sterovita 7>
E. A. v. d. Broek
GEEFT
flinke jongens
Eska N.V.
WAT MET WELK ONDERWIJS?
Normen gezocht
HOOFDPIJN KWELT DE MENSHEID
LECLERC-WINKELS
a&jóeszë.
Garage „De Klomp" - rijksstraatweg 2 - de klomp - telefoon 08387-250-550
r
10% ZO IN UW ZAK
Geroutineerde SPINNERS en
TWUNERS
Jongemannen
Mannelijk personeel
Jongens
Meisjes voor kousenatelier
ARAM
Ralstonverf
Lijsten
T ekenar ti kelen
Kwasten, penselen
DERDE BLAD „DE VALLEI"
VRIJDAG 9 SEPTEMBER 1960
Nr. 72
De weg omhoog (I)
Overheid
Ook wij
Met de plak
Traditie
Een DAF kunt U houden, omdat U hem kunt onderhouden
Wegens vakantie GESLOTEN
van maandag 12 t.m.
zaterdag 17 september
J. B. Meijer
TYPISTE
n.v. Sterovita melkproducten
onderhoudsmonteur
enige flinke
werkkraehten
apothekers-assistente
M. H. L. Zuidersma
Tricotfabriek Harwig N.V. Rhenen
jonge Administratieve Kracht
CONTROLEUSE
Telefoniste-Receptioniste
Gevraagd
enige chauffeurs
voor
vrachtauto's
N.V. Aannemings- en wegenbouw
bedrijf v.h. P. Henzen H.Jzn.
Constructiewerkplaats-Machinefabriek
Fa. D. Hendriks Zonen
Electrisch-lassers
Constructie-bankwerkers
Machine-bankwerkers
vanaf 9 tot en met
17 september
en bij inkoop boven de 50,
nog een zeer duurzame verrassing.
Gratis adviezen over schilderwerk.
Gratis bezoek aan huis over bewerking en kleuren
van het schilderwerk. Steeds de eerste klas
verfwaren die jaren schitterend blijven, alles
door onze 30 jaren ervaring in het schilder
vak. Laat u inlichten bij ons en het resultaat
is verbluffend.
Extra nieuws:
5 NIEUWE KLEUREN RALSTON VERF
N.v H0LLANDIA Wol- cn Kousenfabrieken
Het geheim
van de
stalknecht
Het moment waarop de ouders zich paan afvragen, welke loopbaan de kin
deren moeten of zullen volgen, komt in ieder gezin. Wanneer is moeilijk te
zeggen; dat hangt van zoveel, bü ieder geval weer andere, omstandigheden af,
dat het noemen van een datum altyd een gissing en nooit meer dan een theorie
is. Vooral in onze jaren van een zich sterk structureel veranderende samen
leving treden vele factoren op, die het ene ogenblik van groot belang en even
later totaal onbelangrijk zün. Zelfs knappe sociologen, geleerden die zich bezig
houden met ons doen en laten in die maatschappij, zitten met de handen in het
haar.
overal elders, eerst wegduiken in de his
torie en kijken hoe het er aan toe ging
toen onze (verre) voorouders nog rond
liepen in kuitbroeken, pruiken en kanten
kragen en onverschrokken uitvoeren op
kleine notedopjes naar verre landen als
Indië en Amerika.
Het onderwijs had toendertijd nog een
bijzonder primitief karakter. Iedere ver
gelijking met nu is dan ook niet meer dan
het aangeven van een verhouding tussen
een bouwvallig en verweerd schuurtje en
een machtig in vele kleuren geschilderd,
betonnen flatgebouw. In onze roemrijke
Gouden Eeuw, het tijdperk van Rem-
brant, Vondel en rijke koopmansfamilies,
werd de kern van het onderwijs gevormd,
door de volksscholen, die niet veel meer
onderwezen dan rekenen en schrijven. De
meester met de plak was de veel bewon
derde en evenzeer gevreesde figuur, die,
niet ten onrechte, gold als de belichaming
van het stads- of streekintellect.
Slechts een kleine elitegroep, uitver
koren niet om capaciteiten maar om af
komst en rijkdom, bezocht de volgende en
laatste vorm van het onderwijs: de uni
versiteit. Met als voertaal Latijn ontving
men daar een vrijwel universeel over
zicht van de wetenschappelijke stand van
zaken. Of men het ook onthield, was een
tweede. Er bestond een dergelijke hoe
veelheid meningsverschillen, dat het voor
een student niet gemakkelijk was de
waarheid of althans de gulden midden
weg te kiezen. Vooral niet wanneer hij
in Leuven de ene, in Aken de volgende
en later in Delft of Leiden de derde,
Hollandse, versie hoorde. Toch leverde
dat onderwijs genieën op als Hugo de
Groot en Huygens en later in Duitsland
Goethe.
Enkelen van hen, waarmee wij voor
het samenstellen van deze serie artike
len hebben gesproken, drukten het zo
uit: „Alle normen zijn verloren gegaan."
Wat in gewoon en minder wetenschap
pelijk Nederlands wil zeggen, dat men
nergens meer gemiddelden voor kan op
maken omdat zij, mocht men in hun
samenstelling slagen, te wetenschappe
lijk en te onpraktisch zijn.
Eén voorwaarde is in ieder geval dui
delijk waarneembaar. De rijke ontwik
keling en variatie in onze maatschappij
stellen eisen aan de jongen of het meis
je die de intieme samenleving van het
gezin gaat verwisselen voor de grote
en onbekende van de wereld. De be
langrijkste eis is kennis. Niet meer al
leen de zaken, die men van vader en
moeder leert, maar ook een gespeciali
seerde vakkennis van de rol die men
op het toneel van de maatschappij wil
gaan spelen. Het is de taak van het
onderwijs die bij te brengen.
Daarom ook past de aard van het
onderwijs zich nauw aan bij die van
de samenleving. Het is de intensieve
binding die moet bestaan, wil men er
voor blijven zorgen dat die samenleving
goed blijft functioneren en groeien. Het
is reden waarom de overheid - en later
zullen we zien ook andere organen - zo
veel zorg moet hebben voor dat onder
wijs.
Inzicht in dat onderwijs en daarmee,
zij het zijdelings, ook in de aard van
onze samenleving, is geen alleenrecht
van de overheidsorganen. Mag dat ten
minste nooit zijn. Om op de juiste wijze
onze kinderen te helpen of te leiden bij
het bepalen van hun loopbaan moeten
ook wij in ieder geval met het belang
rijkste op de hoogte zijn. „Och", zult
u zeggen, „wanneer wij er niet meer
uitkomen kunnen wij nog altijd onze
toevlucht nemen tot de als paddestoelen
uit de grond schietende beroepskeuze
bureaus". Maar tenslotte kunnen die
niet meer doen dan het wetenschappe
lijk bepalen van de capaciteiten van de
kinderen en het geven van een daarop
aansluitend advies. De beslissing ligt
bij ons, de ouders. En al klinkt het ver
ouderd, nog altijd geldt de leus dat de
ouders de enigen zijn die hun kinderen
door en door kennen.
Willen wij iets meer afweten van ons
huidige onderwijs dan moeten wij, zoals
Een vorm van onderwijs, aangepast aan
de eisen van de samenleving, bestond niet.
Om die in het leven te roepen was aller
eerst vereist een onderscheiden van de af
zonderlijke pilaren, die samen het huis
van de maatschappij schraagden. En daar
voor was de toenmalige kennis te ontoe
reikend, of beter, te onrijp. Men kende
een automatisch systeem van praktijk
scholing. Als jongen kwam men in het
bedrijf dat ook vader, grootvader en ver
dere voorvaderen hadden uitgeoefend. Va
der of de gildemeester leerde het broekje
wat hij moest kennen om niet te allen
tijde krullendraaier te blijven.
De traditie nam een voorname plaats
in. Men deed wat vader had gedaan en
daarmee was de kous af. Nog wel vindt
men op het ogenblik in sommige dorpen
families, die al van oudsher de functie
van bakker, slager of kleermaker ver
vullen. Maar dat is tegenwoordig niet
meer dan een interessant, folkloristische
verschijnsel.
(Wordt vervolgd).
Dagelijks ontdekt de geneeskunde medicamenten tegen de meest uiteenlopende
kwalen. Tegen een bepaalde venijnige ziekte lijkt evenwel geen kruid gewassen
te zijn: de hoofdpijn. Een Amerikaanse medicus heeft nu langs statistische weg
getracht de oorzaken van deze ziekte te ontdekken.
Er worden jaarlijks miljarden tabletten ingenomen, want miljoenen mensen
lijden aan hoofdpijn. Dr. Henry Ogden is een specialist met een grote naam op
het gebied van de hoofdpijn. De Amerikaanse arts heeft aan de hand van de door
hem verzamelde gegevens aangetoond welke beroepen en welke mensentypen
het meest aan hoofdpijn blootstaan.
Nadat hij 5.000 afzonderlijke gevallen
had onderzocht, kon hij met zekerheid
zeggen, dat domme, resp. minder intel
lectuele mensen het minst van hoofd
pijn hebben te lijden. In krankzinnigen
inrichtingen komt de klacht vrijwel
niet voor.
Voor de afzonderlijke beroepsgroepen
heeft dr. Ogden de volgende „ziekte
tabellen" opgesteld.
1. Studenten in de medicijnen. Deze
lijden het allermeest aan hoofd
pijnen. Vooral tegen de examens
hebben 8 op de 10 studenten onafge
broken hoofdpijn.
2. Zakenlieden. Zij maken een flinke
kans de studenten in de medicijnen
van de eerste plaats te verdringen.
3. Vrije beroepen. Waarschijnlijk zijn
het hier vooral de financiële zorgen,
die hoofdpijn verwekken.
4. Huisvrouwen.
5. Kantoorpersoneel.
6. Verkopers en verkoopsters. (Zes van
de tien ondervraagden leden veel
vuldig aan hoofdpijn).
Afgezien van de beroepsgroepen heeft
Dr. Ogden vastgesteld, dat een typisch
slachtoffer van hoofdpijn het ongehuw
de meisje beneden de twintig is. Vrou
wen zijn er inderdaad aanzienlijk vat
baarder voor dan mannen. Omstreeks
71% van alle vrouwen wordt telkens
weer door zware hoofdpijn gekweld.
Daarentegen heeft slechts de helft van
de mannen met deze kwaal te kampen.
Ook de helft van de boeren blijkt aan
hoofdpijn te lijden. Dit is daarom zo
belangwekkend, omdat boeren beroeps
halve nu eenmaal veel in de open lucht
werken.
Een internationale statistiek is nog
niet beschikbaar. Maar ook in andere
landen zal het aantal hoofdpijnpatiën
ten vermoedelijk schrikwekkend zijn.
TE KRAP
De geneeskunde weet in onze dagen
over hoofdpijn het volgende:
De pijn staat in rechtstreeks ver
band met een tot dusver onbekende
chemische factor. Deze factor wordt
door de zenuwuiteinden afgescheiden,
zodat de gevoeligheid voor pijn zeer
groot is. De „pijnsubstantie" als zodanig
heeft geen invloed. Wanneer zich even
wel gelijktijdig de wanden van de ade
ren verwijden, treedt hoofdpijn op.
De behandeling van hoofdpijn dient
vrijwel altijd gericht te zijn op behan
deling aan een kwaal, die er aan ten
grondslag ligt. Zo lijden mensen, bij wie
's avonds de hoofdpijn opkomt, gewoon
lijk aan een gezichtsstoornis. Overigens
kunnen ook omstandigheden van bui
tenaf gemakkelijk hoofdpijn verwek
ken. Een industriekoning moest b.v. tot
zijn ergernis vernemen, dat de oorzaak
van de zware hoofdpijnen, die hij al
jaren voelde, gelegen was in het num
mer van zijn boord. Hij droeg overhem
den, die hem te krap waren.
Dr. Friedman, stichter van de „hoofd
pijnkliniek te Montefiore, verklaart,
dat 65% van alle hoofdpijnen veroor
zaakt wordt door zorgen, spanningen
of te lange concentratie. Deze overma
tige inspanning brengt een samentrek
king van nek- en hoofdspieren teweeg
en geeft daardoor aanleiding tot hoofd
pijnen.
Hoofdpijn, veroorzaakt door geeste
lijke of fysische spanningen, verdwijnt
in vele gevallen door algehele ontspan
ning in een warm bad.
Vaak zijn evenwel ook onbewuste
zielscomplexen de doorgebrande zeke
ringen, die de hoofdpijn verwekken. Dr.
Ogden haalt een geval aan van een
jonge vrouw, die aan ondraaglijke
hoofdpijnen leed. Men raadde de pa
tiënt tenslotte aan haar bezoeken aan
haar schoonmoeder te staken. De arts
had n.l. geconstateerd, dat de hoofdpijn
steeds weer optrad enkele uren nadat
zij deze schoonmoeder had bezocht.
Deze bezoeken waren voor de vrouw
een hinderlijke verplichting, die een
onbewuste krampachtigheid tengevolge
had.
De artsen zoeken verder naar de oor
zaken. Zij weten, dat de krampachtige
toestand van de verwijde vaten zeer
dikwijls oorzaak van de pijn is. Zij
weten eveneens, dat de coffeïne in een
kop koffie veelal voldoende kan zijn
om deze krampachtigheid weg te ne
men. Maar waarom b.v. een aspirine-
tablet tijdelijk de hoofdpijn kan ver
minderen - daarover pijnigen medici
zich hun breinen af.
In Frankrijk is de traditionele weg:
producent, groothandel, winkelier - in
de loop var\ de tijden veel gecompliceer
der geworden dan in andere landen het
geval is. Een Frans blad rekende on
langs uit, dat vlees op de weg van de
veeboer tot aan het braadfornuis niet
minder dan 26 instanties (transporteurs
en handelaars) passeert, die allen uiter
aard de prijs duurder maken. In Parijs
bijvoorbeeld kan men zich niet voor
stellen, dat de levensmiddelen zonder
de omweg over de Parijse centrale
markthallen aan het publiek zouden
kunnen worden aangeboden.
Een jonge Breton, Edouard Leclerc,
die voor deze toestand oog had, begon
tien jaar geleden de oorlog tegen dit
systeem. Hij richtte in zijn geboorte
plaats Landerneau een winkel op, die
rechtstreeks van de producent kocht en
deze waren (levensmiddelen) 8% boven
de inkoopsprijs aan de man bracht. Hij
kon 20% goedkoper verkopen dan zijn
concurrenten. Het liep storm bij hem.
Thans zijn er in Frankrijk reeds 60 Le-
clerc-winkels en Leclerc heeft naam ge
maakt over geheel Frankrijk als prijs-
bestormer. In Grenoble, dat de naam
heeft Frankrijks duurste stad te zijn,
besloten de gezamelijke concurrenten
de nieuwe Leclerc-winkel slag te leve
ren met dumpingsprijzen. Zij verloren
er twee miljoen mee en de Leclerc-win
kel bloeit.
In Tours bewerkte de mededeling, dat
Leclerc in Tours enkele winkels kopen
wilde, in één nacht meer prijsdalingen,
dan de minister van volkshuisvesting in
jaren bereiken kon. Makkelijk heeft Le
clerc het niet altijd. Zijn komst te Parijs
maakte politiebescherming noodzake
lijk. Ook te Brest (vier Leclerc-winkles)
te Landerneau en elders moest de po
litie herhaaldelijk ingrijpen. Maar de
Bretonner is niet bang. Hij moet ook
herhaaldelijk de rechter te hulp roepen,
want verbonden van handelaars trach
ten onophoudelijk de producenten te
dwingen niet aan Leclerc te leveren.
Maar een wet uit 1953 stelt hem in staat
hiertegen juridisch op te treden; jaar
lijks kost hem dit tussen de 18.000 en
45.000 gulden. Anderzijds maakte zijn
idee ook school. Een groot aantal con
currenten verenigde zich in een bond,
die collectief rechtstreeks van de pro
ducent koopt; deze bond wist de prijzen
op Leclerc-niveau te brengen. Aandrang
op de Franse regering om de „handel"
tegen Leclercs methoden te verdedigen,
lokte het antwoord van de Franse prijs-
commissaris uit: „Voor ons is de vrij
heid van de handel een onomstotelijk
Dit is auto-filosofie. Kopen, daar hebt U voor gespaard, dat geld is er. Maar nu
rijden, onderhoud, belasting, verzekering telkens terugkerende kosten die U zo
laag mogelijk moet houden Dat kan... met een Daf I
Aanschaffingsprijs f. 4230,-. Een moderne, opvallend ruime auto met een fantastische
wegligging, in de laagste klasse wegenbelasting. Zuinig in gebruik en onderhoud,
geen smeerpunten. Voordelig 1
Deze volautomatische wagen (niet koppelen, niet schakelen)
brengt U vlug en veilig waar U zijn moet. 's Zomers met z'n
allen naar buiten. In de herfst en winter beschut tegen de
grillen van het klimaat.
Daf..; Uw beste keus sinds jaren.
f. 4230,- in standaarduitvoering af fabriek incl. verwarming.
Zeer gunstige ftnancieringsvoorwaarden.
TE BEZICHTIGEN IN ONZE SHOWROOM
OP lóS
VRAAGT DEMONSTRATIE
SLAGERIJ Herenstraat 34, Rhenen
Koninklijke Schcepjeswolfabrieken
vragen voor haar correspondentie-
afdeling een all-round
Diploma's Handelscorrespondentie,
Frans, Duits en Engels gewenst.
Indiensttreding zo spoedig mogelijk.
Schriftelijke sollicitaties te richten aan de Personeels
afdeling Zandstraat 2, Veenendaal
RIJKSSTRAATWEG 4 TE BREUKELEN
heeft plaats voor een ervaren
technische dienst
voor de vul- en sterilisatie-afdeling.
3-ploegendienst
3-ploegendienst
Ook ongeschoolden komen in aanmerking.
Goede loon- en sociale voorwaarden.
Binnen afzienbare tüd kunnen woningen
beschikbaar worden gesteld.
KOM EENS MET ONS PRATEN OP:
Maandag 12 september a.s. van 14-16 uur.
in café-rest. „Het Wapen van Rhenen
Herenstraat 75 te Rhenen
Maandag 12 september a.s. van 17-19 uur.
in café-rest. „De Kroon"
Kon. Wilhelminaweg 18 te Amerongen.
Maandag 12 september a.s. van 20-21 uur.
in café-rest. „Roosen"
Rijksstraatweg 214 te Leersum.
V.
OPLEIDING TOT
Begin van de NIEUWE CURSUS
in septembt*.
Er kunnen nog enige LEERLINGEN
geplaatst worden.
Ook MEISJES die 's morgens werken
kunnen deelnemen.
HOOFDSTRAAT 53, VEENENDAAL
vraagt voor spoedige indiensttreding
in het bezit van Mulo-diploma en bij
voorkeur bekend met doorschrijf-
administratie
Tevens kan nog geplaatst worden een
Schriftelijke of persoonlijke sollicitaties aan ons
adres: Candialaan 3-5, Rhenen.
N.V. NEDERLANDSCHE MAATSCHAPPIJ
VAN KOGELLAGERS
TE VEENENDAAL
vraagt een
Gegadigden dienen enige spreekvaar
digheid in de drie moderne talen te
bezitten; ervaring als telefoniste wordt
op prijs gesteld, doch is niet noodzake
lijk; tot de werkzaamheden behoren
mede de ontvangst en de zorg voor
doorgeleiding van bezoekers; leeftijd
niet beneden 20 jaar.
Sollicitaties met inlichtingen over opleiding,
ervaring, leeftijd, enz. te richten tot de afd.
Personeelszaken.
Rijksstraatweg 9-11, Eist (U.)
Pr. Bernhardlaan 251-253, Veenendaal, tel. 2436
vraagt in haar nieuw gebouwde
constructiewerkplaats
Werkkleding incl. wassen wort door ons
verzorgd.
Aanmelden aan bovenstaand adres.
Na 6 uur Vijgendam 23, telefoon 2211
Bij de vervaardiging van onze LEC
TUURBAKKEN, BRIEFSTANDAARDS
en andere KLEINE METAALWAREN
kunnen wij
gebruiken, die in het vak worden op
geleid.
Dagelijks aanmelden bij:
Pr. Bernhardlaan 295 Veenendaal.
VEENENDAAL - HOOFDSTRAAT 52 - TELEFOON 2017
PRINS BERNHARDLAAN 186
VEENENDAAL
VRAGEN:
(2 ploegendiensten)
voor opleiding tot Spinner of Twijner
(Leeftijd van 18 tot 35 jaar)
voor diverse productie-afdelingen
(na overleg dag- of ploegendiensten)
voor de Haspelkamer en Vormerij
GOEDE BELONING
REISKOSTENVERGOEDING
GRATIS WERKKLEDING
Inlichtingen en aanmeldingen bij de afdeling Personeelszaken,
Prins Bernhardlaan 186
Sportrijwielen in kleur ge
heel compleet vanaf 125,
kinderrijwielen in kleur v.a.
55,.wasmachines v.a. 150,
centrifuges 175,tevens
wasmachines en centrifuges
te huur N. van Ek, Pr. Bern
hardlaan 1 Rijwielhandel tel.
2533, Veenendaal.
Vebotex levert 't 'm. Kerke-
wijk 37, tel. 2730, Veenendaal.
Schoenen te klein? Dan moet
u bij Blankesteyn Zn zijn.
Schoenreparatiebedrijf D.
Blankesteyn Zn, Helling 14
Veenendaal.
Voor verhuur van stoelen,
dissen en serviesgoed naar
Dirk van Asselt, Dennenlaan
38, tel. 3015 en G. Gerritsen,
Julianastr. 81, tel. 2691. Alles
gratis thuisbezorgd.
Financieringen van auto's,
motoren, bromfietsen machi
nes enz. Verzorgt voor u
voordelig het Assurantiekan
toor Brouwer, Kanaalweg 2,
Veenendaal, tel. 2918.
Rijwielen en bromfietsen te
huur, per uur, per dag, per
week en per maand. Rijwiel
stalling De Klomp, tel. 241.
beginsel; deze grondslag geldt zowel
voor Leclerc als voor zijn concurrenten"
Ongetwijfeld is de actie-Leclerc de re
gering aangenaam. De inflatiegevaren
kunnen alleen worden tegengegaan, in
dien het gelukt om de dodelijke spiraal,
„prijsverhoging-loonsverhoging - prijs
verhoging enz." af te breken.
EPILEPSIE EN TELEVISIE
Zweedse artsen hebben geconstateerd
dat bij kinderen, die aan epilepsie lij
den, door het flitsende beeld op het
televisiescherm toevallen kunnen op
treden. Door het gebruik van gepolari
seerde brillen kan het kwaad voorko
men worden. Gezonde kinderen lopen
geen gevaar.
ONTWAAKT
In de buurt van Passau is een feest
ganger 's morgens vroeg ontwaakt door
het geraas van een trein die over hem
heenreed. Hij was op de terugweg naar
huis in slaap gevallen, gelukkig tussen
de rails, zodat hij toen de trein voorbij
was, ontnuchterd en ongedeerd kon op
staan.
ooooooooooooooo
(53) Lorca staat op om de nieuw aangekomenen
te begroeten. Geen spier van zijn gelaat vertrekt,
wanneer hij naast de hertog, de schildknaap ont
waart, die hij mijlen ver van hier waant. Hij trekt
zijn gelaat in een zorgelijke plooi, als hij spreekt:
„Hoezeer uw bezoek mij verheugt, het spijt mij, dat
het moet geschieden onder zulke treurige omstan
digheden. Heer Aram van Barranca, die mijn gast
was, heeft zich niet ontzien om op laaghartige wijze
een van mijn trouwste dienaren van het leven te
beroven! Wij zijn ons juist aan het beraden over
zijn straf en niets zal ons liever zijn, dan deze nete
lige zaak aan u voor te leggen en uw oordeel te
horen!" Een ogenblik staat de hertog beteuterd van
Lorca naar Aram te staren, doch dan roept hij uit:
„Aram van Barranca een moordenaar! Dat is on
mogelijk!" En nauwelijks is hij uitgesproken, of
Lorca slaakt een kreet van pijn en doet een woe
dende uitval naar Presto, die hem op een gevoelige
manier tegen de schenen geschopt heeft en nu, ter
wijl hij zich handig achter de hertog terugtrekt,
schreeuwt: „Hij is zelf een moordenaar!"
(Wordt vervolgd)