uw boodschappen
GRATIS
thuisbezorgd!
SIMON
DE WIT
SIMON DE WIT
De Laatste Brug
TANDPASTA
IVOROL
VEENENDAAL
DIVERSEN
Hoofdstraat 93 - Tel. 2015
FEUILLETON
door
NORBERT KUNZE
(15)
Ik wil niet zwak worden, dacht Miliza, ik
wil niet, ik wil niet! Maar zij moest.
Zij had ongelijk, haar wet had haar ver
raden. Maar zo was het ook weer niet. Zij
moest de wet verraden, zo was het. Zij
moest erkennen dat het een slechte wet
was geweest. Een verkeerde wet. De muur
was ingestort.
Helga had de schoenen aangenomen en
er voor bedankt.
„Trek aan, trek aan, dokter!" riep de
oude vrouw met aandrang en poogde haar
eigen ontroering meester te worden. Zij
was reeds voor Helga neergeknield en had
de zaak zelf ter hand genomen. Zij was
verheugd, dat de schoenen pasten.
Mara stond op. Zij boog zich over het
hoofd van de Duitse vrouw, die hulpeloos
was blijven zitten en niet in staat was nog V weTeTd Yn tweeën de^lt ^De"wfnd
bij hoorden. Martin, Rottsieper, zuster
Martha; een soldaat, een grappenmaker
die Tille heette, de verzetsman die van
de brug gesprongen was.
Waar was dat geweest? Hoe had de
brug geheten?
Turski most? Was het Mostar, de
Turkenbrug?
Weet je, waar je nu bent? Waar Poci-
telj ligt? Hoe men daar komt, over de
bergen? Ken je de Neretva, de rivier,
beneden in het dal?
En de andere, ken je die tenminste?
Boro, Miliza en de oude Mara? Sawa,
de nieuwe commandant? Ken je Jossip,
wiens schoenen je draagt, Jossip,* de
franc-tireur? Ken je de weg over de
pas, de engte, waar het kruis staat? Ken
je de namen nog van de dode soldaten
die daar bleven liggen, zoals de wet het
beval? Een van de soldaten? Slechts
één?! Eén, die niet eens twintig werd?
Wat heb je gedaan? Wat heb je de
hele tijd gedaan? Gedurende die vele
jaren?
Ik heb een weg gevolgd, die niet be
staat. Een weg, die naar het tijdloze
ging. Ik ben over de grens getrokken,
langer tegenstand te bieden en kuste haarj^ op en heeft zand over mijn sporen
op het haar.
„Zij zullen je beschermen, Njematzka!"
snikte zij en holde zo vlug haar wankele
benen het toelieten, het huis binnen.
Langzaam verdwenen de sluiers voor
Helga's ogen. De binnenplaats werd weer
duidelijk zichtbaar, ook Miliza.
„Het is niet altijd een scheldwoord, Nje
matzka", zei Helga zacht, maar Miliza gaf
geen antwoord. Zij zat onbeweeglijk op de
stenen trap, de rug naar haar toegewend.
Helga zei: „U bent toch een vrouw.
Waarom draagt u een geweer?"
„Ik ben soldaat", zei Miliza. „Er zijn
niet genoeg mannen. Daar hebben jullie
voor gezorgd."
„Maar wij vrouwen moeten helpen! Niet
geweren dragen!"
„Ik help de mannen ons vaderland te
verdedigen", zei Miliza. „En vrijheid!"
Helga zei: „Dat zijn toch frasen, zinloze
woorden!"
Miliza was opgestaan. Zij zag Helga
recht in het gezicht.
„Niet voor mij" zei zij toen. „Niet voor
gestrooid.
Ik ben alleen, geheel alleen, geheel
alleen
Er was geen bericht ontvangen.
Men wist niet, wat er met de andere
groep gebeurd was. Misschien was zij
in een gevecht verwikkeld geraakt? Of
zij bestond helemaal niet meer.
Sawa had Helga's hulpverleningspost
in de moskee geïnspecteerd. Hij had de
prestaties van de Duitse vrouw gepre
zen en Boro en Miliza hadden hem
voorgesteld haar minder streng te be
waken. Sawa had daar niet op geant
woord. Hij was eigenlijk gekomen om
te kijken wie uit de verpleging konden
worden ontslagen en Helga had zich
zelf er op betrapt dat zij „haar" gewon
den verdedigde, precies zoals vroeger,
in het een of andere Duitse hospitaal als
daar de inspectie rondwaarde.
Sawa moest dit hebben opgemerkt
want hij gaf pas daarna toestemming,
het voorstel van Boro aan te nemen.
Helga had gezegd, dat een gedeelte
na weer te bewijzen dat er onrecht werd
gepleegd. Helga had de hand van een
gewonde uit het verband gewikkeld, de
stijve vingers in beweging gebracht en
gekneed, het gewricht gemasseerd en
langzaam aan had de hand weer ge
voel en een beetje kracht gekregen. De
vingers konden weer buigen. Niet veel,
maar het was de eerste dag zonder ver-*
band en het was dus toch al een hele
prestatie. De soldaat was zo gelukkig
geweest als een klein kind dat zijn
speelgoed, dat gebroken geweest was,
teruggekregen had, gelijmd en opnieuw
gelakt, zo goed als nieuw.
Hij had Helga bij zich geroepen en
haar laten zien wat hij al weer kon
doen. Om zijn vertoning meer kleur te
geven, had hij gedaan alsof hij een wa
pen in de hand hield, het had geladen
en op Helga aangelegd en de vingers
van de pas genezen hand hadden op de
haan gedrukt.
Bons!
Het schot was gelost!
Hij had er bij gelachen en ook de an
deren hadden gelachen en daarop werd
een fles rondgereikt en de soldaat had
temeiden van zijn kameraden zijn we
dergeboorte gevierd.
Ja, en dat was aan haar hulpverlening
te danken.
Morgen of overmorgen zou hij in de
richting schieten vanwaar zij was ge
komen.
Het was beslist belachelijk, er waren
genoeg andere situaties waar belang
rijker vragen aan de orde kwamen en
die steeds nieuwe beslissingen vergden,
die niemand nemen kon. Niettemin had
deze kleine gebeurtenis Helga een schok
gegeven. De dans, de zwijgende panto
mime kon in het oneindige worden
voortgezet. Men kon er bij lachen en
het was een spel gelijk, het schieten
zonder geweer.
ons.
Zij kwam en paar stappen nader en
bleef tegenover Helga staan. Het pantser, van gewonden behoorlijke verpleging
dacht zij. Het was niet meer te bespeuren. moest hebben, in een ëoed ziekenhuis
En nu wenste zij ineens het ook te kunnen a*s dat er was. En wonder boven won
zeggen. Zij wilde laten zien, de Duitse der, er bestond een ziekenhuis! In het
laten zien, dat zij ook toegefelijk kon zijn, bevrijde gebied. Men had haar^ beloofd,
Zij zei: „Ook u draagt een uniform. Ook
uw hulp is partij trekken. Als u werkelijk
een vrouw wilt zijn, alleen wilt helpen -
om uw frase te gebruiken, - vergeet dan
uw uniform. Blijf u bij ons. Zonder
dwang! Wij hebben uw hulp nodig."
Vele jaren schenen sedert gisteren
voorbij te zijn gegaan. De uren waren
propvol nieuws, vol mooie en verschrik
kelijke dingen, zo vol, dat men het niet
meer kon overzien. En zij vloeiden in
een, naar een tijd die lang voorbij
scheen, onwerkelijk en ver verwijderd
van het ogenblik. Namen doemden als
schimmen uit het duister op, maar zij
stonden alleen en men kon zich de
lichamen niet meer voorstellen waar zij
de mensen die door haar werden aan
gewezen, daarheen te brengen. Zodra
mogelijk. Men had haar medicamenten
beloofd, verbandmiddelen, alles wat zij
had gevraagd. En nu, laat in de na
middag, waren allen behandeld, op
nieuw verbonden, men had gedaan wat
men kon doen.
Maar het denken hield niet op.
Men kon zijn lichaam ter ruste leg
gen, maar de denkmachine kon men
niet stopzetten. Voor het piekeren en
nadenken kwam nooit een uur van vol
ledige stilstand.
De kring opende en sloot zich, lijnen
kwamen samen en gingen weer uiteen,
stemmen overtroefden elkaar door ge
schreeuw, gaven elkaar gelijk om daar-
DE BÉSTE en niet duur. Tuba ss.70-46 et
De schoten troffen echter en het spel
werd bittere ernst. Het was een spel
waar met een hoge inzet werd gespeeld,
met de inzet van het eigen leven en het
leven van de anderen. Hoe moest men
er als arts over denken?
Iedereen vond zijn levensweg en volg
de deze tot het einde.
Helga was naar de kleine kamer ge
gaan, die zij in de moskee had gekre
gen. Zij probeerde tot klaarheid te ko
men. Maar waarover?
Zij zat op de beide einden van de
schommel.
Tegelijk.
Zij was boven en beneden.
Tegelijk.
Zij besliste juist en verkeerd.
Terzelfdertijd.
Zij was innerlijk verscheurd, niet tot
denken in staat, onbekwaam om iets te
doen.
(Wordt vervolgd.)
Speciale verbouwingsver
koop. Plastic emmers 5 ltr.
98 ct. 8 ltr. 1,98. Tevens af-
wasbakken. Plastic babybad
jes van 15,75 nu voor 9,95
T. van Beek, Achterkerkstr.
14, tel. 2610, Veenendaal.
't Beste chemisch reinigen is
volledig chemisch reinigen.
Depót: „De Valk", Nieuwe-
weg 66, tel. 2986, Veenendaal.
Siervogelfokkerij „De Drie
sprong" Te koop aangeboden
enkele paren Mandarijn
eendjes, 1-3 Call. Kuifkwar-
tels, Diamant duifjes, kleur-
kanaries, mozaïk- en zalm
poppen, Mozaïkverervende
mannen. W. Dijkstra, Weker-
omscheweg 14. tel. 9991. Ede.
Speciale verbouwingsver
koop, partij restanten thee
potten, schalen, serviesdelen
enz. Tegen zeer lage prijzen.
Komt u eens kijken bij: T.
van Beek, Achterkerkstraat
14, tel. 2610, Veenendaal.
Goedkope binnendeuren met
kleine schade v.a. 12,50
heeft Vebotex, Kerkewijk 37
tel. 2730, Veenendaal.
Voor alle soorten keukenuit-
zetten naar J. van Viegen,
Rijksstraatweg 59. Eist.
Speciale verbouwingsver
koop, partij emaille pannen
met foutjes, petroleumstellen
nu ook weer leverbaar in
4-pits. T. van Beek, Achter-
kerkstraat 14, tel. 2610, Vee
nendaal.
Wasmachinefabriek heeft
enige lichtbeschadigde was
machines gloednieuw m. gar.
125,- en 145,-. Centrifuges
v.a. 145,-. Vraagt demon
stratie: Postbus 24, Zwijn-
drecht.
Elke donderdag verkoop van
Nieuwe meubelen bij „Eris"
Stationsweg 379, w.o. huisk.,
slaapkamers, tafels, stoelen,
ledikanten, spiralen en bed
den, dekens, vloerkleden,
schrijfbureaus, haarden, ka
chels, wasmachines enz. J
Kreuger, Stationsweg 316.
tel. 0 3497-215, Scherpenzeel
Als uw schoenen konder
spreken, zouden ze om de
reparatie van Blankesteijn
smeken. Tevens eerste Vee-
nendaalse vergroot-inrich-
ting onder volle garantie
Eerste klas mach. schoen-
reparatiebedrijf. D. Blanke
steijn zonen, Helling 14
Veenendaal.
Voor plasticzolen 6 x sterker
nylonhakjes, vergroten en
verbreden van schoenen er
Tana voor elke schoen. Naar
machinale schoenmakerij R
Valkenburg Zn. Gortstraa*
3R Veenendaal. Emmalaan 3t
Rijwielen te huur. per uur
per dag, per week en per
maand. Rijwielstalling „Dr
Klnmn" Tel 241. De Klomn
Voor verhuur van stoelen
dissen, glas- en aardewerk
naar J. Kool, Holleweg D
120. Tel. 2463. Alles prima
materiaal en gratis thuis-
zorgd.
De huisvrouwen van Veenendaal kunnen profiteren
van de service van Simon de Wit. Op uw verzoek
komt ons personeel elke week bij u horen en bezorgen.
Stuur dus even een berichtje naar onze winkel of bel
no. 2015; onze bezorger staat voor u klaar.
Voor paraplu-reparatie naar
Ackerman, KI. Katerstraat
109, Veenendaal.
Financieringen van: auto's,
motoren, bromfietsen machi
nes enz. verzorgt voor u
voordelig het Assurantie
kantoor Brouwer, Kanaalw.
2, Veenendaal, tel. 2918.
Hoortoestellen Philip*
Audium, batterijen. Mellt
Optiek, Hoofdstraat 51, tel
3184, Veenendaal.
Schoonmaken en repareren
van orgels. Muziekhandel A.
van de Weerd, Beatrixstraat
60, tel. 2102, Veenendaal
Huisslachters voor varkens
darmen naar Jan van Rhee's
Slagerij, Valleistraat 23, tel.
3373, Veenendaal.
Te haar 2 nieuwe Fiats en
Renault Dauphine. Bij G.
Hardeman, Mulderslaan 80,
tel. 3168, Veenendaal.