Vroon R. van Mourik WI| GAAN VERHUIZEN Patrimoniumlaan 44 Tort" (£sso) Hollandia Trico N.V. „PEHAVEE" DE MYSTERIEUZE TREK DER DIEREN NATUURKUNDE in de huiskamer AGENTSCHAPPEN DE VALLEI trouwpartij SLIJTERIJ-WIJNHANDEL SLIJTERIJ WIJNHANDEL NETTE Jongemannen Steno-Typiste Gebrs. van Leeuwen Uit het land van Jan Klaassen en Katrijntje Schoenhandel W.M. 5 H.D.Z. PETROLEUM j VRAAG EN AANBOD J BETER DRUKWERK N*V* Trico-fabriek JONGENS MOLIÈRES MAANDEN GARANTIE Ar ede/ symbool der Helde lo'nrmcj van ^Fa.S.BOS Voor uw zijn wij thans speciaal ingericht A. W. de Haas ADVERTEERT IN „DE VALLEI'' EMIGRATIE Brandstof voor OLIEHAARDEN Thuisbezorgd door: Vrijdag 9 november a.s. wordt onze verplaatst van Patrinioniumlaan 12 naar Die dag zijn wij vanaf 3 uur n.m. gereed U in onze nieuwe zaak te ontvangen. De grotere en mooiere etalage en winkelruimte geven U een goed overzicht van de soorten en merken WIJNEN EN GEDISTILLEERD die wij U kunnen aanbieden, terwijl wij ons assortiment met verschillende merken hebben uitgebreid, o.a. met Jonge Jenever en Brandewijn van Olifant, Hellebrekers, Bols, Mispelblom, Hoppe, Meder en Levert. Beleefd nodigen wij U tot een bezoek aan onze nieuwe zaak uit PATRIMONIUMLAAN 44 TELEFOON 2213 prima DRAAIERS aank. DRAAIERS KRAAMVERZORGSTER Plannen van uitbreiding DIVERSEN U kunt het toch niet afschreeuwen DRUKKER IJ De Gelderse Vallei MEISJES DE HOLLANDIA WOL- EN KOUSEN FA BRIEKEN MEISJES en gehuwde VROUWEN, DE TONEEL-UITVOERING ADVERTENTIES EN ABONNEMENTEN Met ingang van maandag 5 nov. a.s. z(Jn de spreekuren van Tandarts Vonk te Amerongen G E W IJ Z I G D Ma. Di Wo. Do. Vrijd. v. 6—6.30 v. 1—1.30 v. 1—1.30 v. 1—1.30 v. 1—1.30 en 's av. v. 66.30 Za. v. 1—1.30 In beige n bruin Maten 28-40 Daar kunnen Uw robbedoezen naar hartelust mee ravotten. Lostrappen van de zool een voudig uitgesloten. Fraai van snit en afwerking. En op de on- verwoesibare „Fort"-Rubber- zool natuurlijk Hoofdstraat 105 - Veenendaal AL ONZE GLADDE RINGEN ZIJN UW LEVEN LANG SCHRIFTELIJK GEGARANDEERD OP HARDHEID EN ONBREEKBAARHEID zowel al» ringen GOUD itiliteï' UURWERKEN HOOFDSTRAAT 01-93 VEENENDAAL GLADDE RINGEN in 14 modellen FACET EN GESLEPEN in 5 modellen Graveren zo nodig in een uur gereed. Onze ringen zjjn verpakt in een voornaam porceleinen doosje. Telefoon 3034 Nieuwe 6-8 persoons auto's disponibel Zeer voordelige tarieven N.V. v/h Fa. Wed. Markt 16 Veenendaal WATERSCHAP WAGENINGEN EN EDE Het dagelijks bestuur van het waterschap Wageningen en Ede maakt bekend, dat de Rekening 1955 van 6 no vember 1956 af gedurende acht dagen in het water schapshuis te Wageningen ter inzage zal liggen. Tot 20 november kunnen belanghebbenden schriftelijk bezwaren inbrengen bij het gecombineerd college. Wageningen, 5 november 1956 J. J. MIJNSSEN, watergraaf Voorlichtingsavond over emigratie naar Canada op donderdag, 8 november 1956 in hotel „De Dennen" te Renswoude. Behalve een uitvoerige uiteenzetting over de mogelijkheden en situaties in Canada zal een film worden vertoond. Aanvang 8 uur precies Toegang vrfl. Verreweg de beste brandstof voor Uw olie- haard is petroleum. Er is geen betere petroleum dan geen roef - meer warmte Beschikbaar: 15-liter kannen 60- en 200-ltr drums met kraan. Rijksstraatweg 75 Tel. 301 ELST (U) N.V. Knopenfabriek „LA RONDELLE" vraagt Aanmelden: Rapenburg 66, Amsterdam SPECIAAL in BRILLEN Hoofditraat 51 Veenendaal t 95 ct. per advertentie f •j t.m. 10 woorden, elk r woord meer 7 cent Kerkewijk 57 te Veenendaal Vraagt voor haar diverse fabrieksafdelingen Leeftijd 16 17 jaar. Aanmelden dagelijks bij de portier. KRAAMCENTRUM Z.O. UTRECHT Zij die wensen te worden opgeleid tot gediplomeerd kunnen zich voor de nieuwe cursus opgeven bij: Zr. C. M. Mulder Kerkewük 49-A Veenendaal, Telefoon K 8385-2440 Aanmelding voor 10 november 1956 is gewenst. Net meisje 22 jaar, zoekt werk voor de middaguren liefst in winkel te Veenen daal. Heeft 4 jaar winkel ervaring. Brieven onder nr. 3101 aan het bur. van dit bl. Werkster gevraagd Chr. Ly ceum. Aanmelden donder dagmiddag van 34 uur. Ge bouw Tuinstraat, V'daal. Nette werkster gevraagd voor 3 halve dagen p. week. H. van Leeuwen, Beatrix- straat 11, Veenendaal. Werkster gevraagd voor één halve dag per week. Mevr. Alsema, Jac. van Ruijsdael- straat 22, Veenendaal. Gepensionneerde z.z.g.g. te Veenendaal of Rhenen voor loop-, schrijf- of inpakwerk. Brieven lett. V., Boekhan del C. Waiboer, Rhenen. Te koop prima gave con sumptie winterwortelen 13 ct. per kg. H. van Engelen burg, Middelbuurtseweg 45, Veenendaal. Woningruil. Aangeb.: nieuw bouwwoning aan Vendelse- weg. Gevraagd: nieuwbouw woning in Veenendaal-Zuid. (Geen flat). Brieven onder nr. 3112 aan het bur. van dit blad. Te koop 400 roeden knollen bij E. van Ravenswaaij, Dijk- straat 35, Veenendaal. Verhuur zonder chauffeur. Prima Volkswagens, Ford, Chevrolet, Morris, Oxford. Benzine- en Servicestation „Renswoude", v.h. J. van Wikselaar Zoon, Dorps straat 112, Renswoude. Tel. K 8387-254. O Het hoofd van het gemeentebestuur van Veenendaal maakt bekend: dat een ontwerp van het uitbreidingsplan „Oost", als mede een ontwerp van het partiële uitbreidingsplan „Tuinstraat", met de bij deze plannen behorende be bouwingsvoorschriften, ter gemeente-secretarie (Hoofd straat nr. 92 - afdeling Algemene Zaken), voor een ieder ter inzage liggen van 9 november tot en met 6 december 1956. Belanghebbenden kunnen vóór 7 december 1956 hun bezwaren tegen voornoemde plannen en de bebou wingsvoorschriften indienen bij de gemeenteraad van Veenendaal. Veenendaal, 2 november 1956 Het hoofd van het gemeentebestuur voornoemd, A. BAKKER Te koop pracht Mah. dres soir. Lengte 2.10 m. prijs 180,Tafel en 4 stoelen en 2 fauteuils met kl. tafel prijs 85,Een hanglamp 11,25. Brieven onder nr. 3110 aan het bur. van dit bl. Een toom beste biggen te koop bij G. Diteweg, Mid delbuurtseweg 20, Veenen daal. Achterblijvers, biggen die niet groeien willen en die zwart in de huid zijn, met ons A.B.-preparaat binnen "korte tijd weer normaal. J. Hertog, Graanhandel, Nieu- weweg 110, Tel. 2139, Vee nendaal. Mevr. Veth-Taets van Ame rongen, Prins Hendriklaan 6, Baarn, Tel. 02954-3405, zoekt per januari a.s. een fl. zelfst. hulp i. d. huish. voor d. en n., v.g.g.v., meer hulp aanw. Te koop een Butagasstel m. fles. Ambachtstraat 12, Vee nendaal. Verschenen: De jeugd vliegt uit, 2e deel. Uit voorraad te leveren. Kleefsmans Boek huis, Zandstraat 3, Patrimo niumlaan 22, Veenendaal. Koopmans opfokvoer met plus-effect. Geeft ook uw kuikens hier wat van mee! Of wacht u liever tot dat het weer niet gaat? J. Her tog, Graanhandel, Nieuwe- weg 110, Tel. 2139, V'daal. Wanneer U de goede hoedanigheden van Uw artikelen onder de aan dacht van het kopend publiek wilt brengen. Daarvoor staat De Vallei te uwer beschikking. Dit nieuwsblad wordt, doordat het plaatselijk en regionaal nieuws brengt, niet gelezen, maar „gespeld"van A tot Z. In die sfeer ge nieten ook Uw adverten ties méér dan gewone belangstelling ende resultaten bewijzen dat. Adverteert dus in De Vallei. Het blad met ver reweg de grootste oplaag voor deze omgeving. Het blad dat vrijwel huis- aan-huis haar abonné's heeft VOOR naar Parallelweg 10 - Veenendaal KAN DIRECT GEPLAATST WORDEN Voor hele of halve dagen BIJ: Vijgendam 13 - Veenendaal „PEHAVE E" GEBREIDE BOVENKLEDING van 16 jaar en ouder,, die bekend zijn met naaien of handwerken of dit willen leren, kunnen bij ons in nette frisse zalen en in een rustige, ordelijke sfeer zich verder bekwamen in bovengenoemde werkzaamheden (geen bandwerk). o Een gunstig loon met extra beloning naar prestatie kan in het vooruitzicht worden gesteld, o Eventuele buskosten worden door ons vergoed, o AANMELDENVIJGENDAM 13, VEENENDAAL PRINS BERNHARDLAAN 186, KUNNEN PLAATSEN: beker d met haspelen en opm ken. Voor hele cf halve dagen. (Werktijden in overleg te rege'en). Aanmelden bij de afdelmg Personeels zaken. van de Zangvereniging „Eben Haëzer" te RHENEN op zaterdag 10 november is tot nader order uitgesteld. De kaarten, die zijn gekocht, blijven geldig H t bestuur. Als tegen het einde van de zomer de zwaluwen bij honderden op de tele foondraden zitten en de ooievaars ver gaderen en aanstalten maken om te vertrekken, weet iedereen, dat deze reis zal gaan naar de warme landen van Centraal- of Zuid-Afrika, om tegen het begin van de lente weer terug te keren. Toch is dit niet de enige trek, die men in de dierenwereld kan waarne men. Zeer bekend is bijv. dat verschil lende vissoorten ieder jaar in scholen van duizenden of miljoenen stuks de zelfde paarplaatsen opzoeken. Wij den ken aan de haring en kabeljauw. Een ander soort trekker is de aal. Deze begeeft zich van zoet water naar de zee. Jarenlang kan zij leven in de rivieren, meren en sloten van West- Europa en Noord-Amerika en schijnt zich daar volkomen thuis te voelen. Plotseling echter wordt ze onrustig en gaat op reis. Ze trekt met de rivieren zeewaarts en laat zich met de grote zeestromingen meevoeren. De tocht gaat duizenden zeemijlen ver, totdat ergens bezuiden de Bermuda-eilanden een die pe plaats in de zeebodem wordt be reikt. Hier verdwijnt ze in de diepte, om nooit meer boven te komen. Deze ondergang is echter de basis voor een nieuw begin, want geruime tijd daarna komen plotseling miljarden heel kleine draadachtige diertjes naar bo ven. Na enige tijd splitsen deze velden van aallarven zich in twee groepen. Een groep gaat op de stroom mee naar Amerika terwijl de andere groep de reis maakt naar Europa. Daar aange komen gaan ze weer de rivier op en le ven in de binnenwateren op dezelfde plaatsen waar eens de ouders leefden. Zij verblijven daar een jaar of acht, totdat ook zij onrustig worden en de geheimzinnige cirkelgang voortzetten. KAMPIOEN TREKKER We leven in de tijd van de rekords en daarom is het wel aardig te ver melden wie de kampioen-trekker is in het dierenrijk. Onbetwist 'is dat de Noorse zeezwaluw. Dit vogeltje, klein maar bliksemsnel, komt voor in het noorden van Alaska. In het najaar vliegt deze vogel over de Noordelijke Atlantische Oceaan naar Noorwegen, buigt dan af naar het zuiden en volgt de kusten van Europa en Afrika en komt voor tot in de Zuid-poolgebieden. In het voorjaar vliegt ze langs de zelf de route weer terug. Binnen het jaar legt ze een afstand af van ongeveer 40.000 km ZELFVERNIETIGING Een trek van meer dramatisch ka rakter heeft men waargenomen in het noorden van Canada en Noorwegen. Daar leeft de lemming of woelmuis, een klein, op een rat gelijkend diertje. Ze leeft op de berghellingen, waar de plantengroei bestaat uit gras en korst mos. De voortplanting bij deze dieren gaat echter zo verbazend snel, dat spoedig miljoenen op de vlakten leven. Elke vierkante centimeter is op het laatst bezet en steeds komen er meer bij. Als de toestand onhoudbaar is ge worden, dalen ze de helling af op weg naar de bossen, waar ze zich niet staan de kunnen houden. Onophoudelijk wor den ze door hun belagers, de marter, de uil en haviken, aangevallen. Ook sterven er duizenden van de honger. Op het aantal maakt dit echter niets uit, want tijdens hun trek planten de die ren zich nog voort. De tocht gaat echter verder en het duurt ongeveer twee jaar voor zij de kust bereiken waar zij zich in zee stor ten en daar hun einde vinden. VREEMDE VITAMINE Dit mysterie heeft veel natuuronder zoekers bezig gehouden en men heeft getracht een verklaring hiervoor te vinden. Een nauwkeurig onderzoek tij dens de verschillende periodes van de trek van deze dieren heeft uitgewezen, dat de voortplantingsdrift en de ge*» hele anatomische structuur van deze dieren tijdens de trek een algehele ver andering ondergaan. De conclusie lag voor de hand, dat dit een gevolg was van het voedsel dat de dieren nuttigden. De sleutel werd pas gevonden toen men de vitaminen ontdekte. In het mos van de berghellingen, dat zij nuttigden, kwam nl. een vitamine voor, die zeer grote stimulerende invloed op het drift leven uitoefende. Op hun vlucht teerden zij nog enige tijd op het vitamine-depot in hun lichaam, maar was dat verbruikt, dan hield hun vruchtbaarheid op. Dank zij vele onderzoekingen en in teressante proefnemingen is veel reeds verklaard. De trek der dieren blijft echter een groots en imposant gebeu ren, waar wij ons iedere keer weer over verbazen. VANDAAG maken we een uit stapje in de wonderlijke wereld van de scheikunde. De chemie is rijk aan onwaarschijnlijkheden en hier volgen enkele voorbeelden. ALS BLIKVANGER in een winkelraam ziet men wel eens een cylinderglas, gevuld met een heldere vloeistof, waarin kleine witte balletjes, zonder vermoeid heid te kennen, op en neer gaan, terwijl zij de toeschouwer in het onzekere laten wa| wel de oorzaak kan zijn van die vreemde dans. Toch is de zaak heel eenvoudig en u kunt in de huiskamer de proef nadoen. Dan vult u een hoog glas met water en doet er een eetlepel azijn bij en een half theelepeltje natrium-bicarbonaat. (De toe voeging van het natrium-bicarbonaat moet heel langzaam geschieden, anders bruist het glas over.) Terwijl het mengsel nog sist doet u vijf of zes gewone motten- balletjes in het glas. Wacht en let op. Na enkele minuten stijgt het ene balle tje na het andere langzaam naar de op pervlakte, aarzelt daar enkele ogenblik ken en zinkt weer naar de bodem om dit proces telkens na een paar minuten te herhalen, uren lang. Hoe komt dit? Als u goed kijkt ziet u dat de belletjes van het uit de vloeistof vrijkomende koolzuurgas zich om de bal letjes verzamelen. Als er voldoende bel letjes zijn gevormd geven ze het kamfer- balletje de drijfkracht om naar de opper vlakte te stijgen. Daar gaan sommige bel letjes er af, het balletje wordt weer zwaarder dan de vloeistof en gaat terug om opnieuw gas te verzamelen. De mot- tenballen komen niet in chemische re actie met de vloeistof, maar ze doen goed dienst omdat ze maar weinig zwaarder zijn dan de vloeistof, niet oplossen en een ruwe oppervlakte hebben, waarop zich makkelijk belletjes vormen. Onbrandbaar en toch brandbaar ALS U OOIT wilt wedden dat deze.of gene stof „absoluut niet kan bran den", wedt dan niet met een chemicus! Vele materialen zijn inderdaad onder nor male omstandigheden brandvrij, maar als men ze maar fijn genoeg verdeelt en met slecht gezelschap mengt of voldoende hitte aanwendt gaan ze niettemin in vlammen op. Tetrachloorkoolstof is bijvoorbeeld zo onbrandbaar, dat het gebruikt wordt als vulling voor brandblusapparaten. Zand dooft eveneens de vlammen en met het metaalzink zal men bepaald niet proberen de kachel aan te maken. Maar als men deze drie stoffen mengt en verhit bran den ze fel. Dit bewijst men met de volgende ef fectvolle proefneming. Men mengt een half theelepeltje fijn zand met eenzelfde hoeveelheid zinkpoeder (gevijld, bijvoor beeld van het omhulsel van een droge batterij) in een metalen capsule. Houdt dan met een tang de capsule boven een spiritusvlam of de vlam van een sigaret tenaansteker. Als het mengsel goed warm is doet men er een paar druppels tetra chloorkoolstof bij. Onmiddellijk wordt het mengsel witgloeiend onder het afgeven van veel grijze rook. Meer tetra maakt het vuur slechts heviger. De grote hitte wordt veroorzaakt door de chloor-zink- verbinding, de dikke rook door koolstof deeltjes en verdampte zinkchloride. Der gelijke mengsels worden gebruikt voor het makea van rookgordijnen. Ontploffingen OOK FIJNVERDEELD STOF kan bran den en zelfs grote ontploffingen ver oorzaken. Dat is de oorzaak van veel on gelukken in kolenmijnen, graansilo's, sui kerraffinaderijen en stijfselfabrieken. U kunt het demonstreren door wat maizena boven een kleine vlam goed te laten dro gen. Draai van papier een buisje en blaas daardoor een kleine hoeveelheid (niet- meer dan een kwart theelepeltje) van de gedroogde maizena in een kaarsvlam. Het uiteengestoven poeder wordt één grote vlam. Vele stoffen branden bijna met de he vigheid van gassen, wanneer ze fijn ver deeld wordt en grondig met lucht ver mengd. Dit experiment op zeer kleine schaal is zonder gevaar, maar een grote hoeveelheid meelstof, die in een besloten ruimte ontploft, kan gevels of daken op blazen. Deze proeven zijn ontleend aan: Natafelen met Archimedes, door Kenneth M. Swezey. Uitgave: Alpha, Amsterdam. EEN MINNARES VAN NAPOLEON I Victoria Kraus, dochter van een mijn werker, was een der vele geheime min naressen van Napoleon Bonaparte. In haar vaderland, Duitsland, kreeg ze bij haar leven reeds de bijnaam „De honden gravin" omdat ze in haar huis samen leefde met 32 honden, 64 zangvogels, enkele apen en enige papegaaien. Na haar liefdes-affaire met Napoleon ging ze nog tweemaal een officieel huwelijk aan. Alom is wel bekend: nergens staan de kinderen zo geboeid en vol overgave mee te genieten, nergens vergeten ze zo de wereld om zich heen als bij de poppe- kast. Het is een wonderlijke wereld, die van Jan Klaassen en Katrijntje. Wat krijgt die arme Katrijn vaak op haar hoofd en wat moet ze dikwijls in het groene kistje! Maar de kinderen genieten, van klein tot groot. Soms vraagt Jan Klaassen: „Vinden jullie ook niet, jongens?" en dan valt het publiek in met een gemeend: „Ja", ter wijl nieuwsgierige wandelaars hard op het lawaai komen toelopen. Het is misschien aardig te weten, hoe de poppekast z'n ontstaan vond. We moe ten wel een paar eeuwen terug, naar de tijd dat er nog trompetters waren.* Zo'n trompetter was ook een zekere Jan Claesz, die in deze functie prins Willem de Derde diende. Van trompetter ging Jan Claesz over op de poppekast. In het jaar 1686 trouwde hij met een zekere Catrijntje Pieters. Het was misschien een heel gelukkig huwelijk, maar Catrijn kon het kijven en schelden niet laten. Het ge beurde wel, dat Jan Claesz en Catrijntje voor de kerkeraad geroepen werden, om dat men schande sprak van het lawaai dat uit hun huis klonk. Maar Catrijn bleef kijven. Jan, die al enige jaren er varing in 't poppekast spelen had, begon nu met z'n poppen de ruzies tussen Ca trijn en hem uit te spelen. Op deze ma nier luchtte hij z'n gemoed en de kinde ren genoten van de scenes. Typisch is dat ook nu nog bijna iedere dag op de Amsterdamse Dam ruzies en kibbelarijen gespeeld worden. Men zou zeggen, er zijn toch zoveel leuke, juist voor de poppekast geschreven verhalen, waarom hoor je nu altijd schelden en slaan? De collectezak gaat inmiddels rond en ieder offert grif z'n dubbeltje. Ook deze traditie blijft gehandhaafd! En de sfeer van Jan Claesz tevens, al steken nu de schoenen van een jongere speler onder de poppekast uit! HET GEWICHT VAN DE AARDE Volgens tal van onderzoekers in ver scheidene landen, komen dagelijks vele duizenden miljoenen vallende sterren in de atmosfeer van de aarde. Ze worden alle tot stof en damp en maken dat het gewicht der aarde groter wordt. tt tt kannen worden opgegeven bU de onderstaande adressen: RHENEN: Boekhandel C. Waiboer, Herenstraat, Telefoon 478. Recl.bur. J. Baars. Fred. v. d. Paltshof. Telef. 377, W. van Noort, Roghairweg 10. EDERVEEN: M. G. Donkelaar. Hoofdweg 104a, Telefoon 301. RENSWOUDE: Jan van Voorthuizen, Molenstraat 1, Telefoon 364, en G. Barten, Barneveldsestraat 33. ELST: F. Roks, Houweg 28. Joh. van Kooten, Rijksstraatweg 233, Tel. 204. en bij Van Viegen, Rijksstraatweg 37. ACHTERBERG: R. Rijkse, Dijk 8. AMERONGEN: Boekhandel Visser, Overstraat B 354, Telefoon 386. OVERBERG: De heer H. van de Brandhof, Haarweg 6. VEENENDAAL: bij het Hulppostkantoor en Sigarenmagazijn „Zuid", Dr. Slotemaker de Bruïneplein, Telefoon 2613. En bij de bezorgers van „DE VAT .LEI".

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1956 | | pagina 3