Nieuwsblad voor Vee'iendaal Omstreken
De Veenendaalse Industrie
CUBA
Voor de
KANTONRECHTER
MULDER
Nieuw hoofd Chr» Scholen voor
buitengewoon lager onderwijs
geinstalleerd
RHENEN
RENSiVOUDE
AMERONGEN
33e jaargang
WOENSDAf <;7 JANUARI 1959
Nr. 1
Uitgave: „De Gelde* se Vallei" Veenendaal
Verschijnt tweemaal per week in: Stichts en Gelders Veenendaal, Amerongen, Eist, Rhenen, Achterberg, Overberg, De Haar, Kade, Maanderbuurt, Ederveen, Renswoude, Scherpenzeel
(SLOT)
u
Metaalindustrie liet zwaarst getroffen door
de economische teruggang
SKF
Agenda
Boxal N.V.: Aluminium
Emballage Fabriek
Werk mee aan de controle van
het bevolkingsregister
Wijlen de lieer E. J. ten Kale alom geprezen
De inzegening en Kerstnacht in
de Gedachteniskerk
OM VRIJHEID EN SUIKER
De „Maine"
Rijk tegen arm
Wat nu?
Wat
nu weer.
ASSURANTIEKANTOOR
ALLE VERZEKERINGEN
HYPOTHEKEN EN
FINANCIERINGEN
Redactie en administratie:
Parallelweg 10 Veenendaal
Telefoon K 8385-2023 - Girono. 5S3427
Redactie; W. F. ter Hoeven
advertenties en abonnementen
ku en ook worden opgegeven btf
de i sentschappen van „De Vallei" in
de plaatsen van verschijning
VALLEI
ADVERTENTIES
Advertentieprijs per mm 15 cent
Speciale contractprijzen op aanvraag
Minimum per advertentie 4,50
Rubriek Vraag en Aanbod 1-10
woorden 1,elk woord meer
10 cent
Abonnementsprijs 1,65 per kwartaal
Losse nummers 10 cent
XI oewel er in Veenendaal een groot aantal industrieën is gevestigd, zijn cr toch
zekere nadelen aan verbonden, dat er in feite een concentratie valt te bespeuren
in de richting van de textiel- en sigarenindustrie. Veenendaal zou economisch
minder kwetsbaar zijn indien de bestaande metaalindustrie zich nog verder zou
uitbreiden. Ook de vestiging van een papierfabriek bijv. of een fabriek van
houtprodukten zou zijn toe te juichen.
Het is immers zo, dat een teruggang van de conjunctuur zich in de ene be
drijfstak meestal sterker doet gevoelen, dan in de andere, zodat wanneer er veel
verschillende soorten industrie aanwezig zijn, er altijd de mogelijkheid is, dat de
teruggang van het ene bedrijf kan worden opgevangen door een ander. Afgaande
op gegevens van het Gewestelijk Arbeidsbureau te Veenendaal zou in Veenen
daal niet overbodig zijn ook een vestiging van bedrijven met veel administratief
personeel, want de mogelijkheden voor jongelui met een MULO- of HBS-diploma
om een redelijke betrekking te vinden in Veenendaal zouden niet erg groot zijn.
Aan de andere kant werd de opmerking geplaatst dat er een gebrek is aan wer
kelijk leidinggevend personeel, zodat vele topfiguren van elders moeten worden
aangetrokken.
Uit een overvloedig cijfermateriaal
blijkt, dat de metaalindustrie, vooral waar
het bedrijven betreft, die investerings-
goederen (machines, auto's e.d.) maken,
de gevoeligste klap heeft gehad in de
economische teruggang, welke zich reeds
begin 1957 aandiende.
Hiervoor zijn. als voornaamste redenen
op te geven, dat door de zgn. „bestedings
beperking" vooral fabrieken van machi
nes, motoren, onderdelen tot de eerste
behoorden, die aan den lijve de afgeno
men investeringen in hun orderporte
feuille gingen voelen. Ook de drastische
besnoeiing van het bouwprogramma heeft
bij die bedrijven, die hier hun grootste
afzetgebied vonden, tot een vermindering
van de afzetmogelijkheden geleid, als
mede tot een verscherping van de con
currentie.
De situatie heeft zich evenwel gebeterd,
hetgeen zich onmiddellijk manifesteerde
in de wervingsacties voor personeel, zoals
die werden begonnen door enige grote
bedrijven.
Ook in de Verenigde Staten (een be
langrijke „meter" voor het peilen van de
economische ontwikkeling) valt er een
opleving te bespeuren, getuige de tien
duizenden, die thans weer werk hebben
kunnen vinden in de automobielindustrie.
Het lijkt er dan ook op, dat het diepte
punt gepasseerd is, al valt het moeilijk te
bekijken in hoeverre deze opleving een
tijdelijk karakter draagt.
De meningen over de Euromarkt zijn
nogal verdeeld: er zijn warme voorstan-
- V
een economische eenwording van West-
Europa. Het grootste bezwaar, dat velen
opperen is, dat bepaalde landen (Frank
rijk o.a.) er blijkbaar op uit zijn, de on
vermijdelijke nadelen, die er voor ieder
land aan een dergelijke ingrijpende wijzi
ging van het economische bestel kleven,
voor hun land op te heffen door het in
het leven roepen van uitzonderingsbe
palingen. Hierdoor zou voor Nederland
de deelneming aan de Euromarkt - vooral
in de eerste jaren - tal van nadelen op
leveren.
De SKF is een (klein) onderdeel van
een groot Zweeds concern met fabrieken
in Zweden, Duitsland, Frankrijk, Enge
land, de Verenigde Staten en na de oorlog
ook in Canada en Nederland. Ruim 44.000
werknemers zijn in dienst (ruim 400 in
Veenendaal) van dit internationale bedrijf,
dat behalve eigen staalfabrieken, ook
eigen mijnen exploiteert. Evenals dat van
1914 tot 1954 in Nederland het geval was,
heeft de SKF in vele landen, waar het
geen fabrieken heeft, een eigen verkoop
organisatie.
Redenen, dat SKF van Amsterdam juist
naar Veenendaal is gegaan zijn o.m. de
beschikbare niet te dure grond, de aan
wezigheid van voldoende werkkrachten,
terwijl ook het bezwaar, dat Amsterdam
dicht bij zee is gelegen een woordje mee
heeft gesproken om te komen tot dit be
sluit. Het is n.l. zo, dat de SKF-produkten
bijzonder gevoelig zijn voor de zeelucht.
Waar het concern als geheel ongeveer
8.000 verschillende typen en maten kegel-
legers (niet kogellagers) maakt, worden
er in Veenendaal slechts ongeveer 100
verschillende maten van een bepaald type
vervaardigd. Dit hpudt in, dat het over
grote deel van de in Nederland verkochte
produkten moet worden ingevoerd, terwijl
85 van de SKF-produktie in Veenen
daal, haar weg vindt over de grenzen.
VEENENDAAL
Donderdag 8 januari:
Propaganda-filmavond van wan-
delspi. rtbond in ,,'t Trefpunt".
Aanvang 20.00 uur.
Ds. Keuning van Barendrecht
spreekt op uitnodiging van de
mannenver. der Chr. Ger. Kerk
in kerkgebouw in de Hoofdstraat,
met als onderwerp „Ezau de on
heilige". Aanvang 19.30 uur. Toe
gang vrij.
Zaterdag 10 januari:
Feestavond van V.R.C. in 't Tref
punt. Aanvang 6.45 uur.
Film van Ned. Bijbel Genootschap
„Waar eens de hemel zong" in
Eltheto. Aanvang 20.00 uur.
15.00 uur receptie van A.B.T.K.
„De Eendracht" in de „Samen
werking."
RHENEN
Zaterdag 10 januari:
Cefafilm „Een moeder gezocht"
ELST
Zaterdag 10 januari:
Uitvoering van P.V. „De Instuif"
in kantine van Jeugdherberg „De
Eikelkamp".
Hoewel de technische moeilijkheden
van de fabricage vele zijn (de produkten
vragen een nauwkeurigheid van 1/1000
m.m.) heeft men hier het voordeel, dat
slechts één type leger - zij het dan in
verschillende maten - behoeft te worden
vervaardigd. Dit blijkt ook weer uit de
verhouding van het aantal vakmensen tot
het aantal geoefende l.rachten, die hier
1 10 bedraagt, terwijl in vele andere be
drijven gerekend wordt met een verhou
ding van 1 3.
SKF heeft sedert de oprichting in 1954
van de Veenendaalse faoriek reeds een
eerste uitbreiding ondergaan, ten einde
in het hoofdgebouw ruimte te maken voor
een nieuwe afdeling, waar onderdelen
zullen worden vervaardigd, die voorheen
moesten worden ingevoerd, is er een
nieuw gebouw bijgebouwd, dat kort ge
leden gereedgekomen is.
Op het gebied van resarch kan dit be
drijf een beroep doen op de laboratoria
in Zweden, die onderzoekingen verrichten
op alle mogelijke terreinen de fabricage
van kegellegers en rollegeis betreffende.
Door de internationale geaardheid van
het concern heeft de Veenendaalse SKF
slechts weinig bemerkt van de recessie,
hetgeen ook blijkt uit het, feit, dat geen
ontslagen zijn voorgekomen in de afge
lopen maanden.
Op het terrein van de personeels
zorg heeft deze fabriek vooruitstrevende
ideeën. Een uitgebreide sportaccomodatie
staat ter beschikking van het personeel,
terwijl ook in het meer culturele vlak
veel wordt gedaan om goede ontspanning
te brengen.
Deze fabriek werd zes jaar geleden in
bedrijf genomen als Nederlandse vestiging
van de Fabrique d' Emballages Métalli-
ques te Fribourg, Zwitserland, waarvan
nog een zusteronderneming - Comptoir
des Emballages Métalliques - werkzaam
is in Beaurepaire, Frankrijk.
De emballage, die in deze fabriek wordt
vervaardigd is zonder uitzondering cylin-
drisch: bussen. Het gebruik van alumi
nium als materiaal voor verpakkingen
heeft vele voordelen boven andere ver
pakkingen. Om er enkele te noemen: een
aluminium bus kan niet roesten en is
door het lage soortelijk gewicht (2,75)
veel lichter dan b.v. blik. Doordat alu
minium een betrekkelijk „zacht" metaal
is, is het mogelijk de bussen naadloos te
(Zie verder 2e blad).
Ter controle van het bevolkingsregis
ter van de gemeente Veenendaal zal één
dezer dagen wederom in iedere woning
in Veenendaal een kaart worden bezorgd.
Op deze kaart staan vermeld: straat
en huisnummer en de namen en geboor
te-data van de personen, die in het be
treffende perceel wonen. Een kruisje (X)
voor het huisnummer betekend een „bis"-
nummer.
Iedereen wordt verzocht deze gegevens
nauwkeurig te controleren. Wanneer er
geen aanmerkingen op adres, naam en ge
boortedatum zijn, kan onmiddellijk achter
iedere naam een kruisje worden gezet.
Zijn de gegevens foutief, dan wordt ver
zocht op duidelijke wijze de nodige ver
beteringen, dan wel aanvullingen, aan
te brengen.
Tevens moet het beroep en het kerkge
nootschap van iedere bewoner op de
kaart worden geplaatst. Het kerkgenoot
schap in de eerste kolom vóór de naam
en het beroep in de kolom onmiddellijk
achter de naam. Gevraagd wordt het
juiste beroep, dus niet bijv. fabrieksarbei-
J. V
De Chr. scholen voor buitengewoon lager onderwys, de Wilhelminaschool en
de Oranjeschool, hebben weer een nieuwe hoofdonderwijzer. De in de plaats
van wijlen de heer E. J. ten Kate benoemde heer W. Bulsink werd maandag
avond officieel als zodanig geïnstalleerd.
Er was vrij veel belangstelling in „Eltheto" voor deze gebeurtenis; van de
zijde der ouders, gemeentebestuur, afgevaardigden van schoolbesturen en ker
ken, hoofden van b.l.o.-scholen uit de omgeving, de familie Bulsink en personeel
van de Veenendaalse b.l.o.-scholen.
Vele uitgenodigde personen waren verhinderd de bijeenkomst bij te wonen,
o.a. de inspecteur van het buitengewoon l.o.
In verband met het overlijden van baar schoonmoeder was ook mevrouw Ten
Kate niet aanwezig. Zij had echter een hartelijk schrijven tot het schoolbestuur
gericht, dat - bij uitzondering - door de voorzitter, de heer C. Goote, werd
voorgelezen.
Nagenoeg alle sprekers memoreerden op deze avond de buitengewone kwali
teiten van wijlen de heer E. J. ten Kate, die vorig jaar augustus zo tragisch om
het leven kwam. Naar verschillende sprekers te oordelen zijn de liefde voor
het werk en de gaven, die de heer Ten Kate op dit gebied had, bijna onvervang
baar.
Een zwaar verlies, noemde de voorzit
ter van het schoolbestuur, de heer C.
Goote, in zijn openingswoord, hetgeen in
augustus 1958 plaatsvond. En het is te be
grijpen, vervolgde spreker, dat wij thans
terugdenken aan deze droeve gebeurtenis
toen de heer Ten Kate, die zeven jaar
hoofd in Veenendaal was geweest,-ons
werd ontrukt.
Het bestuur stond toen voor diverse
moeilijkheden. De leiding moest tijdelijk
worden overgedragen; gelukkig werd in
de heer Bulthuis een goed waarnemend
hoofd gevonden. Er moest een tijdelijke
leerkracht worden gezocht; ook die wist
men te vinden: de bejaarde heer Binsber-
gen nam deze taak waar.
Tot zover ging het vrij gemakkelijk.
Minder gemakkelijk was het een nieuw
hoofd te vinden. Tenslotte werd het de
heer W. Bulsink uit Hoogeveen, die thans
voor de tweede maal in de plaats van de
heer Ten Kate als hoofd naar Veenendaal
vertrok.
De heer Goote stelde vervolgens de
vraag: Wat verwacht het bestuur van het
hoofd en wat verwacht het hoofd van het
bestuur? Volgens spreker werd dit be
heerst door de verhoudingen van het
hoofd tot de plaatselijke overheid, het
rijksschooltoezicht, bestuur, personeel,
leerlingen en ouders.
Het was de heer Groote een vreugde te
zeggen, dat al deze verhoudingen thans
goed waren. De burgerlijke overheid -
B. en W. - noemde hij Belangstellend en
Welwillend. Het rijksschooltoezicht had
tot nu toe slechts vriendelijke raadgevin
gen of waardering geuit voor de arbeid
van hoofd en personeel. Het personeel
was een eenheid in haar streven het beste
te geven voor het debiele- en imbeciele
kind en ook voor de verhouding hoofd -
leerlingen was de heer Goote niet bang.
En over de verhouding met het bestuur
zei spreker: als de heer Bulsink geen
agressieve bedoelingen koestert, maar
prijsstelt op vriendelijke samenwerking,
is het steeds koek en ei.
Dan spreekt de heer Goote nog - met
een zekere schroom - over een verhou
ding van een teer karakter: de verhou
ding van het schoolhoofd tot God, maar
het stemt het bestuur tot dankbaarheid
te weten, dat de heer Bulsink voor het
volbrengen van zijn taak de nodige liefde,
wijsheid en kracht alleen bij de enige
bron zoekt. Het is tenslotte de hartelijke
bede van het bestuur, besloot de heer
Goote, dat onze b.l.o.-scholen onder lei
ding van de heer Bulsink voor zeer veel
kinderen tot rijke zegen gesteld mogen
worden.
Burgemeester A. Bakker wenste het be
stuur geluk namens het gemeentebestuur.
Sprekend over wijlen de heer Ten Kate
zei de burgemeester: de verwachtingen
van dit hoofd - de heer Ten Kate - zijn
volkomen vervuld. Ik heb nog nooit
iemand gesproken, die geen lof voor hem
had. Het betekent niet een vef/ ies voor
de school alleen, maar voor heel Veenen
daal, want ook buiten de school deed hij
belangrijk werk.
Dat men nu de heer Bulsink gekozen
heeft betekent, wat men goede verwach
tingen van hem heeft.
Als, zo ging burgemeester Bakker ver
der, de verhouding tussen B. en W. en de
school zo blijft, dan hoeft men geen zor
gen te hebben.
Ik heb een tekening gezien van de uit
breiding der school, die klinkt als een
klok, maar het kost schrikbarend veel
geld. De weinige haren, die ik heb, zijn
ervan ten berge gerezen. Niettemin ver-
(Zie verder pagina 2)
SPAAROVERZICHT 1958
Bij de Nutsspaarbank, kantoor Veenen
daal werd in het afgelopen jaar aan
spaargelden ingelegd een bedrag van rond
4.322.000.en terugbetaald 3.024.000.
Meer ingelegd werd dus een bedrag van
1.298.000.Aan rente werd vergoed
een bedrag van 169.000.Het aantal
spaarders bedroeg per 31 december 1958:
9021, met een gezamenlijk tegoed van
ruim 5.700.000.—.
Over hetzelfde jaar ontving de Coöp.
Raiffeisenbank „Veenendaal" aan inleg
gingen een bedrag van 2.412.000.en
werd terugbetaald 1.442.000.derhalve
meer ingelegd dan terugbetaald een be
drag van rond 969.500.
Het totaal aan spaargelden bij deze
bank bedroeg per 31 december van het
afgelopen jaar 4.757.662.82, uitgezonderd
de rente over dat jaar.
der, maar bijv. signenmaker, katoenwe
ver, wolspinnei e.--.
De achterzijde v,i. de kaart doet dienst
als aangifte-biljet oor de hondenbelas
ting. Iedereen, al d; niet houder van een
hond, moet dit aant fte-biljet invullen en
ondertekenen.
De bewoners v. woningen, waar
niet een boven0*?Selcle kaart wordt
bezorgt, worden verzocht dit te mel
den ter gemeen) -secretarie, Hoofd
straat 92, afdelin bevolking. Even
eens kan men :\'"ch hier vervoegen
als het control?! 'i of het invullen
moeilijkheden opi vert.
De kaart moet ^inen een week per
post worden terui zonden. Een postze
gel behoeft NIET worden geplakt en
evenmin een nade: dres te worden ver
meld.
EZAU, Dl ONHEILIGE
Ds. J. Keuning v Barendrecht, beroe
pen predikant der Chr. Ger. gemeente,
Hoofdstraat zal mor. rnavond in het kerk
gebouw aan de Hoofdstraat op uitnodi
ging van de man ^vereniging spreken
over „Ezau, de on) .ilige".
FILM VAN NED. BIJBELGENOOT
SCHAP „WAAR EENS DE HEMEL
ZONG"
De afdeling Veenendaal van het Ne
derlands Bijbelgenootschap vertoont op
zaterdag 10 januari in gebouw Eltheto de
film „Waar eens de hemel zong", die een
actualisering geeft van de Bijbel in de
wereld van nu.
In deze film is de camera-man Erik
Weymeersch er volledig in geslaagd Pa
lestina, het land van de Bijbel, dichtbij
te brengen. In de opnamen wordt niet
verheeld dat men zich in de 20ste eeuw
bevindt, maar tegelijkertijd wordt op ver
rassende wijze het nieuwe Israël verwe
ven met het oude, heden en verleden
gaan ongemerkt in elkaar over. Zó, dat
men zich er bij betrokken voelt, zó dat
mensen, landschappen en situaties telkens
doen herinneren aan de dagen van Jezus
omwandeling op aarde.
Men ziet een jongen werken in een
timmermanswerkplaats in Nazareth, men
maakt een moderne bruiloft mee in Kana
en in de hedendaagse vissers op het meer
van Genesareth herkent men de eenvou
dige vissers uit wie Jezus de meeste van
zijn discipelen recruteerde.
„Waar eens de hemel zong" zal niet na
laten op de bezoekers een onvergetelijke
indruk te maken.
FOTO'S KIJKEN HET PALEIS TE
TOKIO. Kroonprl.i: Akihito laat zijn a.s.
verloofde Michiko hoda het foto-album
zien in bet iiieis te Tokio.
BIJZON'JUBILEUM
Een wel bij;::'.. *- jubileum herdacht
de afRr.l "'r.en r. - onze plaatsgenote
mfej'. w v èiuiuh. Lij was *ibeu ia. o'Ö
jaar werkzaam bij i,e Kon. Scheepjeswol-
fabrieken. Bij „D.S." was de jubilaresse
achtereenvolgens werkzaam in de pak-
kamer, jagerij en kaartjeszaal en in de
laatste afdeling voert mej. Veldhuizen
nog steeds het beheer over het bijwerken
van de stalenboeken.
Vorige maand werd in besloten kring
de jubilaresse reeds gehuldigd en wer
den zeer waarderende woorden van de
directie tot haar gericht. Zij kreeg een
geschenk onder enveloppe aangeboden.
Bij haar 40 jarig jubileum werd mej.
Veldhuizen reeds onderscheiden met de
eremedaille in brons, verbonden aan de
Orde van Oranje Nassau.
VELDLOOP VOOR SCHOLIEREN
Op 7 februari zal de laatste cross om
het Crosskampioenschap 1959 worden
gehouden op de Wielingsheuvel bij Vee
nendaal. In het wedstrijdprogramma is
ook een korte veldloop van pl.m. 10ÜÜ
meter opgenomen voor scholieren, die
geen lid zijn van een atletiekvereniging,
om te voorkomen, dat men zich zou
forceren, hetgeen ook op een tamelijk
korte afstand reeds mogelijk is, zal het
tempo gedurende de heift van de race
worden aangegeven door enkele senior
leden van V.A.V. De laatste 500 metèr is
dan vrij en daarin kan iedere deelne
mer zijn kans wagen en trachten de
zege weg te slepen.
Aan de inschrijving zijn - in verband
met het propagandistisch karakter der
wedstrijden - geen kosten verbonden.
Men kan zich opgeven bij A. Harteman,
Groenelaan 39 te Veenendaal.
De klasse-indeling is als volgt: klasse
1 voor jongens van 16 jaar en ouder,
klasse 2 voor jongens van 15 jaar en
jonger.
Voor de deelnemers bestaat de moge
lijkheid deel te nemen aan de zaaltrai
ning der Veenendaalse Atletiek Ver
eniging, welke iedere dinsdagavond
wordt gehouden in de gymnastiekzaal
van de openbare school aan de Tuin
straat.
KAPPER MET DERTIEN PUNTEN
IN VOETBALPOOL
De Veenendaalse kapper, M. J. van Ber-
mel had bij de laatste voetbaltoto 13 goe
de uitslagen, waardoor hij met 40 anderen
in aanmerking komt voor de tweede prijs.
De heer van Bermel is lid van de voet
balvereniging Veenendaal.
TELEFOONAANSLUITING
3228 Dr. J. J. Tigchelaar, Kerkewijk 96.
Dinsdagavond 23 december 1958, werd
de Gedachteniskerk door de Zeergeleerde
heer Dr. Delteyk, als gemachtigde van de
Aartsbisschop., ingezegend. Na deze plech
tigheid sprak pastoor H. C.' Vredendaal
zijn parochianen toe en uitte z'n dank
baarheid aan het gehele Nederlandse
volk, door wie de bouw van de kerk mo
gelijk was geworden.
De sober opgetrokken kerk met z'n
schone lijn en tekening, met z'n verschil
lende soorten kostbare stenen, met z'n
prachtige vloeren en het rijk uitgevoerde
priesterkoor vormen een prachtig en ver
antwoord geheel. Dankbaarheid, na zo
vele jaren wachten en behelpen dat deze
kerk een waardige woonplaats voor God
is geworden. Pastoor Vredendaal deelde
mede dat de eerste H. Mis werd opge
dragen ter intentie van de gevallenen,
voor wie dit monument is gebouwd als
een soort verheven graftombe, ter hunner
herinnering. Pastoor Vredendaal besloot
z'n toespraak met de hoop uit te spreken
dat de parochianen veel liefde voor hun
parochiekerk zouden hebben en vooral
dat door deze kerk het godsdienstige
leven zich zou verdiepen.
Voor het eerst kon de St. Cunera pa
rochie de herdenking van de geboorte van
Christus op waardige en stijlvolle wijze
vieren. Bijna vijfhonderd parochianen en
belangstellenden onder wie de heer Ber
gers, door wiens actie de bouw van de
kerk mogelijk werd gemaakt, en z'n echt
genote, waren aanwezig.
Het kerkkoor onder leiding van de heer
Albers en met medewerking van de or
ganist de heer Wiggelman, zongen de
Misgezangen en Kerstliederen op waar
lijk sublieme wijze.
De prachtige Kerstgroep, geboetseerd
door een parochoaan, de nieuwe kerk de
liturgie en de zang, deed een ieder onder
de indruk komen van het verheven ge
heim van de menswording van Christus.
BEJAARDE BROMFIETSER GAF
GEEN VOORANG
Vrijdagochtend werd de 72 jarige B. D.,
afkomstig uit Kesteren, op de Herenstraat
aangereden door een bestelauto, bestuurd
door A. v. O. uit Driehuis. D. kwam uit
de Bontekoestraat en gaf geen voorrang,
terwijl hij bovendien nog een rijfout
maakte. De chauffeur van de bestelauto,
die niets van de aanrijding had gemerkt,
was aanvankelijk doorgereden. Een ande
re automobilist haalde hem in om het
gebeurde mede te delen, waarna v. O. te
rugkeerde naar de plaats van het ongeval.
D. was tegen de grond gesmakt en
moest per brancard worden vervoerd
naar het vlakbij gelegen gemeentehuis,
waar Dr. C. H. Paris en de C. Meijer de
eerste hulp verleenden. Het slachtoffer
had een hoofdwonde opgelopen. Hij ver
keerde bovendien onder de invloed van
sterke drank. Nadat de politie proces
verbaal had opgemaakt kon D. per taxi
naar huis worden vervoerd.
Ook al hebben de kranten nu plotseling met grote koppen melding ge
maakt van de burgeroorlog op Cuba, dit neemt niet weg, dat deze strijd
al een jaar of drie aan de gang is.
Nu de dictator Batista de wijk heeft genomen en de opstandelingen
onder leiding van Castro schijnen te zegevieren, blijft het nog de vraag
of Cuba thans zal worden wat het in naam al zo lang is: een democratie?
Cuba, een wondermooi en vruchtbaar
eiland, ligt als een lang uitgestrekte waak
hond voor dat dunne startje land, dat
Noord- aan Zuid-Amerika bindt en door
sneden wordt door het Panamakanaal.
Het ligt ook in de onmiddellijxe naDijneid
van de Nederlandse Antillen. Toen Co
lumbus zijn tocht maakte naar het hern
nog onbekende Amerika, was Cuba het
eerste eiland dat hij ontdekte.
Dat hield dus in, dat het de Spanjaar
den waren, die hier de eerst komende
eeuwen de scepter zouden zwaaien en ze
hebben er gehaald wat er te halen was.
Nadat ze de inheemse Indianen hadden
dood-geëxploiteerd, voerden ze neger
slaven in, zodat het bloed der Cubaanse
bevolking een behoorlijke portie neger-
bloed bevat.
Het wanbeheer der Spanjaarden leidde
tot telkens weer opflakKerend verzet, dai
nog werd aangemoedigd door de Ameri
kanen. Zij verenigden zoals altijd, het no
bele met het zakelijke. De vrijneidsstrijcl
der Cuoaanse reoelien was nun sympatiek,
de economische mogelijkheden van het
eiland niet minderof wellicnt nog
meer!
Amerika kreeg een mooie Kans oin in
te grijpen toen, door nimmer opgehelder
de oorzaak, het Amerikaanse oonogsscnip
„Maine", dat in de haven van Havanna
lag, in de lucht vloog. Ze waren er als de
kippen bij om de Spanjaarden daarvan
de schuld te geven en een ultimatum te
stellen. Over de geschiedenis van de strijd
tegen de Spanjaarden zou zeer veel on
prettigs te vertellen zijn (daar werden bij-
vooroeeld de concentratiekampen in prak
tijk gebracht), maar het slot van het liedje
GLADHEID EIST SLACHTOFFER
Zaterdagavond j.l. is op de Arnhem-
seweg onder Renswoude de leswagen
van de firma Blanken-Ploeg uit Scher
penzeel het slachtoffer geworden van
het gladde wegdek.
Door tot nu toe onbekende oorzaak
slipte de auto, waarbij de bestuurder-
tevens de macht over het stuur ver
loor. De auto velde eerst een betonnen
bermpaaltje, reed vervolgens tegen een
bopm en htvande^q. tenslotte in de berm-
sloot.
De bestuurder had hierbij niet over
geluk te klagen want hij kwam met de
schrik vrij. De wagen werd daarentegen
flink beschadigd. De rijkspolitie van
de post Renswoude, die door de chauf
feur zelf werd gewaarschuwd, stelde
ter plaatse een onderzoek in.
ONDER INVLOED OP DE
BROMFIETS
Wat de gevolgen kunnen zijn als men
wat al te diep in het glaasje kijkt, en dan
nog op een bromfiets naar huis gaat rij
den, heeft de heer A. v. d. K. uit Eist wel
ondervonden.
Toen hij n.l. twee fietsen die voor hem
richting Rhenen reden, wilde passeren,
raakte zijn beneveld hoofd de goede rich
ting kwijt. Het gevolg was dat hij eerst
een meisje raakte, die met fiets en al te
gen de grond sloeg. Vervolgens werd nog
en passant de 2e fietser geraakt die zich
echter zittende wist te houden. De brom
fietser sloeg daarna zelf tegen de stenen
met inbegrip van een duopassagiere. De
verwondingen van de bromfietser waren
van dien aard, dat hij opgenomen moest
worden in een ziekenhuis.
De duopassagiere en het meisje liepen
een lichte verwonding op. Dit ongeluk ge
beurde nabij het sportpark de Burgwal
op de Rijksweg.
NUT ORGANISEERDE MOOIE FILM
Het was een teleurstelling voor het
Nutsbestuur om te moeten bemerken dat
slechts weinige bejaarden gehoor gegeven
hadden aan de uitnodiging om een film
avond bij te wonen over de Diergaarde
Blijdorp. Dit was jammer, temeer omdat
er een aantal zeer mooie natuurfilms wer
den vertoond. Wellicht waren de feest
dagen schuldig aan dit matige bezoek.
De opkomst van de jeugd vergoedde 's
middags echter veel, want toen was de
zaal van het Clubhuis overbezet. Bijna
400 kinderen waren n.l. gekomen om een
voor hen speciaal samengesteldd pro
gramma te zien. Dat er genoten is spreekt
haast vanzelf.
NUTSBIBLIOTHEEK
De Nutsbibliotheek mag zich in een
groeiende belangstelling blijven verheu
gen, want vorige week werd de driehon
derdste lezer ingeschreven.
De bibliothecaresse, mej. N. Kist, is
kortgeleden tot bestuurslid benoemd in de
provinciale commissie voor Nutsbiblio-
theken.
Op de Hoofdstraat te Veenendaal had
A. v. d. K., vertegenwoordiger te Rens
woude, zijn personenauto op een dusdani
ge manier gekeerd, dat enkele fietsers er
door in moeilijkheden geraakten. Volgens
de politie moesten ze afremmen en met
een boog om verdachtes wagen heen-
zwenken.
Er is geen sprake van, zo zei v. d. K.
vrijdag voor het Wageningse kantonge
recht. De strook voor wielrijders is op de
Hoofdstraat maar smal en ik ben niet
over de witte streep geweest. Als de po
litie eerlijk was geweest had ze de fiet
sers ook staande gehouden, dan hadden
die als getuige gehoord kunnen worden.
Dat hoeft helemaal niet. Het is vol
doende als een agent een overtreding met
eigen ogen constateert, vond de officier.
Nou, hoe het zij, meende verdachte.
De fietsers heb ik niet dwars gezeten. Ze
hebben hoogstens tien centimeter naar
rechts moeten uithalen.
Ze hebben dus toch niet ongehinderd
door kunnen rijden. U geeft het zelf toe,
zei de officier met enige triomf in zijn
stem. De eis luidde daarna 20.of 8 d.,
maar rechter v. d. Brand zakte tot 15.
of 6 d.
P. v. d. B., chauffeur te Veenendaal,
sloeg op de Kerkewijk in zijn woonplaats
met zijn auto rechtsaf, terwijl een brom
fietser hem reeds dicht genaderd was.
Deze bromfietser, die zich plotseling
de pas afgesneden zag, kwam te vallen
en werd dusdanig verwond, dat hij nog
steeds onder doktersbehandeling is. Zijn
milt moest weggenomen worden en zijn
linkerarm brak op tal van plaatsen.
Ik was de bromfietser even te voren
gepasseerd en had hem wel gezien, ver
klaarde verdachte vrijdag voor het kan
tongerecht te Wageningen. Voor ik af
sloeg keek ik of er verkeer achter me was
en ik lette speciaal op de bromfietser. Ik
zag deze echter niet meer en veronder
stelde toen, dat hij een inrit in gereden
was.
Verdachte is zeer onoplettend afge
slagen, oordeelde de officier. Eis 50.—
of 20 d. Rechter v.d. Brand verhoogde
tot 75.of 30 d., daarbij lettend op de
ernstige gevolgen, die het ongeval voor de
bromfietser, de heer L. uit Veenendaal,
had.
-ö-
P.F. A., een nog jeugdige kantoorbe
diende uit Arnhem had op de Utrechtse-
weg in Oosterbeek op zijn bromfiets een
verblindende verlichting gevoerd en bo
vendien was hij wat brutaal geweest te
gen de agent, die hem bekeurde, maar
dat laatste was hem niet ten laste gelegd.
Het bleek uit het proces-verbaal.
Even tevoren had ik voor een krui
sing even met de koplamp geknipperd
om een lichtsignaal te geven en toen is
hij per ongeluk op groot licht blijven
staan, zei verdachte. De bundel scheen
ongeveer een 25 tot 30 meter voor de
bromfiets op de weg en ik wist niet dat
dat verboden was.
Natuurlijk mag dat niet. Dat is ver
blindend voor de tegenligger, maar zoiets
is toch geen reden om ruzie te gaan ma
ken met de agent. Verdachte zag het nu
ook in, maar van het een was het ander
gekomen. Hij had van de agent willen
weten waar het precies in de wet stond,
dat een koplamp geen 25 meter vooruit
mocht schijnen, maar de agent had daar
op geen antwoord wensen te geven. Die
had alleen interesse gehad voor de per
sonalia van verdachte, doch deze had ge
weigerd ze te verstrekken, waarop hij
meegenomen was naar het bureau. Daar
had hij ten laatste zijn naam toch onthuld.
De officier eiste 10.— of 4 d. Rechter
v. d. Brand wilde het er wel bij laten,
maar op voorwaarde dat A. bij een even
tuele volgende ontmoeting met het gezag
niet weer zo opstandig zou zijn.
-li-
Onlangs verhuurde H. C. L., autoslo
per te Westervoort een auto, waarmede
de tijdelijke bezitter in Rhenen over de
kop sloeg en toen bleek de politie bij het
onderzoek, dat de stuurinrichting danig
speling vertoonde en dat een paar banden
(Zie verder pagina 2)
was dat Cuba zelfstandig werd, een vrije
republiek!
Dat betekende nog geen democratie,
die trouwens een produkt is van bescha
ving en in dit opzicht viel er op Cuba
nog van alles te doen. Een serie presiden
ten, die met steun van 't leger als dicta
tors regeerden, liet op de meest vrijmoe
dige wijze 's lands welvaart in eigen beurs
en die van haar gunstelingen vloeien en
rekenden op middeleeuwse manier af met
politieke tegenstanders.
Uncle Sam zag dit met wakend oog aan,
want verscheidene grote Amerikaanse
maatschappijen hadden belangen op het
eiland. Maar zolang de dividenden ble
ven vloeien liet men de zaken voor wat
ze waren. Ook president Batista, van
sergeant opgeklommen tot dictator, wist
aan welke kant zijn broodje geboterd
was en hield Washington te vriend. Hij
kwam door een staatsgreep aan het be
wind en herhaalde dat kunstje later nog
eens toen, zoals hij verklaarde „de demo
cratie" in gevaar was. Sindsdien is ze
dat onder zijn deskundige leiding, voort
durend gebleven
Tegen deze dictator rees verzet. De lei
der van dat verzet was niet een arme
proletariër, zoals Batista eens v/as, maar
een rijke planterszoon die aan de Uni
versiteit rechten had gestudeerd, de ad
vocaat Fidel Castro. Achttien mensen
hield hij over van de groep, waarmee hij
uit zijn ballingschap op Cuba landde, de
rest was door de regeringstroepen ge
dood. Maar met de jaren groeide zijn
aanhang en zijn macht. Hij desorgani
seerde de hele Cubaanse economie. Tele
foonlijnen, spoorlijnen en wegen, hij
maakte ze alle onbruikbaar. De grote ho
tels bleven leeg staan. Terreur en tegen-
terreur waren aan de orde van de dag.
Telkens weer rukten de regeringstroe
pen op en behaalden successen, maar
nauw hadden ze hun rug gewend of de
rebellen waren er weer.
Batista wist zeer wel dat hij het sui-
kergebied, waar de rebellen oppermach
tig waren, in handen moest krijgen, wilde
er in januari, de tijd van de oogst iets
van terecht komen. Zijn troepen lanceer
den een groot offensief. Maar ze wisten
de rebellen niet te verdrijven, integen
deel. En nu ziet Batista, dat zijn spelletje
uit is en vlucht hij naar Trujillo, de dic-
-vei vl'c cpul-'ikk; 'cR
laatste die na de recente opruiming (die
o.a. Péron en Jeminez omvatte) overge
bleven is.
De vraag, wat thans het lot van Cuba
worden zal, is een belangrijke vraag. De
ligging van dit eiland vlak bij het Pana
ma-gebied, kan Amerika niet onverschil
lig laten, gezwegen nog van de belangen
der maatschappijen. Zal de bevrijding
van de dictatuur inderdaad een stap zijn
naar de democratie? Zal Cuba gelegen
heid krijgen, innerlijk op krachten te
komen na die moordende burgeroorlog,
die zoveel levenssappen opslorpte? Zullen
de comunisten proberen hier voet aan
de grond te krijgen? Of zal men (zoals
in Guatemala) iedere poging tot hervor
ming als communisme doodverven en een
nieuwe dictator zijn kans grijpen?
Want het gaat om de suiker en om de
vrijheid. Tot nu toe was de suiker het be
langrijkst. Krijgt thans de vrijheid eens
een kans?
(NADRUK VERBODEN)
Duitsland beleeft een late lente. Voor
het parlementsgebouw in Bonn staat een
appelboom in volle bloei, terwijl een tuin
der in dezelfde stad ruim 2 kg. aardbeien
heeft geplukt.
Het strafstelsel in Zuid-Slavie zal
menselijker gemaakt worden. De gevan
genen krijgen een maand vakantie per
jaar en bij ernstige familieomstandig
heden een week vrijaf.
In Mansbo een Zweeds plaatsje is
voor het eerst sedert zestien jaar een
meisje geboren. Voordien waren de ba
by's allen van het mannelijke geslacht,
hetgeen men toeschrijft aan het feit dat
de meeste mannen in chloorfabrieken
werken en aan chemische invloeden on
derhevig zijn.
Een 15-jarig meisje is te Lincoln (A.)
tot levenslange gevangenisstraf veroor
deeld wegens medeplichtigheid aan één
der elf moorden die haar 19-jarige vriend
pleegde.
Een Parijse cafe-houder plakte begin
december op zijn raam een biljet waar
op te lezen stond: Wacht niet tot de feest
dagen, maar begin nu alvast met drinken.
Omdat een warenhuis in New York
niet in staat was advertenties te plaatsen
-de Amerikaanse drukkers waren in sta
king - heeft het in elk van zijn etalages
een mannequin geplaatst die de aandacht
van de voorbijgangers moet trekken.
Af en toe geeft Hollywood door wat
de hobby's zijn van diverse filmsterren.
De nieuwste hobby nu van Greta Garbo
is -ook om verveling tegen te gaan- het
verzamelen van tram- en buskaartjes.
Oost-Berlijn stelt alle pogingen in het
werk zoveel mogelijk jongelui te trekken
voor het Volksleger. De laatste stunt be
staat uit het laten rijden van draadloos
bestuurde miniatuur-tanks over de Stalin-
allee.
Een deftige Amerikaan zag onlangs
een auto uit 1920, stapte erin en reed met
zijn vrouw naar de deftigste receptie van
New York. Gevolg: Een rage van andere
deftige Amerikanen om ook aan zo'n slee
te komen.
■KEPKEWIJK 167 TEL.3000 VE6NENOAAU
Gevolmachtigde van de Insurance
Company of North America