BEHANG
EN VERF
De Fijne
Engelse Melange!
Wageningse Wielerbaan
meisje
Elke minuut telt
K0NTAKT
AUTORIJLES
mannelijk personeel
Postdienst Amsterdam
MACHINES EN
MENSEN
Douwe Egberts Pickwick thee
voor ieder, die een kernachtige
Engelse smaak prefereert. Let
ook op de goudkleurige, rijke
afschenk
Douwe Egberts
Coöp. Raiffeisen-Bank
„VEENENDAAL"
voor de schoonmaak
E. A. van den Broek
Schilder en behanger
Elke zaterdag op de markt
presenteert:
Fa. J. HERTOG
GROND
WERKEN
Jannes Diepeveen
G. VAN TOL
Postdistrict Amsterdam vraagt:
voor bestel werkzaam heden
FEUILLETON
Voor SPARTA bromfietsen en
prima service
Telefoon 2354 - Postrekening 380265
SPAARGELDEN
(jeugdspaarwet 10 Rijkspremie)
HYPOTHEKEN
VOORSCHOTTEN
g KREDIETEN in rek. crt.
AAN- EN VERKOOP EFFECTEN
(via. Coöp. Centr. Raiffeisen-Bank)
REISDEVIEZEN
Nadere inlichtingen worden gaarne verstrekt op kan
toor Hoogstraat 13-15
Heropening zaterdag 30 april (Koninginne
dag), aanvang half drie. DRIELANDEN-
WEDSTRIJD Holland-Duitsland-België
Voor Nederland komen aan de start: Peter Post, Nop-
pie Koch; voor Duitsland: Paul Vaddar, Eddy Gieseler;
voor België: Leo Proost, Jos Verachtert. Verdere wed
strijden voor de beste Ned. amateurs.
Als grote attractie optreden van de bekende zanger
Willy Alberti met zijn dochter Willeke en Joop de
Knegt. Beide zangers rijden bovendien een revanche-
wedstrijd.
EEN PROGRAMMA VAN TOPKLASSE
Gewone prijzen.
LABORATORIUM
GEVRAAGD EEN
voor laboratorium-werkzaamheden
Analyst-diploma niet vereist
RECTERS FABRIEKEN N.V. - VEENENDAAL
Vraag uw winkelier ook eens
naar de handige Pickwick Theezakjes
Doosje van 20 stuks 98 ct.
T 59
Ralstondealer
Handel in glas, verf, behang, kunstschilders
artikelen, lijstenhandel
Hoofdstraat 54 - Veenendaal - Telefoon 2017
BESPREEKT MET ONS UW FINANCIERINGS-
MOEILIJKHEDEN EN UW AAN- EN
VERKOPEN VAN VASTE GOEDEREN
AKE
LAM
S KANTOOR
Veenendaal - Ingang tijdelijk achterom
in de Groen van Prinstererstraat
Kerkewijk 110 - Tel. 0 8385-2252
WIJ WILLEN
pachten of kopen
enkele HA
goede bouwgrond
voor rozen-kweek
RECTERS FABRIEKEN N.V. - VEENENDAAL
Vers gebrande PINDAJS 55 ct per 250 gr.
ZOETE BAKROZIJNEN 35 ct per 250 gr.
TUTTI-FRUTTI 65 ct per 250 gr.
Verder alle soorten ZUIDVRUCHTEN
ook tegen ZEER LAGE prezen!
Een spannende Franse cinemascope-
film met Barbara Laage, Dominique
Wilms, Jean Marc Thibault, Paul
Frankeur, e.a.
Op zaterdag 23 april 1960 in gebouw „Eltheto",
aanvang 20.00 uur. Kaartverkoop en plaatsbe
spreken op 23 april van 15 tot 16 uur aan de
zaal en 's avonds vanaf 7 uur aan de kassa.
Prijzen der plaatsen 1,50, 1,25 en 1,
Plaatsbespreken a 0,10 per plaats. Toegang
14 jaar.
uw rüwielspeciaalzaak
Jan Steenlaan 65
TELLEFOON 3515
RIJWIELEN
RIJWIELREPARATIE
ONDERDELEN
BENT VN
AL ONZE
A&TIKEIEN BY
Nieuweweg 69
Voor
naar
Garage firma
J. Hogendoom Zn
Telefoon 2454
Nieuweweg 151-155
VOOR UW
NAAR
BUURTLAAN OOST 77
VEENENDAAL
ALPHEN a/d RIJN.
Geboden wordt:
een verzekerde toekomst
goede sociale voorzieningen
een loon, dat op 25-jarige leeftijd f 89,92 bruto per week kan
bedragen
een toeslag voor onregelmatige diensten van gemiddeld f 4,- tot
f7,- per week (afhankelijk van de leeftijd en de plaats van tewerk
stelling)
een vakantie van 15 werkdagen - met 4% vakantietoeslag per jaar.
voor gehuwden met eigen huishouding een volledige vergoeding
van de reiskosten voor gezinsbezoek eenmaal per week en een
vergoeding van 90% van de pensionkosten, totdat te Amsterdam
een woning is toegewezen
voor jeugdige ongehuwde krachten een gedeeltelijke, doch zeer
gunstige vergoeding van reis en/of pensionkosten.
Sollicitaties te zenden aan de directeur van het Postdistrict Amsterdam. Indien u
eerst nog nadere inlichtingen wilt ontvangen kunt u onderstaand formulier, na
invulling en ondertekening in een ongefrankeerde enveloppe zenden
aan de chef van de afdeling Personeelsadministratie,
Postdistrict Amsterdam, N. Z. Voorburgwal 182
Amsterdam-C.
Ondergetekende(naam)
(adres)(geboortedatum)
zal gaarne nadere inlichtingen ontvangen omtrent de funktle van besteller te
Amsterdam Postdistrict.
(plaats)(datum)
(handtekening)
PTT
DOOR WESSEL SMITTER
21
Hij ging naar de bak toe en legde zijn
hand op de handels. „Koud ijzer", zei
hij ernstig, „geen prikkel meer in. Maar
als je haar stroom gaf, zou ze gauw
weer warm en levend worden."
„Ze wordt wel weer warm en le
vend", zei ik, „wanneer de vlammen
op haar aan 't werk gaan, wanneer ze
in stukken wordt gehakt en aan de
ovens tot voedsel gegeven. Eén dezer
dagen komt ze in de vorm van cylin-
derblokken de band afzakken en dan
zet je d'r moeren op. En nou moet je
meegaan, want als de H.P.'s ons hier
zien rondhangen zal het je moeilijk
vallen hen te overtuigen, dat je een
soort grafreden wilt houden en niet
probeert er met een paar koperen kus-
senblokken van door te gaan."
„Laat me nou even", zei hij. „Wat
komt het erop aan, of we een paar mi
nuten later weggaan dan anders? Dit
is waarschijnlijk voor 't laatst, dat we
de ouwe bak zien."
„Ik ben niet sentimenteel", zei hij op
zijn kalme manier na een poos ge
zwegen te hebben, „tenminste, dat ge
loof ik niet. Ik zie de dingen voor wat
ze waard zijn voor mij. Toen ik in de
smederij werkte, had ik mannenwerk
en deed dat ook. Het was prettig. Weet
je nog, hoe ik soms na de bel nog
bleef en plannen uitwerkte om het
werk vlugger en beter te doen. Ik was
in de gelegenheid, m'n hersens te ge
bruiken. Ouwe Betsy gaf me de kans
alles uit mezelf te halen. Als het werk
klaar was, keek ik hoe het gedaan was.
Was het goed, dan was het gedeeltelijk
mijn verdienste, was het niet goed, dan
was het gedeeltelijk mijn schuld. Ik
probeerde te bedenken, hoe ik het een
volgende keer beter zou doen. Ouwe
Betsy was aan mijn hersens gekoppeld,
ze deed wat ik wilde dat ze doen zou.
Ze gaf kracht aan mijn hand, macht
aan mijn wil. Ik was de baas."
Hij zuchtte, maar ging meteen voort:
„Maar in de montage, Bennie, is het
wat anders. Daar is de machine de
baas. De machine doet het prettige
werk, het moeilijke werk, het deel, dat
kundigheid vraagt. De machine is al
les en heeft de eer van het werk. Jij
bent niets, totdat je geleerd hebt een
koppelring te zijn - een klein deel van
de grote machine - tot je niets meer
bent dan een heel klein tandje zonder
enige wil. Je begint en houdt op wan
neer de machine zover is - werkt lang
zaam of vlug op bevel van de machine.
De machine is de grote baas, die achter
je staat - je onder de duim houdt - je
kracht verbruikt - aan je hersens slijpt,
je tot een klein deel van zijn eigen
dode mechanische ik maakt."
„Ga mee", zei ik, „het is laat. Het
eten wacht op ons. We hebben ons nog
niet gewassen."
„Da's waar", zei hij, „we hebben ons
nog niet gewassen. In de smederij was
ten we ons iedere avond voor we weg
gingen. We verkleedden ons en wasten
het vuil van ons gezicht. We liepen de
poort door en zagen er behoorlijk uit.
Dat doen we nu niet - nooit meer. Nie
mand doet 't. Tegen de tijd, dat de bel
gaat, denken we alleen maar aan weg
komen, wegkomen van de machines.
We leggen ons gereedschap waar het
hoort - trekken onze mouwen naar be
neden - maken de knopen in onze voor
schoten los. We maken ons klaar voor
de bel. We maken ons klaar om weg te
komen, zodra de bel gaat en denken
even van de machines los te komen -
de machines, die als snijmachines aan
ons vreten. Maar dat doen we niet,
Bennie, nooit. Ze blijven bij ons gaan
ons in 't bloed zitten, laten hun smerige
afdruk op onze gezichten achter. Die
blijft achter als we ons haasten weg te
komen - op de stroom dode gezichten,
die door de poort gaat. En als we
's ochtends bij de machines terugko
men, ligt hij er nog op. We gaan naar
huis en gebruiken water en zeep, maar
schoon worden we nooit. Het werk
van de machines, die voortdurend aan
ons slijpen en bijtelen, gaat te diep."
Holt gaat over stag
Op een ochtend vertelden ze in de
fabriek, dat meneer Holt ging sluiten.
De mannen stonden in rijen in de gan
gen en bij de tijdklokken en toen de
bel ging, was de helft nog niet op zijn
plaats.
De band begon sloom en stond binnen
de twee minuten stil. De opzichter zelf
draaide hem af en toen hij zag, hoe de
zaken stonden, riep hij alle voorman
nen bij zich.
„Iedereen, die niet op zijn plaats is,
als de band gaat draaien, kan naar
huis gaan," schreeuwde hij.
De voormannen slingerden bevelen
in 't rond, wij helpers stonden schou
der aan schouder met de mannen en de
opzichters klommen op de wagentjes.
De band begon weer, maar had geen
snelheid, geen tempo. De arbeiders
drongen bij elkaar om te praten en te
vertellen, wat ze gehoord hadden.
De opzichters verhoogden de snelheid,
met de bedoeling, de mannen tot wer
ken te dwingen en het geklets de kop
in te drukken, maar de hele troep van
het ene eind naar het andere kwam op
de plaats van zijn buurman terecht. Op
zichter Norman riep de helpers bij
zich. Hij was ten einde raad en tame
lijk opgewonden.
„Hoor es", zei hij, „het wordt ernstig.
Als het nog erger wordt, stuurt de baas
iedereen naar huis. Jullie moeten alles
doen om de boel te sussen. Niet aflos
sen, begrijp je? Blijft niet op een plaats,
luister, waarover ze het hebben. Pro
beer er achter te komen, wie met die
praatjes begonnen is, dat moet ik we
ten."
„Norm", zei ik, „dat kunnen we niet,
het is vannacht bij de doodgraversploeg
begonnen. Het was al druk aan de gang,
toen we hier kwamen, het gaat de hele
fabriek door."
„De hele fabriek door?" zei hij. „Hoe
weet je, dat het door de hele fabriek
gaat? Het lijkt wel, of je er aan mee
geholpen hebt."
„Ik heb niet meegeholpen", zei ik,
„ik heb geprobeerd het te smoren."
„Hoe weet je dan, dat het door de
hele fabriek gaat?"
„Wel", zei ik, „de starters zijn niet
goed doorgekomen. De helft van de mo
toren komen de band af zonder starters,
zeggen ze. Dat betekent, dat er iets niet
in de haak is op de startersafdeling,
hè?"
„Zeg", zei hij, „je wordt niet betaald
om de starterafdeling te controleren.
Naar dat soort dingen te luisteren,
werkt die praatjes in de hand. Ga aan
't werk, doe wat ik je zeg, snap je?"
Hij rende weg. Norman had zijn han
den vol.
Als de band niet meer normaal werkt
en de wildste praatjes de ronde doen,
kunnen wij, helpers, meer dan de bazen
ertoe bijdragen, de dingen recht te zet
ten en ervoor te zorgen, dat alles weer
goed loopt. De opzichters, zelfs de voor
mannen staan aan de andere kant van
het hek, maar de mannen beschouwen
de helpers als de hunnen. Als een hel
per zijn verstand gebruikt en zorgt, dat
de anderen niet denken, dat hij een
spion is, kan hij erachter komen, waar
over zij spreken en denken, maar zodra
een voorman zich ergens mee bemoeit,
zwijgen ze als het graf.
De arbeiders stonden op een kluitje
op de plaats van Jeff. Jerry treuzelde.
Russ, die aan de overkant stond, maak
te het best, omdat het werk maar half
zo vlug ging als het moest. Ik drong
mij er tussen. „Schiet op, mensen", zei
ik, „laten we ermee ophouden. De gro
te baas stuurt ons allemaal weg, als we
niet aanpakken. Er is geen steek van
waar van al die praatjes over sluiten."
„O ja-a-a?" zei Jerry. „Waar haal je
die wijsheid vandaan? Ik heb net ge
hoord, dat ze de hoogovens gesloten
hebben."
„Op zulke ogenblikken als nu", zei
ik, „kun je van alles horen. Je weet
hoe het gaat."
„Ja-a, dat doen we zeker", zei hij.
E. J. VAN ENGELENHOVEN
O verberg - Telef. 0 3431-333
„Je probeert ons een loer te draaien.
Ik zou maar voorzichtig met zulke
praatjes zijn, als ik jou was."
„Als jij niet denkt, dat we gaan slui
ten", zei Jeff, „dan wil je misschien
wel een ouwe wagen goedkoop hebben.
Nog maar drie afbetalingen; ik geef
hem je voor de halve prijs."
„En ik geef mijn radio eraan", zei
Jerry. „Ik betaal niets meer. Ik ga die
radiochef een brief schrijven en zeggen:
„Hier is je radio, jongens, kom hem
maar halen."
(Wordt vervolgd)
