerst
de Sherlock Holmes-Figuur.
Deze figuur groeide Conan Doyle verre
en verre boven het hoofd het was alsof
hij werkelijk een mens geschapen had,
een mens van vlees en bloed. De detec
tive met de scherpe, ondoorgrondelijke
ogen werd een obsessie voor zijn eigen
schepper. En met een verlossende vreug
de liet Conan Doyle prof. Moriarty, de
bijna gelijkwaardige tegenpool van de
geniale detective, Sherlock Holmes bij de
waterval van Reichenbach naar beneden
gooien. Maar met zijn lezers was hij
daarmede niet klaar. Sherlock Holmes
vermoord! In de city van Londen ver
schenen de zakenlieden van de jongste
bediende af tot aan de generale manager
toe met een rouwband om hun hoed.
Conan Doyle was van de ene obsessie
bevrijd. Doch hij kreeg er prompt een
andere voor in de plaats: de wil van zijn
lezers en lezeressen, om Sherlock Holmes
uit de dood te doen herrijzen! Uit het
gezicht van iedereen, die hij op straat of
elders tegenkwam, straalde hem deze
dwang tegemoet. En tenslottezwicht
te hij. Hij liet Sherlock Holmes onder
daverend enthousiasme van miljoenen
uit de dood opstaan. En wij mogen thans
wel zeggen, dat deze menselijkerwijs ge
sproken, het eeuwige leven gekregen
heeft.
Een „geschiedenis", die niet in het ge
schiedenisboek zal komen te staan: de
avonturen van de overlevenden van Hr.
Ms. „Kortenaer", de torpedoboot jager, die
op 27 februari 1942 door een vijandelijke
onderzeeboot werd getorpedeerd tijdens
de slag in de Java Zee.
Toen het grote gevecht begon, lag de
„Kortenaer" op flinke afstand van de
Geallieerde kruisers, daar hij door een
ketellek het hoge tempo, waarin schout-
bij-nacht Doorman op de vijand was af-
gegaaan, niet had kunnen bijhouden. Van
de Jappen zagen de mannen van de Kor
tenaer maar weinig, slechts enkele zware
rookwolken boven de horizon. Maar de
uitkijk in het kraaiennest vertelde, dat er
wel enige tientallen vijandelijke schepen
waren. Spoedig begonnen de eerste pro
jectielen bij de Geallieerde kruiserlinie
te vallen en de Britse kruisers „Exeter"
en „Houston" beantwoordden het vuur.
Het gevecht duurde zo enige tijd en de
Kortenaer dacht er al gemakkelijk met
toekijken af te komen, toen er iets onver
wachts gebeurde. Plotseling werden de
manschappen door een ontzettende ex
plosie over en door elkaar gesmeten. De
Kortenaer werd plat op stuurboordzijde
geworpen en met een geweldige smak
sloegen de meeste opvarenden over boord.
En zij, die niet vrijwillig waren gegaan,
deden het wel vrijwillig; zij worstelden
zich los uit de ravage en sprongen in het
water. Het schouwspel, dat de drenkelin
gen toen zagen, zullen zij, die de oorlog
uiteindelijk overleefden, niet licht ver
geten. Een torpedo, gelanceerd uit een
Japanse onderzeeër, had de torpedoboot-
iager waarschijnlijk midscheeps getroffen
en het gevolg was geweest, dat de Korte
naer middendoor was gebroken! De beide
helften van het schip stonden als kerk
torens in het woelige water, rechtop in
zee. Hoog boven het water zat op de ach
tersteven de scheepsdokter, helm nog op
en zwemvest om. Door de geweldige
schok bij het treffen van de torpedo was
het nevelapparaat gaan werken en te
midden van de witte wolken zat de dok
ter als een soort kruising tussen de zee
god Neptunus en de vuurgod Vulcanus.
Na korte tijd evenwel zonk het achter
stuk weg en zij, die zich er aan vast
hadden geklampt, sprongen weer in het
water. Gelukkig waren er veel vlotten
losgeslagen en zo konden alle drenkelin
gen daar een veilige plaats vinden. De
Aardig gekleed is het leven nog eens zo
mooi. En die modewensen van de jonge
dames zijn wel voor het merendeel te
vervullen, dikwijls uit aanwezige stof-
resten of een goedkoop couponnetje.
Hier tonen wij een paar voorbeelden,
die zowel praktisch als ook modieus zijn.
Het rechthangende jasje van een opval
lende kleur, vlot geknipt, past buitenge
woon bij de plooirok van bedrukte stof
voor het 12-jarige meisje. Stiknaden
vormen de versiering van het jasje, dat
aan het geheel een sportief cachet ver
leent.
Een kleurrijké' ruit zouden wij willen
aanbevelen voor leuke blousen en jurk
jes. Alhoewel het patroon simpel is,
wordt door schuin geknipte biezen en
knopen het interessante en opvallende
effect bereikt. Resultaat: praktisch en
aardig tegelijk.
Corduroy werd voor dit zeer aparte
jurkje voor ons 7-jarige schoolmeisje
gebruikt, dwarsgestreept de kraag, de
bies, de lange knopenbies: daardoor het
originele effect van een ongecompliceerd
model.
Een keuze uit drie modellen, die U allen
gemakkelijk zelf zult kunnen maken
met behulp van de bekende BEYER-
Vierkleurenknippatronen, welke U on
der opgaaf van nummer en gewenste
maat (leeftijd) kunt bestellen bij de ad
ministratie van dit blad.
commandant deed de vlotten aan elkaar
binden en hoewel dit het nadeel had, dat
men op die wijze een beter trefpunt
vormde voor de mitrailleurs van de Ja
panse vliegtuigen, had het toch het voor
deel, dat men niet uit elkaar kon drijven,
waardoor reddingspogingen aanmerkelijk
zouden worden bemoeilijkt.
Voor de meesten was het een werkelijk
wonderbaarlijke redding geweest en al
spoedig vond men dan ook het goede hu
meur terug en kaatsten de grappen van
links naar rechts. De officieren gaven de
luidruchtigsten echter order zich kalm te
houden, zij moesten hun krachten sparen,
want het kon nog wel dagenlang duren,
eer zij zouden worden opgepikt.
Doch zolang scheen het niet te duren.
Eensklaps kwam een divisie grote Japan
se kruisers, die druk aan 't schieten was,
uit de nevel te voorschijn. Gelukkig niet
in de richting van de schipbreukelingen,
maar de andere kant op. Zij hadden het
daar zo druk mee, dat zij de mannen van
de Kortenaer niet eens opmerkten, hoe
wel zij vlak bij waren, en na enige tijd
verdwenen de Jappen weer even plotse
ling als zij waren gekomen. Verademing,
niemand had er zin in nu al na de
prachtige redding krijgsgevangen te
worden gemaakt. Dat kon altijd nog
De dag ging voorbij, het werd avond en
omstreeks middernacht hoorden de, man
nen in de verte gebruis. Bij het licht van
de volle maan zagen zij een aantal sche
pen, dat recht op hen aankwamWa
ren het weer vijanden of was er thans
redding in het zicht? De schepen kwamen
dichterbij en nog steeds hielden zij recht
op de ronddrijvende vlotten aan. Ten
slotte kwamen zij zo dichtbij, dat de
drenkelingen recht op hun vlotten spron
gen en als wilden begonnen te schreeu
wen niet om te worden gered, maar om
te waarschuwennog enkele ogen
blikken en zij zouden worden overvaren!
En wat het ergste was, het waren de
eigen kruisers, die daar zo gevaarlijk
aankwamen, voorop de „De Ruyter"! Op
het laatste moment echter bleek men de
nu dubbel ingevaar verkerenden te zien,
want de vooropstomende „De Ruyter"
maakte een kleine koersverandering. Zo
joegen zij rakelings lang de vlotten heen,
die om en om werden geworpen door de
hoog opgaande golven. Daar gingen zij,
de vier kruisers, een Nederlander, een
Australiër, een Amerikaan en nog een
Nederlander, uiterst vermogen lopend,
een fantastisch gezicht in de nacht onder
de tropische maan. Zij gingen voorbij en
zij verdwenen om niet weer te keren. Er
moet een dringende reden hebben be
staan, die de kruisers belette reddings
pogingen in het werk te stellen. Wel had
de Amerikaan, de „Houston", een red-
dingslicht afgeworpen, dat nu als een
vlammend baken bij de Kortenaer-man-
nen in zee dreef. Langzaam kroop de tijd
voorbij, totdat eindelijk, eindelijk weer de
vorm van een schip boven de kim ver
scheen. Opnieuw de bange vraag:: vriend
of vijand? Het laatste was het meest
waarschijnlijke, want het wemelde hier
immers van de Jappen. In den beginne
scheen het verre schip dwars voorbij te
zullen gaan, maar wat later veranderde
het vaartuig van koers en kwam recht
op het waarschuwende reddingslicht aan.
Wantrouwend zagen de vlotvaarders de
vreemdeling naderen, totdat plotseling tot
aller verlichting een der officieren uit
riep: „Een Engelse jager, het is de „En-
counter"!
Er werd op de vlotten gedanst van
vreugde en spoedig was nu het leed ge
leden. Handig werd de oorlogsbodem
langs de vlotten gemanoeuvreerd en red-
dingsnetten werden overboord geworpen,
waartegen de drenkelingen als apen naar
boven klauterden. De gewonden en an
deren, die te verzwakt waren, werden
naar boven gehesen.
De volgende ochtend, 28 februari, wer
den de schipbreukelingen van de „Korte
naer" door de mannen van de „Encoun
ter" in Soerabaja ontscheept. Nog de
zelfde dag, tegen het vallen van de avond,
in de schemering, voer de „Encounter"
weer uit tezamen met de Britse kruiser
„Exeter" en de Amrikaanse jager „Pope".
Zij wilden trachten door de Japanse over
macht in de Javazee heen te breken en
de Indische Oceaan te bereiken.
„Arme kerels", hadden de mannen van
de „Encounter" tegen die van onze t;K6r-
tenaer" gezegd, „jullie hebt wel weinig
geluk gehad zo snel je schip te verliezen".
Maar de haldhaftige uitbreekpoging
van de „Encounter" en de andere schepen
mislukte. Door een Japanse overmacht
werd de Britse jager in de grond ge
boord en toen was er geen Geallieerd
vaartuig meer, dat, zoals bij de mannen
van de „Kortenaer", de opvarenden van
de „Encounter" kon redden
Omtrent geen van de drie schepen werd
ooit meer iets vernomen....
Te koop gevraagd inde
provincies Utrecht of
Gelderland
alleenstaande
met flinke tuin. (mag ook tex
tielwinkel zijn)
Brieven onder nummer 2906
aan het bur. van dit blad.
MAG GEEN GOKJE
ZIJN!
Volg de zekere weg. Via
De Vallei bereikt U een
kopend publiek, dat zijn
krant leest met de inten
se belangstelling waar
mee streekbladen gele
zen worden. Kolom voor
kolom, pagina voor pa
gina.
Parallelweg 10
Telefoon K 8385-2023
Veenendaal
V
in plaats van zoals gebruike
lijk zegels ter waarde van
HOOFDSTRAAT 55
VEENENDAAL
TELEFOON 2276
Boven op de Gouds Berg, midden in de onge
repte natuur te Lunteren.
GEVRAAGD voor zo spoedig mogelijk
of zij die er voor opgeleid wensen
te worden.
FA. FRANS DIEPEVEEN
Hoofdstraat 29 Telefoon 2727 Veenendaal
MANTELFABRIEK
AANMELDEN TUINSTRAAT 10 VEENENDAAL
Wilt U een afwisselende, zelfstandige en goed ge
salarieerde werkkring met uitstekende sociale ver
zorging?
Heeft U monteurservaring, bent U in het bezit van
de rijbewijzen A en B en kunt U met publiek om
gaan?
Vraag dan nadere inlichtingen over plaatsing bij
de Wegenwacht, want het Wegenwacht-corps
gjg wordt voortdurend uitgebreid!
Schrijf meteen aan de;
GEVRAAGD:
op de hoogte met binderij-machines.
Brieven onder letter A bureau v.d. blad.
V.
heeft plaats voor enige
voor licht montagewerk. Hiervoor is geen
vakkennis nodig, o.a. ook voor degenen,
die straks van school komen.
om als goudpoliceuse te worden opgeleid.
Verder enige
om het mooie vak van goudsmid grondig
te leren.
Aanmeldingen dagelijks tot 5 uur aan de fabriek
Kastanj&lfifin 56 en daarna Emmalaan 8, Rhenen.
De HOLLANDIA Wol- en Kousenfabrieken
vragen voor het hoofdkantoor Prins Bernhard-
laan 186, te Veenendaal
(mnl. of vrl.)
voor aantrekkelijke functies op div. afdelingen.
Sollicitaties zowel van personen met enige jaren
kantoorervaring als voor jongens en meisjes
zonder deze ervaring, toch met bij voorkeur
MULO worden ingewacht bij de afdeling Per
soneelszaken.
Bij ons is plaats voor een
Voor jongens van 1416 jaar gelegenheid om
dit interessante en veelzijdige vak practisch en
theoretisch (1 dag in de week naar de Grafische
dagschool in Utrecht) grondig te leren. Sollici
tanten worden na enige maanden psychologisch
óp hun geschiktheid getest.
DRUKKERIJ „D^ GELDERSE VALLEI"
Parallelweg 10 Veenendaal
Dèt is prettiger en
eenvoudiger wanneer
U Uw producten on
der de aandacht van
het kopend publiek
wilt brengen.
Adverteer daarom in
DE VALLEI
Deze courant is de
trouwe huisvriend
van het hele gezin
en Uw verkoopbood-
schap zal de belang
stelling genieten van
allen. WantDe Vallei
met haar specifiek regionaal
karakter wordt gelezen van
A tot Z, dus óók Uw advertentie
Vraag eens inlichtingen bij de administratie van
Parallelweg 10 - Tel. K 8385-2023 - Veenendaal
