Levensstrijd
mm§m$
SPECIAAL"
Gravin van Hennenberg had evenveel
kinderen als dagen in het jaar
EILIf OPTIEK.
is um
1
Fa. L
HEI]
VEWIBETO III
Brillenshow
CONDUCTEURS
CONDUCTRICES
'gfift&ArSTeSl
-
EINDSTANDEN JEUGDVOETBAL-
COMPETITIE 1956
K. W. F.
Burgerlijke Stand
HET GROOTSTE SPROOKJESBOEK
KERKDIENSTEN
De
terugkeer
van
ARA
Bakkenes
Voor verven en stomen...
naar Hardeveld komen
HOLLANDIA"
um commcm
VAK
GÖIED
VAK
W.
55
Voorlichting van
„Veilig Verkeer"
V..
Van het V.R.C.-front
PRIVE-LES
Dansschool WIM SPAAN
Zondagsdienst Doktoren
lljff
Setter Set nylons
passend en verrassend elegant
FEUILLETON
timmer
onderhouds
werk
D. MOES
Succes door
Autorijles
Jac. Admiraal
Avond-Mulo A en B
ADVERTEERT
IN
„DE VALLEI"
L. v. Wijngaarden Zonen's
net persoon
wevers of jongens
r
Tricotage fabriek
Jongemannen
in Veenendaal en omgeving
de confectie is een echt vrouwelijk beroep waar jullie
je hele leven veel aan hebt!
Maak van deze gelegenheid gebruik om dit
beroep te kiezen, want
In ons bedrijf verdien je goed; je bent prima
verzorgd en je hebt werk dat geheel bij
je past.
Bovendien organiseren wij vanaf sept. a.s. voor ons per
soneel AVONDCURSUSSEN aan de Huishoudschool
te Veenendaal.
Als je vlug bent kun je nog meedoen aan
deze gratis lessen in koken, patroon
tekenen, woninginrichting enz.
DAMESMODE ATELIERS
Tuinstraat 10
Veenendaal
N.V. NEDERLANDSE
BUURTVERVOER MIJ ZEIST
N B M
Iedere maand zie je in de krante van
die berichte staan oover de spaarlust van
onze bevolking. En iedere maand verbaa-
ze Driek en ik ons oover die kappietaale,
die naar de spaarbank worde gebracht.
Tenminste, we zulle aanneeme, dat die
berichte waarheid bevatte, 't Wil d'r bij
mijn nog steeds niet goed in, dat hier in
't Veen in de maand Julie, om daar maar
bij te blijve, voor bijna vijfhonderd dui
zend guide kan worde weggelegd. Voor
de eerlikheid moet ik d'r bij zegge, dat
er ook voor driehonderd drie en zeeven-
tig guide werd weggehaald, maar dan
blijft er toch altijd volgens Bartjens nog
honderd en twintigduizend guide oover,
die werkelik oover waare.
Driek zei teege mijn, toen ze dit alle
maal uitgerekend had, want zij ken veel
beeter reekene dan ik, dat heb ze vroe
ger wel geleerd bij de verschillende me-
vrouwe, die ze in d'r leeve gehad heb:
„Wout, hoe ken dat nou toch? Ik zie geen
kans om, als je ieder het zijnege geeve
heb, ook nog wat naar de bank te
brenge". Netuurlik heb ik haar gerust
gesteld en gezegd, dat dat toch geen wet
van Meede en Perze was, maar persoon
lik snap ik et ook niet erg goed.
Want één van de twee: of dat geld is
wel van Jan Puubliek, maar dan loope
d'r bij ons in 't Veen een heeleboel huige
laars rond, of wij verkijke ons d'r op en
al die guldens zijn afkomstig van de fe-
brieke, die op zoo'n manier hun over
tollige kasgeld een poosje 'kwijt wille.
Want spreek nou maar langs de weg
ieder die je teege komt. Ze klaage alle
maal oover de duure tijd, waardoor ze
op de helft van de week al met een leege
beurs zitte, laat staan dat ze wat kenne
ooverhouwe en naar de bank brenge. Ook
de winkeliers hebbe et heus niet zoo
breed als de mense denke. Ze hebbe wel
bijna allemaal een ootoo, maar dat is geen
luuks. Dat hoort bij de zaak; als ze die
niet hadde, dan konde ze wel ophouwe,
want dat ding, dat wint wel twee bedien
des uit. Nou ja, goed, ze wille wel weete,
dat ze op de vrije woensdagmiddag prie-
vee ook wel es een toertje maake, maar
een kniesoor is et, die daar op let. 't Is al
erg genoeg, als de inktspekteur van de
belasting je daar oover op de vingers tikt,
omdat je dat niet op je belastingbiljet
heb ingevuld.
D'r is netuurlijk nog iets anders, en
dat is, dat die opgesomde bedraage de
eindstand aangeeve van alle spaargelde,
die bij de banke zijn gedippeneerd. In
dat geval hebbe Driek en ik et bij et ver
keerde end gehad, want dan ken et heel
goed zijn, dat et een beetje verkeerd in
de krant heb gestaan en dat et werkelike
bedrag dat gespaard is, veel laager ligt
_cn afkomstig is yan joneeluities. die druk
zijn voor de huuweliksuitzet. En wee de-
geen, die daar kwaad van denkt.
'k Zal volgende week als we met de
oudjes op reis gaan hier en daar ook nog
es vraage, hoe ze hieroover denke. As je
zoo genoegelik bij mekaar zit, dan hoor
je nog es iets meer, dan in gewoone om-
standigheede.
Maar nou heb ik genoeg hieroover ge-
schreeve. 'k Schei d'r mee uit, want al te
veel moe maake moet een mens z'n eige
niet in deze tijd, vooral niet nou ik ge
hoord heb dat de „onbekende" ziekte ook
't Veen bereikt heb. Wie weet wat dat
weer voor gevolge ken hebbe.
W. Blauwkous
HEINRICH HIMMLER DOET OPGELD
Op een veiling te Kopenhagen wer
den brieven van Heinrich Himmler
voor tachtig gulden per stuk aangebo
den. In hetzelfde antiquariaat kan men
brieven van keizer Napoleon III reeds
voor f 52,verwerven!
Beide auto's staan hier rechts op
de weg, maar toch is er een fout
gemaakt. Het is namelijk verbo
den, een voertuig zo stil te laten
staan, dat de vrijheid van het
verkeer meer dan nodig wordt
belemmerd. Dit schijnt de be
stuurder van auto A, die hier zo
gezellig keuvelend uit zijn wagen
stapt, helemaal te vergeten. Het
was een kleine moeite geweest de
auto een eindje verderop te
parkeren.
Groep I.
Sport en Vriendschap 8 8 15 13 3
Rapid J.C. (Juianastraat) 8 5 3 10 25 11
Mulderslaan 8 5 5 6 15 20
De Sav. Lohmanstraat 8 1 2 5 4 10 17
Middelbuurtse Boys 8 1 2 5 4 12 24
Groep II
Roda (Parallelweg) 11 11 22 70 5
V.O.P. (Davidsplein) 11 10 1 20 84 5
Groenelaan I 11 8 1 2 17 57 24
N.S.O. (Nieuweweg) 11 7 2 2 16 55 27
VIOS (Beatrixstraat) 11 5 2 4 12 56 38
K.M.D. (Zuid-West) 11 5 2 4 12 44 44
O.D.S. (Patrimoniumlaan) 11 4 1 6 9 40 50
Veense Boys (Noord-West) 11 3 1 7 7 24 53
Singelboys 11 3 1 7 7 24 55
Groenelaan II 11 1 2 8 4 27 69
Buca Boys (Buurtlaan-Oost) 11 2 9 4 10 48
Victoria (Stationswijk) 11 1 10 2 11 86
Groep III.
Sano (Zandstraat) 4 3 1 7 10 3
V.O.P. (Davidsstraat) 4 1 2 1 4 11 4
Boslaanwijk 4 1 3 1 3 9
V.R.C. zette haar oefenprogramma
voort door met 51 te winnen van
het Bennekomse B.V.V.
Het programma voor 8 september a.s.
is bekend. Dan speelt V.R.C de moei
lijke uitwedstrijd tegen S.S.S.E. te
Eibergen.
De promotieregeling voor de KNVB-
zaterdagcompetitie is thans ook gere
geld. Er zal volgend jaar een tweede
klasse komen, zodat er een versterkte
promotie komt en geen degradatie,
de kampioenen en nummer twee van
Voor de 4e klasse betekent dit, dat
de ranglijst automatisch promoveren
naar de 3e klasse, terwijl nummer drie
een hele competitie moet spelen om
twee plaatsen in de derde klasse.
V.R.C. is ook begonnen met het for
meren van een jeugdafdeling. De opzet
is geslaagd, zodat met enkele jeugd-
elftallen de competitie begonnen kan
worden.
VAN DFVFNTERSTRAAT 15
R H E N E N
Het „Koningin Wilhelmina Fonds voor
de kankerbestrijding" bereidt zich in ons
gehele land voor inzake de collecte, voor
dit fonds gedurende de laatste week van
september a.s.
Wilt ook u bereid zijn om voor dit
fonds iets af te staan voor de behandeling
van lijders aan kanker?
Een onzer collectanten komt bij u!
Wilt u uw gift alvast klaar leggen?
Er is véél geld nodig!
Collectanten voor dit doel kunnen zich
nog vervoegen ter gemeente-secretarie,
afdeling sociale zaken.
Het bestuur der
afd. Veenendaal K.W.F.
VEENENDAAL
Geboren: Hendrika Ellen Rose, d. v.
G. Mater en R. E. King; Elisabeth Anna
Adriana, d. v. A. Vroegindeweij en E. A.
Michaël; Dirkje, d. v. C. A. de Gooijer en
D. van Dijk; Petronella Catharina, d. v.
D. J. Oosterbeek en W. Middelhoven;
Klazina Jacoba Hendrika, d. v. E. Knot
en M. Huizinga.
Ondertrouwd: J. de Vos en A. van
Kooten; S. Kikstra en S. G. van Kesteren;
G. Methorst en J. van de Haar; A. van
Rotterdam en G. G. van Erven; W. Vink
en S. Ziel; J. de bes en J. van Hunnik.
Getrouwd: J. van Harten en G. van de
Meent; J. Diepeveen en W. van Ginkel;
B. P. van der Heiden en St. Wijnberger;
M. W. Niessen en H. E. van den Bosch;
P. Spelt en St. Valk.
GELDERS VEENENDAAL EN
EDERVEEN
Geboren: Gerritje G., d. v. G. Davelaar
en M. J. van de WeerthofJan, z. v. R.
van Dijk en M. C. Koops.
Ondertrouwd: Willem Geurtsen en
Adriaantje van der Linden.
RHENEN
Geboren: Gerritje Geertruida, d. v. G.
Davelaar en M. J. v. d. Weerthof; Hen
drik Cornelis, z. v. D. Kosters en J. Met
horst; Gerrit, z. v. A. Hovestad en J. van
Viegen; Willemina Hendrika, d. v. M. Bos
en J. v. d. Dikkenberg; Margaretha, d. v.
W. v. Breda en S. v. d. Heuvel; Willem,
z. v. W. v. Dijk en A. W. van Zessen;
Geertruida Hilda, d. v. T. O. v. Dam en
H. B. v. d. Meij; Hendrikje, d. v. G. G.
van Oort en B. Ansink.
Getrouwd: Gijsbertus Dirk Willem
Baars en Rika Wendelina Mager; Jan
Spies en Albertha Rijkse; Carl Wilhelm
Valentin Randewijk en Ali Jannetje van
Velthuizen; Gobel van den Heuvel en
Jannetje van Velthuizen; Gerrit Tolle
naar en Antonia Maaike Huijdink.
Overleden: Roelof van den Berg, 53 j„
geh. m. R. Rensen; Martinus Hendrikus
Meijer, 70 j., geh. m. H. Mekking; Johanna
Hendrika Weideman, 82 j., wed. v. A.
Hovestad.
AMERONGEN
Geboren: Willem, z. v. W. Meyer en J.
Niessen; Hermina Elizabeth, d. v. C. van
Dijk en H. van Wakeren.
Ingekomen: J. M. M. Blankestijn; M. A.
Nieuwenhuis.
Vertrokken: W. de Rijke en gez. n. Den
Helder; J. Hogendoorn en gez. n. Utrecht;
E. L. Knobbout n. Amsterdam.
Onlangs hoorden wij in eenboekhandel
een klant vragen naar een groot sprook
jesboek. De wellevendheid verbood het,
anders hadden wij geadviseerd: mevrouw,
neemt u dan een boek met historische
verhalen! Natuurlijk klinkt dit erg over
dreven, maar toch is het 'n feit, dat onze
geschiedenisboeken wemelen van ver
dichtselen. Slaat men om een actueel
voorbeeld te noemen biografieën van
Rembrandt op hij werd nl. 350 jaar ge
leden geboren dan vindt men zijn le
ven vaak gedramatiseerd voorgesteld: hij
vereenzaamt, het publiek keert zich van
hem af, hij sterft vergeten en wordt van
de armen begraven. „Waarvoor is dit
nodig?" roept dr. G. Knuttel Wzn. uit.
„Is zijn indrukwekkende kunst niet vol
doende om ons hart te verwarmen en in
diepe ontroering en bewondering deze
grootste aller kunstenaars tej gedenken?"
Al die verhalen over vereenzaming en
armoede blijken niet waar te zijn. Dr.
Knuttel constateert categorisch: „Het is
zijn eigen doen, dat hem deze moeilijk
heden berokkende, niet het optreden van
anderen".
Het is een onverbiddelijke eis in de we
tenschap der geschiedenis d waarheid te
zoeken, de ware feiten te achterhalen en
ze te verklaren, niet uit het heden, maar
in het kader van het verleden. Dat daar
bij allerlei legenden smelten als sneeuw
voor de zon, is geen verarming: de „echte"
gebeurtenissen zijn boeiend genoeg. Wij
hebben hier uiteraard niet het oog op de
zinrijke verhalen, zoals sprookjes, sagen
en mythen, die verbeeldingen zijn van
een diepe waarheid. Wie heeft b.v. zon
der ontroering Grimm's sprookje „De
ijzeren kachel" kunnen lezen, waarin de
alles overwinnende macht van de liefde
zo zuiver gestalte krijgt? Of de mythe
van Orpheus en de schone Enrydace met
dezelfde strekking? De macht van de
kunst wordt verbeeld in het verhaal van
dezelfde Orpheus, die aan de Thrarische
Bosporus met zijn gezang en lierspel
wilde dieren temde, rivieren stremde, ja,
zelfs stenen en bomen wist te ontroeren.
En welke diepe zin ligt er niet in de sa
gen van eigen bodem als het vrouwtje
van Stavoren, de vliegende Hollander,
Marieken van Nimwegen?
Neen, daartegen gaat ons verweer niet,
maar wel tegen de zinloze overleveringen
en tegen die, waarbij de wens de vader
van de gedachte is. De laatste treft men
vooral aan in onze kronieken en in de
kerkgeschiedenis. Zonder nader onder
zoek nam en neemt men nog allerlei
feit enaan, die geheel of ten dele gefan
taseerd zijn, naar gelang van de zaak die
men was toegedaan: Hollands, Fries,
Stichts, Gelders of Vlaams, Hoeks of
Kabeljauws, Katholiek of Reformatorisch
enz.
Aan dit alles dachten wij, toen wij ons
weer verdiepten in een oude kroniek uit
de tijd van Jacoba van Beieren, die de
lieflijke naam draagt „Het oude Goutsche
Kronycken ofte Historie van Hollant, van
Zeeland, van Vrieslant, ende van het
sticht van Utrecht", maar talloze onge
rijmdheden en zinloze verhalen bevat, vol
„groove, lange, nette, dicke fabelen en
beuselingen". Een dier verhalen nu is dat
van de gravin van Hennenberg, dat in
bedoeld kroniekje luidt:
„Floris die Vierde, Grave Willems soon,
wort Grave van Hollant ende Zeelant,
ende Heer van Vrieslant ende hadde te
wijve (tot vrouw) Machtelt Hertoch
Heynrics Dochter van Brabant, daer hy
aen wan (zoon) Willem, die na hem wort
Grave van Hollant, ende Floris die Dros-
saert van Hollant, ende Alyt Gravinne
van Henegouwen. Welcke Mach^eld creech
bijder genaden Gods IIIC ende LXI1I
<384) kinderen tot eenre dracht, (bij één
geboorte) die al haer kerstendom hadde"
(die allen christenen werden).
In 1663 heeft Scriverius dit kroniekje
opnieuw uitgegeven. Petrus Scriverius of
Schrijver was geschiedkundige, rechtsge
leerde, taalkundige en dichter. Op oude
overleveringen, vooral op overdreven ge
tallen, leverde hij scherpe critiek. Het
kroniekje was een kolfje naar zijn hand,
want de schrijver ervan fantaseert er
maar op los: hij laat b.v. Julius Caesar
Nijmegen stichten, diens broer Gajus:
Aken, Antonius: Antonia (Utrecht)! In de
strijd sneuvelen zonder blikken of blozen
40.000 en 61.000 Friezen! enz. En Machtelt
van Hennenberg brengt 364 kinderen ter
wereld! Uiteraard richtte Scriverius zijn
scherpe pijlen op dit zinloze vertelsel. Hij
deed dit in een bijvoegsel en toetssteen,
aan zijn uitgave toegevoegd. Vooreerst
merkt hij op, dat bedoelde Machtelt niet
de vrouw, maar de dochter van Floris IV
was en dat zij niet Machtelt, maar Mar
griet heette, zuster van graaf Willem II.
Bisschop Otto van Utrecht zou de kinde
ren gedoopt hebben, de jongens allen Jan,
de meisjes Elizabeth! Genoemde bisschop
was echter in 1266 al achttien jaar door!
Wij vragen ons af hoe dergelijke kolder
ontstaan kan zijn. Het grafschrift licht
een tip van de sluier op.
Hier dekken dese steenen,
een's eedel vrouwen beenen,
Die, toenze was in leeven,
t' Loosduynen is ghebleeven,
En heete Margariete,
hier moetze rust genieten.
Welck geweest is de zuster Willems, Door-
luchtich Koninghs van Germanien (Wil
lem II was nl. tot Rooms-Koning over het
Duitse Rijk gekozen) en Gravinne te
Hennenbergh, en sterf in 't jaer ons Hee-
ren MCCLXXVI op Goede Vrydach ten
neegen Uyren. Biddet voor haer.
Haar zoon Herman was in 1250 gestor
ven en ook te Loosduinen achter in de
kerk begraven.
Het grafschrift ontleende Scriverius
aan een papier „met een oude en bij-nae
onlees-baere handt geschreven" afkoms
tig uit 't klooster te Egmond en helaas
verloren geraakt. Wel worden te Loos
duinen nog twee oude, groen geverfde
bekkens bewaard met een houten bord,
dat het opschrift draagt: „In deze twee
bekkens zijn alle deze kinderen gedoopt".
Dr. S. Laurillard schrijft in zijn aardige
boek „op uw stoel door uw land" (1901)
dat de zerk der gravin dag en uur van de
kinderen noemde. Hij vergist zich hier:
.het is dag en uur van de door der gravin
zelf:
Doe si uten werelt bleve,
Ment jaar duysent 200 en 76 screve,
Opten goeden Fridach ten neghen uren,
Haar siel mach in eeuwigheyt duren.
Dit vers lijkt mij niet origineel: 't zal
later gemaakt zijn.
Rond dit alles nu spon zich een drama
tisch verhaal. De gravin zou een moeder,
die een tweeling baarde, overspel ver
weten hebben. De beledigde vrouw ver
wenste haar: zij zou zo veel kinderen te
gelijk ter wereld brengen, als er dagen in
het jaar waren. Reeds Erasmus trad te-
VEENENDAAL. Markt 9.30 uur ds. Van
Dijk van Nieuwerkerk a.d. IJssel, 5 uur
ds. Vermaas. Julianakerk 9.30 uur ds.
Vroegindewey, 5 uur ds. Van Dijk van
Nieuwerkerk a.d. IJssel. Vredeskerk 9 en
10.30 uur ds. Van de Pol, 5 uur ds. Vroeg
indewey. Veeneind 3 uur ds. Van Dijk
van Nieuwerkerk a.d. IJssel., woensdag
7.30 uur ds. Middelkoop van Schiedam.
Dijkstraat 2.45 uur ds. Vroegindewey.
„Sola Fide" 9 uur ds. Goedhart (jeugd
dienst), 10.30 uur ds. J. W. van Barneveld
van Den Haag, 5.30 uur ds. Goedhart.
Ger. Kerk 9, 10.30 en 5.30 uur ds. B. Slin-
genberg van Ede. Ger. Kerk onderh. art.
31 K.O. geb. „Sola Fide" kl. zaal 8.15 en
3 uur ds. G. Roukema van Ede. Chr. Ger.
Kerk 9.30 en 5 uur ds. Heerma. Ned. Prot.
Bond 10.30 uur ds. Noorman van Zaan
dam. Apost Gen. 9.30 en 4 uur Ger. Gem.
(Hoofdstr.) 9.30 en 5 uur ds. Kok. Ger.
Gem. (Fluiterstr.) 9.30 en 5 uur leesdienst.
R.K. Kerk (Nieuweweg) 8 uur H. Mis,
10.15 uur Hoogmis, 5 uur Lof. Salvator-
kerk 8 uur H. Mis, 10.15 uur Hoogmis, 7
uur Lof. Leger des Heils 10 uur Heili-
gingsdienst, 12 uur Zondagsschool, 7 uur
Openluchtsamenkomst, 8 uur Verlossings
samenkomst.
RHENEN. Ned. Herv. Kerk 10 uur ds.
Vermaas van Veenendaal, 6 uur ds. Koo
reman. Ned. Herv. (Ger.) Evangelisatie
10 uur geen dienst, 5 uur dhr. Romein van
Vlaardingen. Ned. Prot Bond 10.30 uur
ds. N. Padt van Ede. Ger. Kerk 10 en 5
uur dr. Dronkert van Leiden. Ger. Gem.
(Bantuinweg) 10 en 5.30 uur leesdienst.
Ger. Gem. (Plantsoen) 10 en 5.30 uur lees
dienst, dinsdag 7.30 uur ds. Lichtenberg
van Rotterdam. Oud Ger. Gem. 10 en 6
uur leesdienst.
RENSWOUDE. Ned. Herv. Kerk 9.30
uur ds. B. van Ginkel van Amsterdam,
6.30 uur ds. Van de Pol van Veenendaal.
Ger. Kerk 10 en 6.30 uur ds. Moolenaar.
EDERVEEN. Ned. Herv. Kerk 10 en
6.30 uur ds. Treure. Ger. Gem. zaterdag
25 aug. 7.30 uur ds. Mallan van Bruinisse,
zondag 26 aug. 9.30 en 6.45 uur leesdienst.
Oud Ger. Gem. 9.30 en 7 uur leesdienst.
ELST. Ned. Herv. Kerk 10 uur ds. L.
van de Peut, 6 uur ds. Van de Peut (af-
scheidspredikatie). Ger. Gem. 9.30 en 6
uur leesdienst. Oud Ger. Gem. 9.30 en 2.30
uur leesdienst.
OVERBERG. Ned. Herv. Kerk 10 en
6.30 uur ds. S. C. van Wijngaarden van
Veenendaal. Passanteninrichting Dwars
straat 8.30 uur ds. J. de Jager. Oud Ger.
Gem. 10 en 6.30 uur leesdienst, woensdag
7 uur ds. Welting van Doetinchem.
ACHTERBERG. Ned. Herv. Kerk 10 en
6.30 uur ds. Van Viegen.
AMERONGEN. Ned. Herv. Kerk 10 en
6 uur ds. De Jager. Ger. Kerk 10 en 6 uur
ds. de Zwaan.
VEENENDAAL. Van zaterdagmiddag 12
tot maandagmorgen 8 uur, alleen voor
zeer dringende gevallen dr. W. Remme,
Markt, telefoon 2061.
RHENEN. Dr. G. E. Wijchers, Achterb.-
straatweg 191, telefoon 328.
ELST-AMERONGEN-LEERSUM. Van za
terdagmiddag 2 tot maandagmorgen 7
uur, alleen voor dringende gevallen dr.
Kars van Amerongen, tel. 03434-273.
EDERVEEN-DE KLOMP-LUNTEREN. Dr.
Van de Scheur van Lunteren, telefoon
08388-460.
gen dergelijke nonsens op: „Wij verwon
deren ons hoe door eenighe listigaerts,
sulcke spooreloose dingen, der onbedre
ven weereldt wijs ghemaekt sijn; toen
het eenvoudighe volck, in een ruwe eeuw
soodanighe Fabelen gheloof gaf; alhoe
wel hier in gheen groot verderf ghe-
leghen is: andere dingen heeft men door
dierghelycke bedriegheryen, den luyden
diets-ghemaakt, waer door Christus ons
't eenemael benomen wort".
Noch Erasmus, noch Scriverius wisten
echter een oplossing voor de monstrueuze
geboorte, die toch heel eenvoudig te ge
ven is. De verklaring is geleverd in 1753
door de statisticus Nicolaas Struyck in
zijn „Vervolg van d(p beschrijving der
Staartsterren, en nader ontdekkingen
omtrent den staat van 't Menschelyk Ge-
slagt". De gravin baarde in 1266, óók op
Goede Vrijdag, zoveel kinderen als er da
gen in 't jaar zijn, nl. twee, want 't jaar
begon destijds op Pasen! Opmerkelijk hoe
uit een grappig meegedeeld gegeven een
nonsensikaal verhaal kan groeien en
eeuwenlang overgeleverd kan worden.
Op de volkstradities moet in 't algemeen
de allerstrengste critiek toegepast worden,
want de goedgelovigheid van voorgaande
generaties blijkt vaak grenzeloos.!
D. PHILIPS.
In alle maten verkrijgbaar bi
Hoofdstraat
Veenendaal J
1
(7) Nog maar net bijtijds kon Aram opzij sprin
gen, zodat het zware stuk ijzer rakelings langs zijn
hoofd suisde. Maar het mannetje scheen niet van
zins het bij die ene aanval te laten. „Denk maar
niet, dat je hier levend vandaan komt!" snauwde
hij en opnieuw drong hij op Aram in. De verbaasde
krijger wilde het mannetje geen kwaad doen, doch
met een snelle beweging greep hij de arm van zijn
tegenstander en rukte die naar achter, zodat de
man een schreeuw van pijn gaf en zijn dorsvlegel
liet vallen. Hij worstelde als een bezetene om aan
Arams greep te ontkomen. Hij schopte en sloeg van
zich af en plotseling voelde Aram de tanden van
de kerel in zijn hand. Maar zijn greep verslapte
niet. En terwijl hij het boertje langzaam maar
zeker op de knieën dwong, schreeuwde hij hem
toe: „Idioot! Ik zal je niets doen! Kijk dan, ik had
je toch met één slag van mijn zwaard onschadelijk
kunnen maken als ik dat gewild had? Ik wil alleen
weten, wat hier gebeurd is, verder niets!" Woe
dend staarde de man hem aan. „Dat zal jij niet
weten, hè? Lelijke moordenaar!" schold hij. Maar
nu was Arams geduld uitgeput. Hij schudde de
man als een rat heen en weer en schreeuwde hem
toe: „Als je niet ophoudt met schelden, zal ik je
vermoorden. Vertel me wat hier gebeurd is en
waarom alles in puin ligt. (Wordt vervolgd.)
door Ernst Zahn
Vertaling:
H. C. Knappert-Jansen
(22)
„Ik ben verbannen, moeder! Voor
tien jaar van hier verbannen, wegens,
hoe noemen ze dat ook weer?" hij
raadpleegde even zijn brief „wegens
huisvredebreuk bij herhaling gepleegd,
en bedreiging van mijn medeburgers,
en de hemel weet wat nog meer."
Kathrine nam hem het vonnis uit de
hand.
„Wat zeg je?"
Op haar wangen brandden twee ro
de vlekken.
„Willen zij je verbannen, straffen,
waar wij het zijn die aanklagen moes
ten? Is dat gerechtigheid? Ik zou
toch weieens willen zien, of we dat
maar zó verdragen moeten!"
„Het recht is hier in het land altijd
daar, waar het geld is! Als wij ooit
terugkomen moeten wij zorgen, dat
wij rijk zijn."
De kalmte, waarmee Christen dit
zei, stak zonderling af tegen de opge
wondenheid van Kathrine. Zij keek
hem vol verbazing aan. „Hoe ben je
opeens zo geduldig geworden?" vroeg
ze.
Hij glimlachte droevig. „Wat zou het
helpen om nog boos te worden? Wij
gaan immers toch weg, of dat vod
daar ligt of niet." Hij nam de ambts
brief, scheurde hem langzaam in stuk
ken en wierp die in de kachel. „Zie
zo, nu moeten we eens in alle ernst
aan het inpakken gaan,' sprak hij toen,
en ging werken aan zijn kisten.
TIENDE HOOFDSTUK
De Frutnellers verwonderden zich
er niet over, dat Christen Russi al twee
keer naar het dal was geweest, hoe
wel het bijna een gebeurtenis van ge
wicht was, dat een inwoner van het
dorp op reis ging. Zij ergerden zich
alleen over twee dingen: ten eerste,
dat zij niet wisten, waarheen hij op
weg was, en ten tweede, omdat hij zo
stil kwam en ging, dat zij eerst ach
terna ervan hoorden.
Eindelijk op een vroege december
dag de eerste, die de winter in
Frutnellen bracht ging het gerucht,
dat Christen en zijn moeder aan het
verhuizen waren. In de nacht was er
sneeuw gevallen; er hingen lage nevels
en nog altijd viel onophoudelijk en ge
lijkmatig de ene vlok na de andere, op
daken en wegen, cp weiden en rotsen.
Alom heersten die geweldige stilte en
dodelijke eenzaamheid die op winter
dagen dat er sneeuw in de lucht zit,
op de bergtoppen neerdalen. Slechts
het gedwarrel der vlokken gaf een
zacht suizend geluid voor degene, die
over de witte paden waadde, en het
schuimen van de Frutneller beek klonk
gedempt en als verloren uit de diepte.
Voor de Strahlegghut waren mensen
druk bezig, en liepen heen en weer, zo
wit als sneeuwpoppen. Christen en zijn
moeder pakten hun have op twee hout
sleden. Spoedig waren het weinige
huisraad en de enkele kisten vastge
bonden. Christen trok de touwen vas
ter aan, terwijl Kathrine nog eens alle
hoeken en gaten van haar lege hut
doorging, iedere deur zorgvuldig sloot
nadat zij de vensterluiken had toege
daan, en eindelijk de deur van de hut,
waar geen sleutel op was, met een
eind touw dichtbond. Zij hadden hun
armzalig beetje hout niet kunnen ver
kopen, hoewel zij het voordelig van de
hand hadden willen doen, en zeker wel
de een of ander er zin in had gehad.
Niemand wilde er de naam van heb-
en met een heftige ruk een touw vas
ter aantrok.
Lieni had ondertussen bij de deur
van de meester gestaan, had eerst een
poosje naar de bezige mensen gekeken
en slenterde nu met de handen in de
zakken, fluitend, door de sneeuw naar
het dorp. Daarboven waren zij reis
vaardig, en in het dorp wachtten er
velen zoals hij wist, dat de vertrek-
kenden kwamen. Bij de slede staan
de, sprak Nager tegen Christen: „Als
ik maar niet altijd denken moest, dat
ik en de jongen eigenlijk de schuld er
van zijn, dat gij beiden nu zo weg
moet!"
„Kwel u daar nu niet meer over,
meester!", zei Christen, zonder zijn
werk te onderbreken. „Gij hebt er
geen schuld aan. En uw Lieni
och! laten wij er maar niet meer over
praten, er is immers toch niets meer
aan te doen."
„Waar ga je dan nu naar toe?" vroeg
ben, dat hij vrouw Furrer en haar zoon
een dienst had gedaan.
Columban, de schoolmeester, had
zijn buren hun boeltje helpen pakken.
Hij stond nu naast de twee sleden, en
keek nadenkend naar de jonge man,
die met de knie tegen de slee duwde,
Nager na een korte poos weer zacht.
„Dat kan ik zelf nog niet zeggen,"
antwoordde Christen kortaf. Toen, als
speet hem zijn onvriendelijkheid,
wendde hij zich opnieuw naar de
meester en keek hem met fonkelende
ogen aan. „Maar dat zeg ik u, als ik
mijn zin krijg, dan zien zij mij hier
nog eens weer."
Op dat ogenblik kwam Kathrine de
trap af. Zij droeg een zwart wollen
doek om hoofd en borst, en had haar
zwarte zondagskleren aan. Haar gezicht
zag bleek en een lichte ontroering was
in haar trekken te lezen. Zij kon toch
niet zo gemakkelijk scheiden van de
hut, waar zij met haar man had ge
woond.
Christen was klaar met zijn werk.
Hij trok zijn dikke jas aan die over
een van de sleden gelegen had. „Houd
de achterste slede een beetje tegen,
moeder," ried hij Kathrine. Toen ging
hij naar de meester toe.
„De hemel behoede u,' zei hij en
stak hem de hand toe. Nager omklem
de ze met zijn beide handen en keek
hem met grote trouwhartigheid aan.
„Ik moet je nog eens goed aankij
ken," zei hij, „ik heb altijd veel van je
gehouden en al ontbreekt er aan jou
ook wel wat, de mensen daar beneden
hebben je slecht behandeld. God be
hoede je! En denk er aan, beste jon
gen, een vaste wil is wel goed, maar
je moest, dunkt mij, een klein beetje
meer er aan denken, dat een ander
dan jij de wereld bestiert."
Christen hief het hoofd op. Die ver
maning was niet naar zijn zin, hij deed
alsof hij het niet hoorde. Hij spande
zich voor de slede, waaraan de tweede
was vastgebonden. Kathrine nam af
scheid van de meester, greep het touw
van de achterste slede en liep met op
geheven hoofd achter de vracht, die
Christen met kracht de berg aftrok.
(Wordt vervolgd.)
Voor uw
cd ander
Dr Colijnstraat 38,
Tel. 2871 Veenendaal
Molenstraat 28 - Telef. 2870
VEENENDAAL
Aanmelden vóór 3 sepl.
Prospectus op aanvraag.
Dit jaar slaagde 72%.
Stationsweg 45, EDE
Telefoon 8293
Uw adres voor
AUTOVERHUUR
VOLKSWAGENBUSJE
OF RIJLES IS
Rijksweg 47 Ede
Telefoon 08387-332
TAPIJTEN- EN MATTENFABRIEK
Vogelenzang 35. R henen
VRAAGT:
voor controle cn opmeten van weefsels
in het goederen magazijn.
Tevens kunnen geplaats worden
die daarvoor opgeleid willen worden.
Aanmelden aan de fabriek, dagelijks tot 17.15 uur.
Na 7 uur Pr. Bernhardstraat 34
Beatrixstraat 87 - Telefoon 2415
ENIGST BEDRIJF TER PLAATSE
KERKEWIjK 57 - VEENENDAAL
55
vraagt
voor
haar
diverse
fabrieksafdelingen
enkele nette
Dienstplicht vervuld hebbende.
Aanmelden: tijdens de fabrieksuren bij de portier.
Sollicitanten uit Eist gelieven zich te vervoegen bij de
Heer J. van Mourik, Veenendaalsestraat 13, Eist (U.)
Kom eens bij ons praten. Je krijgt alle inlichtingen. Kom
ons atelier bekijken en je verplicht je tot niets.
Voor spoedige indiensttreding kunnen ge
plaatst worden
voor standplaats: RHENEN
Vereisten: voldoende medische keuring. Nor
maal gezichtsvermogen, nietbrildragend. Leef
tijd 18 tot 30 jaar. Bij gebleken geschiktheid
later opleiding tot chauffeur.
Loon f 30.74 tot f 40.28 per week. Onregelma
tigheidstoeslag f 4.- per week.
Vereisten: Ongehuwd, voldoende medische
keuring. Leeftijd 18-40 jaar.
Goede arbeidsvoorwaarden: vrije uniformkleding; vrij vervoer over lijnen
der Maatschappij1 x per 14 dagen vergoeding van reiskosten van stand
plaats naar woonplaats.
In bepaalde gevallen wordt aan gehuwden een kostgeldvergoeding van
maximaal f 20.- per week uitbetaald.
Speciale personeels ophaal- en wegbrengdiensten naar van Wageningen,
Renkum, Heelsum, Oosterbeek en Arnhem.
Persoonlijke aanmelding: op maandag 27 augustus a.s.
van 19.00-20.00 uur of op woensdag 29 augustus a.s. te
10.00 uur bij de Heer Stationschef N.B.M., Stations
plein te Zeist.
Eventuele schriftelijke sollicitaties te richten aan de Algemene
Dienst N. B. M.f Utrechtseweg 88, Zeist.
