„DE NATUUR IN EIGEN OMGEVING"
RASSENHAAT IN AMERIKA....
ROVANNA
VEENENDAAL
RHENEN
Marktberichten
WOUDENBERG
Als de heide
bloeit
vindt oorzaak in angst
^Qondom
de (2uneratoren
HET
RAADSEL
VAN
Levende vis gegeten
Uitslagen jeugdvoetbal
competitie
Staaltje van naasten
liefde
Diploma-uitreiking Hollandia
Trico-confectieschool
Vijftig jaar trouwe dienst
„Wilskracht" naar nieuwe
turnzaal
Enkele arbeiders die de nachtdienst
hadden gehad, besloten samen te gaan
hengelen in het Spinnemeer. Een col
lega die dit hoorde, vroeg of hij mee
mocht om te kijken hoe het ging. Het
mocht. Toen zij daar rustig aan de
waterkant zaten kreeg één der hen
gelaars beet en het resultaat was dat,
een spartelende vis boven het water
werd getrokken. De kijker had waar
schijnlijk weieens horen verklaren dat
alle leven uit de zee is onstaan en werd
zich dat nu schijnbaar plotseling be
wust, greep de spartelende vis en at
die luid smakkend op. Nadat de ont
hutste hengelaars, die eerst nog bang
waren dat hij aan hen zou beginnen,
van de schrik waren bekomen, hem
vroegen hoe het gesmaakt had, kregen
zij ten antwoord: Het smaakt bar best,
alleen moest hij geen schubben be
zitten. Wanneer wij dus eerstdaags
een zeehond zien in het Spinnemeer,
hoeven wij ons niet te verwonderen.
Groep I.
Davidsplein V.O.P. Mulderslaan 1—3
J.V.V. IJl S.D.00—4
Veenendaal-oost Armada 0—1
Veenendaal-oost Mulderslaan 04
Armada S.D.01—5
Groep II.
Valleivogels V.V.D.O.W13
Singelboys J.V.V. II 2 2
Nieuweweg J.S.V. Valleivogels 4 1
Nieuweweg J.S.V. V.V.D.O.W. 53
Valleivogels J.V.V. II 25
Groep III.
S.A.N.O. K.M.D2—3
Stationsstraat J.V.V. I 16
S.A.N.O. Stationsstraat 0—2
K.M.D. J.V.V. I 0—9
Enige tijd geleden overkwam
een Duitse jongeman, met va
kantie in Nederland, in Eist een
vrij ernstig verkeersongeval.
De onfortuinlijke vakantieganger
werd naar het Juliana-ziekenhuis
te Veenendaal overgebracht en
ligt daar nog steeds.
Aangezien hij in de buurt van
München woont, op honderden
kilometers hier vandaan, hoefde
hij niet op bezoek te rekenen,
ware het niet, dat een Veenen-
daalse zakenman, die het onge
luk van nabij had meegemaakt,
hem regelmatig bezocht.
Deze zakenman nam ook eens
een kennis mee en zo bezochten
zij dan samen, dan om beurten
„hun patiënt".
De Duitser was hierover na
tuurlijk geweldig in z'n schik,
maar de twee Veenendaalse za
kenlieden vonden het nog niet
genoeg.
Dezer dagen hebben zij op hun
kosten zijn moeder uit Duits
land laten overkomen. Zij kan
nu zelf haar zoon regelmatig be
zoeken, terwijl zij bij de Vee-
nendalers logeer.
Voor de beide Veenendalers is
het misschien de gewoonste zaak
van de wereld, maar wij vonden
het toch een geste, welke het
vermelden ten volle waard is.
WEER AANRIJDING OP UITZICHT
LOZE HOEK
De volkomen „dichte" hoek Bantuin-
weg Oude Veenendaalseweg heeft
opnieuw een verkeersongeval opge
leverd, waarvan de motorrijder E. v. L.
uit Rhenen het slachtoffer is geworden.
Komende van de Oude Veenendaal
seweg reed Van L. maandagmiddag ge
heel rechtsvan de weg. Vanuit de Ban-
tuinweg kwam de leswagen van de
autorijschool C.S., eveneens te Rhe
nen, bestuurd door een leerling, ge
heel links door de bocht.
Er was voor Van L. geen ontwijken
meer mogelijk, hoewel hij nog wel
trachtte zijn voertuig in de steile berm
te zetten, doch een aanrijding was het
gevolg. Hij werd aan beide benen ge
wond, terwijl zijn motor op verschil
lende punten schade opliep. De wagen
van S. was licht beschadigd. De politie
maakte proces-verbaal op.
TUINFEEST IN OUWEHAND
Ondanks de hele dag regen is het
laatste tuinfeest in Ouwehands Die
renpark volledig geslaagd en was de
publieke belangstelling bevredigend.
Voor komende zaterdag is er een wij
ziging in het programma gekomen
tengevolge van ziekte van Wim Schol
ten, die in Madrid in het ziekenhuis is
opgenomen. Het duo Eddy Schuier-
Wim Scholten wordt nu vervangen door
het Majoco-Trio, dat Spaanse zang en
dans brengt. Het programma wint er
door tevens aan aantrekkelijkheid. Ed
dy Schuier wordt vervangen door Henk
Bouman, manipulator.
OPBRENGST RODE KRUIS
COLLECTE
De collecte, welke in Rhenen is ge
houden ten bate van het Roode Kruis
heeft 1374,83 opgebracht.
NIEUWE VERLICHTING
MOLENSTRAAT
De Molenstraat in Rhenen, de verbin
dende winkelstraat tussen het centrum
van het stadje en het dichtbevolkte Vree
wijk, zal van een uitgebreider en moder
ne verlichting worden voorzien.
De werkzaamheden vangen met enkele
dagen aan, zodat in deze straat in de
komende herfst nieuw licht zal stralen
uit hoge T.L.-masten.
Dit betekent voor deze winkelstraat een
aanmerkelijke verbetering.
Vrijdag werd aan 12 leerlingen van de
Hollandia Trico-confectieschool het di
ploma voor tricotnaaien uitgereikt van de
Stichting Vakopleiding Textielindustrie
„Betex".
Examen werd afgenomen in de vakken:
Vezelkennis, bedrijfskennis, sociale wet
geving, hygiëne en practisch werken aan
naaimachines.
Het hoogste aantal punten werd be
haald door Elly van Zanten uit Veenen
daal, terwijl Toos Voermans uit Achter
berg, RiekSchoeman uit Veenendaal en
Jenny van Dam uit Eist tweede waren
met een gelijk aantal punten n.l. 61. De
overige geslaagden waren: Willy Nagel
en Betsy Blitterswijk uit Eist, Ria van
Uitert, Riek Hardeman, Nelly Krikke en
Willy van der Haar uit Veenendaal, Toos
Hendriks en Willy Veld uit Rhenen.
Namens de directie werden de diplo
ma's uitgereikt door de heer J. W. van
Berkum, die hierbij wees op de mooie
basis die door de „Betex" opleiding wordt
gelegd voor confectienaaister. Hij vroeg
de medewerking van alle geslaagden
voortdurend aandacht te schenken aan
de kwaliteit van de Hollandia Trico arti
kelen, zodat het ondergoed van Hollandia
van de bovenste plank blijft.
Alle geslaagden mochten een aardig
cadeautje in ontvangst nemen.
Dank werd gebracht aan mej. M. Lasee,
de leidster van de school, voor de uit
stekende wijze waarop zij de cursus ge
leid heeft en aan de examencommissie
voor haar medewerking.
De leerlinge Elly van Zanten bood mej.
Lasee een aandenken aan voor de pret
tige wijze waarop de lessen werden ge
geven.
VEENENDAAL. Dinsdag 13 augustus
1957. Eiermarkt. Aanvoer 126.000 stuks.
De prijzen varieerden voor kippeëieren
van 14.- tot 14.60, voor henneëieren
van 9.- tot 13.-, dit per 100 stuks. De
handel was traag. Biggenmarkt. Aanvoer
70 stuks. Er werden prijzen besteed van
38.- tot 60.- per stuk, bij een redelijke
handel.
SCHERPENZEEL Woensdag 14 augustus
1957. Eiermarkt. Aanvoer 980.000 stuks.
De prijzen varieerden voor kippeëieren
van 13.75 tot 14.25, voor henneëieren
van 9.- tot 13.50, dit per 100 stuks. De
handel was matig.
EDE. Maandag 12 augustus 1957. Eier
markt. Aanvoer 225.000 stuks. De prijzen
varieerden voor kippeëieren van 14.-
tot 15.25, voor henneëieren van 9.-
tot 13.-, dit per 100 stuks. De handel
was matig.
WOUDENBERG. Dinsdag 13 augustus
1957. Eiermarkt. Aanvoer 125.000 stuks.
De prijzen varieerden voor kippeëieren
van 14.- tot 14.50 (middelprijs 14.25),
voor henneëieren van 10.50 tot 13.50,
dit per 100 stuks. De handel was flauw.
TIP TOP HENGELWEDSTRIJD OP
KOMST
Zaterdag 24 augustus wordt door „De
Voorn" weer een grote hengelwedstrijd
georganiseerd, waSrvoor het Rhenense
magazijn „Tip-Top" fraaie prijzen be
schikbaar zal stellen.
De deelnemers komen samen bij café
„Centrum" van de heer H. P. v. Noort.
Men kan zich aanmelden voor de wed
strijd bij het bestuur van „De Voorn".
Deze vereniging hoopt de maand augus
tus te besluiten met een trip naar Kam
pen op de een en dertigste, dus ook weer
op zaterdag. Er zijn nog maar enkele
plaatsen vrij in de bussen, dus zij, die
van deze gelegenheid willen profiteren,
dienen zich te haasten met hun aanmel
ding.
JUNIOREN AAN DE HENGEL
Zaterdagmiddag hoopt de eerste Rhe
nense hengelaarsvereniging „De Voorn"
een wedstrijd te organiseren voor junio
ren. De deelnemers ko'men samen bij het
veerhuis om half vier 's middags.
RHENENSE HENGELAARS OP DERDE
PLAATS
Er vond zaterdag een gecombineerde
hengelwedstrijd plaats in competitiever
band tussen de verenigingen uit Wage-
ningen, Renkum, Ede en Rhenen. Er werd
ditmaal in Wageningen gehengeld.
Hoewel er een harde wind stond, werd
er nog rijkelijk veel vis gevangen. Wage
ningen werd eerste met 2795 gram. Ren
kum kon niet meer dan 411 gram ver
schalken en zakte van de eerste plaats
naar de tweede. De Rhenenaren hadden
1028 gram in het net en behielden daar
door hun derde plaats op de ranglijst.
Ede sluit de rij met een vangst van 131
gram. In totaal werd er zaterdagmiddag
4365 gram vis gevangen.
Op 8 augustus j.l. was het 50 jaren ge
leden dat de heer E. Polman op 26 jarige
leeftijd zijn loopbaan begon als jachtop
zichter bij baron van Boetselaar te Maar
tensdijk. Nadien diende hij als jachtop
zichter nog verschillende families, n.l.
Jhr. M. de Beaufort te Doorn, notaris
van Dixhuizen te Eemnes, familie De
Pessers te Maartensdijk, Jhr. J. K. de
Beaufort te Austerlitz, totdat hem in 1939
tot op heden, het toezicht werd opgedra
gen op het landgoed Henschoten van de
familie W. H. de Beaufort te Maarsbergen.
Ruim 30 jaren diende hij als jachtop
zichter de familie De Beaufort. H.M. de
Koningin heeft de heer Polman voor 50-
jarige trouwe dienst onderscheiden met
de medaille in de Orde van Oranje Nas
sau in het zilver. De heer J. A. Hosang,
burgemeester van Woudenberg, reikte
in een zeer groot gezelschap van jacht-
heren, jachtopzichters en politie, aan de
nog zeer krasse wildschut van 75 jaren
het onderscheidingsteken uit. Nadat hem
het eremetaal op de borst was gespeld,
wenste de burgemeester hem geluk met
deze hoge onderscheiding, waarbij hij de
wens uitsprak, dat Polman nog vele jaren
zijn ambt als jachtopzichter zal kunnen
waarnemen.
Zijn jachtheer, Jhr. W. H. de Beaufort
sprak de gedecoreerde hartelijk toe en
feliciteerde hem met zijn hoge onder
scheiding. De heer B. F. de Beaufort, ma
joor der rijkspolitie, voorzitter van de
Nederlandse jachtvereniging, afdeling
Utrecht sprak namens deze vereniging
enkele hartelijke woorden tot de heer
Polman.
Door de gezamenlijke jachtopzichters
werd de heer Polman een fraai schilderij
(jachttafereel) aangeboden. Ook de an
dere sprekers deden hun gelukwensen
gepaard gaan met aardige geschenken,
terwijl nog menig jachtavontuur kon
worden beluisterd.
De Rhenense gymnastiekvereniging
„Wilskracht", die vanaf mei 1941 gehuis
vest is in de gemeentelijke zaal aan de
Wilhelminastraat, gaat verhuizen.
Dit is het resultaat van onderhandelin
gen tussen het gemeentebestuur van Rhe
nen en het bestuur van deze vereniging
alsmede tussen het bestuur van de School
met de Bijbel met enerzijds het gemeen
tebestuur en anderzijds het verenigings
bestuur.
Het lokaal aan de Wilhelminastraat
wordt de laatste jaren zo intensief ge
bruikt, dat het gemeentebestuur voor
moeilijkheden kwam te staan, die resul
teerden in het moeten afwijzen van ver
schillende sportverenigingen, die ook een
verzoek indienden om van de turnzaal
gebruik te mogen maken voor verschil
lende soorten in-door-training.
Na het gereedkomen van de nieuwe
gymnastiekzaal aan de Prins Bernhard-
straat, gebouwd door de vereniging tot
stichting en instandhouding van een
school met de Bijbel, welke zaal hyper
modern is ingericht, werden contacten
gelegd om te trachten de grootste ver
eniging. in dit geval „Wilskracht", naar
dit nieuwe lokaal over te brengen.
Er werd volledige overeenstemming
bereikt en zo zal deze Rhenense vereni
ging op woensdag 28 augustus de gym
nastieklessen in het nieuwe gebouw her
vatten.
INBRAAK N.B.M. VOLLEDIG
OPGEHELDERD
Wij vernemen, dat thans ook de ver
dachte J., koopman te Wageningen, be
kend heeft betrokken te zijn geweest
bij de inbraak in de kluis van de
N.B.M. op het remise-terrein te Rhenen.
WILSKRACHT VERZORGT
ANJERCOLLECTE
Op verzoek van de burgemeester,
plaatselijk vertegenwoordiger van het
Anjerfonds Utrecht, hoopt de gym
nastiekvereniging „Wilskracht" dit jaar
de zogenoemde Anjercollecte te orga
niseren.
In het cluborgaan „De Brug" van
deze vereniging lezen wij in het
augustusnummer een oproep aan de
leden zich te melden als collectant voor
deze inzameling, die gehouden wordt
in de week van 7 tot en met 12 oktober
van dit jaar.
WINKELIERS LEVERDEN GOED
WERK
De ontspanningsavonden op het Fred,
van de Paltshof, georganiseerd door
de gezamenlijke winkeliersverenigingen
„W.V.R." en „Rhenens Belang" behoren
weer tot het verleden. Het podium
heeft een opslagplaats gekregen in het
oude stadhuis op de Vismarkt.
Het is de organisatoren gelukt, met
medewerking van een groot aantal
amateurs en een plaatselijke sportver
eniging, zowel inwoners als mensen
van-buiten aan te trekken, zodat, voor
al afgelopen zaterdagavond, het Fred,
v. d. Paltshof overvol stond met be
langstellende luisteraars.
Deze organisatie mag werkelijk als
een groot succes worden aangemerkt.
OM de hei te zien bloeien behoeft men in onze om
geving niet ver van huis te gaan. De Rhenense
bossen, Prattenburg, bij Overberg en Leersum, en wie
de andere richting zoekt, naar Ede, het gehele land
schap draagt het stempel van dit oer-Nederlandse
heestertje. Met bloeiende hei bedoelt iedereen de
struikhei met z'n ontelbare paarse bloempjes. Wie het
wat geleerder wil, zegt „Erica" en maakt dan meteen
een nogal algemene fout. Een begrijpelijke overigens,
want de Erica is de dophei. De struikhei draagt de
Latijnse naam Calluna. En om volledig te zijn: Erica
tetralix en Calluna vulgaris; dophei en struikhei, beide
algemeen voorkomend, de eerste op wat vochtige
plaatsen, daardoor niet zo algemeen, doch door de
grote urnvormige bloempjes bijzonder mooi.
GYMNASTIEK VOOR OUDERE
HEREN
Het bestuur van de Rhenense gym
nastiekvereniging „Wilskracht" heeft
het initiatief genomen om te komen
tot oprichting van een afdeling voor
gehuwde heren, in navolging van de
zelfde afdeling voor getrouwde dames.
Er bleek van verschillende zijden be
langstelling te bestaan voor een der
gelijke afdeling, waarom het „Wils-
kracht"-bestuur besloot tot oprichting
ervan over te gaan.
Er zijn momenteel nog niet voldoen
de deelnemers, zodat wij de oproep tot
de gehuwde heren, die last hebben van
extra vetvorming, gaarne van het
„Wilskracht"-bestuur overnemen.
Heren in Rhenen, meldt u aan bij de
bekende adressen.
^an het eind van de Sla
perdijk, tussen Pratten
burg en de Dwarsweg,
liggen heiperceeltjes die
ik bijzonder waardeer.
Niet dat men daar van de
hei kan genieten zoals
dat eigenlijk hoort: een
grote uitgestrektheid, „een
blommenzeezonder
boord" zoals Guido Ge-
zelle dichtte. In onze di
recte omgeving is dat
landschap versnipperd tot
kleine brokken en smalle
stroken met hier en daar
een groter stuk. Cultive
ring en natuurlijke bos-
begroeiing hebben het
landschapstype veranderd
en dat gebied een geheel
eigen karakter gegeven.
Gaat men aan het eind
van de dijk rechtsaf dan
ziet men de „heuveltjes",
een klein, prachtig stukje
heigebied, met de bemos
te heuvels en stuifzand
hellingen. De laatste ja
ren nogal eens geschon
den door brand; ook dit
jaar ging een flink stuk
in vlammen op. Een smal
le dennenstrook ontneerrit
het gezicht op een wat
groter heideveld naast
het hertenpark. Daarach
ter weer een stuk tot de
bouwlanden aan de grint
weg. Het eikenhakhout
daar langs verbergt nog
maals een flink terrein,
het prachtige heideveld
achter Kamp Overberg.
Bij een elkaar een gebied
dat nog veel heeft be
houden van de begroeiing
en het dierenleven, die
aan het heidelandschap
bekoring geven.
Dat het daar in de tijd
toen het Egelmeer zijn
naam nog met ere drog,
een uniek stuk natuur
was, is nog duidelijk te
zien.
^fwisseling is daar ge
noeg. Van de Dijkstraat
komend, krijgt men rechts
wat lage stukken. Daar
is de dophei dan ook vol
op aanwezig en dat is erg
prettig, want die begint
al in juni te bloeien. In
het laatst van juli komt,
eerst nog wat schuchter,
de struikhei erbij en ge
zamenlijk zorgen zij tot
ver in september voor 'n
prachtig kleurenpalet.
Naar het eind van de
dijk wordt het een beetje
heuvelig en die plaatsen
>- "k y-V /~W /V /"V
zijn met grijsgroene mos
sen en licht gebleekte
grassen een stemmige af
zetting van het paarse
veld. De smelen zijn nu
nog grijsgroen, die zorgen
later voor afwisseling.
Een kleine zandverstui
ving ligt nog aan de rand
en maakt het beeld com
pleet, zij het in miniatuur.
Verderop kunt u meer
van dergelijke stukken
aantreffen.
^yie de moeite neemt dat
ruige stukje te door
kruisen ontdekt op de
grond kleine roodachtige
plantjes. Een rozet blade
ren plat op de grond met
dunne bloemstengeltjes.
Als het zonnig is schitte
ren die blaadjes en bij
nader toezien zult u be
merken dat die blaadjes
geheel bezet zijn met ta
melijk lange rode haren
en dat aan het eind daar
van droppels fonkelen.
Dat is geen gewoon water
en evenmin kostelijke ho
ning; haal uw vinger er
maar over dan merkt ge
dat het een kleverige stof
is. Het lijkt wel wat op
dauw en daarom kreeg
dat plantje de naam zon
nedauw.
Door de bijzondere leef
wijze is dit plantje inte
ressant. Het voedt zich
namelijk met vlees. Klei
ne insecten die met de
kleverige haren in aan
raking komen, raken erin
vast. Dan buigen de ten
takels zich langzaam naar
binnen tot het diertje ge
heel zit opgesloten. Lang
zaam wordt het verteerd
door het vocht, dat on
geveer dezelfde werking
heeft als ons maagzuur.
Wanneer wij zo'n plant
je meenemen en op een
schoteltje voor het raam
zetten kunnen wij het ge
hele proces volgen. Met
een vliegje, een draadje
vlees of een stukje eiwit
desnoods.
Op diezelfde vochtige
plaatsen kunt u nog een
lilt
mooie, echte heibloem
vinden. De klokjesgen
tiaan. Maar laat u die
rustig staan waar ze ho
ren. Wie ze meeneemt
beleeft er niet veel plei-
zier van; ze gedijen al
leen op die vochtige hei-
plekken en die worden
steeds zeldzamer. Laten
we er dus wat zuinig op
zijn.
Als de zon warm schijnt
staan ze daar met hun
mooie diepblauwe kroon-
bladen. De mooiste klok
jes die we in het veld
kunnen vinden. Bij don
ker weer rfaan ze niet
open, de buitenkant is
fletsblauw en dan vallen
ze niet erg op.
Ook de vogels weten die
plaatsen te vinden en in
voorjaar en voorzomer
komen we daar van die
echte heibewoners tegen.
De roodborsttapuit brengt
er z'n jongen groot en de
gewone tapuit zoekt *er
de lege konijneholen om
z'n nest te maken. Naast
de gewone leeuwerik
kunnen we ook de boom
leeuwerik ontmoeten. De
laatste zingt niet zo luid
maar bijzonder wellui
dend. Dat gebeurt al vlie
gend, in grote kringen
boven het broedgebied.
De boomleeuwerik is een
beetje kieskeurig wat de
keuze van het terrein be
treft en vindt daar juist
het afwisselende terrein
waaraan hij de voorkeur
geeft.
Van heel vroeg in de
lente tot ver in de zomer
kunnen we daar nog wul
pen ontmoeten, die met
hun prachtige fluit alarm
slaan als we hun terrein
betreden. Dat is weer
eens wat anders dan al
dat kleine gedoe! Een
forse, mooi getekende vo
gel, zonder enige twijfel
direct te herkennen aan
de grote omlaag gebogen
snavel en de welluidende
roep.
Nu zult ge ze vergeefs
zoeken, ze schuimen stel
lig al ergens langs de zee
kant, waar ze de steeds
groeiende vogelscharen
komen versterken.
Wel kunt ge de toren-
valkjes zien, u weet wel,
dat leuke kleine valkje,
met z'n warmbruine rug,
dat zo mooi kan staan
wiekelen of „bidden" in
de lucht, op zoek naar
prooi. In de aangrenzende
dennencomplexen waren
ze in de zomerdagen druk
bezig om een stel jonge
wiekelaartjes groot te
brengen.
Tegen de avond komen
de grote lijsters voedsel
zoeken en komen de ko
nijntjes te voorschijn.
Met wat geluk kan het u
gebeuren dat 'n uil ge
luidloos komt aanvliegen
en voor u het weet in het
hakhout is verdwenen.
De reeën zwerven graag
in die hoek en wie vroeg
genoeg present is, kan
ze ontmoeten.
De meeste wandelaars
echter zoeken het wat la
ter op de dag en zeker
heeft ook dan dat gebied
z'n eigen bekoring. Juist
in de tijd dat de dophei
z'n lila- urntjes in trosjes
laat hangen, de struikhei
het paarse kleed aantrekt
en die zee van bloempjes
een heirleger van zoe
mende en brommende
honingvrienden lokt. Als
grote stapelwolken door
de blauwe lucht zeilen en
grote schaduwen werpt
over het zomerse land en
de bloeiende hei, waar
het speurende oog zoveel
moois kan ontdekken.
Schouten v. d. Velden.-
De laatste tijd is de negerhaat, vooral
in de Zuidelijke Staten van Amerika,
weer fel opgelaaid. De Amerikaanse
kranten spreken zelfs van een herhaling
van de burgeroorlog, nu een eeuw gele
den.
De kwestie is weer actueel geworden,
nu de Amerikaanse Senaat zich bezig
houdt met een wet, die speciaal de bur
gerrechten der negers moet beschermen.
De kwestie zal zich ongetwijfeld nog
meer verscherpen, als straks, in septem
ber, het nieuwe schooljaar wordt inge
luid.
Twee jaar geleden besliste het hoogste
Amerikaanse gerechtshof, dat rassen
scheiding in het onderwijs in strijd was
met de wet. Voor het eerst zaten, toen
het schooljaar in 1955 begon, in Kansas,
in Oklahoma en tal van andere steden in
het zuiden zwarte en blanke schoolkin
deren naast elkaar op de schoolbanken.
Met als gevolg, dat relletjes niet uitble
ven. Relletjes, die meermalen zo hoog
opliepen, dat er doden en gewonden bij
te betreuren waren. U hebt het meer
malen in de kranten kunnen lezen. Voor
al in de staten Montgomery en Alabama
ontstonden ware veldslagen tussen blan
ken en negers. Nu het huis van afge
vaardigden een wet heeft aangenomen,
die bedoelt is de burgerrechten van de
neger te beschermen, zal de strijd weer
in alle hevigheid oplaaien. Want de blan
ke Amerikaan neemt het niet, dat de ne
ger met hem gelijkgeschakeld wordt.
De angst van de Amerikaan.
Welke zijn toch wel de oorzaken van
deze haat? In de eerste plaats is het een
zekere vrees, die men voor de neger
medeburger begint te koesteren. De ne
gers immers breidden zich meer en meer
uit en worden daardoor sterker in hun
gemeenschappelijk optreden naar gelijk
heid. Gesteund door de uitspraken van
het Hoger Gerechtshof en door de tegen
standers van rassenscheiding, gedraagt
de neger zich niet meer als de vriende
lijke „darky", die het natuurlijk vond dat
de blanke hem bevelen gaf. En steeds
meer gaat de blanke zich realiseren dat
men de neger minder en minder gaat be
grijpen en dat de weinigen waarmee ze
sociale omgang hebben, hun slechts ver
tellen wat ze graag kwijt willen zijn. De
goed georganiseerde bus-boycot, onlangs
in Alabama heeft bij vele blanken de
illusie weggenomen, dat de negers ge
dwee en tevreden zijn met hun lot.
De blanke begint zich hierover te ver
wonderen, maar maakt zich tevens
angstig. Deze angst is gedeeltelijk van
politieke aard. Want wat gebeurt er wan
neer de negers er door een gemeenschap
pelijk optreden in slagen hun mannen
aan het bewind te krijgen Zullen zij dan
niet aan de blanken bevelen gaan ge
ven Staat voor de blanken dan niet het
zelfde lot te wachten, dat de negers hon
derd jaar geleden van de blanken te ver
duren kregen?
Maar de vrees is ook van economische
aard. De industrialisatie heeft het aan
de negers mogelijk gemaakt lonen te
verdienen waardoor ze onafhankelijk
worden van de economische orde welke
gebasseerd is op rassenscheiding.
Ten derde is de vrees van sociale aard.
De opheffing van de rassenscheiding in
de scholen is een soort sociale gelijkheid
van, tenminste voor de Amerikaan, ver
strekkende betekenis. Want, zo rede
neert hij, straks komt mijn dochter met
Kèk, we hebben zakmorzegge op ut
Hof een paor weken lang op een hou-
tere vloer feest gevierd. Ut feest van
de oprechte amateur, zoude dat kunne
nuume.
Nou motte dat weer niet verkeerd
gaon uitlegge, want die houtere vloer
was niet van de amateurs. Mör op die
vloer stinge ze wel. Héle rije!
Een zaoterdaggenaovund wier de fi-
naole gebröcht. Ut doel was de minse
naor Rhenen te trekken en saomen te
bundelen. Ik zie oew al fronsen. Nee,
nee, de winkeliers hebben d'r een nét
bundeltj ie van gemókt. Iedereen kon
staon waor die wouw. Méér léve in
de brouwerij, méér de aondacht vesti
gen op ut winkelcentrum wadde we
hier hebben. Kèk, enne die minsen zijn
d'r ok alle aovunden gewist. Dromme
minsen dromden om die houtere vloer.
Tot een zaoterdaggenaovund toe, toen
d'r deur een Rhenense vereniging judo
wier gebracht en deur een vrèmde ver
eniging gommelestiek. De winkeliers
huldigen ut standunt: „Kopt toch in
den vrèmde niet, wat oew eige plots
oew biedt!" Kèk en datte vijn ik een
gezond motto.
En daorom bin ik zo blij, asdat de
gezaomenlijke Rhenense winkeliers ut
zowijt hebben gebrocht, dadde ze dit
tot een goed einde hebben gebröcht.
Ut waoren nou is een kirtie geen
bonnen met dankiewel d'r op.
Onder „Wist u" hèk gelézen, asdat 'r
een juffrouw drie uur op de trein hét
staon te wachten. Dit mot de otori-
teiten zo afschuwelijk hebben afge-
schrokke, asdat ze hebben besloten ut
straotnaombordtjie te veranderen van
„Stationsweg" in „Wegstation"!
De Klokkenverkoper.
een neger naar huis die zal blijven eten,
met haar naar de bioscoop zal gaan en
op een goede dag onvermijdelijk de hand
van mijn dochter zal vragen.
Vooral de blanken in het zuiden van
Amerika zijn bezeten door deze gedach
te. Zij zijn bang, dat ze in alle vormen
van het openbare leven zullen worden
ten achter gesteld door negers, indien
deze laatsten de kans geboden wordt.
Deze Amerikaanse redenering klopt
misschien van geen van beide kanten,
maar is begrijpelijk. De neger daarente
gen wil niets buitengewoons. Hij wil al
leen wat andere Amerikanen verlangen:
dezelfde rechten, kansen en verantwoor
delijkheden. De neger wil, dat zijn kin
deren opgroeien vrij van alle vormen van
onderscheid, onwetendheid en armoede.
Hij wil de kans hebben om die baan te
krijgen waartoe hij verstandelijk en tech
nisch bekwaam is. Hij wil leven in een
gemeenschap waar hij vrij is om te gaan
met wie hij wil. De neger wil een stem
in de wetgevende vergadering van het
land en bovenal wenst hij de waardig
heid waarover vrije mensen beschikken.
Hij wenst te worden gezien als een bur
ger, niet als een wilde, alleen geschikt
voor ruw en onderdanig werk.
Na ruim een eeuw ondervinding weet
de neger dat er waardigheid noch ge
lijkheid bestaan in een gemeenschap
waar rassenscheiding bestaat. Hij weet,
dat, niettegenstaande al de verbloemde
verklaringen van de blanken, het rassen
onderscheid een etiket van minderwaar
digheid is, opgelegd door de sterken aan
de z.g. zwakken.
De nieuwe neger.
Voorstanders van de blijvende rassen
scheiding trachten de gehele natie ervan
te overtuigen dat de negers ziekelijk en
immoreel zijn, achterlijk op cultureel en
opvoedkundig gebied. Dat de negers het
beetje verstand wat ze bezitten, hebben
kunnen ontwikkelen op Amerikaanse
scholen, die met behulp van blanke be
lastingbetalers zijn gebouwd en niet met
behulp van de neger.
Gelukkig heeft in Amerika een merk
bare evolutie plaats. De jeugd spreekt
niet meer zo minderwaardig over de ne
ger als hun ouders. Dat de jeugd momen
teel zo te keer gaat tegen de negers en
niet met hen op dezelfde schoolbanken
wil zitten, komt meer door de ophitserij
van de ouders. Zagen de ouders in de
schoolstrijd de kinderen niet als werk
tuigen om rassenscheiding in stand te
houden, dan zou de jeugd meer verzoe
ningsgezind zijn en aanvaarden dat de
neger een volwaardig mens is en niet
een soort minderwaardig object. Want
toen de blanke soldaten en de negersol
daten zij aan zij stonden om hun gemeen
schappelijk vaderland te verdedigen, heb
ben ze zich één gevoeld, ondanks ver
schillen van ras en van kleur.
(39) Dreigend rustte de lans van de schildwacht op
Arams borst. „Wel, vreemdeling," snauwde de man
wantrouwend, „wat zoekt ge hier in de kerkers van
Rovanna?" Aram begreep, dat hij zich, ongewapend
als hij was, slechts met een list zou kunnen redden.
„Luister, soldaat," fluisterde hij op gejaagde toon,
„Ik wordt gestuurd door de heer Tybalter
wordt een poging gedaan de gevangene te bevrijden
kijk uit, daar komen ze al
Zijn opzet gelukte; de krijger wierp verschrikt
een blik achter zich en dit korte moment was voor
Aram voldoende. Snel drukte hij de lans van zich
af en toen de schildwacht met een woedende kreet
zijn hoofd weer omdraaide trof hem Arams vuist
met volle kracht. Kreunend wankelde de wachter
achteruit..', zijn lans viel kletterend op de stenen
vloer.... dan stortte de jonge ridder zich op zijn
tegenstander en beide mannen rolden vechtend
over de grond.
Er ontspon zich een hardnekkige worsteling. Nu
eens was het Aram, dan weer de schildwacht die
de overhand had. Door zijn zware maliënkolder en
wapenuitrusting werd de soldaat echter in zijn
beweging belemmerd. Spoedig begon hij dan ook
tekenen van vermoeidheid te tonen. Hij begreep
dat hij het gevecht dreigde te verliezen en met
inspanning van al zijn krachten wierp hij Aram
van zich af. Hijgend leunde de krijger tegen de
kerkerdeur. „Wacht maarmakker," siste hij,
„We zullen je eens wat staal laten slikken." Zijn
rechterhand tastte naar zijn zwaard. Hierdoor stond
hij een ogenblik ongedekt en onmiddellijk zag
Aram zijn kans. Bliksemsnel sprong hij naar voren,
zijn vuist trof ten tweede male de kaak van zijn
tegenstander en geluidloos zakte de schildwacht
ineen. (Wordt vervolgd.)