Nieuwsblad voor Veenendaal Omstreken
mum omm
MULDER
R.K. bibliotheek krijgt geen subsidie
Wethouders De Ruiter en Van Kuijk weer
gekozen
EDERVEEN
AMERONGEN
RENSWOUDE
ACHTERBERG
SCHERPENZEEL
ELST
Wat
nu weer...
HYPtmmanrm
FINANCIERINGEN
32e jaargang
WOENSDAG 3 SEPTEMBER 1958
Nr. 65
Uitgave: „De Gelderse Vallei" Veenendaal
Verschijnt tweemaal per week in: Stichts en Gelders Veenendaal, Amerongen, Eist, Rhenen, Achterberg, Overberg, De Haar, Kade, Maanderbuurt, Ederveen, Renswoude, Scherpenzeel
UIT DE RAAD VAN VEENENDAAL:
INSTALLATIE NIEUWE
RAADSLEDEN
Ds. R. KOK GAAT NAAR
EDE
Gemeentelijke commissies
benoemd
Bij oversteken van Kerkewijk
door motor gegrepen
Gouden bruidspaar
Bromfietser gegrepen door bus
en op slag gedood
Marktberichten
Uitslag fotowedstrijd
lichtweek Amerongen
BRILLEGLAZEN
ALARM IN DE VENEN (III)
Daeren derff niet eenen timmerman
bij comen
Angstvol jaarbegin 1587
TREKKERSRONDE 1958
GROOT SUCCES
Collecte dierenbescherming
ASSURANTIEKANTOOR
ALLE VERZEKERINGEN
Redactie en administratie:
Parallelweg 10 Veenendaal
Telefoon K 8385-2023 - Girono. 563427
Redactie: W. F. ter Hoeven
Advertenties en abonnementen
kunnen ook worden opgegeven by
de agentschappen van „De Vallei" in
de plaatsen van verschoning
HE VALLEI
ADVERTENTIES
Advertentieprijs per mm 15 cent
Speciale contractprijzen op aanvraag
Minimum per advertentie 4,50
Rubriek Vraag en Aanbod 1-10
woorden 1,elk woord meer
10 cent
Abonnementsprijs 1,65 per kwartaal
Losse nummers 10 cent
Men had gisterenavond in de vergadering van de nieuwe gemeenteraad weer
de juiste toon weten te vinden om een vrouwelijk raadslid te verwelkomen, n.I.
met een fijn en sieriyk bloemstukje. Het vrouwelijke raadslid waardeerde de
geste van b. en w. dan ook zeer, getuige haar bedankje, waarmee haar gedegen
betoog by één der laatste agendapunten begon. Overigens was mevrouw H.
Buddingh-dc Vries Lentsch niet het eerste vrouwelijke raadslid van Veenen
daal. Zy had reeds een voorgangster gehad in de persoon van mevrouw Scholte-
Bleuel, die na één vergadering weer van het gemeenteiyk toneel verdween,
maar niettemin in de voorlaatste raadsvergadering ook met een bloemetje werd
ontvangen.
De welkomstwoorden van burgemeester A. Bakker golden echter het gehele
nieuwe college van vroede vaderen, dat behoudens drie leden weer in de oude
samenstelling zitting mocht nemen. Naast mevrouw Buddingh verschenen als
nieuwe leden de heren G. Vos (S.G.P.) en F. P. Stal (K.V.P.).
Na het afleggen van de eed, c.q. de
belofte door de nieuwe raadsleden, zei
burgemeester Bakker o.m., dat hij een
felicitatie bij de aanvaarding van een
zo gewichtig, belangrijk en aanzienlijk
ambt wel zeer op zijn plaats achtte. U
hebt beloofd, aldus de voorzitter, dat u
de belangen van de gemeente Veenen
daal met al uw vermogen zult voor
staan. Dit wilde volgens spreker niet
zeggen, dat ieder raadslid deze belan
gen ook gelijk zou zien. De een ziet
deze belangen niet precies gelijk als de
ander. Maar hij hoopte toch, dat bij een
ieder de belangen van de gemeente
zouden prevaleren boven de belangen
van een bepaalde partij.
De burgemeester hoopte, dat God de
raad zou sparen en dat deze samen
met het college van b. en w. in staat
zou worden gesteld om veel goeds voor
de gemeente Veenendaal te doen.
Ik heb, zo vervolgde hij, in de twaalf
jaar dat ik burgemeester ben, niet te
klagen gehad over de leden van de
raad. En ik hoop dan ook dat de sa
menwerking op de oude voet zal wor
den voortgezet.
Een speciaal welkomstwoord richtte
spreker tot de drie nieuwe leden van
de raad en wel in 't bijzonder tot me
vrouw Buddingh. Hij hoopte, dat het
bloemetje een voorbode mocht zijn tot
het prettig verkeren in de raad.
Met de installatie van een nieuwe
gemeenteraad hangt samen de wethou
dersverkiezing. Over deze wethouders-
verkiezing was in een vorige vergade
ring al het nodige te doen geweest.
Toen nam immers de raad het besluit,
dat men tot de a.s. grenswijziging zal
voortgaan op de oude voet, n.I. met
twee wethouders.
STAPPEN TERUG...
De heer T. Verkuijl (PvdA) motiveer
de in dit verband de stemmen van zijn
fractieleden. Het vooroverleg tussen de
verschillende fracties had namelijk
geen overeenstemming met de PvdA
opgeleverd. Deze partij erkende inder
daad de C.H.U. als de grootste raads
fractie en dus met het recht op een
wethouderszetel, maar wat de tweede
zetel betreft meende de P.v.d.A. zijn
recht te kunnen doen gelden vóór de
A.R.-partij. De A.R. partij moet hier
uit, aldus de heer Verkuijl, niet de con
clusie trekken, dat het gaat om de per
soon. Integendeel. Maar wat er ging
gebeuren schreef de heer Verkuijl toe
aan een tekort aan inzicht op staatkun
dig gebied bij de prot.-chr. partijen. De
heer Verkuijl noemde reeds de burge
meester als A.R.-lid van het college
van b. en w.
De heer S. Kroesbergen (A.R.) be
streed de woorden van de heer Joh.
van Hardeveld (P.v.d.A.) - indertijd in
een vergadering gesproken - als zou
de kwaliteit van de wethouders terug
gelopen zijn. In de twee jaar, dat de
heer Van Kuijk wethouder was ge
weest was volgens de heer Kroesbergen
overduidelijk het tegendeel gebleken.
Deze had volgens hem zijn hele per
soon ingezet en allen waren het er over
eens, dat deze volkomen op zijn plaats
was.
De heer Van Hardeveld: Sinds het
overlijden van wethouder Middelhoven
zijn wij meer dan twee stappen terug
gegaan.
De heer Van Galen kon de P.v.d.A.
in tegenstelling tot de heer Kroesber
gen wel begrijpen.
Anderzijds moest volgens deze spre
ker de P.v.d.A. begrip tonen voor de
prot.-chr. fracties, daar deze moeilijk
een wethouder de laan uit konden
sturen.
De heer F. P. Stal (K.V.P.) noemde
het argument van de P.v.d.A., dat de
burgemeester ook A.R. was, een sterk
argument. Het meest ideale zou volgens
de heer Stal evenwel zijn: een derde
wethouder.
Na de stemming, waarby de heer Ant.
de Ruiter 15 stemmen op zich verenig
de en de heer C. N. van Kuijk 11 stem
men, kwamen de beide heren wederom
als wethouders op hun zetels terug.
ANDERHALF UUR STEMMEN
De nieuwe raad was uiterst spraakzaam
en de nieuwe leden lieten zich bij de
verschillende discussies niet onbetuigd.
Vóór zij aan het woord kwamen werd on
geveer een anderhalf uur van de verga
dering in beslag genomen voor het kie
zen van de verschillende commissies (zie
elders in dit nummer).
Het was te verwachten, dat de heer
F. P. Stal niettegenstaande zijn entree
in de raad, het prae-advies van burge
meester en wethouders, inzake het niet-
verlenen van subsidie aan de R.K. uit
leenbibliotheek „Gillis van Schonebeke"
niet zonder meer voorbij zou laten gaan.
Hij moest - als jongste - echter eerst
het woord laten aan de nestor van de
raad, de heer Joh. van Hardeveld. Deze
vond het vreemd, dat bij de ingekomen
stukken in de vorige vergadering twee
verzoeken van dezelfde materie waren.
Het ene verzoek werd wel behandeld en
het andere werd door B. en W. terugge
nomen tot een volgende vergadering -
deze vergadering. Later bleek, dat de
heer Van Hardeveld de mening was toe
gedaan, dat B. en W. hiermee het ver
zoek om verhoging van het subsidie van
de Chr. Openbare leeszaal en bibliotheek
(Zie verder pagina 4.)
Ds. R. Kok, predikant der Chr. Ger.
Kerk, Hoofdstraat alhier, heeft het op
hem uitgebrachte beroep van de Chr.
Geref. Kerk te Ede aangenomen. Dit
betekent uiteraard, dat ds. Kok voor
het beroep van de gemeente Drieber
gen heeft bedankt.
Ds. Kok, die de gemeente Veenendaal
28 jaar als predikant heeft gediend, is
in Veenendaal, zowel in als buiten de
kring van zijn gemeenteleden, een be
kende en geziene figuur.
Hij werd op 13 oktober 1890 in Hoen-
koop bij Oudewater geboren en begon
zijn predikantenloopbaan in 1915 te
Aagtekerke. In 1925 ging ds. Kok naar
Gouda en in 1930 nam hij het beroep
van de Gereformeerde Gemeente te
Veenendaal aan, waar hij op 6 maart
van dat jaar door ds. Fraanje werd be
vestigd en op 9 maart zijn intrede deed.
Dat de scheidende predikant van het
begin af zijn ambt uiterst serieus heeft
opgevat bewijst wel het feit, dat hij
omstreeks 25 jaar geleden zich op één
zondag te voet naar Scherpenzeel, Wa-
geningen, Rhenen of Ederveen begaf
om daar te gaan preken. Vijf a zes uur
lopen op één zondag met daarbij nog
driemaal preken was in die tijd geen
zeldzaamheid!
Ds. Kok heeft vóór de laatste oorlog
het belangrijkste aandeel gehad in de
stichting van de Geref. Gemeente
school, terwijl hij in de meidagen van
1940 veel voor de Veenendaalse eva-
cué's, die in andere plaatsen verble
ven, heeft gedaan. In de oorlogsjaren
heeft hij zich onderscheiden als een
zeer verdienstelijk vaderlander.
Vanaf 1950 vormde de predikant met
zijn gemeente, na afscheiding van de
Ger. Gemeente, een zelfstandig kerk
genootschap, terwijl men zich in 1956
aansloot bij de Chr. Geref. Kerk.
Drie jaar geleden herdacht ds. Kok
zijn 40-jarig jubileum als predikant en
daarbij tevens zijn 25-jarig verblijf als
voorganger te Veenendaal.
Tijdens de gisterenavond gehouden
raadsvergadering werden de volgende
commissies gekozen:
Raadscommissie van bystand voor de
financiën, belastingen en volkshuisves
ting: (voorzitter, wethouder C. N. van
Kuijk); G. J. van Deelen, E. C. Diepeveen;
W. van Galen en Joh. van Hardeveld.
Personeelszaken: (voorzitter, wethouder
C. N. van Kuijk); Jac. Slok; J. Scholten;
T. Verkuijl; mevrouw H. Buddingh-de
Vries Lentsch.
Openbare werken: (voorzitter, wethou
der Ant. de Ruiter); M. Bastmeijer, J.
van Eden; Jac. Slok en G. Vos.
Grondbedrijf: (voorzitter, wethouder
Ant. de Ruiter); W. van Galen; J. H. H.
Jansen; P. G. van Ojik en F. P. Stal.
Georganiseerd overleg: leden: Jac. Slok;
P. G. van Ojik en T. Verkuijl; plaatsverv.
leden: mevrouw H. Buddingh-de Vries
Lentsch; J. Scholten en J. H. H. Jansen.
Burgerlijke instelling voor maatschap
pelijke zorg: raadsleden: S. Kroesbergen;
J. Scholten en T. Verkuijl; overige in
gezetenen: C. Versteeg (voorziening va
cature).
Commissie nazien schoolrekeningen: F.
P. Stal; J. Scholten en Joh. van Harde
veld.
Huurcommissie: voorzitter: Mr. J. F. v.
Leeuwen; le vice-voorzitter: Ant. de
Ruiter; 2e vice-voorzitter: C. N. v. Kuijk;
leden: J. Scholten; T. Verkuijl; G. G. de
Ruijter en G. de Geit.
Woonruimte-adviescommissie: G. Croes;
G. Da velaar; J. van den Dikkenberg; T.
M. van Beek en Joh. Slok (leden); J. van
Hardeveld en J. C. van Rijswijk (plv. le
den).
Commissie tot wering van schoolver
zuim: G. van Beek; P. N. van Galen; J.
A. van der Does; S. de Man; A. C. Schil-
peroort; S. Kroesbergen en C. van Ame
rongen.
Bij het oversteken van de Kerkewijk
is de heer G. D., wonende aan de Berg
weg alhier, maandagavond omstreeks
half acht door een motor, bestuurd door
de heer G. C. v. I. uit Ochten gegrepen
en in zorgwekkende toestand naar het
Julianaziekenhuis alhier overgebracht.
De heer G. D. kwam met zijn bromfiets
via het rijwielpad uit de richting Rhenen
en stopte om de Kerkewijk over te steken
en de Bergweg in te draaien. Hij merkte,
doordat vermoedelijk het uitzicht door
een stilstaand motorvoertuig enigszins
werd belemmerd, een hem achteropko
mende motor niet op.
De motorrijder zag geen kans meer de
bromfietser te ontwijken en greep hem
in de flank. In bewusteloze toestand werd
de heer D. in het Julianaziekenhuis op
genomen. Achteraf bleek, dat hij een her
senschudding had opgelopen en enkele
handbeentjes had gebroken.
De echtgenote van de motorrijder, die
op de duo zat, kreeg een shock; de motor
rijder liep geen ernstige verwondingen op.
De bromfiets werd volkomen vernield,
doch het motorrijwiel slechts licht be
schadigd.
GESLAAGD VOOR MANNEQUIN
Onze plaatsgenote, mej. H. v. Essen,
slaagde bij het te Arnhem gehouden
examen voor mannequin.
Woensdag 17 september a.s. hopen
de heer Z. de la Mar en mevrouw A.
M. de la Mar-Westerhuis de dag te her
denken, dat zij vijftig jaar geleden met
elkaar in het huwelijk traden. Uit het
huwelijk van het bruidspaar, waarvan
de bruid 80 jaar is en de bruidegom
74 kruisjes telt, zijn drie kinderen ge
boren en tien kleinkinderen.
Het zal het bruidspaar op 17 septem
ber a.s. zeker niet aan belangstelling
ontbreken in hun woning aan de Den
nenlaan nr. 29.
Bij het oversteken van de Cunera-
weg is de 63-jarige landbouwer B.
Verwoerd, wonende aan de Middel-
buurtseweg onder de gemeente Rhenen,
zaterdagmiddag j.l. gegrepen door een
N.B.M.-bus. en op slag gedood.
De heer Verwoerd kwam op zijn
bromfiets uit een tegenover het Ju
lianaziekenhuis gelegen zandweg ge
reden en merkte bij het oversteken
van de Cuneraweg een met behoor
lijke snelheid naderende N.B.M.-bus
niet op.
De chauffeur van de bus deed alle
moeite om de bromfietser te ontwijken
doch zonder resultaat. Het slachtoffer
werd tegen het betonnen wegdek ge
slingerd. De bus kwam bij deze ma
noeuvre in de berm van de weg te
recht.
De heer Verwoerd was op weg naar
de naast het Julianaziekenhuis ge
legen tennisbaan, waar zijn zoons aan
het werk waren.
Het ongeval trok zoveel - onnodige -
belangstelling, dat het verkeer op de
Cuneraweg aanmerkelijk werd ge
stremd.
Eierenmarkt: aanvoer 114.000 stuks.
Prijzen van 15,tot 15,25 en 7,
tot 12,voor de kleine eieren. Alles
per 100 stuks. Handel traag.
Biggenmarkt: Aanvoer 75 stuks. Prij-
Het hierna volgende punt: benoeming
zen van 55,tot 65,per stuk.
Handel willig.
KIND VIEL UIT RAAM
Het tweejarig dochtertje van de fam.
Van H., aan de Hoofdweg (hoek Nieu-
weweg) te Ederveen, viel vrijdagavond
uit het raam van haar slaapkamer, dat
vier meter boven de begane grond ligt.
Het meisje maakte enkele salto's en
kwam op het grind voor het huis te
recht. Dr. Van Ringelestijn, die onmid
dellijk werd ontboden, kon niets meer
dan wat schaafwonden constateren, zo
dat dit ongeluk wonder boven wonder
goed is afgelopen.
Ds. SCHIPPER BEROEPEN
Door de kerkeraad der Ned. Herv.
gemeente te Ederveen is een beroep
uitgebracht op ds. K. Schipper van
Waspik.
Ds. Schipper hoopt reeds woensdag
3 september een bezoek aan de ge
meente te brengen en zal 's avonds
voorgaan in de Dienst des Woords.
Dinsdagavond vond in het hotel „Het
Rode Hert" de preisuitreiking plaats van
de fotowedstrijd die de Winkeliersvere
niging Amerongen tijdens de lichtweek
had georganiseerd. De uitslagen waren
alsvolgt: le prijs M. W. Struycken-Elst,
2e prijs D. J. v. d. Brink-Amerongen en
3e prijs D. Klomp-Amerongen.
OPENLUCHTSPELEN OP DE
HAZENBERG
In de reeks zomeravonduitvoeringen
EEN SPECIALE AANDACHT
VOOR UW
Vraag het gemerkte brilleglas
Zeiss Punktal
Hoofdstr. 51 - Tel. 3184 - Veenendaal
ZIEKENFONDS LEVERANCIER
die op de Hazenberg gegeven worden,
komt zaterdagavond 6 september a.s.
regisseur Hans Berk met het open
luchtspel „De Herbergierster" de aan
dacht vragen. Dit vermaarde Italiaanse
blijspel is reeds diverse malen opge
voerd en het belooft een goede avond
te worden. Begin der voorstelling 8 uur.
INBRAAK ZONDER RESULTAAT
In de nacht van zondag op maandag
j.l. hebben één of meer onbekenden
zich toegang verschaft tot een tweetal
houten gebouwtjes in de gemeente
Renswoude. In de consumptietent van
de heer J. Vink werd een raam ver
nield, terwijl aan een materiaal-opslag-
plaats van de Rijkswaterstaat het slot
werd verbroken. Blijkens een eerste
controle werd echter niets vermist, zo
dat het vermoeden bestaat, dat de on
bevoegden niets konden vinden dat
van hun gading was, dan wel in hun
duistere bezigheden zijn gestoord.
De rijkspolitie ter plaatse stelt een
onderzoek in.
HOOGSTE EER VOOR „MENTOR"
Vrijdag a.s. worden te Oosterbeek de
jaarlijkse landskampioenwedstrijden
gehouden voor honden aangesloten bij
de Koninklijke Nederlandse Politie
honden Vereniging. Door aangesloten
afdelingen worden de honden geselec
teerd en de beste hond hiervan afge
vaardigd. Door de afdeling Utrecht is
voor dit kampioenschap aangewezen
de hond „Mentor" van de postcomman-
dant der Rijkspolitie te Achterberg.
Voor dit kampioenschap worden 8 of
9 honden aangewezen.
COLLECTE „DRAAGT ELKANDERS
LASTEN"
In de week van 8 tot 14 september
zal voor het fonds „Draagt Elkanders
Lasten" de jaarlijkse collecte worden
gehouden in Scherpenzeel. Naast de
t.b.c.-bestrijding verleent het fonds
hulp bij tal van noden op het terrein
der volksgezondheid. Collectanten kun
nen zich bij de volgende adressen op
geven: J. Vermeulen, Glashorsterdijk
9, H. K. Bakker, Oosteinde 129, E. v. d.
Dikkenberg, Nieuwstraat 7 en G. Esser,
Pr. Irenelaan 19.
De overval op de Veenendalers, eind 1586 gepleegd door de Engelse soldaten,
bewapend met courtelassen, brede korte zwaarden, en bussen of vuurroeren, liep
voor Gysbert Jansz. Hespell, een dergenen die zich weer naar de markt te
Rhenen hadden durven begeven, slecht af: hy werd neergeschoten. Claes Ger-
ritsz. bleef voor ongeveer duizend gulden borg voor de anderen, die huiswaarts
mochten keren. Hij met nog vyf of zes personen werd echter door de ruiters
naar Doesburg en Bronkhorst over de IJsel gebracht Hiermede eindigden wy
onze bydragen in dit blad van 16 juli j.l.
De toestand in Veenendaal en om
geving werd onhoudbaar. De te Utrecht
wonende veenraden staken de hoofden
bijeen en vaardigden Nicolaes van
Ypen naar Den Haag af om generaal
Sir John Noritz, een van Leycesters
bekwaamste bevelhebbers, de Raad
van State en de Engelse ambassadeur
Thomas Wilkes, die in oktober 1586
Killigrens was komen vervangen als
lid van genoemde Raad, te herinneren
aan de brieven die de stadhouder van
Gelderland, Utrecht en Overijsel Adolf
van Meurs, graaf van Nieuwenaar,
over de ongeregeldheden hun had ge
zonden en er bij hen met kiem op aan
te dringen in gunstige zin te antwoor
den, opdat de gevangen veengenoten
zonder losprijs te betalen zouden wor
den vrijgelaten. Men wist te Veenen
daal echter niet waar de schuldige
Engelse ruiters in garnizoen lagen,
noch de naam van hun ritmeester. Via
de Utrechtse magistraat wees veenraad
Herman Scharpinck, die wij een vorig
maal al eens ontmoet hebben, de stad
houder nog eens op de sauvegarde-
akten, volgens welke de gevangenen
vrijgelaten moesten worden. Zijn Ge
nade antwoordde, dat hij eerstdaags
naar Rhenen zou komen.
Maar zie, twee gevangenen kwamen
juist voor het sluiten der stadspoorten
te Rhenen aan. Het waren Thijs Jansz.
en Claes Lenartsz., die verhaalden hoe
in Doesburg een schrijven van het
Arnhemse stadsbestuur ontvangen was,
dat de ruiters echter genegeerd had
den. Ons tweetal kwam het losgeld
halen, waarvoor Claes Gerritsz. borg
gebleven was.
Op Sinterklaasdag schrijft Schar
pinck dat de naam van de verantwoor
delijke Engelse ritmeester waarschijn
lijk op zijn paspoort voorkwam - de
luitenant van de ruitercompagnie on
dertekende namelijk dergelijke stuk
ken. De Utrechtse veenraden vermoed
den dat het de compagnie van sir John
gelders gelaeden sijn".
Begin 1587 gaan er in Veenendaal
geruchten „dat tho Woudenberch ver-
gaderinge van volck sal vallen, die
wellicken ons by aventueren alhier
oeck wel souden kommen besoucken
oft overlast aendoen, waerdeur int
eynde een verloop mochte commen dat
die veenen leech ende desolaet bleven."
De schrik slaat de mensen om 't hart:
zij vrezen nieuwe gewelddaden. De
veenraden vragen advies aan hun col
lega's in Utrecht: evacueren of bhj-
ven? Nieuwe sauvegarde vragen of
vertrouwen op de reeds verleende?
't Een is al even riskant als 't andere.
Nieuwe geruchten dringen in Vee
nendaal door: enige dorpen in de om
geving zijn door de Engelsen ontboden
te komen praten om tot een vergelijk
te komen. „Twelck ons dunckt, dat zy
nyet en sullen dorffven laeten om nae
to khomen, overmits die andere nu
veel middellen schynen tho hebben,
om over die ysel te comen ende selve
dorpen oft huysluyden te beschadigen,
die hier inne onwillich mochten ge
vonden worden." Geven die dorpen toe,
dan ziet het er voor Veenendaal slecht
uit. Bovenal vreest men het „perickel
van brandt als anders, die by eenige
moetwilligen aldaer lichtelijck soude
konnen worden gesticht." De vraag
rijst: moet Veenendaal gemene zaak
maken met de andere dorpen om zo
doende plundering en brandstichting
af te kopen? Of moet men het getij
trotseren en „die groote swarichceijt
van vangen en spannen, mitsgaders
tperickel vanden brandt" moedig af
wachten? In 't laatste geval zullen „die
meeste nabueren haeren woonplaetzen
veriaeten ende sich inde steden be-
gheven". Dan zal de rode haan victorie
kraaien op de verlaten huizen; schut
ten, bruggen en dijken zullen verwaar
lozen, de griften, wijken en waterkan»,
gen vervuilen en dichtslibben. Later
zal het enorme kosten vergen, „die
veenen in alle haere behoirlycke ge-
staltenisse ende gebruyek navigabel
(bevaarbaar)" te maken.
Het oude stuk zegt vervolgens iets
dat de betekenis van de veenderij al
hier goed doet uitkomen, al is het
beeld wellicht geflatteerd in de harte-
kreet der Veenendalers: „oeck te meer
aengemerekt dat alle steden van dese
geünieerde landen die souteketenen,
brouwers, verwers, backers ende alle
andere, van alle behoerlycke provisie
van brant (d.w.z. bevoorrading van
turf) geblootet ende berooft sullen syn
ende blyven". Verbijsterd ziet men de
„enorme onverwinnelycke ende gron-
telycke bederffnisse" tegemoet.
De kanselarij te Arnhem en de Sta
ten van Utrecht adviseren de Veenen
dalers „goede wacht ende toesicht te
houden datter gheen brant gesticht en
werde". Lakoniek vervolgt de missive
„als onlancx tot twee reysen (keren)
toe gebeurt ees". De overheid wilde de
dorpsbewoners een hart onder de riem
steken, maar ons lijkt het maar een
schrale troost te schrijven „mit goede
toesichte alsulcke zwaricheyden thoe
verhoeden zoo veel mogelick". Toch
blijkt de moed enigszins teruggekeerd
(Zie verder pagina 2.)
-B- Expo in 't klein. Rotterdam bouwt
een hoge uitkijktoren waar in 1960 een
tuinbouwtentoonstelling gehouden zal
worden. Op een hoogte van 95 meter
komt een restaurant met glazen wanden.
-8- Repatrianten uit Indonesië. Vanaf jan.
Op de foto: Veel belangstelling voor het
Volksdansen onder het „Blikkium". Links
op de foto, de jeugdherbergvader Ilolie-
rook, die ook belangstellend toeziet.
De nationale trekkersronde 1958 van de
Ned. Jeugdherberg Centr., die dit week
einde in de jeugdherberg ,De Eikelkamp'
te Eist werd gehouden is, begunstigd
door fraai zomerweer, een volledig suc
ces geworden.
Dit was de achtste maal dat aan het
einde van een trekkersseizoen in „De
Eikelkamp" de trekkersronde werd ge
houden, waaraan door ongeveer 800 trek
kers is deelgenomen. De jeugdherberg
was omgebouwd tot een dorp genaamd
„Sandalendorp" en had o.a. eigen radio-
omroep en een eigen courant (Sandalen-
bode). Ook de trekspo trok veel belang
stelling. Hier was een soort atomium te
zien in de vorm van een 15-meter hoge
zuil met bovenaan 6 meter lange armen,
alles van conservenblikjes, waaraan grote
gekleurde ballen waren opgehangen.
Dit bouwsel had de naam „Blikkium"
gekregen. Als eerste werd zaterdagmid
dag in het openluchttheater de jaarver
gadering van de Ned. Jeugdherberg Cen
trale gehouden, waarna de rest van de
dag werd doorgebracht met zang, spel
en sport. Tot slot werd een grote fakkel
optocht gehouden met ongeveer 500
brandende fakkels, wat een fantastisch
aanzicht bood. Ook zondag was het in het
„Sandalendorp" een gezellige drukte.
Het moet voor moeder en vader Holie-
rook en de assistenten een grote voldoe
ning zijn, dat deze nationale trekkers
ronde 1958 weer uitstekend is geslaagd.
Van 1 tot en met 6 september wordt in
Eist weer de jaarlijkse collecte gehouden
voor de dierenbescherming.
Noritz was geweest. Zy wensten een
ernstig onderzoek, want, bleef de zaak
ongestraft, dan zouden de overvallen
zich herhalen en ook schippers en an
dere arbeiders het slachtoffer worden.
Scharpinck meldt nog dat de vaar-
meester Goert Aalbertsz. naar de
Grebbe was gegaan om de toestand
van de schutten of sluizen op te nemen.
Helaas, hij viel tweemaal in handen
der Wageningse soldaten, „die hem
elcx naeckt uuqtgelogen hebben ende
tgene dat hem behaechden namen sij
mede, alsoe datter inde grebbe nie-
mants passeeren en mach".
Van de Grebbesluis vond hij de ene
vleugel gebroken, „die wy gaerne lae
ten maecken souden. Dan daer en derff
niet eenen timmerman bq comen". Zó
beangst was men.
Claes Gerritsz. schreef heimelijk uit
Doesburg, dat de overvallers behoor
den tot de compagnie van generaal No
ritz. Hij drong ook aan op betaling van
de losgelden.
De stadhouder vaardigde een nieuw
sauvegardebevel uit, 14 december in
Veenendaal bezorgd. Betreurd werd
het, dat de gouverneur 's nachts door
Rhenen was gekomen in de richting
Utrecht, zodat men hem nóg niet op
de ernst van de toestand had kunnen
wijzen. Toch blijkt er enige ontspan
ning te zijn ingetreden, want Schar
pinck schrijft „op ghysteren ende eer
gisteren syn der een goet deel schepen
uuijt gevaren, ende oick in gevaren.
Daerder onder die uuijtstromende
scheepen geweest sijn xxviii die opt
van dit jaar heeft Nederland 4.200 repa
trianten uit Indonesië opgenomen en voor
deze mensen werk gevonden.
■8- Naar het vrije westen. In één week
tijds zijn 5070 vluchtelingen uit Oost-
Duitsland in West-Berlijn en de bonds
republiek aangekomen.
-8- Amerika wil dollars. Op 4 september
1954 schoten de Russen boven de Japanse
zee een Amerikaans vliegtuig neer. Ame
rika heeft nu een schadevergoeding in
gediend bij de Russen voor een bedrag
van 1.355.650 dollar.
-8- Mensen met vleugels. Amerikaanse
technici hebben een rugzak-helikopter
geconstrueerd met een 40 PK motortje,
waarmee men, met volle tank, 10 uur in
de lucht kan blijven. De snelheid bedraagt
60 km per uur.
-8- Hoofdrekenen overbodig. Zweden
neemt binnenkort het grootste elektrisch
brein in gebruik, dat ongeveer drie mil
joen gulden heeft gekost. Het brein be
rekent o.m. lonen en voorspelt verkoop
cijfers.
■8- Wie wil een auto. In een grote auto-
fabriek in Engeland kwam onlangs de
miljoenste bedrijfswagen gereed. Dit aan
tal werd gefabriceerd vanaf 1931.
-8- Ponden van Churchill. Een van de
eerste bijdragen voor stichting van een
Churchill College voor Wetenschap in
Cambridge was van Sir Winston zelf.
Bedrag 25.000 Pond (ruim tweehondervijf-
tigduizend gulden).
■8- Grote order van Polen. Polen heeft
in Engeland een grote order geplaatst
voor levering van 80 autobussen. De
waarde van deze order beloopt ongeveer
een half miljoen Pond.
KERKE WIJK ««7 •TEl.SOOO-VEENENOAAl
