Alg hele Uit verkoop KORTINGEN TOT 50»/«! Firma J. v. ft. Bosch maalt een proefrit u JORO BAZAR UW SPECIALE AANDACHT GEVRAAGD. AUTOMOBILISTEN! ]ORO BAZAR VERHUUR Wegens opheffing van onze afdelingen Dames- en Herenconfectie begint vrijdagmorgen 9 uur Voor <le dames JAPONNEN MANTELS MANTELKOSTUUMS ROKKEN PULLOVERS - VESTEN BLOUSES WALA CORSETTEN - B-H's Voor do heren UOSTUUMS COMBINATIES 9 OVERJASSEN OVERHEMDEN 9 SOKKEN KINDERKLEDING Hoofdstraat 2-4 Wenendaal Na deze opheffingsnitverkoop gespecialiseerd in Woningtextiel Jan van Rliee's Slagerij Jmk RHENEN en nw voertuig Fa. F. E. Vrugte een flinke joiipe kracht begrafenis A. W. de H a a s ZEER MODIEUZE COLLECTIE: enz. EEN PRACHTIGE SORTERING: enz. Enorme keus Vele nouveaute'sl Geen zichtzendingen - Contante betaling Magere paardelappen 1,55 p. 500 gr. Biefstuk2,50 p. 500 gr. mmmmnm Edese Motorenhandel - EDE Scholen in Rhenen nog steeds naamloos VOLKSTELLING 1960 „De Houtspecialist" Tracteer uw keuken op'n verfbeurt! Sprookjesprijzen tijdens de winkelweek 1/2 pond koekjes van 90 voor 75 cent Gebakjes 18 cent per stuk EEN TAART van Resteren Bep HALFWAS LASSER LEERLING LASSER N. DROST EN Zn. Voor een nieuwe GELEGENHEIDS KLEDING <*iO. ^Rebergen^ Huismoeders zoekt nu uw voordeel enz. SCIIAPE- en PAARDEVLEES v a. 1,25 p. 500 gr. DINSDAG GEHAKTDAG per 500 gram 99 ct Deze prijzen zijn v.a. winkel gehaald Valleistraat 23, Veenendaal, Tel. 3373 voor betere uurwerken met een VAUXHALL en oordeel zelf. De beste rij- en andere kwaliteiten in zijn klasse Prijzen vanaf 7 450, TELEFOON 8600 - GROTESTRAAT 75 RHENENSE WANDELAARS IN BENNEKOM De Rhenense wandelsportvereniging „Sterk door Vriendschap" heeft zater dag weer de beste beentjes voortgezet, nu in een prachtige wandeltocht te Bennekom, die daar was uitgeschreven door de vereniging „L.O.L.". De Rhene- naren wisten de mars zonder uitvallers te volbrengen en legden daardoor be slag op een eervolle vierde plaats. Met een prachtige groepsprijs en voor iedere deelnemer een mooie medaille kwam de vereniging in goede stemming weer thuis. UITBREIDING TELEFOON RHENEN Het telefoonnet in Rhenen werd uitge breid met de nummers: 574 ten name van mej. W. H. Slot, Heren straat 19 en 819 ten name van A. v. Ingen, Herenstr. 81 ONDERDUIKERSWEDSTRIJD „RHENENS BELANG" SUCCES In de week van 30 april tot 7 mei hield de afdeling Rhenen van de Ko ninklijke Nederlandsche Middenstands bond „Rhenens Belang" een onderdui- kerszoekwedstrijd in het kader van de herdenking van de bevrijding. Hiervan is thans de uitslag bekend geworden en luidt als volgt: P. de Jong, Esdoornlaan 50, 36 stuks, prijs 22,50; J. Meijer, Grebbeweg 61, 36 stuks, prijs 22,50; G. Busch, Herenstraat 68, 34 stuks, prijs 13,75; I. Quint, Fred. v. d. Paltshof 33, 34 stuks, prijs 13,75; H. Snijders, Kerkplein 18, 33 stuks, prijs 8,75; M. van Erk, Eikenlaan 8, Veenendaal, 33 stuks, prijs 8,75; J. C. Wiesenekker, Nw. Veenendaalseweg 47, 32 stuks, pr. 3,75; P. Wiesenekker, Nw. Veenen daalseweg 32, 32 stuks, prijs 3,75. De prijzen zullen bestaan uit waar debonnen, te besteden bij de deel nemende winkeliers vóór 28 mei a.s. De bonnen kunnen worden afgehaald bij de secretaris van de vereniging, de heer W Stolk, Kloosterstraat 9 te Rhenen. De wedstrijd mag als zeer geslaagd worden beschouwd en was in de geest van de bevrijdingsfeesten, omdat het de moeilijkheden van de bezettingstijd weer eens in herinnering bracht. SCHOOL „RUNGE" KREEG „PIETJES" Om de kinderen liefde bij te brengen voor de vogels en vooral ook om hen van zeer nabij in de gelegenehid te stellen onze gevederde vrienden te le ren kennen, werd zaterdagmiddag in de openbare lagere school aan de Aca cialaan, hoofd de heer G. B Runge, door de Kleurvogelvereniging „Rhenen" een prachtige volière geplaatst, die was vervaardigd door de heren Henzen en Slotboom in hun vrije uren. Enkele leden van de vereniging hadden al een complete vogelverzameling erin onder gebracht, waaronder een diamantduif, twee napoleonnetjes, zes zeebravinken, wit, beige en grijs, twee Japanse meeuwtjes, twee driekleurnonnen. De voorzitter van de vereniging, de heer J. Buitenhuis, hield een toepasselijk speechje, waarin hij het belang van het aankweken tot de liefde voor de natuur releveerde. Hij dankte de ma kers van de volière en droeg deze daar na over aan het hoofd van de school. De heer Runge hoopte, dat deze volière aan zijn tweeledig doel zou be antwoorden, namelijk liefde kweken voor de natuur en eventueel in de toe komst leden voor de vereniging. Hij bracht eveneens dank aan de makers en de schenkers van de vogels. Namens de oudercommissie sprak de heer D. van Remmerden, die de heren Henzen en Slotboom een doos sigaren overhandigde. Buiten het bestuur waren aanwezig de heren Hoogenzand, technisch advi seur en De Jager, lid van het landelijk bestuur. Onder het genot van een kop je thee met een koekje werd vrolijk nagebabbeld. Reeds geruime tijd geleden is er een lans gebroken voor de naamgeving van de scholen in Rhenen. Er zijn er - Eist en Achterberg meegerekend - zo onge veer vijftien in totaal, die tot nu toe moeten worden aangeduid met de naam van de straat waaraan zij staan, of met de naam van het hoofd. Dit geeft aller lei ellenlange aanduidingen, zoals „de openbare lagere school aan de Nieuwe Veenendaalseweg", enz. Slechts drie scholen hebben een naam, „Bloesem", „Irene" en „St. Cunera". De overigen wachten er nog steeds op. Dat men ook in onderwijskringen zelf het ongemak van deze naamloosheid gaat gevoelen blijkt uit een poging van I het hoofd van „de bijzondere lagere school aan de Platanenlaan" (al weer zo'n lang verhaal), de heer Dj. Wielinga, om door middel van een prijsvraag zijn school een naam te bezorgen. Daartoe hebben alle kinderen van de hogere klassen een formuliertje mee naar huis gekregen, met het verzoek vóór een bepaalde datum een passende naam te bedenken. De winnaar krijgt een aardig prijsje. Wellicht houdt dit iets in voor de andere scholen. De hoofden dienen dan echter wel contact te houden, opdat niet twee of meer scholen misschien dezelfde naam krijgen. Elke automobilist moet zyn wagen in orde houden. Natuurlijk betekent dit dat een zaterdagse wasbeurt geen overbodige luxe is, maar er is méér: er mogen geen storingen optreden door slijtage of door het slecht functioneren van bepaalde on derdelen. Zulke storingen kunnen immers lot gevolg hebben, dat uw auto op een ongelegen ogenblik kuren gaat vertonen en dat ongelegen ogenblik zou kunnen zijn in een drukke straat of terwijl u met een flinke vaart op een autosnelweg rijdt! Daarom geven wij u vandaag een paar bijzondere tips. Besteed u eens speciale aandacht aan de volgende punten: 0 Let erop dat de flexibele remstang ook bij uitgeslagen voorwielen niet ergens tegenaan schuurt. De slang krijgt soms een kale plek, doordat deze langs de band schuurt of een schokbreker raakt. Eerï slang, die hierdoor barst, maakt de wagen remloos. 0 Doorgeroeste remleidingen zijn levens- gevaarlijk, wat natuurlijk niet wil zeg gen dat alle remleidingen kunnen roes ten. Een remleiding, die niet goed vast ligt. kan doorklapperen. Een gebroken veerblad kan uit het pakket steken en door een band prik ken. Controleert u eens of de beugels op hun plaats zitten. Met een schroe- draaier kan gemakkelijk worden na gegaan of alle bladen heel zijn. 0 Een breuk in de kooi van een wiel- lager maakt dat het wiel los komt te zitten. Wiellagerspeling kan door een automobilist gemakkelijk worden ge controleerd. 0 Stuurkogels kunnen) te veel ruimte hebben gekregen. De eis moet worden gesteld dat de spoorstangeinden in hun geheel worden vernieuwd, wanneer een van de delen te ver is versleten. 0 Hoe staat het met de rubbers op de pedalen, op het rempedaal in het bij zonder? Kan de voet niet van het pe daal glijden? 0 Is het uitlaatsysteem dicht, zodat het in de wagen niet stinkt naar kool- monoxyde? Vergiftige dampen leiden tot verminderde oplettendheid. Gaten in het schutbord moeten goed dicht zijn (vooral bij oudere wagens oplet ten!). 0 De motorkapsluiting moet prima in orde zijn. Laat de kap niet op het tweede slot blijven hangen. 0 Staat de zitplaats van de bestuurder goed vast? 0 Rijdt beslist niet op gladde banden! Vindt u het een beetje veel, een beetje ingewikkeld? Een reden temeer om regel matig naar uw garagehouder te stappen! Verbond voor Veilig Verkeer Publikatie van het (Vervolg van pagina 1) de vraag, tot welke inkomensgroep men behoort, niet een uiting van vrij moedigheid, die misschien met enige argwaan zal worden bekeken, omdat al spoedig een verband wordt veron dersteld met de werkzaamheden van dc belastingdienst? Maar waarom dan de vragenlijsten, die eind mei huis aan huis zullen worden gebracht? NATIONAAL BESTAAN De antwoorden op deze met veel zorgvuldigheid uitgezochte en opgestel de vragen zullen de bouwstoffen gaan leveren voor een zo volledig en nauw keurig mogelijke beschrijving van ons nationale bestaan. Het doel van de ko mende volkstelling is namelijk een al gemeen inzicht te verwerven in de aard en omvang van bepaalde ver schijnselen, zoals de groei en de samen stelling van de bevolking en de daarin opgetreden wijzigingen sedert de vori ge telling. Voorts van de omvang der gezinnen, de vruchtbaarheid van de huwelijken, de veranderingen in het economische leven en de verschuiving in de samenstelling van de beroepsbe volking, onder meer tengevolge van de industrialisatie en de emigratie. Ook zal de komende volkstelling uitsluitsel moeten geven over de omvang van het forensenverkeer en over de mate, waar in de bevolking gebruik heeft gemaakt van de verschillende vormen van al gemeen vormend en vakonderwijs. Het verkrijgen van een duidelijk inzicht in al deze verschijnselen is van groot be lang voor bedrijfsleven en wetenschap en, niet in de laatste plaats, voor het oveheidsbeleid op tal van gebieden zo als onderwijs, woningbouw, verkeer en industrialisatie. Een' geruststelling voor wie de weet gierigheid van de overheid zou wan trouwen, mag liggen in de wetenschap, dat de persoonlijke gegevens, die op de vragenlijsten worden ingevuld, naam loos worden, zodra zij zijn geregistreerd en statistisch zijn verwerkt. Bovendien wordt een onbevoegde inzage of een onbevoegd gebruik van de individuele informaties uitgesloten, omdat de func tionarissen, die op de een of andere wijze bij de tellingswerkzaamheden zijn betrokken, strikte geheimhouding is opgelegd. Een nieuwe benadering van de om vang der Atheense bevolking voor het jaar 323 voor Chr. geeft de volgende opstelling te zien: tegenover een auto- tochtone groep van 112.000 burgers staat dan een aantal van 42.000 vreem delingen en een totaal van 104.000 sla ven. De hele bevolking van Athene zou dus in die tijd 258.000 zielen groot zijn geweest. REEDS BIJ ROMEINEN Wat opvalt is de sterke wisseling, waaraan de samenstelling van het in wonertal van Athene heeft bloot ge staan. Maar hierbij mag niet worden vergeten, dat de oorlog in de Griekse geschiedenis een vaak voorkomend verschijnsel was, om niet te zeggen dat militaire krachtmetingen bijna nor maal waren. Dat dit leidde tot grote verliezen aan mensenlevens ligt wel voor de hand. En bekend is ook, dat de slaven in het bijzonder in zulke tijden gebruik maakten van de gelegen heid de wijk te nemen naar gewesten, waar zij hoopten een beter lot te vin den. Bij de Romeinen werden de volks tellingen tot een regelmatig terug kerende gebeurtenis. De eerste kwam tot stand onder de zesde koning van Rome, Servius Tullius, maar ook over de resultaten van deze telling is maar weinig bekend. Iets meer weten wij van de telling van 459 voor Chr., waar van de uitkomst een aantal van 117,319 burgers aanwees, hetgeen zou zijn neergekomen op een totale bevolking van 400 000 personen. Maar de historici hebben ook dit cijfer in twijfel getrok- J ken. Door een vergelijking met latere tellingen, waarbij rekening werd ge houden met een belangrijke groei van het grondgebied, is men gekomen tot een schatting van het aantal burgers in Rome van 45.000, wat in overeen- stemming zou zijn geweest met een j vrije bevolking van ten hoogste 150.000 zielen. De volkstellingen werden in het Ro- Dit is juist het grote verschil tussen de volkstellingen in ónze tijd en die, welke reeds lang vóór ons en omstreeks het begin van onze jaartelling werden gehouden. De tellingen, die in de ver schillende Europese landen sinds het begin van de negentiende eeuw op ge zette tijden plaats vinden, hebben in allengs sterkere mate tot oogmerk ge had, het regeringsbeleid nauwer te doen aansluiten bij de behoeften van land en volk op economisch en maat schappelijk gebied, vanzelfsprekend binnen de grenzen van wat men daar onder in de loop van de tijd meende te moeten verstaan. VROEGER: HOEVEEL MANNEN? Bij de volkstellingen in het grijze verleden was daartegen van dat sociale en economische aspect nauwelijks of geen sprake. Twee elementen stonden bij de volkstellingen in de oudheid steeds op de voorgrond: het ging om de vraag, welk deel van de bevolking als cijnsplichtig moest worden beschouwd en hoe groot het aantal mannen was, dat onder de wapenen kon worden ge roepen. En in veel gevallen hielden het onderzoek naar de belastingplicht en de oproep voor de militaire dienstver vulling nauw met elkaar verband. De oudste tellingen, waarvan in de geschiedenis melding wordt gemaakt, zijn die in China waarvan de eerste omstreeks 3000 jaar voor Christus' ge boorte plaats vond. Maar de gegevens daarover zijn zeer schaars Iets meer weten wij van een latere telling in dat land, met name van die in het tweede jaar van onze jaartelling. Het aantal inwoners werd toen bepaald op bijna zestig miljoen. Maar in het jaar '57 na Christus was dit bevolkingscijfer terug gelopen tot 21 miljoen tengevolge van aanhoudende oorlogen en binnenlandse troebelen, die gepaard gingen met een ernstige verslechtering van de levens omstandigheden der bewoners. Een kleine honderd jaar later was hot zielental weer toegenomen tot vijftig miljoen. Uitgangspunt van de tellingen was het aantal belastingbetalers, waar bij de gezinnen op gemiddeld vijf leden werden geteld. Maar deze cijfers kun nen geen aanspraak maken op nauw keurigheid: het Chinese grondgebied - en dus het inwonertal veranderde regelmatig, hetzij door de afval van gebiedsdelen, hetzij door veroveringen, die tot een uitbreiding van het terri toir leidden. Bovendien schijnt het re gel te zijn geweest, dat de belasting inning werd verpacht, zodat het in het belang van de inners was, het aantal cijnsplichtingen lager voor te stellen dan het in werkelijkheid was! 400.000 SLAVEN Ook uit het oude Griekenland zijn berichten tot ons gekomen over volks tellingen. Bekend is vooral gebleven de telling, die in het jaar 315 voor Chr. onder het bestuur van Demetrios van Phaleron in Athene werd gehouden. Volgens de overlevering zouden daar toen 21.000 burgers hebben gewoond en 10.000 vreemdelingen, terwijl het aan tal slaven op niet minder dan 400.000 wordt gesteld. Maar latere onderzoekers hebben de uitkomsten van deze telling sterk in twijfel getrokken. Het schijnt vrijwel vast te staan, dat in het cijfer, dat betrekking heeft op het aantal echte Atheners, alleen de volwassenen zijn begrepen. Eenzelfde correctie zou moeten worden gemaakt op het cijfer betreffende de inwoners van vreemde herkomst. Maar vooral het aantal sla ven zou aanmerkelijk kleinex. zijn ge weest, ofschoon het economisch leven toen in hoge mate van de slavenarbeid afhankelijk moet zijn geweest. De volkstellingscijfers uit twee tijd vakken van de Atheense geschiedenis, die ongeveer een eeuw uit elkaar lig gen, zijn in het jongste verleden het voorwerp geweest van een nieuwe be studering. Voor het jaar 431 voor Chr. is men daarbij gekomen tot een in wonertal van ruim 315 000. Daarvan zouden 172.000 mannen, vrouwen en kinderen van Atheense oorsprong zijn geweest. Het aantal vreemdelingen moet volgens deze herberekening 28.000 hebben belopen, terwijl de slaven een bevolkingsgroep van 115.000 zielen zou den hebben gevormd, meinse Rijk om de vijf jaar gehouden. Volgens sommige schrijvers zouden zij een navolging zijn geweest van de Griekse tellingen, maar aan de andere kant wordt het mogelijk geacht, dat Egypte in dit opzicht tot voorbeeld heeft gediend. Zoals alle uit de Oud heid bekende pogingen een duidelijk beeld te krijgen van het aantal be woners van het land, lagen ook bij de Romeinen vrijwel uitsluitend militaire en fiscale overwegingen aan de volks tellingen ten grondslag. De regeerders hebben blijkbaar altijd de behoefte ge had te weten, op hoeveel weerbare mannen zij konden rekenen voor het geval een conflict met andere landen en volken mocht ontstaan. STRENGE LEVENSWANDEL Maar het voeren van oorlogen kostte veel geld en dus was het voor de rege ringen in de Oudheid van groot belang op de hoogte te komen van het ver mogen hunner onderdanen, waarbij met het opleggen van belastingen reke ning kon worden gehouden. Bij de Grieken en de Romeinen was de hoogte van de belastingplicht bovendien een maatstaf voor het indelen van de be volking in verschillende standen en de toekenning van daarmee verband hou dende politieke rechten. De volkstelling - in Rome „census" genoemd - stond onder leiding van twee hooggeplaatste functionarissen, censoren, die bijna altijd eerder het ambt van consul hadden bekleed. Zij moesten de faam hebben, een uiterst strenge levenswandel te leiden opdat misbruik van hun bevoegdheden zou worden vermeden. Dit was ook ge wenst, omdat de censoren het recht hadden te oordelen over het zedelijk gedrag van de burgers, deze hiervoor zo nodig ter verantwoording konden roepen: kortom zij bemoeiden zich rechtstreeks met het particuliere leven van de enkeling. Als vrije burgers van de Romeinse staat werden alleen zij beschouwd die in de belastingregisters werden opge nomen. De cijnsplicht had aanvankelijk alleen betrekking op het grondbezit, later ook op andere vermogensbestand delen. En de indeling van de burgers in het leger steunde bijna uitsluitend op de hoogte van het te betalen belas tingbedrag. Uit de cijfers van de op eenvolgende volkstellingen, voorzover deze zijn overgeleverd, krijgt men dus een indruk, in welke mate de vrije be volking toenam. Zo bleek bij de census van 131 voor Chr., dat 319.000 weerbare burgers ter beschikking stonden. Dit aantal steeg bij de volgende census, die in 125 voor Chr. werd gehouden, tot 395.000, een toeneming dus van 76.000. Maar in die tussentijd was het tot een verdeling van braakliggende grote lan derijen onder de arme boerenbevolking gekomen, hetgeen in de resultaten van de laatstgenoemde volkstelling duidelijk tot uitdrukking kwam. ONGUNSTIGE INVLOED De emigratie, de talrijke oorlogen en een tijdvak van hevige burgeroorlog hadden een ongunstige invloed op de groei van de vrije bevolking van Italië. Alleen de burgeroorlog moet volgens vrij ruwe schattingen in Rome het aan tal vrije burgers met ruim 100.000 heb ben verminderd, terwijl in heel Italië 300,000 mensen in de bloedige partij strijd het leven verloren. Volgens de volkstelling van het jaar 70 voor Chr. werden in Italië 910.000 weerbare burgers geregistreerd, het geen wel ongeveer zal hebben gecorres pondeerd met een totale vrije bevol king van tussen de zes en zeven mil joen zielen. In diezelfde tijd was het aantal slaven aanmerkelijk groter en het wordt zeer wel mogelijk geacht, dat het dubbel zo sterk was als het aantal vrije burgers. Ook in de Romeinse buitenprovin cies werden op gezette tijden volks tellingen georganiseerd, in de regel met een tussentijd van veertien jaar. Evenals in het moederland waren de belastingheffing en de indeling voor de militaire dienstplicht de meest op de voorgrond tredende oogmerken. Het wordt als zeer waarschijnlijk geacht, dat de verplichting tot het vervullen van de krijgsdienst kon worden afge kocht door een bijzondere belasting heffing. BIJBELVERHAAL Geen van deze volkstellingen is zo bekend geworden als die, waarover wordt bericht in het Bijbelverhaal, dat handelt over de reis van Jozef en Ma- Patrim.laan 55 - Tel. 3520 VEENENDAAL Schilderen is zo gezellig en makkelijk met goede verf. Die vindt u bij... HARRY ZIMMERMAN Kerke wijk 19 Telefoon 2646 ^LEYA' ver' voor het schilderfeest Naar Lilliputstad kijken is de moeite waard, maar als u niet naar de gaat kijken hebt u nog niets gezien AUTOPEDS vanaf f 4,98, WEEKENDTASSEN vanaf 4,98. Spotprijzen in KOP EN SCHOTELS, LECTUURBAKKEN vanaf f 2,98, BLOEMPOTTEN, VAZEN, DRINKGLAZEN, FOTO- LIJSTEN, ELEKTR. PANNEN (merk „Vistal"). De nieuwste modellen ZONNEBRILLEN, BADTASSEN, BAD MUTSEN, ZWEMBANDEN, enz., enz. Vindt u in de Davidspiein 9-10 - Veenendaal - Tel. 2617 Deelnemer Winkelweekactie Ook op betaalzegels Gevraagd Tijdens de winkelweek: En als EXTRA reclame ontvangt elke 25ste koper BANKETBAKKERIJ Pr. Bernhardlaan 175-177 Telefoon 2501 voor kantoor, die tevens de controle op het maga zijn wil bijhouden. Enige ervaring strekt tot aan beveling. Voor de juiste man goede toekomstmoge lijkheden. Tevens gevraagd een en Aanmelden dagelijks TRACTORENHANDEL Kuilweg 4 Rhenen Telefoon 491 met auto's zijn wij speciaal ingericht 4-8 persoons auto's disponibel N.V. v/h Fa. Wed. Kerkewijk 91, Telef. 2P45 bespoort; PATRIMONIUMLAAN 65. TEL 3261 ZANDSTRAAT 57 'ElEf 3205 ria naar Bethlehem: „In die dagen nu ging een gebod uit van keizer Augustus dat de gehele wereld opgeschreven moest worden. Deze eerste opschrijving had plaats toen Quirinius stadhouder was over Syrië. En allen gingen op reis om zich te laten opschrijven, ieder naar zijn stad. Ook Jozef ging op uit Galilea, uit de stad Nazaret, naar Judea, naai de stad Davids, die Bethlehem heet; omdat hij uit het huis en geslacht van David was om zich te laten opschrij ven met Maria, zijn verloofde, die zwanger was" (Lucas 2 1). Na de ondergang van het Romeinse Rijk is het houden van volkstellingen op zo uitgebreide schaal en met een zo grote regelmatigheid in onbruik ge raakt. Slechts sporadische en dan nog maar voor beperkte gebieden - vooral in de oude stedelijke centra in Europa - vernemen wij na de zestiende eeuw nog wel eens iets over tellingen van het aantal inwone!rs. POGING VAN KING Tot slot van dit korte overzicht van de voorgeschiedenis van de moderne volkstellingen kan nog melding worden gemaakt van een poging de bevolking van Engeland tegen het einde van de zeventiende eeuw te „beschrijven". In 1696 verscheen in Londen een statis tische studie van Gregory King, waar in hij op grond vooral van de gegevens betreffende de belasting op het aantal stookplaatsen, het inwonertal van zijn vaderland berekende. King becijferde de totale bevolking van Engeland voor het jaar 1689 op iets meer dan 5,5 mil joen zielen. Daarvan woonden alleen in Londen 530.000 mensen, in de overige steden en marktplaatsen 870.000, ter wijl in dorpen en gehuchten nog 4,1 miljoen mensen zouden hebben ge woond. Het aantal plattelandsbewoners was dus bijna driemaal zo groot als de stedelijke bevolking. Het aantal fami lies stelde King op ruim 1,3 miljoen. Maar onze Engelse onderzoeker deed méér: hij deelde de bevolking in naar standen en beroepsgroepen, hij maakte schattingen over de gemiddelde om vang van de gezinnen in deze uiteen lopende maatschappelijke groepen en waagde zich zelfs aan berekeningen ten aanzien van het gemiddelde jaar inkomen van de gezinnen. De studie van Gregory King kon uiteraard geen aanspraak maken op onbetwistbare nauwkeurigheid - in Engeland was men evenals in de andere landen in dit werelddeel nog lang niet toe aan een wetenschappelijke beoefening van de statistiek - maar de resultaten van zijn berekeningen zijn niettemin van blij vende betekenis gebleven ter beoorde ling van de Britse toestanden in zijn tijd. Bepaalde waarnemingen van King behoren ook nu nog tot de oogmerken van de volkstellingen van tegenwoor dig, met dit grote verschil, dat nu de uitkomsten van het onderzoek veel preciezer kunnen zijn dank zij de be schikking over perfect functionerende statistische diensten.

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1960 | | pagina 4