VERF-GLAS
ZIMMERMAN ZOON
kunt u een laken
GLASSLIJPERIJ
Wanneer is schoolgeld verschuldigd?
HEILIGE GARNALEN!
WAT MET WELK ONDERWIJS?
een enorme keuze
moderne stoffen,
TENTOONSTELLING
BINNENHUIS ARCHITECTUUR
MATSER - WAGENINGEN
Fa. L. HEIJ
D. v. d. Meijd en
LEERLING-VERPLEGERS
SCHERPENZEEL
De weg omhoog (VII)
VOOR DE VROUW
Een gratis retourtje Parijs
M2 MEUBELEN
TWEEDÉ BLAD „DE VALLEI"
VRIJDAG 30 SEPTEMBER 1960
Nr. 78
Scherpenzeel viert feest
E.M.M. IN HET ZILVER
Het dier is nooit
„beestachtig",
behandel het daarom
menselijk.
Eerbied voor al wat leeft
en groeit!
Zwart tegen wit
DE LAATSTE TRAPPEN
Verspilling
Voorbereiding
Splitsing
Het bederf van „geweckte"
levensmiddelen
Doe niet mee aan spel
en sport,
waarvan een dier de dupe
wordt
kunnen wij u helaas niet
geven, maar wèl
uit precies dezelfde
die de Parijse najaarsmode
voorschrijft!
Alle nieuwe dessins, al die prachtige modekleuren,
vindt u te kust en te keur bij JAC. VAN SCHUPPEN.
En u bent er heel wat voor-
deliger uit dan bij zijn
Parijse collega's!
MflNUFRCTUREN W BEDDENaLEDIKflNTEN
tlW 1TI STOFFEN
IN DE NEGRO-ZAAL
Olifanten weer aan de rol
TELEFOON 2261 - HANDELSVERENIGING - TELEFOON 2261
SANDBRINKSTRAAT 1 VEENENDAAL
De schoolgeldwet geeft ons een antwoord op de vraag, of wy in een bepaald geval
schoolgeld moeten betalen, en zo ja, op welke wijze het schoolgeld berekend wordt.
Niet voor elk onderwijs is schoolgeld verschuldigd. Geen schoolgeld wordt geheven
voor het verstrekken van onderwijs aan leerlingen van scholen voor gewoon lagrer
onderwijs, voortgezet gewoon lager ondcrws en buitengewoon lager onderwijs. Voort
gezet gewoon lager onderwijs is het onderwijs, dat gegeven wordt in het zevende en
achtste leerjaar van de lagere school. Onder buitengewoon lager onderwijs verstaan
wy lager onderwys, dat gegeven wordt aan kinderen, die niet in staat zyn het ge
wone lager onderwys te volgen.
Eevenmin wordt schoolgeld geheven voor het onderwys in het eerste en tweede
leerjaar van scholen voor uitgebreid lager onderwys, voorbereidend hoger en mid
delbaar onderwys en lager nyverheidsonderwys, waaronder niet is begrepen het uit
gebreid lager nyverheidsonderwys.
Tenslotte is nog vrij van schoolgeld
het eerste leerjaar van lagere land- en
tuinbouwscholen.
Geen schoolgeld is dus verschuldigd
voor de lagere school en voor de eerste
twee leerjaren van de ULO, HBS, Ly
ceum, Gymnasium en het lager nijver
heidsonderwijs, alsmede voor het eerste
leerjaar van de lagere land- en tuin
bouwscholen.
Schoolgeld wordt geheven voor:
1. het derde en de daarop volgende
leerjaren van de ULO, HBS, Ly
ceum, Gymnasium en van het lager
nij verheidsonderwij s
2. kweekscholen;
3. scholen voor uitgebreid lager en
middelbaar nijverheidsonderwijs;
4. opleidingsscholen voor kleuterleid
sters.
WIE IS SCHOOLGELD-
PLICHTIG?
Het schoolgeld moet worden betaald
door de ouders of de voogd van de
leerling. Indien de leerling niet onder
de ouderlijke macht of onder de voogdij
van zijn vader of moeder staat, is
schoolgeld verschuldigd door degene,
die voor de leerling aanspraak heeft op
kinderaftrek ingevolge het „Besluit op
de Inkomstenbelasting 1941" of het „Be
sluit op de loonbelasting 1940".
Wordt de leerling door pleegouders
verzorgd, dan zijn deze aansprakelijk
voor het schoolgeld. Onder „pleeg-
ouderlijke zorg" verstaat de wet de
zorg voor onderhoud en opvoeding van
het kind van anderen, als ware het een
eigen kind, onafhankelijk van enige ver
plichting daartoe of van het genieten
van een vergoeding daarvoor.
Indien met toepassing van boven
staande regelen geen schoolgeldplich-
tige kan worden aangewezen, is de
leerling zelf het schoolgeld verschul
digd.
SCHOOLGELDMAATSTAF
Voor alle soorten van onderwijs, waar
voor schoolgeld wordt geheven, moet
hetzelfde bedrag wegens schoolgeld
worden betaald. Voor een leerling van
de ULO is dus evenveel verschuldigd
als voor een leerling van het Gymna
sium. Het schoolgeld is echter geen
vast bedrag, dat voor iedereen gelijk
is. De grootte van het schoolgeld is af
hankelijk van het inkomen en het ver
mogen van de schoolgeldplichtige. De
maatstaf voor het schoolgeld is het to
taal bedrag, dat de schoolgeldplichtige
is verschuldigd wegens inkomstenbe-
In verband met het 25-jarig bestaan van
de Scherper.zeelse Winkeliersvereniging
„Eendracht Maakt Macht" is er een ge
varieerd feestprogramma opgesteld dat
inf 15 oktober. Iedereen
die in Scherpenze komt, zal direct de
tekenen van dit juüiicum kunnen zien,
vooral als het de verlichting betreft. Het
resterende programma ziet er in grote
trekken als volgt uit:
Zaterdag 1 oktober maakt het populaire
tamboer- en pijperkorps Prins Bernhard
uit Veenendaal een mars door het dorp.
Op 3 oktober start de najaarswinkelweek
en is er een oriënteringsrit voor brom
fietsen. In de avonduren van 5 oktober
maakt Caecilea uit Scherpenzeel een mars
door het verlichte dorp. Donderdag 6 ok
tober is er een lampionoptocht en op
zaterdag 8 oktober zijn er algemene vrije
wandeltochten.
Op maandag 10 oktober wordt er een
oriënteringsrit uitgeschreven voor auto's
en motoren. Woensdag 12 oktober is on-
getwyfeld een hoogtepunt in deze feest
periode, want dan maakt de chr. muziek
vereniging Hosanna uit Amersfoort een
rondgang terwijl dan tevens op het ter
rein van de gemeentelijke eierhal een at
tractiepark zal worden geopend. Dit ver-
maakcentrum blijft geopend tot de slui
tingsdag op zaterdag 15 oktober.
Op deze laatste dag is verder een mars
van de muziekvereniging Hosanna uit
Pijnakker en een muzikale mars en tap
toe door de arbeidersmuziekvereniging
Voorwaarts uit Zeist. Tijdens deze win
kelweek, waarvoor een schat van prijzen
onder het kopend publiek zullen worden
uitgeloofd, zijn de winkels tot des avonds
9 uur geopend.
50 EN 60 JAAR GETROUWD
Vandaag herdenken Cornelis Jansen,
geboren te Scherpenzeel 3 juli 1877 en
Gerritje Hazeleger, geboren te Ede 24
september 1888, de dag dat zij 50 jaar ge
leden te Woudenberg in het huwelijk
traden. Uit dit huwelijk zijn nog 5 kin
deren in leven en 11 kleinkinderen.
Donderdag 6 oktober herdenken Hen-
drikus Hazeleger, geboren te Scherpen
zeel 29 Juli 1875 en Cornelia Westerhuis,
geboren te Woudenberg 24 augustus 1881,
de dag dat zij 60 jaar geleden te Scher-
penzeel in het huwelijk traden. Uit dit
huwelijk zUn nog 4 kinderen in leven en
11 kleinkinderen.
Beide families hebben een werkzaam
leven achter de rug en de verdiensten
waren vroeger nu niet bepaald gunstig,
doch ondanks het harde werken en de ge
leden armoede zijn beide gezinnen dank
baar dat zij nog bij elkander zijn. Het zal
hun die dagen niet aan belangstelling
ontbreken, ondanks dat de jubilarissen
het liefst een ingetogen herdenking zien,
die geheel overeenstemt met hun leeftijd.
E.H.B.O.-CURSUS
De afdeling Scherpenzeel van het Ne-
derlandsche Roode Kruis zal ook de ko
mende winter wederom een E.H.B.O.-
cursus organiseren, waaraan eveneens
door beginners kan worden deelgenomen.
De cursus zal onder leiding staan van
een arts en hieraan zijn geen kosten ver
bonden. Aanmelding van nieuwe cursis
ten moet geschieden vóór 15 oktober a.s.
bij de secretaris van de afdeling, Markt
straat 53 te Scherpenzeel.
lasting over het bij de aanvang van het
schoolgeld jaar laatstverlopen kalender
jaar en wegens vermogensbelasting
over het bij de aanvang van het school
geldjaar lopende belastingjaar. Voor
't schoolgeldjaar 1959-1960 is de school
geldmaatstaf dus gelijk aan de som van
de verschuldigde inkomstenbelasting
voor het jaar 1958 en de vermogensbe
lasting voor het jaar 1959. Afgezien van
voorlopige heffingen, die veelal opge
legd worden, zal de definitieve aanslag
van het schoolgeld eerst kunnen ver
schijnen, nadat de definitieve aanslagen
in genoemde belastingen bekend zijn
geworden.
Indien de schoolgeldplichtige niet in
de inkomstenbelasting is aangeslagen,
treedt daarvoor in de plaats de loon
belasting, die over het bij de aanvang
van het schoolgeld jaar laatstverlopen
kalenderjaar ten laste van de school
geldplichtige is ingehouden en nage
vorderd.
SCHOOLGELDTARIEF
Geen schoolgeld is verschuldigd, indien
de schoolgeldmaatstaf minder dan 100,-
bedraagt. Bij een schoolgeldmaatstaf van
100,of meer, bedraagt het schoolgeld
per leerling en per schoolgeldjaar 8,
verhoogd met twee procent van elk ge
heel bedrag van 50,van de school
geldmaatstaf, een en ander tot een maxi
mum schoolgeld van 200,
VOORBEELD
Inkomstenbelasting
voor het jaar 1958 579,—
Vermogensbelasting
voor het jaar 1959 48,
Schoolgeldmaatstaf voor het
schoolgeldjaar 1959 - 1960
627,-
Het schoolgeld voor het schoolgeldjaar
1959 - 1960 bedraagt dus: 8,— 2/100
X 600,— - 20,—.
Een schoolgeldplichtige, die niet in Ne
derland woont, is het maximum school
geld verschuldigd ad 200,tenzij hij
aantoont, dat hij een lager bedrag ver
schuldigd zou zijn, indien hij woonde in
de gemeente, waar de school is gevestigd.
Alsdan is dat lagere bedrag verschuldigd.
Indien kinderen uit hetzelfde gezin on
derwijs genieten, waarvoor schoolgeld
verschuldigd is, wordt een reductie op
het schoolgeld toegepast. Deze reductie
bedraagt 25bij twee kinderen, 40°/o bij
drie kinderen en 50'/« bij vier of meer
kinderen. Voor de berekening van deze
reductie worden ook medegeteld de kin
deren, die aan een universiteit studeren,
alsmede de kinderen, die het niet-gesub-
sidieerde onderwijs volgen. Ter verduide
lijking van dit laatste diene het volgende.
Indien b.v. een internaat of seminarium
door de overheid is erkend en gesubsidi
eerd, wordt het schoolgeld geheven vol
gens de Schoolgeldwet. Maar voor de
niet-gesubsidieerde instellingen wordt het
schoolgeld niet volgens de Schoolgeldwet
geheven. Echter wordt de leerling van de
derde of hogere klasse van b.v. een niet-
gesubsidieerd seminarium (gymnasium)
wel medegeteld voor de berekening der
reductie op het schoolgeld voor de kin
deren, die onderwijs volgen, waarvoor het
schoolgeld wel volgens de Schoolgeldwet
wordt geheven.
Indien in ons voorbeeld uit één gezin
de oudste zoon rechten studeert, de twee
de zoon in de vierde klas van de H.B.S.
zit en een dochter de kweekschool be
zoekt, dan bedraagt het schoolgeld voor
ieder van de laatste twee: 20,min
40/100 X 20,— 12,—.
LAGERE LAND- EN
TUINBOUWSCHOLEN
Het zal de aandachtige lezer niet zijn
ontgaan, dat wij over de lagere land- en
tuinbouwscholen slechts schreven, dat
voor het eerste leerjaar van deze scholen
geen schoolgeld wordt geheven. Voor het
tweede en de volgende leerjaren wordt
wel schoolgeld geheven, maar niet vol
gens de Schoolgeldwet. Voor de bereke
ning van dit schoolgeld heeft de Minis
ter van Landbouw, Visserij en Voedsel
voorziening richtlijnen gegeven. Een en
ander brengt mede, dat een kind, dat het
hierbedoelde onderwijs volgt, niet mede
geteld wordt voor de berekening van de
reductie op het schoolgeld, dat voor an
dere kinderen uit hetzelfde gezin volgens
de Schoolgeldwet wordt geheven.
Mr. C. A. B. B.
Twee zwarthalszwanen in Ouwehands
Dierenpark, héél kostbare exemplaren,
waren het afgelopen weekeinde uitge
broken en hadden een verkenningstocht
gemaakt over het uitgestrekte park. Zij
ontdekten, dat er naast hun eigen vijver
aan de andere kant van de dierentuin
nóg zo'n prachtig verblijf was, voorzien
van fonteinen en mooie gazons. Daarin
leven echter twee witte zwanen, een
mannetje en een vrouwtje. Zij dulden
hun aanwezigheid daar kennelijk niet,
want er ontstond een enorme vechtpartij
die tenslotte uitliep op de vlucht van de
mannelijke witte zwaan.
Hoewel deze bij de oppassers als zeer
agressief bekend staat, deinsden de zwar
te broeders er dus kennelijk niet voor te
rug. Het witte vrouwtje werd geduld en
zo drijven er op het spiegelgladde water
thans twee zwarte en één witte zwaan
statig rond. Werkelijk een prachtig kleu
reneffect daar tussen de groene gazons.
Het witte zwanen-mannetje heeft nu tij
delijk zijn toevlucht gezocht bij de fla
mingo's, die hem vanuit de hoogte aan
staren, maar niets tegen hem onderne
men.
Fidsji is een belangrijk aantrekkingspunt voor buitenlandse toeristen gewor
den. In de azuurblauwe Baai van Suva ankeren altijd dozijnen jachten van
rijke Amerikanen, Hawaïiers, Nieuwzeelanders en Australiërs, die eens de
ver verwijderde eilandenwereld van Fidsji willen leren kennen, zoals bij
voorbeeld Viti Levoe of Groot Fidsji en Vanua Levoe, het Grote Land.
Maar er zijn ruim 300 eilanden, die zich om deze twee grote groeperen, wier
toppen tot hoog in de lucht reiken. Er wonen 150.000 Fidsjianen op de eilan
den, naast de Indiërs, die door de Engelsen daarheen werden overgeplant om
in de cocosplantages te werken; een kolonie die in 150 jaren is uitgegroeid
tot 200.000 koppen! Hier leeft nog de blanke ondernemer in grote luxe naast
de nijvere Indische dorpeling en de zijn oude levenswijze trouw gebleven
Fidsjiaan.
Vanzelfsprekend hebben de oorspron
kelijke bewoners veel dingen van de
blanken overgenomen; in de stad zijn
ze alleen door de huidskleur te onder
scheiden; maar in hun dorpen dragen
zij hun oude opschik. Er wordt nog
steeds de ceremoniële drank, de kava
gedronken, op de traditionele wijze be
reid.
En de oude stamhoofden letten er na
tuurlijk nog op, dat de taboe's van de
eilanden in ere gehouden worden. Een
van deze taboe's - d.w.z. het tot heilig
verklaard zijn, en dus „niet aanraak-
Ons onderwys is een bron van zorg, moet dat ook zyn, want het is tenslotte een be-
langryk onderdeel van het fundament waarop onze maatschappij is gebouwd. Wan
neer er een richting is die wel in het byzonder oorzaak van veel narigheid en hoofd-
pyn is, dan moet het ons v.h.m.o., het voorgezet hoger en middelbaar onderwys zyn.
Het is het meest kwetsbare, het meest overladen, het belangrijkste en ook het
meest bekritiseerde gedeelte van ons onderwysstelsel.
Het Centraal bureau voor de Statistiek
heeft onlang een brochure uitgegeven,
waarin de resultaten zijn gepubliceerd
van een onderzoek dat is gehouden naar
de schoolresultaten van 15.000 leerlingen
aan het v.h.m.o. De scholieren waren van
de generatie 1949.
Uit de enquête bleek dat ruim een
kwart van de leerlingen zonder enig suc
ces in een van de eerste drie klassen de
school verliet. Een volgend kwart ver
liet, na minstens een keer te hebben ge
doubleerd, na de derde klas de school,
om veelal over te gaan naar een meer op
een beroep afgestemde opleiding, zoals
h.t.s. en kweekschool. Het verloop naar
de middelbare landbouwscholen was ge
ring.
De overgebleven helft behaalde wel het
einddiploma, maar niet dan nadat onge
veer 55'/* een keer was blijven zitten.
Uit andere onderzoekingen kwam naar
voren dat deze percentages door de jaren
heen vrij constant bleven, wat wil zeg
gen dat van de 38.000 jongeren, die vorig
jaar naar het v.h.m.o. kwamen, er zeker
zo'n achttien- negentienduizend zullen
mislukken.
Welk een verspilling aan geld dit be
tekent, behoeft niet te worden gezegd.
In iedere leerling investeert de overheid
een paarduizend gulden, maar ook de ou
ders moeten zich dikwijls grote offers
getroosten om hun zoon of dochter naar
een middelbare school te kunnen sturen.
Men kan de oorzaak bij de jeugd zoe
ken - en velen zijn dom genoeg om dat
inderdaad te doen - men kan ook pro
beren iets aan dat onderwijs te verande
ren. En ook dat gebeurt gelukkig.
Minister Cals heeft de arbeid van zijn
ministeriële voorgangers afgerond door
het indienen van zijn mammoet-wet, die
een grondige verandering van ons gehele
midelbare onderwijs kan doorzetten. Als
voornaamste winstpunt komt naar voren
een betere selectie van de leerlingen en
een daaraan aangepast lessysteem. Al is
de mate, waarin een en ander zal ge
beuren in de ogen van velen nog tè ge
ring.
Ons middelbaar onderwijs, waarvan
een groot aantal (6) schooltypen deel uit
maakt, heeft als eerste taak een voorop
leiding te geven voor de universiteit.
Dat althans is de theoretische, opzet. In 27 oktober, dit moet zijn 27 november.
de praktijk blijkt dat - mede door de
mislukkingen - een groot deel van de
studenten aan een middelbare school al
of niet na het behalen van het diploma
het bedrijfsleven intrekt.
Van de zijde van het bedrijfsleven be
staat een grote belangstelling voor en
behoefte aan afgestudeerden van het
v.h.m.o.
Het schooltype blijkt daardoor een
voorbereiding voor een loopbaan, een
tegenstelling dus tussen oorspronkelijk
doel en praktijk. Een oplossing voor deze
moeilijkheid is niet zo één, twee, drie
gevonden. Aan de ene kant de behoefte
van het bedrijfsleven, aan de andere
kant de noodzaak van een voldoende
doorstroming naar de universiteit.
Om van het geheel een succes te ma
ken is het noodzakelijk dat deze laatste
trappen van de ontwikkeling behoorlijk
functioneren. Onderwijsdeskundigen heb
ben aangeraden een duidelijke scheiding
aan te geven tussen scholen van hetzelf
de (middelbare) niveau die enerzijds een
beroepsopleiding en anderzijds een uni
versitaire vooropleiding geven. Zo onge
veer als nu de splitsing bestaat tussen
bijvoorbeeld H.B.S.-A en Middelbare
Handelsschool.
Maar geen der deskundigen is bereid
toe te geven in de verschillen van me
ning, die ontstonden toen men de vragen
moest beantwoorden hoeveel en welke
vakken op de diverse schooltypen moe
ten worden onderwezen, welke scholen
moeten uitvallen door een te laag rende
ment en welke daarvoor in de plaats
zullen komen. Zodat voorlopig nog geen
uitweg zal worden gevonden uit het dool
hof van de (middelbare) onderwijsimpas
se. (Wordt vervolgd).
KERST- EN NIEUWJAARS
CORRESPONDENTIE
(Rectificatie)
In een persbericht inzake terpostbezor
ging van zeepostcorrespondentie voor
Buiten-Europese bestemmingen, waarvan
het gewenst is, dat zij de geadresseerden
vóór 25 december 1960 c.q. vóór 1 januari
1961 bereikt, is achter Unie van Zuid-
Af rika (Kaapstad) ten onrechte vermeld:
Foto boven: Gezien stamhoofd hief het
taboe op.' Foto onder: Een Fidsji-eilan-
der haalt de garnalen uit de diepte.
baar" zijn - geldt onder meer voor de
garnalen van Vatoelele.
Deze kleine kreeften zijn vingerlang
en schieten door het kristalheldere wa
ter als vuurrode pijlen. Men ziet ze bjj
honderden en duizenden. „Welk een
lekkernij!" heeft menige buitenlandse
toerist geroepen, toen hij deze weelde
aan garnalen zag. Maar probeerde hij ze
te grijpen, dan flitsten ze als schaduwen
weg! Later zoeken ze het zonlicht weer
op. Zulke vuurrode garnalen moesten
wel een dankbaar objekt voor de onder
waterfotografen en natuurliefhebbers
zijn! De natuurliefde typeert in het bij
zonder de Amerikaanse toeristen, die
hier met onderwater-fototoestellen en
teleobjektieven overal rondzwerven en
naar koraalvisies en zeesterren „schie
ten".
Soms huren zij boten en gaan dan
met de Fidsjianen ter visserij, ook op
de grote schildpadden. Met de snelste
,uitleggerboten' gaat hot dan zeewaarts.
Wordt een visschool ontdekt, dan om
singelen de Fidsjianen deze met hun
harpoenen, laten grote diepzeenetten
uit de boten zakken en drijven de
school steeds dichter bij elkaar.
Maarde rode garnalen van Vatoe
lele, daar grijpen ze niet naar, want
deze zijn en blijven heilig!
Maar op een mooie dag verscheen er
een Amerikaanse natuurkundige, die
perse van de pijlsnelle rode garnalen
kiekjes wilde hebben. Men waarschuw
de hem: doe het niet! Hij stoorde er
zich niet aan.
Met zijn motorboot begaf hij zich
naar het huis van een der meest geziene
Fidsjiaanse hoofden.
De kolossale inboorling, die goed En
gels sprak en Amerikaanse tijdschrif
ten net zo graag leest als wij in Europa,
keek eerst wat verlegen. Wel, wel, hij
begreep dat men uit wetenschappelijke
belangstelling ook eens garnalen zou
willen fotograferen, natuurlijk alleen in
kleuren en daarvoor had hij veel be
grip! Maar ze mochten niet aangeraakt
of gedood worden, onder geen enkele
voorwaarde, nog minder opgeprikt of in
een Formalinefles gezet worden.
Hij besloot, als enige uitweg tegen de
protesterende mannen van zijn volk,
het taboe voor het vangen van de hei
lige garnalen van Vatoelele voor een
uur op te heffen, wat eenmaal in een
eeuw mag gebeuren!
En zo begaf zich de Amerikaanse pro
fessor, begeleid door Fidsjiaanse edelen,
naar een geschikte plaats in de baai.
Het taboe werd plechtig opgeheven
verklaard. Een duiker dook naar een
rots, waaronder de rode garnalen als
pijlen verdwenen waren, en haalde
twee prachtige exemplaren uit de diep
te.
Hij hield ze voor de lens, en de Ame
rikaan kon de kreeften met hun lange
prachtige witte snorren, die in de zon
bewogen, fotograferen. Klik, kliken
nog eens klik, klik! Op dat moment viel
de stem in van do „Paramount chief".
Het taboe was weer van kracht! En
niemand mocht er meer naar de rode
garnalen van Vatoelele kijken
Hoewel het aantal huisvrouwen, dat
groente en fruit weckt, afneemt, zyn er
in ons land toch nog tien-, zo niet hon
derdduizenden, die er een eer in stellen
om zelf in te maken. Ondanks de opmars
van het diepvriezen, biyft het „wecken"
- zo genoemd naar het handelsmerk
„Weck" - een veel toegepaste methode
van inmaken.
Hoe prettig is het ook om in de pro
visieruimte een voorraad goed-gevulde
potten en flessen met „inmaak" te kun
nen bekijken en tonen. Jammer genoeg
is het binnenkomen van de provisiekast
niet altijd een plezier: soms zal de huis
vrouw de schrik om het hart slaan wan
neer zij merkt, dat onverwacht de vruch
ten schimmelen, het kooknat in de glazen
met groente onheilspellend troebel wordt
of de glazen open zijn. Onverwacht
wél voor de huisvrouw, niet voor de bac
terioloog.
De huisvrouw beseft als regel niet, dat
„wecken" geen waarborg geeft voor het
goedblijven van de inmaak. Feitelijk is
het in het geheel niet vanzelfsprekend of
gewoon, maar iets bijzonders als de
„weck" goed blijft. Bij een onderzoek
naar het inmaken in de huishouding is
gebleken, dat in ongeveer 1 op 20 fles
sen bederf optreedt. Het wecken bij 100°
C is namelijk niet afdoende om bij een
sterke besmetting alle bacteriën of schim
mels in de inmaak te vernietigen. Hier
toe zou óf een hogere temperatuur, b.v.
115 120° C óf een veel langere ver
hittingstijd - van 5 tot 6 uur - nodig zijn.
Blijft de inmaak goed, dan kan men wel
aannemen, dat het materiaal niet sterk
besmet is geweest met bacteriën of
schimmels, die moeilijk te vernietigen
zijn, en dat door een hygiënische werk
wijze besmetting van buitenaf voorkomen
of beperkt is.
Bederft de inmaak, dan kan dit in som
mige gevallen te wijten zijn aan de huis
vrouw, die niet uiterst zorgvuldig te werk
is gegaan, b.v.:
doordat zij een mindere kwaliteit pro-
dukten gebruikt heeft;
doordat zij de groente of vruchten niet
grondig heeft gewassen en vlug heeft
verwerkt;
doordat het inmaakmateriaal niet ge
heel gaaf was of niet gereinigd is met
heet sodawater of;
doordat de „steriliseertijd" niet lang
genoeg is gekozen - voor groente is
zeker VU uur nodig.
Maar bok wanneer de huisvrouw haar
uiterste best heeft gedaan en volgens de
regels te werk is gegaan, regels, die dus
geen volkomen succes garanderen, kan
bederf optreden. Bederf kan optreden:
doordat de produkten zijn geoogst of
vóór het „wecken" zijn bewaard bij
broeierig weer - gunstige omstandig
heid voor de ontwikkeling van schim
mels en bacteriën;
doordat lange tijd is verlopen tussen
het oogsten en het verwerken van de
produkten;
doordat een grondige reiniging onmo
gelijk is vanwege de aard van het pro-
dukt, denk aan aardbeien en fram
bozen;
doordat de bewaarplaats te warm en
te vochtig is.
Over de invloed van de bemesting is
nog niet veel met zekerheid bekend. Wel
staat vast, dat een eenzijdige bemesting,
hetzij met natuurlijke, hetzij met kunst
meststoffen nadelig is voor de houdbaar
heid van de inmaak. Het kan geen kwaad
tijdens de menstruatie te „wecken".
Bacteriën, schimmels en gisten komen
altijd in de lucht voor. Wij kunnen niet
verhinderen, dat zij zich ook op land
en tuinbouwprodukten „nestelen" en dat
zij ons wel eens lelijk parten spelen bij
het inmaken.
Op de vraag hoe men bederf van de
huishoudelijke inmaak kan verhinderen,
kunnen wij dan ook niet anders dan het
zeer onbevredigende antwoord geven:
bederf is niet altijd te voorkomen. Het
enige, dat de hiusvrouw kan doen, is on
derstaande regels opvolgen en zich daar
bij realiseren, dat ook dan nog bederf
mogelijk is.
Gebruik alleen goede kwaliteit groente
en vruchten en gaaf inmaakmateriaal.
Kijk de glazen, deksels en vooral ook
de ringen goed na.
Verwerk de produkten zo kort moge
lijk na de oogst.
Maak ze goed schoon en was ze een
paar maal.
Kook groente voor in ruim water en
doe ze met vers gekookt water in de
glazen. Voeg desgewenst een weinig
citroenzuur toe aan het „opgiet"water.
Steriliseer groente tenminste VU uur,
te rekenen vanaf het ogenblik dat het
U MOET TOCH BESLIST
EENS GAUW EVEN
BINNENLOPEN BIJ
VEENENDAAL GORTSTR.39 TELEF. 2321
KUNSTNIJVERHEID
VERLICHTING
HOOGSTRAAT 83
Steeds geopend op winkeltijden, ook vrijdagsavonds
water in de ketel kookt. Soms kan men
bederf van doperwten en bonen voor
komen door deze groenten na 24 uur
nogmaals te steriliseren.
Neem de glazen meteen na het sterili
seren uit de ketel; laat ze er niet in
afkoelen.
Bewaar de inmaak zo mogelijk koel
en donker.
De olifanten „Sonja" en „Helma" uit
Ouwehands Dierenpark zijn voor de zo
veelste maal aan de rol geweest. De bei
de dikhuiden, die nu respectievelijk
twaalf en achttien jaar zijn en uiteraard
ieder jaar in grootte en kracht toenemen,
bezorgen de directie van het park bijna
wekelijks hoofdbrekens. Er zijn plannen
in de maak om hun verblijf aanzienlijk
uit te breiden, zodat ze weer volop de
ruimte hebben, zelfs met een vijver,
waarin zij dagelijks een bad kunnen ne
men. Maar zolang die nieuwe voorzienin
gen nog niet zijn getroffen, zit men er
echt een beetje mee.
Deze week was het in het buitenver
blijf weer feest. Langs de rand van de
betonnen scheidingsmuur bevindt zich
een lange oerstevige ijzeren band, waar
aan scherpe punten zijn gemaakt om de
dieren op een veilige afstand te houden
van het publiek. Deze band moest het
nu ontgelden. Terwijl „Sonja" met behulp
van zijn slurf het zand onder het ijzer
weg blies, trok „Helma" het ijzer los.
Zelfs de in zwaar gewapend beton vast
gezette keilbouten trok zij er als lucifer
houtjes uit. Toen de ijzeren staaf over
de volle lengte los was, zorgden acht
enorme olifantenpoten er voor, dat er
vrijwel niets meer overbleef. Op ver
schillende plaatsen was het bijna niet te
beuren ijzer in stukken gebroken en als
waardeloos blik op een hoopje getrapt.
De oppassers moesten er tenslotte aan te
pas komen om het schroot te verwijde
ren, daar „Helma" er zelfs zodanig mee
was gaan gooien, dat het dier er schram
men van had opgelopen op zijn dikke
huid.
WGVGTJt Ja mevrouw, vroeger moesten de dames haar
iakens nog zelf weven. Maar nu niet meer! U kunt bij ons terecht
voor die mooie Cinderella lakens: die zijn overal, centimeter voor
centimeter, foutloos dicht geweven. En dusijzersterk in de- was,
voordelig in het gebruik! Vanaf f. 9,75 per stuk
HOOFDSTRAAT 43-45
FILIAAL: FRANS HALSLAAN 26
VEENENDAAL
een droom van een laken
Hiervoor verhuren wij
DE NIEUWSTE
TROUWCOSTUUMS
MET ALLE
TOEBEHOREN
Hoofdstraat 46, Veenendaal
In „MEER EN BOSCH" te Heemstede en „BETHESDA-
SAREPTA" te Haarlem, de Christelijke Inrichting
voor de Verpleging van Epileptici, kunnen voor de
jongens- en mannenafdeling ongehuwde
van prot.-chr. beginselen in de leeftijd van 18 jaar
geplaatst worden.
De opleiding is voor het staatsdiploma ziekenverple
ging B.
Jongelui van 17-18 jaar kunnen nu reeds geplaatst
worden als hulp in de verpleging.
Salaris volgens rijksregeling, dienstkleding vrij, twee
maal per maand is er een reisvergoeding naar huis.
Aanvrage voor inlichtingen en sollicitatie te richten
aan de Besturende-Broeder van „Meer en Bosch" te
Heemstede.