Tm Onder vier ogen Onder vele ogen in iixrnrn kleding heeft U het succes aan Uw kant Sarco- globine „DOOR DE EEUWEN TROUW" BLIJFT STRIJDEN VOOR AMBON Nu ook luxe V.W.-busje Service Station „RENSW0UDE" fa. J. Hogendoorn Zn. LUXOR Tbe Sheepman GYPSY COLT Tarzan de aapmens Ontsnapping uit de Corregidor „Een tientje de man!" DE FEITEN SCHERPENZEEL EEN TOCHT DOOR DE BLOEIENDE BOOMGAARDEN WITTE KRUIS De laars op de nek JONGE ENERGIEKE KRACHT II H A l I T. v. d. POL GROND- WERKEN Grote paasreklame a 0.60 a 0,70 DE KIEVID L kunt extra verdienen Zo ja, Garape de Haas n.v. lekkere koffie TWEEDE BLAD „DE VALLEI" VRIJDAG 15 APRIL 1960 Nr. 30 BIJ TIENDE (BITTERE) VERJAARDAG - ACTIE: Zwart-op-wit Onder de voet Doorn in het oog Strijd in de jungle Vergadering V.V.D. Onze nieuwe VOLKSWAGENS en V.W.-BUSJES staan voor u klaar. Bespreek nog heden een wagen bij Dorpsstraat 112, Renswoude W Streekwerkplaats „Zuid-Oost Utrecht" Inlichtingen en demonstratie bij Voor TYPHOON MET GIULIETTA TYPHOON MET F.B.M. H.M.W. en D.K.W. BROMFIETSEN naar Scooter- en Bromfietshandel Jannes Diepeveen 250 gram koekjes Gevulde koekjes OXFORD HEREN-EN JONGENSKLEDING als u in uw vrije avonduren assistent bent van een commerciële instelling! 1e Dieselmonteur Theater Veenendaal i Paasprogramma Glenn Ford - Shirley Mac Laine in Donna Corcoran - Ward Bond - Frances Dee en Gypsy in Denny Miller als de nieuwe Tarzan - Joanne Barnes in In vrywel alle grote Nederlandse dagbladen zijn de laatste tyd opvallende advertenties verschenen van de stichting „Door de eeuwen trouw" uit Eind hoven. Het hoofdbestuur doet hierin een hartstochtelijk beroep op het Neder landse volk voor het jaar 1960, dat in dit verband 10 jaar strijd op Ambon in houdt. „In de jungle vecht een klein Christenvolk. En in dat, door de wereld vergeten gevecht, worden rechten bevochten die gelden voor de gehele mens heid. Rechten zonder welke u en wü niet zouden leven. Rechten waarvoor twee harde wereldoorlogen werden gevoerd. Ja, het is een vergeten gevecht waar iedere dag mensen sterven door kogels, door honger en door wanhoop", zo luidt een deel van het beroep. En om het om hulp schreeuwende Ambon te steunen vraagt de stichting voor het jaar 1960 10,de man. Men hoopt een totaal bedrag van 300.000,te kunnen bereiken om daarmede de grootscheepse voorlichtingscampagne te kun nen financieren, maar vooral ook om een strydfonds te vormen en ter gelegen heid van de tiende herdenking een erezuil te kunnen oprichten. Wij lezen vaak en horen veel over Ambon, kennen wellicht diverse woon oorden van Ambonezen in ons land, maar wót is er nu precies gebeurd met dit volk en waarom wordt er zo'n harts tochtelijk beroep op ons gedaan? In het noordoostelijk deel van de In dische Archipel ligt het gebied der Zuid-Molukken waar rond 1 miljoen mensen wonen. Zij verschillen in ras, geloof en cultuur van de andere be volkingsgroepen van Indonesië, net zoveel als wij Nederlanders verschil len van Bulgaren of Duitsers. Deze mensen willen vrij zijn van on derdrukking. Zij willen leven in een vrije zelfstandige staat, zoals Cyprus, Israël en Nederland. Vandaar de bit tere verjaardag, vandaar het harts tochtelijk beroep op het Nederlandse volk. De geschiedenis voert ons terug naar 1945, het jaar waarin het toenmalige Indië bevrijd werd van de Japanse on derdrukking. Nederland had vanzelf sprekend geen leger op de been om het beheer direct over te nemen, zodat de Engelsen zich hiermede belastten. H.M. Koningin Wilhelmina zond in dat jaar het Ambonese volk een bood schap waarvan het slot luidde: In weemoedige herinnering aan hen die het offer van hun leven gebracht heb ben, dank ik u allen voor wat gij ten bate van het koninkrijk hebt gedaan!" Deze dankbetuiging onderstreepte nog weer eens de eindeloze trouw van de Ambonese bevolking aan Nederland. In de kleinste hutten op Ambon (een eiland ongeveer zo groot als de provin cie Utrecht) vond men een portret van de Koningin. Tydens de bezetting van de Jappen werd een kamponghoofd gedwongen de Ned. vlag neer te halen. Hij weigerde en werd met zijn gehele familie ge fusilleerd! Een andere Ambonees werd gedwon gen over de vlag te lopen en er op te spuwen. Bevend als £en riet zette hij de eerste stap op de uitgestrekte vlag, viel toen op zijn knieën en kuste het vlaggedoek. Onmiddellijk maakte een ratelende mitrailleur een einde aan zijn leven De ouderen onder ons kennen onge twijfeld het fatale verloop van onze kolonie-geschiedenis. In 1949 werd een ronde-tafel-confe rentie gehouden, waarbij bepaald werd dat er een federale republiek Indone sia, verenigd in een unie, zou worden gesticht, die verbonden was aan Neder land en waarvan de Nederlandse ko ningin het hoofd zou zijn. Het was een voorlopige regeling want het lag in de bedoeling na verloop van tijd een volksstemming te houden en een grondwet op te stellen. Dan konden de deelstaten beslissen wat zij wilden. Zij konden dan kiezen uit drie dingen: 1. bij Indonesië blijven, 2. geheel zelf standig worden of 3. een gewone band met Nederland buiten de gehele repu bliek om. Kortweg werd toen zwart- op-wit het recht van zelfbeschikking vastgelegd. Het koninkrijk der Neder landen gaf een plechtige garantie: „te doen wat bevorderlijk is aan een vol ledig tot zijn recht komen van het zelfbeschikkingsrecht". Het Nederlandse leger trok zich terug uit Indonesië maar vrijwel alle Am bonezen in de verschillende delen van Indonesië weigerden de wapens neer te leggen. Nederland, dat hiervoor ver antwoordelijk gesteld werd, ontwapen de de Ambonezen en bracht ze over naar kampen op Java. Na een rechterlijk besluit werd de Nederlandse regering gedwongen de Ambonezen in de kampen naar Neder land te brengen. Na het vertrek van het Nederlandse leger was het leger van de republiek Indonesia (de T.N.I.) geconcentreerd om Jogjakarta met Soekarno aan het hoofd. En het was deze persoon die de ene deelstaat na de andere onder de voet liep. De Zuid-Molukken zagen de drei ging naderbij komen en zich beroepend op de overeenkomsts bij de R.T.C. werd op 25 april 1950 op Ambon de Vrije Staat der Zuid-Molukken geprocla meerd. Het was een logische en recht matige daad, gegrond op het volstrekte recht van zelfbeschikking. Ambon stond hierin niet alleen, want ook Nederlandse, Amerikaanse, Engelse, Franse en Duitse volkenrechtsgeleerden bevestigden dit, evenals in zeven rechts gedingen voor de Amsterdamse en de Haagse rechtbanken en voor de Hoge Raad der Nederlanden. Aan het hoofd van deze Vrije Staat staat Mr. Dr. Christiaan Soumokil, oud-Procureur- Generaal te Makassar, die thans de strijd op de Zuid-Molukken leidt. De proclamatie was een doorn in het wellustige oog van Soekarno. Wat ver beeldden deze staatjes zich wel? Hier moest een eind aan komen en wel di rect. Een blokkade was het gevolg, maar de Zuid-Molukken met als centrum Ambon hielden stand. In september 1950 landden de Soe- karno-troepen op Ambonese bodem en zij poogden het ïand te bezetten. Tegen de indringers werd - met steun van de bevolking - heftige tegenstand ge boden en deze strijd duurt nog voort. Tijdens de blokkade had Nederland nog niet geprotesteerd. Pas bij de gewa- NA GRIEP OF ZIEKBED Met dit bloedvormend krachttonicum bent u vlug weer de oude. In vloeibare- en in drageevorm. DUTIM N.V. - OEGSTGEEST pende aanval stuurde de regering een protest-telegram. Deze inbreuk op het zelfbeschikkingsrecht kwam ook nog in de Veiligheidsraad, maar het resul taat was in beide gevallen nihil. De laatste berichten maken melding dat de Indonesische troepen thans ook zware wapens hebben ingezet. De lucht bombardementen (mede met Russische vliegtuigen) nemen toe in hevigheid en intensiteit. Op alle eilanden strijdt de ondergrondse zoals eens in Nederland onder Duitse bezetting. Er zijn overvallen, er worden pam fletten gestrooid en illegale kranten verspreid. Ceram - het grootste eiland - is praktisch geheel in handen van de Zuid-Molukse verzetstrijders. Van hier uit worden succesvolle aanvallen ge daan op de bezette eilanden rondom. Het hoeft geen betoog dat de strijd hard en zwaar is. Terreur, machtsmis bruik en overvolle concentratiekampen. Het is waar, Ambon schreeuwt om hulp. De stichting „Door de eeuwen trouw" in 1950 opgericht door een aantal Hol landers, voert de strijd mee. Zij vin den deze zaak niet „hopeloos", ook na tien jaar niet. Met de uitspraak van de Franse generaal De Lattre de Tsig- ny „Gij zijt vrij om de weg te kiezen die naar boven leidt, de weg van eer en plicht; gij zijt ook vrij om die an dere weg te kiezen, van de vlucht en van het verzaken" is de actie „Een tientje de man!" ingegaan. Op 6 april werd de eerste honderdduizend gulden bereikt. Het wachten is nu op de vol gende De VVD, afdeling Scherpenzeel, hield maandagavond in de Sociëteit, voor leden, begunstigers en belangstellenden een bijeenkomst, onder voorzitterschap van de heer H. J. Blanken. Na afdoe ning van het huishoudclyke gedeelte, gaf de voorzitter enkele toelichtingen van de door zyn fractie verrichtte werkzaamheden, waarna er gelegen heid was tot het stellen van vragen. Na de pauze hield de gemeentesecretaris, de heer B. v. d. Brink, een causerie over de gemeentefinanciën en de fi nanciële verhouding tussen ryk en ge meente. Na de totstandkoming van de ge meentewet in 1851 was de toestand zo dat de gemeenten vrijwel alle in staat waren om met de haar toegemeten mo gelijkheden van belastingheffing te voorzien in de kosten van haar bestuur en de haar bij die wet opgedragen taak, aldus spreker. De beide elementen „mogelijkheden van belastingheffing" en „opgedragen taak" vormen de kern van het vraagstuk der financiële ver houding tussen rijk en gemeente. Tus sen beide bestaat uiteraard een nauw verband. Uitbreiding van de gemeente lijke taak heeft stijging van uitgaven tengevolge en verhoging van uitgaven vraagt om opvoering van de inkomsten. |n de loop der jaren werd de gemeen telijke taak meer en meer uitgebreid, terwijl daartegenover de mogelijkheden van belastingheffing meer en meer zijn ingekrompen. De ontwrichting van de gemeentelijke financiën kon niet uit blijven. De beperking van het gemeen telijke belastinggebied begon al in 1865. Het recht om accijnzen te heffen op verbruiksartikelen werd toen aan de gemeente ontnomen, hetgeen het ver lies betekende van een belangrijke bron van inkomsten. Een vaste rijksuitkering moest dit gemis vergoeden. In 1920 volgde afschaffing van de ge meentelijke inkomstenbelasting en kre gen de gemeenten de bevoegdheid op centen te heffen op de rijksinkomsten belasting, aldus spreker. In 1929 ver viel ook deze heffingsmogelijkheid. Vanaf 1929 werd in alle gemeenten één naar gelijke in de wet vastgestelde grondslagen berekende belasting ge heven, de gemeentefondsbelasting. De ze belasting wordt door het rijk in het gemeentefonds gestort en daaruit krijgt iedere gemeente haar aandeel plus de opbrengst van de door het rijk geheven personele belasting en een deel der grondbelasting. In het jaar 1941 kwam de gemeentefondsbelasting te verval len. Veel is er reeds gesproken over het teruggeven aan de gemeenten van de bevoegdheid tot eigen belastingheffing, doch de toestand van 's lands financiën was echter zodanig dat elke mogelijk heid van belastingheffing ten volle moet worden uitgebuit, zo besloot de heer Van de Brink. In het zuiden van de prov. Utrecht staan de bongerds in volle bloei. In een bonte afwisseling van rose en wit vol gen de boomgaarden elkaar op, die aan dit tóch reeds zo lieflijk landschap een extra bekoring geven. Nog te weinigen in de lande weten, dat de provincie Utrecht tot een van Neerlands belang rijkste fruitgebieden behoort, waar jaarlijks meer dan 72.000.000 kg kersen, appelen, peren en pruimen ter veiling gebracht worden. Een prachtig landschap, met diep landouwen, begrensd door de boom groepen van eeuwenoude kasteelpar ken. Een landschap met rustieke boer derijen, intieme landweggetjes, geflan keerd door ranke populieren en roman tische wilgen. Hier vindt u landelijke dorpjes met karakteristieke pleintjes, verrukkelijke raadhuizen, waar de oude dorpspomp nog in ere wordt gehouden. De vreemdeling, die zo verstandig is, de grote verkeersweg te verlaten, wordt geconfronteerd met een ongeschonden land, dat hem de innerlijke rust ver schaft, welke hij zo nodig heeft. Doot- dit land kronkelen de Kromme Rijn en de Hollandse IJsel, die zich niets aantrekken van kanalisatie (nog niet). Thans rondom het Paasfeefs, is het hier een paradijs op aarde, die voor bekende bloesemgebieden zoals de Be tuwe niet onderdoen. Om deze schoon heid voor het publiek te ontsluiten, heeft de VVV Utrecht een bloesemtocht uitgestippeld in een gebied, waardoor heen zich de Kromme Rijn slingert en begrensd wordt door Utrecht, Vrees wijk, Wijk bij Duurstede en Leersum. Door middel van richtingbordjes is de bloesemweg aangegeven, die midden door de bloeiende bongerds leidt en een lengte heeft van ongeveer 80 kilometer. De grote wegen worden zoveel mogelijk gemeden en de toerist wordt gevoerd door een gebied, dat rijk is aan historie. Men passeert vele oude kastelen, zoals Beverweerd en Schonauwen, schilder achtige dorpjes zoals Bunnik, Houten, Cothen en 't Goy worden bezocht en de oude Hanzestad Wijk bij Duurstede is een rustpunt. Wijk bij Duurstede is be roemd om zijn door Ruysdael uitge beelde molen, waar deze zomer het „son et lumière"-spel bij het kasteel weer opgevoerd zal worden. Hier is het heerlijk toeven in een der herbergen Een maand gaat vlug! Stop dat opzien naar nare dagen met WITTE KRUIS. Tabletten, poeders of cachets l VERKEERSONDERWIJS BIJ HET VOORTGEZET ONDERWIJS Op 12 april a.s zal voor de eerste maal in 29 plaatsen van ons land een verzwaard verkeersexamenj worden afgenomen op scholen voor voortgezet onderwijs. In to taal nemen er 6350 leerlingen aan deel. De (schriftelijke) opgaven zijn samenge- stld door het Verbond voor Veilig Ver keer. Voor de geslaagden is het nieuwe diploma van het Verbond beschikbaar. In de plaatselijke examencommissies hebben zitting genomen bestuursleden van de af delingen van het Verbond, hoofden van scholen, politie- ei) gemeenteambtenaren en functionarissen uit het bedrijfsleven. Een commissie voor verdere uitbouw van het verkeersonderwijs op scholen voor voortgezet onderwijs, onder voorzitter schap van dr. D. N. v. d. Neut, inspec teur V.H.M.O., zal binnenkort een rap port over deze materie uitbrengen. op het marktplein. Verder gaat de tocht langs boerderijen die klassieke namen dragen als „Het Vagevuur", het „He meltje", langs het oude klooster „Gods Werkhof" bij Werkhoven. Men passeert de beroemde weg langs de Langbroeker Wetering, met zijn vele kastelen als „Sterkenburg", „Leeuwenburg", „Hin- destein", „Sandenburg" enz. die groten deels nog in takt zijn gebleven. Er zijn nog andere gebieden waar thans de bloesem welig tiert. In het noorden liggen de dorpjes Tienhoven, Westbroek en Achttienhoven, met oude kerkjes, grote boerenhofsteden, om zoomd door goed onderhouden bloe mentuinen, waar thans de boomgaar den in volle bloei staan. Ook in de om geving van kasteel de „Haar", te Haar- zuilens, (bekend om zijn prachtige col lectie kunstschatten) is het thans een en al bloesem en dan niet te vergeten de stad IJsselstein aan de Hollandse |Jsel, bijgenaamd de kersenstad, die ondanks de hoge zendermasten nog haar historisch karakter heeft weten te behouden. Wil men de bongerds van boven bekijken, dan bestijgt men de Lekdijk die enige meters boven het landschap uitsteekt. Achter IJsselstein ligt het land van Benschop, ook bekend om zijn goede boomgaarden. Zo heeft de provincie Utrecht zich voo rhet paasfeest getooid. Zij noodt de vreemdeling tot een bezoek. Mag men zulk een gracieus gebaar afslaan? MAURITS DEKKER Bij gelegenheid van de vijftiende verjaardag van de bevrijding zal de grote verzetsroman van Maurits Dekker „De laars op de nek" in een nieuwe bewerking van de schrijver worden ge publiceerd. Deze roman, waaraan l^au- rits Dekker reeds tijdens de oorlog heeft gewerkt om de gebeurtenissen van die jaren zo accuraat mogelijk op te tekenen, werd reeds kort na de oor log gepubliceerd, in 1945. Het grote papiergebrek van die dagen maakte slechts een kleine oplage mogelijk, waardoor het boek binnen enkele we ken was uitverkocht. Om de herinnering aan deze jaren der bezetting levend te houden, en vooral om de nieuwe generatie een beeld te geven van wat ons land toen heeft doorgemaakt, komt nu in 1960 deze nieuwe bewerking. Korte inhoud van „De laars op de nek" Ook in het Amsterdam van vóór de oorlog werd gebouwd. Het boek van Maurits Dekker begint in een nieuwe lege straat, waar de oud-zeeman Ger van Tuin namens een bouwspeculant onderhandelt met nieuwe huurders: een houder van een leesbiblotheek, een agent, een kantoorbediende, de vrouw van een journalist. Misschien zouden deze mensen vreemden voor elkander zijn gebleven, maar de dreiging van de oorlog en daarna de bezetting leggen een nieuw patroon in hun leven. Ze komen tot elkaar in een door de oorlog opgelegde vriendschap, of ze vallen uiteen door de sfeer van achterdocht en verraad welke wij ons nu, na zoveel jaar, bijna niet meer kunnen voorstel len, maar die toch geheel naar het leven is getekend. Het leven van toen: een ontworteld en ontluisterd Amster dam, dat geleidelijk aan een hongerge- bied wordt met een nog grotere behoef te aan vrede dan aan brood. In roman vorm - scherper en doordringender dan in de documenten van die tijd - komt hier het menselijk leed rond vervolging, roof en moord, naar voren. Maar men maakt ook kennis met die „andere as pecten", de humor van die dagen, de bevrijdende en toch wrang blijvende humor. Want het bezette land van die jaren openbaart zich ook in de opkomst van dat vreemde zeepfabrielcje Purax, waar men bemoeizuchtige ambtenaren om de tuin moet leiden, waar een groots feest wordt aangericht wanneer het bedrijf één jaar bestaat. Geld heeft immers geen waarde meer. De mensen verdwijnen. Ze worden opgejaagd, vermoord, naar vernieti gingskampen gezonden, of ze duiken onder, of ze gaan naar het oostfront, of ze vechten voor de bevrijding. In dit boek vindt men alles bijeen wat Neder land in die jaren opbracht of verloor. FLORIADE en KEUKENHOF zijn geopend. Telefoon 08387-254 Depot Veenendaal: J. LOURENS, J. P. C. Leinweberstraat 39 Telefoon (tijdelijk) 3164 Depot Scherpenzeel: M. J. VAN ROSSUM, Glashorsterdijk 78, Tel. 0 3497-483 Goedkoper! Verser! Sterker! Groter keus! Heesters - Coniferen - Rozen - Vruchtbomen NEEM ZE ZELF MEE! DIRECT VAN DE KWEKER! Zuivelstraat 11 - Veenendaal Voor de afdeling administratie zoeken wij een als assistent van de administrateur. Salaris afhankelijk van leeftijd en ervaring. Bezit van mulo-diploma strekt tot aan beveling. Uitvoerige sollicitaties te richten tot de directeur van de streekwerkplaats. Benzineverbruik 1 17 Nieuwewej 155 - Tel. 2454 GELDERLAND 9-11 - VEENENDAAL VOOR UW NAAR BUURTLAAN OOST 77 VEENENDAAL SPECIAAL in BRILLEN Hoofdstraat 51 Veenendaal 250 gram BOVEN AAN DE MARKT Oxforö kleding Wilt u acquisitie-bezoeken brengen aan personen, die door bestaande relaties zijn geïntroduceerd? Beschikt u over enige algemene ontwikkeling? Hebt u representatieve kwaliteiten? Bezit u doorzettingsvermogen? Bent u vlot in de omgang? Hebt u een bromfiets, scooter of auto? schrijf dan een brief met uitvoerige inlich tingen over uw antecedenten onder nr. 5313 aan het bureau van dit blad. GEVRAAGD: moet zeer goed vakman zijn, en hulp magazijnbediende (niet ouder dan 18 jaar) Goede salariëring en sociale voor waarden. Vrije werkkleding en vrij vervoer op onze busdiensten. KERKEWIJK 93 - VEENENDAAL - TEL. 2845 Het is altijd weer een genot: de geur van Douwe Egberts Koffie op te snuiven de krachtige, volle smaak te proeven DouweEgberts KoffieHet fijnste van de plantages, op speciale ma nier gebrand, en - door de grote vraag - altijd vers bij uw winke lier voorhanden! Vrijdag 15 april 7.30 uur zaterdag 16 april 9 uur, zondag 17 april 7.30 uur De vreemdeling met zijn revolver had vuisten en humor. In cinemascope en metrocolor. Toegang 14 jaar. Zaterdag 16 april 7 uur en zondag 17 april 3 uur Een verhaal van liefde en tederheid, ontroering «n humor. Toegang alle leeftijden. Maandag 18 april, 2e Paasdag 3, 7 en 9 uur, dinsdag 19 en woensdag 20 april 7.30 uur De nieuwe Tarzan ontdekt een geheimzinnige wereld vol avontuur en adembenemende actie! Toegang 14 jaar. Donderdag 21 april 7.30 uur John Wayne - Robert Montgomery - Donna Reed in De één gaf het meest om zijn boot, de ander om zijn meisje; maar kerels waren het beiden. Toegang 14 jaar. Rijwielstalling naast het theater Plaatsbespreken dagelijks van 1 tot 2 uur aan de kassa, 10 cent, ook telefonisch: 2376 VENDELSEWEG, VEENENDAAL, TELEF. 2376

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1960 | | pagina 5