BR
„Vrije of geleide economie
gestikte DEKENS
WITTE
KRUIS
HELPT
ECHT I
Meer dan zeventig miljoen knopen
verlaten jaarlijks een knopen-
fabriek in Rhenen
Voor de boer
HET 00G
VAN
SIVA
Betrouwbaarheidsrit voor
bromfietsers
Buurtvereniging Westersingel'
organiseert Sint-Nicolaasfeest
De Klomp
RENSWOVDE
EDER VEEN
y
OVERBERG
AMERONGEN
Van weide naar stal
r
15 °/0 beneden de prijs
RHENEN
Officiële
bekendmaking
EDE
o-o-o-o-o-o-o-o-o
o-o-o-o-o-o-o-o-o
Door de vele sportevenementen in Vee-
nendaal, voldeed de bertouwbaarheidsrit
voor bromfietsers, georganiseerd door de
bromfietsclub „De Batavier" niet geheel
aan de verwachtingen. Er werd namelijk
met slechts een twintigtal deelnemers
gestart. Het door J. van Hal uitgezette
parcours was er echter niet minder mooi
om. De rit liep over Ederveen, Lunteren,
De Haar, Amerongen, Eist en Veenendaal.
Toch leverde deze rit soms enige moei
lijkheden op. Vooral het zich houden aan
het voorgeschreven tijdschema leverde
veel strafpunten op. Dit had tot gevolg
dat slechts drie deelnemers zich wisten
te klasseren.
De uitslag was, 1. A. van Dolder, 125
str.p. 2. Henzen, 127 str.p. en 3 A. v. d.
Bovenkamp, 169 str.p.
Van Dolder stelde zich in het bezit van
de fraaie wisselbeker, terwijl de drie win
naars mooie prijzen in ontvangst konden
nemen.
Voor de kinderen van de Westersingel
heeft het bestuur van deze buurtver
eniging een Sint-Nicolaasfeest georga
niseerd, dat zaterdagmiddag 29 novem
ber in ,,'t Trefpunt" gehouden zal wor
den. Aan dit feest is tevens een huis-
vlijttentoonstelling verbonden. Voor dit
doel zijn een aantal aardige prijzen be
schikbaar gesteld. Het programma voor
deze middag vermeldt o.m. het optreden
van een jeugdig accordeonist. Voorts
zal de bekende kinderfilm „Dik Trom"
vertoond worden. Als hoogtepunt zal
Sint-Nicolaas, vergezeld van Zwarte
Piet, aan elk kind een cadeau uitreiken.
BRANDJE IN SLAAPKAMER
Hoewel er een brandje was, is Vee
nendaal in rust zondagmiddag niet op
geschrikt door een sirene. Voor de eer
ste maal waarschuwde men n.l. de
brandweerlieden per brandweertele
foon, de nieuwe alarmeringsinstallatie,
welke enige tijd geleden werd geplaatst.
Het betreffende brandje „woedde" in
de slaapkamer van de fam. v. L. aan
de Hoogstraat alhier. De brandweer
was spoedig ter plaatse, doch behoefde
geen dienst te doen.
De schade bestond o.a. uit een aantal
verbrande overgordijnen. Omtrent de
oorzaak tast men in het duister.
„Papa's vrouw". Boulle: „De brug over
de Kwai". Caldwell: „Nooit gewonnen,
nooit verloren". Dorman: „Soldaten zon
der generaal". Gheorghiu: „Pilatus aan
de Donau". Kaye: „De vrouw van de resi
dent". Lee: „Ik wilde een blanke zyn".
Martin: „De werf". Miithel: „Voor jou
bloeit geen boom". Opie: „Over myn dode
lichaam". Panhuysen: „Wandel niet in
water". Scheepens: „Rood als scharla
ken". Trevor: „Windkracht 10". Vestdijk:
„Het glinsterend pantser". Weeks: „Klop
pen en op antwoord wachten". Fromm:
„De angst voor vryheid". Leusen: „Tyde-
lijk uitgeschakeld" 2 dln. Baden: „De
mens en zijn geluk". Cultuurgeschiedenis
van het Christendom". Elliot: „Vijf krui
sen in de jungle". Hegger: „Myn weg
naar het licht". Troelstra: „Mijn vader
Pieter Jelles". Truman: „Memoires".
Heyerdahl: „Aku-Aku". Hochheimer:
„Acht grote rivieren in heden en ver
leden". „Een brug tussen validen en in
validen". Korteweg: „Het moderne geld
wezen". Waterink: „Hoe vertellen we het
onze kinderen". Packard: „De verborgen
verleiders". Bogaardt: „Zo zijn onze ato
men". Lane: „Dieren in duizend gedaan
ten". Wigman: „De Hoge Veluwe". Frie-
drich: „Geneeskunde in opmars". Stuvel:
„Het Deltaplan". As, van: „Het hout".
Butselaar: „Bridge". Ruytenschildt
„Zeilen". Anderson: „Marian Anderson
vertelt haar leven". Steigen: „The family
of man". Aafjes: „De blinde harpenaar".
Stuiveling: „Een eeuw Nederlandse lette
ren".
OPLEIDING ARBEID£ANALYSTEN
IN VEENENDAAL
Onlangs is in Veenendaal opgericht het
bedrijfsorganisatiebureau „Kewi", dat
zich zal gaan bezighouden met het or
ganiseren van een cursus op het prin
cipe van het Nederlands M.T.M.-Ge
nootschap.
Wat is M.T.M.? Deze drie letters zijn
een afkorting van het Amerikaanse be
grip „Methods-Time-Measurement" of
van de Hollandse vertaling hiervan
„Methode-Tijd-Meting".
Zoals het woord reeds zegt, betreft
het hier een cursus waarop volgens een
nieuwe methode zal worden geïnstru
eerd in arbeidsanalyse en tarifiëring.
M.T.M. is een methode van arbeids-
studie, waarbij geen gebruik wordt ge
maakt van stophorloges. Door middel
van M.T.M. wordt een handeling tot op
de deelelementen, d.w.z. de bewegingen
van de werknemer, uiteengerafeld.
M.T.M. is dus een middel om de aan
een werkzaamheid verbonden hande
lingen tot op de grondbewegingen vast
te leggen.
Aan dit systeem zijn vele voordelen
verbonden. En juist in een industrie
plaats als Veenendaal lijkt ons deze
cursus in een behoefte te voorzien.
Het bureau „Kewi", dat de cursus in
samenwerking met het raadgevend bu
reau Berenschot en het Ned. M.T.M.-
genootschap in Veenendaal organiseert,
schrijft in een circulaire, dat de cursus
in totaal 30 x 3 uur theorie vergt en
10 x 3 uur praktische oefeningen, ge
volgd door een coaching in het bedrijf
waar de betreffende functionaris werkt.
Uit doelmatigheidsoverwegingen wor
den niet meer dan 15 deelnemers per
cursus geaccepteerd.
t
DERDE STREEK-POSTDUIVEN-
TENTOONSTELLING VAN
„DE LUCHTREIZIGERS"
De eerste Veenendaalse postduiven
vereniging „De Luchtreizigers" organi
seert op 19 en 20 december a.s. de derde
streek-postduivententoonstelling. Deze
tentoonstelling wordt gehouden in de
gemeentelijke eierhal.
Deze keer verwacht men meer dui
ven dan tijdens de laatste tentoonstel
ling, toen 815 exemplaren werden in
gezonden, aangezien het aantal vereni
gingen, dat deelneemt groter is. Deze
verenigingen komen uit een gebied, dat
zich uitstrekt van Oosterbeek tot Bar-
neveld en Wijk bij Duurstede, met in
begrip van de Betuwe.
Het staat reeds van tevoren vast, dat
er weer strijd zal worden geleverd om
de grote beker, beschikbaar gesteld
door de gemeente Veenendaal.
Een jury van vier personen is reeds
aangezocht.
Tijdens de vorige tentoonstelling ging
Wageningen met de eer strijken.
De inschrijving voor deze tentoon
stelling sluit op 1 december a.s. Door
de organiserende vereniging werden
reeds 750 inschrijfformulieren verzon
den. Men kan deze evenwel alsnog aan
vragen aan het adres Dr. Kuyperstraat
22, alhier.
GESLAAGDEN
Voor het praktijkdiploma van de Ne
derlandse Unie voor Stenografie en Ma-
chineschrijven slaagden:
Voor Duitse stenografie „Groote" mej.
M. Dekker-
Voor kantoortypist(e): Wim Davelaar,
mej. A. B. van Hardeveld, mej. Bep Roor,
dhr. R. Schuring, Dora Swetselaar, Ans
Albers, mej. B. Brands, Jan Dekker, Wil
ly van Dijk, Anneke Harmsen, Jannie
Hootsen, Magda Jansen, Ria de Kleuver,
Gerda van Ommeren. Rie van de Vendel.
Van de mulo. directeur Dr. J. G. Thoo-
mes: Heieen Wagensveld, Gerrie Zieleman
en Ab van Kooten.
Van de Chr. Huishoudschool, directrice
mej. F. M. Wagtcr: Ge-da Hardeman,
Gerrie Muller en Lenie Osnabrugge.
De gediplomeerden werden opgeleid
door het Handelsinstituut Van Rijswijk
te Veenendaal.
In een druk bezochte vergadering van
agrariërs sprak de heer Voortman uit
Eefde in Hotel „Hupkes" aan De Klomp
over het onderwerp „Vrije of geleide eco
nomie".
De heer Voortman bleek een zeer prin
cipieel voorvechter voor de vrije markt.
Deze principes brengt de heer Voortman
ook in de praktijk, want voor het feit dat
hij niet verplicht wil worden zich aan te
sluiten bij het Landbouwschap werd hij
onlangs gedagvaard en beboet tot 35,
waarna deze zaak nu zal dienen voor de
Hoge Raad.
Spr. vond het onbillijk dat de agrari-
scher produktie stelselmatig laag was
gehouden en dat de industrie goedkopere
werkkrachten kon aantrekken, waardoor
zij met haar produkten intensiever kon
concurreren op de buitenlandse markten.
Hoewel de Stichting van de Landbouw
had verzekerd dat, dank zij de uitgestip
pelde economie de agrariër kreeg wat hij
behoorde, waren volgens de heer Voort
man de prijzen van eieren, melk en vlees
in b.v. België en West-Duitsland twee
maal zo hoog dan in ons land.
Er blijft nu een tekort van een half
miljard op de landbouwbegroting te be
staan en, zo vroeg spr. zich af, uit wiens
zak zal uiteindelijk dit tekort worden ge
dekt?
maar dit was volgens spr. een „fata mor-
Men sprak over de z.g. bescherming,
gana", een luchtspiegeling.
Om zich te oriënteren in het buiten
land had de heer Voortman deze zomer
een reis naar Denemarken gemaakt. De
melkopbrengst was daar 18 tot 20 cent
per liter. Men kan vrijelijk een boerderij
kopen, groot of klein, in Denemarken.
Ook de consument is in Denemarken
goedkoper uit. Spreker pleitte voor de
afschaffing van het Landbouwschap en
het Bedrijfschap voor Zuivel, want, zo
vervolgde hij, in ons land blyft er veel
aan de strijkstok der bureaucratie han
gen, die anders zowel de boeren als de
consument ten goede zouden komen.
Wie meent geholpen te zijn bij het ver
krijgen van subsidies omdat hij zo zwak
is, zal nooit sterk worden, aldus de heer
Voortman. Bovendien krijgt de stedeling
een verkeerde kijk op de zaak als hij
leest dat b.v. de Cultuurtechnische Dienst
weer 200 miljoen subsidies ontving voor
ruilverkaveling.
Sprekende over het Landbouwschap zei
spreker dat deze instelling niet op demo
cratische wijze tot stand kwam, maar
was opgelegd. De heer Voortman citeerde
daarna enkele verslagen uit landelijke
dagbladen, die handelden over het ver
plichten tot het lidmaatschap van het
Landbouwschap. Ook de P.B.O.-gedachte
in ons land zou niet groeien.
Men had de heer Voortman ook wel
aangeboden zich te scharen onder de rijen
van dê voorvechters voor de geleide eco
nomie, maar hij wees dit af omdat hij
eerstens vrij wil zijn, geen ambtenaren-
naar voren gebracht i.v.m. him afwate
ringsproblemen.
De vragen werden door de heer Voort
man tot volle tevredenheid van de stel
lers beantwoord.
JUNIORENCLUB VERGADERDE
Zaterdagmiddag j.l. vergaderde in Rens-
woude de juniorenclub der Ned. Vereni
ging tot Bescherming van dieren.
In totaal waren 31 jongelui verschenen,
hetgeen aanmerkelijk minder was dan
werd verwacht. Het mooie weer van deze
middag zal hieraan ongetwijfeld hebben
meegewerkt.
De heer Van Hardeveld uit Veenendaal
besprak deze keer in het algemeen de
vogels. Hij behandelde daarbij uitvoerig
de trek- en zangvogels, terwijl hij ten
slotte alle bijzonderheden van de alge
meen bekende duif naar voren bracht.
Het geheel vormde een leerzame en inte
ressante middag.
Er zijn ongetwijfeld nog verschillende
jongelui, die voor dergelijke bijeenkoms
ten interesse hebben. Zij worden uitge
nodigd tot bijwoning van de volgende
vergadering, die wordt gehouden op 29
november a.s.
Tevens kunnen zij zich als lid opgeven
bij de secretaris W. Gijsbertsen, Dorps
straat 57. Ook belangstellenden uit Vee
nendaal en Scherpenzeel zijn van harte
welkom.
GESLAAGD VOOR EXAMEN
Te Veenendaal slaagde de heer G. F. J.
Verwijs, Bruinhorsterweg 4a te Eder
veen, voor het examen kuikenbroeden.
Dit examen werd afgenomen door een
jury bestaande uit de heren Ir. Frings,
Ir. Lekkerkerker en H. Lokhorst.
De heer Verwijs is nu van plan met zijn
verworven kennis in de toekomst een
eigen bedrijf op te zetten. Aan de over
kant van zijn ouderlijke woning is de
fundering hiervoor reeds gelegd.
volgden van Chaminade, Mozart, Faure
e.a., terwijl besloten werd met twee lie
deren van de moderne componiste R.
Wertheim.
De uitvoering werd nog toegelicht door
de heer Mann.
Vele hartelijke dankwoorden werden
door de voorzitter van het Nut, Dr. A. C.
Kars, gesproken tot het drietal, van wie
de dames een bloemenhulde in ontvangst
mochten nemen. Ook het gemeentebestuur
werd dank gebracht voor de welwillende
medewerking.
Het sukses van dinsdagavond zal ho-
penlijk voor het Nutsbestuur aanleiding
zijn, meer van deze concerten te organi
seren.
Onder de aanwezigen mochten we ook
burgemeester W. Martens ontdekken.
TWEEDE DEEL NUTSPROGRAMMA
Het programma voor de maanden janu
ari, februari, maart en april van het
plaatselijke Nutsdepartement is samenge
steld.
Als eerste spreker voor 1959 is op 20
januari uitgenodigd Dr. J. van Baal, oud
gouverneur-generaal van Ned. Nieuw
Guinea, die over dit steeds weer in het
nieuws staande gebiedsdeel zal spreken.
Op 11 februari zal de heer Uitman uit
Zeist een causerie houden over Folklore.
Woensdag 4 maart staat Mr. Romke de
Waard op het programma met het muzi
kale onderwerp „Van draaiorgel tot pie
rement". Deze lezing wordt toegelicht
door grammofoonmuziek en lichtbeelden,
terwijl daarnaast nog een paar oude orgels
uit het bekende museum in Utrecht wor
den gedemonstreerd.
Als laatste in het seizoen zal op 8 april
spreken over „Schilderijen zien", de
kunstschilder en kunstcriticus Jelle Troel
stra uit Amersfoort.
Alle avonden worden in het Clubhuis
gehouden.
DAMMEN
Amerongen II speelde in Doorn een
goede wedstrijd en verloor slechts met
11-9. Gewonnen werd door Van Loon en
Van Wamel en Van de Berg. Remise
maakten: Reede, Rebergen en G. v. d.
Grift.
Amerongen I bleef op de goede weg en
won met 14-6 van Austerlitz. Maris, Berk
hof, C. v. d. Kolk, E. van Zomeren, M.
v. d. Grift wonnen hun partij, terwijl
Faber, Meijer, Van Ewijk en Veldhuizen
remise bereikten.
Rugpijn... maar ook andere
plagende pijnen vaagt u
prompt weg met
WITTE KRUIS
tabletten, poeders, cachets
SINT NICOLA AS ACTIE WINKELIERS
De plaatselijke winkeliersvereniging be
gint vrijdag 21 november met een Sint
Nicolaasactie, waaraan een serie prach
tige prijzen zijn verbonden. De hoofd
prijs is een bromfiets.
Bij besteding van één gulden wordt
een bon uitgegeven, waarop een prijs kan
vallen, die door middel van een trekking
bekend zal worden gemaakt. De actie
loopt tot en met vrijdag 5 december a.s.
BEZOEK SINT NICOLAAS
Zaterdag a.s. hoopt Sint Nicolaas met
gevolg een bezoek aan Amerongen te
brengen, 's Middags om drie uur zal hij
vanaf de Hof vertrekken voor een rond
gang door het dorp.
STORMLOOP OP „FANFARE"
De stormloop die het Nederlandse pu
bliek heeft ingezet op de theaters waar
Bert Haanstra's speelfilm .Fanfare' wordt
gedraaid, wordt steeds groter.
In het Tuschinkski Theater te Amster
dam werd deze film in twee weken door
ruim 61.000 Amsterdammers bezocht. Dit
betekent -voortdurend uitverkochte of
praktisch uitverkochte avondvoorstellin
gen en uitstekend bezette matinees.
Ook in andere grote steden sloegen de
bezettingspercentages der theaters re
cords. Rotterdam (Arena Theater) boekte
in twee weken circa 34.000 bezoekers en
Den Haag (Passage Theater) 37.000.
Het spreekt vanzelf dat de voorstellin
gen in Giethoorn, waar de film zich af
speelt, helemaal uitverkocht waren.
BOUW ACHTTIEN WONINGEN
AANBESTEED
In het „Hof van Gelderland" te Ede
heeft de aanbesteding plaatsgevonden van
de bouw van 18 woningwetwoningen op
het terrein tussen de Nieuweweg en de
Leesonweg te Ederveen. Er namen twaalf
aannemers deel aan deze aanbesteding.
Zij schreven in voor de volgende be
dragen: Fa. Engelenhoven en Boorsma.
Ede 259.500,J. Hardeman, Ederveen
ƒ250.480.-; H. Klcmp. Lunteren 248.600,-
Gebr. Dirksen, Dodewaard ƒ244.000,-; B.
de Bondt, Ede 236.970,-; Bouwbedrijf
Boers, Veenendaal 234.340,-; Fa. Nieboer
en Zn., Veenendaal 230.000,-; Fa. J.
Boers en Zn., Veenendaal 228.987,-; B.
C. Drost en Zn., Veenendaal 228.000,-;
Fa. Kelderman en Van de Brink, Ede
219.000,-; W. B. de Geit, Veenendaal
218.836,-; G. Veenvliet, Stationssingel 55,
Geld. Veenendaal 215.200,-.
Het bedrag waarvoor de laagste in
schrijver inschreef ligt beduidend be
neden de begroting zodat de gunning
waarschijnlijk geen moeilijkheden zal op
leveren.
GESLAAGD
Op hèt onlangs te Culemborg gehou
den examen voor Mulo-diploma A
slaagde mej. M. H. Geurts uit Overberg.
STRANDING „ZEVEN PROVINCIËN"
In de rolzaal te '-Gravenhage is
tijdens een zitting van de marine-
raad de stranding van de „Zeven Provin
ciën" behandeld. Foto boven: v.I.n.r.
Schout bij Nacht C. B M. van Erkel, pres.
mr. L. van Lookeren-Campagne, comman
deur J. F. van Duim en Kpt ter Zee b.d.
M. W. Sluyter. Foto onder: De president
mr. L. van Lookeren-Campagne bespreekt
met een getuige, schipper A. Hokkem
(links) van de baggermolen „Oostgehl"
aan de hand van kaarten de situatie. In
het midden v.I.n.r. commandeur N. C. van
Grondelle en Schout bij Nacht G. B. M.
van Erkel.
NIEUWE AANWINSTEN VAN CHR.
OPENBARE LEESZAAL
De bibliotheek van de Christelijke
Openbare Leeszaal te Veenendaal heeft
een welkome aanvulling gehad. Een
greep uit deze nieuwe aanwinsten volgt
hieronder:
Ammers-Küller: „Drie gouden doch
ters". Arvay: „Schrei niet Natasja". Ba
ker: „De pastorie van Hinton". Bisschop:
„De dag dat Christus stierf". Björn:
taal kan spreken, maar boer is in hart en
nieren.
De toekomst van onze agrarische ge
meenschap, ja, van heel Nederland staat
op het spel, zo besloot de heer Voortman
zijn rede, die onder intense stilte werd
aangehoord.
Van de gelegenheid tot het stellen van
vragen werd een ruim gebruik gemaakt.
Vooral de belangen van de boeren uit het
waterschap „De Lunterse Beek" werden
RAADZAAL VOLDEED UITSTEKEND
ALS CONCERTZAAL
Het concert dat dinsdagavond j.l. op
uitnodiging van het plaatselijke Nuts
departement verzorgd werd door het
Stichts Trio, is in alle opzichten een suk
ses geworden.
Zeer belangrijk was wel het feit dat de
acoustiek in de raadzaal aan de eisen
bleek te voldoen. Deze toch voor Ame
rongen wel unieke gebeurtenis heeft een
raadzaal vol belangstellenden getrokken.
De vroede vaderen die hier altijd ple
gen te vergaderen, konden hun zetels nu
ingenomen zien door Nutsleden en andere
belangstellenden. Het is een bijzondere
muzikale avond geworden. De omgeving
van de raadzaal zorgde voor de sfeer die
zo echt bij een dergelijk concert past.
Het was echter niet alleen die sfeer,
die voor deze hoogstaande avond zorgde.
Zij droeg enkel bij in het slagen. Het
voortreffelijk musiceren van het Stichts
Trio, was wel het belangrijkste. De be
langstellenden hebben ten volle kunnen
genieten van de techniek die de fluitist
Fred Mann onmiskenbaar goed beheerst.
Suksesvol was ook het optreden van de
pianiste Ans Verbeek, die ons o.a. ver
gastte op een vertolkte compositie van
Mozart. De laatste van het drietal, maar
zeker niet het minst naar voren tredend,
was de sopraan Adie le Gué, die een gave
en mooie stem bezit, die in de raadzaal
bijzonder goed weerklonk. Bovendien
weet deze zangeres nog uitdrukking in
haar optreden te brengen, waardoor het
muzikaal beleven van een compositie
groter wordt.
In hun gezamenlijk optreden kwamen
de kwaliteiten van de musici vooral tot
uiting in de Bravourvariaties op een
thema van W. A. Mozart, een voortreffe
lijk uitgevoerd geheel.
Het elf punten grote programma ver
meldde na de pauze ook een aantal mo
derne werken, die toch ook bewondering
wekten. Het programma werd geopend
met een werk van de 17de eeuwse com
ponist Telemann, waarna composities
IEDER JAAR 600 NIEUWE MODELLEN
Aan de ietwat stille Radboud weg genoemd naar een stoere Batavier
in Rhenen staat een groot fabrieksgebouw, waarin 120 paar nijvere handen
dagelyks bezig zijn met de vervaardiging van een weliswaar klein maar
onmisbaar voorwerp, dat in het leven van de mens zulk een belangrijke rol
speelt: de knoop. Dit product is inderdaad onmisbaar, want wat zou een
overhemd of pantalon zyn zonder knoop of wat zouden blouses, japonnen
en mantels voor de dames betekenen als zy niet versierd waren met mooie
knopen? Deze, voor onze omgeving enige industrie, levert jaarlyks een 70
a 80 miljoen knopen, die hun weg over het grootste deel van de wereld
vinden. En waar u ook een knoop tegenkomt, er is een goede kans dat
hij afkomstig is van dit bedrijf, dat sinds de oprichting in 1945 een grote
vlucht heeft genomen. De in de loop der jaren doorgévoerde mechanisatie
maakt het o.m. mogelijk momenteel op de automatische-draaimacliines,
waarvan er twintig in bedrijf zijn, per dag meer dan 15.000 stuks knopen
te verwerken.
DB GESCHIEDENIS VAN
DE KNOOP
Reeds in de oudheid het sterkst in
de middeleeuwen werd de knoop als
sieraad beschouwd. Prachtige stukken
van vele eeuwen geleden zijn bewaard
gebleven, gemaakt uit kostbare mate
riaalsoorten, gesneden uit ivoor en ge
dreven uit goud en zilver.
Meer algemene soorten knopen werden
toen gemaakt uit hout en been, totdat
tegen het begin van de 20ste eeuw de
kunststoffen hun intrede hebben gedaan.
De eerst uitgevonden en ook heden ten
dage nog meest belangrijke kunststof is
het Kunsthoorn oftewel Galalith.
De naam „Galalith" komt uit het
Grieks en betekent „Melksteen", want
verbaast u zich niet de knoop die wij
dragen is een melkproduct!
Dezelfde substantie die een ieder wel
bekend is als de goede vaderlandse kaas:
het Caseine, wordt gedroogd en onder
toevoeging van kleurstoffen en andere
chemicaliën tot Kunsthoorn of Galalith
verwerkt.
Aangezien Nederland van oudsher over
een vermaarde zuivelproductie beschikt,
mag het ons niet verwonderen dat de
gelegenheid om een overschot aan melk
producten en Caseine tot Kunsthoorn te
verwerken gretig werd aangegrepen en
dat reeds kort na de uitvinding van het
nieuwe materiaal in Nederland fabrieken
werden opgericht, die zich met de ver
vaardiging van dit nieuwe product bezig
hielden.
KNOPENF ABRIEKEN
WERDEN
OPGERICHT
De beschikbaarheid van dit nieuwe
Nederlandse materiaal gaf op zijn beurt
aanleiding tot het oprichten van knopen-
fabrieken, die zich reeds lang voor de
Tweede Wereldoorlog over de hele wereld
een uitstekende naam wisten te ver
werven.
De beide directeuren van de N.V. Kno-
penfabriek Rhenen, die in het knopenvak
zijn opgegroeid, beseften na afloop van
de oorlog in 1915, dat de behoefte aan
knopen in de hele wereld enorm zou stij
gen en gingen over tot het oprichten van
een bedrijf, voorlopig op kleine schaal, in
Amsterdam. Weldra was men aan uit
breiding toe en verplaatste men het be
drijf naar een vrijstaand fabriekspand
op de Achterbergsestraatweg te Rhenen.
Later werd de op de Radboudweg geves
tigde glaswerkfabriek overgenomen en
voor het doel van de knopenfabricage
geheel verbouwd.
In dit bedryf bezichtigden wij aller
eerst de magazijnen waar platen van
Kunsthoorn en andere moderne kunst
stoffen in vele kleuren en diktes zijn op
geslagen. De Directie verzekerde ons, dat.
de normale grondstoffenvoorraden steeds
boven de 50.000 kg liggen.
Voor de veehouders brengt de over
gang van de weide- naar stalperiode
verschillende andere werkzaamheden
met zich mee, aldus Dr. J. Mol, dieren
arts, directeur van het Melkcontröle-
bureau Amsterdam „Meba".
Vooral dienen de melkkoeien, die in
het koude najaar een dicht haarkleed
hebben gekregen, te worden geschoren.
Dit is niet alleen nodig in het belang
van een goede huidverzorging, maar
tevens om het de koe gemakkelijker te
maken haar lichaamstemperatuur op
een gunstig niveau te houden. In tal
rijke stallen laten de ventilatiemoge-
lijkheden helaas nog te wensen over.
De staltemperatuur is dan vaak wat
hoog, wat met name voor koeien die
veel melk geven, nadelig is. Door de
koeien te scheren wordt aan dit be
zwaar tegemoetgekomen. Bovendien
wordt daardoor het schoonhouden der
koeien, bij voorkeur met een elektrische
veereiniger, veel gemakkelijker. Regel
matige huidverzorging is nodig ter be
vordering van goede gezondheidstoe
stand en goede produktie.
Ter vergemakkelijking van het schoon
houden der koeien dienen voorts de
staarten te worden opgebonden. Ook
moet voor een zindelijk strobed worden
zorggedragen. Het is verder van belang,
bij het opstallen der koeien aandacht
aan de klauwen te besteden en ze zo
nodig bij te snijden. Pas van gezonde,
goed verzorgde en doelmatig gevoeder
de koeien kan melk van prima kwali
teit worden gewonnen.
BELOONDE ZORG
De fabriek, die deze melk als grond
stof voor de bereiding van consumptie-
melk, zuivel- en melkprodukten moet
gebruiken, mag met het oog op de kwa
liteit van deze produkten, terecht ver
langen dat aan winning en behandeling
door de boer alle zorgen worden be
steed. Om dit te bevorderen, wordt de
van veehouders ontvangen melk behal
ve naar vetgehalte (en in sommige stre
ken ook eiwitgehalte) naar hygiënische
kwaliteit betaald. Daartoe wordt elke
week (in andere gevallen elke twee we
ken) van iedere veehouder een wille
keurig melkmaal gemonsterd. Dit mon
ster wordt onderzocht op geur, reinheid,
bacteriologische gesteldheid en even
tueel ook op bijmenging van melk van
uierziek vee. Op grond van de uitslag
van dit onderzoek wordt de in de be
trokken periode afgeleverde melk inge
deeld in de eerste, tweede of derde
kwaliteitsklasse, tussen welke klassen
prijsverschillen bestaan. Voor eerste
klasse melk ontvangt de boer de hoog
ste prijs. Dit betekent dus een beloning
voor de veehouder, die aan melkwin-
ning de uiterste zorg besteedt.
BEDRIJFSPREMIE
In West-Nederland wordt goede melk-
winning en -behandeling op de boer
derij bovendien bevorderd door een be
drijfsinspectiestelsel, waarbij een op het
punt vgn de melkhygiëne correcte be
drijfsvoering wordt beloond met een
bedrijfspremie. Als de bedrijfsvoering
in dit opzicht „uitmuntend" of „zeer
goed" is beoordeeld en de kwaliteit van
de melk in het afgelopen jaar op een
zeer gunstig peil heeft gelegen, kan een
dergelijk bedrijf in aanmerking komen
voor het predikaat „Hygiënisch Melk-
winningsbedrijf", mits de bedrijfs
inrichting, beoordeeld aan de hand van
een puntenstelsel, doelmatig is. De vee
houders die dit predikaat weten te ver
werven ontvangen V» cent extra per
kg afgeleverde melk. Bovendien krij
gen zij een fraai diploma.
DONDERDAG «n VRIJDAG
KOOPJES
DEZE WEEK
Een partijtje lekker warme
MANUFACTUREN W BEDOENalEWKANTEM
VEENENDAAL GORTSTR.39 TEIEE. 2321
Men stelt wel eens de vraag of niet
kan worden volstaan met de betaling
van de afgeleverde melk naar hygiëni
sche kwaliteiten. Als de melk op grond
van de resultaten van het kwaliteits
onderzoek in de eerste klasse kan wor
den ingedeeld, valt er toch verder niets
te wensen9 Bij de overweging van een
antwoord op deze vraag dient men ech
ter te bedenken dat voor het massa-
onderzoek van al die melkmonsters
slechts routinemethoden kunnen wor
den gebruikt welke eenvoudig, goed
koop en niet tijdrovend zijn. Dientenge
volge kan dit kwaliteitsonderzoek - hoe
belangrijk het ook is - nooit een vol
ledig beeld van de waarde der melk in
hygiënisch opzicht geven. Wat dit be
treft zijn b.v. de gezondheidstoestand
van het melkvee en de omstandigheden
waaronder de melkwinning plaats heeft
eveneens van grote betekenis. Daarom
moet aan een bedrijfsinspectiestelsel,
met name als de melk bestemd is voor
consumptiemelkbereiding, grote waar
de worden gehecht.
Door verschillende regelingen wordt
er dus naar gestreefd goede prestaties
op het gebied van de melkwinning en
behandeling op de boerderij aan te moe
digen en te belonen. Om hiervan te
kunnen profiteren doet de veehouder
goed, ook aan het opstallen van zijn
melkkoeien de nodige aandacht en zorg
te besteden.
WINKELSLUITINGSWET
Burgemeester en wethouders van Rhe
nen brengen ter openbare kennis, dat op
grond van artikel 3, eerste lid van de
winkelsluitingswet 1951 de winkels in de
tijdvakken van 29 november tot en met
4 december (uitgezonderd 30 november),
20 tot en met 24 december (uitgezonderd
21 december) en op 31 december voor het
publiek geopend mogen zijn tot 21 uur.
Deze uitzonderingen gelden ook voor de
dagen van de verplichte middagsluiting.
Rhenen, 18 november 1958
Burgemeester en wethouders
voornoemd,
L. BOSCH VAN ROSENTHAL
TH. v. d. WILLIK, secretaris.
EIERMARKT EDE
Maandag 17 november. Aanvoer 235.000
stuks. Prijzen grote eieren 15,50 tot
16,50. Kleine eieren 11,- tot 15,- per
100 stuks. Handel kalm.
INTERESSANT PRODUCTIE
PROCES
Op automatische en gedeeltelijk half-
automatische machines worden deze pla
ten in de fabriek tot zogenaamde rondel-
len (het best te vergelijken met centen)
verwerkt.
Zover het om meer eenvoudige knopen
gaat, gaan deze rondellen op automati
sche draai-machines waarop zij van het
gewenste model worden voorzien. Even
vlugge automatische machines zorgen
voor het aanbrengen der gaten, waarna
de knopen in grote draaiende vaten met
een speciaal door de N.V.. uitgevonden
polijstmiddel op hoog-glans worden ge-
1 bracht.
Moeten de rondellen tot meer gecom
pliceerde en mooiere knopen worden ver
werkt, dan is de behandeling wat inge
wikkelder. Er staan dozijnen frais- en
slijpmachines van verschillende aard,
waarop de knopen van prachtige orna
menten kunnen worden voorzien.
Veelal gebeurt het slijpen en facon-
neren der knopen met de hand, waarvoor
I een groote vaardigheid van de betref-
fende arbeider wordt gevergd.
Het laatste geldt uiteraard ook voor de
meer exclusieve modellen die meer op
een kunstwerk lijken dan op een gewone
knoop. Naast al deze bewerkingen komen
er nog vele andere aan te pas. Er is bij
voorbeeld een ververij met vakkundig
personeel om bij bepaalde soorten knopen
speciale kleur-effecten aan te brengen.
DIT JAAR EEN NIEUWE
AFDELING GEOPEND
Naast de vervaardiging op grote schaal
van kunststofknopen, die zojuist zijn be
schreven, heeft de N.V. in de loop van dit
jaar een voor Nederland geheel nieuwe
fabricage ter hand genomen.
Deze bestaat uit de vervaardiging van
knopen uit echt parelmoer. Dit fantas
tisch mooie materiaal is door zijn hard
heid en zijn andere natuurlijke eigen
schappen bijzonder moeilijk te verwer
ken, reden waarom deze fabricage in
Nederland tot nu toe nog nooit met succes
is aangepakt. Het gevolg hiervan was dat
er jaarlijks voor vele honderdduizenden
guldens aan parelmoerknopen moesten
worden geïmporteerd.
De Directie heeft een specialist op het
gebied van de parelmoer-verwerking aan
zich verbonden en binnen enkele maanden
reeds een belangrijk aandeel van de Ne
derlandse markt in dit product verwor
ven.
Deze nieuwe afdeling, die een bijzon
dere mate van vakkennis vereist, is in
alle opzicht bijzonder interessant. De be
nodigde schelpen komen uit alle hoeken
van de wereld, zoals uit de Stille Zuidzee
o.m. van het eiland Tahiti uit Ma
kassar, de Rode Zee en Japan. Vanzelf
sprekend zijn dit niet zulke schelpen als
men ze op het Noordzeestrand kan vin
den, maar veelal hebben zij een grootte
van 20 tot 30 cm doorsnee.
BIJNA ZEVEN KNOOPJES
VOOR IEDERE NEDER
LANDER!
Uit het voorafgaande mag worden af
geleid dat in deze fabriek een respectabel
aantal knopen per jaar wordt gemaakt.
Vorig jaar werden meer dan 70 miljoen
knopen gefabriceerd, hetgeen neerkomt
op bijna zeven knoopjes per inwoner van
Nederland, ware het niet dat 75 van
de gehele productie wordt uitgevoerd
naar alle landen van de wereld. Een groot
gedeelte van de afzet gaat naar Euro
pese landen zoals België, Scandinavië,
West-Duitsland, Frankrijk en Portugal,
maar ook Midden- en Zuid-Amerika en
vele Afrikaanse landen zijn flinke en
regelmatige afnemers.
Voor het contact tussen het bedrijf en
Enkele automatische machines waarop
de knopen van modellen worden
voorzien.
de over de gehele wereld verspreide klan
ten zorgt een staf van vertegenwoordi
gers die hun standplaats in de desbetref
fende landen hebben.
BIJZONDERE EISEN VOOR
ADMINISTRATIE
Ook een belangrijk feit is, dat de Di
rectie voortdurend op de hoogte moet zijn
(en dat ook is) van de heersende mode
stromingen, of liever gezegd van tevoren
reeds kan aanvoelen om tijdig met de
juiste soorten knopen in de juiste kleuren
„aanwezig" te zijn.
Bij het begin van elk seizoen worden
jaarlijks hiervoor op grote schaal nieu
we monsters gemaakt en naar schatting
meer 'dan 600 nieuwe modellen uitge
bracht.
Als men nagaat dat elk model geleverd
kan worden en ook vaak geleverd
wordt in 50 tot 60 kleuren en in 6 tot
10 verschillende maten, dan kan men zich
een voorstelling maken van de bijzondere
eisen welke aan de administratie van dit
bedrijf worden gesteld.
Het verdere succes van dit imponerend
bedrijf zal er dan ook grotendeels van
afhangen of men er in zal slagen voldoen
de jonge mensen aan te trekken met lief
de voor dit mooie vak en enthousiasme
voor de wel eens moeilijke maar interes
sante taak.
Slaagt men hierin dan zal volgens de
Directie de N.V. Knopenfabriek Rhenen
een steeds verdere uitbreiding en groei
tegemoet gaan.
haard
brand
olie
de meest ideale brandstof voor
uw oliehaard of -kachel.
SCIIOONHOVEN'S OLIEHANDEL
Cuneraweg 344, Telef. K 8385-2669
Veenendaal
JO BOS
Valleistraat, Veenendaal
C. VERSTEEG
Sav. Lohmanlaan, Veenendaal
R. GAASBEEK
Emmalaan 13, Veenendaal
C. HENKEN
Overberg, Amerongen
(45) Vrolijk stelt de prinses Aram aan haar keizerlijke
vader voor en voor het eerst hoort Aram de naam
van zijn weldoenster, als de heerser, nadat hij Aram
met enkele vriendelijke woorden welkom heeft ge
heten, zijn dochter beveelt: „Breng onze gast naar zijn
olifant, Indra! Wij zullen spoedig vertrekken!" Opge
wekt babbelend begeleidt het meisje hem naar een van
de reusachtige dieren en geen van beiden merken zij
Tarai, die hen van een afstand gadeslaat. Zijn gelaat
is vertrokken van woede en haat en dreigend volgen
zijn blikken, iedere beweging van de twee jonge men
sen. „Die vreemdeling kan gevaarlijk worden!" mom
pelt hij, „Indra moet de raadslieden van de keizer
hebben omgekocht! Anders was hij nimmer vrijge
sproken! Thans echter zal ik mij op een andere manier
van hem moeten ontdoenI"
(Wordt vervolgd).
