Alg hele Uit verkoop
KORTINGEN TOT 50»/«!
Firma J. v. ft. Bosch
maalt een proefrit
u
JORO BAZAR
UW SPECIALE AANDACHT GEVRAAGD.
AUTOMOBILISTEN!
]ORO BAZAR
VERHUUR
Wegens opheffing van onze afdelingen Dames- en Herenconfectie begint vrijdagmorgen 9 uur
Voor <le dames
JAPONNEN
MANTELS
MANTELKOSTUUMS
ROKKEN
PULLOVERS - VESTEN
BLOUSES
WALA CORSETTEN - B-H's
Voor do heren
UOSTUUMS
COMBINATIES
9 OVERJASSEN
OVERHEMDEN
9 SOKKEN
KINDERKLEDING
Hoofdstraat 2-4 Wenendaal
Na deze opheffingsnitverkoop gespecialiseerd in Woningtextiel
Jan van Rliee's Slagerij
Jmk
RHENEN
en nw
voertuig
Fa. F. E. Vrugte
een flinke
joiipe kracht
begrafenis
A. W. de H a a s
ZEER MODIEUZE COLLECTIE:
enz.
EEN PRACHTIGE SORTERING:
enz.
Enorme keus
Vele nouveaute'sl
Geen zichtzendingen - Contante betaling
Magere paardelappen 1,55 p. 500 gr.
Biefstuk2,50 p. 500 gr.
mmmmnm
Edese Motorenhandel - EDE
Scholen in Rhenen nog steeds
naamloos
VOLKSTELLING 1960
„De Houtspecialist"
Tracteer uw
keuken op'n
verfbeurt!
Sprookjesprijzen tijdens de winkelweek
1/2 pond koekjes
van 90 voor 75 cent
Gebakjes
18 cent per stuk
EEN TAART
van Resteren
Bep
HALFWAS LASSER
LEERLING LASSER
N. DROST EN Zn.
Voor een
nieuwe
GELEGENHEIDS
KLEDING
<*iO. ^Rebergen^
Huismoeders zoekt nu uw voordeel
enz.
SCIIAPE- en PAARDEVLEES v a. 1,25 p. 500 gr.
DINSDAG GEHAKTDAG per 500 gram 99 ct
Deze prijzen zijn v.a. winkel gehaald
Valleistraat 23, Veenendaal, Tel. 3373
voor betere uurwerken
met een VAUXHALL en oordeel zelf.
De beste rij- en andere kwaliteiten in zijn klasse
Prijzen vanaf 7 450,
TELEFOON 8600 - GROTESTRAAT 75
RHENENSE WANDELAARS IN
BENNEKOM
De Rhenense wandelsportvereniging
„Sterk door Vriendschap" heeft zater
dag weer de beste beentjes voortgezet,
nu in een prachtige wandeltocht te
Bennekom, die daar was uitgeschreven
door de vereniging „L.O.L.". De Rhene-
naren wisten de mars zonder uitvallers
te volbrengen en legden daardoor be
slag op een eervolle vierde plaats.
Met een prachtige groepsprijs en voor
iedere deelnemer een mooie medaille
kwam de vereniging in goede stemming
weer thuis.
UITBREIDING TELEFOON RHENEN
Het telefoonnet in Rhenen werd uitge
breid met de nummers:
574 ten name van mej. W. H. Slot, Heren
straat 19 en
819 ten name van A. v. Ingen, Herenstr. 81
ONDERDUIKERSWEDSTRIJD
„RHENENS BELANG"
SUCCES
In de week van 30 april tot 7 mei
hield de afdeling Rhenen van de Ko
ninklijke Nederlandsche Middenstands
bond „Rhenens Belang" een onderdui-
kerszoekwedstrijd in het kader van de
herdenking van de bevrijding. Hiervan
is thans de uitslag bekend geworden en
luidt als volgt: P. de Jong, Esdoornlaan
50, 36 stuks, prijs 22,50; J. Meijer,
Grebbeweg 61, 36 stuks, prijs 22,50;
G. Busch, Herenstraat 68, 34 stuks, prijs
13,75; I. Quint, Fred. v. d. Paltshof 33,
34 stuks, prijs 13,75; H. Snijders,
Kerkplein 18, 33 stuks, prijs 8,75; M.
van Erk, Eikenlaan 8, Veenendaal, 33
stuks, prijs 8,75; J. C. Wiesenekker,
Nw. Veenendaalseweg 47, 32 stuks, pr.
3,75; P. Wiesenekker, Nw. Veenen
daalseweg 32, 32 stuks, prijs 3,75.
De prijzen zullen bestaan uit waar
debonnen, te besteden bij de deel
nemende winkeliers vóór 28 mei a.s. De
bonnen kunnen worden afgehaald bij
de secretaris van de vereniging, de heer
W Stolk, Kloosterstraat 9 te Rhenen.
De wedstrijd mag als zeer geslaagd
worden beschouwd en was in de geest
van de bevrijdingsfeesten, omdat het de
moeilijkheden van de bezettingstijd
weer eens in herinnering bracht.
SCHOOL „RUNGE" KREEG
„PIETJES"
Om de kinderen liefde bij te brengen
voor de vogels en vooral ook om hen
van zeer nabij in de gelegenehid te
stellen onze gevederde vrienden te le
ren kennen, werd zaterdagmiddag in
de openbare lagere school aan de Aca
cialaan, hoofd de heer G. B Runge,
door de Kleurvogelvereniging „Rhenen"
een prachtige volière geplaatst, die
was vervaardigd door de heren Henzen
en Slotboom in hun vrije uren. Enkele
leden van de vereniging hadden al een
complete vogelverzameling erin onder
gebracht, waaronder een diamantduif,
twee napoleonnetjes, zes zeebravinken,
wit, beige en grijs, twee Japanse
meeuwtjes, twee driekleurnonnen. De
voorzitter van de vereniging, de heer
J. Buitenhuis, hield een toepasselijk
speechje, waarin hij het belang van
het aankweken tot de liefde voor de
natuur releveerde. Hij dankte de ma
kers van de volière en droeg deze daar
na over aan het hoofd van de school.
De heer Runge hoopte, dat deze
volière aan zijn tweeledig doel zou be
antwoorden, namelijk liefde kweken
voor de natuur en eventueel in de toe
komst leden voor de vereniging. Hij
bracht eveneens dank aan de makers
en de schenkers van de vogels.
Namens de oudercommissie sprak de
heer D. van Remmerden, die de heren
Henzen en Slotboom een doos sigaren
overhandigde.
Buiten het bestuur waren aanwezig
de heren Hoogenzand, technisch advi
seur en De Jager, lid van het landelijk
bestuur. Onder het genot van een kop
je thee met een koekje werd vrolijk
nagebabbeld.
Reeds geruime tijd geleden is er een
lans gebroken voor de naamgeving van
de scholen in Rhenen. Er zijn er - Eist
en Achterberg meegerekend - zo onge
veer vijftien in totaal, die tot nu toe
moeten worden aangeduid met de naam
van de straat waaraan zij staan, of met
de naam van het hoofd. Dit geeft aller
lei ellenlange aanduidingen, zoals „de
openbare lagere school aan de Nieuwe
Veenendaalseweg", enz. Slechts drie
scholen hebben een naam, „Bloesem",
„Irene" en „St. Cunera". De overigen
wachten er nog steeds op.
Dat men ook in onderwijskringen zelf
het ongemak van deze naamloosheid
gaat gevoelen blijkt uit een poging van
I het hoofd van „de bijzondere lagere
school aan de Platanenlaan" (al weer
zo'n lang verhaal), de heer Dj. Wielinga,
om door middel van een prijsvraag zijn
school een naam te bezorgen.
Daartoe hebben alle kinderen van de
hogere klassen een formuliertje mee
naar huis gekregen, met het verzoek
vóór een bepaalde datum een passende
naam te bedenken.
De winnaar krijgt een aardig prijsje.
Wellicht houdt dit iets in voor de
andere scholen. De hoofden dienen dan
echter wel contact te houden, opdat
niet twee of meer scholen misschien
dezelfde naam krijgen.
Elke automobilist moet zyn wagen in
orde houden. Natuurlijk betekent dit dat
een zaterdagse wasbeurt geen overbodige
luxe is, maar er is méér: er mogen geen
storingen optreden door slijtage of door
het slecht functioneren van bepaalde on
derdelen. Zulke storingen kunnen immers
lot gevolg hebben, dat uw auto op een
ongelegen ogenblik kuren gaat vertonen
en dat ongelegen ogenblik zou kunnen zijn
in een drukke straat of terwijl u met een
flinke vaart op een autosnelweg rijdt!
Daarom geven wij u vandaag een paar
bijzondere tips. Besteed u eens speciale
aandacht aan de volgende punten:
0 Let erop dat de flexibele remstang ook
bij uitgeslagen voorwielen niet ergens
tegenaan schuurt. De slang krijgt soms
een kale plek, doordat deze langs de
band schuurt of een schokbreker raakt.
Eerï slang, die hierdoor barst, maakt
de wagen remloos.
0 Doorgeroeste remleidingen zijn levens-
gevaarlijk, wat natuurlijk niet wil zeg
gen dat alle remleidingen kunnen roes
ten. Een remleiding, die niet goed vast
ligt. kan doorklapperen.
Een gebroken veerblad kan uit het
pakket steken en door een band prik
ken. Controleert u eens of de beugels
op hun plaats zitten. Met een schroe-
draaier kan gemakkelijk worden na
gegaan of alle bladen heel zijn.
0 Een breuk in de kooi van een wiel-
lager maakt dat het wiel los komt te
zitten. Wiellagerspeling kan door een
automobilist gemakkelijk worden ge
controleerd.
0 Stuurkogels kunnen) te veel ruimte
hebben gekregen. De eis moet worden
gesteld dat de spoorstangeinden in hun
geheel worden vernieuwd, wanneer
een van de delen te ver is versleten.
0 Hoe staat het met de rubbers op de
pedalen, op het rempedaal in het bij
zonder? Kan de voet niet van het pe
daal glijden?
0 Is het uitlaatsysteem dicht, zodat het
in de wagen niet stinkt naar kool-
monoxyde? Vergiftige dampen leiden
tot verminderde oplettendheid. Gaten
in het schutbord moeten goed dicht
zijn (vooral bij oudere wagens oplet
ten!).
0 De motorkapsluiting moet prima in
orde zijn. Laat de kap niet op het
tweede slot blijven hangen.
0 Staat de zitplaats van de bestuurder
goed vast?
0 Rijdt beslist niet op gladde banden!
Vindt u het een beetje veel, een beetje
ingewikkeld? Een reden temeer om regel
matig naar uw garagehouder te stappen!
Verbond voor Veilig Verkeer
Publikatie van het
(Vervolg van pagina 1)
de vraag, tot welke inkomensgroep
men behoort, niet een uiting van vrij
moedigheid, die misschien met enige
argwaan zal worden bekeken, omdat
al spoedig een verband wordt veron
dersteld met de werkzaamheden van
dc belastingdienst?
Maar waarom dan de vragenlijsten,
die eind mei huis aan huis zullen
worden gebracht?
NATIONAAL BESTAAN
De antwoorden op deze met veel
zorgvuldigheid uitgezochte en opgestel
de vragen zullen de bouwstoffen gaan
leveren voor een zo volledig en nauw
keurig mogelijke beschrijving van ons
nationale bestaan. Het doel van de ko
mende volkstelling is namelijk een al
gemeen inzicht te verwerven in de
aard en omvang van bepaalde ver
schijnselen, zoals de groei en de samen
stelling van de bevolking en de daarin
opgetreden wijzigingen sedert de vori
ge telling. Voorts van de omvang der
gezinnen, de vruchtbaarheid van de
huwelijken, de veranderingen in het
economische leven en de verschuiving
in de samenstelling van de beroepsbe
volking, onder meer tengevolge van de
industrialisatie en de emigratie. Ook
zal de komende volkstelling uitsluitsel
moeten geven over de omvang van het
forensenverkeer en over de mate, waar
in de bevolking gebruik heeft gemaakt
van de verschillende vormen van al
gemeen vormend en vakonderwijs. Het
verkrijgen van een duidelijk inzicht in
al deze verschijnselen is van groot be
lang voor bedrijfsleven en wetenschap
en, niet in de laatste plaats, voor het
oveheidsbeleid op tal van gebieden zo
als onderwijs, woningbouw, verkeer
en industrialisatie.
Een' geruststelling voor wie de weet
gierigheid van de overheid zou wan
trouwen, mag liggen in de wetenschap,
dat de persoonlijke gegevens, die op de
vragenlijsten worden ingevuld, naam
loos worden, zodra zij zijn geregistreerd
en statistisch zijn verwerkt. Bovendien
wordt een onbevoegde inzage of een
onbevoegd gebruik van de individuele
informaties uitgesloten, omdat de func
tionarissen, die op de een of andere
wijze bij de tellingswerkzaamheden
zijn betrokken, strikte geheimhouding
is opgelegd.
Een nieuwe benadering van de om
vang der Atheense bevolking voor het
jaar 323 voor Chr. geeft de volgende
opstelling te zien: tegenover een auto-
tochtone groep van 112.000 burgers
staat dan een aantal van 42.000 vreem
delingen en een totaal van 104.000 sla
ven. De hele bevolking van Athene zou
dus in die tijd 258.000 zielen groot zijn
geweest.
REEDS BIJ ROMEINEN
Wat opvalt is de sterke wisseling,
waaraan de samenstelling van het in
wonertal van Athene heeft bloot ge
staan. Maar hierbij mag niet worden
vergeten, dat de oorlog in de Griekse
geschiedenis een vaak voorkomend
verschijnsel was, om niet te zeggen
dat militaire krachtmetingen bijna nor
maal waren. Dat dit leidde tot grote
verliezen aan mensenlevens ligt wel
voor de hand. En bekend is ook, dat
de slaven in het bijzonder in zulke
tijden gebruik maakten van de gelegen
heid de wijk te nemen naar gewesten,
waar zij hoopten een beter lot te vin
den.
Bij de Romeinen werden de volks
tellingen tot een regelmatig terug
kerende gebeurtenis. De eerste kwam
tot stand onder de zesde koning van
Rome, Servius Tullius, maar ook over
de resultaten van deze telling is maar
weinig bekend. Iets meer weten wij
van de telling van 459 voor Chr., waar
van de uitkomst een aantal van 117,319
burgers aanwees, hetgeen zou zijn
neergekomen op een totale bevolking
van 400 000 personen. Maar de historici
hebben ook dit cijfer in twijfel getrok-
J ken. Door een vergelijking met latere
tellingen, waarbij rekening werd ge
houden met een belangrijke groei van
het grondgebied, is men gekomen tot
een schatting van het aantal burgers
in Rome van 45.000, wat in overeen-
stemming zou zijn geweest met een
j vrije bevolking van ten hoogste 150.000
zielen.
De volkstellingen werden in het Ro-
Dit is juist het grote verschil tussen
de volkstellingen in ónze tijd en die,
welke reeds lang vóór ons en omstreeks
het begin van onze jaartelling werden
gehouden. De tellingen, die in de ver
schillende Europese landen sinds het
begin van de negentiende eeuw op ge
zette tijden plaats vinden, hebben in
allengs sterkere mate tot oogmerk ge
had, het regeringsbeleid nauwer te
doen aansluiten bij de behoeften van
land en volk op economisch en maat
schappelijk gebied, vanzelfsprekend
binnen de grenzen van wat men daar
onder in de loop van de tijd meende
te moeten verstaan.
VROEGER: HOEVEEL MANNEN?
Bij de volkstellingen in het grijze
verleden was daartegen van dat sociale
en economische aspect nauwelijks of
geen sprake. Twee elementen stonden
bij de volkstellingen in de oudheid
steeds op de voorgrond: het ging om de
vraag, welk deel van de bevolking als
cijnsplichtig moest worden beschouwd
en hoe groot het aantal mannen was,
dat onder de wapenen kon worden ge
roepen. En in veel gevallen hielden het
onderzoek naar de belastingplicht en
de oproep voor de militaire dienstver
vulling nauw met elkaar verband.
De oudste tellingen, waarvan in de
geschiedenis melding wordt gemaakt,
zijn die in China waarvan de eerste
omstreeks 3000 jaar voor Christus' ge
boorte plaats vond. Maar de gegevens
daarover zijn zeer schaars Iets meer
weten wij van een latere telling in dat
land, met name van die in het tweede
jaar van onze jaartelling. Het aantal
inwoners werd toen bepaald op bijna
zestig miljoen. Maar in het jaar '57 na
Christus was dit bevolkingscijfer terug
gelopen tot 21 miljoen tengevolge van
aanhoudende oorlogen en binnenlandse
troebelen, die gepaard gingen met een
ernstige verslechtering van de levens
omstandigheden der bewoners.
Een kleine honderd jaar later was hot
zielental weer toegenomen tot vijftig
miljoen. Uitgangspunt van de tellingen
was het aantal belastingbetalers, waar
bij de gezinnen op gemiddeld vijf leden
werden geteld. Maar deze cijfers kun
nen geen aanspraak maken op nauw
keurigheid: het Chinese grondgebied
- en dus het inwonertal veranderde
regelmatig, hetzij door de afval van
gebiedsdelen, hetzij door veroveringen,
die tot een uitbreiding van het terri
toir leidden. Bovendien schijnt het re
gel te zijn geweest, dat de belasting
inning werd verpacht, zodat het in het
belang van de inners was, het aantal
cijnsplichtingen lager voor te stellen
dan het in werkelijkheid was!
400.000 SLAVEN
Ook uit het oude Griekenland zijn
berichten tot ons gekomen over volks
tellingen. Bekend is vooral gebleven de
telling, die in het jaar 315 voor Chr.
onder het bestuur van Demetrios van
Phaleron in Athene werd gehouden.
Volgens de overlevering zouden daar
toen 21.000 burgers hebben gewoond en
10.000 vreemdelingen, terwijl het aan
tal slaven op niet minder dan 400.000
wordt gesteld. Maar latere onderzoekers
hebben de uitkomsten van deze telling
sterk in twijfel getrokken. Het schijnt
vrijwel vast te staan, dat in het cijfer,
dat betrekking heeft op het aantal
echte Atheners, alleen de volwassenen
zijn begrepen. Eenzelfde correctie zou
moeten worden gemaakt op het cijfer
betreffende de inwoners van vreemde
herkomst. Maar vooral het aantal sla
ven zou aanmerkelijk kleinex. zijn ge
weest, ofschoon het economisch leven
toen in hoge mate van de slavenarbeid
afhankelijk moet zijn geweest.
De volkstellingscijfers uit twee tijd
vakken van de Atheense geschiedenis,
die ongeveer een eeuw uit elkaar lig
gen, zijn in het jongste verleden het
voorwerp geweest van een nieuwe be
studering. Voor het jaar 431 voor Chr.
is men daarbij gekomen tot een in
wonertal van ruim 315 000. Daarvan
zouden 172.000 mannen, vrouwen en
kinderen van Atheense oorsprong zijn
geweest. Het aantal vreemdelingen
moet volgens deze herberekening 28.000
hebben belopen, terwijl de slaven een
bevolkingsgroep van 115.000 zielen zou
den hebben gevormd,
meinse Rijk om de vijf jaar gehouden.
Volgens sommige schrijvers zouden zij
een navolging zijn geweest van de
Griekse tellingen, maar aan de andere
kant wordt het mogelijk geacht, dat
Egypte in dit opzicht tot voorbeeld
heeft gediend. Zoals alle uit de Oud
heid bekende pogingen een duidelijk
beeld te krijgen van het aantal be
woners van het land, lagen ook bij de
Romeinen vrijwel uitsluitend militaire
en fiscale overwegingen aan de volks
tellingen ten grondslag. De regeerders
hebben blijkbaar altijd de behoefte ge
had te weten, op hoeveel weerbare
mannen zij konden rekenen voor het
geval een conflict met andere landen
en volken mocht ontstaan.
STRENGE LEVENSWANDEL
Maar het voeren van oorlogen kostte
veel geld en dus was het voor de rege
ringen in de Oudheid van groot belang
op de hoogte te komen van het ver
mogen hunner onderdanen, waarbij
met het opleggen van belastingen reke
ning kon worden gehouden. Bij de
Grieken en de Romeinen was de hoogte
van de belastingplicht bovendien een
maatstaf voor het indelen van de be
volking in verschillende standen en de
toekenning van daarmee verband hou
dende politieke rechten.
De volkstelling - in Rome „census"
genoemd - stond onder leiding van
twee hooggeplaatste functionarissen,
censoren, die bijna altijd eerder het
ambt van consul hadden bekleed. Zij
moesten de faam hebben, een uiterst
strenge levenswandel te leiden opdat
misbruik van hun bevoegdheden zou
worden vermeden. Dit was ook ge
wenst, omdat de censoren het recht
hadden te oordelen over het zedelijk
gedrag van de burgers, deze hiervoor
zo nodig ter verantwoording konden
roepen: kortom zij bemoeiden zich
rechtstreeks met het particuliere leven
van de enkeling.
Als vrije burgers van de Romeinse
staat werden alleen zij beschouwd die
in de belastingregisters werden opge
nomen. De cijnsplicht had aanvankelijk
alleen betrekking op het grondbezit,
later ook op andere vermogensbestand
delen. En de indeling van de burgers
in het leger steunde bijna uitsluitend
op de hoogte van het te betalen belas
tingbedrag. Uit de cijfers van de op
eenvolgende volkstellingen, voorzover
deze zijn overgeleverd, krijgt men dus
een indruk, in welke mate de vrije be
volking toenam. Zo bleek bij de census
van 131 voor Chr., dat 319.000 weerbare
burgers ter beschikking stonden. Dit
aantal steeg bij de volgende census, die
in 125 voor Chr. werd gehouden, tot
395.000, een toeneming dus van 76.000.
Maar in die tussentijd was het tot een
verdeling van braakliggende grote lan
derijen onder de arme boerenbevolking
gekomen, hetgeen in de resultaten van
de laatstgenoemde volkstelling duidelijk
tot uitdrukking kwam.
ONGUNSTIGE INVLOED
De emigratie, de talrijke oorlogen en
een tijdvak van hevige burgeroorlog
hadden een ongunstige invloed op de
groei van de vrije bevolking van Italië.
Alleen de burgeroorlog moet volgens
vrij ruwe schattingen in Rome het aan
tal vrije burgers met ruim 100.000 heb
ben verminderd, terwijl in heel Italië
300,000 mensen in de bloedige partij
strijd het leven verloren.
Volgens de volkstelling van het jaar
70 voor Chr. werden in Italië 910.000
weerbare burgers geregistreerd, het
geen wel ongeveer zal hebben gecorres
pondeerd met een totale vrije bevol
king van tussen de zes en zeven mil
joen zielen. In diezelfde tijd was het
aantal slaven aanmerkelijk groter en
het wordt zeer wel mogelijk geacht,
dat het dubbel zo sterk was als het
aantal vrije burgers.
Ook in de Romeinse buitenprovin
cies werden op gezette tijden volks
tellingen georganiseerd, in de regel
met een tussentijd van veertien jaar.
Evenals in het moederland waren de
belastingheffing en de indeling voor
de militaire dienstplicht de meest op
de voorgrond tredende oogmerken. Het
wordt als zeer waarschijnlijk geacht,
dat de verplichting tot het vervullen
van de krijgsdienst kon worden afge
kocht door een bijzondere belasting
heffing.
BIJBELVERHAAL
Geen van deze volkstellingen is zo
bekend geworden als die, waarover
wordt bericht in het Bijbelverhaal, dat
handelt over de reis van Jozef en Ma-
Patrim.laan 55 - Tel. 3520
VEENENDAAL
Schilderen is zo gezellig en
makkelijk met goede verf.
Die vindt u bij...
HARRY
ZIMMERMAN
Kerke wijk 19
Telefoon 2646
^LEYA' ver' voor het
schilderfeest
Naar Lilliputstad kijken is de moeite waard,
maar als u niet naar de
gaat kijken hebt u nog niets gezien
AUTOPEDS vanaf f 4,98, WEEKENDTASSEN vanaf 4,98.
Spotprijzen in KOP EN SCHOTELS, LECTUURBAKKEN vanaf
f 2,98, BLOEMPOTTEN, VAZEN, DRINKGLAZEN, FOTO-
LIJSTEN, ELEKTR. PANNEN (merk „Vistal").
De nieuwste modellen ZONNEBRILLEN, BADTASSEN, BAD
MUTSEN, ZWEMBANDEN, enz., enz.
Vindt u in de
Davidspiein 9-10 - Veenendaal - Tel. 2617
Deelnemer Winkelweekactie Ook op betaalzegels
Gevraagd
Tijdens de winkelweek:
En als EXTRA reclame
ontvangt elke 25ste koper
BANKETBAKKERIJ
Pr. Bernhardlaan 175-177
Telefoon 2501
voor kantoor, die tevens
de controle op het maga
zijn wil bijhouden. Enige
ervaring strekt tot aan
beveling. Voor de juiste
man goede toekomstmoge
lijkheden.
Tevens gevraagd een
en
Aanmelden dagelijks
TRACTORENHANDEL
Kuilweg 4 Rhenen
Telefoon 491
met auto's zijn wij speciaal
ingericht
4-8 persoons auto's
disponibel
N.V. v/h Fa. Wed.
Kerkewijk 91, Telef. 2P45
bespoort;
PATRIMONIUMLAAN 65. TEL 3261
ZANDSTRAAT 57 'ElEf 3205
ria naar Bethlehem: „In die dagen nu
ging een gebod uit van keizer Augustus
dat de gehele wereld opgeschreven
moest worden. Deze eerste opschrijving
had plaats toen Quirinius stadhouder
was over Syrië. En allen gingen op reis
om zich te laten opschrijven, ieder naar
zijn stad. Ook Jozef ging op uit Galilea,
uit de stad Nazaret, naar Judea, naai
de stad Davids, die Bethlehem heet;
omdat hij uit het huis en geslacht van
David was om zich te laten opschrij
ven met Maria, zijn verloofde, die
zwanger was" (Lucas 2 1).
Na de ondergang van het Romeinse
Rijk is het houden van volkstellingen
op zo uitgebreide schaal en met een zo
grote regelmatigheid in onbruik ge
raakt. Slechts sporadische en dan nog
maar voor beperkte gebieden - vooral
in de oude stedelijke centra in Europa -
vernemen wij na de zestiende eeuw nog
wel eens iets over tellingen van het
aantal inwone!rs.
POGING VAN KING
Tot slot van dit korte overzicht van
de voorgeschiedenis van de moderne
volkstellingen kan nog melding worden
gemaakt van een poging de bevolking
van Engeland tegen het einde van de
zeventiende eeuw te „beschrijven". In
1696 verscheen in Londen een statis
tische studie van Gregory King, waar
in hij op grond vooral van de gegevens
betreffende de belasting op het aantal
stookplaatsen, het inwonertal van zijn
vaderland berekende. King becijferde
de totale bevolking van Engeland voor
het jaar 1689 op iets meer dan 5,5 mil
joen zielen. Daarvan woonden alleen in
Londen 530.000 mensen, in de overige
steden en marktplaatsen 870.000, ter
wijl in dorpen en gehuchten nog 4,1
miljoen mensen zouden hebben ge
woond. Het aantal plattelandsbewoners
was dus bijna driemaal zo groot als de
stedelijke bevolking. Het aantal fami
lies stelde King op ruim 1,3 miljoen.
Maar onze Engelse onderzoeker deed
méér: hij deelde de bevolking in naar
standen en beroepsgroepen, hij maakte
schattingen over de gemiddelde om
vang van de gezinnen in deze uiteen
lopende maatschappelijke groepen en
waagde zich zelfs aan berekeningen
ten aanzien van het gemiddelde jaar
inkomen van de gezinnen. De studie
van Gregory King kon uiteraard geen
aanspraak maken op onbetwistbare
nauwkeurigheid - in Engeland was
men evenals in de andere landen in dit
werelddeel nog lang niet toe aan een
wetenschappelijke beoefening van de
statistiek - maar de resultaten van zijn
berekeningen zijn niettemin van blij
vende betekenis gebleven ter beoorde
ling van de Britse toestanden in zijn
tijd. Bepaalde waarnemingen van King
behoren ook nu nog tot de oogmerken
van de volkstellingen van tegenwoor
dig, met dit grote verschil, dat nu de
uitkomsten van het onderzoek veel
preciezer kunnen zijn dank zij de be
schikking over perfect functionerende
statistische diensten.