^ten mog" orden! 1 03 SIAM RIJST patha ;r RODE BESSESAP TOMATENPUREE™ ERWTEN «IT WORTELEN BISCUITS ZAAMSE MOLEN SMEERKAAS KARPERTON 2 ABRIKOZEN 55 AH LUCIFERS qq TAFELBESCHUIT 47 AH KOFFIE BUS CACAO HUISH0UDK0FFIE LIMONADESIROOP DAISY BISCUITS 95 99 79 28 (ft™ 1 35 i ALBERT HEIJN! De Draaikolk Veteran ento urnooi E.H.B.O. i voor kwaliteit i. 3 pakjes 232 196 155 CORNED MUTTON Tienjarig Triangel-Boys opende de feestelijkheden met voetbalwedstrijden Veenendaalse veteranen wonnen met 6-5 wegens vakantie GESLOTEN trouwpartij TAFELMARGARINE SLAOLIE gIotcfl<»129 RUNDVET WO gram 59 GRASKAAS, 100 gr. 29 TIJDELIJK Begin morgen met minder uit te geven bij Panter - V.R.C. 0-5 Triangel-Boys - Veenendaal 3-4 Officiële bekendmaking Dovo S.K.F. 2-1 Merino's - Geha 0-1 Strafschoppen beslisten wedstrijd Veenendaal - Ede De groei van Ederveen Voor uw zijn wij thans speciaal ingericht A. W. de Haas ADVERTEREN INKOPEN IS UITKIJKEN en uitkijken is Inkopen bij ALBERT HEMN! is nog voordeliger!" Alleen deze week: GEDROOGDE PRUIMEN Oranjemerk Groenmerk Bruinmerk 250 RENTE WINSTAANDEEL NIEUW! AH literpuddingen! VRUCHTENGRIES groot pak 30 AMANDELGRIES mot amandelen groot pak 40 BITTERKOEKJESGRIES^ImV groot pak 30 ANANASPUDDING met stukjes ananas groot pak 40 FEUILLETON Voor het veteranentoernooi werd vrij dagavond j.l. gespeeld op het Merino's- terrein. Hoewel de belangstelling met het mooie weer wel groter had kunnen zijn, was het toch wel redelijk te noemen. Dat V.R.C. de Pantermensen er wel onder zou houden, had ieder wel kunnen denken, temeer daar de sigarenmakers maar met tien man in het veld kwamen. Bemoedigend was echter, dat Panter on danks deze numerieke minderheid toch nog alles in het werk stelde om een zo goed mogelijk resultaat te bereiken. In de negende minuut bleek het V.R.C.- overwicht reeds te zwaar voor Panter, waardoor na een doelworsteling Van Hal voor de geel-blauwen kon scoren (0-1). Drie minuten later was het aan goed doorzetten van Benny van Hunnik te dan ken dat het 0-2 werd. Nog voor de rust was het weer Benny van Hunnik die, zij het dan door een blunder van doelman Van Dijk, de stand op 0-3 bracht. Na de thee leek het werkelijk even of Panter een tegenpuntje zou gaan maken. Jammer genoeg liepen vrij behoorlijke kansen van v. d. Berg, Van Kooten en Mid delhoven op niets uit. In de achtste minuut ging v. d. Berg er alleen vandoor. Op het juiste moment werd hem echter de kans om zuiver te schieten ontnomen, waardoor de bal voor het doel langs ging. Na een kwartier ren de Van Hal alleen met de bal naar voren. Toen hij doelman Van Dijk al gepasseerd was, deed v. d. Pol nog alle moeite om dit doelpunt te redden, maar hij kwam net iets te laat (0-4). Vijf minuten voor tijd bracht Benny van Hunnik de stand nog op 0-5. De tweede wedstrijd ging tussen Triangel- Boys en Veenendaal. Hoewel Veenendaal de sterkste was, had Triangel-Boys het toch bijna nog tot een gelijk spel ge bracht, waarvoor echter een 4-0 achter stand ingelopen moest worden, een opgave die net niet helemaal volbracht kon wor den. Toch kwam reeds in de eerste mi nuten Triangel-Boys heel erg gevaarlijk voor het Veenendaalse doel, waar Leppers en Van Barneveld met de grootste moeite doelpunten wisten te voorkomen. Toen vond Veenendaal de tijd gekomen om zelf ten aanval te trekken. Dat deden zij ook, wat tot gevolg had dat het in de tiende minuut uit een voorzet van Sukkel door Noordman 0-1 werd. Zes minuten later maakte Noordman zijn tweede doelpunt toen hij na een goede combinatie van Rebergen-van de Scheur, in buitenspelpositie staande, hard inschoot (0-2). Nadat Veenendaal nog enkele goede HINDERWET Burgemeester en wethouders van de ge meente Rhenen maken bekend, dat het verzoek van N.V. Esso Nederland te 's-Gravenhage, om op het perceel, ka dastraal bekend gemeente Rhenen sectie C, nr. 1502, een ondergrondse benzine bewaarplaats met aftapinrichting te mo gen uitbreiden, door hen is ingewilligd. Rhenen, 14 juni 1957. Burgemeester en wethouders voornoemd, L. BOSCH VAN ROSENTHAL. TH. v.. d. WILLIK, secretaris. kansen gemist had, was het kort voor de rust Dick Bouman die met een verre trap de stand op 0-3 bracht. Acht minuten in de tweede helft was het Rebergen, die geheel in zijn eentje nummer vier in de touwen werkte (0-4). Eerst toen werd Triangel-Boys wakker en wist enkele goede aanvallen op touw te zetten. Het succes kwam in de twaalf de minuut, toen Van Dijk, zij het dan met medewerking van doelman Van Eist, het eerste Boys-doelpunt scoorde (1-4). Weer kwamen de Boys terug, maar Van Dijk schoot over. Even voor tijd gaf Stoffers goed door aan Hartog, die met een prima doelpunt de stand op 2-4 bracht. Nog kreeg Veenendaal een kans, maar De Man schoot naast. In de laatste minuut was het de naar voren gekomen back Bleyenberg, die op keurige wijze het derde Boys-doelpunt voor zijn rekening nam (3-4). Maandagavond werd gespeeld op het Dovo-terrein. In de eerste wedstrijd moest Dovo het opnemen tegen S.K.F. Wie had gedacht dat het voor Dovo een gemak kelijke overwinning zou worden, had toch misgerekend, want vooral in de eerste helft was er totaal geen krachtsverschil. Na tien minuten spelen kreeg Dovo een strafschop te nemen wegens hands. Hoe wel deze strafschop door Van Manen niet te best genomen werd, had doelman Elsacker er toch geen kijk op (1-0). Enkele minuten later was het echter al weer gelijk, toen S.K.F. goed aanviel en midvoor Ruiters een geboden kans wist te benutten door langs doelman Van Eden te schieten (1-1). Tot de rust kregen we daarna een gelijk opgaande strijd te zien. Na de thee gaf Dovo steeds de toon aan, maar stug verdedigen van de S.K.F.- achterhoede was oorzaak, dat Van Manen eerst even voor het einde het winnende doelpunt in de touwen kon drukken (2-1). In de tweede wedstrijd wist het goed op dreef zijnde Geha een schrale maar verdiende 1-0 overwinning te behalen op het stug verdedigende Merino's. Na een gelijk opgaand begin kwam de bal in de tiende minuut erg gevaarlijk voor het Geha-doel. De achterhoede kon toen met een behoorlijke dosis geluk nog juist een doelpunt voorkomen. Daarna kwam Geha meer in de aanval, wat tot gevolg had dat Budding een foutje in de Merino's-verdediging met een zui ver doelpunt afstrafte. Scheidsrechter Van de Broek meende echter buitenspel te hebben geconstateerd en keurde dit doelpunt af. Hoewel Geha in de meerderheid bleef en wel goede kansen wist te scheppen, was de afwer king van die aard, dat een doelpunt er nog niet inzat. Tien minuten in de tweede helft kreeg Budding, na goed individueel spel van Diepeveen, een prachtkans. Hij schoot hard in en via het been van linksback Kanis belandde de bal onhoudbaar voor de overigens goed spelende doelman Sil ver, in het doel (0-1). Ondanks dat Geha de resterende tijd sterker bleef, kwam Merino's toch ook nog weieens voor het vijandelijke doel. Een tegenpunt bleek echter teveel ge vraagd. Een goede kans voor Takken werd overgekopt. In de laatste minuten had Veluw de partijen nog weer op ge lijke voet kunnen brengen, maar een schot op het doel kon hij blijkbaar niet meer opbrengen. Het bleef 0-1. HINDERWET Burgemeester en wethouders van de ge meente Rhenen maken bekend, dat het verzoek van Benzine en Petroleum Han delmaatschappij te Amsterdam, om op het perceel, kadastraal bekend gemeente Rhe nen, sectie A, nr. 559, een opslag- en af tapinstallatie voor aardolieproducten te mogen oprichten, door hen is ingewilligd. Rhenen, 14 juni 1957. Burgemeester en wethouders voornoemd, L. BOSCH VAN ROSENTHAL. TH. v. d. WILLIK, secretaris. DRANKWET Burgemeester en wethouders van Rhe nen brengen ter openbare kennis, dat op 11 juni 1957 bij hen is binnengekomen een verzoekschrift van A. van Thuyl, van be roep wijnhandelaar, wonende te Rhenen, Eikenlaan 40, om een slijtvergunning voor de verkoop van sterke drank in het klein uitsluitend voor gebruik elders dan ter plaatse, voor welke de vergunning geldt, voor de lokaliteit, groot 48 m2, gelegen aan de Stationsstraat 12 alhier. Binnen twee weken na dagtekening dezer bekendmaking kan ieder tegen het verlenen van deze vergunning schriftelijk bezwaren bij ons inbrengen. Rhenen, 15 juni 1957. DRANKWET Burgemeester en wethouders van Rhe nen brengen ter openbare kennis, dat op 13 juni 1957 bij hen is ingekomen een verzoekschrift van P. van Londen, van beroep hotelhouder, wonende te Rhenen, Grebbeweg 160, om een verlof-A voor de verkoop van zwak-alcoholische drank in het klein voor de volgende lokaliteit: de linker beneden achterlokaliteit van het hotel-café-restaurant „De Grebbe", plaat selijk bekend Grebbeweg 160. Binnen twee weken na dagtekening de zer bekendmaking kan ieder tegen het verlenen van dit verlof schriftelijk bezwa ren bij ons inbrengen. Rhenen, 17 juni 1957. ONTHEFFING SLUITINGSUUR De burgemeester van Rhenen brengt ter openbare kennis, dat aan vergunning- en verlofhouders, indien zij dit wensen ten behoeve van het vreemdelingenverkeer, gedurende de maanden juli en augustus, hetzij per week dan wel per maand, door lopend ontheffing van het sluitingsuur tot 24.00 voor hun lokaliteiten zal worden verleend. Rhenen, 17 juni 1957. De burgemeester voornoemd, L. BOSCH VAN ROSENTHAL De Veenendaalse voetbalvereniging „Triangel-Boys zette zaterdag de festivi teiten ter gelegenheid van het tienjarig bestaan in met voetbalwedstrijden op het terrein aan de Oranjestraat. Naar men ons meedeelde, zullen deze weken in het kader hiervan nog wel meer sportevenementen plaats vinden.' Wat er precies gaat gebeuren kan men ons nog niet zeggen, maar zeker is, dat er ook nog een voetbaltoernooi gehouden wordt. Wij hopen er t.z.t. nog over te berichten. Zaterdagavond was het Veenendaal dat ter gelegenheid van dit jubileum de strijd tegen de oude competitierivaal Ede aan bond. Ondanks de uitzonderlijk hoge tempe ratuur, ging de sterk verjongde Ede-ploeg toch vrij snel van start, waardoor de Vee nendaalse achterhoede al spoedig in moeilijkheden kwam, die echter door doelman Van de Pol keurig werden op gelost. Al spoedig had Veenendaal zich aangepast en liet Ab Rebergen enkele van zijn gloeiende schoten zien, die echter nog niet de juiste richting hadden. Na een half uur spelen wist Ede over links door te drukken, waarna rechts binnen Vink de gelegenheid kreeg zijn club de leiding te geven (0-1). Dit lieten de Veenendalers natuurlijk niet op zich zitten en ze zetten een be hoorlijk offensief in, maar goede kansen werden door Kees en Corry Heikamp on benut gelaten. In de veertigste minuut werd het toch gelijk. Ab Rebergen speelde zich keurig vrij, een goede voorzet volgde, die door Anton Muller ineens op de slof werd ge nomen en die keihard langs doelman Kaayk in het net belandde (1-1). Direct daarna kwam er nog een kans voor Corry Heikamp om Veenendaal de leiding te geven, maar doordat hij even te laat reageerde, ging ook dit niet door. Na de rust zagen we een gelijk opgaan de strijd met wisselende kansen. Toen er ongeveer een kwartier gespeeld was, liep een der Ede-spelers bij een bot sing een zodanige blessure op, dat hij na een langdurig oponthoud (er moest n.l. eerst een dokter aan te pas komen) ver vangen moest worden. Tegelijkertijd zag Corry Heikamp ook van verder spelen af en gaf hij zijn plaats over aan Gijs Hen zen. Na een half uur spelen kwam Ede enkele malen heel gevaarlijk voor het Veenendaalse doel, doch moedig en met een klein tikkeltje geluk kon Van de Pol de aanvallen steeds weer afslaan. Verder dan een hard schot van Vink, tegen de paal, kwam het dan ook niet. Bij een uitval van de Veenendalers wist Anton Muller nog een harde kogel op het doel af te vuren. De bal kwam van de VREEMD OF NIET? In Engeland en in tal van andere staten der wereld is een poging tot zelfmoord strafbaar. In het Duitsland van Hohenzollern was een gewoon soldaat die zijn kast open liet staan, strafbaar omdat dit verzuim aanleiding tot diefstal zou kunnen geven. Het is meer dan eens gebeurd, dat een soldaat, die een ander een poets wilde bakken, beweerde, dat iemand iets uit de kast van zijn kameraad had gestolen. Dit kon worden gezegd, zonder mede werking van de bestolene zelf. Nu moest iedere soldaat in zijn kast bepaalde voor werpen hebben, b.v. twee zakdoeken. Was de kastinhoud niet compleet, dan kon de soldaat worden gestraft, omdat hij waar schijnlijk gelegenheid tot diefstal had ge geven. Dat was dan zaak no. één. Hoe iemand te weten was gekomen, dat er iets werd vermist, was vers twee. Een dergelijke geschiedenis werd in de regel opgelost, door alle betrokkenen te straffen, voor zover er dan tenminste nog ruimte in „de lik" was. onderkant van de lat het veld weer in, juist voor de voeten van Kees Henzen, die echter naast schoot. Acht minuten voor tijd kreeg Piet Muller nog een vrije kans, doch ook zijn schot ging ver naast. In de laatste minuut kreeg Roseboom nog een corner te nemen. Moeilijk zal hij echter hebben kunnen bekijken, dat deze cörner nog zoveel sensatie zou brengen. Hij zette de bal keurig voor het Vee nendaalse doel, precies op het hoofd van een der Edese voorhoedespelers. Gelijk dat deze speler een ferme kopstoot gaf, floot scheidsrechter Van de Burg af. De bal belandde in het doel maar de scheids rechter keurde het doelpunt af. Er werd door Ede wel even geprote steerd, maar de arbiter hield vol dat hij voordat de bal in het doel verdween afgefloten had. Er was dus niets meer aan te doen, het bleef 1-1. Daar er echter toch een winnaar te voorschijn moest komen, werd de wed strijd met strafschoppen beslist. Ede bleek dit nog. net iets beter te kunnen dan Veenendaal en won. Vooraf was er een wedstrijd tussen een Veenendaals veteranenelftal dat gekozen was uit de elftallen die deelnemen aan het veteranentoernooi en de veteranen van Ede. Bij deze wedstrijd leek het of de elftallen om beurten voetbalden. Was het in het eerste half uur Veenendaal dat door doelpunten van Rebergen, Muller en v. d. Scheur tweemaal, een 4-0 voorsprong kreeg, reeds voor de rust wisten Drost, v. d. Wal en Bos de stand weer terug te brengen tot 4-3. Na de thee werd het door twee doel punten van Hendriks zelfs 5-4 voor Ede. Toen was Veenendaal weer aan de beurt en wist in het laatste kwartier toch nog met doelpunten van Muller en Re bergen de overwinning in de wacht te slepen. Na afloop werden door een bestuurslid van Triangel-Boys met een toepasselijk woord de prijzen uitgereikt. (Vervolg van pagina 1.) Deze mensonterende toestanden trok ken de aandacht van enkele leerlingen van de kostschool, die door de dames Hanna en Isabella Leeson werd gehou den in het tegenwoordige hotel „Bui tenzorg" aan de Amsterdamseweg te Ede. Zij schreven zelfs een brochure, waarin zij de toestand in Ederveen we reldkundig maakten. Het is ons niet ge lukt een exemplaar van deze brochure in handen te krijgen, zodat wij niet in staat zijn daaruit een bloemlezing sa men te stellen, die zonder twijfel een duidelijker inzicht in de maatschappe lijke toestand van de Ederveense be volking zou hebben gegeven dan wij in bovenstaande regels proberen te schetsen. Toen de dames Leeson door hun eigen leerlingen met de treurige toe stand van Ederveen geconfronteerd werden rijpte bij hen het besluit, dat zij daar iets aan moesten doen. Zij wa ren natuurlijk niet in staat om in één slag het hele „Törfveld" te saneren, zoals wij dat tegenwoordig zouden noe men. Maar zij begrepen wel, dat vooral aan twee dingen aandacht moest wor den geschonken, namelijk aan verbete ring van de woongelegenheid en aan AFDELING ELST ■H- Trekking van de verloting is uitgesteld tot 4 juli of uiterlijk 19 juli SPECIAAL in BRILLEN S Hoofdstraat 51 =3 Veenendaal Administratiekantoor J. H. VAN DEN BERG Nieuwe Veenendaalseweg 196 Rhenen van 15 tot 29 juni. AFBRAAK AMERONGEN Notaris D. S. VINK te Ame- rongen zal zaterdag 22 Juni 1957, n.m. 2 uur, te Ame- rongen, op het terrein a. d. Burg. v. d. Boschstraat hoek Schapendrift, contant, openbaar verkopen: gebinten (geschikt voor hooitas), zware balken, planken, deuren, eiken palen, daksparren, pan latten, schilten, ong. 7000 pannen enz. Voor ALLE VERZEKERINGEN EN FINANCIERINGEN A. DE KIEVID De Sav. Lohmanstraat 152 Telefoon 3136 Veenendaal Nieuwe 6-8 persoons auto's disponibel Zeer voordelige tarieven N.V. v/h Fa. Wed. Markt 16 Veenendaal MAG GEEN GOKJE ZIJN! Volg de zekere weg. Via De Vallei bereikt U een kopend publiek, dat zijn krant leest met de inten se belangstelling waar mee streekbladen gele zen worden. [Albert gezien Zilvervloot volledig gevitamineerd 99 En weet n waarom Omdat Albert Heijn netto-prijzen berekent en geen kortingen geeft, die u toch zelf betaalt. Daarom is AH in staat om prijzen te noteren en te publiceren, die stukken lager liggen dan waar ook. Bovendien heeft u bij AH voor elk artikel de onvoorwaardelijke garantie voor de beste kwaliteit. Begin vandaag zie hoeveel lager onderstaande prijzen zijn dan die welke o bij anderen betaalt 250 gram van 37 voor 32 PRUIMEDANTEN 250 gram van 69 voor 59 MALS ROOKVLEES 100 gram van 55 voor 49 GROTE SNIJKOEK p. stuk 41-49 HUISHOUD THEE 100 gram 59 PUDDING, 6 smaken 2 pakjes ANANAS-BLOKJES 250 gr. GEV.FRAMB00SJES 250gr. VRUCHTENTOFFEES 250 gr. BADZEEP 3 zware stukken 100 HUISHOUDZEEP dubbelstuk 19 ZACHTE ZEEP pondsbus 25 39 39 59 kwaliteit 500 gram 52 C voor 95 fles 55 2 voor 99 i geconcentreerd f* blik 29 Z voor 49 literblik 59 2 voor 99 rol 39 2 voor 69 voor 53 {ram 30 200 gram wW per pak 22 2 voor W W grote rol 25 2 voor ff Bij Albert Heijn is de koffie geuriger, krachtiger en minstens 10% goedkoper dan elke andere kwaliteitskoffie. 40 Fijne Dessertkoffie pak 250 gram Eerste kwaliteit pak 250 gram Goede, pittige koffie pak 250 gram ie kwaliteit gram 250 gram grote fles 250 gram BRUINE BONEN 500 gr. 45 BRUINE BONEN kant en klaar liter blik 69 BRUINE BONEN met spek liter blik 99 KAPUCIJNERS kant en klaar liter blik 75 WITTE BONEN 500 gram 39-47 MACARONI elleboogjes 250 gram 20 RIJST droogkokende 500 gr. 44 LEVERPASTEI 100gram 39 FIJNE SNIJW0RST 100 gram 49 BOERENMETWORST 100 gram 59 THEEWORSTJES per stuk 100 gram 52 CORNED BEEF Amerikaanse 150 gram 66 KNAKWORST Frankfurter groot blik 115 GELD. HAM 100 gram 55 Door Albert Heijn's lage prijzen spaart u snel en nagenoeg gratis voor zo'n felbegeerde Albert Heijn-Klanten- obligatie. Met rente en winstaandeel 1 blik 340 gram Wij importeerden extra voordelig een grote partij Argentijnse Corned Mutton. Minstens zo fijn als Corned Beef. Heerlijk op de boter ham, bij de warme maaltijd, als goulash, enz. de bevordering van het lager onderwijs. Met bekwame spoed gingen zij aan het werk. Zij brachten een stamkapitaal van vijfduizend gulden bijeen en dit bedrag was ruimschoots voldoende om er Jan Gazenbeek uit Ede acht arbei derswoningen voor te laten bouwen. Zes kwamen er aan de Nieuweweg te staan en twee aan de Oude Dijk. Dat gebeurde omstreeks 1873 en dat het het degelijk gebeurde blijkt wel hieruit, dat deze acht huisjes er van daag aan de dag nog staan. Wel zijn er vijf wat verbouwd en gemoderniseerd, maar drie ervan bevinden zich nog in hun oorspronkelijke staat. Men kan ze herkennen aan de witte cirkel op de voorgevel, waarin de naam van de stichting en het bouwjaar vermeld staan. Om er voor te zorgen dat de hulp aan de Ederveense bevolking ook na haar dood zou doorgaan riepen de da mes Leeson op 14 januari 1875 de Stichting Ederveen in het leven. In deze stichtingsacte wordt als doel gesteld: „De zedelijke en stoffelijke ontwikke ling van de inwoners van de secties G. en H. der kadastrale gemeente Ede". Als middelen om dit doel te bereiken worden genoemd: „Het verstrekken van goede woningen aan de arbeidende klasse tegen matige huurprijs, het in standhouden van een naai- en brei- school, voorzover de middelen het toe laten of anders bevordering van het onderwijs in vrouwelijkehandwerken, zomede het bevorderen van het school gaan der jeugd tot het verkrijgen van lager onderwijs". In de acte werd verder bepaald, dat de burgemeester van Ede het voorzit terschap van de stichting moest bekle den, terwijl de beide andere bestuurs leden door de gemeenteraad moesten worden benoemd. Op het ogenblik zijn dat de heren J. Busser en G. Hardeman. Aan de gemeenteraad moest ook elk jaar de rekening en verantwoording ter goedkeuring worden voorgelegd. Natuurlijk was met de bouw van acht woningen niet de gehele bevolking van Ederveen geholpen, maar de dames Leeson hebben hiermee wel de stoot tot verdere ontwikkeling gegeven. Vooral de onvoldoende afwatering heeft nog jaren een ernstig probleem ge vormd. Het gemeentebestuur van Ede heeft hieraan grote sommen ten koste gelegd, maar men bleef afhankelijk van belanghebbenden in de aangren zende gemeenten, zodat op gemeentelijk niveau geen afdoende verbetering kon worden verkregen. Dank zij de oprichting van het wa terschap Lunterse Beek, waarvan Ederveen het centrum vormt, heeft men de laatste jaren de zaak in groter verband kunnen aanpakken. Boven dien heeft het gemeentebestuur plan nen gereed liggen voor de aanleg van riolering en verdere verbetering van wegen. Het gemeentebestuur heeft ook de nagedachtenis van de dames Leeson willen eren door een nieuwe weg in de „kom" van het dorp de naam Leeson- weg te geven. Hoe sympatiek dit ge baar ook is, toch moet ons de opmer king van het hart, dat de foeilelijke bungalows, die aan deze Leesonweg door het gemeentebestuur zijn neerge poot, in geen enkel opzicht de verge lijking kunnen doorstaan met de aar dige huisjes, die ruim tachtig jaar geleden door Jan Gazenbeek voor 600.- per stuk in Ederveen werden gebouwd DOOR REIN VAN GELDER Hij is erg bezorgd over zijn boeltje, maar kan ook niet te drastisch optre den. Dan komen de klanten niet terug. Slechts voor enkelen, die al te veel heb ben gedronken, tapt hij niet meer, dat is zijn plicht. Hij moet ze op een tacti sche manier zien weg te krijgen vóór het misgaat. Hendrik heeft al een wenk van hem gehad. Want de weg in 't donker met paard en rijtuig is niet zonder gevaar als de bestuurder alles half ziet of dubbel. Er zijn sloten. Hendrik is niet dronken, maar nuch ter is hij lang niet. Zijn gedachten wer ken traag. Sientje zit al enige tijd te slapen. De kastelein kent beiden, ze moe ten weg. Ze horen hier nu niet in dit tu mult. Rietje staat op zijn erf met het rijtuig achter zich geduldig te wachten en hij waarschuwt Hendriks vrienden dreigend, dat ze de slapende vrouw met rust moeten laten. Haar ogen zijn stijf gesloten, ze merkt niet eens dat ze wordt opgetild en achter in het rytuig gelegd. Hendrik klimt moeilijk op de bok, Rietje trekt het gespan de zomerse nacht in. Buiten twinkelen de sterren. Een bleke maan overgiet het land met een getem perd licht. Er is een geur van vers hooi in de lucht en het zoetige aroma van de cumarine. De huizen in de dorpsstraat staan als stille wachters tussen boom gaarden en bouwland. Uit „De Sleutels" klinkt gejoel naar buiten door de open ramen. Het verbreekt de bijna eerbiedi ge stilte in het slapende dorp, waar door heen straks de late pretmakers zullen schreeuwen en zingen, terwijl ze huis waarts keren. Het paard zoekt zijn weg, het rijtuig schommelt in de veren als een wieg, dei nend en rustbrengend. In een toestand tussen waken en dromen heeft Sientje de man bij zich van wie ze altijd droomt, slapend of wakend. Jan de Kruif. Hij was om haar heen vanaf haar kindsheid, om hem is ze Rotterdam ontvlucht, om hem heeft ze dominee Straatman verla ten en ook om hem alleen is ze opge vlogen om Rietje naar de overwinning te voeren. Ze was gelukkig omdat hij ge lukkig was, toen zovele handen de zijne drukten. In stille uren overdenkt ze wat het zou wezen als ze niet meer zijn kind, maar zyn vrouw zou zijn. In zijn veilige nabijheid wil ze blijven, een leven lang. Ze wil de vader loslaten om de man te volgen en die man schijnt dat niet te begrijpen. In de zwoelheid van de zomernacht staat zijn beeld scherp voor haar geestes oog. Zestien jaar is hij ouder dan zij, maar hij is vitaal en opgewekt. En wat bete kent een verschil van slechts zestien jaar? Ze wil by hem zijn als kind, om hem lief te hebben. Als vrouw om hem kinderen te schenken en als moeder om hem te verzorgen. Ze voelt de kracht daarvoor in zich verenigd en betreurt het dat ze dit niet aan Jan kenbaar kan ma ken. Hoe anders zou het zijn geweest als hy nu op de bok zat inplaats van Hen drik. De maan schijnt en de adem van het hooi dat in oppers op het land staat, dringt in haar longen. Ze schrikt op als het rytuig plotseling stil staat en Hen drik naast haar komt zitten. Rietje trekt het gerij naar de wegberm en begint gras te éten. De teugel ligt los op haar rug. „Wat is er, Hendrik?" vraagt ze. Even is er een stilzwijgen. Hy schijnt het antwoord niet gereed te hebben, maar eindelyk komt het in afgebroken zinnen. „Sientje, ik wil je eens wat vragen. Je bent nu al zo lang bij ons en ik heb je altijd als een zuster beschouwd. We zijn nu net samen, ik dacht als jij als jy nu eens wilde ik bedoel, vader zou het wel goed vinden. Ik wilde zeggen dat ik veel van je hou. Anders dan van een zus ter. Zullen we morgen samen naar vader gaan om er over te praten?" Ineens is ze klaar wakker. Aan Hen drik als echtgenoot had ze nimmer ge dacht en ook aan hem nooit iets gemerkt dat in die richting wees. Ze gingen ver trouwelijk, als broer en zuster met el kaar om. Was het de drank die Hendrik dit voorstel ingaf? Voelde Hendrik zich niet te jong voor haar? Of is een verschil van zes jaren met hem van even weinig bete kenis als een van zestien met Jan? Ze voelt zich in een moeiiyke positie. Ze kan zeggen dat ze de vader verkiest boven de wien dat aannemen en wat zal het dorp ervan zeggen? Ze zullen er een achter grond bij fantaseren, een die niet mooi is. Van haai' antwoord aan Hendrik zal nu veel afhangen en ze overweegt wat ze zeggen zal. Het is onmogelijk om haar gevoelens voor Jan bloot te leggen zo lang ze van deze nog niets positiefs heeft gehoord. Waarom ging hij niet met haar mee? Dan was deze situatie niet ontstaan. Hendrik keek haar aan met iets van gehaastheid en ongeduld in de ogen. Het was goed dat ze inmiddels al een be sluit genomen had, maar ze kon hém toch ook niet te resoluut afwijzen. Zyn vriendschap had ze nodig om daardoor de weg naar de vader gemakkelijker te kunnen vinden. „Ik weet het niet, Hendrik," begon ze, „het is zo onverwacht, 't Is nog zo'n rare plaats ook waar je er mee aankomt. Dat had je toch veel beter thuis kunnen doen? Weet vader er van dat je me vragen zou?" „Nee, die weet nog niks. Ik moet eerst weten hoe jy erover denkt en dan zal ik met hem praten. Ik geloof dat hij er wel mee ingenomen zal zijn, hij kent ons al lebeide en bezwaren zijn er eigenlijk niet. Kom, zeg nu maar wat je wil, dan rijden we gauw naar huis." Ze werd onrustig toen zyn hand op haar arm kwam en schoof wat terug. In het rytuig was het donker en om hen heen was de stilte van het land en de bedwelmende adem van het hooi. „Rijd naar huis, Hendrik, ik wil er thuis rustig over denken. Later zal ik je ant woord geven, nou kan het niet „Ik wil nou antwoord, Sientje," zei hij opmerkeiyk langzaam. „Je weet best wat je wilt, maar je wilt er niet rond voor uitkomen. En als je het niet weet dan zal ik het je wel zeggen. Ik heb de laatste tyd wel gezien hoe je naar vader kijkt als hy er geen erg in heeft. Zo kijkt geen kind naar een vader. Je wilt je weg naar vader zoeken en daarom wil je my niet antwoorden op wat ik vraag. Nou, wat zeg je daarop?" In de loop der jaren had ze zich ver raden en Hendrik had het gezien en be grepen. Ook anderen konden dat gemerkt hebben, terwijl ze haar gevoel voor Jan als een groot geheim gekoesterd had. Het was geen geheim meer. Ontkennen kon hier niet meer baten en het kwam haar ook niet wenselijk voor. Eenmaal zou ook Jan weten wat ze voor hem voelde, als het zwijgen ten slotte on- dragelyk werd. Ze moest open kaart spe len tegen Hendrik, zoals ze dat altijd ge daan had. Mogelijk zou hij er nu kwaad om worden, maar morgen het hele aan zoek zijn vergeten. „Hendrik, ga nou op de bok zitten, dan kom ik naast je. Dan kunnen we samen praterf." Hij keek teleurgesteld maar deed wat ze zei. Ze ademde verlicht toen Rietje zich in beweging zette, 't Was of ze aan een groot gevaar ontkomen was. Want ongevaarlijk was het niet voor een knap pe jonge vrouw, om een half dronken minnaar af te wyzen op een plaats als deze. Ze wist wel dat er in Hendrik geen kwaad stak, maar de verraderlijke in vloed van de drank kende ze nu ook. Het paard zocht zyn weg naar huis over smalle bochtige wegen tussen boom gaarden en weilanden door. Rietje had deze weg al tientallen malen afgelegd en draafde met onfeilbare zekerheid terwijl de twee mensen op de bok in stilzwijgen zaten verzonken. In de verte flikkerden de lichten van 't dorp. Sientje overwoog, welke houding ze moest aannemen, als Hendrik het ge sprek zou hervatten. Ze keek terloops opzij en zag dat hij sliep, 't W&s beter hem niet te wekken, maar voorzichtig de teugel uit zijn hand los te maken en zo naar huis te ryden. Ze was ermee ver trouwd en ook zij kende de weg. Op dit ogenblik schoot een haas in pylsnelle vaart vlak voor het paard heen de weg over. Rietje schrok en maakte een zijsprong. Sientje trok in een reflex de teugel strak, maar het was te laat. De wielen zakten weg in de zachte berm en het rytuig kantelde. Met de wielen om hoog plonste het in de wetering die vlak langs de weg liep. Ze rolden met zitbank en al omlaag en vielen op de binnenzyde van de kap, waar het water reeds met geweld naar binnen drong. „Hendrik," gilde ze en greep zich aan hem vast. Ze voelde zijn arm om haar middel, terwyl hij worstelde om zich een weg naar buiten te banen, geheel onder water in diepe duisternis. Hevig schudde het gespan door de wilde bewegingen van Rietje, die trachtte los te komen uit het tuig. Het was hun geluk want daardoor kwam het rytuig scheef te liggen. Hen drik kon met een laatste krachtinspan ning een portier open krygen en het hoofd boven water steken. Hy was byna gestikt, maar verloor zyn tegenwoordig heid van geest niet. Zyn benen zakten weg in de modderige bodem toen hy ook Sientje ten -dele boven water trok. Toen moest hy even rusten om adem te halen. Bij het licht der maan zag hij dat ze de ogen gesloten had. (Wordt vervolgd)

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1957 | | pagina 4