IPdlSidldlïP Durger Vroon N.V. DRV CLEARING EXPRESS 1.60 1.90 2.50 GLAS r-rj 0.65 0.90 1.00 1.50 2.75 KONTAKT 4 AUTORULES „DE COUREUR" V oetspecialist «RH E N US» Flinke arbeidskrachten SYSTEEM „SOLVENT BAD" MACHINES EN MENSEN de tentoonstelling „DE VALLEI" UW BLAD BIO RHENEN Myn teas is inderdaad koninklijk behandeld H. B. GAASBEEK Voor verhuur van Volkswagens jongste bediende S. J. VAN WIJK DE EED AAN DE BLOEDVLAG THE BIG COUNTRY Iv. WASSERIJ BURGER in Zeist is niet zo maar „een wasserij" - Burger is de meest moderne wasserij van NederlandDaar zijn was-experts, aan wie u niet alleen uw huishoudwas, maar ook uw fijne herenwas in volle gerustheid kunt toevertrouwen Wanneer u rekening houdt met uw arbeid èn met de uiterst zorgzame en deskundige wijze, waarop Burger uw was verzorgt - en spaart 1 - bent u zonder enige twijfel goedkoper uit met de was aan Burger te geven, dan die thuis zélf te doen. Weet u b.v. dat overhemden, piekfijn afgeleverd, bij Burger slechts 45 ct kosten, wanneer ze met de huishoudwas worden meegegeven 1 PffMHIlffN Behalve in Opel en vrachtwagen geven wij nu ook WIJ LEREN HET U BETER! Eerste Veenendaalse Autorijschool MAANDAG 30 MEI ZITTING Hoofdstr. 105, Veenendaal, Tel. 3170 of onder vele ogenDe man in Oxford-kleding heeft altijd succes! Een werkelijk perfect costuum behoeft niet duur te zijn. Dat heeft Oxford - tezamen met Terlenka - in haar nieuwe collectie wil len bewijzen. Vraag uw vrouw of verloofde om haar mening en toets deze uitspraak aan uzelf. U voelt dat zo'n Oxford-Terlenka zit prettig, soepel en comfortabel. Draag Oxford, dat is het begin van een succesvolle periode. C. BOLDERMAN N.V. CHEMISCHE FABRIEK RHENEN GEVRAAGD in een TEXTIELGROOTHANDEL te Veenendaal, een SOLEX DE LUXE 375,— VEENENDAAL PRINS BERNHARDLAAN 1;- FEUILLETON De tentoonstelling „Paraat" trok grote belahgstelling. Zij, die zich tot leger en lucht macht aangetrokkén gevoe len, kunnen zich wenden tot de garnizoenscommandant te Ede, Kazernelaan 43 Kantooruren: dagelijks van 8.30 tot 17.00 u. zaterdags van 8.30 tot 12.00 u. AAN de afdeling Personeelspubliciteit, Grote Marktstraat 40 - Den Haag. Ik verzoek u mij schriftelijk/thuis1) nadere inlichtingen te verstrekken over mogelijkheden bij leger/luchtmacht1) NAAM K*38.3.2.. ADRES PLAATS SCHOOL/VAKOPLEIDING GEBOORTEDATUM doorhalen wat niet van toepassing is. Als brief verzenden. TELEFOON 3515 RIJWIELEN uw rtjwielspecia&lsMk RIJWIELREPARATIE Jan Steenlaan 65 ONDERDELEN IN IEDERE DIKTE i VOOR ELK DOEL SPECIAALZAAK In GLAS,VERF cn BEHANG Zaterdag 28 mei 7.30 uur, zondag 29 mei 3 uur, vertoning van de sensatio nele avonturenfilm In cinemascope en kleuren. Robert Newton, Connie Gil Christ. Het span nende verhaal van de meest kleur rijke zeerover aller tijden, die met volle zeilen het avontuur tegemoet stormt. Toegang 14 jaar. Zondag 29 mei 7.30 uur, vertoning van de grote dramatische wildwest film In cinemascope en kleuren. Met Gre gory Peck, Jean Simmons, Carrol Baker, Charlton Heston. Hij verover de het wilde westen, waar het vuur wapen en het mes regeerde. Een mo numentaal schouwspel met een ver- toningsduur van 3 uur. Toeg. 14 jaar. 99 Vraagt u eens inlichtingen over onze prijzen en over onze spreekwoordelijke service Stipt op tijd - geen zoekraken- kraakhelder - goedkoop HOFLEVERANCIER ZEIST - TEL. £240 SXy&Z*"' VOOR FINANCIERING VAN MOTOR VOERTUIGEN, LANDBOUWMACHINES, DRAGLINES, BULLDOZERS, ENZ. l».AiPUANTQQB Veenendaal - Ingang tijdelijk achterom in de Groen van Prinstereratraat Kerkewijk 110 - Tel. 0 8385-2252 beëdigd als Makelaar en taxateur in roerende en onroerende goederen, verzorgt gaarne voor U VERZEKERINGEN HYPOTHEKEN WONINGBEHEER TAX ATIR^ AAN- EN VERKOOP VAN VASTE GOEDEREN. Hoofdweg 101a Telef. 259 Ederveen IN VOLKSWAGENS 1960 Kerkewijk 29 - Telefoon 2596 - Veenendaal Elke dinsdagavond 8 uur, aanvang van onze zeer leer zame theorielessen, toegelicht met film. Entree ƒ1, per persoon. HEREN- EN JONGENSKLEDING zonder chauffeur, 16 cent per km inclusief benzine, all-risk verzekerd, is het adres: W. C. Beeremanstraat 21, Achterkerkstraat 60, Telefoon 2937, Veenendaal. Vraagt: Hoog uurloon. Diverse toeslagen op het loon. Reiskostenvergoeding. Vergoeding werkkleding- Aanmelden kantoor, Zwarteweg 3, Rhenen Niet ouder dan 16 jaar. Brieven onder nr. 5374 aan het bur. van dit blad. Nu nóg VEILIGER en nóg COMFORTABELER Komt u eens kijken bij PRINS BERNHARDLAAN 158 - VEENENDAAL DE BETERE REINIGING SHIRT SERVICE OVERHEMDEN ROKKEN, TRUIEN VESTEN, BLOUSES PANTALONS KOLBERTS JAPONNEN vanaf MANTELS KOSTUUMS REGENJASSEN (incl. waterdicht) DOOR WESSEL SMITTER 31 „Nee, je hebt me niet van alles ver teld," zei hij. „Wat wou je me nou wijs maken? Me vertellen dat we niet het goede werk voor die man hebben, al leen omdat hij in de maat met die drijfriem blijft? Ga nou maar terug aan je werk. En zeg tegen je vriend, dat er morgen een drijfriem is met wat meer vaart - die hem helpen zal de anderen bij te houden." Ik lette niet meer op hem, zelfs niet om te zien, of hij van zijn plaats afkwam of niet. En 's avonds toen we naar huis gingen, zei ik niets Wat geeft het, dacht ik. Ik wou niet, dat Russ zou denken, dat ik er iets mee te maken had gehad, wou zelfs niet, dat hij wist, dat Norm er met mij over gesproken had. Toen we de volgende ochtend aan het werk gingen, was er een nieuwe drijf riem aan de ventilator. Of misschien was het ook dezelfde van vroeger met meer verbindingen. Het rythme was veranderd - hij liep vlugger. Er waren geen vier slagen maar minstens zes, telkens als de drijfriem over de ka trollen liep. Inplaats van vier duidelij ke slagen gingen ze in elkaar over - te vlug om te kunnen volgen. Norm en de machineknechten hadden het goed op geknapt, vond ik. Ik moest toegeven, dat Norm's idee beter was dan het mijne van over plaatsing. Het kost geld om een man weer in iets nieuws in te werken. Vol gens mij zou het nu wel met Russ gaan en zou hij geregeld en normaal door werken. Onze ploeg begon en Russ ging naar zijn plaats. Hij merkte de verandering keek naar de ventilator en zijn lippen bewogen. Als Norm zijn gezicht gezien had, zou hij hebben moeten lachen. De band liep direct al vlug. Ik wist dat het zo zou zijn. Alles ging gesmeerd alle kleine moeilijkheden, die ons dwars gezeten hadden, waren opgelost en van vandaag af zouden de grote ba zen elke dag een nieuw record willen halen. De cijfers zouden stijgen zoals de ge tallen op de kaart van een stoomketel, die zich met stoom vult. Acht duizend- acht duizend vier honderd - acht dui zend vijf honderd - misschien wel acht duizend zes honderd. Theoretisch was de produktie-capa- citeit van de band negen duizend mo toren in vier en twintig uur, maar tot dusver was dat aantal nog nooit be reikt. Misschien nu. Voor meneer Holt en de opzichters zou het heel wat bete kenen. Zelfs wij, helpers, zouden een klein beetje van de eer krijgen. Russ schoot geweldig op. Voor het eerst spande hij al zijn krachten in, deed zijn portie, gaf zijn hele aandacht aan het werk. Hij stond wijdbeens, de tanden op elkaar met het gezicht naar de stroom van motoren, die op hem af kwamen. Hij was weer de oude Russ - Horatio op de brug - droeg zijn steen tje bij - werkte zo hard als hij kon aan een moeilijk werk. Ik begon al te denken dat alles op zijn pootjes terecht zou komen, toen hij me even voor twaalf uur wenkte om hem af te lossen. Ik ging naar hem toe en voordat ik op mijn plaats stond, had ik al gezien, dat hij nijdig genoeg was om me op te vreten. „Wie heeft me verraden?" vroeg hij. „Je hebt het over het veranderen van de drijfriem?" „Je weet best, waarover ik het heb." „Gunst, Russ, ik niet." „Wie dan?" „Hoe weet ik dat, de een of andere opzichter denk ik." „Enig idee, wie?" „Wel nee, Russ. Er rijden er hier wel een dozijn per dag. Ze worden be taald weet je, om de voormannen din gen te vertellen. Hoe weet je boven dien, dat het speciaal om jou gaat? Drijfriemen duren ook niet eeuwig. Verbindingen sluiten - dat weet je ook." „Ach, onzin", zei hij. „Doe niet zo kinderachtig. Je weet best waarom die drijfriem veranderd is. En ik ook. En ik zou wel eens willen weten wie het bedacht heeft. Ik zou het hem betaald zetten en mijn straf afwachten." En toen ging hij weg en bleef langer dan drie minuten. En toen hij terug kwam, ging hij weer op zijn plaats en ik bleef even naast hem werken al wist ik ook, dat Norm zijn oog op ons had, maar ik wilde met hem spreken en hem weer redelijk maken. „Nu heb je de kans", zei ik, „om dit werk behoorlijk te doen. Vergeet die drijfriem, laat je meeslepen door het geraas van de werkplaats en dan gaat het vanzelf. Dat een-twee-drie-vier- gedoe heeft je bijna je baantje gekost. Ik weet niet wie die drijfriem veran derd heeft en het kan me niet schelen ook. Maar ik ben er blij om, want nu kan je gewoon gaan doen en Norm laten zien dat je het werk aan kan." Hij gooide een handvol moeren bij het afval en het klonk als een schot tegen de metalen kant van het vat. „Hoepel op", zei hij, „je maakt me stapel. Hoepel op, voor ik je te lijf ga." RUSS HOUDT VAN MACHINES k Russ kon nu gemakkelijk gelijk met de anderen opwerken, maar nadat de drijfriem veranderd was, werd hij sjag- rijnig en slecht gehumeurd. Als hij des avonds van de fabriek thuis kwam speelde hij een poosje met het kind, maar als dat naar bed was, werd hij somber en zenuwachtig, verlangde naar een woordenwisseling of vloog weg naar de een of andere kroeg. Hij gaf meer geld uit dan hij kon. Soms sleepte hij me mee, maar meestal kwam ik het eerst thuis en alleen. Als hij dan later het huis binnenkwam had je alle kans dat Rita wakker was en wil de weten, hoeveel geld hij had uitge geven. Dan kregen ze ruzie en 's och tends, als ik opstond lag hij dan op de sofa te slapen. Het kwam zo ver, dat hij al zijn vrije tijd iets dwaas en avon tuurlijks moest doen. Rustig thuis zit ten na het avondeten en de krant le zen, of Rita over de gebeurtenissen van de fabriek vertellen, kwam eenvoudig niet meer voor. Nog vóór hij de huis baas betaald had, spendeerde hij zijn hele weekloon aan een auto, die niet meer rijden kon en toen de kerel er mee kwam aanslepen, stopten we hem in de schuur achter het huis; binnen drie dagen uit elkaar genomen. Rita had liever een coupé gehad en zei: „Waarom een reisauto, Russ?" „Kan je meer rommel in meenemen," zei hij. „Wat voor rommel?" „De buitenboortmotor en andere din gen." Een paar dagen later begon hij uit een paar ruwe stukken ijzer een haak voor een aanhangwagen te slaan en toen wist ze dat hij nog altijd het clams vissen in zijn hoofd had. Ik hield mij er wel eens mee bezig, hoe dat zou aflopen. Hij was erg onrustig, had meer dan ooit het land aan zijn werk en maakte er een gewoonte van om, als hij er lust in had, of als hij hoorde dat een andere fabriek mensen aannam, ergens anders werk te zoeken. Ze vcoegen hem altijd, waar hij het laatst gewerkt had en altijd als hij hun de waarheid vertelde, maakte een tele foongesprek met de Holtfabrieken een eind aan zijn vooruitzichten. Het was onzinnig, want de Holt-fabrieken wa ren er bekend om, dat ze goed betaal den en geregelder werk gaven dan de anderen. Het maakte Rita dol. De tijd, die hij verprutste met dat rond gaan, hakte grote stukken uit zijn loon. En toen, op een dag, in februari, toen de laatste sneeuw weggesmolten was en een zacht briesje over de meren kwam, nam hij eens zo maar zonder reden, een hele dag vrij. Laat in de middag kwamen we tegelijk thuis. Hij kwam het huis binnen met modder van de rivier aan zijn schoenen en hij had een bos groen in zijn hand, die op spinazie leek. Waterkers, noemde hij het, Rita wist dat hij niet op de fabriek geweest was en nadat hij een poosje gezeten had zei hij tegen haar; „hoe staat het met het eten?" „Ik heb mijn vrije dag vandaag," zei ze, „ik werk niet." „Dat is jammer," zei hij, „dan moe ten Bennie en ik ergens anders eten." We gingen en aten in een restaurant en daarna wandelden we tot bij een brug over het kanaal achter de Holt fabrieken. De avondlucht was zacht en vochtig; het leek of het zou gaan rege nen en het hele uitgestrekte complex met zijn honderden schoorstenen en, geweldig lange gebouwen, badend in in hun eigen licht lag daar op het vlak ke land en stak af tegen de donkere avondhemel van Michigan. Alle geluiden smolten samen tot het geruis van een grote rivier; kleine blauwe vlammetjes van de elektrische lasmachines in het stalen hoofdgebouw flitsten scherp. De sputterende gloed van de Bessemers kleurde de lucht donker rozerood. We konden duidelijk de hooguitstekende hoogovens zien, de lange donkere omtrek van de pletterij, de honderden verlichte ramen van de slotmontage. Het dichtst bij ons, was de smederij en de glasfabriek en de werk plaats, waar ze de achterassen maak ten, en heel in de verte de cokesovens en de geweldige centrale, met zijn bos hoge zilverachtige schoorstenen, dertig meter hoog, met in verlichte letters de woorden „Holt Fabrieken N.V." Ho pen ijzererts en kolen staken tegen de donkere lucht af als bergen en de stoom die in golven uit de blustorens rolde, dreef er als een wolkenmassa over heen. „Soms", zei Russ, „maak je me be droefd, Bennie. Op mij werkt dit alle maal erg deprimerend. Jij denkt alleen aan de nieuwe auto's, die ze daar van nacht maken; ik denk aan de duizen den mannen die al heel gauw naar buiten zullen stromen met vermoeide trekken en doodse gezichten, eruit ziend, alsof ze uit een martelkamer komen. Ze gaan naar huis, hun bloed verhit van lawaai en de razernij van de machines. (Wordt vervolgd)

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1960 | | pagina 6