Nieuwsblad voor Veenendaal Omstreken
Gemeentebegroting 1959 aangeboden:
Plannen genoeg, maar 343.000 tekort
D e Wereld
van WEEK-tot-WEEK
Overzicht van de stand van de werkloosheid
BOS
Uitvoering „The Messiah" van G. F. Handel
te Veenendaal
WAAR IS
DE VALLEI-RIKS?
Eist heeft nu ook een „School met de Bijbel"
33e jaargang
VRIJDAG JANUARI 1959
Nr 2
Uitgave: „De Gelderse Vallei" Veenendaal
Verschijnt tweemaal per week in: Stichts en Gelders Veenendaal, Amerongen, Eist, Rhenen, Achterberg, Overberg, De Haar, Kade, Maanderbuurt, Ederveen, Renswoude, Scherpenzeel
Wordt 1959 liet jaar
van de nieuwe
objecten
Uitgaven in vijf jaar
verdubbeld
Agenda
Grote werken op Gelders
tegengehouden
Algemene Bedrijfsbond Textiel- en Kleding
industrie „De Eendracht" herdenkt
40-jarig bestaan
Na twee mislukte pogingen thans een afdeling met
ruim 500 leden
per eind december 1958
hot
wereld
merk voor
rei 8 wekkers I
Eerste jeugdwerkactiviteit in
het nieuwe jaar
A.s. woensdag raads
vergadering
„Sola Fide" vraagt
subsidie voor
jeugdwerk
Hij is 7,50 waard
2 AD 275842
Lang verbeide wens ging in vervulling
Loop van de Veenendaalse bevolking in 1958
VOLKSUNIVERSITEIT
Lezing:
Onbekend Zuid-Nieuw-Guinea
Assurantie-, Hypotheek- en
Woningbureau BROUWER,
Redactie en administratie:
Parallelweg 10 Veenendaal
Telefoon K 8385-2023 Girono. 553427
Redactie: W. F. ter Hoeven
Advertenties en abonnementen
kunnen ook worden opgegeven bR
de agentschappen van „De Vallei" in
de plaatsen van verschijning
VALLEI
ADVERTENTIES
Advertentieprijs per mm 15 cent
Speciale contractprijzen op aanvraag
Minimum per advertentie 4,50
Rubriek Vraag en Aanbod 1-10
woorden 1,elk woord meer
10 cent
Abonnementsprijs 1,65 per kwartaal
Losse nummers 10 cent
,Het is ons een genoegen uw raad hierbij aan te bieden de ontwerp-gemeente- de staten van Gelderland reeds sedert
begroting voor het dienstjaar 1959" beginnen burgemeester en wethouders hun
schrijven aan de gemeenteraadsleden, waarby de gemeentebegroting wordt aan
geboden.
Het valt echter te betwijfelen of de edelachtbare dame en heren, na lezing
van de nota van aanbieding en het lijvige boekwerk, de begroting zelf, dit ge
noegen van b. en w. hebben gedeeld. Er is namelyk een tekort van 343.000,
tegen ruim 196.000,bij de begroting 1958. Byna een verdubbeling van het
tekort dus.
Eén van de redenen van dit tekort - per inwoner van Veenendaal omgerekend
een bedrag van ongeveer twintig gulden - moet worden gezocht in verschillende
nieuwe werken, die in deze begroting zijn opgenomen. Het totaal der kapitaals-
lasten is hierdoor 257.000,hoger dan de overeenkomstige raming in de be
groting 1958. Bovendien zullen de verdere uitgaven van de gewone dienst
86.000,hoger zijn dan de inkomsten.
Deze stijging van uitgaven komt zeker
niet overwacht, naar de mening van b. en
w. En gezien het verloop van de begrotin
gen van de laatste jaren (het uitgavenpeil
sedert 1954 is ruim verdubbeld) zijn zij er
stellig van overtuigd, dat aan deze stijging
voor 1959 niet valt te ontkomen en dat
ook voor de toekomst een minstens in de
zelfde mate omhooggaande lijn moet wor
den verwacht. In vele gevallen is de toe
neming van de uitgaven een gevolg van
een noodzakelijke intensievere zorg voor
de gemeente en haar inwoners, dan wel
van financiële deelneming in particuliere
initiatieven, welke eveneens noodzakelijk
zijn en de steun der gemeente behoeven.
Ook is een groot deel der uitgavenverho
gingen in feite aan de gemeente opgelegd
zonder dat daarop van de zijde van de ge
meente invloed kan worden uitgeoefend;
het onderwijshoofdstuk is daarvan wel
een zeer sprekend voorbeeld.
B. en w. achten het verder niet verant
woord het begrotingstekort terug te bren
gen door schrapping of verlaging van be
paalde uitgaven, ook al heeft de minister
van Binnenlandse Zaken daarop aange
drongen door bij circulaire aan de ge
meentebesturen mee te delen, dat „indien
dit nodig mocht blijken om de dienst 1959
sluitend te houden, naar het oordeel van
de regering ook een ombuiging van de
stijgende lijn der gemeentelijke uitgaven
zal moeten worden aanvaard".
Tegenover het begrotingstekort is niet,
zoals in vorige jaren wèl geschiedde, reeds
bij voorbaat een subjectieve verhoging
van de algemene uitkering uit het ge
meentefonds geraamd. Ten tijde van het
opmaken van de begroting was namelijk
nog niet met zekerheid bekend of de tot
en met 1958 geldende regeling inzake de
financiële verhouding tussen het rijk en
de gemeenten, al dan niet gewijzigd, zou
worden voortgezet. Inmiddels is in de
loop van december 1958 een wetsontwerp
ingediend, dat beoogt de werkingsduur
van de bestaande regeling inderdaad weer
met één jaar te verlengen. Zodra dit
wetsontwerp het staatsblad zal hebben
bereikt - en dat zal wellicht reeds het
zijn voor de zogenaamde begrotingsver
gadering - zullen b. en w. de raad een
voorstel doen tot het aanvragen van een
dergelijke subjectieve verhoging.
Bij de opzet van de ontwerp-begroting
1959 is ten aanzien van de kapitaalsuit
gaven een andere gedragslijn gevolgd dan
het vorige jaar. In de begroting 1958 was
in eerste instantie geen rekening gehou
den met nieuwe investeringen. In de ont-
VEENENDAAL
Zaterdag 10 januari:
6.45 uur feestavond van V.R.C. in
't Trefpunt. 20.00 uur film „Waar
eens de hemel zong" van Ned.
Bijbelgenootschap afdeling Vee
nendaal in Eltheto. 15.00 uur re
ceptie 40-jarig jubileum A.B.T.K.
„De Eendracht" in gebouw „De
Samenwerking". 15.00-17.00 uur
Rolschaatsenwedstrijd van Jeugd
werk Veendaal op Westersingel
bij de Bergweg.
Dinsdag 13 januari:
Voorlichtingsavond „Waar de
boer belang in stelt" in hotel „De
Haas" aanvang 7.30 uur.
Woensdag 14 januari:
20.00 uur lezing Volksuniversiteit
„Onbekend Zuid-Nieuw-Guinea"
in 't Trefpunt". 20.00 uur Open
bare raadsvergadering van ge
meenteraad Veenendaal. Forum
vergadering Chr. Besturenbond
Veenendaal in hotel „De Koren
beurs". Aanvang 19.45 uur.
Luxor Theater:
Heden t.e.m. maandag „Een nacht
van duizend angsten" Toegang
18 jaar. Dinsdag t.e.m. donderdag
„De weg naar het verderf" Toe
gang 18 jaar.
RHENEN
Zaterdag 10 januari:
Cefafilm „Een moeder gezocht".
Bio-Rhenen:
Zaterdagavond en zondagmiddag
„Loeiend geweld" Toegang 14 j.
zondagavond „Dorp der zonde".
Toegang 18 jaar. Donderdag „Mrs
Miniver" toegang 14 jaar.
ELST
Zaterdag 10 januari:
Uitvoering van P.V. „De Instuif"
in kantine van de jeugdherberg
„De Eikelkamp".
werp-begroting 1959 zijn de noodzakelijke
geachte investeringen wèl opgenomen.
Men heeft zich daarbij laten leiden door
een tweetal overwegingen: in de eerste
plaats dat een begroting een zo volledig
mogelijke weergave behoort te bevatten
van het ip het komende jaar te voeren
beleid en in de tweede plaats, dat de ka
pitaalvoorziening via de Bank van Neder
landse Gemeenten thans meer uitzicht
biedt dan een jaar geleden. In 1958 kon
verreweg het grootste gedeelte van de
voorgenomen investeringen door gebrek
aan vaste financieringsmiddelen geen
doorgang vinden.
Zoals wij hierboven reeds schreven is
sedert 1954 het uitgavenpeil van de ge
meente meer dan verdubbeld.
Met het hieronder geplaatste staatje
krijgt men een goed inzicht in deze stij
ging van jaar tot jaar. De tussen haakjes
geplaatste bedragen geven de percentages
der stijging weer ten opzichte van 1954
(100
1954: ƒ2.344.000,— (100*/.)
1955: 2.783.000,— (119
1956: ƒ3.228.000,— (138'/.)
1957: ƒ3.901.000,— (166*/.)
1958: ƒ4.156.000,— (177
1959: 4.744.000,— (202 ®/o)
Aan rente en afschrijving blijft ten laste
van de begroting 1959 241.000,meer
dan in 1958. In totaal betaalt de gemeente
thans aan rente en aflossing 1.765.000,
waarbij inbegrepen rente en aflossing van
woningbouw-objecten.
Hoewel de totale inkomsten uit de be
lastingen met meer dan 18.000,zijn
toegenomen komt dit toch neer op een
verlaging van zeven cent per inwoner.
Gedeeld door het aantal inwoners op
1 januari was de raming van de opbrengst
van de belastingen in 1958 23,27 en in
1959 23,20 per inwoner.
Bij de keuze van de nieuwe werken
hebben b. en w. zich laten leiden door de
mate van urgentie en de stand der plan
nen, terwijl er in het bijzonder op werd
gelet, dat het totaal aan werken, onder
eigen directie uit te voeren, de capaciteit
van het gemeentelijk apparaat niet over
schrijdt.
De grote omvang van de lijst van in
vesteringen is mede bepaald door de
grenswijziging. Het is namelijk een be- I omhoog.
kend feit, aldus b. en w., dat gedeputeer- Met de komst van de Nazi's werd
enkele jaren juist met het oog op de aan
staande grenswijziging de uitvoering van
grote werken in Gelders-Veenendaal heb
ben tegengehouden, naar overigens mag
worden aangenomen in de verwachting,
dat deze grenswijziging op korte termijn
tot stand zou komen.
Nu zich daarin enige malen een ernstige
vertraging heeft voorgedaan moet er naar
de mening van het college ernstig reke
ning mee worden gehouden, dat de ge
meente Veenendaal onmiddellijk na de
uitbreiding voor grote uitgaven ten be
hoeve van het nieuwe gebied zal komen
te staan. Teneinde daarvoor ruimte te
hebben is het zaak in de nog resterende
tijd de noodzakelijkste werken op het
huidige grondgebied zo snel mogelijk uit
te voeren.
Aan grote werken staan o.m. op het
programma: het nieuwe raadhuis, een
nieuwe werkplaats voor gemeentewerken
met brandweerkazerne, verbetering van
een aantal wegen, scholenbouw en sport
complex „Panhuis", de aanschaf van een
puttenzuiger, enz. De verwachtingen, be
treffende de woningbouw, zijn niet hoog
gespannen: men rekent op een toewijzing
voor niet meer dan 80 woningen.
Te weinig plaatsruimte belet ons thans
nader op laatstgenoemde werken in te
gaan; wij komen hierop - en op andere
zaken de gemeentebegroting betreffende -
terug in ons woensdagnummer.
FORUMVERGADERING CHRISTELIJKE
BESTURENBOND VEENENDAAL
Voor de tweede keer zal de Chr. Be
sturenbond weer een z.g.n. Forumverga
dering beleggen.
In dit forum zullen zitting hebben: de
heren H. van Leeuwen dir. der Hollan-
dia Trico), Ds. D. van Enk (Ger. pred.),
H. R. Plomp (Verbondsbest. C.N.V.), P.
Scholts (Best.lid Chr. sigarenmakersbond)
en E. van Hall (voorz. Unitas).
Het thema voor deze avond zal zijn:
„Tussen kerkdeur ep fabriekspoort".
Evenals de vorige keer verwacht het
bestuur van de C.13.B. Veenendaal ook
deze keer weer een grote belangstelling
voor deze bijeenkomst. In de eerste plaats
is deze vergadering bedoeld voor het
plaatselijk kader van de Christelijke vak
beweging, maar daarnaast zijn belangstel
lende leden en niet-leden ook van harte
welkom.
Deze vergadering vindt plaats op woens
dag 14 januari a.s. en begint om kwart
voor acht in hotel „De Korenbeurs" op
de Markt te Veenendaal.
Kort na de Eerste Wereldoorlog, om precies te zyn op 7 januari 1919, werd in
Veenendaal een afdeling van de Algemene Bedrjjfsbond Textiel- en Kleding
industrie „De Eendracht" met een dertigtal leden opgericht. Het woord „opge
richt" zou hier echter te vervangen zijn door „heropgericht" want vóór de Eerste
Wereldoorlog had Veenendaal al tweemaal zulk een afdeling gekend die echter
door te weinig belangstelling weer uit de geschiedenis verdween. In de jaren
'14-T8 was van een organisatie weinig of zelfs geheel geen sprake, maar zodra
waren de tyden veranderd of enkele mannen staken de ktppen bij elkaar om
wederom tot een afdeling te komen - driemaal is scheepsre-ht - die echter niet
zo gauw verdwenen zou zijn als zijn beide vuui gang eis. Sïl» feit dal de^e af
deling nu haar veertigjarig bestaan herdenkt is het bewijs dat de oprichters
hierin op bijzondere wijze geslaagd zijn.
Op advies van het hoofdbestuur wend
de het handjevol oprichters zich tot de
heer W. Diepeveen, die ook een belang
rijk aandeel had gehad bij de oprichting
van de vorige afdelingen. Door bemid
deling van de heer Diepeveen werd op
7 januari 1919 een vergadering belegd
waar ook het hoofdbestuur vertegen
woordigd was en 30 leden toetraden. De
propaganda werd niet verwaarloosd
want binnen een goede week was het
ledental verdubbeld.
Een jaar later, op 1 januari 1920, tel
de de afdeling 120 leden en tot aan het
uitbreken van de Tweede Wereldoorlog
ging het ledental langzaam maar zeker
.De
Blykens de cijfers, verstrekt door het Gewestelijk Arbeidsbureau Veenendaal,
heeft zich in de maand december 1958 een stijging van de werkloosheid voor
gedaan van 12 °/o t.o.v. november 1958. Eind november bedroeg het aantal werk
loze en op Aanvullende Werken werkzame mannen 225 (in 1957: 157) tegen 253
op eind december (in 1957: 245, in dat jaar dus een stjjging van 56 °/o).
Gesplitst naar de aard van de be
drijfstak is de toestand als volgt:
bedrijfstak: nov. dec.
aardewerk 12 9
bouwvakken 28 31
metaalnijverheid 21 26
textiel 3 5
voedings- en genotm.ind. 3 5
kantoorpersoneel24 25
overige bedrijfsklassen 134 155
De teruggang van de werkloosheid in
de bedrijfstak aardewerk vindt zijn oor
zaak in de uitbreiding van de werk
gelegenheid in een tweetal cementwa-
renfabrieken.
In het aantal werklozen bij kantoor
personeel is een twintigtal gerepatri-
eerden begrepen.
Bij de „overige bedrijfsklassen" be
hoort een groep moeilijk plaatsbaren
die, mede dank zij het initiatief van de
gemeente Veenendaal, een herscholing
Hoofdstraat 91
Tel. 3034
kunnen vinden op de binnenkort te
bouwen werkplaats voor minder-vali-
den. Alle genoemde cijfers hebben be
trekking op vijf gemeenten. De ge
registreerde arbeidsreserve per ge
meente is
Amerongen 25 mannen,
Leersum 61 mannen,
Renswoude 4 mannen,
Rhenen 89 mannen,
Veenendaal 74 mannen.
Het aantal aanvragen voor mannen is
gestegen van 18 in november naar 33 in
december, welke stijging waarneem
baar is in de textiel en klasse hout-
hoornbewerking.
Het aantal aanvragen voor vrouwen
is gestegen van 63 in november naar 76
in december, een stijging hoofdzakelijk
waarneembaar in de klasse textiel.
Het aantal werkloze vrouwen daalde
van 27 in november tot 23 in december.
In 1957 waren deze cijfers resp. 18 en 28.
Eendracht" als één van de eerste orga
nisaties ontbonden, voornamelijk omdat
het bestuur niet wenste dat de bezetter
adressen van de leden in handen zou
krijgen. De oorlog was nog niet goed en
wel voorbij of „De Eendracht" startte
weer, maar nu met liefst 360 leden. Dit
aantal is uitgegroeid tot 512, waarbij
dan nog het ledental uit de omliggende
plaatsen geteld moet worden van arbei
ders die op Veenendaalse bedrijven
werkzaam zijn, waarmee het ledental
komt op 750.
De A.B.T.K. „De Eendracht" heeft in
deze 40 jaren gestreefd naar verbete
ring van arbeidsvoorwaarden voor per
soneel werkzaam in de textiel-, con
fectie- en maatkledingbedrijven, waar
bij nog wel eens moeilijkheden gerezen
zijn die echter tot aller genoegen zijn
opgelost.
De belangrijkheid van deze Veenen
daalse afdeling heeft ook het hoofd
bestuur ingezien want sinds ruim een
jaar is hier ter plaatse een districts
bestuurder gevestigd.
Met het veertigjarig jubileum zijn er
tevens tien leden die eveneens vier
kruisjes achter hun naam hebben als
lid van de vereniging. Hieronder zijn er
twee die nog steeds zitting hebben in
het huidige bestuur. Als eerste is dit de
heer J. van Hardeveld die vanaf de op
richting ruim twaalf jaar de organisatie
als secretaris heeft gediend en daarna
tot voorzitter gekozen werd. Het twee
de bestuurslid is de heer F. J. van Bar-
neveld die de functie van tweede pen
ningmeester heeft vervuld en nog ver
vult.
Bovendien zijn er nog vier leden die
25 jaar bij de organisatie zijn aangeslo
ten. Het bestuur van „De Eendracht" is
momenteel als volgt samengesteld: voor
zitter de heer J. van Hardeveld, secre
taris de heer J. van Eden, penningmees
ter de heer M. Methorst, 2e secretaris
L. Weyers, 2e penningmeester de heer
F. J. van Barneveld en bestuurders de
heren W. v. d. Pol, H. Bouwman, A.
Geerlofs en G. van Dijk.
Een veertigjarig jubileum geeft reden
tot feesten en „De Eendracht" zal dit
„GESPREK". De Engelse ra
dioluisteraars hebben het eerste
gesprek met de maan kunnen
beluisteren. Professor Lovell,
directeur van de sterrenwacht
te Jodrell Bank, riep in een zen
der „Hello!", waarna het ant
woord terugkaatste van het
maanoppervlak en 21/» seconde
later doorkwam in de vorm van:
lo". Het bleef dus bij een
alleenspraak waaraan het man
netje in de maan (nog) geen
deel nam.
HOELA-HOEP (1) „De ko
ning van Lilliput koos zijn mi
nisters door ze touwtje te laten
springen. Nu wij de regering
willen hervormen, waarom la
ten wij onze kandidaten niet
dansen met de hoela-hoep om te
zien wie het meest geschikt is
voor het ministersambt?" zo
schrijft het Franse blad „Le
Monde".
HOELA-HOEP (2) Gaat dat
niet voor ons op, dan wellicht
voor de negers in Afrika, nu
men daar aan eigen regeringen
toe is, heeft de directie van een
Franse speelgoedfabriek ge
dacht. Ze heeft daarom 12.000
hoela-hoepels in alle kleuren
van de regenboog per vliegtuig
naar dat werelddeel gezonden.
SCHLAGER. „Brief voor
rolschaatsensport kan zich zaterdagmid
dag 10 januari a.s. op sportieve wijze met
elkaar meten.
Op die datum namelijk organiseert het
Jeugdwerk Veenendaal o.l.v. de heer Van
Pijpen een rolschaatsenwedstrijd op de
Westersingel bij de Bergweg.
Alle rolschaatsende kinderen kunnen
aan de wedstrijd meedoen en moeten zich
een half uur vóór de aanvang van de
wedstrijd opgeven bij genoemde jeugd
werkleider.
Op de Westersingel wordt een baan uit
gezet van circa 150 meter en hij of zij die
in de kortst mogelijke tijd deze afstand
„schaatst" mag zich winnaar noemen.
Van 3 tot 4 uur zijn de kinderen van
6-10 jaar aan de beurt, en van 4-5 uur
de oudere kinderen.
De Veenendaalse jeugd die zich de laat
ste dagen intensief bezig houdt met de
Het is bekend, dat door de Neder
lands Hervormde Evangelisatievereni
ging „Sola Fide" sedert enige tijd in
tensief aan jeugdwerk wordt gedaan.
Gezien nu het feit, dat de gehele Vee
nendaalse jeugd van dit werk kan pro
fiteren stellen b. en w. de raad voor
„Sola Fide" een subsidie te verlenen
van 2000,voor het verenigingsjaar
1958/1959.
De naam van de organiserende vereni
ging zou misschien tot misverstand aan
leiding kunnen geven, maar het werk is
bestemd voor alle jongeren, ongeacht wel
ke kerk of geen kerk. Het werk zelf om
vat zowel handenarbied, spel als ont
wikkeling, o.a. houtbewerking, plakwerk,
gezelschapsspelen, voorlichtings- en to
neelavonden.
Met het plaatsen van een eigen jeugd-
gebouw aan de Industrielaan is reeds be
gonnen en reeds over ca. zes weken zal
dit ingebruik kunnen worden genomen.
Zodra dit gebouw gereed is komt men
in aanmerking voor rijkssubsidie. Voorts
is één van de voorwaarden, dat de plaat
selijke vereniging moet zijn aangesloten
bij één der landelijke organisaties voor
de vrije jeugdvorming. „Sola Fide" is
aangesloten bij de Raad voor het Jeugd
werk van de Herv. Jeugdraad te Amster
dam.
Sedert begin maart 1958 heeft „Sola
Fide" alle lasten van het jeugdwerk op
zich genomen. Thans kan de vereniging
deze lasten 10.000,— per jaar) zelf niet
meer opbrengen. Vandaar deze aanvraag
om subsidie.
VACATURE IN WOONRUIMTE
COMMISSIE
Door het overlijden van de heer T. M.
van Beek is er een vacature ontstaan ,ir
de woonruimtecommissie. B. en w. hebben
de raad het volgende dubbeltal aange
boden, ter voorziening in deze vacature:
1. A. van Hardeveld, Kerkewijk 86; 2. E.
W. van Ginkel, Kerkewijk 174.
heuglijke feit dan ook niet ongemerkt
laten passeren.
A.s. zaterdagmiddag vanaf 15 uur zal
het bestuur recipiëren in „De Samen
werking", na afioop waarvan o.m. de
bondsvoorzitter de heer Theo de Jong
uit Amsterdam het woord zal voeren.
Aansluitend op de receptie zal er
's avonds een gezellige bijeenkomst ge
houden worden ter huldiging van de
jubilarissen, die al naar gelang de tijds
duur van het lidmaatschap een bonds-
ïnsigne met couvert of - en dit geldt
voor de 2o-jarigen - een zilveren insigne
ontvangen.
Een meer naar buiten uitgaand feest
kan door omstandigheden pas piaais
vinden in juni van dit jaar. Ais de
weersomstandigheden het toelaten zal
er op het terrein van VVV een groots
opgezet tuinfeest gehouden worden. Het
bestuur van „De Eendracht" heeft hier
voor contact opgenomen met het Ge
westelijk Arbeidshureau Veenendaal,
dat een deskundige op het gebied van
tuinfeesten ter beschikking zal stellen.
Om ook bij de leden belangstelling
voor dit tuinfeest te wekken wordt nu
reeds een prijsvraag uitgeschreven, be
staande uit beantwoording van een ge
stelde vraag betrekking hebbende op
het te houden tuinfeest. De prijzen va
riëren van 5,tot 50,
Het jaar 1959 wordt in de muziekwereld wel het Handel-jaar ge
noemd. Het is n.l. dit jaar twee eeuwen geleden, dat Handel na een
generale repetitie te Londen plotseling overleed. En overal ter wereld
maakt men zich op om door het uitvoeren van zijn werken dit feit
muzikaal te herdenken.
Voor de meesten is de naam Handel
niet onbekend. Verwijzen wij slechts
naar zijn beroemd Largo en het Halle
lujakoor. Hij werd geboren in 1685 te
Halle (Duitsland), niet ver van Eise
nach, de plaats waar J. S. Bach enige
weken later het levenslicht aanschouw
de.
Deze twee grootmeesters vertegen
woordigen de barok op zijn best. Hoe
wel zeer verschillend in hun muzikale
persoonlijkheid, wat verband houdt met
hun karakter. Bach was wat zijn ge
voelsleven betreft in zichzelf gekeerd,
bleef binnen de grenzen van Duitsland
en vond weinig waardering. Handel
daarentegen was uitbundiger en werd
in de vele landen, die hij bereisde, ge
vierd.
Na oorspronkelijke rechten te hebben
gestudeerd, wijdde Handel zich in 1703
geheel aan de muziek, maakte veel stu
diereizen naar Italië en Engeland en
vestigde zich in 1712 definitief te Lon
den. Na zich daar eerst veel op het ter
rein van de opera te hebben bewogen
wijdde hij zich later geheel aan het
oratorium.
Deze week is de Vallei-riks, uitgege
ven bij Fa F. v. d. Bosch, Hoofdstraat
te Veenendaal, niet gevonden. De
riks wordt hierdoor weer 2,50
meer waard en de rijksdaalder die
deze week uitgegeven wordt met het
rode nummer
zal, indien deze vóór a.s. donderdag
12 uur v.m. op ons kantoor wordt
ingeleverd 7,50 opbrengen.
„The Messiah" is het meest, beroemde
werk geworden, even bekend als de
Mattheus-Passion van Bach. De teksten
zijn uit de boeken der profeten, de
psalmen en de evangeliën. Het koor
heeft een lerende, profeterende en lof
prijzende functie.
Het werk bestaat uit drie delen. In
het eerste deel wordt de komst van de
Messias aangekondigd, terwijl het twee
de deel spreekt van het lijden en ster
ven van de Heiland, van Zijn opstan
ding en de verkondiging en overwin
ning van het Evangelie. De afsluiting
van het tweede deel wordt gevormd
door het majestueuze Hallelujakoor.
Toen in 1743 The Messiah te Londen
werd gezongen en het Halleluja-koor
weerklonk, stond Koning George II van
zijn zetel op en hoorde staande deze
lofprijzing aan, de toehoorders volgden
dit voorbeeld en men heeft zich nadien
hieraan gehouden. Toen in 1945 hier in
Nederland na de bevrijding The Messiah
werd uitgevoerd en door geallieerde
militairen uit Engeland en Canada werd
bijgewoond, nam men ook hier dit
voorbeeld over.
Het derde deel getuigt van de over
winning op lijden en sterven en het
laatste oordeel. Dit deel bevestigt het
gehele werk met het enkele woord
„amen". Handel schrijft hierop een Fu
ga, waarvan de inzetten achtereenvol
gens door de bassen, tenoren, alten en
sopranen geschieden, waarop een door
werking van alle stemmen volgt, en na
een generale pauze in enkele akkoorden
een tweemaal herhaald „amen" het
einde geeft.
5 februari a.s. hoopt de Chr. Orato
riumvereniging Veenendaal een uitvoe
ring van bovengenoemd werk te geven
in 't Verenigingsgebouw aan de Eiken
laan onder leiding van Gijsbert van
Zanten. Instrumentale medewerking
wordt weer verleend door het Utrechts
Stedelijk Orkest, terwijl prominente so
listen als Anette de la Bye, sopraan;
Watty Krap, alt; Jan Waayer, tenor en
David Hollestelle de solopartijen zullen
vertolken.
Dinsdagmiddag heeft de Vereniging „School met de Bijbel" na vier jaar in
tensieve arbeid de kroon op haar Werk gezet met de opening van een school met
de Bijbel aan de Irenestraat te Eist.
Met dit feit ging voor de vereniging een lang verbeide wens in vervulling. Het
nieuwe gebouw is een vierklassige school die zeer modern is ingericht en in
frisse kleuren is geschilderd.
Ter gelegenheid van de opening van de nieuwe school werd een receptie ge
houden, waarbij verschillende sprekers het woord voerden. Ook het college van
burgemeester en wethouders van de gemeenten Rhenen en Amerongen gaven
van hun belangstelling blyk.
De gemeente Veenendaal telde op 1 januari 1958: 8640 mannen en 8524 vrou
wen, in totaal dus 17164 inwoners.
In 1958 vestigden zich: 447 mannen en 520 vrouwen, totaal »b/
In 1958 vertrokken: 254 mannen en 301 vrouwen, totaal ooo
Geboren werden in 1958: 218 jongens en 194 meisjes, totaal412
Overleden in 1958: 58 mannen en 63 vrouwen, totaal U om
Meer geooren dan overleden: 160 mannen en 131 vrouwen, totaal^
De totale vermeerdering van het aantal inwoners bedraagt dus 353 mannen
en 350 vrouwen, totaal J703
De gemeente Veenendaal telde op 1 januari 1959: 8993 mannen en 8874 vrouwen,
totaal 17867 inwoners.
Voorts werden in 1958 185 huwelijken voltrokken en 3 echtscheidingen inge
schreven.
Elise" de nieuwste schlager van
de Amerikaanse rock 'n roll-
industrie is een bewerking van
de Fraternity Brothers van een
compositie van Beethoven.
VIOOL. De Zuidamerikaanse
violist Odncposoff zoekt een
nieuwe Stradivarius. Van de zij
ne is aan de evenaar de lijm
gesmolten, waarna de viool tij
dens een concert uit elkaar viel.
NAAM. Ex-koning Faroek
van Egypte heeft zijn proces
verloren waarin hij schadever
goeding eiste voor het gebruik
van zijn naam voor een Italiaans
chocolademerk. De rechter be
sliste: „De Arabische naam Fa-
roek roept niet noodzakelijk een
associatie op van een koning
met een reep chocolade."
BAR. Zestienhonderd Franse
barkeepers hebben voor één
avond hun bars in de steek ge
laten om tezamen een groot
barfeest te houden. Als gast
bracht ieder van hen zijn beste
klant mee.
Aan de ingang van de
begraafplaats van het dorpje
Ris-Orange kan men lezen:
„Hier worden alleen begraven
de doden die in Ris-Orange le-
ROOK. Gelleven te Birming
ham kunnen voor 25,— hun
namen aaneengestrengeld aan
de' hemel laten schrijven, door
middel van de rooksliert van
een vliegtuig.
HONDS. Een Engelse ser
geant te Hongkong is gedegra
deerd omdat hij uit verveling
een kat had gedood.
FAUTEUIL. In de kerk van
de Methodisten te Atlantic City
zitten de gelovigen tijdens de
preek in gemakkelijke fauteuils.
De mannen mogen er een si
gaartje by roken en de vrouwen
breien aan hun breiwerk.
VINGER. De militaire atleten
te Joinville in Frankrijk moe
ten sinds enige tijd de gewoonte
aanleren met hun vingers te
eten omdat zij de gewoonte niet
konden afleren om de messen en
vorken te stelen.
BEEN. „Uw benen zijn even
kostbaar als die van Stanley
Matthews", adverteert een En
gelse verzekeringsmaatschappij,
waarby zy een foto van de be
nen van Engclands beroemdste
voetballer afdrukt.
HAT-TRICK. De uitdrukking
„hat-trick" is ontleend aan het
cricketspel. Wanneer een speler
drie „wickets" had gemaakt dan
werd hem een nieuwe hoed (hat)
aangeboden, want in het hero-
ische tijdperk speelde men cric
ket met een hoge hoed op.
WIE ZEI DAT? „Een zestig
jarige is iemand die zich de tyd
herinnert waarin men alleen
maar met de voeten danste."
(Henri Jeanson)
VOETBAL-COPPI. Op de
Italiaanse voetbalvelden loopt
een twintigjarige jongeman
rond, die goed op weg is de
wielrenner Fausto Coppi als
nationale held op te volgen. Hij
heet Bruno Nicolè en werd
reeds ontdekt toen hij veertien
jaar was. Het bestuur van de
bekende club Juventus bood
toen reeds twintig miljoen lire
voor hem. Maar de club te
Padua, waar Nicolè woont, ant
woordde dat ze hem zou af
staan zodra hij honderd miljoen
waard zou zijn. Een paar jaar
later werd men het eens over
een prijs van 70 miljoen (ruim
400.000). Het was geen mis
koop, want Nicolè lost al zijn
beloften als voetballer in en
wordt reeds tot de vaste kern
van het Italiaanse elftal gere
kend.
WIE ZEI DAT? „Voor vele
politici betekend spreken en
niets zeggen een exacte manier
om uit te drukken wat zijzelf
denken." (Vlamlnck).
Het bestuur van de vereniging „School met de Bybel" te Eist, dat dinsdagmiddag
een nieuwe school aan de Irenestraat opende. V.l.n.r. II. van Scbaik; H. v. d.
Weert; L. van Viegen, secr.; Ds. L. v. d. Peut, voorz.; D. A. J. Kievit, penn.m.;
Den L'yl en G. van Viegen
Met het geven van christelijk on
derwijs was men op 2 september
1958 in Eist begonnen. Dit geschied
de toen in drie gebouwtjes en werd
gegeven door de heer Boeve, hoofd
onderwijzer en twee onderwijzeres
sen. Met de ingebruikname van het
nieuwe gebouw kunnen de lessen
worden voortgezet in een vierklas
sige school, die momenteel 80 leer
lingen heeft.
De receptie die het schoolbestuur hield,
werd druk bezocht. Naast het college
van B. en W. van bovengenoemde ge
meenten waren o.m. aanwezig afgevaar
digden van verschillende kerkeraden,
hoofden van scholen, terwijl ook vele
ouders van leerlingen hun felicitaties
kwamen aanbieden.
Na het gezamenlijk zingen van psalm
100 vers 1 en 4, ging ds. L. v. d. Peut
voor in gebed. Hierna sprak ds. v. d.
Peut, die tevens voorzitter van de ver
eniging „School met de Bijbel" is, een
openingsrede uit. Spreker wees er op
dat alleen door grote volharding en
met hulp van God dit heuglijke feit tot
stand was gebracht en dat het een ge
schenk van God was dat Eist nu ook
een school met de Bijbel had. Ds. v. d:
Peut sprak aan het einde van zijn rede
de hoop uit dat deze school spoedig
vervangen zal worden door een perma
nente en verklaarde de school voor ge
opend.
Vervolgens sprak de burgemeester
van Rhenen, die naar voren bracht dat
Eist de laatste tijd aanzienlijk was ver
anderd en dat de school met de Bijbel
Eist tot zegen mocht strekken.
Verdere sprekers waren de heer De
Bonte namens het gemeentebestuur van
Amerongen, ds. J. de Jager en ds.
Zwaan uit Amerongen en de heer Ma-
ris, hoofd der chr. school eveneens uit
Amerongen.
De heer Hulzebos, hoofd der o.l. school
te Eist zei het gelukkig te vinden dat
in ons vaderland iedereen een school
voor zijn kinderen kan kiezen naar
eigen inzicht. Jammer vond spreker het
dat nu pas het eerste contact werd ge
legd tussen beide scholen en niet al
veel eerder.
Tot slot werd de heren B. Drost en
H. Drost een herinneringsplaquette
aangeboden voor het beschikbaar stel
len van deze mooie semi-permanente
school.
De eerste culturele avond van Volks
universiteit Veenendaal in dit jaar wordt
op 14 januari a.s. in gebouw ,,'t Trefpunt"
gehouden. De bekende schrijver Anthony
van Kampen komt dan een lezing houden,
die toegelicht wordt met film en dia's,
over Nieuw-Guinea, een land dat momen
teel in het brandpunt der belangstelling
staat.
De spreker zal vertellen van zijn laatste
expeditie en de aanwezigen in woord en
beeld doen kennismaken met de stam der
Asmatters, een grote groep kannibalen in
Zuid-Nieuw-Guinea.
Toegangskaarten zijn verkrijgbaar aan
de bekende adressen en 's avonds aan de
zaal.
VOETBALWEDSTRIJDEN AFGELAST
De voetbalwedstrijden, zowel voor de
K.N.V.B. als voor de plaatselijke elf
tallen zyn wegens de weersomstandig
heden afgelast.
Alle verzekeringen
Hypotheken
Verkoop vaste goederen
VVoningbeheer
Taxaties
beëdigd als makelaar en taxateur
Veenendaal - Kanaalwcg 2 - Tel. 2918