Nieuwsblad voor Veenendaal Omstreken
Voor de
KANTONRECHTER
Stagnatie in woningbouw Verdwaalde kind(>ren
door gebrek aan grond
MULDER
Franse Gat geheel volgebouwd
Capaciteit nieuwe Julianaziekenhuis niet 76
maar 102 bedden
HET ONTBREEKT DE SOEDANEES AAN
ALLES WAT WIJ „NORMAAL" VINDEN
y 1i
AMERONGEN
SCHERPENZEEL
ELST
RENSWOUDE
ACHTERBERG
Mm§©mm
31e jaargang
WOENSDAG 13 NOVEMBER 1957
No. 89
Uitgave: „De Gelderse Vallei" Veenendaal
ADVRBTEPJTIES
Verschijnt tweemaal per week in: Stichts en Gelders Veenendaal, Amerongen, Eist, Rhenen, Achterberg, Overberg, De Haar, Kade, Maanderbuurt, Ederveen, Renswoude, Scherpenzeel
Nog enkele gaatjes
op te vullen
Terreinen sportcomplex
Panhuis voorlopig
verpacht
Filmavond voor christelijke
metaalbewerkers
V erpleegsteropleiding
nu mo
AGENDA
Gevonden en verloren
voorwerpen
Veenendaal
Nederland lielpt de Soedan (Slot)
Arm, maar toch
bevoorrecht
ASSURANTIEKANTOOR
ALLE VERZEKERINGEN
HYPOTHEKEN EN
FINANCIERINGEN
Redactie en administratie:
Parallelweg 10 Veenendaal
Telefoon K 8385-2023 Girono. 5S3427
Redactie: W. F. ter Hoeven
Advertenties en abonnementen
kunnen ook worden opgegeven by
de agentschappen van „De Vallei" in
de plaatsen van verschijning
VALLEI
Speciale contractprijzen op aanvraag
Minimum per advertentie S.oö
Rubriek Vraag en Aanbod 110
woorden 95 cent, elk woord meer
7 cent
Familieberichten 15 cent per mm
Abonnementsprijs 1,55 p. kwartaal
Losse nummers 10 cent
Met de bouw van 112 woningen,
waarvoor thans de plannen klaar
liggen, zullen de terreinen in „Het
Franse Gat" - aanvankelijk voor wo-
ningwetbouw bestemd - geheel zijn uit
geput Aangezien de plaatselijke bouw
capaciteit van die aard is, dat naar
schatting in 1958 met rond 200 nieuwe
woningen kan worden begonnen, zal
voor de nog ontbrekende 90 a 100 wo
ningen naar andere bouwterreinen
moeten worden omgezien. Daarbij is
gedacht aan enige kleinere perceeltjes
in hetzelfde complex, welke in eerste
instantie voor andere doeleinden wa-
In verband met de invoering van
bestedingsbeperking is het niet te be
zien wanneer uitvoering kan worden
gegeven aan de plannen tot aanleg van
een sportcomplex aan het Panhuis.
Burgemeester en wethouders hebben
daarom de raad voorgesteld betrokken
terreinen, althans voorlopig, steeds
voor een jaar aan een viertal land
bouwers als hooi en grasland te ver
pachten.
ren gereserveerd, aan een voor bij
zondere bebouwing bestemd perceel
grond in „de Geer" en aan het perceel
grond tussen de Munnikenweg en de
Rozenstraat, dat weliswaar nog niet
bouwrijp is, maar op vrjj eenvoudige
wjjze toegankelijk gemaakt kan wor
den. Het gemeentebesuur hoopt, dat
het op deze wijze mogelijk zal zijn een
al te grote stagnatie in de woningbouw
1958 te voorkomen.
Deze ernstige moeilijkheden met be
trekking tot de grond voor woning
bouw zouden niet zijn ontstaan indien
voldoende financieringsmiddelen be
schikbaar waren geweest om met de
ontsluiting van een nieuwe woonwijk
tijdig een begin te kunnen maken. Ge
tracht zal worden in 1958 rijks voor
schotten te verkrijgen teneinde de
plannen in die richting alsnog op korte
termijn in uitvoering te kunnen bren
gen. Indien dit gelukt hoopt men dat in
1959 de woningbouw zonder te groot
tijdverlies van „het Franse Gat" kan
worden overgebracht naar „de Schrij-
verswijk" (gronden ten oosten van de
Hoofdstraat).
Wekelijks gebeurt het meermalen
dat kleine kinderen huilend, of integen
deel, trots door de publieke belangstel
ling die zij genieten, op het politie
bureau worden gebracht. Vaak omdat
zij vele straten van huis zyn wegge
lopen of doordat moeder de kleine in
de drukte is kwijt geraakt. Het euvel
doet zich namelijk vooral ook tijdens
de dinsdagmarkt voor.
De laatste tijd neemt dit verschijn
sel steeds meer in omvang toe en het
blijkt niet steeds even gemakkelijk
vast te stellen waar de kinderen van
daan komen. Meestal weten zij niet
meer te vertellen dan dat zij Keesje of
Marietje heten. Ook al weten zij soms
hun adres, het komt er in deze om
standigheden eenvoudig niet uit.
Intussen echter lopen ouders en bu
ren vaak urenlang te zoeken. Men
verkeert in angst en het persoontje in
kwestie zit rustig op het bureau. Eerst
ten einde raad komt men dan op de
gedachte de politie van de vermissing
in kennis te stellen.
Van politionele zijde verzocht men
ons de ouders te adviseren in de kle
ding van kleine kinderen een etiket
met naam en adres te naaien. Men kan
zich hierdoor veel angstige uren en
lang zoeken besparen, want ingeval de
identiteit van het kind maar bekend
is, geeft de politie direct bericht, ter
wijl ook zij die het kind aantreffen in
de gelegenheid zijn het meteen naar
1 huis te brengen.
OPBRENGST COLLECTE
RECLASSERING
Een dankbaar comité van de plaat
selijke vereniging voor reclassering
deelde ons mede dat de alhier gehouden
collecte, waarvan de baten bestemd
zijn voor de reclassering, het mooie
bedrag van 1169,74 heeft opgebracht.
De christelijke metaalbewerkersbond
afdeling Veenendaal organiseert op zater
dag 16 november a.s. in het gebouw „El-
theto" een filmavond.
Voor de pauze wordt de film over
E.G.K.S. „Het gaat om 150 miljoen" ver
toond en spreekt de heer D. de Jong. Na
de pauze volgt dan nog een kleurenf;lm
in twee delen „Tischka kwam terug".
's Middags om drie uur wordt eveneens
in het gebouw „Eltheto" een kindermid
dag georganiseerd, waarbij enkele leuke
kinderfilms zullen worden vertoond.
WIJZIGING DATA LEZING VOLKS
UNIVERSITEIT VEENENDAAL
Met genoegen herinneren wij er nog
even aan dat het tweede deel van de
lezing voor de Volksuniversiteit over
„Zwerftocht door Israël" wordt gehouden
op maandag 18 november a.s. in de chr.
openbare leeszaal, welke in de Koningin
Julianaschool is ondergebracht. De derde
lezing over dit onderwerp vindt plaats
op woensdag 20 november a.s. in het ge
bouw ,,'t Trefpunt".
MUTATIES BESTUUR KONINGIN
WILHELMINASCHOOL
In de vorige week gehouden leden
vergadering van de Koningin Wilhel-
minaschool (Geerseweg) werd als pen
ningmeester gekozen de heer H. van
Geerenstein, die hiermede de plaats
van de heer K. Bok inneemt. Tot be
stuurslid werd in de vakature van dok
ter H. E. G. Pilon gekozen de heer J.
Ehlenbaas.
SCHAKEN
Het eerste tiental van de Ritmeester
Schaakclub speelde een competitie
wedstrijd tegen Ede II. De Veenen-
daalse schakers wonnen deze ontmoe
ting met 6V23V2. De gedetailleerde uit
slagen waren:
v. d. Bovenkamp A. Blokland
G. A. Blankestyn J. Kanbier
Drs. G. J. Koomen A. Romijn
C. Beyer W. Thijsen
G. Achterberg G. van Egdom
J. de Fluiter A. Gaasbeek
G. O. ReiningaH. W. Burgers
E. Kalter N. J. Vonck
H. v. Manen A. Meulaart
Chr. Baars J. M. Poppelaar
1—0
V2V2
1—0
1—0
1—0
0—1
V2 Vï
1—0
0—1
Vt—V»
Door het gemeentebestuur is een
verzoek ontvangen van het bestuur van
de stichting „Algemeen Ziekenhuis
Veenendaal" om garantie van de be
taling van rente en aflossing van een
door deze stichting te sluiten kasgeld
lening, groot ƒ700.000,
De kosten van de bouw en inrich
ting van het nieuwe gedeelte van het
Julianaziekenhuis aan de Cuneraweg
bedroegen volgens oorspronkelijke ra
ming ƒ1.700.000,—. Het bestuur van de
stichting heeft voor dit bedrag een
vaste lening tegen een rente van 3.75%
gesloten. De betaling van rente en af
lossing van die lening wordt door de
gemeente gegarandeerd.
Als gevolg van het feit, dat de defi
nitieve goedkeuring op de bouw enige
jaren op zich heeft laten wachten en
mede door enige tegenvallers tijdens
de bouw, zijn de bouwkosten aanmer
kelijk gestegen. De stichting becijfert
deze vermeerdering op 644.987,of
wel gespecificeerd als volgt:
Meerkosten eigenl. bouw., 256.914,
Meerkosten inrichting 180.660,
Renteverl. tijdens de bouw,
zegelkosten geldlening en
leges bouwvergunning 118.440,
Meerdere architectenkosten 88.973,
Totaal 644.987,—
Voorts heeft het stichtingsbestuur
zich op diverse gronden genoodzaakt
heeft gezien over te gaan tot herinde
ling van het aantal bedden, n.l. een
uitbreiding van 76 tot 102. Hierdoor zal
de exploitatie aanzienlijk gunstiger
worden, terwijl bovendien o.a. het aan
trekken van meer verplegend personeel
mogelijk wordt. Bij een aantal bedden
boven de 100 is nl. de opleiding voor
het verpleegstersdiploma A mogelijk.
Doordat de stichting eerst in 1959 een
vaste geldlening voor de meerdere
bouwkosten kan afsluiten, zal de voor
financiering met kasgeld moeten ge
schieden. Het Ziekenfonds „A.N.O.Z."
te Utrecht is bereid gevonden de
stichting een kasgeldlening van 700.000
gulden te verstrekken, mits de ge
meente de betaling van de rente en af
lossing hiervan garandeert. De lening
voldoet, met uitzondering van de rente,
VEENENDAAL
Donderdag 14 nov. in tijd. raadzaal
7.30 uur, openb. raadsverg. In geb.
,,'t Trefpunt", „De waarheid aan
het ziekbed", lezing door dokter
C. P. Engel. Vrijdag 15 nov. in geb.
Eikenlaan, 8 uur, toneelgroep „De
Spelers" brengt „Meeuwen boven
Sorrento". Maandag 18 nov. in zaal
van Chr. openbare leeszaal, 8 uur,
tweede lezing „Zwerftocht door
Israël", voor Volksuniversiteit Vee
nendaal. Woensdag 20 nov. in geb.
,,'t Trefpunt", 8 uur, derde lezing
„Zwerftocht door Israël". Vrijdag
22 nov. in geb. „Eltheto", 7.30 uur,
ontspanningsavond ouden van da
gen Zaterdag 23 nov. in geb. Eiken
laan, 7.30 uur, concert en filmavond
Ritmeester mannenkoor. Woensdag
27 nov. in geb. ,,'t Trefpunt", 8 uur,
„Telepathie en helderziendheid",
lezing van Prof. Dr. W. H. C. Ten-
haeff voor Volksuniversiteit Vee
nendaal. Donderdag 28 nov. in geb.
Eikenlaan „Zwaan kleef aan" en
's avonds film „Als mannen kerels
zijn" onder ausp. N.V.V. Luxor
theater heden woensdag „Een
vrouw in opspraak" donderdag „De
jongen met de trompet."
ELST
Woensdag 13 nov. in hotel Stuyven-
berg filmavond Nat. Hist. Ver. Z.O.
Utrecht. Vrijdag 15 nov. in geb.
„Pniël", bazaar t.b.v. nieuwe pas
torie. Vrijdag 22 nov. vogeltentoon
stelling. Zaterdag 23 nov. vogelten
toonstelling.
AMERONGEN
Zaterdag 16 nov. in „Clubhuis",
Vallei-wedstrijden voor E.H.B.O.
Gevonden: br. jongenspet; jongensbril;
licht-grijs plast, damesregenkapje; groe
ne jongensfiets; donkerbl. jongenspetje;
met grijs bont; zakje inh. textiel; sigaren
makersschortje; grijze plast, damespor-
tem. met inh., w.o. gaspenningen; rood
gelakt kinderfietsje; langharige zw. hond;
2 tamme witte eenden; paar gebr. br.
wanten; koperen sleutelring met 3 sleu
tels; rose paraplu; bankbiljet; br. portem.
met inh.; 2 honden; rolletje jute; hand
doek en sportbroekje; donkerbl. alpino
pet.
Verloren: br. lederen jongensportem. m.
inh.; wollen kinderwantje; zilveren ringe
tje met bl. steentje; donker gr. Hollandse
herder; muntbiljet; bankbiljet; br-zw. da-
mesportem met inh.; bankbiljet en enige
muntbiljetten; kinderpopje, tevens dienst
doende als tasje; aktetas met schoolbe-
hoefte ulo; zakje met hoofddoekje; dub
bele rijwieltas; rubberlaars; zilveren ring
met zw. steen; rode damesportem. met
inh. w.o. ongeldig bankbiljet van 1000,-;
boek uit leesbibl. Kleefsman; zilveren
armbandje voorzien van een rode steen;
grote zilveren broche bloemmotief; bl.-gr.
damesvest.
aan de daaraan gestelde voorwaarden.
De rente bedraagt n.l. 6 doch de
gemeente mag slechts garanderen tot
het toelaatbare maximum voor kas
geldleningen, n.l. 5V2 De gehele
lening ad 1.700.000,— plus ƒ700.000,—
is ƒ2.400.000,— komt nu neer op een
gemiddelde rentevoet van 4.26.
Gelet op het belang van een goed
ziekenhuis voor de inwoners van deze
gemeente en mede in verband met het
feit, dat aan de gevraagde garantie
praktisch geen risico is verbonden,
stellen b. en w. de raad voor deze te
verlenen.
GESLAAGD
Voor het erkende praktijkdiploma van
de Nederlandse Unie in Stenografie en
Machineschrijven te Rotterdam, slaagden
dezer dagen na te Veenendaal gehouden
examen voor stenografie „Groote" voor
de Duitse taal mej. M. E. C. M. de Haan,
voor stenografie Nederlands de dames A.
J. Bruys, C. J. Heykamp en T. Takken,
voor machineschrijven. tienvir.gersysteem
de dames S. D. van Barneveld, A. J. van
Burken, B. J. A. J. van Donselaar, G. E.
van Egdom, E. J. van Ek, W. J. Hendriks,
E. Hovestad, J. Koen, A. M. van Kooten,
H. J. G. van Kooten, J. N. C. van Manen,
J. W. Stoter en G. Veldhuizen en de he
ren A. van Dolder, N. van Manen, D. van
de Pest en J. van de Vendel.
De geslaagden werden opgeleid door
het Handelsinstituut Van Rijswijk te Vee
nendaal.
OLIEBOLLENACTIE
De oliebollenverkoop ten bate van
de tocht voor bejaarden 1958, moest tot
zaterdag 16 november a.s. worden uit
gesteld.
E.H.B.O.-WEDSTRIJDEN
Zaterdag 16 november organiseert
de E.H.B.O. afdeling Amerongen in het
clubhuis een wedstrijd waaraan wordt
deelgenomen door ploegen uit Veenen
daal, Eist, Leersum en Amerongen zelf.
De inzet is de Vallei-wisselbeker. Vo
rig jaar won Amerongen deze beker.
De jury zal bestaan uit een drietal
artsen. Ongetwijfeld zullen velen deze
demonstratie willen zien. Toegang vrij.
VERGADERING NEDERLANDSE
RODE KRUIS
Onder verwijzing naar de eerder ge
plaatste advertentie, vestigen wij nog
maals de aandacht op het feit, dat de al
gemene vergadering van de afdeling Vee
nendaal van het Rode Kruis wordt ge
houden niet op woensdag, doch op vrijdag
15 november a.s., om acht uur in hotel
„De Korenbeurs" (bovenzaal).
BUITENLANDSE BELANGSTELLING
VOOR RHENENSE SHOW VAN
OUD-HOLLANDSE HOENDERS
De belangstelling voor de tentoonstel
ling van oud-Hollandse hoenders, welke
in december in gebouw .Irene' te Rhenen
wordt gehouden, te organiseren door de
Eerste Rhenense Kippen, Konijnen en
Cavia's Fokkersvereniging, wordt met de
dag groter en blijft niet tot ons land be
perkt.
Bij het verenigingsbestuur kwam nu
ook al bericht binnen van de „Sonder-
Verein der Züchter seltener Hühnerras-
sen in Deutschland" te Aurich.
GESLAAGDE ORIëNTERINGSRIT
VOOR BROMFIETSEN
De oriënteringsrit, georganiseerd door
de afdeling Scherpenzeel van Veilig
Verkeer bracht woensdagavond 33
bromfietsers aan de start in „Markt-
zicht".
De afstand bedroeg 31 km en de rit
was uitgezet door K. J. van Dijk.
's Avonds om elf uur werden door de
voorzitter B. v. d. Brink de prijzen uit
gereikt. De uitslag was als volgt:
1. H. v. Ede, Scherpenzeel, 13 str.p.; 2.
T. Bergsma, Woudenberg, 14 str.p.; 3. D.
van Ede, Scherpenzeel, 14 str.p.; 4 R.
Nieboer, Nijkerk, 19 str.p.; 5. J. Mas
tenbroek, Terschuur, 19 str.p.
ACTIE VOOR
CRESCENDO-UNIFDRMEN
Onder de leuze van: Sinterklaas, goed
heilig man, kleedt óók ons Crescendo aan,
ontvangen de inwoners van Eist dezer
dagen een brief welke verband houdt met
het aanschaffen van uniformen voor het
plaatselijk muziekkorps „Crescendo". Het
is nog niet zo heel lang geleden dat de
Elsterse bevolking heeft getoond iets voor
het bezit en het instandhouden van een
plaatselijk muziekkorps over te hebben,
toen door een actie „Crescendo" weer
nieuw leven werd ingeblazen. Deze actie
was eigenlijk nog niet af en nu wordt
men verzocht bovengenoemde brief voor
al goed te lezen en de envelop waar deze
in zit, goed te bewaren.
RECLASSERING
Door de afdeling Eist van de Ned. Chr.
Vrouwenbond is voor dinsdagavond 19
november a.s. in gebouw „Pniël,, een le
zing georganiseerd waarbij de heer A.
Looten zal spreken met als onderwerp de
reclassering.
„MIJN VROUW VERLANGT SALARIS"
MET VOLLEDIG SUCCES
Zaterdagavond gaf de toneelvereniging
T.I.P. de eerste winteruitvoering. Opge
voerd werd een blijspel van Wim Dumont
getiteld „Mijn vrouw verlangt salaris."
De heer T. van Kooten heette in zijn
openingswoord de aanwezigen welkom, in
het bijzonder burgemeester J. A. Hosang
en echtgenote en de heer Kreuger uit
Scherpenzeel.
Tevens verleende deze keer de heer J.
Kuiper uit Utrecht als conferencier en
goochelaar zijn medewerking.
Na de opening kwam de heer Kuiper
het eerst voor het voetlicht. Deze oogstte
met zijn verschillende goocheltoeren en
conferences reeds direct de nodige bijval.
Speciaal de nummers met een aantal ge
temde ratten werden bijzonder gewaar
deerd.
Om ongeveer acht uur werd vervolgens
een aanvang gemaakt met het toneelstuk.
De heer Schoolderman presenteerde voor
af alle spelers in hun betreffende uitbeel
dingen. De rolverdeling was als volgt:
Hans Everhart: P. van Manen; Dolly,
zijn vrouw: mevr. B. Schoolderman-Ver-
Vrijdag 8 november vierde de voormalige
Siamese tweeling Folkje en Tjitske de
Vries hun vierde verjaardag. Dit was
een belangrijke dag voor de tweeling,
want ze zullen nu de kleuterschool gaan
bezoeken. De tweeling met verjaars-
strikken in het haar genieten van een
kopje thee.
SLIPPENDE BROMFIETSERS
TENGEVOLGE VAK GLAD WEGDEK
Zondagmiddag hadden op de Haarwal
in de zich daarin bevindende bocht, enige
slippartijen van bromfietsers plaats, ten
gevolge van het gladde wegdek, ontstaan
door het bieten rijden, vanaf de bouw
landen, waardoor kleislip op de weg was
achtergebleven. Mevrouw B. te Achter
berg liep hierbij dusdanige wonden op,
dat zij voor onderzoek naar een zieken
huis moest worden vervoerd, doch hierna
naar haar woning kon terugkeren.
De bestuurder van een andere bromfiets
en zijn passagiere liepen ontvellingen op
en materiële schade. Het wordt tijd dat
van overheidswege in de bochten van die
weg borden met slipgevaar worden aan
gebracht, daar hier zeer veel slippartijen
voorkomen.
BIJ DE POSTERIJEN VAN WELEER
In onze gouden eeuw hadden tal van
steden een eigen „postrecht", een privi
lege, dat te Amsterdam tot Albrecht van
Beieren terugging. Dit privilege had ten
gevolge, dat de postboden van een stad
slechts het recht hadden, vanuit „hun"
stad de brieven naar de plaats van be
stemming te brengen. Door het bezorgen
van brieven in de andere richtingen zou
den ze namelijk andere steden tekort heb
ben gedaan, die eveneens over een „post
recht" beschikten.
In de loop der jaren, werden deze be
palingen omtrent het éénrichtingsverkeer
enigszins verzacht, d.w.z. het werd de
boden door de stad van bestemming toe
gestaan om de antwoorden op de door
hen aangebrachte brieven mee terug te
nemen.
In bepaalde steden mocht de van buiten
komende bode de brieven niet zelf be
stellen. Dat waren de plaatsen wier stads-
bsetuur bijzondere bestelmeesters hadden
aangesteld. Deze laatsten waren feitelijk
de financiers van de postdiensten, want
ze namen de brieven van de aankomende
boden tegen uitbetaling van de bodeloon
voor het brievenvervoer over en moesten
maar zien, hoe ze aan hun geld kwamen
bij de ontvangers der brieven.
haaf; Mevrouw Kwakel, moeder van Dol
ly: mej. N. Bos; Nansie Beterweer, secre
taresse van Hans: mevr. W. van Manen
van de Brink; Pierre Zondervan, vriend
van Hans: J. J. Vermeer; Margriet, zijn
vrouw: mevr. J. v. d. Pol- van de Broek;
Nap Leegwater, oom van Hans: T. van
Kooten; Mees Kramer, vriend van Nap:
J. van de Kaa; De neus, gewezen matroos
van de wilde vaart: D. Vonk; Rooie Sien,
caféhoudster: mevr. J. v. d. Pol- v. d.
Broek; Agent Meier: J. D. Overeem.
Het stuk speelde ten huize van de heer
Everhart, ergens in Nederland. De echt
genote van de heer Everhart, Dolly, als
mede de eega van zijn vriend Pierre Zon
dervan, waren in staking gegaan omdat
zij een eigen salaris verlangden en dit
niet konden lospraten.
De heren der schepping geraken zo
doende in grote moeilijkheden omdat de
dames niets geen huishoudelijk werk
meer willen doen.
Op een enkele uitzondering na waren
de spelers bijzonder rolvast en de uitvoe
ring van dit voor amateurs zware stuk is
dan ook een volledig succes geworden.
Na afloop bracht de burgemeester de
spelers alsook de soufleuse mevrouw T.
van de Kaa- de Leeuw en de grimeur Zo
merhuis te Ede, zeer hartelijk dank voor
het gebodene. Hij was ervan overtuigd,
dat een ieder zeer genoten had.
Spreker wilde geen enkele speler in het
bijzonder naar voren brengen, doch meen
de met het noemen van De Neus alle
medewerkers zijn erkentelijkheid te kun
nen betuigen. Met een daverend applaus
kwam daarna een einde aan de uitvoering.
De avond werd besloten met een ver
loting waaraan verschillende aardige
prijzen waren verbonden.
Rest ons nog te vermelden, dat de zaal
tot de laatste plaats bezet was en dat nog
een groot aantal belangstellenden moest
worden afgewezen wegens plaatsgebrek.
VAN HET GRÓENE LAKEN
Het eerste viertal van de biljartvereni
ging Renswoude speelde donderdagavond
j.l. de eerste wedstrijd in de nieuwe com
petitie en wel tegen „De Eenheid" uit
Wageningen.
Over het algemeen was Renswoude
niet erg op dreef, met uitzondering van
de heer G. van de Kaa, die een sublieme
partij vertolkte en deze dan ook tot winst
kon brengen. De andere drie leden moes
ten echter in de Wageningers hun meer
deren erkennen, zodat een 6-2 nederlaag
werd geleden. De uitslag was:
J. Vink B. Lamers 02
C. Vink A. H. Folman 02
G. van de Kaa P. J. Worp 20
C. de Fluiter L. Bouman 02
Een bezoek van zes dagen aan een land als de Soedan, dat ongeveer even groot
is als de helft van Europa, kan vanzelfsprekend niet méér opleveren dan een
reeks vluchtige indrukken over het leven daar. Er zouden maanden nodig zijn
alléén al voor een rondreis door de enorme uitgestrektheid van dit nog zo
weinig bekende stuk Afrika. Maar, zes dagen zijn wel ruimschoots voldoende om
vast te stellen, dat er in de Soedan een armoede heerst, waarvan wij ons nauwe
lijks een voorstelling kunnen maken. De allerarmste Nederlander is een rijkaard
vergeleken bij de gemiddelde Soedanees. En - het klinkt wat cru, maar het is
de waarheid - bü ons in Nederland genieten de koeien en de varkens en de
paarden een betere verzorging, een betere stal, beter voedsel en een betere
gezondheid dan miljoenen mensen in de Soedan...
Wij hebben u iets verteld over de
hoofdstad Khartoum, die in veel opzich
ten Europees aandoet en over de inheem
se stad Omdurman aan de overkant van
de Nijl, waar het leven nog bijna even
primitief is als eeuwen geleden en waar
ge de armoede afleest van de primitieve
krotwoningen en van de gezichten van de
kinderen. En toch zijn de ongeveer 200.000
inwoners van deze stad er altijd nog
beter aan toe dan miljoenen andere Soe-
danezen op het platteland. Want al zijn
ze straatarm, ze wonen in de buurt van
het meest ontwikkelde gedeelte van de
hele Soedan: de hoofdstad. Dat betekent
dat er scholen zijn en dokters en zieken
huizen. Dat er waterleiding binnen het
bereik ligt en dat er altijd wel een tele
foon in de buurt is om in noodgevallen
een dokter te waarschuwen. En winkels
waar van alles te koop is. Het overgrote
deel van het Soedar.ese volk, dat over
enorme afstanden verspreid in kleinere
of grotere dorpen woont, moet het zonder
dit alles stellen.
De dorpen liggen gewoonlijk op tien
tallen kilometers afstand van elkaar.
Waar de bevolkingsdichtheid wat groter
is, dus meer dorpen in eikaars nabijheid
liggen, daar vindt ge op een kruispunt
van wat daar wegen genoemd worden
soms een marktplaats. Het is na een uren
lange tocht door de eenzaamheid van de
hete woesternij een verademing in zo'n
marktplaats even uit te rusten. Er is scha
duw in de winkeltjes en de stalletjes, ge
kunt er een flesje limonade drinken-ijs
koud uit de petroleumkoelkast - er is ben
zine voor de auto en ge kunt er allerlei
inkopen doen. In de buurt van zo'n
marktplaats is wat meer verkeer. De
Soedanees, die geen ezeltje of kameel of
fiets bezit, kan zich laten vervoeren in
oude open vrachtauto's, die angstig vol
geladen worden met mensen en goederen
en die angstig hard rijden door de kuilen
in het droge zand, die hier de loop van de
wegen aangeven.
PRIMITIEF LEVEN IN DE
EENZAAMHEID
Zo'n halteplaats is een verkwikking,
niet alleen omdat ge er uw eeuwige dorst
kunt lessen, maar ook omdat hier ten
minste wat bedrijvigheid heerst. De een
zaamheid, de verlatenheid in de dunner-
bevolkte streken is beangstigend. In die
eenzaamheid ontmoet ge af en toe een
dorpje, een plaats waar enkele honderden
of enkele duizenden mensen wonen in
hun vierkante of ronde hutten, gemaakt
van leem en stro. Ge probeert u in te
denken hoe het hier in het dagelijks leven
toegaat. De mensen bezitten vrijwel niets:
wat primitieve huisraad en wat oude lap
pen in hun hutten, een stuk grove katoen
om zich te kleden en misschien een ezel
tje of in het gunstigste geval een kameel.
Een uiterst bescheiden inkomen uit pri
mitieve landbouw of veeteelt verschaft
de gezinnen het dagelijks voedsel en wei
nig meer. Tenminste als niet door de
droogte de oogst mislukt of het vee ver
kommert. Want dan is er bittere armoede.
Dan wordt er honger geleden door deze
zwarte mannen, vrouwen en kinderen.
Het dagelijks leven van deze mensen in
grote delen van de Soedan is een voort
durend balanceren op de rand van honger
en gebrek. Het is een leven zonder zeker
heden of reserves, een leven zonder tus-
KERKEWIJK 167 -TEL.3000 VE E N E N OA AL
Gevolmachtigde van de Insurance
Company of North America
POLITIE NIET STRENG
GENOEG
Onlangs weigerden de stoplichten
yan de vrachtauto van chauffeur J.
van B- uit Bennekom, doch niet hij
kwam zich vrijdag voor het Wagening-
se kantongerecht verdedigen, doch zijn
patroon, de heer Van S. uit Bennekom,
die als gemachtigde voor verdachte
optrad.
De heer Van S. betoogde, dat er al
leen een lampje doorgebrand was en
dat men zich tegen zoiets toch moeilijk
kon wapenen. Bovendien vond hij het
geen stijl, dat de politie volstaan had
met het geven van een proces-verbaal.
Daarmee werd de verkeersveiligheid
niet gediend. Als een defect stoplicht
zoiets ergs was, had de politie moeten
bevelen, dat het mankement ter plaatse
gerepareerd werd.
Mr. Bredius, de Officier van Justitie,
noemde het een alleszins merkwaardig
verweer. Meestal, zo zei hij, krijgen we
te horen, dat de politie veel te streng
optreedt, maar hier is dan nu eens
iemand die oordeelt, dat de auto aan
de ketting gelegd had moeten worden.
Het werd 10,of 4 dagen voor
Van B., maar gemachtigde Van S. bleef
beweren, dat er niets strafbaars was
geschied en dat hij het niet nam.
Nou, dan gaat u maar in hoger
beroep, bestoot rechter v. d. Brand.
TE HARD GEREDEN
C. v. d. B., koopman te Vlaardingen,
en M. S-, fabrieksarbeider te Veenen
daal, verschenen vrijdag gezamenlijk
als verdachten in één zaak voor het
Wageningse kantongerecht. De eerste
omdat hij met zijn personenauto een
fabrieksterrein aan de Kerlcewijk was
komen uitrijden zonder het verkeer op
de weg voorrang te verlenen en de
tweede omdat hij met zijn motor har
der gereden had dan de plaatselijke
constellatie toestond. Hij was het na
melijk, die door v. d. B's de weg op
draaiende auto gehinderd was, waar
door een botsing was gevolgd, maar
blijkbaar wilde het openbaar ministerie
de schuld niet alleen bij v. d. B. zoeken.
Deze gaf trouwens toe, dat hij beter
wat voorzichtiger had kunnen zijn,
maar S. wilde er niet aan, dat zijn
snelheid te hoog was geweest. De schat
ting van 70 a 80 kilometer noemde hij
absurd, het was maximaal 60 65 ge
weest. De auto was plotseling voor hem
op de weg verschenen en er was geen
houden meer aan geweest. Het feit,
dat zijn remspoor zo'n twintig meter
bedroeg, wuifde S. nonchalant opzij.
Het gebeurde op een spitsuur -
het was omstreeks tien voor een - en
uit alles wordt wel duidelijk, dat ver
dachte S. een voor de Kerkewijk met
zijn oversteekplaatsen en zijwegen een
te hoge snelheid heeft gehad, oordeelde
de Officier van Justitie, Mr. Bredius,
die vervolgens 30,of 12 dagen eiste.
Koopman v. d. B. deelde gelijk op en
kreeg eveneens 30,of 12 dagen.
Rechter v. d. Brand voelde er veel
voor de strafmaat voor S. wat hoger te
stellen, maar hij liet het na omdat deze
ook al de schade aan zijn niet ver
zekerde motor had moeten lijden.
De vonnissen luidden tenslotte con
form.
■fr
Van de Valleistraat in Veenendaal
was T. te Gelders Veenendaal met zijn
bestelauto linksaf geslagen, een inrit
in, juist toen er een andere personen
auto naderde, waardoor een botsing
ontstond.
Ik dacht, dat hij nog ver genoeg
weg was en dat ik het nog wel halen
kon, verklaarde T. vrijdag voor het
Wageningse kantongerecht. Hij reed
echter te hard en het werd een mis
rekening.
Het gerecht was het met hem eens
en vonniste met 35,of 14 dagen.
-»■
W. H., boekbinder te Ede, was in
Otterlo de uitrit van een woning aan
de Harskamperweg met zijn bromfiets
uitgereden, zonder het verkeer op de
weg - i.e. een door de arts A. G. uit
Otterlo bestuurde personenauto - voor
rang te verlenen.
H. kreeg reeds dadelijk een flinke
straf voor deze onvoorzichtige manoeu
vre, want hij werd door de auto ge
grepen en tegen het wegdek gesmakt
en moest geruime tijd met een schedel-
basisfractuur en nog enkele verwon
dingen in het ziekenhuis verblijven.
Vrijdag verscheen H. voor het kan
tongerecht te Wageningen om zich voor
zijn verkeersovertreding te verantwoor
den.
Hij verklaarde uiterst voorzichtig de
gevaarlijke uitrit uitgekomen te zijn en
weet het ongeval aan onoplettendheid
van dokter G. Deze zou, zo zeide ver
dachte, juist voor de aanrijding ach
terom hebben zitten kijken.
Ik heb inderdaad even omgekeken,
gaf dokter G., die als getuige gehoord
werd, toe. Waar ik het precies gedaan
heb, herinner ik me niet meer, maar
ik weet pertinent, dat het op een ogen
blik was, dat de weg zowel voor als
achter geheel vrij was. Ik heb trouwens
H. de bocht zien maken.
Twee getuigen a decharge, mevrouw
A. P.-B. en mevrouw G. v. B.-v. d. C.,
die in het huis woonden, waar verdach
te vandaan kwam en die het ongeval
niet hadden zien gebeuren, konden niet
veel meer licht in de zaak brengen.
Het verweer van verdachte richt
er zich eigenlijk niet op of hij al of
niet schuldig is, maar of de bestuurder
van de personenauto wel of niet goed
gereden heeft, zo zeide de officier in
zijn requisitoir. In een civiele zaak kan
dit goed gevoerd worden, maar in een
strafzaak heeft het weinig zin, omdat
het wel vast staat, dat verdachte zo
danig uit die uitrit gekomen is, dat hij
het verkeer inderdaad heeft gehinderd.
Het blijkt namelijk wel, dat hij nog
niet zover op de weg was, dat hij be
schouwd kon worden als iemand, die
normaal aan het verkeer deelnam. Eis
en vonnis luidden ƒ7,50 of 3 dagen.
senwegen: óf er is voedsel, óf er is hon
ger. En wat voor de honger geldt, geldt
ook voor ziekte. In dit tropische land,
waar hygiëne vaak nog een totaal onbe
kend begrip is, liggen ziekte en dood
voortdurend op de loer. Muskieten en
vliegen en ongedierte en onrein water
betekenen evenzovele gevaren voor de
gezondheid. En wat moeten deze mensen
doen als er ziekte heerst? Misschien is
er toevallig niet al te ver uit de buurt
een soort apotheekje, waar de meest no
dige medicamenten in voorraad zijn. En
als er geen apotheek is? Wij in Nederland
hebben op elke duizend zielen een arts.
In de Soedan is één geneesheer beschik
baar op 50.000 mensen. En omdat de Soe
dan 75 maal zo groot is als ons land be
tekent dat, dat er gemiddeld drie artsen
beschikbaar zijn in een gebied, even groot
als heel NederlandHoe moet men
overigens een arts bereiken in streken,
waar men eep hele dag nodig heeft om
bij de eerste telefoonpost te komen?
WEL PLANNEN,
MAAR GEEN GELD
En zo ontbreekt het in grote gebieden
van de Soedan de mensen aan alles, wat
wij in ons land als normaal beschouwen.
Elektriciteit en waterleiding, behoorlijke
wegen vervoermiddelen, voldoende scho
len, betere hygiënische omstandigheden,
een betere gezondheidszorg, kortom alles
wat tot de allereerste grondslagen van
een menswaardig bestaan behoort, ont
breekt er nog. Alleen in het Gezira-
gebied, waar katoen verbouwd wordt en
een betrekkelijke welvaart heerst, zijn de
omstandigheden wat gunstiger. Daar
wordt, dank zij het geld, dat de katoen
oplevert, in een behoorlijk tempo gewerkt
aan wat sociale ontwikkeling genoemd
kan worden. De regering van de Soedan
heeft ook voor andere delen van het land
ontwikkelingsplannen in portefeuille. Zij
kan daarbij steunen op de medewerking
van deskundigen, die door de Verenigde
Naties naar de Soedan zijn uitgezonden.
Maar het kapitaal ontbreekt om die ont
wikkeling in een snel tempo te laten
verlopen.
De N.O.V.I.B.,de Nederlandse Organisa
tie voor Interns, ionale Bijstand, heeft een
plan opgesteld om namens het Nederland
se volk de Soedan te helpen. De gedachte,
waarvan de N.O.V.I.B. uitgaat, is deze,
dat het gedeelte van de wereld, dat een
hoge levenssi-ndaard geniet, de plicht
heeft de helprIe hand uit te steken naar
de veel grotere gebieden van onze wereld
die nog niet of nauwelijks het eerste be
gin van een menswaardig bestaan bereikt
hebben. De Nederlandse hulp aan de Soe
dan kan uiteraard slechts bescheiden zijn,
maar wordt door de Soedanese regering
en door het Soedanese volk bijzonder ge
waardeerd. En het is bovendien een goed
voorbeeld voor andere volkeren. Daarom
- voor de laatste keer - nóg eens de giro
nummers: 100.200 en 645.300 van N.O.V.I.B.
's-Gravenhage.
(Nadruk verboden)
ALS DE LONEN TE LAAG ZIJN
In Polen zijn vermoedelijk slechts wei
nig arbeiders die mensenwaardig van hun
loon kunnen leven. Dit neemt echter niet
weg, dat in de belangrijke industriestad
Posen (Poznen) de arbeider gemiddeld
tien procent van zijn weekloon in een of
andere soort jenever belegt. De autoritei
ten weten dit. Zij hebben daarom een vol
ledig alcoholverkoop-verbod op de dag
der loonbelasting afgekondigd.
Wanneer men een oppassende familie
vader vraagt, waarom hij door zijn alco
holgebruik het gezin benadeelt, dan
tracht hij z'n gedrag te verklaren of te
verontschuldigen door te zeggen, dat de
lonen toch volkomen ontoereikend zijn
om ervan te kunnen „leven."
SIGHT SEEING TREINEN IN
FRANKRIJK
Frankrijk wordt in 1958 een nieuwe at
tractie rijk, n.l. luxe-treinen, die met een
matige snelheid door de mooiste streken
zullen rijden. Het worden Diesel-treinen
met twee verdiepingen, naar alle kanten
van glazen vensters voorzien. Het plafond
bestaat gedeeltelijk uit hetzelfde mate
riaal.
Deze panorama-rijtuigen voor de bui
tenlandse toeristen zullen vooral door de
Alpen en het Franse gedeelte der Pyre
neeën rijden. Door middel van een micro
foon- en luidsprekerinstallatie zullen ste
wardessen inlichtingen op aardrijkskun
dig en cultuur-historisch gebied verstrek
ken.
WIJZE WOORDEN
FEITEN EN WAARHEID
Een feit is een feit en geen waar
heid; duizend feiten zijn nog niet
één waarheid.
Bolland)
Hoofdstraat 51 - Telefoon 3184
