VERF-GLAS ZIMMERMAN ZOON kunt u een laken GLASSLIJPERIJ Wanneer is schoolgeld verschuldigd? HEILIGE GARNALEN! WAT MET WELK ONDERWIJS? een enorme keuze moderne stoffen, TENTOONSTELLING BINNENHUIS ARCHITECTUUR MATSER - WAGENINGEN Fa. L. HEIJ D. v. d. Meijd en LEERLING-VERPLEGERS SCHERPENZEEL De weg omhoog (VII) VOOR DE VROUW Een gratis retourtje Parijs M2 MEUBELEN TWEEDÉ BLAD „DE VALLEI" VRIJDAG 30 SEPTEMBER 1960 Nr. 78 Scherpenzeel viert feest E.M.M. IN HET ZILVER Het dier is nooit „beestachtig", behandel het daarom menselijk. Eerbied voor al wat leeft en groeit! Zwart tegen wit DE LAATSTE TRAPPEN Verspilling Voorbereiding Splitsing Het bederf van „geweckte" levensmiddelen Doe niet mee aan spel en sport, waarvan een dier de dupe wordt kunnen wij u helaas niet geven, maar wèl uit precies dezelfde die de Parijse najaarsmode voorschrijft! Alle nieuwe dessins, al die prachtige modekleuren, vindt u te kust en te keur bij JAC. VAN SCHUPPEN. En u bent er heel wat voor- deliger uit dan bij zijn Parijse collega's! MflNUFRCTUREN W BEDDENaLEDIKflNTEN tlW 1TI STOFFEN IN DE NEGRO-ZAAL Olifanten weer aan de rol TELEFOON 2261 - HANDELSVERENIGING - TELEFOON 2261 SANDBRINKSTRAAT 1 VEENENDAAL De schoolgeldwet geeft ons een antwoord op de vraag, of wy in een bepaald geval schoolgeld moeten betalen, en zo ja, op welke wijze het schoolgeld berekend wordt. Niet voor elk onderwijs is schoolgeld verschuldigd. Geen schoolgeld wordt geheven voor het verstrekken van onderwijs aan leerlingen van scholen voor gewoon lagrer onderwijs, voortgezet gewoon lager ondcrws en buitengewoon lager onderwijs. Voort gezet gewoon lager onderwijs is het onderwijs, dat gegeven wordt in het zevende en achtste leerjaar van de lagere school. Onder buitengewoon lager onderwijs verstaan wy lager onderwys, dat gegeven wordt aan kinderen, die niet in staat zyn het ge wone lager onderwys te volgen. Eevenmin wordt schoolgeld geheven voor het onderwys in het eerste en tweede leerjaar van scholen voor uitgebreid lager onderwys, voorbereidend hoger en mid delbaar onderwys en lager nyverheidsonderwys, waaronder niet is begrepen het uit gebreid lager nyverheidsonderwys. Tenslotte is nog vrij van schoolgeld het eerste leerjaar van lagere land- en tuinbouwscholen. Geen schoolgeld is dus verschuldigd voor de lagere school en voor de eerste twee leerjaren van de ULO, HBS, Ly ceum, Gymnasium en het lager nijver heidsonderwijs, alsmede voor het eerste leerjaar van de lagere land- en tuin bouwscholen. Schoolgeld wordt geheven voor: 1. het derde en de daarop volgende leerjaren van de ULO, HBS, Ly ceum, Gymnasium en van het lager nij verheidsonderwij s 2. kweekscholen; 3. scholen voor uitgebreid lager en middelbaar nijverheidsonderwijs; 4. opleidingsscholen voor kleuterleid sters. WIE IS SCHOOLGELD- PLICHTIG? Het schoolgeld moet worden betaald door de ouders of de voogd van de leerling. Indien de leerling niet onder de ouderlijke macht of onder de voogdij van zijn vader of moeder staat, is schoolgeld verschuldigd door degene, die voor de leerling aanspraak heeft op kinderaftrek ingevolge het „Besluit op de Inkomstenbelasting 1941" of het „Be sluit op de loonbelasting 1940". Wordt de leerling door pleegouders verzorgd, dan zijn deze aansprakelijk voor het schoolgeld. Onder „pleeg- ouderlijke zorg" verstaat de wet de zorg voor onderhoud en opvoeding van het kind van anderen, als ware het een eigen kind, onafhankelijk van enige ver plichting daartoe of van het genieten van een vergoeding daarvoor. Indien met toepassing van boven staande regelen geen schoolgeldplich- tige kan worden aangewezen, is de leerling zelf het schoolgeld verschul digd. SCHOOLGELDMAATSTAF Voor alle soorten van onderwijs, waar voor schoolgeld wordt geheven, moet hetzelfde bedrag wegens schoolgeld worden betaald. Voor een leerling van de ULO is dus evenveel verschuldigd als voor een leerling van het Gymna sium. Het schoolgeld is echter geen vast bedrag, dat voor iedereen gelijk is. De grootte van het schoolgeld is af hankelijk van het inkomen en het ver mogen van de schoolgeldplichtige. De maatstaf voor het schoolgeld is het to taal bedrag, dat de schoolgeldplichtige is verschuldigd wegens inkomstenbe- In verband met het 25-jarig bestaan van de Scherper.zeelse Winkeliersvereniging „Eendracht Maakt Macht" is er een ge varieerd feestprogramma opgesteld dat inf 15 oktober. Iedereen die in Scherpenze komt, zal direct de tekenen van dit juüiicum kunnen zien, vooral als het de verlichting betreft. Het resterende programma ziet er in grote trekken als volgt uit: Zaterdag 1 oktober maakt het populaire tamboer- en pijperkorps Prins Bernhard uit Veenendaal een mars door het dorp. Op 3 oktober start de najaarswinkelweek en is er een oriënteringsrit voor brom fietsen. In de avonduren van 5 oktober maakt Caecilea uit Scherpenzeel een mars door het verlichte dorp. Donderdag 6 ok tober is er een lampionoptocht en op zaterdag 8 oktober zijn er algemene vrije wandeltochten. Op maandag 10 oktober wordt er een oriënteringsrit uitgeschreven voor auto's en motoren. Woensdag 12 oktober is on- getwyfeld een hoogtepunt in deze feest periode, want dan maakt de chr. muziek vereniging Hosanna uit Amersfoort een rondgang terwijl dan tevens op het ter rein van de gemeentelijke eierhal een at tractiepark zal worden geopend. Dit ver- maakcentrum blijft geopend tot de slui tingsdag op zaterdag 15 oktober. Op deze laatste dag is verder een mars van de muziekvereniging Hosanna uit Pijnakker en een muzikale mars en tap toe door de arbeidersmuziekvereniging Voorwaarts uit Zeist. Tijdens deze win kelweek, waarvoor een schat van prijzen onder het kopend publiek zullen worden uitgeloofd, zijn de winkels tot des avonds 9 uur geopend. 50 EN 60 JAAR GETROUWD Vandaag herdenken Cornelis Jansen, geboren te Scherpenzeel 3 juli 1877 en Gerritje Hazeleger, geboren te Ede 24 september 1888, de dag dat zij 50 jaar ge leden te Woudenberg in het huwelijk traden. Uit dit huwelijk zijn nog 5 kin deren in leven en 11 kleinkinderen. Donderdag 6 oktober herdenken Hen- drikus Hazeleger, geboren te Scherpen zeel 29 Juli 1875 en Cornelia Westerhuis, geboren te Woudenberg 24 augustus 1881, de dag dat zij 60 jaar geleden te Scher- penzeel in het huwelijk traden. Uit dit huwelijk zUn nog 4 kinderen in leven en 11 kleinkinderen. Beide families hebben een werkzaam leven achter de rug en de verdiensten waren vroeger nu niet bepaald gunstig, doch ondanks het harde werken en de ge leden armoede zijn beide gezinnen dank baar dat zij nog bij elkander zijn. Het zal hun die dagen niet aan belangstelling ontbreken, ondanks dat de jubilarissen het liefst een ingetogen herdenking zien, die geheel overeenstemt met hun leeftijd. E.H.B.O.-CURSUS De afdeling Scherpenzeel van het Ne- derlandsche Roode Kruis zal ook de ko mende winter wederom een E.H.B.O.- cursus organiseren, waaraan eveneens door beginners kan worden deelgenomen. De cursus zal onder leiding staan van een arts en hieraan zijn geen kosten ver bonden. Aanmelding van nieuwe cursis ten moet geschieden vóór 15 oktober a.s. bij de secretaris van de afdeling, Markt straat 53 te Scherpenzeel. lasting over het bij de aanvang van het schoolgeld jaar laatstverlopen kalender jaar en wegens vermogensbelasting over het bij de aanvang van het school geldjaar lopende belastingjaar. Voor 't schoolgeldjaar 1959-1960 is de school geldmaatstaf dus gelijk aan de som van de verschuldigde inkomstenbelasting voor het jaar 1958 en de vermogensbe lasting voor het jaar 1959. Afgezien van voorlopige heffingen, die veelal opge legd worden, zal de definitieve aanslag van het schoolgeld eerst kunnen ver schijnen, nadat de definitieve aanslagen in genoemde belastingen bekend zijn geworden. Indien de schoolgeldplichtige niet in de inkomstenbelasting is aangeslagen, treedt daarvoor in de plaats de loon belasting, die over het bij de aanvang van het schoolgeld jaar laatstverlopen kalenderjaar ten laste van de school geldplichtige is ingehouden en nage vorderd. SCHOOLGELDTARIEF Geen schoolgeld is verschuldigd, indien de schoolgeldmaatstaf minder dan 100,- bedraagt. Bij een schoolgeldmaatstaf van 100,of meer, bedraagt het schoolgeld per leerling en per schoolgeldjaar 8, verhoogd met twee procent van elk ge heel bedrag van 50,van de school geldmaatstaf, een en ander tot een maxi mum schoolgeld van 200, VOORBEELD Inkomstenbelasting voor het jaar 1958 579,— Vermogensbelasting voor het jaar 1959 48, Schoolgeldmaatstaf voor het schoolgeldjaar 1959 - 1960 627,- Het schoolgeld voor het schoolgeldjaar 1959 - 1960 bedraagt dus: 8,— 2/100 X 600,— - 20,—. Een schoolgeldplichtige, die niet in Ne derland woont, is het maximum school geld verschuldigd ad 200,tenzij hij aantoont, dat hij een lager bedrag ver schuldigd zou zijn, indien hij woonde in de gemeente, waar de school is gevestigd. Alsdan is dat lagere bedrag verschuldigd. Indien kinderen uit hetzelfde gezin on derwijs genieten, waarvoor schoolgeld verschuldigd is, wordt een reductie op het schoolgeld toegepast. Deze reductie bedraagt 25bij twee kinderen, 40°/o bij drie kinderen en 50'/« bij vier of meer kinderen. Voor de berekening van deze reductie worden ook medegeteld de kin deren, die aan een universiteit studeren, alsmede de kinderen, die het niet-gesub- sidieerde onderwijs volgen. Ter verduide lijking van dit laatste diene het volgende. Indien b.v. een internaat of seminarium door de overheid is erkend en gesubsidi eerd, wordt het schoolgeld geheven vol gens de Schoolgeldwet. Maar voor de niet-gesubsidieerde instellingen wordt het schoolgeld niet volgens de Schoolgeldwet geheven. Echter wordt de leerling van de derde of hogere klasse van b.v. een niet- gesubsidieerd seminarium (gymnasium) wel medegeteld voor de berekening der reductie op het schoolgeld voor de kin deren, die onderwijs volgen, waarvoor het schoolgeld wel volgens de Schoolgeldwet wordt geheven. Indien in ons voorbeeld uit één gezin de oudste zoon rechten studeert, de twee de zoon in de vierde klas van de H.B.S. zit en een dochter de kweekschool be zoekt, dan bedraagt het schoolgeld voor ieder van de laatste twee: 20,min 40/100 X 20,— 12,—. LAGERE LAND- EN TUINBOUWSCHOLEN Het zal de aandachtige lezer niet zijn ontgaan, dat wij over de lagere land- en tuinbouwscholen slechts schreven, dat voor het eerste leerjaar van deze scholen geen schoolgeld wordt geheven. Voor het tweede en de volgende leerjaren wordt wel schoolgeld geheven, maar niet vol gens de Schoolgeldwet. Voor de bereke ning van dit schoolgeld heeft de Minis ter van Landbouw, Visserij en Voedsel voorziening richtlijnen gegeven. Een en ander brengt mede, dat een kind, dat het hierbedoelde onderwijs volgt, niet mede geteld wordt voor de berekening van de reductie op het schoolgeld, dat voor an dere kinderen uit hetzelfde gezin volgens de Schoolgeldwet wordt geheven. Mr. C. A. B. B. Twee zwarthalszwanen in Ouwehands Dierenpark, héél kostbare exemplaren, waren het afgelopen weekeinde uitge broken en hadden een verkenningstocht gemaakt over het uitgestrekte park. Zij ontdekten, dat er naast hun eigen vijver aan de andere kant van de dierentuin nóg zo'n prachtig verblijf was, voorzien van fonteinen en mooie gazons. Daarin leven echter twee witte zwanen, een mannetje en een vrouwtje. Zij dulden hun aanwezigheid daar kennelijk niet, want er ontstond een enorme vechtpartij die tenslotte uitliep op de vlucht van de mannelijke witte zwaan. Hoewel deze bij de oppassers als zeer agressief bekend staat, deinsden de zwar te broeders er dus kennelijk niet voor te rug. Het witte vrouwtje werd geduld en zo drijven er op het spiegelgladde water thans twee zwarte en één witte zwaan statig rond. Werkelijk een prachtig kleu reneffect daar tussen de groene gazons. Het witte zwanen-mannetje heeft nu tij delijk zijn toevlucht gezocht bij de fla mingo's, die hem vanuit de hoogte aan staren, maar niets tegen hem onderne men. Fidsji is een belangrijk aantrekkingspunt voor buitenlandse toeristen gewor den. In de azuurblauwe Baai van Suva ankeren altijd dozijnen jachten van rijke Amerikanen, Hawaïiers, Nieuwzeelanders en Australiërs, die eens de ver verwijderde eilandenwereld van Fidsji willen leren kennen, zoals bij voorbeeld Viti Levoe of Groot Fidsji en Vanua Levoe, het Grote Land. Maar er zijn ruim 300 eilanden, die zich om deze twee grote groeperen, wier toppen tot hoog in de lucht reiken. Er wonen 150.000 Fidsjianen op de eilan den, naast de Indiërs, die door de Engelsen daarheen werden overgeplant om in de cocosplantages te werken; een kolonie die in 150 jaren is uitgegroeid tot 200.000 koppen! Hier leeft nog de blanke ondernemer in grote luxe naast de nijvere Indische dorpeling en de zijn oude levenswijze trouw gebleven Fidsjiaan. Vanzelfsprekend hebben de oorspron kelijke bewoners veel dingen van de blanken overgenomen; in de stad zijn ze alleen door de huidskleur te onder scheiden; maar in hun dorpen dragen zij hun oude opschik. Er wordt nog steeds de ceremoniële drank, de kava gedronken, op de traditionele wijze be reid. En de oude stamhoofden letten er na tuurlijk nog op, dat de taboe's van de eilanden in ere gehouden worden. Een van deze taboe's - d.w.z. het tot heilig verklaard zijn, en dus „niet aanraak- Ons onderwys is een bron van zorg, moet dat ook zyn, want het is tenslotte een be- langryk onderdeel van het fundament waarop onze maatschappij is gebouwd. Wan neer er een richting is die wel in het byzonder oorzaak van veel narigheid en hoofd- pyn is, dan moet het ons v.h.m.o., het voorgezet hoger en middelbaar onderwys zyn. Het is het meest kwetsbare, het meest overladen, het belangrijkste en ook het meest bekritiseerde gedeelte van ons onderwysstelsel. Het Centraal bureau voor de Statistiek heeft onlang een brochure uitgegeven, waarin de resultaten zijn gepubliceerd van een onderzoek dat is gehouden naar de schoolresultaten van 15.000 leerlingen aan het v.h.m.o. De scholieren waren van de generatie 1949. Uit de enquête bleek dat ruim een kwart van de leerlingen zonder enig suc ces in een van de eerste drie klassen de school verliet. Een volgend kwart ver liet, na minstens een keer te hebben ge doubleerd, na de derde klas de school, om veelal over te gaan naar een meer op een beroep afgestemde opleiding, zoals h.t.s. en kweekschool. Het verloop naar de middelbare landbouwscholen was ge ring. De overgebleven helft behaalde wel het einddiploma, maar niet dan nadat onge veer 55'/* een keer was blijven zitten. Uit andere onderzoekingen kwam naar voren dat deze percentages door de jaren heen vrij constant bleven, wat wil zeg gen dat van de 38.000 jongeren, die vorig jaar naar het v.h.m.o. kwamen, er zeker zo'n achttien- negentienduizend zullen mislukken. Welk een verspilling aan geld dit be tekent, behoeft niet te worden gezegd. In iedere leerling investeert de overheid een paarduizend gulden, maar ook de ou ders moeten zich dikwijls grote offers getroosten om hun zoon of dochter naar een middelbare school te kunnen sturen. Men kan de oorzaak bij de jeugd zoe ken - en velen zijn dom genoeg om dat inderdaad te doen - men kan ook pro beren iets aan dat onderwijs te verande ren. En ook dat gebeurt gelukkig. Minister Cals heeft de arbeid van zijn ministeriële voorgangers afgerond door het indienen van zijn mammoet-wet, die een grondige verandering van ons gehele midelbare onderwijs kan doorzetten. Als voornaamste winstpunt komt naar voren een betere selectie van de leerlingen en een daaraan aangepast lessysteem. Al is de mate, waarin een en ander zal ge beuren in de ogen van velen nog tè ge ring. Ons middelbaar onderwijs, waarvan een groot aantal (6) schooltypen deel uit maakt, heeft als eerste taak een voorop leiding te geven voor de universiteit. Dat althans is de theoretische, opzet. In 27 oktober, dit moet zijn 27 november. de praktijk blijkt dat - mede door de mislukkingen - een groot deel van de studenten aan een middelbare school al of niet na het behalen van het diploma het bedrijfsleven intrekt. Van de zijde van het bedrijfsleven be staat een grote belangstelling voor en behoefte aan afgestudeerden van het v.h.m.o. Het schooltype blijkt daardoor een voorbereiding voor een loopbaan, een tegenstelling dus tussen oorspronkelijk doel en praktijk. Een oplossing voor deze moeilijkheid is niet zo één, twee, drie gevonden. Aan de ene kant de behoefte van het bedrijfsleven, aan de andere kant de noodzaak van een voldoende doorstroming naar de universiteit. Om van het geheel een succes te ma ken is het noodzakelijk dat deze laatste trappen van de ontwikkeling behoorlijk functioneren. Onderwijsdeskundigen heb ben aangeraden een duidelijke scheiding aan te geven tussen scholen van hetzelf de (middelbare) niveau die enerzijds een beroepsopleiding en anderzijds een uni versitaire vooropleiding geven. Zo onge veer als nu de splitsing bestaat tussen bijvoorbeeld H.B.S.-A en Middelbare Handelsschool. Maar geen der deskundigen is bereid toe te geven in de verschillen van me ning, die ontstonden toen men de vragen moest beantwoorden hoeveel en welke vakken op de diverse schooltypen moe ten worden onderwezen, welke scholen moeten uitvallen door een te laag rende ment en welke daarvoor in de plaats zullen komen. Zodat voorlopig nog geen uitweg zal worden gevonden uit het dool hof van de (middelbare) onderwijsimpas se. (Wordt vervolgd). KERST- EN NIEUWJAARS CORRESPONDENTIE (Rectificatie) In een persbericht inzake terpostbezor ging van zeepostcorrespondentie voor Buiten-Europese bestemmingen, waarvan het gewenst is, dat zij de geadresseerden vóór 25 december 1960 c.q. vóór 1 januari 1961 bereikt, is achter Unie van Zuid- Af rika (Kaapstad) ten onrechte vermeld: Foto boven: Gezien stamhoofd hief het taboe op.' Foto onder: Een Fidsji-eilan- der haalt de garnalen uit de diepte. baar" zijn - geldt onder meer voor de garnalen van Vatoelele. Deze kleine kreeften zijn vingerlang en schieten door het kristalheldere wa ter als vuurrode pijlen. Men ziet ze bjj honderden en duizenden. „Welk een lekkernij!" heeft menige buitenlandse toerist geroepen, toen hij deze weelde aan garnalen zag. Maar probeerde hij ze te grijpen, dan flitsten ze als schaduwen weg! Later zoeken ze het zonlicht weer op. Zulke vuurrode garnalen moesten wel een dankbaar objekt voor de onder waterfotografen en natuurliefhebbers zijn! De natuurliefde typeert in het bij zonder de Amerikaanse toeristen, die hier met onderwater-fototoestellen en teleobjektieven overal rondzwerven en naar koraalvisies en zeesterren „schie ten". Soms huren zij boten en gaan dan met de Fidsjianen ter visserij, ook op de grote schildpadden. Met de snelste ,uitleggerboten' gaat hot dan zeewaarts. Wordt een visschool ontdekt, dan om singelen de Fidsjianen deze met hun harpoenen, laten grote diepzeenetten uit de boten zakken en drijven de school steeds dichter bij elkaar. Maarde rode garnalen van Vatoe lele, daar grijpen ze niet naar, want deze zijn en blijven heilig! Maar op een mooie dag verscheen er een Amerikaanse natuurkundige, die perse van de pijlsnelle rode garnalen kiekjes wilde hebben. Men waarschuw de hem: doe het niet! Hij stoorde er zich niet aan. Met zijn motorboot begaf hij zich naar het huis van een der meest geziene Fidsjiaanse hoofden. De kolossale inboorling, die goed En gels sprak en Amerikaanse tijdschrif ten net zo graag leest als wij in Europa, keek eerst wat verlegen. Wel, wel, hij begreep dat men uit wetenschappelijke belangstelling ook eens garnalen zou willen fotograferen, natuurlijk alleen in kleuren en daarvoor had hij veel be grip! Maar ze mochten niet aangeraakt of gedood worden, onder geen enkele voorwaarde, nog minder opgeprikt of in een Formalinefles gezet worden. Hij besloot, als enige uitweg tegen de protesterende mannen van zijn volk, het taboe voor het vangen van de hei lige garnalen van Vatoelele voor een uur op te heffen, wat eenmaal in een eeuw mag gebeuren! En zo begaf zich de Amerikaanse pro fessor, begeleid door Fidsjiaanse edelen, naar een geschikte plaats in de baai. Het taboe werd plechtig opgeheven verklaard. Een duiker dook naar een rots, waaronder de rode garnalen als pijlen verdwenen waren, en haalde twee prachtige exemplaren uit de diep te. Hij hield ze voor de lens, en de Ame rikaan kon de kreeften met hun lange prachtige witte snorren, die in de zon bewogen, fotograferen. Klik, kliken nog eens klik, klik! Op dat moment viel de stem in van do „Paramount chief". Het taboe was weer van kracht! En niemand mocht er meer naar de rode garnalen van Vatoelele kijken Hoewel het aantal huisvrouwen, dat groente en fruit weckt, afneemt, zyn er in ons land toch nog tien-, zo niet hon derdduizenden, die er een eer in stellen om zelf in te maken. Ondanks de opmars van het diepvriezen, biyft het „wecken" - zo genoemd naar het handelsmerk „Weck" - een veel toegepaste methode van inmaken. Hoe prettig is het ook om in de pro visieruimte een voorraad goed-gevulde potten en flessen met „inmaak" te kun nen bekijken en tonen. Jammer genoeg is het binnenkomen van de provisiekast niet altijd een plezier: soms zal de huis vrouw de schrik om het hart slaan wan neer zij merkt, dat onverwacht de vruch ten schimmelen, het kooknat in de glazen met groente onheilspellend troebel wordt of de glazen open zijn. Onverwacht wél voor de huisvrouw, niet voor de bac terioloog. De huisvrouw beseft als regel niet, dat „wecken" geen waarborg geeft voor het goedblijven van de inmaak. Feitelijk is het in het geheel niet vanzelfsprekend of gewoon, maar iets bijzonders als de „weck" goed blijft. Bij een onderzoek naar het inmaken in de huishouding is gebleken, dat in ongeveer 1 op 20 fles sen bederf optreedt. Het wecken bij 100° C is namelijk niet afdoende om bij een sterke besmetting alle bacteriën of schim mels in de inmaak te vernietigen. Hier toe zou óf een hogere temperatuur, b.v. 115 120° C óf een veel langere ver hittingstijd - van 5 tot 6 uur - nodig zijn. Blijft de inmaak goed, dan kan men wel aannemen, dat het materiaal niet sterk besmet is geweest met bacteriën of schimmels, die moeilijk te vernietigen zijn, en dat door een hygiënische werk wijze besmetting van buitenaf voorkomen of beperkt is. Bederft de inmaak, dan kan dit in som mige gevallen te wijten zijn aan de huis vrouw, die niet uiterst zorgvuldig te werk is gegaan, b.v.: doordat zij een mindere kwaliteit pro- dukten gebruikt heeft; doordat zij de groente of vruchten niet grondig heeft gewassen en vlug heeft verwerkt; doordat het inmaakmateriaal niet ge heel gaaf was of niet gereinigd is met heet sodawater of; doordat de „steriliseertijd" niet lang genoeg is gekozen - voor groente is zeker VU uur nodig. Maar bok wanneer de huisvrouw haar uiterste best heeft gedaan en volgens de regels te werk is gegaan, regels, die dus geen volkomen succes garanderen, kan bederf optreden. Bederf kan optreden: doordat de produkten zijn geoogst of vóór het „wecken" zijn bewaard bij broeierig weer - gunstige omstandig heid voor de ontwikkeling van schim mels en bacteriën; doordat lange tijd is verlopen tussen het oogsten en het verwerken van de produkten; doordat een grondige reiniging onmo gelijk is vanwege de aard van het pro- dukt, denk aan aardbeien en fram bozen; doordat de bewaarplaats te warm en te vochtig is. Over de invloed van de bemesting is nog niet veel met zekerheid bekend. Wel staat vast, dat een eenzijdige bemesting, hetzij met natuurlijke, hetzij met kunst meststoffen nadelig is voor de houdbaar heid van de inmaak. Het kan geen kwaad tijdens de menstruatie te „wecken". Bacteriën, schimmels en gisten komen altijd in de lucht voor. Wij kunnen niet verhinderen, dat zij zich ook op land en tuinbouwprodukten „nestelen" en dat zij ons wel eens lelijk parten spelen bij het inmaken. Op de vraag hoe men bederf van de huishoudelijke inmaak kan verhinderen, kunnen wij dan ook niet anders dan het zeer onbevredigende antwoord geven: bederf is niet altijd te voorkomen. Het enige, dat de hiusvrouw kan doen, is on derstaande regels opvolgen en zich daar bij realiseren, dat ook dan nog bederf mogelijk is. Gebruik alleen goede kwaliteit groente en vruchten en gaaf inmaakmateriaal. Kijk de glazen, deksels en vooral ook de ringen goed na. Verwerk de produkten zo kort moge lijk na de oogst. Maak ze goed schoon en was ze een paar maal. Kook groente voor in ruim water en doe ze met vers gekookt water in de glazen. Voeg desgewenst een weinig citroenzuur toe aan het „opgiet"water. Steriliseer groente tenminste VU uur, te rekenen vanaf het ogenblik dat het U MOET TOCH BESLIST EENS GAUW EVEN BINNENLOPEN BIJ VEENENDAAL GORTSTR.39 TELEF. 2321 KUNSTNIJVERHEID VERLICHTING HOOGSTRAAT 83 Steeds geopend op winkeltijden, ook vrijdagsavonds water in de ketel kookt. Soms kan men bederf van doperwten en bonen voor komen door deze groenten na 24 uur nogmaals te steriliseren. Neem de glazen meteen na het sterili seren uit de ketel; laat ze er niet in afkoelen. Bewaar de inmaak zo mogelijk koel en donker. De olifanten „Sonja" en „Helma" uit Ouwehands Dierenpark zijn voor de zo veelste maal aan de rol geweest. De bei de dikhuiden, die nu respectievelijk twaalf en achttien jaar zijn en uiteraard ieder jaar in grootte en kracht toenemen, bezorgen de directie van het park bijna wekelijks hoofdbrekens. Er zijn plannen in de maak om hun verblijf aanzienlijk uit te breiden, zodat ze weer volop de ruimte hebben, zelfs met een vijver, waarin zij dagelijks een bad kunnen ne men. Maar zolang die nieuwe voorzienin gen nog niet zijn getroffen, zit men er echt een beetje mee. Deze week was het in het buitenver blijf weer feest. Langs de rand van de betonnen scheidingsmuur bevindt zich een lange oerstevige ijzeren band, waar aan scherpe punten zijn gemaakt om de dieren op een veilige afstand te houden van het publiek. Deze band moest het nu ontgelden. Terwijl „Sonja" met behulp van zijn slurf het zand onder het ijzer weg blies, trok „Helma" het ijzer los. Zelfs de in zwaar gewapend beton vast gezette keilbouten trok zij er als lucifer houtjes uit. Toen de ijzeren staaf over de volle lengte los was, zorgden acht enorme olifantenpoten er voor, dat er vrijwel niets meer overbleef. Op ver schillende plaatsen was het bijna niet te beuren ijzer in stukken gebroken en als waardeloos blik op een hoopje getrapt. De oppassers moesten er tenslotte aan te pas komen om het schroot te verwijde ren, daar „Helma" er zelfs zodanig mee was gaan gooien, dat het dier er schram men van had opgelopen op zijn dikke huid. WGVGTJt Ja mevrouw, vroeger moesten de dames haar iakens nog zelf weven. Maar nu niet meer! U kunt bij ons terecht voor die mooie Cinderella lakens: die zijn overal, centimeter voor centimeter, foutloos dicht geweven. En dusijzersterk in de- was, voordelig in het gebruik! Vanaf f. 9,75 per stuk HOOFDSTRAAT 43-45 FILIAAL: FRANS HALSLAAN 26 VEENENDAAL een droom van een laken Hiervoor verhuren wij DE NIEUWSTE TROUWCOSTUUMS MET ALLE TOEBEHOREN Hoofdstraat 46, Veenendaal In „MEER EN BOSCH" te Heemstede en „BETHESDA- SAREPTA" te Haarlem, de Christelijke Inrichting voor de Verpleging van Epileptici, kunnen voor de jongens- en mannenafdeling ongehuwde van prot.-chr. beginselen in de leeftijd van 18 jaar geplaatst worden. De opleiding is voor het staatsdiploma ziekenverple ging B. Jongelui van 17-18 jaar kunnen nu reeds geplaatst worden als hulp in de verpleging. Salaris volgens rijksregeling, dienstkleding vrij, twee maal per maand is er een reisvergoeding naar huis. Aanvrage voor inlichtingen en sollicitatie te richten aan de Besturende-Broeder van „Meer en Bosch" te Heemstede.

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1960 | | pagina 3