Nieuwsblad voor Veenendaal Omstreken Zuiveringsinstallatie aan Slaper dijk van enkele miljoenen Voor de KANTONRECHTER Veenendaal gaat Amersfoort van plaag verlossen Theorie en praktijk MU 1959 was een goed jaar voor het Veenendaalse Roode Kruis Een kleyn steedge en een deftig dorp Bevolking vluchtte ELST 34e jaargang WOENSDAG 16 MAART 1960 Nr. 21 Uitgave: „De Gelderse Vallei" Veenendaal Verschijnt tweemaal per week in: Stichts en Gelders Veenendaal, Amerongen, Eist, Rhenen, Achterberg, Overberg, De Haar, Kade, Maanderbuurt, Ederveen, Renswoude, Scherpenzeel De druppel Signaal van schip breukeling Nieuws uit de omgeving ASSURANTIEKANTOOR ALLE VERZEKERINGEN HYPOTHEKEN EN FINANCIERINGEN Grote beslissing Nieuwe N.R.V.-film ook in Veenendaal De heer v. d. Linden besprak emigratielanden Uitvoering pijperscorps „Prins Bernhard" Jonge acteurs verzorgden ontspanningsavond bejaarden Waardevolle hond is terecht Bromfietser reed - na ongeval - door RHENEN EN AMERONGEN IN 1672 Tue, tue! Onverwacht getuigenis Terugtocht Wat nu weer... Redactie en administratie: Parallelweg 10 Veenendaal Telefoon K 8385-2023 - Girono. 583427 Redactie; IV. F. ter Hoeven Advertenties en abonnementen kunnen ook worden opgegeven bQ de agentschappen van „De Vallei" in de plaatsen van verschijning VALLEI ADVERTENTIES Advertentieprijs per mm 15 cent Speciale contractprijzen op aanvraag Minimum per advertentie 4,50 Rubriek Vraag en Aanbod 1-10 ivoorden 1,elk woord meer 10 cent Abonnementsprijs 1,65 per kwartaal Losse nummers 10 cent Tijdens de uitzonderlijke droge zomer van het vorig jaar kwam op zekere dag bij Gedeputeerde Staten van Utrecht een brief binnen, die by het openen afkomstig bleek te zyn van de stad Amersfoort. Het was min of meer een klaagbrief en tussen de regels door kon het Provinciaal bestuur lezen dat de stad van de Lange Jan genoeg had van de vervuiling en stank van het Valleikanaal. De „boosdoeners" Ede en Veenendaal moesten nu maar eens zorgen dat er een einde kwam aan die ondraagiyke stank. En om dit roepen in de woestyn nog meer kracht by te zetten ging een afschrift van de brief naar Ede en Veenendaal. Ach natuurlijk, men was het er over eens dat deze toestand onhoudbaar was. Maar er werd toch aan gewerkt? Er was toch niet voor niets een commissie ingesteld om naar een afdoende oplossing te zoeken? Dat deze al in 1953 ingesteld was, was eigen lijk tekenend voor de gehele vervuilings-affaire: er werd aan gewerkt maar hoe lang het nog zou duren wist in feite niemand. Nu, bijna een jaar later, is er meer uitzicht, want Veenendaal gaat aan de Slaper dijk een waterzuiveringsinstallatie bouwen die, naar deskundigen zeggen, meer dan vijf miljoen zal gaan kosten. Een aardig sommetje maar het resultaat zal zijn dat Veenendaal in- plaats van stinkend water een glasheldere stroom naar Amersfoort zal sturen. Officieel staat het Valleikanaal te boek als de waterboezem die van Rhenen tot Amersfoort de afwatering van de Gel derse Vallei waarborgt. Dit houdt in dat de plaatsen Ede, Vee nendaal, Renswoude, Scherpenzeel en Woudenberg alle afvalprodukten in het kanaal lozen. Bovendien doen Ede en Veenendaal er nog een schepje bovenop met het industriewater. Het geduldige Valleikanaal vangt alles op en brengt het om de stad Amersfoort heen naar de Eem. Dit is natuurlijk theo retisch en zou de praktijk hieraan gelijk zijn, dan zou Amersfoort waarschijnlijk nooit een boze brief aan het provinciaal bestuur geschreven hebben. Aan deze waterlozing zitten namelijk veel meer gevolgen vast. De meeste ge meenten zagen het als hun enige zorg het rioolwater af te voeren en waar het blijft of waar het overlast geeft is van mindere zorg. N Vandaar dat in 1953 al een ingestelde commissie afvalwaterzuivering een rap port uitbracht dat resulteerde in een pro vinciale verordening op de waterveront reiniging. Volgens deze verordening wor den lozingen van afvalwater verbonden aan vergunningen, welke voorwaarden bevatten die de bevuiling op korte ter mijn of direct tot maatregelen kunnen dwingen. Een werkelijk mooie verordening maar krachteloos omdat het Rijk het, ook nu nog niet, goedgekeurd heeft. Het Valleikanaal kabbelde in al die jaren rustig voort en op diverse plaatsen nam zij dapper het vuile water van in dustrie en gemeente op. De grootste wond was de uitmonding van de Zijdewetering, net even voorbij de sluis aan de Roode Haan, waar het af valwater van de AKU, van Ede en van het vroegere Gelders-Veenendaal, zich met het water van het Valleikanaal ver enigde. Zou het alleen aan de kleur van het water gelegen hebben, dan waren de moeilijkheden veel eerder op te lossen geweest, maar juist de stank was de druppel die de emmer in Amersfoort deed overlopen. Amersfoort ging naar het provinciaal bestuur met de klacht dat de lucht van de stadsgrachten niet te ver dragen was. Een beschuldigende vin ger werd uitgestrekt naar Ede en Veenendaal. „Daar zitten de boos doeners", zei Amersfoort. ^lle 'n~ stanties die met de watervervuiling te maken hadden knikten instemmend Zeker, zeker er moest iets aan ge daan worden en er werd ook hard aan gewerkt maar men kon toch geen ijzer met handen breken? Er werd vergaderd, voorstellen gedaan, gedebatteerd en geconcludeerd. De stank moest verdwijnen, dat stond vast. Toen kwam de uitzonderlijke droge zomer van vorig jaar. Het Valleikanaal was op som mige gedeelten één rottende massa, waar van water geen sprake meer was. De landelijke pers ging zich er mee bemoeien en schreef: Het verzoek van Amersfoort aan Ged. Staten om een einde te maken SOEST. Op de Steenhofstraat vonden voorbijgangers een man die gevaarlijk dicht bij de hoofdweg lag. Hulpvaardige handen legden hem aan de kant van de weg, zorgden voor een deken en kussen en waarschuwden de politie. Vóórdat die echter gearriveerd was kroop de Soeste- naar overeind, stapte doodgemoedereerd op zijn fiets en peddelde weg LEERSUM. De Leersumse politie heeft vorige week drie colporteurs uit Utrecht aangehouden. Zij moesten huis aan huis gratis pakjes zeep afgeven, maar klaar blijkelijk vonden zij het winstgevender om ze voor een kwartje per pakje te ver kopen. Na onderzoek bleek dat zij in di verse plaatsen al 2500 pakjes verkocht hadden of geruild voor eieren e.d. EDE. Waarschijnlijk tengevolge van een militaire oefening is er brand uitgebroken op de rijksheide achter het militaire kamp aan de Driesprong. Door de harde oostenwind ontstond er gevaar voor ern- sige uitbreiding. De nevelspuit van Ede wist echter het vuur spoedig te bedwin gen. KfRKFVvIJK 167 -TCl.3000 VEENE N DAAL Gevolmachtigde van de Insurance Company of North America aan de onhoudbare toestand is als het ware het signaal van een schipbreukeling naar wie de reddingboot op volle kracht onderweg is. De reddingboot was inderdaad op volle kracht onderweg. De AKU in Ede besloot zijn eigen zuiveringsinstallatie te ver beteren. Dit is inmiddels geschied met gunstig resultaat. Toch kan men niet voorkomen dat er altijd een bepaalde hoeveelheid natriumsulfaat in het water komt. Op zichzelf is dit niet zo bezwaarlijk, maar zodra dit water in aanraking komt met het industriewater van Veenendaal treedt er een chemisch proces op dat fu neste gevolgen voor het water heeft. De gemeente Ede ging ook praten. Men be zag de mogelijkheid de gemeentelijke zuiveringsinstallatie (de zgn. vloeivelden) te completeren. (De installatie van Ede is niet geheel compleet, het mechanische deel is in werking maar hierbij behoort nog een biologisch gedeelte Red.) De financiële middelen lieten het ech ter niet toe, hoewel het gemeentebestuur de urgentie van de zaak zeer zeker in zag. De tweede aangeklaagde, Veenendaal, ging de huidige situatie nog eens grondig na. Het vroegere Gelders-Veenendaal loost ter hoogte van de Stationsstraat in de Zijdewetering (afvoer dus van Ede en de AKU). Het centrum van Veenen daal loost via een in de Zandstraat gele gen hoofdriool, door de zgn. wolsloot die vanaf het Panhuis tot aan de Munniken- weg parallel loopt met het Valleikanaal, en mondt ten noorden van de Munniken- weg eveneens uit in de Zijdewetering. Het afvalwater van Veenendaal-Zuid loopt via de spoorsloot bij het Franse Gat langs de houtopslagplaats van de fa. v. d. Bosch rechtstreeks in het Valleika naal. Toen viel de grote beslissing. Veenen daal zou een waterzuiveringsinstalla tie gaan bouwen aan de Slaperdyk. „Tussen Donau en Adria" is een nieuwe kleurenfilm van de Ned. Reisvereniging en ook Veenendaal is in het programma waar deze film zal worden vertoond weer niet vergeten. Men zal het filmwerk kun nen zien op vrydag 18 maart a.s. in 't Trefpunt. Deze splinterniewe NRV-film zal even afwisseling bieden als de zeer uiteenlo pende aspecten van de zo fraaie land streken die te vinden zijn tussen de Do nau en de Adriatische Zee. Om te beginnen de hoofdstad van Oos tenrijk, Wenen, waar een bezoeker tot het enthousiasme kan komen, waartoe slechts weinig steden van Europa hem in zo korte tijd kunnen brengen. Zuide lijker gaat het door een schilderachtig gebied naar het noorden van Joego slavië en vandaar langs aardige dorpjes en stadjes naar Rijeka en Opatija aan de Adriatische Zee. De kusten van Adria bieden een rijke schakering van steile rotsachtige oevers tot vlakke zonovergoten stranden. De grote stad Triëst, die kan bogen op een geheel eigen Rivièra aan de Adriatische Zee, verschilt hemelsbreed van Venetië met zijn kanalen, gondels enz. Het romantische Italië komt er in deze film goed af: het is teveel om op te noemen en de afwisseling van meren, steden, berglandschappen en wat dies meer zij is zeer rijk. Via de Italiaanse/Oostenrijkse grens wordt Oostenrijk weer binnengetrokken, met name het Bundesland Karnten. Tenslotte laat de film de aparte schoon heden van kleine stukjes Duitsland zien. STOPTEKEN GENEGEERD In de avond van 17 november van het vorig jaar maakte de 19-jarige schilder M. de B. uit Veenendaal een ritje op een motor over de Kooiweg te Renswoude. Hij was in gezelschap van een ongeveer even oude vriend, met wie hij de kort- tevorengekochte motor wat had opge knapt. Helemaal gelukt was deze repara tie echter niet, want het achterlichtje werkte niet. Dit mankement werd hem noodlottig. Op een gegeven moment werd het twee tal door de politie door middel van een rode lantaarn tot stoppen aangemaand. Maar indachtig rijn ontbrekend achter licht en voorts in het schulbesef, dat hij reed zonder rijbewijs, negeerde de jonge schilder het stopbevel van de politie en reed door. Tenslotte werd hij toch achterhaald en kreeg een dubbel proces-verbaal. Wegens het doorrijden ondanks een stopbevel moest de B. voor de Utrechtse Politie rechter terchtstaan, die hem een boete van dertig gulden, subs, zes dagen ge vangenisstraf oplegde. „En als je nu nog weer eens rijdt, zorg dan dat je achter licht in orde is en dat je een rijbewijs hebt", vermaande de Politierechter. ONDER INVLOED Zondag heeft de politie logies ver leend aan de Veenendaler B., die zo danig onder invloed was, dat hij zijn fiets niet meer naar behoren kon be sturen. Alle riolen worden naar het Panhuis getrokken waar een gemaal het afval water via een aan te leggen moerriool naar de Slaperdijk perst. Hier wordt het door de installatie gevoerd, waar na het gezuiverd in het Valleikanaal terecht komt. Om een beeld te geven van een dergelykc zuivering dient het feit dat de boeren in Harskamp, waar paar een installatie in gebruik geno men is, zulk water aan het vee te drinken gaven. Het signaal van de schipbreukeling Amersfoort is door de reddingsboot Vee nendaal gehoord. Men is op volle kracht onderweg In de knusse vergaderzaal van het Ge- westeiyk Arbeidsbureau aan de Kerke- wyk besprak de emigratievoorlichtings- ambtenaar de heer v. d. Linden maandag avond voor een klein maar aandachtig gehoor de mogeiykheden van de diverse emigratielanden. Een en ander werd aan- schouweiyk voorgesteld met behulp van dia's. Deze voorlichtingsavond werd ge opend door de ambtenaar van het ge westelijk arbeidsbureau, de heer Van Giessen, die belangstellenden en spre ker hartelijk welkom heette. Hij wees erop dat van sommige zij den kritiek geuit werd op het emigra- tiebeleid in verband met de toenemen de werkloosheid in bepaalde emigratie landen. Volgens de heer Van Giessen echter blijft emigratie op de toekomst gezien een harde noodzaak voor ons volk. Aan de hand van lichtbeelden gaf de heer v. d. Linden vervolgens voor lichting over land, volk, lonen, sociale voorzieningen etc. Hierna bestond er gelegenheid tot vragen stellen. De eerstvolgende voorlichtingsavond wordt gehouden in mei a.s. AUTO KLOM IN LANTAARNPAAL In de nacht van zondag op maandag is een personenauto, bestuurd door L. uit Veenendaal, tegen een op de Berg weg staande lantaarnpaal gereden. Er ontstond zware materiële schade aan auto en paal. De oorzaak van deze aan rijding is onbekend. BALDADIGE JEUGD Een zestal jeugdige knapen die er be hagen in schepten de plantsoenen bij de Westersingel en omgeving te ver nielen, zijn door de politie opgepakt en overgebracht naar het bureau. Hier kregen zij de opdracht de tuin bij het bureau op te knappen. Verheugende feiten konden worden geconstateerd tydens de ledenvergadering van de afdeling Veenendaal van het Ned. Rode Kruis. Daarentegen was het aantal belang stellenden voor deze vergadering, gerekend naar het aantal leden, bedroevend. Er was slechts een handvol bezoekers. Tot die verheugende feiten, gere gistreerd in het jaarverslag van de se cretaris de heer J. van Schuppen is allereerst te rekenen een toeneming van ledental, nl. van 2274 op 2341. Met blijdschap werd ook medegedeeld, dat dit de eerste vergadering was die in het eigen gebouw aan de J. G. Sand- brinkstraat kon worden gehouden. Dit is namelijk vorig jaar gereed gekomen. Gememoreerd werd verder de grote activiteit, in het afgelopen jaar ont plooid en de herdenking - in intieme kring - van het 30-jarig bestaan van de afdeling Veenendaal. De jaarlijkse inzameling was in 1959 een groot succes; er kwam 6346, binnen tegen 5854,in 1958. Even eens stelden de resultaten van de Het Christeiyk Tamboer- en Pypercorps „Prins Bernhard" geeft op zaterdag 19 maart a.s. in gebouw Eltheto de jaar- ïykse uitvoering met medewerking van de toneelclub van het corps. Vóór de pauze is een gevarieerd mu ziekprogramma samengesteld met diverse marsen en walsen, w.o. de Defileermars, de Noordzeemars en de potpouri Popu- laris. Na de pauze volgt het optreden van het Toneelgezelschap van de Pijpers met het spel „De Truc van Tienus". AANRIJDING IN BEATRIXSTRAAT In de Beatrixstraat vond vrijdagmid dag een aanrijding plaats tussen een V W-bestel wagen en een personenwa gen. Eerstgenoemde week onder het rijden iets uit naar links voor een op de weg voorkomend obstakel, precies op het moment dat een tegemoetko mende personenwagen passeerde. Er ontstond alleen materiële schade. bloedtransfusie- en de bloedplasma- dienst tevreden; op de twee plasraa- avonden was resp. 280 en 267'/i liter bloed gegeven. In totaal heeft Vee nendaal nu 8043 flessen bloed geleverd. Aan de gevers werden in het afgelopen jaar 37 Landsteinerplaquettes en 60 -penningen uitgereikt. Het totaal aan tal onderscheidingen liep hierdoor op tot 765 plaquettes en 138 penningen. Ondanks deze tot voldoening stemmen de geluiden bleek dat de behoefte nog altijd groot is. Het Jeugd Roode Kruis was actief. 22 meisjes van de Chr. Huishoudschool slaagden voor het jeugd-E.H.B.O.- examen, 4 meisjes van de v.g.l.o.-school en 12 jongens van de Chr. Technische school. Betreurd werd evenwel het niet deelnemen aan de opleiding voor de Jeugd E.H.B.O.-examens van de Chr. Technische school. Bij de lectuurinzameling stond Vee nendaal met 5159 tijdschriften en 196 boeken op de negende plaats van de 124 lectuurdepots, die Nederland telt. Ook hier sloeg Veenendaal een uitste kende figuur. Het financieel verslag van de pen ningmeester, de heer Zielstra vertoon de een batig saldo van pl.m. f 950, De heer Rutten, aftredend als be stuurslid, werd zonder stemming her kozen. De vergadering stond onder leiding en werd geopend door de voorzitter, de heer J. J. Welle. Muziek en toneel vormden de hoofd schotel van het programma van de j.l. vrijdagavond gehouden ontspannings avond voor bejaarden in gebouw Eltheto. Voor opgewekte oude en nieuwe liedjes zorgde de voortreffelijk spelende Veenen daalse band „The Valley Mixers" met medewerking van een lieftallige zangeres, terwyl de jeugd-toneelgroep van de wan delvereniging S.S.S. „Barend de Dief" voor het voetlicht bracht. Op het repertoire van „The Valley Mixers" stonden zowel moderne teenager melodietjes, als tophits uit de jeugdjaren van de aanwezige bejaarden. Dat alles evenwel op gelijk niveau op prijs gesteld werd, wees het hartelijk en welverdiend applaus na elk uitgevoerd nummer wel uit. Als conferencier trad een jongen op in de creatie van de bekende radiofiguur Dorus, compleet met bolhoed en streep- hemd. Geheel in de stijl van zijn gevierde collega, stond hij een klein kwartier al leen op de planken en wist vooral door het vertellen van dwaze gebeurtenissen zijn aandachtig gehoor te boeien. Zijn vertolking van de bekende Dorusliedjes was minder geslaagd, wellicht een gevolg van het feit dat hij niet muzikaal begeleid werd. Onder regie van C. v. d. Haar voerde tenslotte de jeugdtoneelgroep van de wandelvereniging S.S.S. het toneelspel „Barend de Dief" op. De acteurs waren jongens en meisjes in de leeftijd van 14 tot 17 jaar die voor het eerst in hun leven op de planken stonden. Uitgezon derd een enkele hapering werd het een vlot en leuk stuk dat met een langdurig applaus beloond werd. Kroonprins Moulay Hassan bestudeert plannen voor een nieuw Agadir. - Ter wijl er nog steeds mensen onder de puinhopen in Agadir vandaan gehaald worden, bestudeert kroonprins Moulay Hassan van Marokko plannen voor de bouw van een nieuw Agadir. Tevoren heeft de prins de leiding gehad bij de reddingsoperaties. Op het politiebureau te Veenendaal kwam enige tijd geleden het signalement door van een waardevolle hond, luiste rend naar de naam Arco, die in Ooster beek ontvreemd was. Indachtig dit signalement zag een op lettende politieman vorige week vrij dag in de Achterkerkstraat een hond lopen die aan de beschrijving voldeed. Om nog zekerder van zijn zaak te zijn riep de agent Arco, waarop de hond vriendelijk kwispelend naar hem toe kwam. Later bleek dat de hond door de Veenendaler H. in Oosterbeek ont vreemd was. Tegen hem is proces verbaal opgemaakt. VRACHTAUTO RAMDE PAAL Een grote vrachtauto, bestuurd door F. uit Veenendaal, heeft vrijdagavond het rode knipperlicht op de hoek van de Rembrandtlaan, dat dienst doet voor de beveiliging van de spoorwegover gang, omvergereden. Paal en auto wer den flink beschadigd. De politie zoekt momenteel naarstig naar de bromfietser die j.l. vrydagavond op het kruispunt Hoofdstraat-Hoogstraat- Zandstraat de wielrydster mevr. B. uit Veenendaal omver reed en zich zonder om het slachtoffer te bekommeren, uit de voeten maakte. Mevr. B. reed vanaf de Nieuwe weg het kruispunt op en volgens haar ver klaringen stond het verkeerslicht in haar richting op groen. Op hetzelfde moment kwam vanuit de richting Hoofdstraat een bromfietser het kruis punt oprijden en ging linksaf de Zand straat in. Hierbij verleende hij geen voorrang, reed mevrouw B. aan en ging er met onverminderde snelheid vandoor. Het slachtoffer kwam zo on gelukkig terecht dat overbrenging naar het Julianaziekenhuis noodzakelijk ge acht werd. VROUWELIJKE AGENTEN OP DE MOTORFIETS Drie Londense vrouwelijke politie-agen- ten die thans in opleiding zijn aan de rijschool van de Metropolitan Police te Hendon, nemen deel aan een experiment dat er wellicht toe zal leiden dat de po- litie-agenten zullen worden uitgerust met lichte motorfietsen. De cursus zal waar schijnlijk vijf 5 zes weken duren en in dien het experiment slaagt zullen de vrouwen motorfietsen gebruiken voor patrouillewerkzaamheden en om zich snel te verplaatsen. IEDER HERINNERT ZICH ONGETWIJFELD UIT ZIJN JEUGD DE VERHALEN OVER HET RAMPJAAR, DIE OP DE LAGERE SCHOOL VERTELD WERDEN, WAARBIJ HET JAARTAL 1672 MOEST GEMEMOREERD WORDEN: OORLOG MET FRANKRIJK, ENGELAND, MUNSTER EN KEULEN. DENKEND AAN DIE RAMPZALIGE TIJD FLITSEN DE GEBEURTENISSEN ALS EEN FILM AAN ONZE VERBEELDING VOORBIJ: DE KOMST DER FRANSEN EN HUN TOCHT OVER DE RIJN, HET VERRAAD VAN DE BEVELHEBBER MONT- BAS, HET VUURGEVECHT AAN DE RIJN, DE VERWONDING VAN CONDé, DE VEROVERING VAN GELDERLAND EN UTRECHT, DE BEZETTING VAN NAAR- DEN, WOERDEN EN SCHOONHOVEN, HET KAMP VAN ZEIST, DE TOCHT VAN DE MUNSTERSE EN KEULSE TROEPEN, DE TRIOMFEN VAN DE RUYTER, MAAR OOK DE DIEPE MOEDELOOSHEID DIE ZICH VAN DE NEDERLANDEN MEESTER MAAKTE. TEN EINDE RAAD ADVISEERDE JOHAN DE WITT DE DIJKEN DOOR TE STEKEN. MET RECHT KON MEN ZEGGEN: DE REGERING WAS RADELOOS, HET VOLK REDELOOS EN HET LAND REDDELOOS Nieuwe gebeurtenissen snellen voor bij: de gebroeders De Witt vermoord en de prins tot stadhouder en kapitein- generaal en admiraal der Unie ver heven. Van Rabenhaupt redt Gronin gen en Mijndert van Thijnen overrom pelt Koevorden. Mislukkingen vallen Willem III ten deel: Naarden, Woer den, Charleroi, maar de Fransen drin gen over de bevroren wateren Holland binnen via Woerden, Zwammerdam en Bodegraven. De Nederlandse kolonel Mozes Pain-et-Vin verlaat zijn post bij Nieuwerbrug, zodat Luxembourg, de Franse veldheer, de onzen niet in han den kan vallen. Maastricht geeft zich aan de vijand over, maar de prins her overt Naarden en neemt Bonn in.... Op advies van de veldheer Turenne besloot Lodewijk XIV de Rijn over te steken en in de Betuwe te vallen met het doel de troepen van Willem III aan de IJsel te omtrekken, hen in de rug aan te vallen en hun de pas naar Hol land af te snijden. Een boer verried de Fransen een doorwaadbare plaats bij het Tolhuis te Lobit. De commissaris- generaal der ruiterij Mont-Bas, die de Rijn-overgang moest beschermen met twee regimenten infanterie en twee regimenten cavalerie, zond bij de na dering van de vijand geschut en troe pen weg en verliet 11 juni zijn post. Een dag daarna doorwaadden 2000 rui ters, beschermd door het vuur van twee batterijen, de rivier. Paulus Wirtz snelde met vier regimenten cavalerie en één regiment Friese infanteristen toe, maar zonder artillerie. Vergeefs: de Fransen stroomden toe, zodat er vrij spoedig 6000 ruiters in de Betuwe ston den. De Friese infanterie strekte de wapens, maar zij werd door een groep Franse edellieden lafhartig aangeval- STAKING EN VERPLICHTE ZIEKENFONDSVERZEKERING Arbeiders, die betrokken zijn bij de staking in de bouwvakken, zijn in het al gemeen niet verplicht verzekerd ingevolge het Ziekenfondsenbesluit. Zij dienen hun algemeen ziekenfonds hiervan, hetzij rechtstreeks, hetzij via de bode in kennis te stellen. Indien vorenbedoelde arbeiders of hun gezinsleden tijdens de staking ziek wor den, zullen zij slechts op grond van een vrijwillige verzekering recht op genees- len. Hun leider, de hertog De Longue ville, schreeuwde: „Tue, tue, point de quartier pour cette canaille - Dood, dood! geen genade voor dit gespuis! en schoot eigenhandig een Friese hopman neer. Daarop grepen de verontwaardig de Friezen hun wapenen weer en le verden een strijd op leven en dood. De Longueville sneuvelde, evenals een groot aantal Franse prinsen, hertogen, graven en markiezen. De grote veld heer Condé werd licht gewond. Intus sen hadden de Fransen een ponton brug geslagen, waarover Condé's troe pen de Betuwe binnentrokken, nu on der bevel van Turenne. Door vele Franse geschiedschrijvers is deze doortocht beschreven als een grootse heldendaad hoewel hij slechts „een stout ruiterstuk" was, verricht in een rivierbed van ongeveer 1 meter ondiepte, met een zeer zwakke tegen partij op de andere oever. Niemand minder dan de strateeg Napoleon noemt in het vijfde deel van zijn mé moires deze overtocht een militaire operatie van de vierde rang, omdat de stroom op deze plaats doorwaadbaar was - de Waal onttrok het meeste wa ter aan de Rijn - en het punt daaren boven slechts verdedigd werd door een handvol mannen Toch is Turenne's plan mislukt, want Willem III wist de IJselstellingen te verlaten „also men den vijand op den rugge en van voren heeft". Via Arn hem, Wageningen, Rhenen, Amerongen en Wijk bij Duurstede ontsnapte het naar Utrecht, dat de troepen weigerde binnen te laten en naar Holland: 4000 infanteristen en 5000 ruiters. De oorlog naderde dus onze omge ving: Rhenen kwam tweemaal in het nauw. Veel heeft het te lijden gehad, eerst van de stadhouderlijke troepen, die direct aan het muiten sloegen. „Die van Uitrecht zeiden, dat het platte Land van hun Provintie, door eiye Troepe alom was gepilleert (d.i. ge plunderd) en nae de Franse de steden verlieten heb ik van verscheide ge hoord, dat zij meer overlast hadden gehad van ons krijgsvolk, als van de Franse, zelfs te Rotterdam zag men de onordentelijkheit van de doortrekkende Ruyters, dat zij den luyden de hoed van 't hoofd naemen, en bij de Bak- (Zie verder pagina 2) Gezicht op Rhenen - Tekening door Andries Schoemaker 1685.) kundige hulp kunnen doen gelden. De belanghebbenden wordt aangeraden zich in verbinding te stellen met hun ziekenfonds, dat in deze inmiddels van wege de Ziekenfondsenraad is ingelicht. FEESTAVOND MUSKETIERS In de ontspanningsbarak van de jeugd herberg „De Eikelkamp" houdt de v.v. Musketiers op zaterdag 19 maart a.s. haar jaarlijkse feestavond. Ditmaal zal opgevoerd worden het toneelspel „Tot wederdienst bereid" door de toneelver eniging „N.A.O." uit Veenendaal. Enige tijd geleden was Van D. fabrieks arbeider te Leersum, in Veenendaal met zijn bromfiets achter tegen een personen auto, bestuurd door mej. K. uit Veenen daal, gebotst. Hierdoor had de automobi liste een schadepost van 162,- gekregen, terwijl ook de bromfietser er niet zonder kleerscheuren was afgekomen. Vrijdag stond Van D. voor het Wage- nings kantongerecht terecht voor zijn vreemde manier van rijden. Ik ben geen centimeter op de weg geweest op dat punt. De auto kwam ech ter plotseling het fietspad op, verdedigde hij zich. Een getuige, wiens verklaring in het proces-verbaal is opgenomen, zegt, dat u links en rechts om u heen keek en zo slecht oplette, dat u de juist optrekkende auto in het geheel niet zag, wist rechter v. d. Brand. Vijfenzeventig meter terug moest ik om een melkwagen heenrijden, die op het fietspad aan gestaan had, had ongeveer middellijk weer op het pad gaan rijden, 't Is trouwens wel duidelijk, dat ik op het moment van de botsing niet op de rijweg was, want m'n bromfiets lag mid den op het fietspad, betoogde Van D. Het gerecht vond dat echter minder vanzelfsprekend dan verdachte, want zo wel mej. K. als haar vader, die bij haar in de auto gezeten had, vertelden toen zij als getiugen gehoord werden, dat de auto aan de linkerachterzijde door de bromfiets geraakt was. De auto, die aan vankelijk op de rijbaan, dicht tegen het fietspad aa ngestaan had, had ongeveer twintig meter gereden toen de botsing plaats vond en was steeds op de weg ge bleven. Gelet op de beschadigingen aan de auto is verdachte helemaal op de rijweg geweest en hy moet welhaast hebben zitten slapen, dat hij zomaar tegen de wagen van mej. K. is opgereden, zo zeide de officier, mr. Leusink. in zijn requisitoir De eis luidde 20,- of 4 dagen voor het niet op het fietspad rijden en 40,- of 8 dagen voor de botsing. Verdachte besefte echter nog steeds niet, dat hij een fout had begaan door niet voldoende op te letten en daarom maakte rechter v. d. Brand er 20,- of 4 dagen en 50,- of 10 dagen van. Van H., uitvoerder te Arnhem, werd vrijdag voor het Wageningse kantonge recht verantwoordelijk gesteld voor een bedrijfsongeval, dat enige tijd geleden op een bouwwerk, waar hij de leiding droeg, plaats vond. Bij het losmaken van een oude asbest-dakbedekking was namelijk een der arbeiders, G. uit Arnhem, door het dak gezakt en aan Van H. werd nu verweten, dat hij niet voldoende veilig heidsmaatregelen had genomen om dit te voorkomen. Verdachte stond reeds eerder hiervoor terecht, doch hij verklaarde toen, dat op het werkterrein dakladders en planken aanwezig waren geweest, waar G. op had kunnen gaan zitten. Dat hij door het on sterke dak gestapt was, was dus aan de arbeider zelf te wijten, meende hij. Als getuigen werden daarom nu G. als mede de verbalisant, De B., technisch hoofdambtenaar bij de arbeidsinspectie, gehoord. G. kon zich weinig meer van het hele geval herinneren. De B. bevestigde dat wanneer een ladder of loopplank was gebruikt er inderdaad waarschijnlijk niets gebeurd zou zijn. G. had een ladder kunnen halen en dat had hij toch zelf moeten bedenken, vond verdachte. Dat doen de andere ar beiders ook. Verdachte is zich niet volledig be wust van zijn taak als uitvoerder, oor deelde mr. Leusink in zijn requisitoir. Hij dient niet alleen de materialen beschik baar te stellen, maar moet ook zelf aan wezig zijn om leiding en aanwijzingen te geven. Dat is hier niet in voldoende mate gebeurd. Eis 100,- of 20 dagen. Bij dergelijke kleine dingen is het altijd gewoonte, dat de mensen zelf vei ligheidsmaatregelen nemen, verdedigde Van H. zich. Het is voor uw verantwoording toe zicht daarop te houden, oordeelde rechter v. d .Brand. Aan de andere kant zit er echter ook wel iets in, dat de mensen voor hun eigen veiligheid moeten zorgen. Ik zal er daarom 75,— of 15 dagen van maken. Reeds geruime tijd geleden werd F. uit Groningen verbaliseerd, omdat hij met zijn personenauto geen snelheid gemin derd zou hebben bij de - nu inmiddels opgeheven - beschermde voetgangers oversteekplaats in de Utrechtseweg te Oosterbeek. Toen hij de vorige maal voor het Wagenings kantongerecht verscheen, ontkende verdachte en daarom werd nu (Zie verder pagina 2) Bij verkeersongevallen zijn vorig jaar in West-Duitsland bijna veertienduizend mensen om het leven gekomen. In Johannesburg hebben zuidafri- kaanse aardkundigen een rotsgesteente ontdekt dat volgens hen viermiljard jaar oud zou zijn. Op de Nijmeegse groenteveiling zijn vorige week de eerste aardbeien aange voerd. Ze werden verkoocht voor 57 ct. per stuk. Een geheim wapen van Hitier - 28.000 gasgranaten met een verlammende uit werking op het zenuwstelsel - is een week geleden in de Atlantische Oceaan geworpen. Op de dag dat zy achttien jaar gele den in het huwelijk trad heeft mevrouw Stone (Engl.) haar 18e kind gekregen. De moeder is nu 36. Zes Poolse jongens zijn om het leven gekomen toen granaten uit de tweede wereldoorlog, waarmee zij speelden, ont ploften. Een 64-jarige hoogleraar in Oxford heeft op een lezing voor de Britse marine gezegd, dat de mens vroeger een zee-aap is geweest. Een Franse vrouw, die haar zoontje sedert een bombardement van Lyon dood waande, heeft hem na vijftien jaar te ruggevonden. De vrouwen in het Zwitserse kanton Genéve zullen voor het eerst in de ge schiedenis kiesrecht hebben.

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1960 | | pagina 1