DE VALLEI
5
Durger
1Vinterkost die weinig kost
ANGÉLIKA
De Laatste Brug
Smokkelaars gebruiken rookgranaten
AHEÏiO\GEi\
Voor de Jeugd f\
Kruiswoord-puzzle
SU
m*
r i
m
WÊËÊÊÊÊÊÊm
maakt u het leven goedkoper
V
Aan boter valt geld te verdienen
Wilde avonturen in grensstreek
Handlangers langs
de weg
TAFELTENNIS
Climax verlaat laagste plaats
Wild-west in Antwerpen
Schaaknieuws
Oplossing opgave nr. 1
WAT PIETJE BELEEFDE
Kwaliteitsgarantie
KAPUCIJNERS35 TCMA-TENPUREE 35
SPÏÏTERWTEN.37 SPINAZIE
AUGURKEN69 ERWTEN
AH heeft de 4 lekkerste koffies
GOUDMERK 204 188
mud-geurig k 155 I goedkope
ROODMERK kwaliteitsmerk
PAARSMERK 152 135
Is uw boodschappentas te zwaar? Onze speciale bestelservice staat tot uw dienst en
brengt uw boodschappen (aankopen in de winkel) desgewenst gratis in Veenendaal
bij u thuis!
Tricotfabriek „PEHAVEE"
meisjes p1 aatsen
De CEFAV Rhenen
De Vallei
Uw blad!
MEISJES
Berends'
7
nft| Wasserij
BROOKS. In België kost een kilo roomboter nog altijd ongeveer zeven
gulden. Boter is één van de weinige produkten waaraan in de smokkelhandel
nog goud is te verdienen: de aktiviteiten van de smokkelaars in de Nederlands-
Belgische grenszone is dan ook vooral op dit artikel gericht en hoewel er bijna
dagelijks grote partijen in beslag worden genomen, duurt het drama onver
minderd voort. Tegen de steeds sterker wordende afweermiddelen van de
grensambtenaren, die in de felle strijd vaak hun leven riskeren, gebruiken de
smokkelaars met de dag driestere methoden.
Zowel de Nederlandse als de Belgische
benden werken merendeels met grote,
zware, snelle wagens. Hun meest gelief
koosde merken zijn Oldsmobile, Pontiac,
Lincoln, Buick en Cadillac. Ze kopen deze
wagens in België, waar ze van de jaren
'51 en '52 te krijgen zijn voor minder dan
tienduizend fr. De garagehouder kent
goedkope foefjes om de snelheid ervan
nog op te voeren en zodra zulks is ge
schied en er (soms) enige pantserplaten
zijn aangebracht worden de wagens ge
laden. Het hele net van handlangers komt
nu op een enkel bevel in beweging en
overal langs de weg staan plotseling in
onopvallende positie helpers op wacht.
Er hangt iemand lui in de deur, vijftig
meter verder werkt iemand in zijn tuintje,
weer vijftig meter verder schildert een
jongeman de raamkozijnen en juist op de
hoek is iemand bezig zijn hooggeplaatst
duivenhok schoon te maken. Op deze
wijze is de hele weg „bezet". Zodra de
douanen hun hielen lichten steekt de
eerste „helper" zijn hand omhoog, een
signaal, dat door allen wordt overge-
Hebt u griep die zo echt In
uw botten is gaan zitten.Jaagt
hem eruit met
WITTE KRUIS.
tabletten, poeders, cachets!
Het is Climax gelukt om in een uiterst
spannende wedstrijd, op het toch lang
niet zo zwakke Tios uit Arnhem, de volle
winst te behalen en hiermede de laatste
plaats over te doen aan RTTC.
Dit laatste team verloor n.l. van Tref
fers, dat door dit resultaat gelijk is ge
bleven met Climax. Daar ook Kolping
hetzelfde puntenaantal heeft, is de stand
in de staart van de Overg. klasse uiterst
spannend geworden.
RTTC heeft vijf punten, Kolping, Tref
fers en Climax ieder zespunten en Galto
staat met zeven punten hier weer net
boven.
Bij de wedstrijd Climax—Tios ging aan
vankelijk de strijd gelijk op. Vos won in
de eerste partij van Lamers. Hierna won
Tardijn van Van Manen. Tegen Muller
kwam Vos in de derde game alweer ver
achter, maar toch wist hij ook deze wed
strijd uit het vuur te slepen. Tardijn
maakte de stand weer gelijk door van
Van Dam te winnen. Doch nu liep Cli
max uit. Van Manen zorgde voor een
verrassing door de uiterst geroutineerde
Muller te verslaan. In de wedstrijd die
hierna volgde tussen Van Dam en La
mers was het een voortdurend gevecht
tussen beide spelers om in de aanval te
komen. Van Dam trok tenslotte aan het
langste eind, mede door het feit dat
Lamers veel moeite had met de harde
serves van de Climaxspeler. Nu gingen
Tardijn en Vos uitmaken wie deze avond
ongeslagen zou blijven.
Na een uitstekende wedstrijd bleek dit
Vos te zijn en hij bracht hiermede de
score op 5-2. Climax was dus al zeker
van een gelijk spel, maar wie gedacht
had dat de Veenendalers nu ook de volle
winst spoedig voor devekgens5Saszak-aa
drogen uit. Van Dam kon het tegen Mul
ler niet bolwerken en ook Van Manen
moest in Lamers zijn meerdere erkennen,
waarbij nu eens een Climax-speler een
prachtige voorsprong in de derde game
verloren zag gaan.
Het dubbelspel moest dus de beslissing
brengen. In de eerste game namen Van
Dam en Vos een 13-5 voorsprong, maar
nu gingen Tardijn en Lamers de bordjes
verhangen en Climax kwam er niet meer
aan te pas. 21-16.
Ook in de tweede game scoorden de
Arnhemmers punt na punt.
In de derde game hetzelfde beeld. Tios
nam een grote voorsprong en behield die
tot 19-13. Toch kwam Climax weer terug
en scoorde zevenmaal achtereen. Welis
waar maakte Tios nog eenmaal gelijk
20-20 maar verder kwam het niet en met
22-20 werd het dubbelspel en hierdoor de
gehele wedstrijd door Climax gewonnen.
Climax 2 wist bij Cap in Arnhem een
zelfde resultaat te bereiken. Hier ver
loren allé drie de Climaxspelers van
Nusink, een speler die z'n sporen in deze
sport al wel heeft verdient. Hij is n.l.
reeds 45 jaar, maar bovenstaand resultaat
bewijst wel dat dit hem nog niet belet,
spelers die de helft jonger zijn te ver
slaan.
Zaterdag a.s. gaat Climax de zeer verre
reis ondernemen naar Kaatsheuvel. Al
bewegen de prestaties zich in stijgende
lijn, toch geloven we niet dat hier voor
Climax een puntje in zit. Misschien ech
ter denken de spelers hier anders over.
nomen indien ook in hun-wegdeel de kust
veilig is. Sneller dan telefonisch, sneller
dan radiografisch ziet de chef op deze
wijze of alles veilig is. Deze smokkel-
tam-tam, die onder andere in het uiterste
westen van de grens steeds meer inge-
bruik komt werkt feilloos. De met boter
volgeladen wagens, die vaak uren tevoren
gereed staan, schieten op het bevel van
de chef met topvaart weg. Het is een
kwestie van een klein kwartiertje. Daarna
zijn de tonnen boter veilig gelost in België.
Uitgestotenen of zij die de kosten van
deze organisatie te hoog vinden, proberen
het op eigen houtje. Hun risico-factor is
echter veel groter. Regelmatig worden
hun wagens aangestaan en vaak, zoals
21 januari, gaat dit gepaard met een ware
wild-west-scène. Op die dag zaten de Bel
gische opsporingsambtenaren een vracht
wagen na, die geweigerd had te stoppen.
Het werd vanaf Putte een dolle rit over
de grote weg naar Antwerpen. Men reed
door de stoplichten heen. De smokkel-
wagen sloeg met topsnelheid in Antwer
pen de tunnel in, op de voet gevolgd door
zijn achtervolgers om rookgranaten uit te
werpen, die de hele tunnel in een gevaar
lijke mist gevangen hielden. Hun list ge
lukte niet. Fnewel vertraagd hield de
achtervolger het contact vast. Op de weg
naar Sint-Niklaas gebruikten de achter
volgden de klassieke methode: ze strooi
den „kraaienpoten" uit over de weg om
daarmee de banden van de douanewagen
te vernielen, hetgeen niet gelukte. Ten
slotte kwamen ze voor een gesloten over
weg tot stilstand. Eén der daders wist nog
te ontkomen. Deze wagen bleek niet min
der dan drie ton boter te bevatten. Maar
de gearresteerde L. uit Oostende houdt
natuurlijk vol een stroman te zijn.
Waar is het einde van deze venijnige
strijd op leven en dood tussen smokke
laars en douanen? Bij de prijsnivelering.
Tot zolang zal het duren.
Ritmeester II Het Paard I
G. O. Reininga Ir. Barentsz 01
E. Ravenswaay Mos 1/tV*
Meulenbroek v. d. Wege.... afgebr.
G. Koudijs v. d. Pluym 10
H. J. Ditewig v. d. Kraats.. 1/t'/s
E. Slotboom Ir. Sasenus 1/s
R. Sukkel J. H. Bregonje V»V*
C. v. d. Kraats Ir. Hoeken 10
KI. van Dijk Droog 1/tH*
H. Schoeman Van Dam01
Voorlopige uitslag 4'/24Va. De uit
slag wordt waarschijnlijk 55, daar
de afgebroken partij de meeste kans
op remise biedt.
DAMMEN
Onderlinge competitie: Groep A:
E. v. Zomeren M. v. d. Grift11
A. v. d. Grift A. v. d. Kolk 1—1
Veldhuizen v. Loon 20
Groep B:
Rebergen Swetselaar 20
G. v. d. Grift v. d. Berg.20
de Greef Meerwijk 02
Plantinga E. v. d. Grift 02
v. Veenendaal de Groot 0—2
Kleinveld E. v. d. Bergh 20
v. Ewijk v. Wamel 1—1
Horizomaal: 1. gordel; b. kanton; 11. reis;
12. adi; 14. made; 15. als; 16. spons; 18.
mes; 19. te; 20. mi; 21. pa; 23. RT; 24.
room; 26. lila; 28. sté; 30. nevel; 32. nel;
34 aga; 35. top; 36. ski; 37. Epe; 38. beleg;
40. esp; 42. Lier; 44. leer; 4ö. ra; 48. de;
50. no; 51. nn; 52. dra; 54. riant; 57. rot;
58. eind; 60. ere; 61. mode; 62. raster; 63.
somber.
Verticaal: 1. gratis; 2. oele; 3. ris; 4. D.S.;
5. lap; 6. kin; 7. N.M.; 8. tam; 9. Oder;
10. nestel; 13. dos; 16. Sion; 17 spil; 20.
M.O.; 22. al; 24. regel; 25. meter; 26. lepel;
27. anker; 29. tap; 31. vol; 33. eis; 37. eer
der; 38. beer; 39. Gent; 41. panter; 43. id;
45. e.o.; 47. aria; 49. kar; 51. node, 53. Ans;
55. Ier; 56. Nes; 57. rob; 59. Dt; 61. mm.
Verschijnt als bijlage van
het streekblad „De Vallei"
onder redactie v. tante Jos
Correspondentie te richten
aan tante Jos, per adres:
Parallelweg 10 Veenendaal
ONZE JARIGEN
5 febr. Ineke v. d. Weerd
6 Reina Rebergen
6 Willie Bos
7 Nellie Bos
8 Ina Kruininger
10 Gert van Ravenswaaij
11 Erna Breeschoten
Hartelijk gefeliciteerd!
OPLOSSING RAADSELS
II. Tabak, Ambon, aster, otter, kever,
alles, avond, regen, neger, Anton, Amstel
veen.
III. Een bloem op de ruit, als het vriest.
I. Begin linksonder en teken langs de
linkerzijwand naar boven, dan het dak
van huisje, vervolgens de zolder, dan
dwars door het huisje naar rechts onder,
de vloer, door het huisje naar rechts
boven en tenslotte de rechterzijwand.
II. Esp, alp, wol, ets, vet, ons. Sloten.
III. Maan.
NIEUWE RAADSELS
Voor jongeren:
I Welke stoel zou het toch wezen,
Die niet in de kamer staat?
'k Wed dat ieder die eens nadenkt
In een ogenblik het raadt.
II. Welke plaatsnamen kun je hier van
maken?
L - - r d - -
- u i - e n
W e-i e -
G-ij-sk
- u t - e n
Z - - n - a m
III. Met H ben ik niet gevuld; met J ben
ik een vaartuigje; met een M leef ik in
de grond; met T ben ik speelgoed; met
W gebruikt moeder me.
RAADSELS
Raadsels voor ouderen worden volgen
de week geplaatst.
Tante Jos.
Verleden week ging de zevenjarige
Pietje Pander met zijn vader en moeder
naar Amsterdam op familiebezoek. Dat
was een heel feest voor Pietje en hij had
dan ook erg genoten van de treinreis.
Oom Daan haalde hen van het station en
na een kwartiertje trammen door de stad,
waren ze bij het huis van oom Daan en
tante Bets aangekomen. Oom en tante
hadden geen kinderen, maar terwijl de
grote mensen samen zaten te praten,
mocht Pietje door de stereoscoop van oom
Daan kijken. Dat was een soort houten
kastje met een steel eraan. Er zaten twee
glaasjes in het kastje en je kon er een
mooie kaart voorzetten. Keek je door de
glaasjes dan was het net of het landschap
op de kaart echt was. Pietje vond het
prachtig en zette telkens een nieuwe kaart
voor de glaasjes. Hij vergat zelfs z'n li
monade en gebakje, zo druk was hij met
de stereoscoop.
's middags besloten vader en moeder,
oom en tante een beetje te gaan winkelen
en Pietje ging natuurlijk mee. En toen ge
beurde het. In een groot warenhuis aan
de Nieuwendijk waren de grote mensen
zo verdiept geraakt in het bekijken van
een bontmantel, die volgens moeder erg
goedkoop was, dat ze niet genoeg op Pietje
letten. Die wandelde verder de winkel
door en kwam zo op een heel andere af
deling. Toen hij weer terug wilde gaan
wist hij de weg niet goed meer, liep een
trap af, weer een afdeling door, waar
allemaal herenjassen hingen en kwam bij
de voordeur. „Misschien zijn ze al weer
naar buiten gegaan", dacht Pietje en hij
stapte de winkel uit. Maar daar zag hij
z'n ouders ook niet. Inplaats dat hij toen
weer naar binnen ging, of wachtte bij de
uitgang, liep onze Piet verder in de rich
ting van het Centraal station. Hij keek
voortdurend om zich heen, maar vader
noch moeder, oom noch tante waren te
zien. Bij het station gekomen liep Pietje
maar mee met de stroom van reizigers die
door de controle gingen. Hij kwam op het
perron zonder dat iemand op hem lette,
's Morgens was hij met z'n ouders van
het tweede perron naar beneden gedaald,
nu wandelde hij die trap weer op, want
Piet dacht: „ik ga maar weer naar Roo
sendaal, naar huis, daar komen vader en
moeder vanzelf weer. Op het tweede per
ron stond juist een trein klaar voor ver
trek. Dat er „Den Haag" stond op het
wite bord dat op één der coupé's was be
vestigd, had Pietje helemaal niet gezien.
Hij klom naar binnen en zette zich rustig
in een hoekje neer. Alles ging goed. De
trein zette zich in beweging en Pietje
keek vol belangstelling naar buiten. Maar
even voorbij Haarlem viel het enkele pas
sagiers plotseling op, dat Pietje moeder
ziel alleen was. Ze waarschuwden een
conducteur, die vroeg: „Mannetje, waar
moet jij naar toe?" „Roosendaal", zei
Pietje een beetje benepen, want hij voelde
zich toch wel wat eenzaam, zo tussen al
die mensen, zonder z'n ouders.
„Wel, wel", zei de conducteur, „dan zit
je in een verkeerde trein, ik zal je in
Leiden maar bij de stationchef afleveren".
Pietje keek verlegen voor zich, maar toen
de mensen in de coupé een vriendelijk
praatje met hem begonnen, vertelde hij
al gauw wat er in Amsterdam gebeurd
was. De mensen schudden hun hoofd.
„Z'n ouders zitten dus nog rustig in Am
sterdam", zei een oude juffrouw,,, 't is me
een toestand". Ze haalde een reep choco
lade uit haar tas en gaf die aan Pietje.
„Hier jongen, eet die maar op voor de
schrik", zei ze goedhartig. Nu grabbelden
ook de andere mensen in tassen en koffers
en Pietje werd overladen met pepermun
ten. zuurtjes en chocolade. Hij stopte het
allemaal in z'n zak en begon vol goede
moed aan de voorraad. In Leiden nam de
conducteur hem bij de hand en bracht
hem naar de chef van het station. Die
zorgde ervoor, dat Pietje met een vol
gende trein naar Roosendaal werd door
gezonden, terwijl een conducteur ditmaal
een wakend oogje op hem hield. Toen de
trein vertrokken was belde de chef van
het station Leiden, de politie in Roosen
daal met het verzoek Pietje bij zijn aan
komst daar op te vangen.
Zo gebeurde. Met een grote „jeep" werd
onze Piet van het station gehaald en naar
de Anjerstraat gebracht. „Daar woon ik",
had het baasje tegen de agenten gezegd.
Maar in de Anjerstraat was niemand
thuis, want vader en moeder bevonden
zich nog, dodelijk ongerust natuurlijk, in
Amsterdam. Gelukkig wist Pietje het
adres waar zijn opa woonde, dat was maar
enkele straten verder. Opa keek vreemd
op toen zijn kleinzoon door de politie bij
hem werd gebracht en hij schudde zijn
hoofd toen hij hoorde hoe de vork aan
de steel zat. De avontuurlijke dag was
daarmee voor Pietje ten einde. Hij kreeg
van Opa een dikke boterham, een eitje
en een glas melk en toen stopte opa hem
onder de wol.
Intussen waren Pietjes ouders in Am
sterdam natuurlijk naar het politiebureau
gegaan, om de vermissing van hun zoon
tje aan te geven, 's Avonds om zeven uur
belde de Roosendaalse politie, het Am
sterdamse bureau op en zo konden Pietjes
ouders gerustgesteld worden. Hun Pietje
lag veilig en wel in zijn opa's huis onder
de dekens. Vader en moeder namen toen
maar gauw afscheid van oom Daan en
tante Bets en reisden naar Roosendaal,
blij dat ze hun jongen ongedeerd weer in
ontvangst konden nemen.
Opgave nr. 2
Horizontaal: 1. wild zwijn; 5.
speldenwerk; 9. redelijk schepsel; 11.
oioedQuis; 12. Europeaan; 13. pret; 15.
gem. in Gelderland; lb. stok met voet
trede; 20. voorzetsel; 22 vertrouwelijk;
2b. jongensnaam; 21. bout van een var-
Ken; 2y. ontKenning (Eng.); 31. ongaar
ne; 32. aardsoort; 33. ellendig; 35. ho-
nigdrank; 3b. afkorting van thallium;
37. voegwoord; 38. insectenetend zoog
dier; 3tf. nummer (alk.); 40. deel van
net gebit; 41. boom; 43. gezwind; 44.
kledingstuk; 45 academische titel (afk.);
4b. hoog in prijs; 48. inhoudsmaat afk.;
50. speer; 52. tijdperk; 53. bijwoord;
55. acnting; 57. lengtemaat; 60. maand
van het jaar; 61. zuiver; 63. muziek
noot; 64. troefkaart; 65. stad in België;
bb. oogvocht; 68. metaalsoort; 70. troep;
II. scnraal; 73. plechtige gelofte; 74.
DedektDloeiende plant; 75. zijtak Elbe;
77. kleur; 78. kant; 79. laagte in de
Sahara.
Verticaal: 1. muggenlarve; 2. kle
dingstuk; 3. boomloot; 4. rijschool afk.;
5. dam langs een water; 6. vaarwel; 7.
gem. in Gelderl.; 8. vervoermiddel; 10.
huwelijksgift; 14. meisjesnaam; 16.
spotternij; 17. gem. in Gelderl.; 18. als
55 hor.; 19. vracht; 21. japon; 23. kleef-
middel; 24. lusthof; 25. water in Limb.;
27. belemmering; 28. voornaamwoord;
30. het tegenovergestelde; 33. mens; 34.
onderricht; 37. komt van de bijen; 40.
mak- 42. duw; 44. oneffen; 45. bedek
king van een gebouw; 47. tijdmaat; 48.
tweehoevig zoogdier; 49. bereide die
renhuid; 51. einde; 52. voedsel; 53.
zwemvogel; 54. voorgeschreven kerk
gebruik; 56. meisjesnaam; 58. vette
vloeistof; 59. voegwoord; 60. onbep. voor- bak uit amandelen, noten en gebrande
naamwoord; 62. korter; 65. gebaar; 67. ge- suiker; 69. zelfkant; 70. slag; 72. kippen
loop; 74. meisjesnaam; 76. eerwaarde heer
(afk. Lat.); 77. meisjesnaam.
Wanneer u enig AH-artikel niet
élke cent waard acht die u er
voor betaalde, geeft Albert Heyn
u het volle bedrag terug.
500 GRAM MAINZNEP
JUU B
ZUURKOOL
EEN ECHTE GELDERSE (200 gram)
ROOKWORST 79
2S0 GRAM MAGER mm g*
Zuurkoolspek 79
VOL.AROMATISCH 1QJJ 17-19 Ct pak
GROENMERK174 155
M.LD-KkACHTlG gg i Oail L IK
AlbertHeijn
•PU*
TOP <3
In onze Confectie-afdelingen kunnen wij enkele
ook LEERLINGEN voor diverse werkzaamheden
Ruime inwerktijd - Gunstige loonregeling
Nette prettige omgeving
AANMELDEN TIJDENS KANTOORUREN
brengt U
(DE ZWIJGENDE ENGEL)
Op zaterdag 7 februari, 8 uur in gebouw „IRENE"
Verzuim niet deze spannende film te gaan zien.
Wij wonen
in Utrecht in een moderne
flat. parterre: indeling: woon
kamer, eetkamer, keuken,
douchecel, 4 sl. kamers, rom
melkamer. berghok. Plant
soen voor en achter. Gel.
a.d. grens der stad m. directe
busverbinding. Huurpr. c.a.
f 14.- p. w.
Wij willen ruilen
voor woning van soortgel.
grootte, liefst vrijstaand met
e. v. garage te DOORN,
VEENENDAAL of WAGE-
N1NGEN
Br. lett. G. Boekhandel C.
Waiboer, Rhenen.
Voor onze
N AA1ZAAL
vragen wij nog
enkele
loon naar prestatie
Goede sociale voorzie
ningen
Dagelijks aanmelden van
9-12 en van 2-5 uur
Tricotagefabrieken N.V.
Vogelenzangweg 37
Rhenen
FEUILLETON
door
NORBERT KUNZE
(21)
Boro ging langzaam voorop. Het rui
sen van de golven bleef in de diepte
achter en behalve hun beider stappen
op de stenen, was er niets anders dan
stilte en nacht.
Helga's weg.
Nu leidde hij op het spoor van de
genen die vooruit waren gegaan, naar
een plaats die Morgoljewo heette. Een
plaats, ergens in de bergen. De weg was
voortdurend smaller geworden, hij was
verschrompeld tot een smal nietig paad
je, waarop zij voortstapte. Ja, en ook
Boro, door de nacht evenzeer opgeslokt
als zij. Vreemde krachten hadden hen
de duisternis in gedreven, die zozeer
zonder een spoor van licht was, dat men
de aarde onder zich, de vaste, enige
houvast gevende grond, niet meer be
speurde. Het ging de diepte in.
Misschien nog een eeuwigheid lang
misschien nog slechts tot de volgende
seconde. Het gevoel van ruimte en tijd
was verdwenen. Bestond er nog wel
een wereld, waarin men leefde en niet
slechts leed?
Men kon alleen op de tast verder
gaan, blindelings voortstrompelen en
wachten, tot men ergens tegenaan sloeg
en bleef liggen. Een reis, die ieder punt,
ieder keerpunt van het leven aanraak
te, was begonnen, op een onbekend
tijdstip, maar men herinnerde zich niet
meer dat men afscsheid had genomen,
dat iemand achter was gebleven.
Waar stond Martin?
Het was niet werkelijk, dat hij be
stond. Dat er een thuis bestond was
ook niet werkelijk. Dat men dienst kon
doen in een tijd, die men oorlog noem
de, was niet werkelijk.
Niets was 'meer werkelijk.
Alleen de uitputting en een smart, zo
groot, dat zij niet meer pijn deed. Die
alleen was werkelijk geworden en over
heerste al het andere. Altijd. Bij iedere
pas. In iedere gedachte. In iedere droom.
En die was de oorlog.
Toen zij een wijd dal doorkruisten,
ontdekte Boro op de steile helling aan
de andere zijde de colonne. Lang uitge
rekt en moeizaam slingerd zij zich in
ontelbare bochten bergopwaarts. Of de
genen, die voorop liepen, Morgoljewo al
konden zien? De maan stond, helder
licht verspreidend, boven de grillige
steenwoestijn, welke onder dit licht het
kale beeld van een maanlandschap her
haalde. Wanneer men de stenen vast
greep, zich er aan vasthield, of zich van
Neemt gerust een
proef. U zult
versteld staan over
onze geweldige
service en
prettige prijs
ZEIST - TEL. 2246
hen afzette, voelde men, dat zij warm
waren van de zonnegloed die zij over
dag hadden verzameld. Iets later haal
den Boro en Helga de achterhoede in en
toen haastten zij zich, langs de colonne
verder naar voren te komen.
Midden tussen de gewonden liep
Scherer. Hij had een paar knopen van
zijn uniform losgemaakt en drukte zijn
zakdoek tegen een nog steeds bloeden
de wond aan de schouder. Helga sprak
hem aan, vroeg hem waarom hij niets
van zijn verwonding had gezegd, maar
Scherer gaf geen antwoord. Toen zij
hem aanraakte, duwde hij haar ruw te
rug en noemde haar een verraderlijk
varken, waarmede hij niets te maken
wilde hebben. Dit woord en zijn optre
den waren voor haar als een slag in het
gezicht.
Verraadster?
Ja, dat was zij in de ogen van haar
landgenoten. Voor de Duitse officier
gold alleen het oorlogsrecht. Haar op
treden was daarmede in strijd. Het was
voor hem onmogelijk te begrijpen, dat
voor haar temidden van deze verschrik
kelijke strijd de gewone begrippen
moesten verbleken, dat er nog andere
wetten bestonden.
Als een hete golf kwam de schaamte
in haar op en dreef haar tranen in de
ogen. Zij wilde niet huilen, zij wilde de
anderen niet laten zien, dat zij, die al
len hielp, zelf zo hulpeloos was gewor
den, en langzaam zegevierde zij over
het bijtende water dat haar over de
wangen vloeide. De ogen werden droog
en schrijnden. Helga wist dat zij haar
optreden nooit aan iemand zou kunnen
verklaren. Maar daar ging het haar
reeds lang niet meer om.
Nog deze nacht zullen zij Morgoljewo
bereiken en dan eerst zal het grote leed,
dat zich nu nog in zwijgende, naamloze
schepsels voortsleept, als oneindig grote
smart compact voor haar staan.
Er was niets te beslissen of te ver
raden voor hetgeen zal komen
De kop van de colonne had de top van
de berg bereikt en voor hen lag lang
en zacht dalend de hoogvlakte, waar
het dorp op stond. Het maanlicht wees
hen de weg door de steenwoestijn, en
het liet hen ook reeds van verre de
woestijn der vernietiging ondrscheiden.
Morgoljewo was een dode stad.
Er stonden slechts kale stenen muren,
zwart geblakerd in het schelle witte
licht.
Het doel van hun hoop was gestorven.
Desondanks was Morgoljewo of het
geen er van het kleine dorp nog over
was, doelwit gebleven. Het ging een
voudig niet verder meer, en dus moes
ten zij tussen verbrande muren en in
gestorte daken plaats maken. Met ver
koolde daksparren hadden zij op de
muur „TYFUS" geschreven. Het was
iedereen verboden, de plaats te betre
den of zelfs maar in de nabijheid er van
te komen. Alleen Helga ging de weg,
misschien duizend maal per dag, naar
dat gedeelte aan de overzijde waar de
gewonden lagen. De rest van het serum
was reeds lang verbruikt en nu kon
men niets anders meer doen dan wach
ten. Wachten, of de boden tot het be
vrijde grondgebied waren doorgedron
gen, of van daar hulp zou komen. De
dagen vergingen en vraten mensen.
Scherer lag tussen de gewonde ver
zetsstrijders. Hij was kort voor Mor
goljewo nog in elkaar gezakt, dermate
verzwakt dat hij sindsdien bewusteloos
was gebleven. Maar zijn wond was be
handeld en genas. De derde dag be
merkte Helga voor het eerst, dat hij
haar aankeek. Zij was juist bezig hem
te verbinden en ontweek zijn blik.
Scherer echter greep haar pols en hield
die vast.
Hij zei zacht: „Zuster, blijft u bij mij,
ik moet u iets zeggen. Ik ben reeds twee
dagen bij kennis maar ik heb het niet
laten blijken."
Helga maakte zich zacht uit zijn greep
los.
„U mag niet zoveel spreken", zei ze.
„U moet proberen te slapen."
Scherer schudde zijn hoofd.
„Ik moet u iets zeggen, zuster. Ik
moet u zeggen, dat ik mij jegens u als
een varken gedragen heb, en dat ik dit
weet. Ik heb u al die tijd gadegeslagen."
Helga knikte en droogde zijn bezwete
voorhoofd.
„Blijft u nog hier", zei Scherer. „Ik
ben nog niet klaar." Helga knielde naast
hem neer en zag hem aan.
Scherer zei: „Ik zal proberen, van
hier weg te gaan. Misschien vanavond
nog. Ik geloof, dat ik het kan wagen."
„Waarom zegt u mij dat?" vroeg
Helga.
„Omdat ik u wil meenemen. Gaat u
mee, zuster! Wij zullen tot onze mensen
doordringen. Daar hoort u ook bij!"
Momcillo was een nul. Zij lieten
hem niet eens herdersjongen zijn, want
het was vaak genoeg voorgekomen, dat
hij zijn schapen in de steek liet en een
voudig was weggegaan. Misschien naar
boven in de bergenof naar de
rivier.
(Wordt vervolgd.)
