OP EEN DAG KREEG DE WERELD
ZUN EERSTE TEKENING
AGENTSCHAPPEN „DE VAL LEI"
Gevonden en verloren
voorwerpen
VEENENDAAL
WOUDENBERG
RESTEREN
Marktberichten
Advertenties en abonnementen
IN het tijdperk
dat archeologen
het Magdaleniën
hebben genoemd,
is het geschied. Of
daarvoor. En mis
schien daarna, wQ
weten het niet
precies, maar het
moet tussen 50.1
en 22.000 jaar voor
Christus geschied
zijn.
Toen grifte een
holenmcns met een
stenen voorwerp
lijnen op de kal
ken wanden van
zijn spelonk: de
wereld had zyn
eerste tekening.
De dans was al
duizenden jaren
oud. Ook de mu
ziek in haar ele
mentaire oervorm
was de allereerste
tekenende holen-
mens bekend.
Nu was daar een
nieuwe kunstvorm
geschapen de te
kenkunst de uit
beeldende kunst. En gelijk de andere kunsten kreeg óók de beeldende kunst een
plaats in het geheel. Zy werd in de wereld der magie opgenomen. Er was in die
tyd geen kunst om der wille van de kunst. Er was slechts kunst om der wille van
iets anders. De kunst was nog organisch gebonden als het ware. Er was nog een
eenheid van leven en denken. Er is sedert het moment, dat de allereerste tekening
de wereld werd geschonken, veel met de beeldende kunst gebeurd. De beeldende
kunst ging een lange weg. De beeldende kunst maakte zich in de gang der geschie
denis des mensen los uit het geheel en werd tot autonome macht.
yw*
SCHILDERING IN DE GROTTEN VAN NIEAUX
^"ochthans: toen nauwelijks zeventig of
tachtig jaar geleden de oude holen-
tekeningen uit het Magdaleniën eerst
wederom werden her-ontdekt, toen was
men eerder verbaasd door de eenvor
migheid ten opzichte van de huidige
kunstvoortbrengselen, dan door de ver
schillen tussen toen en nu. Twintig of
dertig of nog meer eeuwen geleden ont
stond de beeldende kunst, en de holbe
woner uit de grijze oertijd van het
mensdom, die de eerste tekening in
steen grifte, verrichtte een geniale daad
Hij schonk de toen nog jonge wereld
een nieuw uitdrukkingsmiddel, dat zich
in alles onderscheidde van de bestaan
de uitdrukkingsmiddelen, de dans en
de muziek. Want de dans is ritme, is
tijd, is voortgang in concrete vormen.
En de muziek is ritme, is tijd, is voort
gang in abstracte vormen. Nu kwam
daar een geniaal verkondiger, die de
tijd deed stollen, die het ritme van de
voortgang vastlegde in één enkel mo
ment. De vermetele anonymus locali-
seerde een seconde, en die seconde
kreeg gestalte in zijn uitbeelding en de
wereld van vandaag kan nog immer
deze uitbeelding aanschouwen. Deze
eersteling plaatste een nieuw punt op
de kaart, die de menselijke geschiede
nis in statistiek brengt. En uit dat punt
begon een nieuwe lijn te lopen, de lijn
der beeldende kunst, de lijn, die on
onderbroken werd voortgetrokken, tot
op dit ogenblik, de lijn, die voortge
trokken zal worden zolang de aarde en
de mensheid zullen bestaan.
J)e Spaanse edelman Don Marcelino
ontdekte in 1880 de schilderingen en
tekeningen in de grotten van Altamira.
Aanvankelijk hield men hem voor een
ijdel fantast, zo is de wereld. Henri
Breuil ontdekte 23 jaar later gelijk
soortige tekeningen in de holen van het
Vézèredal. Daarna volgden de ontdek
kingen in de grotten van Fontde de
Gaume en Mieaux en de wereld was
verbaasd, zo is de wereld. De voorstel
lingen gaven stieren te zien en ren
dieren en holenberen. Ook trof men
abstracte voorstellingen aan. En de on
derzoeker graaf Begouen ontdekte de
afbeelding van een stier die een koe
besprong. Voor de afbeelding waren
versteende voetsporen aanwezig van
halfvolwassen mannen. Ook ontdekte
graaf Begouen de afbeelding van een
demonisch tovenaar, getooid met een
rendiermasker, voorzien van bokspoten
en een paardestaart, die een helse be-
zweringsdans uitvoerde. Met name de
ontdekkingen van graaf Begouen le
verden het bewijs voor de stelling, dat
in die grijze oudheid de kunst nog geen
loutere verkondiging was van artistie
ke ontroering, maar dat de kunst in
dienst stond van de magie, van de ma
gie, die het leven van Gods eerstelingen
op aarde beheerste en richtte.
En de realistische afbeeldingen van
de stieren en holenberen en rendieren?
Pleiten die óók voor de juistheid der
geopperde ideeën? Stellig, want de die
ren zijn immer afgebeeld met een pijl
door het hart, dat wil zeggen: de dieren
werden niet om der wille van de dieren
geschillderd, maar de dieren werden
uitgebeeld als van magie vervuld sub
ject. Wellicht zullen er voor de afbeel
dingen magische dansen zijn uitgevoerd
die de goden welgevallig zouden heb
ben moeten stemmen, geneigd, de man
nen, die op jacht gingen, te beschermen,
zo goed als er uit de versteende voet
stappen, die graaf Begouen aantrof,
mag worden opgemaakt, dat voor déze
afbeelding jongemannen in stormach
tige dansen hun manlijkheidsproef
hebben afgelegd. Ook de abstracties,
de ornamentuur-achtige afbeeldingen,
hadden in de aanvang geen louter artis
tieke bedoeling, maar een magische be
tekenis. In zijn boek „Wegen en Gren
zen" zegt professor Van der Leeuw,
enige uiterst belangwekkende dingen
over het merkwaardig feit, dat de beel
dende kunst vanaf haar oorsprong tot
nu toe steeds twee aspecten heeft ge
toond te bezitten: de ornamentale sym
boolstelling en de realistische verbeel
ding. Het eerste, aldus Van der Leeuw,
is te vergelijken met de eentonige, alle
expressie vermijdende voordracht der
heilige formules, het tweede is analoog
aan de acribie, de angstvallige nauw
keurigheid bij het reciteren van gebed
of bezwering.
Maar het ging in de aanvang der
beeldende kunst immer om de magische
wereld, het ging niet om de afbeelding-
an-sich. Daarom was de afbeelding als
zodanig niet van veel belang, daarom
kon het symbool ontstaan, het symbool,
dat óók nog in de begintijd der Griekse
beschaving z'n oorsprongswaarden had
behouden, zodat het, wanneer het in
velerlei vormen op Griekse vazen was
afgebeeld, op die vazen iets te beteke
nen had, aan die vazen iets betekenis
vols verleende. De primitieve kunst
houdt in de meeste gevallen geen reke
ning met 't beeld, zoals het aan haar
verschijnt, maar zoals het voor haar
betekenis, bedoeling heeft gekregen. En
zoals het in de primitieve tijdperken
was, zo was het eeuwen en eeuwen lang
in de nadagen van het primitivisme.
Men verklaart het ontbreken van pers
pectief bij Egyptenaren op een andere
wijze: de Egyptenaren kenden wel de
gelijk het begrip perspectief, maar bij
de beeldende gestaltegeving waren de
verhoudingen, zoals ze beschouwd dien
den te worden, van belang, niet de ver
houdingen zoals ze waren.
jyjaar de tijd schreed voort. Culturen
werden opgebouwd en culturen gin
gen te gronde. Marskramers des Heren
droegen de goede gedachten uit over
de wereld, struikrovers-scharen van de
duivel deden het hunne. En de wereld
veranderdé gaandeweg van aanschijn.
De vormen van verheviging van de
geest, namelijk religie, filosofie en
kunst, eenmaal een gemeenschappelijke
macht, geraakten los van elkaar. De
kunst ging zijn eigen wetten stellen.
Perspectief en uiterlijke verschijnings
vorm werden plotseling wél belangrijk.
En men vergisse zich niet, wanneer
men zich de devotie, de goddelijke de
votie der Middeleeuwen voor de geest
haalt. Want de kunst als autonomie
verbeeldde de middeleeuwse geestelijke
wereld, zo goed als de autonome kunst
eens tijdens het impressionisme het
licht ging vastleggen, en zoals tenslotte
in cubisme en experimentalisme de
kunst in abstracte zin blijk ging geven
van haar autonomie. Zelfs de uiterlijke
verschijningsvorm was niet meer van
belang. De kunst was volkomen mondig
geworden en stelde eigen wetten.
^og één opmerking tot slot. Op het
ogenblik is er weer een grote belang
stelling voor de artistieke producten
uit de oertijdperken van het mensdom,
en voor de kunstzinnige vertolkingen
van de ongeciviliseerde volksstammen.
Waar is dit aan te danken? Wij willen
trachten een verklaring te geven. Iede
re artistieke ideologie heeft in de gang
van vele eeuwen de zichzelf gestelde
wetten ondermijnd. De eeuwige paden
van de schilderkunst, de al even eeuwi
ge beelden van rozen en sterren en le
lietjes van dalen in de poëzie zijn door
het vele malen herhalen ontzield ge
raakt. In een tijd van vernieuwing was
een vernieuwing van het artistiek
idioom onontkoombaar. Men wilde zich
bevrijden van knellende banden. Men
wenste niet langer de normatuur, die
de kunst zichzelf gesteld had, te aan
vaarden. Men kon niet terug, men moest
voort. En daarom zocht men het in een
verdere autonoomverklaring van de
kunst. De uiterlijke verschijningsvorm
is in de beeldende kunst niet langer
van belang. En wat ontdekten wij in
de grijze oudheid? Toen was de uiter
lijke verschijningsvorm al evenmin van
belang. Ziedaar één van de hoofdoor
zaken van de hernieuwde belangstelling
voor de artistieke dageraad, vele eeu
wen voor Christus. De tijd heeft over
eenkomsten geschapen tussen toen en
nu. Maar er is één onweerlegbaar en
uitermate groot verschil: toen was de
formatie mogelijk, omdat de kunst ge
bonden was aan religieuze aspecten:
de verschijningsvorm was geen hoofd
zaak, omdat de religieuze betekenis
dwingend was. Maar thans is de defor
matie mogelijk, enkel en alleen, omdat
de kunst zelf nieuwe verordeningen gaf.
Intussen zal het duidelijk zijn, waar
om wij een enkel ogenblik hebben wil
len stilstaan bij de geboorte onzer
schilderkunst, twintig of dertig eeuwen
geleden, toen de geniale eersteling het
moment deed stollen tot eeuwigheid
en een nieuwe verkondigingsvorm had
geschapen
Marinus Schroevers.
Aan het bureau van politie werden als
gevonden aangegeven: 1 medaille Airbor-
netocht en 1 medaille van avondvierdaag
se; 1 herenportem. m. inh. w.o. briefje
mil. dienst; 1 zilveren broche; 1 zilveren
broche, 2 halve knoopjes; 1 meisjesportef.
m. ab. rijwielstalling Bergbad, op naam;
1 rose damestasje; 1 rode rechter dames
glacé; 1 br. portem.; 1 rode rechter dames
glacé; 1 br. actetas, inh. brood en koffie;
1 rode kinderportem. m. inh. w.o. 2 bui
tenlandse munten; 1 wit gestr. donkere da
mesparaplu; 1 huissleutel.
Als verloren werd aangegeven: 1 gouden
horlogeband met glas; 1 rechter rood kin
derschoentje m. gesp; 1 rood damesvest; 1
br. actetas m. boeken en atlas; 1 rode kin
derportem. m. inh., w.o. enige foto's; 1 bl.
autoped; 1 doublé armbandje; 1 grijze da-
mesportem. m. inh., w.o. foto's; 1 witte
babymuts; 1 grijs-bl. gabardine regenjas
met in een der zakken en br. alpinomuts
en 1 paar herenglacé's; 1 vierkant doublé
damesarmbandhorloge; 1 br. herenportem.
m. inh., w.o. loonstrookje op naam; 1 rood
etui, inh. een grijze ballpoint; 1 zw. lede
ren motorwant met kap; 1 motorhand
schoen m. kap; 1 gereedschapskistdeksel
van Sparta bromfiets; 1 boodschappentas,
inh. visbenodigdheden en vergunningen,
zomede motorwanten; 1 zwart étui, inh.
1 vulpen en 1 balpoint; 1 wit kindersch.;
1 zilv. kettinkje m. massief hondje als han
gertje; 1 doublé halskettinkje; 1 pakje,
inh. een paar zw. nylonkousen; 1 hals
kettinkje; 1 zw. nylon handschoen.
Gevonden: 3 zakken voerbonen; 1 paar
nylon dames handsch.; grijs gebl. sjaal;
1 bl. plastieken regenjas.
Verloren: 1 spiraalveer tot matras; 1
beige ceintuur; een zilveren armband; 4
zakken haver.
Inlichtingen bij de rijkspolitie.
BOUWACTIVITEIT IN
SCHOOLSTRAAT
Behalve de in aanbouw zijnde par
ticuliere woning van Wed. M. van Kal
keren en het dubbele woonhuis van de
heer C. A. de Haas, is ook met de bouw
van een kantoorgebouw met bovenwo
ning voor rekening van de Rotterdamse
Bank N.V. inmiddels een aanvang ge
maakt. Dit bouwwerk zal verrijzen op
het perceel grond tussen het postkan
toor en de onlangs betrokken nieuwe
woning door de heer W. van Sijpveld,
dierenarts aan de Schoolstraat alhier.
Wanneer dit kapitale bouwwerk een
maal klaar zal zijn, zal het dorpsaan-
zien daardoor aanmerkelijk verfraaid
worden.
De Rotterdamse Bank heeft sedert
1953 een onderdak gevonden in het
pand van de heer G. H. van Mil te Res
teren. Hoewel men met deze noodop
lossing gered was voldoet het pand
toch niet geheel aan de gestelde eisen
en was men genoodzaakt naar een ge
schikt bouwperceel uit te zien. Het
aangekochte terrein ligt bijzonder gun
stig in de kom van het dorp en grenst
onmiddellijk aan de Noord-Zuidverbin-
ding.
Dezer dagen is met de bouwput een
aanvang gemaakt en het werk belooft
onder architectuur van de heer J. Roos
te Wolfheze dit jaar nog zijn beslag te
krijgen. Het werk zal worden uitge
voerd door het aannemersbedrijf W.
Klaassen te Rhenen.
Het ligt in de bedoeling, dat de heer
W. Meyer te Rhenen, die als hoofd van
het correspondentschap Resteren, re-
sorterende onder het kantoor Rhenen,
alhier optreedt, t.z.t. zijn intrek in de
bovenwoning van het in aanbouw zijn
de kantoorgebouw zal gaan nemen.
TWEEDE STIMA-ONDERZOEK
IN RESTEREN
In 1952 heeft in de gemeente Resteren
voor de eerste maal een bevolkings
onderzoek op longtuberculose door de
Stima plaats gehad. Het gemeentebe
stuur heeft het in overleg met de Stima,
nodig geoordeeld ook dit jaar de bevol
king in de gelegenheid te stellen zich
weer te laten doorlichten.
Tijdens de dinsdagavond ten gemeen
tehuize alhier gehouden huisbezoekers
vergadering lichtte de heer Jansen van
den Berg, verbonden aan de Stima, de
noodzakelijkheid daarvan nader toe en
deelde daarbij mede, dat de tbc-ziekte
niet onderschat moet worden, daar men
met deze longziekte besmet kan zijn
zonder daarvan iets te merken. Vroege
ontdekking waarborgt de snelste ge
nezing en beveiligt de omgeving. Spre
ker wees op ieders plicht aan het be
volkingsonderzoek deel te nemen. De
kosten van dit röntgenonderzoek be
dragen slechts 1,- per persoon. Voor
hen die zelf dit geringe bedrag niet
•kunnen betalen is toch deelname mo
gelijk.
Dezer dagen zullen de bewoners bo
ven de veertien jaar bezocht worden
om aan dit massale onderzoek deel te
nemen. De doorlichting zal omstreeks
half juli a.s. plaats hebben. Voor Res
teren zal het doorlichtingsapparaat
worden opgesteld in de zaal van Wed.
M. van Kalkeren en voor Opheusden bij
de heer J. van Suilichem. Het onderzoek
zelf kost nauwelijks tijd. In nog geen
seconde wordt een röntgenfoto van de
borstkas gemaakt, waarbij men zich
niet behoeft te ontkleden mits men
geen knopen of andere metalen voor
werpen draagt, die de foto kunnen be
derven.
EEN WAAG REDDE MENSENLEVENS
In de duistere tijden der heksenproces
sen hebben tal van buitenlanders zelfs
uit Midden-Duitsland, zich moeizaam
naar Oudewater gesleept om daar in de
waag te worden gewogen. Men hoopte
dan door middel van een certificaat,
voorzien van een stadszegel, de beschul
diging van een hekserij te kunnen weer
leggen.
Men nam zelfs in die tijd wel aan, dat
iemand van normaal gewicht geen toch
ten per bezemsteel kon maken. Overigens
wordt aangenomen dat de beruchte hek
senprocessen meer dan een miljoen men
sen het leven kostten.
SPOORWAGON MET VEERTIG
WIELEN
In een fabriek van West-Duitsland werd
een transformator gebouwd met een ge
wicht van liefst 200 ton. Aangezien er
geen gelegenheid was deze transformator
per schip te vervoeren, moest er een bij
zondere goederenwagon worden gecon
strueerd. Teneinde een behoorlijke ver
deling van het gewicht van 200 ton te
verkrijgen, was het nodig, dat deze wa
gon van twintig assen, dus van veertig
wielen, te voorzien.
BARNEVELD. Donderdag 6 juni 1957.
Coöp. Veluwse Eierveiling te Ede:
39-49 kg, per 100 stuks 6,51—9,27
49-59, kg, per 100 stuks 9,27-/11,50
59-67 kg, per 100 stuks 11,50—12,51
De handel was rustig.
BARNEVELD. Donderdag 6 juni 1957.
Stichting Binnenlandse Eierafzet Barne-
veld:
40-43 kg, per 100 stuks 6,357,01
43-45 kg, per 100 stuks 7,01—7,38
57-59 kg, per 100 stuks 11,18—11,40
59-67 kg, per 100 stuks 11,40—11,61
De handel was traag.
BARNEVELD. Donderdag 6 juni 1957.
Eiermarkt. De prijzen varieerden voor
kippeëieren van 9,25 tot 12,— (mid-
delprijs 11,75), voor henneëieren van
ƒ7,tot 10,50, dit per 100 stuks. De
kiloprijs was 1,90 bij een gewicht van
62 gram. De handel was traag.
EDERVEEN. Vrijdag 7 juni 1957. Eier
markt. Aanvoer 470.000 stuks. De prijzen
varieerden voor kippeëieren van 11,—
tot 12,50, voor henneëieren van 6,—
tot 11,dit per 100 stuks. De handel
was vlug.
„DE WATERKIP" HIELD ZICH GOED
TEGEN V.Z.C.
In het „Bergbad" vond gisteravond
een tweekamp plaats tussen de adspi-
ranten van V.Z.C. en „De Waterkip" uit
Barneveld.
Op het nummer 25 m. schoolslag voor
meisjes tikte G. Scholte van „De Wa
terkip" het eerste aan, maar op de
25 m. borstcrawl voor meisjes en de
25 m. rugslag was voor twee V.Z.C.
zwemstertjes, resp. Thea Reman en
Tineke Slotboom.
Ook de j on gens-adspir anten van
V.Z.C. zorgden voor een tweetal over
winningen, nl. Wim van der Meer op de
50 m. schoolslag en Cel Slotboom op
de 50 m. rügslag. De 50 m. borstcrawl
leverde een Barneveldse overwinning
op voor K. E. Lans.
Ook de driemaal 25 m. wisselslag
voor meisjes was een Barneveldse
overwinning, terwijl de driemaal 50 m.
wisselslag voor jongens gelijk eindigde.
Ook de waterpolowedstrijd tussen de
adspiranten eindigde in een 3-3 gelijk
spel.
Tot slot werd nog een waterpolo
wedstrijd gespeeld tussen een combi
natie van V.Z.C. 2 en 3 tegen „De
Waterkip", welke in een 2-1 overwin
ning voor Barneveld eindigde.
kunnen worden opgegeven by de onderstaande adressen:
RHENEN: Boekhandel C. Waiboer, Herenstraat, telefoon 478. Recl.bur.
J. Baars, Fred. v. d. Paltshof, telef. 377, W. van Noort, Roghairweg 10
SCHERPENZEEL: Sigarenmagazijn W. Pol, Dorpsstraat 151 en J. Dave-
laar, Nieuwstraat 45
EDERVEEN: M. G. Donkelaar, Leesonweg 10
RENSWOUDE: J. Meijer, T. van Amerongenweg 40, J. Stoer, Taets van
Amerongenweg 63, telefoon 397, en G. Barten, Barneveldsestraat 33
ELST: F. Roks, Houweg 28. Joh. van Kooten, Rijksstraatweg 233, tel. 204,
en bij Van Viegen, Rijksstraatweg 37
ACHTERBERG: R. Rijkse, Dijk 8
AMERONGEN: Boekhandel Visser, Overstraat B354, telefoon 386
OVERBERG: H. van de Brandhof, Haarweg 6
WOUDENBERG: H. A. G. Bijker, Stationsweg 144, telefoon 310
VEENENDAAL: bij het hulppostkantoor en sigarenmagazijn „Zuid", Dr.
Slotemaker de Bruïneplein, telefoon 2613
Sigarenmagazijn „De Vallei", P. van Barneveld, Prins Bernhard-
laan 199, telefoon 2983
Sigarenmagazijn Jac. Budding, Nieuweweg 66
En bij de bezorgers van „De Vallei"
