Nieuwsblad voor Veenendaal Omstreken J* F* TAK r WAAR IS DE VALLEI-RIKS? DE „AMISH HAKEN EN OGEN Ned* Herv* Noodkerk ,SIONSKERK' in gebruik genomen U.S.A. Hengelsportver* in het „De Rietvoorn zilver KELTl'M 32e jaargang VRIJDAG 4 JULI 1958 Nr. 49 Uitgave: „De Gelderse Vallei" Veenendaal Verschijnt tweemaal per week in: Stichts en Gelders Veenendaal, Amerongen, Eist, Rhenen, Achterberg, OveTberg, De Haar, Kade, Maanderbuurt, Ederveen, Renswoude, Scherpenzeel Na enkele weken bouwen Ds. Vroegindeweij prees gemeentebestuur Feestelijke opening Hoofdstraat- Hoogstraat Gemeente staat achter kerkvoogdij De kerk als strategisch punt Taptoe opening Hoofdstraat-Hoogstraat Hij is ƒ5,- waard C 482615 Burgemeester Bakker: „voor elkaar getoverd" Doopvont en Avond- maalszilver geschonken i S. BOS Assurantie-, Hypotheek- en Woningbureau BROUWER, EDE Redactie en administratie: Parallelweg 10 Veenendaal Telefoon K 8385-2023 Girono. 563427 Redactie: W. F. ter Hoeven Advertenties en abonnementen kunnen ook worden opgegeven bfl de agentschappen van „De Vallei" ln de plaatsen van verschoning DE VALLEI ADVERTENTIES Advertentieprijs per mm 15 cent Speciale contractprijzen op aanvraag Minimum per advertentie 3,60 Rubriek Vraag en Aanbod 1-10 woorden 95 cent, elk woord meer 7 cent Abonnementsprijs 1,65 per kwartaal Losse nummers 10 cent De Ned. Herv. Noodkerk, de Sionskerk, die in enkele weken in het Franse Gat, aan de Aart de Gelderstraat, werd geplaatst. In deze omgeving zal mettertijd ook de definitieve Sionskerk verrijzen. In het Franse Gat, aan de Aart de Gelderstraat, is in enkele weken tijds een kerkgebouw - als het ware - uit de grond geschoten. Weliswaar geen geweldige kerk, maar een houten noodkerk, die aan de buitenkant gezien zelfs enigszins nietige vormen heeft. Het ruime en lichte interieur echter biedt toch plaats aan onkeveer 400 personen. Deze vierde Ned. Herv .Kerk, voorlopig de Sions(nood)kerk, tot op enkele tientallen meters van deze plaats een definitieve Sionskerk zal zijn verrezen, is van verre reeds opvallend door de lichte en moderne kleuren waarin zjj is ge schilderd. Het interieur is geheel blank gelaten. Hierdoor en door de heldere verlichting is een ruim effect verkregen. De traditionele kerkbanken treft men in dit gebouw niet aan. De zitplaatsen bestaan uit gemakkelijke en handig op gestelde stoeltjes. Aan de kerk is een kleine uitbouw gemaakt, welke dienst doet als consistorie en waarin toiletgelegenheid is ondergebracht. Op het gebouw- is een klein, lichtblauw geschilderd, dakkapelletje geplaatst, waarin tz.t. een klokje zal komen te hangen. Het kerkgebouw was vrij goed bezet, toen Ds. A. Vroegindeweij als voorzitter van de bouwcommissie de aanwezigen welkom heette. Een bijzonder hartelijk woord richtte Ds. Vroegindeweij tot het voltallige college van B. en W. van Vee nendaal. Spreker stelde er prijs op openlijk uit te kunnen spreken, dat de medewerking van het gemeentebestuur buitengewoon was geweest. De hulp is boven de maat uitgegaan, zo zei Ds. Vroegindeweij. Hij dankte elk der leden van het college per soonlijk en wilde in deze dank ook de gemeente-secretaris, de heer D. Blanke- spoor, betrekken. Ook de bouwers kregen de nodige lof toegezwaaid, de fa. Van 't Verlaat te Giessendam voor het plaatsen van het gebouw en de Veenendaalse firma's Hiensch, Van Schuppen en Hootsen voor de inrichting. Volgens spreker was er enorm veel werk verzet en hadden mede werking en samenwerking geleid tot dit prachtige resultaat: een kerk, die er zijn mag. De overwegingen van bouwcommissie, kerkvoogdij en notabelen om tot de bouw van een noodkerk te komen schetste Ds. Vroegindeweij als volgt: Het was oor spronkelijk de bedoeling om in het Fran se Gat een definitieve kerk te plaatsen. Door de geweldige groei van deze wijk waren zij echter eendrachtelijk van me ning, dat er een mogelijkheid moest wor den geschapen, dat de Ned. Herv. ge- Grote sortering BADMUTSEN - BADTASSEN ZONNEBRILLEN ZONNEBRANDCREME en OLIE in diverse prijzen Toeristenkaartjes GRATIS Tel. 2576 Hoofdstraat 106 Vóór het gemeentehuis zal burgemees ter A. Bakker hedenavond om half acht beide straten openen. Muzikale medewerking van de Harmo nie der Kon. Scheepjeswolfabrieken en de Veenendaalse Harmonie „Caecilia". Om negen uur taptoe op de Markt, te verzorgen door „Caecilia" met drum band. Vrijdagavond en zaterdagmiddag rei ken onbekenden bonnen aan het publiek uit. Honderden waardevolle prijzen lig gen bij de Hoofdstraat- en Hoogstraat winkeliers te wachten op de ontvangers van de bonnen. meente ook in dit gedeelte van de ge meente zo spoedig mogelijk zou kunnen vergaderen. Hoewel spreker ook deze eensgezindheid prees, meende hij toch dat de dank in de allereerste plaats be hoorde uit te gaan tot God, die dit alles heeft geschonken. In de naam van de kerk is iets van het verlangen naar Sion, dat Boven is. Hoewel Ds. Vroegindeweij bleef hopen op een spoedige definitieve Sionskerk, gaf hij toch reeds met vreugde en dank baarheid deze noodkerk namens de bouw commissie over in handen van kerkvoog dij en notabelen in de overtuiging, dat deze het in hun goede zorgen zouden op nemen. De heer D. H. Hootsen, die namens kerkvoogdij en notabelen de kerk aan vaardde zei - met grote dankbaarheid in zijn hart - o.a.: In de laatste jaren heeft de kerkvoogdij voor grote vraagstukken gestaan, die ge lukkig opgelost konden worden, daar de gemeente in financieel opzicht méér en méér haar roeping is gaan verstaan. Zon der die medewerking van de gemeente hadden wij, als kerkbestuur, dit alles natuurlijk niet kunnen volbrengen, maar daarom hebben wij met des te meer moed en vuur gewerkt omdat we voelden: de gemeente staat hier achter ons. En ook nu weer zien we hier een werk waar de gehele gemeente enthousiast over is. Hiervoor had de heer Hootsen in de eerste plaats de bouwcommissie dank ge bracht voor het vele werk en in het bij zonder de voorzitter van deze commissie, Ds. Vroegindeweij, die met zijn ijzeren wil en doorzettingsvermogen steeds op de welbekende, aangename en vriende lijke wijze wist te bereiken wat de ge meente nodig had. Tenslotte gaf de heer Hootsen de ker- keraad der kerk ten gebruike voor de dienst des Woords en der Sacramenten met de wens, dat de Heere de gemeente ook hier door Zijn Woord en Geest zijn wegen bekend wil maken. Het is een vreugdevol voorrecht, zo begon Ds. Jac. Vermaas, om namens de centrale kerkeraad deze „nood" Sions kerk uit handen van kerkvoogdij te mo gen ontvangen. Volgens Ds. Vermaas moest de gemeen te dankbaar zijn deze plaats te hebben. In de wereld is een strijd gaande; een strijd tussen God en de satan. En het is allen bekend, aldus Ds. Vermaas, dat, daar waar strijd is ook sprake is van strategische punten. De kerk, nu, is door alle eeuwen een strategisch punt geweest. En het behoort tot de strategie van God dat hij mensen gebruiken wil om Zijn Woord te verkondigen. In kathedralen, in catacomben, maar ook in sierlijke en goed afgewerkte noodkerken. God geeft ruimte voor het uitdragen van Zijn Woord. En nergens wordt Gods woord zo gebracht als in de kerk. Naast een strategisch punt voor strijd is de kerk, volgens Ds. Vermaas, ook een huis waar het brood wordt uitgedeeld. Een broodhuis, waar Christus in de pre diking als het brood des levens wordt uitgedeeld. In de derde plaats noemde Ds. Vermaas de kerk als rustplaats. De plaats waar God ook een ogenblik rust zal bereiden voor het ontvangen van kracht. Hij heeft zelf gezegd, aldus Ds. Vermaas, dat hij is: de Grote Rustaanbrenger. Dat wil evenwel niet zeggen: op de plaats rust. De kerk als zodanig is geen plaats in rust, maar een Militia Christi, een leger van Christus op mars. De kerkgebouwen zijn om te werken naar de komst van Christus. We moeten bezig zijn, vervolg de spreker, tot alle kerken in puin gaan. Ook deze noodkerk. Alle kerken zijn voorlopig en alles wijst naar dat nieuwe Jeruzalem, waarvan de ziener Johannes ff Op vrijdag 4 juli is het 25 jaar ge leden dat enkele enthousiaste vissers, de koppen bij elkaar staken om te komen tot oprichting van een hengel sportvereniging in Veenendaal. Niet zoals men zou menen, had deze oprichtingssamenkomst aan de Grift of de Rijn plaats, maar ook voor deze gelegenheid werd het sportterrein aan de Buurtlaan uitgekozen. De eerste oogst van die avond was 11 leden. Niet veel, maar men was ge start. Dat er wel animo voor de nieuwe vereniging bestond, bleek uit het feit dat na enkele weken reeds 38 verwoede hengelaars zich hadden aangemeld. Toch stond het gros van de Veenen- dalers nog niet zo welwillend tegen over de nieuwe hengelsportvereniging. Men sprak de veronderstelling uit, dat het toch niets werd. De pessimisten kregen echter ongelijk. De vereniging bleef groeien en nu na 25 jaar telt zij ruim 300 leden, een vereniging die er zijn mag. Drie van de elf leden die de club hebben opgericht, hebben nog steeds deel in de werkzaamheden die om de hoek komen kijken. Dat zijn de heren P. v. Barneveld, die tevens zijn 25-jarig jubileum viert als bestuurder, A. v. d. Haar en R. Prins. Het viel in de eerste jaren niefc mee voor de hengelclub. Toen men echter een gedeelte van de Grift kon pachten en looprecht verkreeg langs de Rijn, ging het beter. Nu men sedert ongeveer tien jaar ook nog het bekende Spinne- meer heeft gepacht, is er geen vuiltje meer aan de lucht. Als dank voor deze laatste pacht werd de heer Ir. J. W. H. van de Meene tot beschermheer benoemd. Ieder jaar wordt in de gepachte wateren een par tij vis gepoot, zodat de stand steeds op peil blijft. Ter gelegenheid van het zilveren ju bileum houdt de Rietvoorn op vrijdag avond een receptie in hotel „De Koren beurs" aan de Markt. Op maandag 7 juli a.s. wordt dan in de Rijn bij Ingen een jubileumwedstrijd gehouden, terwijl op 11 en 12 juli een feestavond gegeven wordt in de „Sa menwerking" voor leden en genodigden. Ongetwijfeld zal de jubilerende ver eniging in de komende dagen in volle belangstelling staan. WIE HANGT DAAR NU IN DE LUCHT? De Engelse atlete Dorothy Shirley (19 jaar oud) bereidt zich voor op de „Empire Games", welke op 18 juli in Cardiff zul len beginnen. Zij zal haar land bjj het hoogspringen vertegenwoordigen. Doro thy oefent op originele wijze door af en toe een wasljjntje te pikken in de tuin van het ouderlijk huis. Foto: Dorothy hangt in de lucht, terwijl moeder een beetje bezorgd naar haar was kijkt. Nader bericht men ons, dat de taptoe, ter gelegenheid van de opening van de Hoofdstraat en de Hoogstraat, morgen avond op de markt niet zal worden ge geven door de Harmonie der Kon. Scheepjeswolfabrieken, doch door de Veenendaalse Harmonie „Caecilia" met drumband. Mej. Hament van banketbakkerij G. Hament, waar de Vallei-riks vorige week ook was uitgegeven, werd de gelukkige vindster van de riks. Zon der er speciaal op te Ietten, viel haar oog op een riks met een rood nummer die haar herinnerde aan de premie die hier op stond, die zij in middels heeft ontvangen. De nieuw uitgegeven riks draagt het rode nummer: Indien men deze vóór a.s. donderdag 12 uur v.nj. op ons bureau bezorgt, ontvangt men de vinderspremie. heeft gezegd: Ik zag géén tempel in dat Jeruzalem. Met de bede, dat God zelf alles wat in deze kerk zou geschieden door Woord en Sacrament zou zegenen, aanvaardde Ds. Vermaas tenslotte het kerkgebouw. Nadat Ds. K. van de Pol met enkele treffende zinnen een waardevolle Staten bijbel - geschonken door een oude we duwe, die deze Bijbel op haar veertiende jaar van haar zakgeld bijeenspaarde - had aangeboden, sprak burgemeester A. Bak ker, namens de burgerlijke gemeente van Veenendaal. Met genoegen heeft het gemeentebe stuur, aldus de burgemeester, geconsta teerd, dat deze wijk niet alleen een ge bouw rijker is, maar ook een kerk. Dit deel van de gemeente was naar de me ning van burgemeester Bakker niet een stad zonder tempel. Er was reeds een R.K. kerk, maar het verheugde het ge meentebestuur toch zeer, dat er thans ook een Ned. Herv. kerk is verrezen. Spreker noemde dit niet voor de tijd, hoewel hij dit ook weer niet als een verwijt bedoel de, in die zin, dat het kerkgebouw te laat gekomen zou zijn. Er was grote ijver be toond en spreker had dit van nabij mogen meemaken, want Ds. Vroegindeweij was op alle mogelijke en onmogelijke tijden •'n 't geweer geweest. Een hartelijk woord van prijzen richtte burgemeester Bakker tot de gehele bouwcommissie en tot de aannemer, die dit in zo korte tijd - zoals spreker het noemde - „voor elkaar had getoverd." De kleur van het exterieur vond de burgemeester niet om te roemen, hoewel hem later was medegedeeld, dat dit nog slechts grondverf was, maar over het in terieur sprak spreker zijn bewondering uit. Burgemeester Bakker maakte in dit verband een vergelijking met mensen, die van buiten mooi leken, maar van bin nen tegenvielen, maar met deze kerk was het gelukkig het tegenovergestelde. Gelukkig werd volgens spreker het ma teriële in Veenendaal niet voorop gesteld, want een gemeente zonder geestelijk le ven zou dood zijn. Burgemeester hoopte, dat de Sionskerk zou bijdragen tot uit breiding van Gods Koninkrijk in het al gemeen. De classis Doorn werd vertegenwoor digd door ouderling G. van Beek en nota bel J. Leppers maakte zich tot spreekbuis van alle Herv. Veenendaalse jeugdver enigingen. Hij bood een doopvont aan, waartoe deze verenigingen spontaan had den besloten. Niet minder spontaan was het optreden van twintig andere jongeren geweest. Hierover sprak de heer C. Vermaas. In de afgelopen weken zijn veel jongeren bij de bouw geweest, zei deze. Er was veel gekeken en met de handen in de zakken werden de snelle vorderingen be wonderd. Uiteindelijk kwamen deze jon geren tot de conclusie, dat dit niet zo kon blijven en pas j.l. maandagavond werd er een jeugdcommissie gevormd met het doel om een geldinzameling te organiseren voor het aanschaffen van sacramentele attributen. Diep getroffen waren deze jongeren door het hartelijke en spontane medewerken van de hele ge meente, omdat niet alleen genoeg geld voor al het Avondmaalszilver bij elkaar kwam, maar zelfs nog 235,- overbleef voor andere doeleinden. Nadat Ds. Vermaas alle sprekers - en in het bijzonder de Jongeren - had be dankt, volgde er een korte kerkdienst, ge opend door Ds. K. van de Pol met een Schriftlezing over Jesaja 62 en gesloten door Ds. A. Wisgerhof met dankgebed. Ds. Vroegindeweij hield een toespraak, met als tekst: Komt en laat ons te Sion het werk des Heren onzes Gods vertellen. Tenslotte werd door dezelfde spreker de nieuwe vicaris voor de zuidwijk, Drs. J. Tigchelaar voorgesteld, waarna de ge meente hem staande toezong. Het orgel werd tijdens de bijeenkomst bespeeld door de heer W. J. van Stempvoort. Horlogerie HoofcUtraat - Veenendaal Werk op zeer hoog niveau. Hoog boven het gewoel, waaraan een industrieplaats als Veenendaal nu eenmaal rijk is, werkt in alle rust deze man, die de schoorsteen der Leid- sche Wolspinnerij een grondige beurt geeft. Het is zijn dagelijkse werk en hjj verricht zijn arbeid met de zelfde rust als u op de begane grond. tt Religieuze onverdraagzaamheid en vervolging hebben velen uit Europa gedre ven naar de Nieuwe Wereld, waar vrijheid, ook van godsdienst, hen wenkte. Amerika kent dan ook een veelheid van kerken en secten, die niet onderdoet voor die in het oude Europa. En de groep, die het eigen karakter wel het best en het meest opvallend heeft bewaard, ook in het moderne, gemechaniseerde Ame rika, is de groep der „Amish", die echter zo af en toe met de moderne maat schappij in botsing komt! In het stadje Wooster in de staat Ohio hebben enkele ouderparen terecht ge staan, die liever de gevangenis ingingen dan hun kinderen tot hun 16e jaar op school te laten. Dit is in de staat Ohio verplicht en het zijn de Amish-mensen, die met die wet in conflict komen. Want de Amish voelen niets voor voortgezet onderwijs. Zij zfln landbou wers en veeboeren en geloven, dat God de mens de taak gegeven heeft de aarde te bewerken „in het zweet zijns aan- schjjns". Het heeft dus helemaal geen zin de Amish-kinderen te laten doorleren, ze de kans te geven om advocaat of dokter of (het ergste van alles) officier te wor den. Liever gaan ze de gevangenis in hoewel sommige ouders hun kinderen over de staatsgrens hebben gebracht naar Pennsylvania, van ouds het Mekka der verdraagzaamheid, waar de Amish zeer sterk vertegenwoordigd zijn en waar de hoofdstad Philadelphia (broederlijke liefde) heet Nakroost van Menno. Als echte Mennonieten houden de Amish vast aan de geweldeloosheid en hebben dan ook gewetensbezwaren tegen de militaire dienst, die in de Verenigde Staten, ook in tijd van oorlog, werden erkend. De Amish onderscheiden zich op veler lei wijze van hun mede-Amerikanen en zulk een onderscheid leidt dikwijls tot onverdraagzaamheid en zelfs een zekere mate van vervolging. (De Joden hebben het ervaren.) Maar de Amish hebben daarvan weinig of geen last, want ze zjjn zeer goede burgers, ze pasten reeds zeer vooruitstrevende landbouwmethoden toe toen men in Amerika nog druk met roof bouw (met als gevolg erosie) bezig was. Hun meestal blauw geverfde huizen, boerderijen en schuren zjjn wèl onderhou den, ze geven niemand overlast, en gaan rustig hun gang. Een deel van de Amish behoort tot een kerk, een ander deel houdt principieel de godsdienstoefening thuis. Men kan de echte Amish-mensen met één oogopslag herkennen. Ze gaan geheel in 't zwart, mannen zowel als vrouwen. De mannen dragen zeer breedgerande hoeden, het haar vrjj lang en dikwijls een ringbaard; de vrouwen dragen een soort nonnenkap en de rokken tot op de hie len. Zij mogen geen knopen aan hun kle ding hebben, ze gebruiken haken en ogen. Ze verafschuwen de moderne tech niek en rijden in sjeezen rond, die strikt genomen geen spatborden mogen hebben en geen zweepkoker ieder vertoon van luxe of gemakzucht wordt vermeden. Wel heeft men hier en daar concessies aan de moderne tijd gedaan, er zijn Amish die een tractor gebruiken, maar niet voor werk op het land; alleen voor aandrijving van landbouwwerktuigen. En er zrjn er zelfs die in een auto rijden, maar dat zijn de „waren" niet meer Bedreigd isolement. De Amish hebben vele jaren gelukkig geleefd in dit isolement, dat zij zichzelf oplegden. Hun lectuur was de Bijbel. Hun werk was op het land. Gezelligheid gaf de huiselijke kring. En omdat men afzag van modern comfort, geen stofzuiger of naaimachine gebruikte, was er altijd ge noeg werk te doen. Aan het politieke leven nemen de Amish geen deel, naar de stembus gaan ze niet. Zij leven geheel in een eigen wereld. Toch wordt ook deze gemeenschap door de nieuwe tijd bedreigd. Er zijn jon geren onder de Amish, die het niet meer nemen. Zij willen de wijde wereld in. Er zijn Amish-meisjes geweest die eenvou dig weggelopen zijn, het niet uithielden thuis. En nu komen ze in de staat Ohio in botsing met de wet. Heel lang heeft het geduurd voor het zover was. Hier en daar knepen de schoolbesturen een oogje dicht, wanneer de Amish-kinderen jaar op jaar „bleven zitten" in dezelfde klas, dus wel naar school gingen maar niets meer leerden. In vele Amish-gemeenschappen gaan de kinderen naar een eigen school, met één leslokaal, waar ze schrijven, lezen en rekenen leren, maar meer ook niet waarvoor is het nodig? Maar het ziet er naar uit dat men in Ohio ook daaraan een eind gaat maken en de Amish-kinde ren verplicht zullen worden tot hun 16e jaar op een normale school te gaan en daar te leren, wat alleen maar hun be langstelling kan vergroten voor een maatschappij, waarvan hun ouders zich zo angstvallig verre hebben gehouden. Hun moderne buren hebben een beetje medelijden met de Amish, die niemand een strobreed in de weg leggen. Ze vin den het wel erg, dat eerzame lieden de gevangenis ingaan, omdat ze menen „God meer gehoorzaam te moeten zijn dan de mensen". Maar in Amerika, waar kennis macht is, vindt men het tegenover het kind ongeoorloofd, wanneer het niet alle kansen krijgt om iets te worden in de maatschappij. En aangezien dit de mening van de overgrote meerderheid is, zal er voor de Amish niets anders opzit ten dan het hoofd te buigen of met hudje en mudje te verhuizen naar een staat, waar ze kunnen leven volgens hun in zichten, bijv. Pennsylvania. Zoals eeuwen geleden hun voorouders zijn weggetrok ken naar het land der vrijheid, dat hen thans, naar hun inzichten, niet de vrij heid laat om hun kinderen op te voeden zoals zij denken dat het moet. De Amish hebben het tij tegen (Nadruk verboden.) Alle verzekeringen Hypotheken Verkoop vaste goederen Wonlngbeheer Taxaties beëdigd als makelaar en taxateur Veenendaal - Kanaalweg 2 - Tel. 2918 PEET VAN EGMOND EN FEIKE ASMA GEVEN ACHT ORGEL AVONDEN In de voorgaande jaren bestond steeds grote belangstelling voor de zomeravond orgelbespelingen. In dit jaar zullen niet minder dan acht orgelavonden worden gehouden en wel elke woensdagavond te beginnen 9 juli a.s. in juli en augus tus in de Nieuwe Hervormde Kerk aan de Verlengde Maanderweg. Evenals vorig jaar zijn de bekende or ganisten Piet van Egmond en Feike As- ma weer bereid gevonden deze acht or gelavonden te verzorgen. Piet van Egmond zal de eerste orgel bespeling geven a.s. woensdagavond 9 Juli.

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1958 | | pagina 1