Nieuwsblad voor Veenendaal Omstreken
Voor de
KANTONRECHTER
MULDER
Rijksweg 12 (bij Overberg) eist dertiende
mensenleven
Voor het eerst een Chr. sportvereniging
in Veenendaal
Nieuws uit de
omgeving
WÊÊÊÊÊKÊÊ
Oud-strijders herdachten gevallen
kameraden van Grebbeberg
Komt de Veenendaalse Schaakclub in de
promotie-klasse
Uittocht van „De Batavieren" op Tweede
Pinksterdag
Perzië - bondgenoot in de verte
AMERONGEN
OVERBERG
33e jaargang
WOENSDAG 20 MEI 1959
Nr. 40
Uitgave: „De Gelderse Vallei" Veenendaal
Verschijnt tweemaal per week in: Stichts en Gelders Veenendaal, Amerongen, Eist, Rhenen, Achterberg, Overberg, De Haar, Kade, Maanderbuurt, Ederveen, Renswoude, Scherpenzeel
Duitse Volkswagen sloeg over de kop
Wijziging veteranentoernooi
Na wandelen later ook andere sporten
Marktberichten
Een zomers Idee
vakantie plannen
Toestand ds. Goedhart
bevredigend
Veenendaal is metaalwaren-
fabriek rijker
Gouden echtpaar
Wedstrijd tegen Nijmegen onbeslist geëindigd
Karavaan van bijna twee kilometer lengte
Bromfiets slipte
Perzië (I)
Weer een nieuwe zaak in de
Patrimoniumlaan
Wat nu weer
Meigedachten
ASSURANTIEKANTOOR
FINANCIERINGEN
Redactie en administratie:
Parallelweg 10 Veenendaal
Telefoon K 8385-2023 - Girono. 5S3427
Redactie; IV. F. ter Hoeven
Advertenties en abonnementen
kunnen ook worden opgegeven bQ
de agentschappen van „De Vallei" in
de plaatsen van verschijning
VALLEI
ADVERTENTIES
Advertentieprijs per mm 15 cent
Speciale contractprijzen op aanvraag
Minimum per advertentie 4,50
Rubriek Vraag en Aanbod 1-10
j «voorden 1,—, elk woord meer
W*': 10 cent
Abonnementsprijs 1,65 per kwartaal
Losse nummers 10 cent
Een gedeelte van Rijksweg 12 ter
hoogte van Overberg heeft zaterdag
morgen het dertiende mensenleven ge-
eist Een Duitse Volkswagen, komend
uit de richting De Klomp wilde zijn
voorganger, eveneens een Duitse Volks
wagen, inhalen, maar verloor hierbij
zijn macht over het stuur en sloeg over
de kop. Daar dit alles met vrij grote
snelheid gebeurde, waren de gevolgen
verschrikkelijk. Een der inzittenden
werd op slag gedood, terwijl een twee
de zwaar gewond uit de wrakstukken
werd gehaald en zo spoedig mogelijk
overgebracht moest worden naar het
Julianaziekenhuis in Veenendaal. De
overige twee inzittenden, waaronder
de chauffeur, werden licht gewond.
De politie van Woudenberg, die het
eerst ter plaatse was, zag zich bij het
onderzoek voor grote moeilijkheden ge
plaatst, aangezien alle inzittenden van
de verongelukte Duitse wagen doof
stom bleken te zijn.
Aan de verklaringen van de inzitten
den van de andere Duitse auto, een
stel jongelui uit Essen, die een Pink-
sterweek-end in Scheveningen wilden
doorbrengen, had men voor een juist
onderzoek niet genoeg. Zo vlug moge
lijk werd een doofstommen-instituut in
Rotterdam opgebeld waar men de po
litie meedeelde dat een der leerlingen,
kaanstraat, juist met vakantie thuis
was.
De gewonden waren inmiddels allen!
naar het Julianaziekenhuis overge
bracht en nadat het meisje thuis was
opgehaald, trad zij bij het verhoor met
gebarentaal als tolk op.
Dank zij deze hulp kon het onder
zoek rondgemaakt worden. De zwaar
beschadigde Volkswagen is met een
kraanwagen naar de firma De Haas
gesleept.
Naar de organisatoren van het vetera
nentoernooi ons meedeelden zijn er enke
le wijzigingen aangebracht aan de te spe
len wedstrijden. Het definitieve program
ma luidt thans als volgt:
Vrijdag 22 mei:
VSW Frisia, 7 uur; Neveda SKF,
8 uur VSW-terrein.
Maandag 25 mei:
DS Veenendaal, 7 uur; Ritmeester
Panter, 8 uur DS-terrein.
Vrjjdag 29 mei:
SKF GeHa, 7 uur; VRC GVVV,
8 uur SKF-terrein.
De elftallen zijn verdeeld in twee groe
pen:
Groep A: Veenendaal, GVVV, Frisia,
VSW, DS, VRC.
Groep B: Ritmeester, Neveda, SKF,
het Veenendaalse meisje D. uit de Peli- Panter, GeHa.
Voor het eerst in de Veenendaalse
sportgeschiedenis is dezer dagen een
Christelijke Sportvereniging opgericht
die bij voldoende deelname diverse tak
ken van sport zal gaan beoefenen. Voor
lopig echter is het accent gelegd op dc
wandelsport en de organisatoren hopen
voldoende leden te krijgen om deel te
kunnen nemen aan de Stichtse Heuvel-
rugtocht op 6 juni te Amerongen en aan
de Avondvierdaagse in Veenendaal.
De oprichter van deze sportvereniging
is de heer W. v. Hunnik die o.a. drie jaar
leider is geweest van de wandelgroep
Pehavee van de Tricotfabriek Pehavee
aan de Vijgendam.
Deze specifieke bedrijfs-wandelgroep
- zoals er zo vele zijn in onze plaats -
had steeds te kampen met onvoldoende
leden om een volwaardig wandelteam
samen te stellen. Omdat er in Veenen
daal meerdere bedrijven zijn die, omdat
er te weinig wandelliefhebbers onder het
personeel zijn, zelf geen wandelgroep
kunnen samenstellen besloot men de Pe-
havee-wandelgroep om te zetten in een
Christelijke Sportvereniging waarvan
iedereen lid kan worden. Als zodanig is
Eiermarkt: aanvoer 118.000 st. Prijzen
van 10,— tot 10,75 voor grote eieren
en van 6,— tot 9,voor kleine eieren.
Alles per 100 stukg. Handel matig.
Biggenmarkt: aanvoer 70 stuks. Prijzen
van 65,tot 74,per stuk. Handel
redelijk.
DOORN. De Doornse politie heeft vo
rige week wel een bijzonder geval van
bedriegerij meegemaakt. Via een school
hoofd werd aangifte gedaan van de
vondst van twee tientjes door een der
leerlingen. Het geld werd bij de politie
gedeponeerd, maar toen de vader van de
eerlijke vinder kwam vertellen dat zijn
zoon dit geld helemaal niet gevonden had,
maar dat hij het meegekregen had om
in Zeist boodschappen te doen, kreeg hij
het geld van de politie terug. Groot was
echter de verbazing toen zich enkele
dagen later de verliezer meldde en de
gegevens volledig overeenkwamen. De
oneerlijke vader bekende al gauw dat hij
onder valse voorwendsels de politie 20,-
afhandig had gemaakt.
EDE. De directie van de N.V. Neder
landse Spoorwegen heeft zich, op ver
zoek van het gemeentebestuur van Ede,
bereid verklaard een plan met kosten-
begroting, bestek, bestektekeningen en
detailtekeningen te maken ten behoeve
van de bouw van een voetgangerstunnel
bij het station Ede-Wageningen. Het is
de bedoeling dat zowel aan de noord- als
aan de zuidzijde de toegang tot de tunnel
bestaat uit een normale- en z.g. „luie"
trap, welke laatste dient voor hen die
met een rijwiel aan de hand de tunnel
willen passeren. Op het stationseiland is
alleen een normale toegangstrap gepro
jecteerd.
LEERSUM. De organisatoren van het
Bloemencorso Midden-Nederland, dat op
1 augustus a.s. gehouden zal worden, zijn
druk in de weer om deze corso-dag weer
tot één van de hoogtepunten van de zo
mer te maken. Gezien de deelname en
het enorme succes van vorig jaar is men
optimistisch gestemd.
RENKUM. J.l. zondag is gebleken dat
uit het Airborne-museum, dat in het be
kende kasteel Doorwerth is onderge
bracht, een stengun is gestolen. Het wa
pen is ontvreemd uit een vitrine aan de
muur, waarvan het slot is afgerukt. De
stengun was voor gebruik ongeschikt
gemaakt.
Een nieuwe BRIL in moderne
modetinten. Een ZONNEBRIL
met de sterkte van uw brille-
glazen.
VERREKIJKERS onder garantie
PRISMAKIJKERS vanaf 90,00
TELESCOOPKIJKERS v.a. 52,50
Hoofidstraat 51, Tel. 3184, Vdaal
men reeds aangesloten bij de N.C.S.U. en
de N.C.W.B.
Met de vaste kern zal men trachten een
grotere vereniging te kweken om dan la
ter ook andere sporten zoals volleybal,
handbal e.d. te gaan beoefenen.
Het eerste streven is gericht op twee
wandel-evenementen en wel de Stichtse
Heuvelrugtocht en de Avondvierdaagse,
waarvoor men binnenkort gaat trainen.
Het voorlopig bestuur, dat samenge
steld is uit de heren W. v. Hunnik (voor
zitter) Groenlaan 2 en G. v. Manen (secre
taris) Kostverloren 10 en mej. R. v. d.
Bovenkamp (penningmeesteresse) Buurt-
laan-W 51, gaat zich a.s. vrijdagavond
beraden over de naam die de nieuwe
vereniging gaat dragen. Zij die zich als
van deze vereniging willen aanmelden
kunnen dit doen bij bovengenoemde
adressen.
rnm>. wWrn®:
ïi:
De toestand van ds. W. Goedhart,
predikant der Ned. Herv. Gem. „Sola
Fide", die gistermorgen in het Juliana
ziekenhuis geopereerd is, is bevredi
gend. De doktoren verwachten een vlot
herstel, zodat de predikant hopelijk
binnen korte tijd zijn werkzaamheden
weer zal kunnen aanvangen.
In de gebouwen van de onlangs geli-
kwideerde coöperatie „De Eendracht" aan
de Prins Bernhardlaan zal een metaal-
warenfabriek worden gevestigd. Het Vee
nendaalse makelaarskantoor Vermeulen
heeft het complex verkocht aan de Han
delsonderneming Ostara te Utrecht, die
dit bedrijf zal gaan uitoefenen.
Naar men verwacht zullen in totaal 30
40 personen in het bedrijf tewerk wor
den gesteld.
Tot 1 januari a s. is de fabriek nog in
de gemeente Ede gevestigd, daarna uiter
aard in Veenendaal.
Op de Grebbeberg herdachten de
oud-stryders van het voormalig achtste
regiment infanterie tweede Pinksterdag
de gevallen kameraden uit de mei
dagen van 1940. De plechtigheid werd
bijgewoond door vele nabestaanden,
alsmede door de burgemeester van
Arnhem, destijds garnizoenstad van
het achtste regiment en de waarne
mend burgemeester van Rhenen, wet
houder W. Klaassen.
Mr. B. Coops, voorzitter van de ver
eniging 8 R.I.-1940, sprak het openings
woord. Hij constateerde, dat ons volk
steeds minder belangstelling gaat to
nen voor herdenkingen als deze. Het
verheugde hem, dat de mannen van
8 R.I. in zo'n groten getale aanwezig
waren. De betekenis van vrijheid en
onafhankelijkheid wordt door velen
niet meer begrepen. In mei 1945 voel
den meer mensen zich vrij dan op het
ogenblik. Het mag ons tot grote dank
baarheid stemmen, dat hier op de Greb
beberg de tekenen zijn opgericht voor
wat nationale vrijheid kan kosten.
Na de woorden „Bewaar het onder
pand, dat u is toevertrouwd, dat is de
vrijheid", klonk een trompetsignaal.
Het was „The Last Post".
Daarna beklom de aalmoezenier A.
V. J. Schellekens het spreekgestoelte,
dat was geplaatst naast het 8 R.I.-mo-
nument, waarin de namen van alle ge
vallenen zijn gebeiteld.
Aalmoezenier Schellekens, die oud
aalmoezenier pastoor W. Joosten ver
ving, vroeg zich eveneens af of wij de
vrijheid nog wel waardeerden. Er wordt
soms met onze vrijheid gesmeten, stel
de hij vast. De wereld vergeet, dat er
alleen maar vrede mogelijk is bij God
en dat er geen eenheid kan zijn, wan
neer die niet opgebouwd wordt in God.
De Rhenense muziekvereniging „Ons
Genoegen" speelde hierna de koraal
„Wilt heden nu treden", waarna de
oud-veldprediker van het regiment, Ds.
Joh. Gerritsen Jr. sprak. Herdenken is
aldus ds. Gerritsen, we moeten voort.
We hebben een taak. We moeten posi
tief werken in dit leven. God zet door
ons zijn werk voort. Laat over de droef
heid van deze dag de dankbaarheid
triomferen, opdat we in vertrouwen
kunnen uitzien naar de toekomst.
Na de kranslegging door enkele oud
strijders en door de afdeling Arnhem
van de Kon. Ned. Bond van Onderoffi
cieren werd met het spelen van twee
coupletten van het „Wilhelmus" en met
een rondgang langs de graven de jaar
lijkse Pinksterherdenking besloten.
De heer H. W. Septer en mevrouw
B. Septer-van Maanen, wonende aan
de Julianastraat 52, hopen op woens
dag 27 mei a.s. met hun zes kinderen en
zestien kleinkinderen de dag te her
denken, dat zij 50 jaar geleden in het
huwelijk traden.
Bruidegom en bruid, die respectie
velijk 72 en 70 jaar oud zijn, mogen
zich beiden nog in een goede gezond
heid verheugen.
Onze hartelijke gelukwensen bij de
vele die nog zullen komen.
DE SJAH VAN PERZIë OP ROND
REIS. De Sjah van Perzië, die vandaag
in ons land aangekomen is, bracht ook
een driedaags officieel bezoek aan
Engeland. Nadat hü in het Londense
Victoria Station door de Engelse Ko
ninklijke familie was begroet, reed hij
met Koningin Elizabeth en Prins Philip
in een open calèche naar het Bucking
ham Palace. De foto laat zien hoe het
rjjtuig Victoria Street inreed.
Wat zal de uitslag zijn van de arbitragecommissie omtrent de j.l. zaterdag ge
speelde promof»ev: 'istrijd van Veenendaal I tegen SMB IV? Dit is de grote
vraag die thans in de gelederen van de Veenendaalse Schaakclub heerst. De
laatste wedstrijd die de Veenendalers speelden om een plaats in de hoogste
klasse van de Osbo is namelijk onbeslist geëindigd. Onderling overleg, toen de
partijen na het verstrijken van de speeltijd afgebroken waren, liep op niets uit
en er werd besloten de partijen ter arbitrage op te zenden. Aan deze commissie
is dus het laatste en misschien voor Veenendaal verlossende woord.
Overigens is de wedstrijd in de beste
verstandhouding gespeeld. Beide teams
maakten kans op promotie, alleen met dit
verschil dat Veenendaal aan een gelijk
spel al voldoende had.
De Nijmeegse club, bestaande uit spelers
van 13 tot 18 jaar, kwam enigszins „ver
zwakt" namelijk met vier invallers aan
de start.
Ondanks het leeftijdsverschil moest
Veenendaal aanvankelijk danig op haar
tellen passen, omdat de theoretische ken
nis van de tegenstanders onderschat werd
In het verdere verloop van de strijd her
stelde Veenendaal zich echter op behoor
lijke wijze.
Toch gelukte het SMB het eerste punt
De eventuele langslapers bü het Davidsplein hebben Tweede Pinksterdag hun
hobby niet kunnen beoefenen. Al vroeg in de morgen was het een hels kabaal
van welgeteld vierennegentig bromfietsen die met knetterende motoren gereed
stonden om deel te nemen aan de landelijke Batavus Bromfiets Ralley 1959, met
als eindpunt Apeldoorn. De organisator van de Veenendaalse ploeg, de heer
Rein Veenendaal, zag zich voor de bijna bovenmenselijke taak geplaatst de
lange file brommers, die (toen men op de weg Amersfoort-Apeldoorn voor de
verkeersveiligheid achter elkaar moest rijden) een lengte bereikte van bijna
twee kilometer, langs de zeer drukke wegen te leiden, hetgeen echter, behoudens
een ongeval van één der deelnemers bij Maarsbergen, vlot is verlopen. Als be
kroning van deze sportieve rit wisten „De Batavieren" beslag te leggen op drie
eerste en diverse kleinere prijzen.
Behalve de vierennegentig bestuur
ders waren er ook nog circa tachtig
duo-passagiers die de frisse morgen
lucht, hier en daar vermengd met de
uitlaatgassen, trotseerden en welge
moed het gemotoriseerde ros bestegen
om via Eist, Amerongen, Maarsbergen
en Amersfoort het einddoel Berg en
Bosch in Apeldoorn te bereiken.
Met voor en achter de karavaan een
reclamewagen, die tevens technische
niet alleen een moment van bezinnen, hulp verleenden, vertrok de stoet naar
Amerongen waar zonder moeite de eer
ste controlepost gepasseerd werd.
Op de weg naar Maarsbergen stak
het pechduiveltje voor de eerste maal
zijn kop op. Een gebroken ketting
luidde het noodsignaal, een euvel dat
gauw verholpen was. De tweede con
trolepost in Amersfoort leverde ook
geen moeilijkheden op en na het sein
„achter elkaar gaan rijden" in verband
met de verkeersveiligheid, toerde men
in de richting Apeldoorn. Het was een
fantastisch gezicht de lange rij brom-
te scoren, waarna nog twee remises volg
den en na ruim drie en een half uur spe
len de gelijkmaker. Na het verstrijken
van de speeltijd was de stand 3-3.
Zoals reeds gezegd, onderling overleg
hielp niet en de partijen werden ter ar
bitrage opgezonden. De definitieve uit
slag is dus niet bekend. Wordt Veenen
daal een gelijk spel toegewezen dan is
het na twee keer falen geiukt in de pro
motieklasse door te dringen. Bij het te
genovergestelde geval zal Veenendaal
volgend jaar opnieuw een kans moeten
wagen. De persoonlijke uitslagen waren:
Veenendaal I SMB IV
J. Konings H. Biessels afg.
J. de Vries G. Rengers afg.
C. v. Genderen W. Timmermans afg.
D. Willemsen Th. Begheyen 0—1
J. N. Elenbaas H. Mooyaart V2-V2
M. Vink J. de Witte 1—0
D. J. v. Manen J. v. Reus afg.
L. Ebskamp H. Willems 0—1
J. Griffioen L. Biessels V1-V1
J. H. Schell H. Martens 1—0
mers, die met een snelheid van onge
veer 30 km per uur reden, als een rups
over de weg te zien „kruipen".
Juist toen men ging denken dat alles
zonder verdere mankementen zou ver
lopen, gebeurde een ongeval dat enigs
zins een domper op de ralley-vreugde
zette. De heer S. uit de M. Hobbema-
straat en zijn duopassagier raakte
met zijn brommer van het fietspad af.
Bij zijn pogingen hier weer op te ko
men slipte hij tegen de opstaande rand
en maakte een lelijke val. Met een
hoofdwond en een hersenschudding is
hij met een ambulancewagen naar het
ziekenhuis in Apeldoorn overgebracht.
De duo-passagier liep slechts enkele
ontvellingen op.
DRIE EERSTE PRIJZEN
De karavaan, onderweg versterkt
door een aantal Batavus-berijders uit
Rotterdam, was inmiddels in Berg en
Bosch in Apeldoorn gearriveerd, waar
een verzameling bromfietsen stond die
bijna niet te tellen was.
(Zie verder pagina 2)
A.M. fabrieksarbeider te Veenendaal, had
met zijn bromfiets op de Frankenenweg
te Ede teveel links gereden, waardoor
een botsing met een andere ,hem te
gemoetkomende bromfietser, volgde.
Ik heb hem in het geheel niet zien
naderen, zei M. vrijdag voor het Wage-
ningse kantongerecht. Hij kwam de on
bewaakte spoorwegovergang in de Nieu
we Maanderbuurtweg af en zwenkte plot
seling in mijn richting de Frankenenweg
op. Zijn snelheid was veel te hoog.
U moet voortaan beter opletten,
meende de officier.
Dat doe ik al. Ik kijk steeds goed
uit, antwoordde M.
Dan moet u voortaan nog beter op
letten, besloot de officier, die daarna
20,of 8 dagen eiste.
Rekening houdende met de financiële
toestand van verdachte, maakte rechter
v. d. Brand er 15,— of 6 dagen van.
G. S., landbouwer te Lunteren, had zijn
veertienjarig zoontje in de periode van
25 september tot en met 3 oktober niet
naar school gestuurd, hetgeen hem vrij
dag voor het Wageningse kantongerecht
bracht wegens overtreding van de leer
plichtwet.
De bieten moesten nodig van het
land en daar heeft hij bij geholpen, zei
verdachte. Het moest wel, want ik had
niemand anders.
U hebt toch ook nog een paar doch
ters. Waarom deden die het niet, infor
meerde de rechter.
't Was nattig en vies op het land.
Zoiets is geen vrouwenwerk, meende S.
Als u uw zoontje nu eens niet had
gehad. Dan had toch ook iemand anders
het karwei op moeten knappen, hield de
rechter vol.
Dan had misschien m'n zoontje van
dertien jaar geholpen, zei verdachte.
De officier eiste 12,50 of 4 dagen,
maar de rechter verhoogde tot 15,of
6 dagen.
T. v. d. B., landbouwer te Bennekom,
doch op het ogenblik in militaire dienst,
verleende enige tijd geleden met zijn
bromfiets geen voorrang aan een van
links komende motor, toen hij de krui
sing Soetendaalseweg-Brinkerweg in zijn
woonplaats opreed. Vrijdag verscheen
Van de B. voor het kantongerecht te Wa-
geningen om zich voor deze overtreding
te verantwoorden.
Ik zag de motor eigenlijk te laat
om nog te kunnen stoppen, vertelde ver
dachte. Onmiddelijk daarna kwamen we
in botsing.
U wist toch wel, dat een motor voor
rang heeft boven een bromfiets, vroeg
rechter v. d. Brand.
Nu wel, maar toen nog niet, beken
de verdachte.
Inderdaad, zo staat het ook in het
proces-verbaal, zei de rechter. U meende,
dat ieder, die van rechts kwam voor
mocht gaan, maar zo is het nu eenmaal
niet. Snelverkeer gaat voor het lang
zame. Als ik u was zou ik eerst de ver
keersregels maar eens leren voor ik weer
op een bromfiets ging zitten. Hebt u de
motorrijder nog een schadevergoeding
moeten betalen?
Alleen de bromfiets was beschadigd en
dat heeft me zo'n veertig gulden gekost,
antwoordde v. d. B.
De officier, mr. Leusink, eiste 35.
of 7 d., docht omdat verdachte als soldaat
slechts weinig soldij ontvangt, wilde
rechter v. d. Brand het bij 30.of 12
dagen laten.
Bij verstek werd vrijdag mevr. H. W.
van D.-P. uit Ede voor het Wageningse
kantongerecht veroordeeld tot een boete
van 15.— of 6 d. omdat zij met haar
bromfiets geen voorrang had verleend
aan een van rechts komende wielrijder.
Hierdoor was een botsing ontstaan.
De fietser W. F. E. S., schrijver te Ede,
verscheen vrijdag als getuige in deze
zaak.
Het gebeurde op oudejaarsavond, zo
vertelde hij, en ik wilde van de Specht
laan in Ede linksaf de Wulplaan inslaan.
In de Wulplaan reed een dame op een
bromfiets met een meisje achterop. Zij
stuurde eerst wat meer naar rechts, zo
dat ik kon passeren en zwenkte toen
plotseling naar het midden van de weg.
Ik was daar niet op verdacht en kon toen
een aanrijding niet meer voorkomen.
Mevrouw Van D. verklaart volgens
het proces-verbaal, dat zij juist door uw
manier van rijden in verwarring ge
bracht is, wierp rechter v. d. Brand te
gen.
Absoluut niet waar, antwoordde S.
Ik ging pas weifelen toen zij onverwacht
haar stuur naar links draaide.
Conform de eis volgde hierop de ver
oordeling tot 15.of 6 d.
Het bezoek van Sjah Mohammed Riza Pahlevi van Perzië aan ons land
vestigt opnieuw de aandacht op het land dat, sinds Mossadek (al tranen-
stortend) voorpagina-nieuws maakte, een beetje uit onze gezichtskring
verdwenen is.
Maar de gebeurtenissen in Egypte, Irak, Syrië, Libanon en Jordanië
wijzen er wel op hoe belangrijk de positie van Perzië isvooral als
lid van het „Bagdad-pact".
Perzië heeft eens de ganse toenmaal
bekende wereld beheerst, in de dagen van
Cyrus en van Darius, die tot over de
Donau doordrong, het machtige Egypte
aan zich onderwierp en Griekenland be
dreigde vóór de Griek Alexander de
Grote een ander wereldrijk stichtte en
Perzië ten onder ging. Niet alleen de in
drukwekkende ruïnes van steden als
Persepolis en Susa (bekend uit het ver
haal van Esther), maar ook een hoog op
gebloeide litteratuur herinneren aan die
gouden tijd.
Gewelddadige stromen zijn sindsdien
over het land heengespoeld: Hunnen, Ro
meinen, Arabieren (die er de Islam in-
troducerden) Mongolen; het is verteerd
door binnenlandse twisten en verloor
gaandeweg meer van zijn betekenis. In
de negentiende eeuw vormde het een
twistappel tussen Russen en Engelsen
zoals het nu nog èn door de Russen èn
door het westerse blok wordt begeerd
als bondgenoot.
HARDHANDIG
Perzië is vijftigmaal zo groot als Neder
land en telt toch maar rond tweemaal
zoveel inwoners. Grote gedeelten, b.v. de
„Groe Zoutwoestijn" in het noodoosten,
zijn vrijwel onbewoond wegens hun on
vruchtbaarheid. De landbouw vormt het
voornaamste bestaansmiddel der bevol
king, tenminste daar, waar het niet te
dor en te droog is. Maar de voornaamste
inkomstenbron voor het land isolie.
Eeuwenlang is het geregeerd geweest
door feodale heersers. De weelde van
enkelen was gebaseerd op de armoe en
ellende van velen.
Daarin kwam wel enige verandering
toen Sjah Riza Pahlevi, de vader van de
tegenwoordige keizer, het heft in han
den nam. Inderdaad namwant via
een militaire staatsgreep kwam hij, de
voormalige kozakkenofficier ,aan het be
wind. En hij regeerde krachtig en voerde
vele hervormingen door, o.a. de afschaf
fing van de sluier voor vrouwen, een
nieuw onderwijs-systeem, betere wegen
en industrialisatie.
Riza Sjah regeerde met vaste hand.
Hij zag er niet tegenop één van zijn mi
nisters, die het niet met hem eens was,
eenvoudig het raam uit te smijten. Hij
onderdrukte ook iedere democratische
kritiek en één der slachtoffers van zijn
strenge gezagshandhaving was Mossadek,
die maanden in ccn smerige cel /.uchtte
vóór de tussenkomst van de kroonprins
(de tegenwoordige Sjah) hem daaruit ver
loste. Mohammed Riza heeft niet veel
plezier van zijn edelmoedigheid beleefd.
MOSSADEK
Perzië kwam opeens weer in het brand
punt van de belangstelling toen deze
Mossadek, een merkwaardige fanaticus,
die over een geweldige tranenvloed be
schikte en bij voorkeur vanaf zijn bed.
regeerde (zodat hij steeds als een huile
balk in pyama werd afgebeeld), de stout
moedige greep deed naar de grootste rijk
dom van het land, de olie, die, naar hij
zei, aan heel de bevolking ten goede
moest komen. Hij vergat gemakshalve
dat, als het aan Perzië gelegen had, die
olie nog in de bodem zou sluimeren en
het land nog een arme woestijnstaat zou
zijn. Hij vergat ook, dat je aan olie niets
hebt als je er geen klanten voor hebt en
toen het land aan de rand van een failli-
sement stond, was het spel van Mossadek
uitgespeeld. De Sjah, praktisch een ge
vangene in eigen paleis, kreeg de macht
weer in handen en Mossadek verdween,
thans voor langer tijd, in de gevangenis.
Hij is thans weer op vrije voeten, maar
laat niets meer van zich horen.
PERZIë IS VLAK BIJ
De keizer van dit land brengt thans
een officieel bezoek aan westelijke lan
den, onder andere aan Nederland. Hij
komt zeker niet als toerist, want recente
gebeurtenissen hebben hem wel duidelijk
gemaakt, dat Perzië's positie moeilijk is.
Het land grenst aan Sovjet-Rusland en
Meer en meer krijgt de Patrimonium
laan het karakter van een winkelstraat.
Woonhuizen worden omgebouwd tot win
kelruimtes en de manier waarop dit ge
schied is bij de firma W. Rebergen, die
j.l. vrijdagmiddag een filiaal op nummer
65 opende, is een felicitatie waard.
Een niet groot en toch praktisch en
naar de eisen des tijds ingerichte winkel
is het resultaat van een deskundig uit
gevoerde verbouwing. Rekken van ge
vlamd hout tonen een uitgebreide collec
tie van herenmodes, sportcolberts, panta
lons en regenjassen terwijl de firma met
de ingebruik name van dit filiaal tevens
de verhuur van nieuwe gelegenheids
kleding ter hand heeft genomen.
Diverse artikelen o.a. de collectie strop
dassen zijn geaccentueerd door schijn
werpers vanaf het plafond. Bijzondere
aandacht verdient ook de etalage, die zijn
bijnaam „de ogen van de zaak" eer aan
doet.
Tot laat in de avond moest de firma
felicitaties in ontvangst nemen. Ook aan
bloemstukken die nu eenmaal bij een
opening horen, ontbrak het deze onder
nemende firma niet.
GEMEENTERAAD KOMT BIJEEN
Maandagavond 25 mei a.s. komt de
gemeenteraad van Amerongen in ver
gadering bijeen. Op de agenda staan:
belegging gelden, afsluiting Lieven-
daal, verkoop gemeenteterrein, sane
ring bebouwde kom en rondvraag.
LANDBOUWER VERLOOR
EVENWICHT
De landbouwer W. v. d. G. in Over
berg verloor tijdens het schoonmaken
van de hooizolder het evenwicht en
viel van vrij grote hoogte op de grond
waar hij bewusteloos bleef liggen.
De ontboden geneesheer dr. Hoek uit
Woudenberg constateerde een gebroken
rib en schaafwonden.
Afghanistan, aan Turkije, Irak en Pakiis-
tan. Turkije hoog in het noorden, Pakis
tan in het zuiden zijn de krachtigste sup
porters van de westelijke politiek, zoals
die is belichaamd in het Bagdatpact.
Maar in Bagdat (de hoofdstad van Irak)
is veel veranderd. De koning is vermoord,
de dictator Kassem speelt daar baas en
flirt met de Russen. Perzië vormt een on
misbare schakel in de keten, die toch al
zo verzwakt is door wat er in Jordanië,
Syrië en Irak is gebeurd.
Olie is het levensbloed van het westen.
Amerika kan zichzelf gedeeltelijk voor
zien. Europa niet. Dat is aangewezen op
het Nabije Oosten. Het geval Mossadek
heeft getoond, hoe gemakkelijk deze le
vensader kan worden afgeknepen
trouwens, ook Nasser heeft daaraan in
dertijd een handje meegeholpen, hoewel
hij thans, geschrokken van de geesten
die hijzelf heeft opgeroepen, zijn draai
schijnt te nemen en bang voor de Russen
is geworden. Mede daardoor is de on
langs gehouden olie-conferentie een vrij
tamme geschiedenis geworden
Daarom is het bezoek van de keizer
van Perzië aan de westerse landen een
zeer belangrijke gebeurtenis. En het is
in ieder geval een bijzonder aangename
bijkomstigheid, dat de jonge vorst aan
het hoofd van deze staat, zo veler sym
pathie geniet en op een hartelijk welkom
kan rekenen.
De tijd is voorbij dat we Perzië konden
beschouwen als een ver-afgelegen land.
Wat in Perzië al of niet gebeurt, heeft
zijn invloed op onze boterham, misschien
op ons zijn of niet-zijn. We zijn wereld
burgers, of we willen of niet. En daar-
bm komt de Sjah niet slechts als een in
teressante vreemdeling, maar als een
vorst, die we graag als bondgenoot zien.
(Nadruk verboden)
Het Franse ministerie voor de bur
gerluchtvaart heeft een prijsvraag uit
geschreven voor het ontwerpen van een
tweepersoons vliegtuigje dat zo lang
zaam als 30 km per uur moet kunnen
vliegen.
De opvoering van de musical My
Fair Lady in Londen en New York
loopt al meer dan ee:i jaar. Het aantal
bezoekers in Londen heeft het miljoen
overschreden. Opbrengst tot nu toe
15.000.000,—.
In de New York Herald Tribune
staat een advertentie waarin de solda
ten aangeraden wordt een auto te ko
pen, waardoor zij meer indruk zouden
kunnen maken.
Over ruim twee jaar hoopt men
klaar te zijn met een verkeerstunnel
onder de Mont Blanc die 12 km lang
wordt. De Italianen zijn reeds 500 m.
in de berg doorgedrongen.
Ondanks de zware verliezen in de
Tweede Wereldoorlog is de bevolking
van de Sowjet-Unie, die voor de oorlog
190.700.000 bedroeg, tot 208.800.000 in
1959 gestegen, d.w.z. met 18.1 °/o.
Een brief die Ludwig van Beetho
ven in Wenen in 1804 schreef, is vorige
week op een Londense veiling voor
ruim 22.000 gulden verkocht.
Omdat een huiseigenaar in Rome
niet op tijd zijn huur kreeg, heeft hij
met een vrachtwagen die hij als bull
dozer gebruikte, het huis in puin ge
reden. De bewoners liepen geen letsel
op.
De wedstrijden om het wereldkam
pioenschap ploegen zullen dit jaar in
Noord-Ierland worden gehouden.
Twaalf landen, w.o. Nederland, zul
len aan de wedstrijden deelnemen.
Een verguld zilveren tafelservies
dat Napoleon 150 jaar geleden aan zijn
vrouw Josephine cadeau deed, is op
een veiling te Bern verkocht voor
060.000 Zwitserse francs.
Zo is de onvolprezen mei
Bijna weer voor de helft voorbij
Nu groen de planten, bomen siert
De natuur zijn weergeboorte viert
'k Geniet daag'lijks van 't mooi
[gezicht
Van contrasten, tussen donker en licht
Die aanblik boeit mij telkens weer
Van 't jonge groen, zo licht en teer
Zie ik, wandelend in de morgenstond
Donkere dennen vaak als achtergrond
Met lichte berkjes vaak daarvoor
Dan vind ik dat steeds een mooi decor
Ook 't eikelblad is er nu weer
(Steeds 't laatste, naar ik constateer)
Maar goed, het komt toch op z'n tijd
Doch alles raakt ook 't blad weer
[kwijt
Heel weinig staat men meestal stil
Bij wat het tot ons zeggen wil
Alles is tijdelijk in het leven
Wat voorjaar en zomer ons mild
[geven
Is ook gedoemd weer te verdwijnen
Als de najaarsstormen weer
[verschijnen
De lente is wel 't mooist seizoen
Met al dat mooie, jonge groen
Vaak denk ik, 't gaat te gauw voorbij
Vooral de uitzonderlijk mooie mei
Ver van de drukte en het jachten
Bestormen mij deze meigedachten.
J. M.
ALLE VERZEKERINGEN
HYPOTHEKEN EN
KERKÊWIJK I(i7 'TEl.JOOO VEE N E NOAAL
Gevolmachtigd* van de Insurance
Company of North America
