N.U. DRV CLEANING EXPRESS
VAUXHALL VICTOR
j
„Als m'n grote broer dat
wist!''
Stopover Tokyo
08/15
De Fijne
Engelse Melange
0.90
1.00
1.50
SYSTEEM „SOLVENT BAD"
0.65
2.75
Nederlandse technische bijstand aan onder
ontwikkelde gebieden
KOELKAST
VEILING
TE HUUR AUTOBOXEN
HENNEN
LUX O R
DRUKWERK
MACHINES EN
MENSEN
VOOR DE BOER
OCCASIONS
H. B. GAASBEEK
Drukkerij „De Gelderse Vallei"
ALLERLEI BEROEPEN
Het weren van spreeuwen
Garage R. VONK
NU is het de tijd
AUTORIJLES
«Het Centrum«
Prins Bernhardlaan 56 - Veenendaal
Telefoon 2883
PPM,:|I,,= N
THUISWERKERS(STERS)
BANKWERKERS
en METAALBEWERKERS
WIENER Co.,
Toonkamer ZEEGERS Techn- instaiiatiebedryf
700 W x L
700 H x R
J. C. VAN GENT
prima nieuwe
aardappelen
EDESE MOTORENHANDEL
Grotestraat 75 - Tel. 08380-8600 - Ede
Theater
Conny Troboess - Fred Bertel-
mann - Margit Saad in
Robert Wagner - Joan Collins -
Edmond O'Brien in
TE KOOP:
Makelaarskantoor BROUWER
MEDEWERKERS
GROOT en KLEIN
Douwe Egberts Pickwick thee
voor ieder, die een kernachtige
Engelse smaak prefereert. Let
ook op de goudkleurige, rijke
afschenk!
Douwe Egberts
VEENENDAAL
PRINS BERNHARDLAAN 156
FEUILLETON
beperkt programma van Technische Hulp,
is in deze tien jaren uitgegroeid tot een
technische samenwerking op wereldwijde
schaal, zo wordt in het jaarverslag opge
merkt. Het programma heeft in de loop
van de jaren het bewijs geleverd van de
mogelijkheid van internationale samen
werking in het verband van de Verenig
de Naties tot verhoging van de levens
standaard in het onvoldoend ontwikkelde
deel van de wereld. In de afgelopen tien
jaar werd door een groot aantal hulp ver
lenende landen een bedrag van 268 mil
joen dollar bijeengebracht ten behoeve
van dit werk, terwijl daarnaast de eigen
bijdragen van de hulp ontvangende lan
den aan de onderhanden genomen pro
jecten dit bedrag nog aanzienlijk over
treffen. Het aantal financierende landen
is gestegen van 54 tot 86 waarbij ons
land nog steeds een van de toonaangeven
de plaatsen bezet terwijl 140 landen
en gebieden van de aangeboden hulp pro
fiteerden. Er werden in deze jaren rond
8000 deskundigen, mannen en vrouwen,
uitgezonden, terwijl aan 14.000 personen
uit de onderontwikkelde gebieden studie
mogelijkheden werden verschaft in 107
landen. Het karakter van de Technische
„Hulp" wordt intussen steeds meer ver
vangen door een karakter van „Technische
„Samenwerking" tussen de landen. Dit
blijkt wel hieruit, dat bijna veertig hulp
ontvangende landen zelf ook weer op an
dere terreinen deskundigen leveren voor
dienstverleningen in andere gebieden.
Het traditionele al sterke aandeel van Nederland in de internationale technische
bijstand aan de onderontwikkelde gebieden blijft nog voortdurend toenemen.
In het afgelopen jaar gaven niet minder dan 382 Nederlandse deskundigen en
37 assistent-deskundigen gehoor aan officiële uitnodigingen om hun speciale
kennis en kunde ter beschikking te stellen van 72 achtergebleven gebieden in
verschillende werelddelen. In vergelijking met 1956 betekende dit een toeneming
van het aantal uitgezonden Nederlandse experts met ruim 36 procent.
Van de 419 Nederlandse deskundigen en
assistent deskundigen, die in het afgelopen
jaar werden uitgezonden, bleven er 19 in
Europa. Zij werden tewerkgesteld in Grie
kenland, Polen, Spanje, Turkije en Zuid-
Slavië.
Van de overigen gingen er 175 naar Afri
ka, 80 naar Azië en het Verre Oosten, 76
naar Midden- en Zuid-Amerika en 69 naar
landen van het Midden-Oosten. Onder hen
bevonden zich artsen en verpleegsters,
technici en economen, technische en land
bouwkundige ingenieurs van de meest uit
eenlopende richtingen, landmeters, geolo
gen, planters, onderwijsmensen, lucht
vaartdeskundigen, maatschappelijke wer
kers, architecten, radiospecialisten, auto
technici, douanedeskundigen, ambtenaren,
sprinkhanenbestrijders, boekdrukkers en
tientallen andere soorten van specialisten,
die bereid werden gevonden zich tijde
lijk in dienst te stellen van de technische,
economische, sociale, culturele en opvoed
kundige ontwikkeling van de achtergeble
ven gebieden. Het jaarverslag 1959 van de
Commissie voor Internationale Technische
Hulp en het bureau voor Internationale
Technische Hulp van het ministerie van
Buitenlandse Zaken geeft hiervan een in-
drukwekende opsomming.
Daaruit blijkt, dat de internationale or
ganisaties en de regeringen van de hulp
ontvangende landen in toenemende mate
een beroep doen op de kennis en kunde
van Nederlandse specialisten op een steeds
groter aantal terreinen.
Iets meer dan de helft der 419 in het af
gelopen jaar uitgezonden Nederlandse ex
perts trad tijdelijk in dienst van een der
internationale organisaties, die zich bezig
houden met de Technische Bijstand aan
de ontwikkelingsgebieden in de wereld.
Van hen werden er 92 aangetrokken
door de FAO, de voedsel- en landbouw
organisatie van de Verenigde Naties die in
toenemende mate een beroep op de Neder
landse planters en landbouwkundigen
blijft doen. Ook in het afgelopen jaar be
vonden zich onder hen weer verschillende
gerepatrieerden uit Indonesië, die op deze
wijze hun in de Tropen verworven erva
ringen ten dienste van andere volkeren
konden stellen. In het afgelopen jaar wer
den voorts 24 Nederlandse deskundigen
en assistent-deskundigen aangetrokken
voor het ontwikkelingswerk van de UNES
CO, de V.N.-Organisatie voor Onderwijs,
Wetenschap en Cultuur.
De Verenigde Naties zelf namen in het
afgelopen jaar 40 Nederlandse specialisten
in dienst voor de uitvoering van speciale
programma's op het gebied van de sociale
en economische ontwikkeling en op het
gebied van de overheidsadministratie. De
wereldgezondheidsorganistatie trok 17 Ne
derlandse artsen en verpleegsters aan voor
de bevordering van de volksgezondheid in
de achtergebleven geblieden en de ICAO,
de Internationale Burgerluchtvaartorgani-
satie der Verenigde Naties, zond 12 Ne
derlandse luchtvaartdeskundigen uit naar
verschillende landen.
Tegenover het toenemend beroep van de
meeste internationale organisaties op de
adviezen van Nederlandse deskundigen,
stond in het afgelopen jaar een halvering
van het aantal Nederlandse eperts, dat
door de Internationale Arbeidsorganisatie
we^d aangetrokken ten behoeve van de
oplossing van arbeidsvraagstukken in de
ontwikkelingsgebieden.
Een groot aantal Nederlandse experts,
namelijk 186, werd in het afgelopen jaar
door bemiddeling van het Bureau voor In
ternationale Technische Hulp van het mi
nisterie van Buitenlandse Zaken uitgezon
den op zogenaamde bilaterale basis. Het
betrof hier uitzendingen, waarbij de des
kundigen in dienst traden van en betaald
werden door buitenlandse regeringen, se-
mi-overheidsorganisaties of particuliere
werkgevers. Het merendeel van hen ging
naar West-Afrika en met name naar Gha
na, Liberia en Nigeria, doch er vonden
ook tal van bilaterale uitzendingen plaats
naar de Belgische Congo, Frans, Brits en
Portugees Afrika, Ethiopië, Libye, Marok
ko, de Soedan en verschillende landen in
andere werelddelen.
HIER STUDENTEN
De tegenhanger van de uitzending van
deskundigen is het in ons land ontvangen
van studenten en specialisten uit de ont-
wikkelinggebieden, die hier gedurende
langere of kortere tijd vertoeven ter aan
vulling van de elders reeds verworven
kennis. Door bemiddeling van het Bureau
voor Internationale Technische Hulp kon
den in het afgelopen jaar 346 van zulke
personen in ons land worden ontvangen.
Zij waren afkomstig uit 48 verschillende
landen van Europa (vooral Zuid-Slavië),
Azië en het Verre Oosten, Afrika, het
Midden Oosten en Latijns-Amerika. Ge
zien de toenemende belangstelling in de
ontwikkelingsgebieden voor het speciale
Nederlandse Fellowshipprogramma is voor
de komende jaren een verdere uitbrei
ding van het aantal in ons land studeren
de „fellows" te verwachten.
In het jaarverslag van de beide orga
nisaties wordt een korte terugblik gege
ven op de eerste tien jaar van de Inter
nationale Technische Bijstand van de Ver
enigde Naties. Wat begonnen is als een
Spreeuwen kunnen in de tuinbouw veel
schade veroorzaken. Vooral kersen, maar
ook aardbeien, bessen en soms hard fruit
moeten het ontgelden. Er is jarenlang ge
zocht naar goede en niet te dure afweer-
methoden. Hoewel de successen niet on
verdeeld gunstig zijn, is er toch wel wat
bereikt. Voor zover thans bekend is de
stand van zaken ongeveer als volgt.
KNALAPPARATEN
Een knalapparaat dat werkt op carbid
helpt voor de afweer van b.v. kraaien
goed, maar spreeuwen zijn er na ongeveer
2 dagen aan gewend. Door de knallen on
regelmatig te laten komen, blijft er wel
enig effect, maar deze methode is niet af
doende. De aanschafkosten bedragen ca.
100,-.
AFWEERPISTOOL
Er wordt momenteel een pistool in de
handel geracht waarmee rotjes met een
verzwaarde lading en een vertraagde ont
steking in de lucht geschoten kunnen wor
den. Doordat met onregelmatige tussen
pozen de knal dan hier, dan weer daar
gehoord wordt en zo mogelijk temidden
van de troep, is het effect tot op heden
goed. Mogelijk dat ook de lichtflits hier
toe bijdraagt. Het pistool vraagt echter
handbediening. Er zullen dit jaar voor het
eerst ruime ervaringen mee worden opge
daan. De aanschaffingsprijs is 35,elk
schot kost 0,18.
KUNSTSPERWER
Enkele jaren geleden leek het er veel op
dat een kunstsperwer, aan een hoge mast
in een grote cirkel boven de bomen
draaiend, een goede afweermethode zou
zijn. Aanvankelijk waren de resultaten
uitstekend, maar deze liepen door onver
klaarbare oorzaken zodanig terug dat een
kunstsperwerinstallatie niet kan worden
aangeraden. De aanschaffingskosten be
dragen ca. 1500,—.
ANGSTKREET
Dan is er de op een plaat of band opge
nomen angstkreet, die versterkt wordt uit
gezonden. De ervaringen hiermee zijn
goed. Het beste resultaat wordt verkre
gen door naar behoefte met een gerichte
luidspreker te werken of vanaf een stei
ger verschillende onafhankelijk werkende
luidsprekers in te schakelen. Met vaste
luidsprekers en met continu geluid geven,
treed vlugger wenning op.
Er bestaan aanwijzingen dat de angst
kreten van meer vogels tegelijk opgeno
men een beter effect heeft dan de angst
schreeuw van één spreeuw. Geluidsban
den met meer dan één kreet 30,ver
krijgbaar bij het Ministerie van Land
bouw, afdeling Jacht.
ANDERE VERSHRIKKINGEN
Diverse afweermiddelen zoals draden
voorzien van busjes met stenen, ratels
enz. hebben nog steeds waarde, maar ko
men vanwege de benodigde bediening ta
melijk duur. Wel verdient het aanbeve
ling in de beginperiode de spreeuwen met
deze eenvoudige middelen af te weren en
later wanneer dit niet meer afdoende
blijkt geluidsband of afweerpistool met
rotjes te gebruiken.
Men dient er steeds rekening mee te
houden dat een te veelvuldig gebruik een
snelle gewenning bevordert.
Opgestopte uilen, bonte kattefiguren
met groenglazen knikkers als ogen enz.
voldoen bij particulieren wel voor een en
kele boom, maar hebben voor de beroeps-
tuinders geen betekenis.
CITROEN
v.a. ƒ4185,—
PARALLELWIG 4 - TELEI K45
VEENENDAAL
HUUR NU UW
Wij leveren ook op
P.U.E.M.-condities
Elektro-Technisch
Installatiebedrijf
T. HASSELAAR
P. H. van Rijnstr. 6
Telefoon 3216
Voor
VEENENDAAL, ARNHEM,
AMERSFOORT
M. VAN BEEK
Kostverloren 8, Veenendaal
Tel. 3068
Notarissen P. W. Maris te Veenendaal en J. M. Versnel
te Amersfoort zijn voornemens op woensdag 29 juni
a.s. bij inzet en op woensdag 6 juli a.s. bij toeslag,
telkens 's avonds om 7 uur in Hotel „De Korenbeurs"
aan de Markt te Veenendaal,
PUBLIEK TE VERKOPEN
ten verzoeke van hun opdrachtgeefsters:
Perceel 1: het woonhuis met 2 schuurtjes, erf en tuin
te Veenendaal, Molenstraat 2, kad. Veenendaal,
sectie D, nrs. 2493 en 2650, samen groot 3.09 are.
Verhuurd voor 44,20 p.m.
Perceel 2: het woonhuis met schuurtje, erf en tuin te
Veenendaal, Gortstraat 9, kad. Veenendaal, sectie
D, nr. 2292, groot 2.40 are. Verhuurd voor 11,10
p.w.
Perceel 3: een perceel bouwterrein met uitweg te Vee
nendaal nabij en aan het Panhuis, uitmakende een
ged. ter grootte van ong. 1.38.00 ha. van het kad.
perceel Veenendaal, sectie D, nr. 3601. Verhuurd
voor 200,p. j.
Perceel 4: het woonhuis met erf, tuin en grasland te
Veenendaal, Prins Bernhardlaan 109, kad. Vee
nendaal, sectie K, nr. 516, groot 30.50 are. Ver
huurd voor 7,05 p.w.
Perceel 5: het woonhuis met erf en tuin te Ede, Ver
lengde Maanderweg 60, kad. Ede, sectie K, nr.
9877, groot 3.05 are. Verhuurd voor 36,85 p.m.
Betaling en aanvaarding op 7 augustus a.s. Eerder te
aanvaarden bij vroegere betaling. Bezichtiging: de
dinsdagen voor de inzet en de toeslag van 14-16 uur.
Nadere inlichtingen bij notaris P. W. Maris, Hoofd
straat 28 te Veenendaal.
binnen een maand
VOOR FINANCIERING VAN MOTOR
VOERTUIGEN, LANDBOUWMACHINES,
DRAGLINES, BULLDOZERS, ENZ.
Veenendaal - Ingang tijdelijk achterom
in de Groen van Prinstererstraat
Kerkewijk 110 - Tel. 0 8385-2252
GEVRAAGD
door:
Candialaan Rhenen
Aanmelden aan de fabriek.
Door de komst van aardgas in Wageningen bieden wij
aan tegen sterk verlaagde prijzen de navolgende
nieuwe gasfornuizen voor stadsgas.
1 Küppersbusch, luxe fornuis 4-vlams met
ovenklok, thermostaat, grill etc.
van 581,voor 465,
1 Homann, 4-vlams fornuis met opberglade
van 352,voor 282,
1 Kreft, 4-vlams met opberglade
van 320,voor 256,
Enkele geisers voor stadsgas met 15 korting.
Stationsstraat 14, Telefoon 2734, Wageningen.
Te koop:
Bij
Panhuis 111 - Veenendaal
Telefoon 2602
Te koop aangeboden
Bij afname van 25 kilo
29 cent per kg.
H. C. VAN DIJK
Ruisseveen 12, Veenendaal
SPECIAAL
io
BRILLEN
Hoofditraat 51
Veenendaal
PRODUCT VAN GENERAL MOTORS
Een betrouwbare, comfortabele
en krachtige 4-deurs wagen
voor 7.450,(catalogusprijs)
Bel ons even op voor een proefrit
beëdigd als Makelaar en taxateur
in roerende en onroerende goederen.
verzorgt gaarne voor U
VERZEKERINGEN
HYPOTHEKEN
WON1NGBEHEER
TAVAT1P1,
AAN- EN VERKOOP VAN
VASTE GOEDEREN.
Hoofdweg 101a Telef. 259 Ederveen
Veenendaal
Van vrijdag 24 t.e.m. zondag 26 juni
Vrijdag 7.30 uur, zaterdag 7 en 9 uur,
zondag 3 en 7.30 uur
Conny, het idool der teenagers, in een
film vol pittige songs.
Toegang alle leeftijden
Van maandag 27 t.m. woensdag 29 juni
Elke avond 7.30 uur
Uw adem stokt wanneer de Ameri
kaanse contra-spionage en de Japanse
geheime dienst tot actie overgaan.
Toegang 14 jaar.
Donderdag 30 juni, 7.30 uur
Op veelvuldig verzoek het eer
ste deel van
De film waarover de gehele wereldpers
enthousiast is.
Toegang 18 jaar.
Rijwielstalling naast het theater
Plaatsbespreken dagelijks van 1 tot 2 uur aan
de kassa, 10 cent, ook telefonisch: 2376
VENDELSEWEG, VEENENDAAL, TELEF. 2376
een NIEUW HUIS in de J. P. C.
Leinweberstraat (komt leeg)
0 2 WONINGEN in de Sav. Lohman-
strdst
S2 WONINGEN aan de Helling
een HERENHUIS aan de Pr. Bern
hardlaan (komt leeg)
0 een HUIS aan de Molenstraat
Inlichtingen:
Kanaalweg 2 Veenendaal
Een der grootste SPAARKASINSTELLINGEN
in Nederland zoekt
(AGENTEN)
Zeer goede bijverdienste. Bij gebleken geschikt
heid opleiding tot inspecteur mogelijk. Brieven
no. X-9316, Adv.Bur. ALTA, Pausdam, Utrecht.
Vraag uw winkelier ook eens
naar de handige Pickwick Theezakjes
Doosje van 20 stuks 98 ct.
T 59
SHIRT SERVICE
ROKKEN, TRUIEN
VESTEN, BLOUSES
JAPONNEN vanaf 1 .60
REGENJASSEN
w lllll VkknillllU kill IlkllU
OVERHEMDEN
MANTELS 1.90
KOSTUUMS 2 50
(incl. waterdicht)
DE BETERE REINIGING
PANTALONS
KOlBïRrs
DOOR WESSEL SMITTER
39
Ze keek me strak aan, met anstige
ogen, pakte me bij de schouders en
zei: „Bennie, wat bedoel je?"
De matroos trok aan haar arm.
„Hij zegt maar wat," zij hij. „Kom,
baby, laten we dansen."
„Niet doen," zei ze, „het is mijn man"
en tegen mij: „Waar is hij!"
„In het ziekenhuis," zei ik. „Er staat
een auto om ons mee te nemen.
Ik dacht misschien
„Natuurlijk. Vlug, Bennie-laten we
gaan."
Ze nam haar sjaal en gooide hem
over haar schouders en we liepen vlug
naar beneden en stapten achterin de
auto. Onder het chaufferen herhaalde
de H.P. wat hij mij al verteld had, het
geen niet al te veel was en toen ver
telde ik haar, hoe Russ naar de pletterij
was overgeplaatst en hoe ik hem die
zelfde avond nog aan zijn nieuwe werk
bezig had gezien.
„Het is mijn schuld," kreunde ze,
„Het is mijn schuld, Bennie. Ik had
niet zo moeten doen. O, waarom heb
ik vanmorgen niet tegen hem gespro
ken? Waarom heb ik niet tegen hem
gesproken, Bennie?"
„Ja, waarom niet," zei ik.
„Ik weet het niet, Bennie. Ik wilde
maar ik was nog zo kwaad. Ik wilde
hem een lesje geven. Ik wilde hem
eens laten zien hoe het was, alleen
gelaten te worden. Altijd sprak hij
maar over clams vissen over weggaan.
En ik kon niet niet toen het kind
er eenmaal was. Zijn praatjes maakten
me bang ik was zo dol op hem.
Altijd stak ik 's morgens mijn hand
uit, voordat ik goed wakker was dan
voelde ik, dat hij er nog was en mijn
eerste gedachte was een gebed. Ge
lukkig, zei ik dan, hij is er nog. Ik had
zo graag gewild, dat hij me vanavond
was komen halen om te gaan dansen.
Ik wilde zo graag, dat hij weer met
me danste, mij weer in deze jurk zag.
O, Bennie waarom moest het zo gaan?
Waarom kunnen we de tijd niet net
als een klok terugzetten? Waarom kun
nen we niet één dag weer overdoen
onze fouten goed te maken?"
Het werd haar te machtig en ze huil
de. Ik sloeg mijn arm zo'n beetje om
haar schouder.
„Je kunt er niets aan doen," zei ik.
„Hij is de laatste tijd vreemd en ze
nuwachtig geweest. Er liep een drijf
riem langs zijn hoofd, daar gaf hij de
schuld aan. En de laatste paar dagen
was hij erger. Daarom moesten we
zorgen dat ze hem overplaatsten. Ik
dacht, dat als hij maar in de buurt
van grote machineswas en hard
werkte moeilijke karweitjes moest
opknappen hij er wel weer bovenop
zou komen."
Ze was stil, snikte alleen nog maar.
We zagen een rood licht en de auto
stopte.
„Is het niet altijd zo?" zei de H.P.
„Als je je best doet ergens zo vlug mo
gelijk te komen, lachen de signalen je
uit."
Ik gaf geen antwoord. Ik geloof, dat
hij alleen maar wat zei om te praten.
De motor draaide zacht zoemend, een
boot op het meer zond een dreunend
getoeter door de mist. De lichten wis
selden en we reden weer. Ik trok mijn
arm terug.
„Je moet je nu goed houden", zei ik.
„We komen bij de fabriek."
Ze ging recht zitten en bette haar ge
zicht met een zakdoekje. Ik kon zien,
dat ze haar best deed zich schrap te
zetten tegen iets, dat al haar krachten
zou vergen.
„Bediende hij de machine - de ma
chine, waardoor hij het ongeluk heeft
gekregen?" vroeg ze.
„Nee, eigenlijk niet. Alles gaat daar
tamelijk automatisch. Er waren een
paar mannen in een glazen kooi, die de
handles overhaalden, maar je kon niet
zien wie dit en wie dat deed."
„Dat dacht ik wel", zei ze. „Hij zei
wel eens tegen me; Ik houd van ma
chines waar ik de baas over ben - maar
die de baas over mij zijn, haat ik."
„Hij kon met alles omgaan waar wie-
1 enaan zaten", zei ik, „hij was een goed
mecaniciën."
„Hij was overal goed in", zei ze, „als
hij maar de kans kreeg. Hij zou ook
wel goed in het clams vissen geweest
zijn, misschien. Jullie waren vrienden
-jij en hij waren altijd samen. Maar
helemaal begrijpen deed je hem niet
je wist niet van alles van hem. Ik ook
niet, maar nu wel. En nu is het te laat."
„Niet te laat", zei ik. „Je spreekt,
alsof hij dood is. Er zijn een massa goe
de baantjes op de fabriek, die een man
zonder
„Zeg het niet!" schreeuwde ze. Voor
hem zijn er geen goede baantjes meer.
Je begrijpt het nog niet, Bennie. Hij
had behoefte aan de wind door zijn
haren, regen op zijn gezicht. Snap je
het niet, we waren alle drie tegen hem.
Jij en ik en de fabriek. Daartegenover
stonden de bossen, de rivier, de merels
die hun nesten in de moerassen bou
wen. Wij hebben gewonnen, Bennie,
begrijp je het? Nu zie ik het allemaal.
Waarom niet eerder?"
Om de waarheid te zeggen, begreep
ik het niet. Maar ik ging er maar niet
tegen in, want ze werd weer zenuwach
tig. Bovendien waren we bij de fabriek
aangekomen.
De H.P. wenkte de portier en we
reden door de poort. Over een paar
seconden zouden we aan het ziekenhuis
zijn. Te gauw, vond ik, want Rita trilde.
„We willen graag lopen" riep ik tegen
de H.P. „Laat ons maar hier uitstappen.
Een wandelingetje voor we naar binnen
gaan zal ons goed doen."
„Natuurlijk", zei hij. „Ik weet hoe het
is. Ik zal jullie de gelegenheid geven
een beetje tot jezelf te komen."
Hij stopte aan de voorkant van de
montagehal en deed als een taxichauf
feur de deur voor ons open.
„Ik ga met jullie mee", zei hij, „dat
moet ik, begrijp je. Als we hierdoor
lopen, hoeven we niet over de rails,
Rails zijn gevaarlijk 's avonds."
Hij ging voorop. Ik nam Rita bij de
arm en we liepen naar binnen. Het
plotselinge lawaai was als een oceaan
golf, die over alles heen rolde en steeds
verder ging. Ik hield van de lucht, van
de aanblik en van de snelheid van alles
om me heen. De Cooper-Hewitts scho
ten hun heldere lichten op de blinkende
zijkanten van de nieuwe auto's af,
pneumatische hijsmachines bromden bij
het tijdig neervallen van de carrosse
rieën op de chassis; elektrische schroef-
sleutels gonsden aan één stuk door, de
krachtige luchthamerslag weerklonk.
Er was te veel rumoer om te praten.
Wij liepen door de brede verkeers-
gang, die naar het eind van het gebouw
voerde. Chauffeurs van vrachtauto's
stuurden hun ladingen naar één kant
uit en wachtten; loopjongens en maga-
zijnknechten zetten kisten en andere
dingen opzij en bleven eerdiedig langs
de kant staan, terwijl we langs kwa
men. Het deed me denken aan de keer,
dat ik een Engelse actrice met twee
speciale gidsen door de fabriek had
zien komen.
Rita probeerde haar japon op te til
len, terwijl ze vlug doorliep. Ik hield
haar arm vast en lette op, waar we lie
pen. Ze had een kralen tas bij zich en
een of ander schitterend sieraad op het
hoofd, dat heen en weer danste, terwijl
ze liep en de geur van seringen scheen
uit haar haar te komen. Ze droeg oor
belletjes, die wel diamanten leken en
haar hals was zo blank als sneeuw
tegen haar zwart fluwelen japon.
Honderden mannen hielden even met
werken op en keken toen we langs
kwamen en ik was blij, dat ik mijn
goede pak in de opwinding van het
weggaan nog gauw had aangetrokken.
Het moet een eigenaardig gezicht ge
weest zijn voor de Hongaren, Italianen,
Russen, Hollanders, Negers en alle an
deren, daar op het eenzaamste uur van
de hele nacht bij de doodgraversploeg
aan het werk, om een knap jong meisje
in een wapperende sjaal en een avond
japon door de werkplaats te zien lopen.
Velen van hen hadden waarschijnlijk
hun hele leven lang nooit een vrouw,
die zo gekleed was, gezien. Een paar
zullen wel gedacht hebben, dat ze een
filmster, en mijn vrouw was. Niet velen
zullen gedacht hebben, dat zij maar een
taxi-danseres was, die haast had, bij
haar man te komen, die verpletterd en
verminkt in het ziekenhuis lag en die
nog diezelfde avond een Holt-arbeider
was geweest, net als zij allemaal; bij
niet velen zal de gedachte opgekomen
zijn, dat haar oorbellen van glas waren
en dat er waarschijnlijk alleen een paar
tien-centstukken in haar portemonnaie
zaten.
Er zijn veel goede baantjes in de fa
briek als die van Holt voor een man
zonder benen. Dat had ik tegen Rita
willen zeggen toen ze mij het zwijgen
oplegde.
Russ zou weer een Holt-arbeider
worden. De maatschappij zou een plaats
voor hem vinden. Ik zou helpen.
Dat was een van de voordelen om
voor een grote maatschappij als de
Holt-fabrieken te werken; ze zorgden
voor hun mensen. Ze hoefden de ge-
brekkigen niet weg te sturen zoals de
kleinere fabrieken, die daar geen werk
voor hadden en ook geen geld om er bij
te leggen.
Ik dacht aan de sorteerafdeling op de
bovenste verdieping van een hoog ge
bouw, waar de bezoekers nooit kwamen
een hele afdeling waar elke man een
been of arm of een neus of een oog
miste, waar de opgeveegde rommel op
een lange band werd gedeponeerd en
de mannen stukjes koper, splitpennen,
bouten en plaatjes bij elkaar zochten.
De directie had al het mogelijke voor
hen gedaan. Zij, die geen handen had
den, werkten met hun stalen haken
inplaats van met vingers, die geen voe
ten hadden, gebruikten stoelen op wie
len. Een paar van de ouderen met nog
goede voeten mochten zelfs bij het werk
Maar Russ zag ik daar nog niet bij.
Hij zou zich dood vervelen bij die kar
weitjes - ze zouden te gemakkelijk, te
eenvoudig voor hem zijn. En toen ge
beurde er iets, dat me plotseling op een
idee bracht. We kwamen ergens, waar
ze bumpers opzetten en ik zag de man
zonder benen, die op een wagentje on
der de auto's heen en weer schoot en
de bouten inzette. Rita zag hem ook en
ze stond stil en stak haar hand op alsof
ze plotseling een geest in de fabriek zag.
(Wordt vervolgd)