Nieuwsblad voor Vee'iendaal Omstreken De Veenendaalse Industrie CUBA Voor de KANTONRECHTER MULDER Nieuw hoofd Chr» Scholen voor buitengewoon lager onderwijs geinstalleerd RHENEN RENSiVOUDE AMERONGEN 33e jaargang WOENSDAf <;7 JANUARI 1959 Nr. 1 Uitgave: „De Gelde* se Vallei" Veenendaal Verschijnt tweemaal per week in: Stichts en Gelders Veenendaal, Amerongen, Eist, Rhenen, Achterberg, Overberg, De Haar, Kade, Maanderbuurt, Ederveen, Renswoude, Scherpenzeel (SLOT) u Metaalindustrie liet zwaarst getroffen door de economische teruggang SKF Agenda Boxal N.V.: Aluminium Emballage Fabriek Werk mee aan de controle van het bevolkingsregister Wijlen de lieer E. J. ten Kale alom geprezen De inzegening en Kerstnacht in de Gedachteniskerk OM VRIJHEID EN SUIKER De „Maine" Rijk tegen arm Wat nu? Wat nu weer. ASSURANTIEKANTOOR ALLE VERZEKERINGEN HYPOTHEKEN EN FINANCIERINGEN Redactie en administratie: Parallelweg 10 Veenendaal Telefoon K 8385-2023 - Girono. 5S3427 Redactie; W. F. ter Hoeven advertenties en abonnementen ku en ook worden opgegeven btf de i sentschappen van „De Vallei" in de plaatsen van verschijning VALLEI ADVERTENTIES Advertentieprijs per mm 15 cent Speciale contractprijzen op aanvraag Minimum per advertentie 4,50 Rubriek Vraag en Aanbod 1-10 woorden 1,elk woord meer 10 cent Abonnementsprijs 1,65 per kwartaal Losse nummers 10 cent XI oewel er in Veenendaal een groot aantal industrieën is gevestigd, zijn cr toch zekere nadelen aan verbonden, dat er in feite een concentratie valt te bespeuren in de richting van de textiel- en sigarenindustrie. Veenendaal zou economisch minder kwetsbaar zijn indien de bestaande metaalindustrie zich nog verder zou uitbreiden. Ook de vestiging van een papierfabriek bijv. of een fabriek van houtprodukten zou zijn toe te juichen. Het is immers zo, dat een teruggang van de conjunctuur zich in de ene be drijfstak meestal sterker doet gevoelen, dan in de andere, zodat wanneer er veel verschillende soorten industrie aanwezig zijn, er altijd de mogelijkheid is, dat de teruggang van het ene bedrijf kan worden opgevangen door een ander. Afgaande op gegevens van het Gewestelijk Arbeidsbureau te Veenendaal zou in Veenen daal niet overbodig zijn ook een vestiging van bedrijven met veel administratief personeel, want de mogelijkheden voor jongelui met een MULO- of HBS-diploma om een redelijke betrekking te vinden in Veenendaal zouden niet erg groot zijn. Aan de andere kant werd de opmerking geplaatst dat er een gebrek is aan wer kelijk leidinggevend personeel, zodat vele topfiguren van elders moeten worden aangetrokken. Uit een overvloedig cijfermateriaal blijkt, dat de metaalindustrie, vooral waar het bedrijven betreft, die investerings- goederen (machines, auto's e.d.) maken, de gevoeligste klap heeft gehad in de economische teruggang, welke zich reeds begin 1957 aandiende. Hiervoor zijn. als voornaamste redenen op te geven, dat door de zgn. „bestedings beperking" vooral fabrieken van machi nes, motoren, onderdelen tot de eerste behoorden, die aan den lijve de afgeno men investeringen in hun orderporte feuille gingen voelen. Ook de drastische besnoeiing van het bouwprogramma heeft bij die bedrijven, die hier hun grootste afzetgebied vonden, tot een vermindering van de afzetmogelijkheden geleid, als mede tot een verscherping van de con currentie. De situatie heeft zich evenwel gebeterd, hetgeen zich onmiddellijk manifesteerde in de wervingsacties voor personeel, zoals die werden begonnen door enige grote bedrijven. Ook in de Verenigde Staten (een be langrijke „meter" voor het peilen van de economische ontwikkeling) valt er een opleving te bespeuren, getuige de tien duizenden, die thans weer werk hebben kunnen vinden in de automobielindustrie. Het lijkt er dan ook op, dat het diepte punt gepasseerd is, al valt het moeilijk te bekijken in hoeverre deze opleving een tijdelijk karakter draagt. De meningen over de Euromarkt zijn nogal verdeeld: er zijn warme voorstan- - V een economische eenwording van West- Europa. Het grootste bezwaar, dat velen opperen is, dat bepaalde landen (Frank rijk o.a.) er blijkbaar op uit zijn, de on vermijdelijke nadelen, die er voor ieder land aan een dergelijke ingrijpende wijzi ging van het economische bestel kleven, voor hun land op te heffen door het in het leven roepen van uitzonderingsbe palingen. Hierdoor zou voor Nederland de deelneming aan de Euromarkt - vooral in de eerste jaren - tal van nadelen op leveren. De SKF is een (klein) onderdeel van een groot Zweeds concern met fabrieken in Zweden, Duitsland, Frankrijk, Enge land, de Verenigde Staten en na de oorlog ook in Canada en Nederland. Ruim 44.000 werknemers zijn in dienst (ruim 400 in Veenendaal) van dit internationale bedrijf, dat behalve eigen staalfabrieken, ook eigen mijnen exploiteert. Evenals dat van 1914 tot 1954 in Nederland het geval was, heeft de SKF in vele landen, waar het geen fabrieken heeft, een eigen verkoop organisatie. Redenen, dat SKF van Amsterdam juist naar Veenendaal is gegaan zijn o.m. de beschikbare niet te dure grond, de aan wezigheid van voldoende werkkrachten, terwijl ook het bezwaar, dat Amsterdam dicht bij zee is gelegen een woordje mee heeft gesproken om te komen tot dit be sluit. Het is n.l. zo, dat de SKF-produkten bijzonder gevoelig zijn voor de zeelucht. Waar het concern als geheel ongeveer 8.000 verschillende typen en maten kegel- legers (niet kogellagers) maakt, worden er in Veenendaal slechts ongeveer 100 verschillende maten van een bepaald type vervaardigd. Dit hpudt in, dat het over grote deel van de in Nederland verkochte produkten moet worden ingevoerd, terwijl 85 van de SKF-produktie in Veenen daal, haar weg vindt over de grenzen. VEENENDAAL Donderdag 8 januari: Propaganda-filmavond van wan- delspi. rtbond in ,,'t Trefpunt". Aanvang 20.00 uur. Ds. Keuning van Barendrecht spreekt op uitnodiging van de mannenver. der Chr. Ger. Kerk in kerkgebouw in de Hoofdstraat, met als onderwerp „Ezau de on heilige". Aanvang 19.30 uur. Toe gang vrij. Zaterdag 10 januari: Feestavond van V.R.C. in 't Tref punt. Aanvang 6.45 uur. Film van Ned. Bijbel Genootschap „Waar eens de hemel zong" in Eltheto. Aanvang 20.00 uur. 15.00 uur receptie van A.B.T.K. „De Eendracht" in de „Samen werking." RHENEN Zaterdag 10 januari: Cefafilm „Een moeder gezocht" ELST Zaterdag 10 januari: Uitvoering van P.V. „De Instuif" in kantine van Jeugdherberg „De Eikelkamp". Hoewel de technische moeilijkheden van de fabricage vele zijn (de produkten vragen een nauwkeurigheid van 1/1000 m.m.) heeft men hier het voordeel, dat slechts één type leger - zij het dan in verschillende maten - behoeft te worden vervaardigd. Dit blijkt ook weer uit de verhouding van het aantal vakmensen tot het aantal geoefende l.rachten, die hier 1 10 bedraagt, terwijl in vele andere be drijven gerekend wordt met een verhou ding van 1 3. SKF heeft sedert de oprichting in 1954 van de Veenendaalse faoriek reeds een eerste uitbreiding ondergaan, ten einde in het hoofdgebouw ruimte te maken voor een nieuwe afdeling, waar onderdelen zullen worden vervaardigd, die voorheen moesten worden ingevoerd, is er een nieuw gebouw bijgebouwd, dat kort ge leden gereedgekomen is. Op het gebied van resarch kan dit be drijf een beroep doen op de laboratoria in Zweden, die onderzoekingen verrichten op alle mogelijke terreinen de fabricage van kegellegers en rollegeis betreffende. Door de internationale geaardheid van het concern heeft de Veenendaalse SKF slechts weinig bemerkt van de recessie, hetgeen ook blijkt uit het, feit, dat geen ontslagen zijn voorgekomen in de afge lopen maanden. Op het terrein van de personeels zorg heeft deze fabriek vooruitstrevende ideeën. Een uitgebreide sportaccomodatie staat ter beschikking van het personeel, terwijl ook in het meer culturele vlak veel wordt gedaan om goede ontspanning te brengen. Deze fabriek werd zes jaar geleden in bedrijf genomen als Nederlandse vestiging van de Fabrique d' Emballages Métalli- ques te Fribourg, Zwitserland, waarvan nog een zusteronderneming - Comptoir des Emballages Métalliques - werkzaam is in Beaurepaire, Frankrijk. De emballage, die in deze fabriek wordt vervaardigd is zonder uitzondering cylin- drisch: bussen. Het gebruik van alumi nium als materiaal voor verpakkingen heeft vele voordelen boven andere ver pakkingen. Om er enkele te noemen: een aluminium bus kan niet roesten en is door het lage soortelijk gewicht (2,75) veel lichter dan b.v. blik. Doordat alu minium een betrekkelijk „zacht" metaal is, is het mogelijk de bussen naadloos te (Zie verder 2e blad). Ter controle van het bevolkingsregis ter van de gemeente Veenendaal zal één dezer dagen wederom in iedere woning in Veenendaal een kaart worden bezorgd. Op deze kaart staan vermeld: straat en huisnummer en de namen en geboor te-data van de personen, die in het be treffende perceel wonen. Een kruisje (X) voor het huisnummer betekend een „bis"- nummer. Iedereen wordt verzocht deze gegevens nauwkeurig te controleren. Wanneer er geen aanmerkingen op adres, naam en ge boortedatum zijn, kan onmiddellijk achter iedere naam een kruisje worden gezet. Zijn de gegevens foutief, dan wordt ver zocht op duidelijke wijze de nodige ver beteringen, dan wel aanvullingen, aan te brengen. Tevens moet het beroep en het kerkge nootschap van iedere bewoner op de kaart worden geplaatst. Het kerkgenoot schap in de eerste kolom vóór de naam en het beroep in de kolom onmiddellijk achter de naam. Gevraagd wordt het juiste beroep, dus niet bijv. fabrieksarbei- J. V De Chr. scholen voor buitengewoon lager onderwys, de Wilhelminaschool en de Oranjeschool, hebben weer een nieuwe hoofdonderwijzer. De in de plaats van wijlen de heer E. J. ten Kate benoemde heer W. Bulsink werd maandag avond officieel als zodanig geïnstalleerd. Er was vrij veel belangstelling in „Eltheto" voor deze gebeurtenis; van de zijde der ouders, gemeentebestuur, afgevaardigden van schoolbesturen en ker ken, hoofden van b.l.o.-scholen uit de omgeving, de familie Bulsink en personeel van de Veenendaalse b.l.o.-scholen. Vele uitgenodigde personen waren verhinderd de bijeenkomst bij te wonen, o.a. de inspecteur van het buitengewoon l.o. In verband met het overlijden van baar schoonmoeder was ook mevrouw Ten Kate niet aanwezig. Zij had echter een hartelijk schrijven tot het schoolbestuur gericht, dat - bij uitzondering - door de voorzitter, de heer C. Goote, werd voorgelezen. Nagenoeg alle sprekers memoreerden op deze avond de buitengewone kwali teiten van wijlen de heer E. J. ten Kate, die vorig jaar augustus zo tragisch om het leven kwam. Naar verschillende sprekers te oordelen zijn de liefde voor het werk en de gaven, die de heer Ten Kate op dit gebied had, bijna onvervang baar. Een zwaar verlies, noemde de voorzit ter van het schoolbestuur, de heer C. Goote, in zijn openingswoord, hetgeen in augustus 1958 plaatsvond. En het is te be grijpen, vervolgde spreker, dat wij thans terugdenken aan deze droeve gebeurtenis toen de heer Ten Kate, die zeven jaar hoofd in Veenendaal was geweest,-ons werd ontrukt. Het bestuur stond toen voor diverse moeilijkheden. De leiding moest tijdelijk worden overgedragen; gelukkig werd in de heer Bulthuis een goed waarnemend hoofd gevonden. Er moest een tijdelijke leerkracht worden gezocht; ook die wist men te vinden: de bejaarde heer Binsber- gen nam deze taak waar. Tot zover ging het vrij gemakkelijk. Minder gemakkelijk was het een nieuw hoofd te vinden. Tenslotte werd het de heer W. Bulsink uit Hoogeveen, die thans voor de tweede maal in de plaats van de heer Ten Kate als hoofd naar Veenendaal vertrok. De heer Goote stelde vervolgens de vraag: Wat verwacht het bestuur van het hoofd en wat verwacht het hoofd van het bestuur? Volgens spreker werd dit be heerst door de verhoudingen van het hoofd tot de plaatselijke overheid, het rijksschooltoezicht, bestuur, personeel, leerlingen en ouders. Het was de heer Groote een vreugde te zeggen, dat al deze verhoudingen thans goed waren. De burgerlijke overheid - B. en W. - noemde hij Belangstellend en Welwillend. Het rijksschooltoezicht had tot nu toe slechts vriendelijke raadgevin gen of waardering geuit voor de arbeid van hoofd en personeel. Het personeel was een eenheid in haar streven het beste te geven voor het debiele- en imbeciele kind en ook voor de verhouding hoofd - leerlingen was de heer Goote niet bang. En over de verhouding met het bestuur zei spreker: als de heer Bulsink geen agressieve bedoelingen koestert, maar prijsstelt op vriendelijke samenwerking, is het steeds koek en ei. Dan spreekt de heer Goote nog - met een zekere schroom - over een verhou ding van een teer karakter: de verhou ding van het schoolhoofd tot God, maar het stemt het bestuur tot dankbaarheid te weten, dat de heer Bulsink voor het volbrengen van zijn taak de nodige liefde, wijsheid en kracht alleen bij de enige bron zoekt. Het is tenslotte de hartelijke bede van het bestuur, besloot de heer Goote, dat onze b.l.o.-scholen onder lei ding van de heer Bulsink voor zeer veel kinderen tot rijke zegen gesteld mogen worden. Burgemeester A. Bakker wenste het be stuur geluk namens het gemeentebestuur. Sprekend over wijlen de heer Ten Kate zei de burgemeester: de verwachtingen van dit hoofd - de heer Ten Kate - zijn volkomen vervuld. Ik heb nog nooit iemand gesproken, die geen lof voor hem had. Het betekent niet een vef/ ies voor de school alleen, maar voor heel Veenen daal, want ook buiten de school deed hij belangrijk werk. Dat men nu de heer Bulsink gekozen heeft betekent, wat men goede verwach tingen van hem heeft. Als, zo ging burgemeester Bakker ver der, de verhouding tussen B. en W. en de school zo blijft, dan hoeft men geen zor gen te hebben. Ik heb een tekening gezien van de uit breiding der school, die klinkt als een klok, maar het kost schrikbarend veel geld. De weinige haren, die ik heb, zijn ervan ten berge gerezen. Niettemin ver- (Zie verder pagina 2) SPAAROVERZICHT 1958 Bij de Nutsspaarbank, kantoor Veenen daal werd in het afgelopen jaar aan spaargelden ingelegd een bedrag van rond 4.322.000.en terugbetaald 3.024.000. Meer ingelegd werd dus een bedrag van 1.298.000.Aan rente werd vergoed een bedrag van 169.000.Het aantal spaarders bedroeg per 31 december 1958: 9021, met een gezamenlijk tegoed van ruim 5.700.000.—. Over hetzelfde jaar ontving de Coöp. Raiffeisenbank „Veenendaal" aan inleg gingen een bedrag van 2.412.000.en werd terugbetaald 1.442.000.derhalve meer ingelegd dan terugbetaald een be drag van rond 969.500. Het totaal aan spaargelden bij deze bank bedroeg per 31 december van het afgelopen jaar 4.757.662.82, uitgezonderd de rente over dat jaar. der, maar bijv. signenmaker, katoenwe ver, wolspinnei e.--. De achterzijde v,i. de kaart doet dienst als aangifte-biljet oor de hondenbelas ting. Iedereen, al d; niet houder van een hond, moet dit aant fte-biljet invullen en ondertekenen. De bewoners v. woningen, waar niet een boven0*?Selcle kaart wordt bezorgt, worden verzocht dit te mel den ter gemeen) -secretarie, Hoofd straat 92, afdelin bevolking. Even eens kan men :\'"ch hier vervoegen als het control?! 'i of het invullen moeilijkheden opi vert. De kaart moet ^inen een week per post worden terui zonden. Een postze gel behoeft NIET worden geplakt en evenmin een nade: dres te worden ver meld. EZAU, Dl ONHEILIGE Ds. J. Keuning v Barendrecht, beroe pen predikant der Chr. Ger. gemeente, Hoofdstraat zal mor. rnavond in het kerk gebouw aan de Hoofdstraat op uitnodi ging van de man ^vereniging spreken over „Ezau, de on) .ilige". FILM VAN NED. BIJBELGENOOT SCHAP „WAAR EENS DE HEMEL ZONG" De afdeling Veenendaal van het Ne derlands Bijbelgenootschap vertoont op zaterdag 10 januari in gebouw Eltheto de film „Waar eens de hemel zong", die een actualisering geeft van de Bijbel in de wereld van nu. In deze film is de camera-man Erik Weymeersch er volledig in geslaagd Pa lestina, het land van de Bijbel, dichtbij te brengen. In de opnamen wordt niet verheeld dat men zich in de 20ste eeuw bevindt, maar tegelijkertijd wordt op ver rassende wijze het nieuwe Israël verwe ven met het oude, heden en verleden gaan ongemerkt in elkaar over. Zó, dat men zich er bij betrokken voelt, zó dat mensen, landschappen en situaties telkens doen herinneren aan de dagen van Jezus omwandeling op aarde. Men ziet een jongen werken in een timmermanswerkplaats in Nazareth, men maakt een moderne bruiloft mee in Kana en in de hedendaagse vissers op het meer van Genesareth herkent men de eenvou dige vissers uit wie Jezus de meeste van zijn discipelen recruteerde. „Waar eens de hemel zong" zal niet na laten op de bezoekers een onvergetelijke indruk te maken. FOTO'S KIJKEN HET PALEIS TE TOKIO. Kroonprl.i: Akihito laat zijn a.s. verloofde Michiko hoda het foto-album zien in bet iiieis te Tokio. BIJZON'JUBILEUM Een wel bij;::'.. *- jubileum herdacht de afRr.l "'r.en r. - onze plaatsgenote mfej'. w v èiuiuh. Lij was *ibeu ia. o'Ö jaar werkzaam bij i,e Kon. Scheepjeswol- fabrieken. Bij „D.S." was de jubilaresse achtereenvolgens werkzaam in de pak- kamer, jagerij en kaartjeszaal en in de laatste afdeling voert mej. Veldhuizen nog steeds het beheer over het bijwerken van de stalenboeken. Vorige maand werd in besloten kring de jubilaresse reeds gehuldigd en wer den zeer waarderende woorden van de directie tot haar gericht. Zij kreeg een geschenk onder enveloppe aangeboden. Bij haar 40 jarig jubileum werd mej. Veldhuizen reeds onderscheiden met de eremedaille in brons, verbonden aan de Orde van Oranje Nassau. VELDLOOP VOOR SCHOLIEREN Op 7 februari zal de laatste cross om het Crosskampioenschap 1959 worden gehouden op de Wielingsheuvel bij Vee nendaal. In het wedstrijdprogramma is ook een korte veldloop van pl.m. 10ÜÜ meter opgenomen voor scholieren, die geen lid zijn van een atletiekvereniging, om te voorkomen, dat men zich zou forceren, hetgeen ook op een tamelijk korte afstand reeds mogelijk is, zal het tempo gedurende de heift van de race worden aangegeven door enkele senior leden van V.A.V. De laatste 500 metèr is dan vrij en daarin kan iedere deelne mer zijn kans wagen en trachten de zege weg te slepen. Aan de inschrijving zijn - in verband met het propagandistisch karakter der wedstrijden - geen kosten verbonden. Men kan zich opgeven bij A. Harteman, Groenelaan 39 te Veenendaal. De klasse-indeling is als volgt: klasse 1 voor jongens van 16 jaar en ouder, klasse 2 voor jongens van 15 jaar en jonger. Voor de deelnemers bestaat de moge lijkheid deel te nemen aan de zaaltrai ning der Veenendaalse Atletiek Ver eniging, welke iedere dinsdagavond wordt gehouden in de gymnastiekzaal van de openbare school aan de Tuin straat. KAPPER MET DERTIEN PUNTEN IN VOETBALPOOL De Veenendaalse kapper, M. J. van Ber- mel had bij de laatste voetbaltoto 13 goe de uitslagen, waardoor hij met 40 anderen in aanmerking komt voor de tweede prijs. De heer van Bermel is lid van de voet balvereniging Veenendaal. TELEFOONAANSLUITING 3228 Dr. J. J. Tigchelaar, Kerkewijk 96. Dinsdagavond 23 december 1958, werd de Gedachteniskerk door de Zeergeleerde heer Dr. Delteyk, als gemachtigde van de Aartsbisschop., ingezegend. Na deze plech tigheid sprak pastoor H. C.' Vredendaal zijn parochianen toe en uitte z'n dank baarheid aan het gehele Nederlandse volk, door wie de bouw van de kerk mo gelijk was geworden. De sober opgetrokken kerk met z'n schone lijn en tekening, met z'n verschil lende soorten kostbare stenen, met z'n prachtige vloeren en het rijk uitgevoerde priesterkoor vormen een prachtig en ver antwoord geheel. Dankbaarheid, na zo vele jaren wachten en behelpen dat deze kerk een waardige woonplaats voor God is geworden. Pastoor Vredendaal deelde mede dat de eerste H. Mis werd opge dragen ter intentie van de gevallenen, voor wie dit monument is gebouwd als een soort verheven graftombe, ter hunner herinnering. Pastoor Vredendaal besloot z'n toespraak met de hoop uit te spreken dat de parochianen veel liefde voor hun parochiekerk zouden hebben en vooral dat door deze kerk het godsdienstige leven zich zou verdiepen. Voor het eerst kon de St. Cunera pa rochie de herdenking van de geboorte van Christus op waardige en stijlvolle wijze vieren. Bijna vijfhonderd parochianen en belangstellenden onder wie de heer Ber gers, door wiens actie de bouw van de kerk mogelijk werd gemaakt, en z'n echt genote, waren aanwezig. Het kerkkoor onder leiding van de heer Albers en met medewerking van de or ganist de heer Wiggelman, zongen de Misgezangen en Kerstliederen op waar lijk sublieme wijze. De prachtige Kerstgroep, geboetseerd door een parochoaan, de nieuwe kerk de liturgie en de zang, deed een ieder onder de indruk komen van het verheven ge heim van de menswording van Christus. BEJAARDE BROMFIETSER GAF GEEN VOORANG Vrijdagochtend werd de 72 jarige B. D., afkomstig uit Kesteren, op de Herenstraat aangereden door een bestelauto, bestuurd door A. v. O. uit Driehuis. D. kwam uit de Bontekoestraat en gaf geen voorrang, terwijl hij bovendien nog een rijfout maakte. De chauffeur van de bestelauto, die niets van de aanrijding had gemerkt, was aanvankelijk doorgereden. Een ande re automobilist haalde hem in om het gebeurde mede te delen, waarna v. O. te rugkeerde naar de plaats van het ongeval. D. was tegen de grond gesmakt en moest per brancard worden vervoerd naar het vlakbij gelegen gemeentehuis, waar Dr. C. H. Paris en de C. Meijer de eerste hulp verleenden. Het slachtoffer had een hoofdwonde opgelopen. Hij ver keerde bovendien onder de invloed van sterke drank. Nadat de politie proces verbaal had opgemaakt kon D. per taxi naar huis worden vervoerd. Ook al hebben de kranten nu plotseling met grote koppen melding ge maakt van de burgeroorlog op Cuba, dit neemt niet weg, dat deze strijd al een jaar of drie aan de gang is. Nu de dictator Batista de wijk heeft genomen en de opstandelingen onder leiding van Castro schijnen te zegevieren, blijft het nog de vraag of Cuba thans zal worden wat het in naam al zo lang is: een democratie? Cuba, een wondermooi en vruchtbaar eiland, ligt als een lang uitgestrekte waak hond voor dat dunne startje land, dat Noord- aan Zuid-Amerika bindt en door sneden wordt door het Panamakanaal. Het ligt ook in de onmiddellijxe naDijneid van de Nederlandse Antillen. Toen Co lumbus zijn tocht maakte naar het hern nog onbekende Amerika, was Cuba het eerste eiland dat hij ontdekte. Dat hield dus in, dat het de Spanjaar den waren, die hier de eerst komende eeuwen de scepter zouden zwaaien en ze hebben er gehaald wat er te halen was. Nadat ze de inheemse Indianen hadden dood-geëxploiteerd, voerden ze neger slaven in, zodat het bloed der Cubaanse bevolking een behoorlijke portie neger- bloed bevat. Het wanbeheer der Spanjaarden leidde tot telkens weer opflakKerend verzet, dai nog werd aangemoedigd door de Ameri kanen. Zij verenigden zoals altijd, het no bele met het zakelijke. De vrijneidsstrijcl der Cuoaanse reoelien was nun sympatiek, de economische mogelijkheden van het eiland niet minderof wellicnt nog meer! Amerika kreeg een mooie Kans oin in te grijpen toen, door nimmer opgehelder de oorzaak, het Amerikaanse oonogsscnip „Maine", dat in de haven van Havanna lag, in de lucht vloog. Ze waren er als de kippen bij om de Spanjaarden daarvan de schuld te geven en een ultimatum te stellen. Over de geschiedenis van de strijd tegen de Spanjaarden zou zeer veel on prettigs te vertellen zijn (daar werden bij- vooroeeld de concentratiekampen in prak tijk gebracht), maar het slot van het liedje GLADHEID EIST SLACHTOFFER Zaterdagavond j.l. is op de Arnhem- seweg onder Renswoude de leswagen van de firma Blanken-Ploeg uit Scher penzeel het slachtoffer geworden van het gladde wegdek. Door tot nu toe onbekende oorzaak slipte de auto, waarbij de bestuurder- tevens de macht over het stuur ver loor. De auto velde eerst een betonnen bermpaaltje, reed vervolgens tegen een bopm en htvande^q. tenslotte in de berm- sloot. De bestuurder had hierbij niet over geluk te klagen want hij kwam met de schrik vrij. De wagen werd daarentegen flink beschadigd. De rijkspolitie van de post Renswoude, die door de chauf feur zelf werd gewaarschuwd, stelde ter plaatse een onderzoek in. ONDER INVLOED OP DE BROMFIETS Wat de gevolgen kunnen zijn als men wat al te diep in het glaasje kijkt, en dan nog op een bromfiets naar huis gaat rij den, heeft de heer A. v. d. K. uit Eist wel ondervonden. Toen hij n.l. twee fietsen die voor hem richting Rhenen reden, wilde passeren, raakte zijn beneveld hoofd de goede rich ting kwijt. Het gevolg was dat hij eerst een meisje raakte, die met fiets en al te gen de grond sloeg. Vervolgens werd nog en passant de 2e fietser geraakt die zich echter zittende wist te houden. De brom fietser sloeg daarna zelf tegen de stenen met inbegrip van een duopassagiere. De verwondingen van de bromfietser waren van dien aard, dat hij opgenomen moest worden in een ziekenhuis. De duopassagiere en het meisje liepen een lichte verwonding op. Dit ongeluk ge beurde nabij het sportpark de Burgwal op de Rijksweg. NUT ORGANISEERDE MOOIE FILM Het was een teleurstelling voor het Nutsbestuur om te moeten bemerken dat slechts weinige bejaarden gehoor gegeven hadden aan de uitnodiging om een film avond bij te wonen over de Diergaarde Blijdorp. Dit was jammer, temeer omdat er een aantal zeer mooie natuurfilms wer den vertoond. Wellicht waren de feest dagen schuldig aan dit matige bezoek. De opkomst van de jeugd vergoedde 's middags echter veel, want toen was de zaal van het Clubhuis overbezet. Bijna 400 kinderen waren n.l. gekomen om een voor hen speciaal samengesteldd pro gramma te zien. Dat er genoten is spreekt haast vanzelf. NUTSBIBLIOTHEEK De Nutsbibliotheek mag zich in een groeiende belangstelling blijven verheu gen, want vorige week werd de driehon derdste lezer ingeschreven. De bibliothecaresse, mej. N. Kist, is kortgeleden tot bestuurslid benoemd in de provinciale commissie voor Nutsbiblio- theken. Op de Hoofdstraat te Veenendaal had A. v. d. K., vertegenwoordiger te Rens woude, zijn personenauto op een dusdani ge manier gekeerd, dat enkele fietsers er door in moeilijkheden geraakten. Volgens de politie moesten ze afremmen en met een boog om verdachtes wagen heen- zwenken. Er is geen sprake van, zo zei v. d. K. vrijdag voor het Wageningse kantonge recht. De strook voor wielrijders is op de Hoofdstraat maar smal en ik ben niet over de witte streep geweest. Als de po litie eerlijk was geweest had ze de fiet sers ook staande gehouden, dan hadden die als getuige gehoord kunnen worden. Dat hoeft helemaal niet. Het is vol doende als een agent een overtreding met eigen ogen constateert, vond de officier. Nou, hoe het zij, meende verdachte. De fietsers heb ik niet dwars gezeten. Ze hebben hoogstens tien centimeter naar rechts moeten uithalen. Ze hebben dus toch niet ongehinderd door kunnen rijden. U geeft het zelf toe, zei de officier met enige triomf in zijn stem. De eis luidde daarna 20.of 8 d., maar rechter v. d. Brand zakte tot 15. of 6 d. P. v. d. B., chauffeur te Veenendaal, sloeg op de Kerkewijk in zijn woonplaats met zijn auto rechtsaf, terwijl een brom fietser hem reeds dicht genaderd was. Deze bromfietser, die zich plotseling de pas afgesneden zag, kwam te vallen en werd dusdanig verwond, dat hij nog steeds onder doktersbehandeling is. Zijn milt moest weggenomen worden en zijn linkerarm brak op tal van plaatsen. Ik was de bromfietser even te voren gepasseerd en had hem wel gezien, ver klaarde verdachte vrijdag voor het kan tongerecht te Wageningen. Voor ik af sloeg keek ik of er verkeer achter me was en ik lette speciaal op de bromfietser. Ik zag deze echter niet meer en veronder stelde toen, dat hij een inrit in gereden was. Verdachte is zeer onoplettend afge slagen, oordeelde de officier. Eis 50.— of 20 d. Rechter v.d. Brand verhoogde tot 75.of 30 d., daarbij lettend op de ernstige gevolgen, die het ongeval voor de bromfietser, de heer L. uit Veenendaal, had. -ö- P.F. A., een nog jeugdige kantoorbe diende uit Arnhem had op de Utrechtse- weg in Oosterbeek op zijn bromfiets een verblindende verlichting gevoerd en bo vendien was hij wat brutaal geweest te gen de agent, die hem bekeurde, maar dat laatste was hem niet ten laste gelegd. Het bleek uit het proces-verbaal. Even tevoren had ik voor een krui sing even met de koplamp geknipperd om een lichtsignaal te geven en toen is hij per ongeluk op groot licht blijven staan, zei verdachte. De bundel scheen ongeveer een 25 tot 30 meter voor de bromfiets op de weg en ik wist niet dat dat verboden was. Natuurlijk mag dat niet. Dat is ver blindend voor de tegenligger, maar zoiets is toch geen reden om ruzie te gaan ma ken met de agent. Verdachte zag het nu ook in, maar van het een was het ander gekomen. Hij had van de agent willen weten waar het precies in de wet stond, dat een koplamp geen 25 meter vooruit mocht schijnen, maar de agent had daar op geen antwoord wensen te geven. Die had alleen interesse gehad voor de per sonalia van verdachte, doch deze had ge weigerd ze te verstrekken, waarop hij meegenomen was naar het bureau. Daar had hij ten laatste zijn naam toch onthuld. De officier eiste 10.— of 4 d. Rechter v. d. Brand wilde het er wel bij laten, maar op voorwaarde dat A. bij een even tuele volgende ontmoeting met het gezag niet weer zo opstandig zou zijn. -li- Onlangs verhuurde H. C. L., autoslo per te Westervoort een auto, waarmede de tijdelijke bezitter in Rhenen over de kop sloeg en toen bleek de politie bij het onderzoek, dat de stuurinrichting danig speling vertoonde en dat een paar banden (Zie verder pagina 2) was dat Cuba zelfstandig werd, een vrije republiek! Dat betekende nog geen democratie, die trouwens een produkt is van bescha ving en in dit opzicht viel er op Cuba nog van alles te doen. Een serie presiden ten, die met steun van 't leger als dicta tors regeerden, liet op de meest vrijmoe dige wijze 's lands welvaart in eigen beurs en die van haar gunstelingen vloeien en rekenden op middeleeuwse manier af met politieke tegenstanders. Uncle Sam zag dit met wakend oog aan, want verscheidene grote Amerikaanse maatschappijen hadden belangen op het eiland. Maar zolang de dividenden ble ven vloeien liet men de zaken voor wat ze waren. Ook president Batista, van sergeant opgeklommen tot dictator, wist aan welke kant zijn broodje geboterd was en hield Washington te vriend. Hij kwam door een staatsgreep aan het be wind en herhaalde dat kunstje later nog eens toen, zoals hij verklaarde „de demo cratie" in gevaar was. Sindsdien is ze dat onder zijn deskundige leiding, voort durend gebleven Tegen deze dictator rees verzet. De lei der van dat verzet was niet een arme proletariër, zoals Batista eens v/as, maar een rijke planterszoon die aan de Uni versiteit rechten had gestudeerd, de ad vocaat Fidel Castro. Achttien mensen hield hij over van de groep, waarmee hij uit zijn ballingschap op Cuba landde, de rest was door de regeringstroepen ge dood. Maar met de jaren groeide zijn aanhang en zijn macht. Hij desorgani seerde de hele Cubaanse economie. Tele foonlijnen, spoorlijnen en wegen, hij maakte ze alle onbruikbaar. De grote ho tels bleven leeg staan. Terreur en tegen- terreur waren aan de orde van de dag. Telkens weer rukten de regeringstroe pen op en behaalden successen, maar nauw hadden ze hun rug gewend of de rebellen waren er weer. Batista wist zeer wel dat hij het sui- kergebied, waar de rebellen oppermach tig waren, in handen moest krijgen, wilde er in januari, de tijd van de oogst iets van terecht komen. Zijn troepen lanceer den een groot offensief. Maar ze wisten de rebellen niet te verdrijven, integen deel. En nu ziet Batista, dat zijn spelletje uit is en vlucht hij naar Trujillo, de dic- -vei vl'c cpul-'ikk; 'cR laatste die na de recente opruiming (die o.a. Péron en Jeminez omvatte) overge bleven is. De vraag, wat thans het lot van Cuba worden zal, is een belangrijke vraag. De ligging van dit eiland vlak bij het Pana ma-gebied, kan Amerika niet onverschil lig laten, gezwegen nog van de belangen der maatschappijen. Zal de bevrijding van de dictatuur inderdaad een stap zijn naar de democratie? Zal Cuba gelegen heid krijgen, innerlijk op krachten te komen na die moordende burgeroorlog, die zoveel levenssappen opslorpte? Zullen de comunisten proberen hier voet aan de grond te krijgen? Of zal men (zoals in Guatemala) iedere poging tot hervor ming als communisme doodverven en een nieuwe dictator zijn kans grijpen? Want het gaat om de suiker en om de vrijheid. Tot nu toe was de suiker het be langrijkst. Krijgt thans de vrijheid eens een kans? (NADRUK VERBODEN) Duitsland beleeft een late lente. Voor het parlementsgebouw in Bonn staat een appelboom in volle bloei, terwijl een tuin der in dezelfde stad ruim 2 kg. aardbeien heeft geplukt. Het strafstelsel in Zuid-Slavie zal menselijker gemaakt worden. De gevan genen krijgen een maand vakantie per jaar en bij ernstige familieomstandig heden een week vrijaf. In Mansbo een Zweeds plaatsje is voor het eerst sedert zestien jaar een meisje geboren. Voordien waren de ba by's allen van het mannelijke geslacht, hetgeen men toeschrijft aan het feit dat de meeste mannen in chloorfabrieken werken en aan chemische invloeden on derhevig zijn. Een 15-jarig meisje is te Lincoln (A.) tot levenslange gevangenisstraf veroor deeld wegens medeplichtigheid aan één der elf moorden die haar 19-jarige vriend pleegde. Een Parijse cafe-houder plakte begin december op zijn raam een biljet waar op te lezen stond: Wacht niet tot de feest dagen, maar begin nu alvast met drinken. Omdat een warenhuis in New York niet in staat was advertenties te plaatsen -de Amerikaanse drukkers waren in sta king - heeft het in elk van zijn etalages een mannequin geplaatst die de aandacht van de voorbijgangers moet trekken. Af en toe geeft Hollywood door wat de hobby's zijn van diverse filmsterren. De nieuwste hobby nu van Greta Garbo is -ook om verveling tegen te gaan- het verzamelen van tram- en buskaartjes. Oost-Berlijn stelt alle pogingen in het werk zoveel mogelijk jongelui te trekken voor het Volksleger. De laatste stunt be staat uit het laten rijden van draadloos bestuurde miniatuur-tanks over de Stalin- allee. Een deftige Amerikaan zag onlangs een auto uit 1920, stapte erin en reed met zijn vrouw naar de deftigste receptie van New York. Gevolg: Een rage van andere deftige Amerikanen om ook aan zo'n slee te komen. ■KEPKEWIJK 167 TEL.3000 VE6NENOAAU Gevolmachtigde van de Insurance Company of North America

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1959 | | pagina 1